Hệ thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT – Võ Công Trường
Tài liệu gồm 68 trang, được biên soạn bởi thầy Võ Công Trường, hệ thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT, giúp học sinh ôn thi tốt nghiệp THPT môn Toán. Mời mọi người đón xem.
Preview text:
log b a b a b
f xdx F x b F b F a a a 2 i 1 2019-2020 2019-2020 MỤC LỤC
CHỦ ĐỀ 1: KHẢO SÁT HÀM SỐ VÀ CÁC BÀI TOÁN LIÊN QUAN........................................................................................ 1 I.
BẢNG ĐẠO HÀM ............................................................................................................................................................. 1 II.
SỰ BIẾN THIÊN ................................................................................................................................................................ 1 III.
CỰC TRỊ ............................................................................................................................................................................ 1 IV.
GIÁ TRỊ LỚN NHẤT – GIÁ TRỊ NHỎ NHẤT ................................................................................................................... 3 V.
ĐƯỜNG TIỆM CẬN .......................................................................................................................................................... 3 VI.
KHẢO SÁT VÀ VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ ...................................................................................................................... 4
VII. TIẾP TUYẾN...................................................................................................................................................................... 5
VIII. SỰ TƯƠNG GIAO (Dấu hiệu nhận biết: Trong đề có từ: Cắt, tiếp xúc, giao điểm hay điểm chung…) .................................. 6 IX.
ỨNG DỤNG SỰ TƯƠNG GIAO ........................................................................................................................................ 7 X.
PHÉP SUY ĐỒ THỊ ............................................................................................................................................................ 7
CHỦ ĐỀ 2: LŨY THỪA , MŨ VÀ LÔGARÍT .............................................................................................................................. 9 I.
CÔNG THỨC ..................................................................................................................................................................... 9 II.
HÀM SỐ MŨ VÀ HÀM SỐ LÔGARÍT. ............................................................................................................................. 9 III.
PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH MŨ, LÔGARIT ............................................................................................ 10 IV.
ỨNG DỤNG HÀM MŨ – LÔGARIT VÀO BÀI TOÁN THỰC TẾ ................................................................................... 11
CHỦ ĐỀ 3: NGUYÊN HÀM, TÍCH PHÂN VÀ ỨNG DỤNG ..................................................................................................... 13 I.
NGUYÊN HÀM................................................................................................................................................................ 13 II.
TÍCH PHÂN ..................................................................................................................................................................... 13 III.
ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN ĐỂ TÍNH DIỆN TÍCH , THỂ TÍCH ........................................................................................ 16
CHỦ ĐỀ 4: SỐ PHỨC .................................................................................................................................................................. 18 I.
CÔNG THỨC, PHÉP TOÁN :........................................................................................................................................... 18 II.
PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI : .......................................................................................................................................... 18 III.
TÌM SỐ PHỨC THỎA ĐIỀU KIỆN CHO TRƯỚC: .......................................................................................................... 18 IV.
TÌM TẬP HỢP ĐIỂM BIỂU DIỄN SỐ PHỨC: ................................................................................................................. 18
CHỦ ĐỀ 5: KHỐI ĐA DIỆN ........................................................................................................................................................ 20 I.
THỂ TÍCH KHỐI ĐA DIỆN ............................................................................................................................................. 20 II.
ỨNG DỤNG THỂ TÍCH ................................................................................................................................................... 20 III.
MỘT SỐ HÌNH ĐA DIỆN THƯỜNG GẶP ....................................................................................................................... 20 IV.
CÔNG THỨC ĐẶC BIỆT TÍNH THỂ TÍCH KHỐI TỨ DIỆN ABCD ............................................................................... 23
CHỦ ĐỀ 6: KHỐI TRÒN XOAY ................................................................................................................................................. 24 I.
THỂ TÍCH, DIỆN TÍCH HÌNH TRÒN XOAY .................................................................................................................. 24 II.
SỰ TƯƠNG GIAO GIỮA HÌNH TRÒN XOAY VÀ HÌNH ĐA DIỆN .............................................................................. 24
CHỦ ĐỀ 7: PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN .............................................................................................. 26 I.
VECTƠ VÀ TỌA ĐỘ ....................................................................................................................................................... 26 II.
MẶT PHẲNG .................................................................................................................................................................. 27 III.
ĐƯỜNG THẲNG ............................................................................................................................................................. 28 IV.
MẶT CẦU ....................................................................................................................................................................... 29 V.
VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI ........................................................................................................................................................ 30 VI.
KHOẢNG CÁCH ............................................................................................................................................................. 31
VII. GÓC ................................................................................................................................................................................. 32
VIII. HÌNH CHIẾU, ĐIỂM ĐỐI XỨNG .................................................................................................................................... 32 IX.
TÌM TỌA ĐỘ ĐIỂM THỎA ĐIỀU KIỆN “LỚN NHẤT, NHỎ NHẤT” ............................................................................ 33 X.
TỌA ĐỘ CÁC TÂM CỦA TAM GIÁC............................................................................................................................. 34
PHỤ LỤC ...................................................................................................................................................................................... 35
PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ PHƯƠNG TRÌNH.................................................................................... 35 I.
NHỊ THỨC BẬC NHẤT: .................................................................................................................................................. 35 II.
TAM THỨC BẬC 2, PHƯƠNG TRÌNH BẬC 2: ............................................................................................................... 35 III.
PHƯƠNG TRÌNH BẬC 3: ................................................................................................................................................ 36 IV.
PHƯƠNG TRÌNH BẬC 4 TRÙNG PHƯƠNG: ................................................................................................................. 36 V.
PHƯƠNG TRÌNH CHỨA CĂN THỨC............................................................................................................................. 36 VI.
BẤT PHƯƠNG TRÌNH CHỨA CĂN THỨC .................................................................................................................... 37
VII. PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH CHỨA DẤU GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI ............................................................. 37
VIII. HỆ PHƯƠNG TRÌNH ....................................................................................................................................................... 37
BẤT ĐẲNG THỨC ....................................................................................................................................................................... 37
LƯỢNG GIÁC .............................................................................................................................................................................. 38
TỔ HỢP VÀ XÁC SUẤT ............................................................................................................................................................. 41
CẤP SỐ CỘNG – CẤP SỐ NHÂN ............................................................................................................................................... 44
GIỚI HẠN..................................................................................................................................................................................... 44
HÌNH HỌC (TỔNG HỢP) PHẲNG ............................................................................................................................................. 45 I.
HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC: ........................................................................................................................ 45 II.
HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TỨ GIÁC: ........................................................................................................................... 46 III.
HỆ THỨC LƯỢNG TRONG ĐƯỜNG TRÒN: ................................................................................................................. 46 IV.
TÂM CỦA TAM GIÁC .................................................................................................................................................... 46
HÌNH HỌC TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG ............................................................................................................................ 46 I.
TỌA ĐỘ ........................................................................................................................................................................... 46 II.
PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG ................................................................................................................................ 47 III.
PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG TRÒN ................................................................................................................................... 47 IV.
ELÍP ................................................................................................................................................................................. 48 V.
CÔNG THỨC TÍNH DIỆN TÍCH TAM GIÁC, HÌNH BÌNH HÀNH BẰNG TỌA ĐỘ:..................................................... 48
PHÉP BIẾN HÌNH TRONG MẶT PHẲNG ................................................................................................................................ 48
HÌNH HỌC KHÔNG GIAN (TỔNG HỢP) LỚP 11.................................................................................................................... 49 I.
QUAN HỆ SONG SONG .................................................................................................................................................. 49
Dạng 1: Chứng minh quan hệ song song. ................................................................................................................................. 49
Dạng 2: Tìm giao tuyến của 2 Mặt phẳng. ................................................................................................................................ 50
Dạng 3: Tìm giao điểm của Đường thẳng và Mặt phẳng. .......................................................................................................... 50
Dạng 4: Tìm thiết diện của hình chóp, lăng trụ được cắt bởi Mặt phẳng .................................................................................... 50 II.
QUAN HỆ VUÔNG GÓC ................................................................................................................................................. 50
Dạng 1: Chứng minh quan hệ vuông góc. ................................................................................................................................. 50
Dạng 2: Tìm hình chiếu của Điểm lên Mặt phẳng ..................................................................................................................... 51
Dạng 3: Tính góc. .................................................................................................................................................................... 52
Dạng 4: Tính khoảng cách. ...................................................................................................................................................... 52
SƠ ĐỒ TƯ DUY ........................................................................................................................................................................... 54
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
CHỦ ĐỀ 1: KHẢO SÁT HÀM SỐ VÀ CÁC BÀI TOÁN LIÊN QUAN
I. BẢNG ĐẠO HÀM Hàm sơ cấp Hàm hợp Phép toán C 0 f
u f
u.u
u v u v x 1
.uv u .v u.v k.v k.v x 1
.x u 1
.u .u u u .v v .u k k.v 2 2 v v v v u x 1 u Đặc biệt 2. x 2. u 1 1 1 1 u 1 x x 2 x x 2 u u a b
sin x cos x
sin u u .cos u ax b c d ad bc 2 2
cos x sin x cx d (cx d ) (cx d ) cos u u .sin u b c u 2 adx 2aex x 1 tan tan u 2 2 ax bx c d e cos x 2 cos u dx e dx e2 u x 1 cot cot u 2 sin x 2 sin u II. SỰ BIẾN THIÊN
1) Định lý: Hàm số y f x đồng biến (nghịch biến) trên khoảng K y ' x 0 y 'x 0, x K
2) ĐL mở rộng: Hàm số y f x đồng biến (nghịch biến) trên khoảng K y ' x 0 y 'x 0, x K và
y ' x 0 có hữu hạn nghiệm.
3) Tính đơn điệu của một số hàm thường gặp:
Hàm số bậc 3 3 2
y ax bx cx d : ax b
Hàm số nhất biến y : a b 0 cx d
Đồng biến (Nhgịch biến) trên từng khoảng xác định c 0 c 0
+ Đồng biến (Nghịch biến) trên d d d ; và ;
y 0 y 0 , x
a 0 a 0 c c c 0
Chú ý: Nếu hệ số c có chứa tham số ta xét thêm c 0 y '
Hàm số đơn điệu trên khoảng K:
TH1: Hàm số đơn điệu trên
(Đối với hàm bậc lẻ)
TH2: Hàm số không đơn điệu trên
B1: Lập bảng biến thiên Đặt khoảng K vào vị trí thỏa tính đơn điệu.
B2: Lập điều kiện Giải Kết quả. III. CỰC TRỊ
1) Điều kiện để hàm số đạt cực trị tại một điểm:
a) Định lí 1: x x x x 0 0 y’ + – y’ – + y y CD y CT y
Hàm số đạt Cực đại tại điểm x
Hàm số đạt Cực tiểu tại điểm x 0 0
và giá trị Cực đại y y x
và giá trị Cực tiểu y y x CT 0 CD 0 Chú ý:
x : Là điểm Cực đại (Cực tiểu) của hàm số Gọi chung là điểm Cực trị của hàm số 0 y ( y
): Là giá trị Cực đại (Cực tiểu) của HS Gọi chung là giá trị Cực trị; Gọi gọn là Cực trị. CD CD
x ; y , x ; y : Là điểm Cực đại, Cực tiểu của đồ thị hàm số. 0 CD 0 CT 1
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
b) Định lí 2:
y '(x ) 0 y '(x ) 0 0
Hàm số đạt Cực Trị tại x 0
Hàm số đạt Cực Đại (Cực Tiểu) tại x y ' (x ) 0 0
y ' (x ) 0 0 0 0 0
2) Điều kiện để hàm số đạt cực trị bằng y0:
y x y
y x y
y x y 0 0 0 0 0 0
y ' x 0 HS đạt cực trị bằng y y ' x 0 HS đạt CĐ bằng y y ' x 0 HS đạt CT bằng y 0 0 0 0 0 0 y ' x 0 y ' x 0 y ' x 0 0 0 0
3) Điều kiện để hàm số có n điểm cực trị
y f x có n điểm cực trị f ' x đổi dấu khi qua n điểm x và f x xác định i i . Chú ý:
Nếu f 'x có n nghiệm đơn x và f x xác định thì y f x có n điểm cực trị. i i
Số điểm cực trị của hàm số bậc ba 3 2
y ax bx cx d :
Số điểm cực trị
Số nghiệm của PT y ' 0
Điều kiện của hệ số Công thức điểm cực trị 2 Có 2 điểm cực trị b b 3ac Có 2 nghiệm phân biệt 2 b 3ac 0 y x 3a Không có cực trị
Vô nghiệm hoặc có nghiệm kép 2 b 3ac 0 y
Số điểm cực trị của hàm số bậc bốn trùng phương 4 2
y ax bx c :
Số điểm cực trị
Số ngiệm của PT y ' 0
Điều kiện của hệ số
Công thức điểm cực trị Có 3 điểm cực trị b Có 3 nghiệm phân biệt .
a b 0 (a, b trái dấu) x 0; x 2a . a b 0 Có 1 điểm cực trị Có 1 nghiệm (đơn) (a, b cùng dấu) x 0 2 2 a b 0 ax b
Hàm số nhất biến y : Không có cực trị. cx d
4) Cực trị của đồ thị hàm số bậc ba: 3 2
y ax bx cx d (Gọi A, B là 2 điểm cực trị của đồ thị hàm số)
a. Phương trình đường thẳng đi qua 2 điểm cực trị: y r x Cách 1: g x
Phương trình đường thẳng đi qua 2 điểm cực trị là y r x y y 2 6ac 2b 9ad bc
Cách 2: Phương trình đường thẳng đi qua 2 điểm cực trị là y x 9a 9a
Cách 3: Bấm máy tính cầm tay.
Vào phương thức Số Phức (Mode 2), nhập . y y y
Gán (calc) x i Ta được KQ dạng: b ai 18a
PT đường thẳng qua 2 điểm cực trị là y ax b 3 4k 16k
b. Khoảng cách giữa 2 điểm cực trị: AB (với y k ) a 9a k bc ad
c. Diện tích tam giác ABM: 9 S
. 2k.x y (với y k ) ABM M M a 9a 9a
5) Cực trị của đồ thị hàm số bậc bốn trùng phương:
Đồ thị hàm số bậc bốn trùng phương 4 2
y ax bx c có 3 điểm cực trị , A ,
B C AOy . Khi đó: b b
A 0; c, B ; , C ; , với 2
b 4ac 2a 4a 2a 4a 2
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT 2 b 4 b 8b 8 a 5 b BC 2 AB AC tan BAC S 3 a 2 16a b ABC 3 32a Tính chất Điều kiện Tính chất Điều kiện
1. ABC đều 3
24a b 0
6. ABC vuông (cân) 3
8a b 0
2. O là trọng tâm
7. O là tâm đường tròn ngoại tiếp 2
b 6ac 0 3
b 8a 8abc 0 ABC ABC
3. O là trực tâm
8. O là tâm đường tròn nội tiếp 3
b 8a 4ac 0 3
b 8a 4abc 0 ABC ABC 4. ABC có cực trị
9. ABC có điểm cực trị cách đều 2 2
B, C Ox b 4ac trục b 8ac Ox 2 b
5. ABC có bán kính 3 b 8a r
đường tròn ngoại tiếp 10. R
ABC có bán kính đường tròn 3 b 8 a b nội tiếp r 4 a 1 1 R 8a
IV. GIÁ TRỊ LỚN NHẤT – GIÁ TRỊ NHỎ NHẤT
1) Định lý: Nếu hàm số liên tục trên đoạn thì GTLN-GTNN của hàm số đạt được tại 2 đầu đoạn hoặc tại các
điểm cực trị thuộc đoạn đó.
2) Quy tắc tìm GTLN-GTNN:
Trên đoạn [a; b]
Trên khoảng (hay nửa khoảng) K
Tìm y’ Giải PT y ' 0 Tìm nghiệm x ;
a b Lập bảng biến thiên trên K i
Dựa vào bảng biến thiên, nhận xét và kết luận GTLN-
Tính y(xi) , y(a) , y (b) GTNN
Kết luận: max y M (số lớn nhất); a;b
min y m (số nhỏ nhất).
Chú ý: Trên một khoảng hàm số có thể không có hay a;b chỉ có GTLN hoặc GTNN. 3) Chú ý :
Nếu hàm số chỉ có 1 CĐ trên ;
a bthì max y y . Nếu hàm số chỉ có 1 CT trên ;
a b thì min y y CD CT a;b a;b
min y y a
min y y b a;b a;b
Hàm số đồng biến trên đoạn ; a b
; Hàm số nghịch biến trên đoạn ; a b max y y b max y y a a;b a;b
V. ĐƯỜNG TIỆM CẬN
1) Định nghĩa:
lim y y Tiệm cận ngang (TCN) là đường thẳng y y 0 0 x
lim y Tiệm cận đứng (TCĐ) là đường thẳng x x 0 x 0 x
2) Chú ý:
Đề tìm đường TCN, TCĐ Ta tính giới hạn của hàm số tại các “đầu ngoặc tròn” của Tập xác định Cụ thể:
Để tìm TCN Ta tính giới hạn tại vô cực;
Để tìm TCĐ Ta tính giới hạn tại các nghiệm của mẫu.
lim y Không có TCN. x
lim y y Không có TCĐ: x x . 0 0 x 0 x
Đồ thị hàm số đa thức không có đường tiệm cận.
3) Đường tiệm cận đứng, ngang của đồ thị hàm số hữu tỷ (thương của 2 đa thức).
TCĐ: x x (với x là các nghiệm của mẫu nhưng khác nghiệm của tử) i i
TCN: - Bậc tử > Bậc mẫu Không có TCN a
- Bậc tử = Bậc mẫu TCN: T y
( Bằng thương hệ số lũy thừa bậc cao nhất của tử và mẫu) aM
- Bậc tử < Bậc mẫu TCN: y 0 3
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
VI. KHẢO SÁT VÀ VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ
1) Sơ đồ khảo sát và vẽ đồ thị hàm số:
B1. Tìm tập xác định
B2. Sự biến thiên:
+ Tìm đạo hàm. Tìm nghiệm của đạo hàm và điểm không xác định của đạo hàm.
+ Tính giới hạn của hàm số tại các “đầu ngoặc tròn” của TXĐ. Suy ra các đường tiệm cận (nếu có) + Lập bảng biến thiên: x
Điền TXĐ; nghiệm của đạo hàm và điểm không xác định của đạo hàm (theo thứ tự tăng dần). y'
Xét dấu đạo hàm y’
Vẽ chiều biến thiên (mũi tên chéo); y
Điền Giới hạn hàm số, Giá trị hàm số tại các điểm x tương ứng vào các đầu mũi tên
+ Nêu các khoảng đồng biến, nghịch biến và cực trị (nếu có)
B3. Vẽ đồ thị: Lập bảng giá trị (hay điểm đặc biệt), vẽ đồ thị và nhận xét về đồ thị
2) Các dạng đồ thị hàm số: Hàm số bậc 3: 3 2
y ax bx cx d (a 0) Dấu của a a > 0 a < 0
PT y’ = 0 có hai nghiệm phân 2 2 biệt. ( O 2 b 3ac 0 y -2 ) -2 PT y’ = 0 có nghiệm kép. 2 2 ( 2 b 3ac 0 y ) 4 PT y’ = 0 vô nghiệm. ( 2 2 2 b 3ac 0 y )
Nhận xét đồ thị: b
Tâm đối xứng: điểm I x ; y , với x
(là nghiệm PT y ' 0 ) và y f x 0 0 0 0 0 3a
Tâm đối xứng cũng là trung điểm của đoạn thẳng nối 2 điểm cực trị.
Tâm đối xứng nằm bên phải trục Oy a, b trái dấu; bên trái trục Oy a, b cùng dấu.
Hai đầu đồ thị: ĐTHS bậc 3 (bậc lẻ nói chung) luôn có một đầu đi lên và một đầu đi xuống.
Đầu bên phải: Đi lên a 0 ; Đi xuống a 0 .
Giao điểm với trục tung: Nằm phía trên trục hoành thì d 0 ; Nằm phía dưới trục hoành thì d 0 .
Điểm cực trị:
Hai điểm cực trị nằm 2 phía so với trục Oy .
a c 0 ; cùng phía . a c 0.
Có điểm cực trị thuộc Ox c 0
Hàm số bậc bốn trùng phương: 4 2
y ax bx c (a 0) Dấu a a > 0 a < 0 4
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT PT y’ = 0 có 2 ba nghiệm phân biệt
.ab 0 -2 Pt y’ = 0 có 2 một nghiệm
.ab 0 -2
Nhận xét đồ thị:
Trục đối xứng: Nhận trục tung làm trục đối xứng.
Hai đầu đồ thị: ĐTHS bậc 4 (bậc chẵn) luôn có hai đầu cùng đi lên hoặc cùng đi xuống;
Đi lên a 0 , đi xuống a 0 .
Điểm cực trị: Luôn có một điểm cực trị thuộc trục tung và 2 điểm cực trị còn lại (nếu có) đối xứng qua trục tung.
Giao điểm với trục tung: Nằm phía trên trục hoành c 0 ; Nằm phía dưới trục hoành c 0 . ax b
Hàm số nhất biến : y
ad bc 0 cx d ad – bc ad – bc y y 0 cx d 0 2 cx d 2 4 4 2 2 -2
Nhận xét đồ thị: d a
Tâm đối xứng là điểm I ;
(là giao điểm 2 đường tiệm cận). c c 8 a d
Tiệm cận ngang: y
; Tiệm cận đứng: x (nghiệm của mẫu). c c 6 b b
Giao điểm với trục tung: x 0 y
; Giao điểm với trục hoành: y 0 x (nghiệm của tử). d a 4 b d 2 a TCN c 15 10 5 -d 5 10 15 -b O c a 2 TCĐ VII. TIẾP TUYẾN
1) Định lý: PT tiếp tuyến của đường cong y f 4 x tại tiếp điểm M x ; y có dạng: 0 0
y y k. x x (*) 0 0 6 5
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Trong đó: + x : Hoành độ tiếp điểm; 0
+ y y x : Tung độ tiếp điểm; 0 0
+ k f ’ x : Hệ số góc của tiếp tuyến. 0
2) Quy tắc lập phương trình tiếp tuyến của đường cong y f x
B1. Tìm đạo hàm y ' f ' x
B2. Dựa vào giả thiết, tính x , y , f x . 0 0 0
B3. Thay vào PT (*), thu gọn, ta được PT tiếp tuyến cần tìm (Chú ý: So điều kiện, loại PTTT nếu có) 3) Chú ý: a
Đường thẳng d : y ax b có hệ số góc k a ; Đường thẳng d : ax by c 0 có hệ số góc k . d d b
Hai đường thẳng song song thì hệ số góc của chúng bằng nhau.
Hai đường thẳng vuông góc Tích hệ số góc của chúng bằng –1.
Tiếp tuyến đi qua Ax ; y : Thay tọa độ điểm A, y f x và k f '(x ) vào PT(*) Giải PT tìm x 0 0 A A 0 0
Thay x vào (*) ta được PT tiếp tuyến cần tìm. 0
VIII. SỰ TƯƠNG GIAO (Dấu hiệu nhận biết: Trong đề có từ: Cắt, tiếp xúc, giao điểm hay điểm chung…)
1) Định lí:
ĐTHS y f x và y g xcó n điểm chung
PT hoành độ giao điểm f x g x có n nghiệm phân biệt.
2) Tìm giao điểm của đường cong C : y f x và đường thẳng d : y g x
B1. Lập PT hoành độ giao điểm của (C) và (d) : f x g(x) (*)
B2. Giải PT(*) tìm x (là hoành độ giao điểm)Thay x vào y f x hay y g x Tính y (là tung độ giao điểm).
3) Biện luận giao điểm của đường cong C : y f (x, m) và đường thẳng d : y g(x, m) (hay tìm tham
số m để thảo mãn điều kiện về giao điểm của (C) và (d))
B1. Lập PT: f x,m g x,m (1) Biến đổi làm xuất hiện PT bậc 2 (Như bảng dưới đây)
B2. Lập điều kiện theo yêu cầu bài toán Quy về điều kiện nghiệm PT bậc 2 Giải điều kiện tìm m
PT(1) là PT PT(1) là PT bậc 3:
PT(1) là PT bậc 4 trùng phương:
PT(1) có chứa ẩn ở bậc 2:
Biến đổi đưa về PT tích dạng: 1) Đặt 2
t x ,t 0, ta được PT bậc 2: mẫu:
(Xem phụ lục x x .(Ax Bx C) 0 2 Quy đồng khử mẫu 0 2 phần PT bậ at bt c 0, (2) . c Thu gọn về PT đa x x 2)
2) Biện luận nghiệm PT(2), suy ra: 0 thức bậc 2, 3, 4. 2
Ax Bx C 0 nghiệm PT(1)
(Xem phụ lục phần PT bậc 3) (Xem phụ lục
phần PT bậc 4 trùng phương)
Chú ý: Nếu biến đổi PT f ,
x m g ,
x m u x vm thì Áp dụng phương pháp Đồ thị (Xem Mục IX).
Lập phương trình hoành độ giao điểm: f ,
x m g ,
x m (1) Biến đổi về dạng: u x vm
4) Khoảng cách giữa các giao điểm, tam giác chứa các giao điểm,…:
c) Đường cong 2
y ax bx c cắt đường thẳng y kx r tại 2 điểm M, N: Lập PTHĐGĐ: 2 2
ax bx c kx r ax b k x c r 0 (2). 2 1 k 1 2 Khi đó: MN . S
. kx y r 2 2 a MNQ 2 2 Q Q a
d) Đường cong 3 2
y ax bx cx d cắt đường thẳng y kx r tại 3 điểm M, N, P : 6
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
x x x Lập PTHĐGĐ: 3 2
ax bx cx d kx r x x 2
x x P 0 . 0 0 2
x x 0 (2)
(Xem cách phân tích thành nhân tử ở Phần Phụ lục, mục “Phương trình bậc 3”) 2 1 k 1 2 Khi đó: MN . S
. kx y r 2 2 MNQ 2 2 Q Q
ĐTHS bậc 3 cắt đường thẳng d tại 3 điểm có hoành độ lập thành cấp số cộng khi d đi qua tâm đối xứng ax b
e) Đường cong y
cắt đường thẳng y kx r tại điểm M, N : cx d ax b Lập PTHĐGĐ: kx r 2
x x 0 (2) . cx d 2 1 k 1 2 Khi đó: MN . S
. kx y r 2 2 MNQ 2 2 Q Q Chú ý:
x x ; x .x ; x x . M N M N M N 2
y y k. 2r ; 2 y . y r. r ; y y k . M N M N M N 2
Nếu PT (2) ta tính biệt thức thu gọn ' thì thay 4 ' 100 5) ĐTHS 4 2
y ax bx c cắt trục Ox tại 4 điểm có hoành độ lập thành cấp số cộng khi: 2 b ac 0 9
IX. ỨNG DỤNG SỰ TƯƠNG GIAO
Dùng đồ thị C : y f x , biện luận nghiệm phương trình F x,m 0 (1), (m là tham số). 8
Biến đổi: F ,
x m 0 f x g m (2)
(PT(2) là PT hoành độ giao điểm của (C) : y f x và d : y g( )
m , với (d) là đường thẳng cùng phương trục Ox) 6
Vẽ (C) : y f x và d 8: y g( )
m trên cùng hệ trục toa độ. (Vẽ đường thẳng d : y g( ) m nằm ngang
ở các vị trí: Dưới cực trị; Qua cực trị; Giữa các cực trị; Trên cực trị).
Dựa vào đồ thị, Theo YCBT Chọn vị trí tương ứng Lập điều kiện 4
Giải và tìm tham số m. 6 Chú ý:
Số nghiệm PT F ,
x m 0 bằng Số điểm chung của (C) : y f x và d : y g( ) m . 4 2
y=g(m) 2
y=g(m) 15 10 5 O 5 10 15 15 10 5 O 5 10 15 2 2 X.
PHÉP SUY ĐỒ THỊ 4
Dạng 1. Từ đồ thị (C) của hàm s4ố y f x , suy ra cách vẽ đồ thị (G) của hàm số y f x f
x khi f x 0
Ta có: y f x
G C C (Với 6C là phần đồ thị (C) nằm phía 1 1 2 f
6x khi f x 0
trên trục hoành y 0 , còn C là phần đối xứng qua trục hoành của phần đồ thị (C) nằm phía dưới trục 2 C 8 8 hoành y 0 C 7
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Ví dụ 1. Từ đồ thị (C) của hàm số 3 2
y x 3x 3 , vẽ đồ thị (G) của hàm số 3 2
y x 3x 3
Lấy đối xứng của phần đồ thị dưới trục hoành qua trục hoành, rồi xóa phần đồ thị dưới trục hoành.
Dạng 2. Từ đồ thị (C) của hàm số y f x , suy ra cách vẽ đồ thị (H) của hàm số y f x
Ta có: y f x là hàm số chẵn Đồ thị (H) nhận trục tung làm trục đối xứng (H) C C 3 4
Với C là phần đồ thị của (C) nằm bên phải trụcOy x 0 , còn C là phần đối xứng của C qua trục Oy 3 4 3
Ví dụ 2. Từ đồ thị (C) của HS 3 2
y x 6x 9x 1, vẽ đồ thị (H) của HS 3 2
y x 6x 9 x 1.
Xóa phần đồ thị bên trái trục tung, rồi lấy đối xứng phần đồ thị bên phải trục tung qua trục tung.
Dạng 3. Từ đồ thị (C) của hàm số y f x , suy ra cách vẽ đồ thị (K) của hàm số y f x f
x khi f x 0
Ta có: y f x
(K) H H 1 2 f
x khi f x 0
Với H là phần đồ thị của (H) của hàm số y f x nằm phía trên trục hoành y 0 , còn H 2 H 1
là phần đối xứng qua trục hoành của phần đồ thị (H) ở phía dưới trục hoành y 0 . H
Ví dụ 3.Từ đồ thị (C) của hsố 3 2
y x 6x 9x 1, vẽ đồ thị (K) của hsố 3 2
y x 6x 9 x 1 .
Thực hiện 2 bước: Dạng 1 Dạng 2, hay Dạng 2 Dạng 1 8
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
CHỦ ĐỀ 2: LŨY THỪA , MŨ VÀ LÔGARÍT I. CÔNG THỨC 1) Lũy thừa n a . a ... a a m m a 1: a mn m . n a
a a m n a n m n a a (tích của n thừa số a) n f x g x a ( ) ( ) a a
f (x) g(x) 0 1
a 1 , a 0 n n n n a a n n n a a ( . a ) b
a .b 0 a 1: n n 1 a , a b b f x g x n 0 a ( ) ( ) a a f (x) g(x) m n n m m. ( ) ( ) n a a a 2) Logarit
log b a b log (b .b ) log b log b log b a 1: a a 1 2 a 1 a 2 log b c a
(a, b 0; a 1) log f (x) log g(x) b log a c a a 1 log log b log b log 1 0 a a 1 a 2 1 f (x) g(x) 0 a b 2 log b a log a 1 log a log b b a .log b a a 0 a 1: log a log . a log b log b c a c a 1
log f (x) log g(x) log a a b log b log a a a b a b log b log b 0 f (x) g(x) a a 3) Đạo hàm Hàm sơ cấp Hàm hợp 1 u x 1 .x n x u 1
.u .u n u n n 1 . n x n n 1 . n u x x a a .ln a x x e e u u a a .ln . a u u u e e .u u u x 1 ln x log u
lnu a a 1 log . x ln a x u.ln a u
II. HÀM SỐ MŨ VÀ HÀM SỐ LÔGARÍT.
Hàm số lũy thừa y x TXĐ: Đồ thị:
+ nguyên dương : D . (tùy theo số mũ
+ nguyên không dương : D \ 0 . )
+ không nguyên: D 0; .
Khảo sát trên 0;:
0: HS nghịch biến; TCN: Ox ; TCĐ : Oy
0 : HS đồng biến; Không có đường tiệm cận. Hàm số mũ x
y a 0 a 1 a 1
0 a 1 TXĐ: D
. TGT: T 0; . TXĐ: D
. TGT: T 0; .
Hàm số luôn đồng biến
Hàm số luôn nghịch biến
Tiệm cận ngang là trục Ox
Tiệm cận ngang là trục Ox
Đồ thị nằm phía trên trục hoành
Đồ thị nằm phía trên trục hoành 9
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Hàm số logarit y log x , 0 a 1 a a 1
0 a 1
TXĐ: D 0; . TGT: T .
TXĐ: D 0; . TGT:
Hàm số luôn đồng biến
Hàm số luôn nghịch biến
Tiệm cận đứng là trục Oy
Tiệm cận đứng là trục Oy
Đồ thị nằm phía bên phải trục tung
Đồ thị nằm phía bên phải trục tung
Chú ý : Đồ thị hàm số x
y a và y log x (hai hàm ngược nhau) đối xứng nhau qua đường thẳng y x a
ĐIỀU KIỆN XÁC ĐỊNH CỦA HÀM LŨY THỪA – MŨ – LOGARIT
u , nếu nguyên dương
1. y u xác định khi :
u 0 , nếu nguyên không dương
u 0 , nếu không nguyên 2. u y a xác định khi : u 0 0 a 1
3. y log u xác định khi : a u 0
III. PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH MŨ, LÔGARIT
1) Phương trình, bất phương trình mũ- lôgarít cơ bản : Mũ Logarit Dạng x
a b , (a 0, a ) 1
Dạng log x ,
b a 0, a a 1
b 0 : PT vô nghiệm
Điều kiện: x 0 b 0 : x
a b x log b log b
x b x a a a Chú ý: u v
a a u v
Chú ý: log u log v u v a a Dạng x
a b , (a 0, a 1 )
Dạng log x ,
b a 0, a a 1
b 0 : BPT có tập nghiệm
Điều kiện : x 0 b 0 : x
a b x log b , khi a 1 log b
x b x a , khi a a 1 a x
a b x log b , khi 0 a 1 log b
x b x a , khi a a 0 1 a Chú ý: u v
a a u , v khi a 1
Chú ý: log u log v u , v khi a 1 a a u v
a a u ,
v khi 0 a 1
log u log v u ,
v khi 0 a 1 a a
2) Phương trình, bất phương trình mũ- lôgarít đơn giản: Mũ Logarit
Phương pháp đưa về cùng cơ số f x g x a a
f x g x log f x
g x f x g x a loga 0 f x f x f x a n . m a . n b b m
Phương pháp đặt ẩn phụ
Nguyên tắc: Áp dụng cho PT, BPT chứa một hàm số (mũ, logarit,…) ở nhiều vị trí (trong lũy thừa, dưới mẫu, dưới căn…)
Cách giải: Đặt hàm số mũ, logarit,…làm ẩn phụ Biến đổi đưa về PT, BPT đại số. 10
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Dạng 1 (mũ bội): Chứa u 2u 3 ; ; u a a a ;...
Dạng 1: Chứa log u , 2 log u , 3 log u ,… a a a Thường gặp: 2 . u . u m a
n a p 0
Thường gặp: 2 . m log u .
n log u p 0 a a Cách giải: Cách giải: C1: Đặt u
t a ,t 0 Ta được: 2 . m t . n t p 0
C1: Đặt t log u Ta được: 2 . m t . n t p 0 a
Giải tìm t Thay u
t a Giải tìm nghiệm.
Giải tìm t Thay t log u Giải tìm nghiệm. a
C2: Xem ẩn là u
a Giải trực tiếp tìm u a
C2: Xem ẩn là log u Giải trực tiếp tìm log u a a Giải tìm nghiệm. Giải tìm nghiệm.
Dạng 2 (mũ đối): Chứa u; u a a
Dạng 2: Chứa log u , log a a u
Thường gặp: . u . u m a n a
p 0
Cách giải : Biến đổi 1 log a Biến đổi về Dạng Cách giả u
i: Biến đổi u 1 a
Biến đổi về Dạng 1. log u a u a 1.
Dạng 3 (cơ số nghịch đảo): Chứa u; u a b (với . a b 1)
Thường gặp: . u . u m a
n b p 0 (với .
a b 1)
Chú ý : Đối với BPT thì không được khử mẫu, mà ta chỉ
quy đồng để được BPT chứa ẩn ở mẫu.
Cách giải: Biến đổi u 1 b
Biến đổi về Dạng 1. u a
ĐẶC BIỆT: Với a ba b 1, Ta có:
u u a b a b
2a u 1
u u a b a b 2 2
2 a b u 2
Dạng 4 (cơ số lập thành cấp số nhân): Chứa u ; u; u a b c (với 2 . a c b )
Thường gặp: . u . u . u m a n b
p c 0 Cách giải:
Cách 1: Chia 2 vế PT, BPT cho u a (hay u c ) Biến đổi về dạng 1.
Cách 2: Chia 2 vế PT, BPT cho u
b Biến đổi về dạng 2.
Phương pháp: Logarit hóa
Phương pháp: Mũ hóa u v a b log u a log v b u . v log b log u log v log log u log a b b v v a a u a a a a a b
Tương tự cho BPT, chú ý đổi chiều khi cơ số 0 a 1 Tương tự cho BPT, chú ý đổi chiều khi cơ số 0 a 1
IV. ỨNG DỤNG HÀM MŨ – LÔGARIT VÀO BÀI TOÁN THỰC TẾ Bài toán Công thức Diễn giải
1. Tính tiền gửi lãi kép:
T : số tiền ban đầu gửi;
(Gửi một lần và rút một lần) 0 n r : lãi suất/kì;
T T 1 r n 0 n : số kì gửi;
T : số tiền sau n kì gửi. n
2. Tính tiền gửi tiết kiệm lãi
T : số tiền gửi mỗi kì; 0 kép: 1 r n T T . 1 r 1 r : lãi suất/kì; n 0
(Mỗi kì gửi một lần số tiền cố r n : số kì gửi;
định và chỉ rút một lần)
T : số tiền sau n kì gửi. n
3. Tính tiền trả góp lãi kép:
t : số tiền trả mỗi kì;
(Vay một lần và trả góp cố r n 1 r
T : số tiền vay ban đầu; 0 định mỗi kì) t T . 0 n 1 r 1 r : lãi suất/kì;
n : số kì phải trả
4. Tính tiền rút định kì:
T : số tiền gửi ban đầu; 0
(Gửi một lần và rút dần mỗi kì n M n
T T . 1 r 1 1 r r : lãi suất/kì; n 0
số tiền cố định) r
n : số kì gửi; 11
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
T : số tiền còn lại sau n kì; n
M : số tiền rút mỗi kì.
5. Tính biến động dân số:
S : số dân ban đầu;
(Tính dân số tăng, giảm) 0 .
r : tỉ lệ biến động dân số/kì;
S S . n r e n 0 n : số kì;
S : số dân sau n kì. n
6. Tính phóng xạ bán rã:
m :khối lượng chất phóng xạ ban đầu; 0 t 1 T
t : thời gian bán rã; m m . t 0 2 T : chu kì bán rã;
m : khối lượng tại thời điểm t. t
7. Tính cường độ động đất:
M : cường độ động đất; A
A : biên độ rung tối đa; M log A
A : biên độ chuẩn (hằng số định 0 0 trước).
8. Công thức liên hệ 2 trận
A , M và A , M : lần lượt là biên độ 1 1 2 2
động đất có cùng biên độ A1 1 2 10M M
rung tối đa, cường độ của trận động chuẩn: A2
đất thứ nhất và thứ hai. 12
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
CHỦ ĐỀ 3: NGUYÊN HÀM, TÍCH PHÂN VÀ ỨNG DỤNG I. NGUYÊN HÀM
1) Định nghĩa:
F x là một nguyên hàm của f x F x f x f
xdx F xC (họ nguyên hàm)
2) Tính chất: f
xdx f xC f
x gxdx f
xdx g
xdx 1 k. f
xdx k. f
xdx f ax b dx F ax b C a
3) Bảng nguyên hàm : Hàm sơ cấp
Hàm hợp với u ax b
Công thức Đặc biệt. 0.dx C
1 dx 2 x C x kdx kx C 1 1 1 1 d x C 1 ( ) C x x dx ( ) . ax b ax b dx C x 1 1 x 1 a 1 2 1 1 3 xdx x C ln dx x C ln dx ax b C 3 x ax b a n 1 n 1 xdx x n n C sin( ) cos( ) ax b dx ax b C sin cos xdx x C n 1 a 1 tan xdx ln cos x C cos sin xdx x C cos( ) sin( ) ax b dx ax b C a
cot xdx ln sin x C 1 tan( ) dx ax b C tan dx x C ln d ln x x x x x C 2 ax 2 cos ( b) a cos x 1 1 1 ln x a dx C cot dx x C cot( ) dx ax b C 2 2 2 x a 2a x a 2 ax sin x sin ( b) a 1 x x ax b ax b e dx e C e dx e C a kx x b a a kxb 1 x a dx C a dx . C ln a k ln a
4) Tìm một nguyên hàm: Tìm họ nguyên hàm F x C Dùng điều kiện từ giả thiết thay vào để tính C, II. TÍCH PHÂN b b 1) Định nghĩa: f
xdx F x F bF a, (với Fx là một nguyên hàm của f x trên ;ab) a a 2) Tính chất: a b a b b b f
xdx 0 f
xdx f
xdx f
x gxdx f
xdx g xdx a a b a a a b b b c b k. f
xdx k. f xdx f
xdx f
xdx g
xdx a c b a a a a c n a.nb 0 a a
f ax b 1 dx
f xdx
Nếu f x là hàm lẻ thì f
xdx f
xdx và f
xdx 0 a m a.mb a 0 a a a a 0 a
f x dx f x dx
Nếu f x là hàm chẵn thì f
xdx 2 f
xdx 2 f xdx. a a a a 0 13
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT b a f x a 2
f xdx 0 f x 0
Nếu f x là hàm chẵn thì dx f x dx x 1 b a a 0
3) Phương pháp tính tích phân:
a) Phương pháp cơ bản: Dùng công thức nguyên hàm và tính chất
Phương pháp: Tách hàm số thành tổng, hiệu của các biểu thức có công thức nguyên hàm.
Các dạng thường gặp: Đặc điểm Dạng nhận dạng Phương pháp P x r x Chia đa thức:
,( P x là đa thức và r là phần dư) 1
Q x P x 1 Q x P x r Bậc 2/Bậc 1: ax b (1) Bậc tử Q x Q x ≥
Tính số dư r P x (với x là nghiệm của mẫu Q x ) Cho 2 giá trị của 0 Bậc mẫu 0
x vào (1), ta được 2 PT ẩn a, b Giải Hệ tìm a, b. P x r Bậc 3/Bậc 1: 2 (2)
Q x ax bx c Q x
Làm tương tự, ta được Hệ 3 ẩn a, b, c.
Hệ số bất định: Phân tích mẫu thành tích rồi tách thành tổng theo các cách sau:
Cách 1: (Làm thủ công) ax b A B
Ae Bc x Af Bd Dạng 1: (quy đồng) 1.
cx d ex f cx d ex f
cx d ex f Phân
Cho Ae Bc x Af Bd ax b Ta được Hệ PT 2 ẩn A, B: thức hữu tỉ: . e A . c B a Giải tìm A, B
f .A d.B b P x ax b A B B .
c x A Bd dx Bậc tử Dạng 2: Q x (quy đồng) cx d 2
cx d2 cx d cx d2 < Bậc mẫu . c B a
Cho Bc x A Bd ax b Ta được Hệ PT 2 ẩn A, B: A d B và mẫu có . b nghiệm ax b A B
Cách 2 : Cho 2 giá trị của x vào : (hay
cx dex f cx d ex f ax b A
B ), ta được 2 PT ẩn
A, B Giải Hệ, tìm A, B cx d 2
cx d 2 cx d Cách 3: ax ax ax Dạng 1: b A B b b .Với: A ; B cx d ex f cx d ex f ex f d f cx d x x c e ax Dạng b A B 2: A ax . Với: b ; a B d cx d 2
cx d 2 cx d x c c 2. Tích
của Dùng công thức biến tích thành tổng Tách thành tổng, hiệu Tích của sin, cos các hàm sinx, cosx lượng
đều có bậc Dùng công thức hạ bậc Hạ đến bậc nhất. giác chẵn
b) Phương pháp đổi biến số:
Phương pháp đổi biến dạng “đặt t theo x”: I f u
x.u'
xdx Đặt t u x dt u ' x I f t.dt 14
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Phương pháp:
+ Đặt t u xLấy vi phân: dt u 'x.dx và Rút ra một số biểu thức cần thiết; + Đổi cận;
+ Thay biến mới, cận mới và tính tích phân theo biến mới.
Các dạng thường gặp Dạng tích phân
Đặc điểm nhận dạng Cách đặt u ' x 1 .dx
Thương , có tử là đạo hàm của mẫu
t u x u x
Chứa Hàm lũy thừa và một nhân tử là đạo hàm của cơ 2 u
x .u' x.dx
t u x số. u x 3 a
.u ' x.dx
Chứa Hàm mũ và một nhân tử là đạo hàm của mũ thức.
t u x 4 m . k ax b x dx Chứa . m
a x b và k
x .dx (với m và k không cùng chẵn) m
t ax b n m k n m n m k
t ax b 5 f
ax b.x dx Chứa .ax b và x .dx (với m và k không cùng chẵn) hay m
t ax b 6 ( ). x x f e e dx
Chứa biểu thức của x e và x e dx x t e hay . x t a e b 1 1 t ln x 7 (ln ). f x dx
Chứa biểu thức của lnx và dx x x hay t .
a ln x b t sin x f (sin x).cos . x dx
Chứa biểu thức của sinx và cos . x d x hay t .
a sin x b 8 t cos x f (cos x).sin . x dx
Chứa biểu thức của cosx và sin . x d x hay t .
a cos x b 1 1 t tan x f (tan x). .dx
Chứa biểu thức của tanx và .dx 2 cos x 2 cos x hay t .
a tan x b 9 1 1 t cot x f (cot x). .dx
Chứa biểu thức của cotx và .dx 2 sin x 2 sin x hay t .
a cot x b
Chú ý: + Nếu x được thay thành ax b thì ta đặt tương tự.
+ Dấu hiệu thường gặp: đặt t là biểu thức trong ngoặc, căn thức, mẫu, mũ,...
ĐẶC BIỆT: Phương pháp đổi đuôi: f
ux.u'
x dx f
ux.d
u x F
u x C
Công thức đổi đuôi thường gặp: 2) ' 1) . ln u x dx u x C . ' ux 1 3) . u x u x e u x dx e C u x ux
.u 'x.dx C 1
Phương pháp đổi biến dạng “đặt x theo t” Phương pháp:
+ Đặt x g t (điều kiện) Lấy vi phân: dx g 't.dt (Rút ra biểu thức cần thiết) + Đổi cận;
+ Thay biến mới, cận mới và tính tích phân theo biến mới.
Các dạng thường gặp:
Đặc điểm nhận dạng: Cách đặt Tích phân có chứa 1 2 2 a x hay 2 2 a x Đặt x a sin t, t
hay x a cost,0 t 2 2 2 2 2 a x hay 2 2 a x Đặt x a tan t, t
hay x a cot t,0 t 2 2 a a 3 2 2 x a hay 2 2 x a Đặt x
, 0 t ,t hay x ,
t ,t 0 cos t 2 sin t 2 2 15
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT b b b
c) Phương pháp tích phân từng phần: . u dv . u v . v du (*) a a a
Nhận dạng: Áp dụng cho tích phân chứa tích (hay thương) của 2 hàm số khác loại (như chứa 2 trong các hàm
số: đa thức (hàm lũy thừa, căn thức), lượng giác, mũ, logarit,...)
Nguyên tắc: Đặt u là biểu thức có đạo hàm đơn giản hơn và chọn dv là phần còn lại mà nguyên hàm đã biết.
Phương pháp: Tính I f
x.gx.dx
+ Đặt: u f x (có đạo hàm gọn hơn)
du f ’x.dx (lấy vi phân)
dv g x.dx (g(x) có nguyên hàm) v G x (lấy một nguyên hàm, cho C = 0) b
+ Thay vào công thức (*) Tính . v du , Suy ra kết quả a
Dạng thường gặp: Dạng tích phân
Đặt u
Đặt dv P(x).sin
ax b.dx 1 P(x)
sin ax b.dx P(x).cos
ax b.dx P(x)
cosax b.dx axb 2 P(x).e .dx P(x) axb e .dx P(x).ln
ax b.dx
ln ax b
P x.dx 3
ln ax b .dx ln
axb 1
.P (x).dx
ln ax b 1
P x.dx P(x) P(x) 1 .dx dx 2 P(x)
cos ax b 2
cos ax b 4 P(x) 1 .dx dx 2 P(x)
sin ax b 2
sin ax b
Dạng khác: Biểu thức tích phân là tích (hay thương) của 2 trong các hàm số logarit, mũ, lượng giác Đặt u
là 1 trong 2 hàm số đó và dv là phần còn lại (không chứa hàm logarit). Chú ý:
Nếu gặp tích phân của thương thì viết thành tích của tử nhân nghịch đảo của mẫu: f x 1 1 I
dx f x. dx f x.g xdx g x g x
ĐẶC BIỆT: Công thức tích phân từng phần không cần đặt u, dv: b b f x b
.g x.dx f x.G x f
x.Gx.dx a a a
(với g x có một nguyên hàm G x và f x có đạo hàm gọn hơn)
III. ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN ĐỂ TÍNH DIỆN TÍCH , THỂ TÍCH
1) Diện tích hình phẳng giới hạn bởi 4 đường: y f x, y g x, x ,
a x b a b được tính bởi công thức: b S
f (x) g(x) dx (*) a 16
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Chú ý:
a) Trường hợp Hình phẳng giới hạn không đủ 4 đường như trên (thiếu ít nhất 1 trong 2 đường
thẳng x a, x b ), ta thực hiện như sau:
Giải PT f x – g x 0 tìm nghiệm x Chọn cận dưới trong công thức (*) là số nhỏ nhất, cận trên là i
số lớn nhất trong các số a, , b x . i
b) Nếu phương trình f x – g x 0 có n nghiệm x , x , , x ;
a b (giả sử x x ... x ) 1 2 n 1 2 n
thì tích phân (*) được tách thành tổng (phân đoạn tích phân) như sau: 1 x x b
S f (x) g(x) 2
dx f (x) g(x)dx ... f (x) g(x)dx a 1 x n x
Quy tắc tính :
B1. Giải PT : f x – g x 0 Tìm a, b (nếu chưa có đủ) và tìm nghiệm x ; a b i
B2. Diện tích hình phẳng đã cho là :…(lập công thức (*)) Tính kết quả.
2) Thể tích vật thể tròn xoay được sinh ra khi quay quanh trục Ox hình phẳng giới hạn bởi các đường: y f x ;
Ox ; x a ; x b a b được tính bởi công thức: b
V f x 2 ( ) .dx (**) a
Chú ý: Trường hợp Hình phẳng giới hạn không đủ 4 đường như trên (thiếu ít nhất 1 trong 2 đường thẳng
x a, x b ), ta thực hiện như sau:
Giải PT f x – g x 0 tìm nghiệm x Chọn cận dưới trong công thức (**) là số nhỏ nhất, cận trên i
là số lớn nhất trong các số a, , b x . i
Quy tắc tính :
B1. Giải PT f x 0 Tìm a, b (với a là nghiệm nhỏ nhất, b là nghiệm lớn nhất của PT f x 0 ).
Chú ý : Nếu đã có đủ a, b thì bỏ qua B1
B2. Thể tích khối tròn xoay đã cho là :…(lập công thức (**)) Tính kết quả.
3) Thể tích vật thể tròn xoay được sinh ra khi quay quanh trục Ox hình phẳng giới hạn bởi các đường: y f x
; y g x ; x a ; x b (Với f x.g x 0,x ;
a b ) được tính bởi công thức: b 2 V f x 2
g x .dx (***) a 17
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
CHỦ ĐỀ 4: SỐ PHỨC
I. CÔNG THỨC, PHÉP TOÁN : 2 i 1 3 i i ; 4 i 1 ; ….;
(a bi) (c di) (a c) (b d)i z z 2a 4n i 1; 4n 1
i i ; 4n 2 i 1 ; 4n3 i i * n 2
(a bi)(c di) (ac bd ) (ad bc)i . z z z a c c d.i
(c d.i)(a . b i) 1 z a .
b i c d.i b d a . b i (a . b i)(a . b i) 2 z z z a . b i z z z a . b i
z .z z . z 1 1 2 2 1 2 1 2
z a b z z 2 2 2 2 2 2
Căn bậc 2 của số thực a 0 là i a
z z z z 2 z z 1 2 1 2 1 2
Căn bậc 2 của số phức z a .
b i là số phức z , z liên hợp, ta có: 1 2 2 2 x y a 2 2 x .i y thỏa:
z z z z 1 2 1 2 2xy b 2 z z 1 2 2 a
II. PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI : 2
Az Bz C 0 (A 0). Biệt thức 2
B 4AC
a) A, B, C là số thực: B
Nếu 0 thì phương trình có 2 nghệm thực phân biệt z 2 A B
Nếu 0 thì phương trình có nghệm thực kép z 2 A B i
Nếu 0 thì phương trình có 2 nghệm phức phân biệt z 2 A
b) A, B, C là số phức: B
Trên tập số phức, PT bậc 2 luôn có 2 nghiệm (không nhất thiết phân biệt) : z (Với là một căn 2 A bậc 2 của )
c) Biểu thức đối xứng đối với 2 nghiệm PT bậc hai : (Xem Phụ lục, mục PT bậc hai)
Bổ sung : Cho z , z là 2 nghiệm của PT 2
Az Bz C 0 trên tập số phức. Ta có: 1 2 2 B 2 2 C 2 2 C z z z z z z z z 4z z 4 1 2 1 2 1 2 1 2 A 1 2 A A 2 2 2 B z z z z 1 2 1 2 A
III. TÌM SỐ PHỨC THỎA ĐIỀU KIỆN CHO TRƯỚC: Phương pháp:
B1. Gọi số phức cần tìm là z a bi 2
, a, b ;i 1
B2. Thay z a bi vào điều kiện cho trước Biến đổi và thu gọn mỗi vế thành dạng một số phức Cho
phần thực, ảo tương ứng bằng nhau Lập hệ PT 2 ẩn a, b Giải hệ, tìm a, b Kết quả
IV. TÌM TẬP HỢP ĐIỂM BIỂU DIỄN SỐ PHỨC: Phương pháp:
B1. Trong mặt phẳng Oxy, gọi M ;
x y là điểm biểu diễn số phức z x yi 2
, x, y ;i 1
B2. Biến đổi hệ thức điều kiện ở giả thiết (có chứa số phức z) thành hệ thức có dạng thường gặp sau: PT, BPT
Tập hợp điểm PT, BPT
Tập hợp điểm
ax by c 0
ax by c 0 (*)
Nửa mặt phẳng chứa điểm có
y ax b Đường thẳng (Tương tự cho dấu
tọa độ thỏa BPT(*), với bờ là y b , , )
ĐT d : ax by c 0 (Nếu 18
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
x c
dấu BĐT có dấu bằng thì kể cả bờ) 2 2
Đường tròn tâm I ; a b ,
Hình tròn tâm I ; a b , 2 2 2 x a y b r 2 x a y b r bán kính r bán kính r 2 2 Đường tròn t
x y 2ax 2by c 0 âm I ; a b 2 2
x y 2ax 2by c 0 Hình tròn tâm I ; a b , bán kính 2 2
r a b c bán kính 2 2
r a b c 2 2 x y 2 2 x y 1 Elip 1 Hypebol 2 2 a b 2 2 a b 2
y ax bx c « Parabol 2
x ay by c Chú ý :
Nếu thay dấu đẳng thức (dấu ‘=’) trong các PT trên thành các dấu BĐT , , ,
thì tập hợp điểm
biểu diễn là phần mặt phẳng chứa điểm có tọa độ thỏa mãn BPT, có bờ là đường có PT tương ứng (Kể cả bờ nếu dấu BĐT có dấu bằng)
Nếu M , M lần lượt biểu diễn số phức z , z thì M M biểu diễn số phức z z và M M z z 1 2 1 2 1 2 2 1 1 2 1 2
ĐẶC BIỆT:
1. Nếu số phức z thỏa có tập hợp điểm biểu diễn là đường tròn tâm I ;
a b , bán kính R thì số phức
w z .z z có tập hợp điểm biểu diễn là đường tròn tâm I ' biểu diễn z ' z . a bi z và bán kính 1 1 2 2
R ' z .R 1 a
c x d b y e
2. Nếu z x .
y i thỏa a .
b i.z c d.i.z e f .i thì x, y là nghiệm Hệ PT: d
b x a c y f b i D 3. 2 . a z .
b z c 0 z , với 2
D 3b 4ac 2a 19
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
CHỦ ĐỀ 5: KHỐI ĐA DIỆN
I. THỂ TÍCH KHỐI ĐA DIỆN
Khối đa diện
Hộp chữ nhật Lập phương Lăng trụ Chóp 1
Công thức thể tích V . a . b c 3 V a V . B h V . B h 3 Diễn giải
a,b,c là 3 kích thước
a là độ dài cạnh
B là diện tích đáy , h là chiều cao
Quy tắc tính thể tích khối đa diện:
B1. Xác định các yếu tố: đường cao, đáy Lập công thức thể tích
B2. Xác định các đại lượng không gian: các loại góc không gian, các loại khoảng cách,…
B3. Tính toán số đo của các yếu tố Thay vào công thức thể tích Kết quả.
II. ỨNG DỤNG THỂ TÍCH
1. Công thức tỉ số thể tích: Cho hình chóp S.ABC và A’, B’, C’ lần lượt thuộc cạnh bên SA, SB, SC. Khi đó: S A' V
SA' SB ' SC ' C'
S.A'B'C' . . V SA SB SC B' S . ABC C A B
2. Khoảng cách từ 1 đỉnh đến mặt đối diện của một hình tứ diện (hình chóp tam giác): 1 V V .S .d A BCD d A BCD A BCD BCD , , 3. .ABCD . 3 SBCD
III. MỘT SỐ HÌNH ĐA DIỆN THƯỜNG GẶP HÌNH CHÓP
H1. Hình chóp có một cạnh bên vuông góc đáy: S
Đường cao hình chóp là cạnh bên vuông goác đáy.
Ví dụ: Hình chóp S.ABCD có cạnh bên SA vuông góc mặt đáy A D
(ABCD) Đường cao của hình chóp là SA B C
H2. Hình chóp có 2 mặt bên (mặt chéo) cùng vuông góc mặt đáy: S
Đường cao hình chóp là đoạn giao tuyến của 2 mặt đó
Ví dụ: Hình chóp S.ABC có 2 mặt (SAB), (SAC) cùng vuông góc mặt A
đáy (ABC) Đường cao hình chóp là đoạn giao tuyến SA của C
2 mặt (SAB), (SAC). B
H3. Hình chóp có một mặt bên vuông góc đáy: S
Đường cao hình chóp là đường cao của mặt bên đó (hạ từ đỉnh hình chóp).
Ví dụ: Hình chóp S.ABCD có (SAB) vuông góc mặt đáy (ABCD) A D
Đường cao SH của tam giác SAB là đường cao hình chóp S.ABCD H B C
H4. Hình chóp đều: là hình chóp có đáy là đa giác đều và chân đường cao trùng tâm đáy Tính chất (chung):
- Các cạnh bên bằng nhau, cạnh đáy bằng nhau
- Các mặt bên là những tam giác cân tại đỉnh hình chóp và bằng nhau
- Đường cao của hình chóp là SH (Với S là đỉnh và H là tâm đáy)
- Góc giữa các cạnh bên và mặt đáy bằng nhau,
- Góc giữa các mặt bên và mặt đáy bằng nhau. 20
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
1) Hình chóp tam giác đều: S
a) Tính chất (riêng):
Mặt đáy là tam giác đều Gó c giữa cạnh Góc giữa mặt bên và mặt đáy
Đường cao của hình chóp là SH (Với S là đỉnh và H là giao điểm bên và mặt đáy
2 đường trung tuyến của tam giác đáy) h
Góc giữa cạnh bên và mặt đáy là: SAH SBH SCH . A C β
Góc giữa mặt bên và mặt đáy là: H
SIH (với I là trung điểm cạnh đáy B )
b) Công thức liên hệ: Cho hình chóp tam giác đều có cạnh đáy a, Cách vẽ hình chóp tam giác đều S.ABC
cạnh bên b, chiều cao h, góc giữa cạnh bên và mặt đáy , góc giữa (hoặc tứ diện đều):
mặt bên và mặt đáy . Khi đó:
Vẽ đáy ABC Dựng trọng tâm H (Là giao a
điểm 2 đường trung tuyến) Vẽ SH vuông a . b 3.cos h . tan
góc (ABC) Vẽ các cạnh bên 2 3 1 3 h . b sin 2 V a .h 2 a 3 4 2 2 a b h h .tan 3 3
3) Hình tứ diện đều là hình chóp tam giác đều có cạnh bên bằng
cạnh đáy (hình chóp tam giác có tất cả các cạnh bằng nhau. 6 3 2 2 V a
Cho khối tứ diện đều cạnh h a d a
a, chiều cao h, khoảng cách giữa 2 cạnh 3 2 12
đối diện d. Ta có:
3). Hình chóp tứ giác đều S
a) Tính chất (riêng):
Mặt đáy là hình vuông Góc giữa mặt
Đường cao của hình chóp là SH (Với S là đỉnh và H là giao điểm bên và mặt đáy
2 đường chéo của đáy hình vuông) Góc giữa cạnh Góc giữa cạnh bên và mặt đáy là: bên và mặt đáy A D
SAH SBH SCH SDH . β
Góc giữa mặt bên và mặt đáy là: H I
SIH (với I là trung điểm B C cạnh đáy)
b) Công thức liên hệ:
Cách vẽ hình chóp tứ giác đều S.ABCD: 2
Vẽ đáy hình bình hành ABCD Vẽ H là a . b 2.cos a 2 2 b h
giao điểm của hai đường chéo AC & BD 2 1 h . b sin 2 V a .h
Vẽ SH vuông góc (ABCD) Vẽ các cạnh a 3 bên a h . tan h . tan 2 2
H5. Hình chóp có tất cả cạnh bên bằng nhau: S
Đường cao hình chóp là đoạn thẳng hạ từ đỉnh hình chóp đến tâm
đường tròn ngoại tiếp của đa giác đáy.
Ví dụ: Hình chóp S.ABC các cạnh bên SA, SB, SC bằng nhau và đáy
ABC là tam giác vuông tại B Đường cao hình chóp là SI, với I là A C
tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác I
ABC (I là trung điểm AC) B
H6. Tứ diện vuông: (Tứ diện có 3 mặt là 3 tam giác vuông tại cùng S một đỉnh)
Chân đường cao ứng với đỉnh vuông là trực tâm mặt đối diện với đỉnh vuông.
Ví dụ: Hình chóp S.ABC có mặt bên SAB, SBC, SCA là tam giác A C
vuông tại S Đường cao SH, (với H là trực tâm tam giác ABC) H B 21
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT HÌNH LĂNG TRỤ
Tính chất: Hình Lăng trụ có:
+ Các cạnh bên song song và bằng nhau; A' C'
+ Các mặt bên là hình bình hành; B'
+ Hai mặt đáy song song và bằng nhau; h
+ Đường cao là đoạn thẳng nối từ một điểm thuộc đáy này đến hình chiếu của nó lên đáy φ A kia; H C
+ Góc giữa các cạnh bên và mặt đáy đều bằng nhau; B
+ Góc giữa các mặt bên và mặt đáy đều bằng nhau;
Lăng trụ đứng: là lăng trụ có các
Lăng trụ đều: là lăng trụ đứng có
Hình hộp: là lăng trụ có đáy là
cạnh bên vuông góc với đáy đáy là đa giác đều hình bình hành A' C' A' C' D' A' C' B' B' B' h h h D A φ C A C A H C B B B
Đường cao là các cạnh bên A’A,
Đường cao là các cạnh bên A’A,
Đường cao: A’H (với H là hình B’B, C’C B’B, C’C chiếu của A’ lên (ABC)
Hình hộp đứng: là hình hộp có các
Hình hộp chữ nhật: là hình hộp
Hình lập phương: là hình hộp có 6
cạnh bên vuông góc đáy (đáy là
đứng có đáy là hình chữ nhật (có 6 mặt dều là hình vuông hình bình hành)
mặt đều là hình chữ nhật) A' B' B' C' A' B' D' A' D' C' D' C' h B C A B A A B D D C C D
Đường cao: A’A, B’B, C’C, D’D
Đường cao: A’A, B’B, C’C, D’D
Bảng tóm tắt của năm loại khối đa diện đều Loại ; p q Tên gọi Hình vẽ
Số mặt (m) Số cạnh (c) Số đỉnh (d)
Số MP đối xứng Tứ diện 3; 3 đều 4 6 4 6 4; 3 Khối lập phương 6 12 8 9 3; 4 Bát diện đều 8 12 6 9 5; 3 Thập nhị diện đều 12 30 20 15 3; 5 Nhị thập diện đều 20 30 12 15
Chú ý: Giả sử khối đa diện đều loại ; p
q có m mặt, c cạnh và d đỉnh. Khi đó: . p m 2c . q d 22
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
IV. CÔNG THỨC ĐẶC BIỆT TÍNH THỂ TÍCH KHỐI TỨ DIỆN ABCD 1 1 V . AB C .
D d AB,CD.sin AB,CD V AB AC AD tdABCD . 6 6
Tứ diện ABCD có các cặp cạnh đối bằng nhau AB CD a, AC BD ,
b AD BC c có thể tích: 2 V 2 2 2
a b c 2 2 2
a b c 2 2 2
a b c 12
Tứ diện có độ dài các cặp cạnh đối diện lần lượt là a,a ; ;
b b ;c, c có thể tích: 1 1 1 1 V
A B C D 12 Với: 2 2 A a a 2 2 2 2 2 2
a b c a b c 2 2
; B b b 2 2 2 2 2 2
a b c a b c ; 1 1 1 1 1 1 1 1
C c c a b cc a b c ; D abc2 ab c 2 a bc 2 a b c2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Tứ diện ABCD vuông tại A (có AB, AC, AD đôi một vuông góc) và AB a, AC b, AD c có thể tích: abc V 6 23
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
CHỦ ĐỀ 6: KHỐI TRÒN XOAY
I. THỂ TÍCH, DIỆN TÍCH HÌNH TRÒN XOAY Hình nón Hình trụ Hình cầu h l Hình vẽ và h r các yếu tố r Chiều cao: r h Bán kính đáy: r Chiều cao: h Bán kính: r
Độ dài đường sinh: l Bán kính: r Diện tích S rl S 2 rl 2 S 4 r xung quanh xq xq Diện tích 2
S S S rl
S S S rl toàn phần r 2 2. 2 2. r 2 S 4 r tp xq d tp xq d 1 4 Thể tích 2
V .r .h 2 3
V .r .h V .r 3 3
Quy tắc tính thể tích, diện tích hình tròn xoay:
B1. Xác định các yếu tố: Đường cao, đường sinh, bán kính Lập công thức thể tích, diện tích,…
B2. Xác định các đại lượng không gian: Các loại góc không gian, khoảng cách,…
B3. Tính toán số đo của các yếu tố Thay vào công thức thể tích Kết quả.
II. SỰ TƯƠNG GIAO GIỮA HÌNH TRÒN XOAY VÀ HÌNH ĐA DIỆN
3) Ngoại tiếp, nội tiếp:
Quan hệ nội tiếp, ngoại tiếp Điều kiện
Hình nón ngoại (nội) tiếp hình chóp
Hai đỉnh trùng nhau và đáy hình nón ngoại (nội) tiếp đáy hình chóp
Hình trụ ngoại (nội) tiếp Lăng trụ đứng Hai đáy hình trụ ngoại (nội) tiếp hai đáy hình lăng trụ
Mặt cầu ngoại tiếp hình đa diện
Mặt cầu đi qua tất cả các đỉnh của hình đa diện
Mặt cầu nội tiếp hình đa diện
Mặt cầu tiếp xúc với tất cả các mặt của hình đa diện
Mặt cầu ngoại tiếp Hình chóp
Đáy của hình chóp nội tiếp được đường tròn.
Mặt cầu ngoại tiếp Hình lăng trụ
Đáy của hình lăng trụ nội tiếp được đường tròn.
Chú ý: Tứ diện (hình chóp tam giác) luôn có mặt cầu ngoại tiếp.
4) Cách xác định tâm và bán kính mặt cầu ngoại tiếp hình chóp:
Cách 1: Vẽ trục d của đa giác đáy Trong mặt phẳng chứa cạnh bên và trục đáy, vẽ đường trung trực của
cạnh bên đó Tâm mặt cầu ngoại tiếp: I d và bán kính: r IS IA IB ... .
Cách 2: Tâm mặt cầu ngoại tiếp hình chóp là giao điểm của trục mặt đáy và trục một mặt bên. Chú ý:
Trục của đa giác là đường thẳng vuông góc mặt phẳng chứa đa giác tại tâm đường tròn ngoại tiếp đa giác đó. d d d A D A C A I C O O B C B B
Hình vẽ trục của hình chữ nhật hay
Hình vẽ trục của tam giác đều
Hình vẽ trục của tam giác vuông hình vuông 24
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
5) Hình vẽ Tâm và công thức tính bán kính mặt cầu ngoại tiếp của một số hình chóp thường gặp
H1. Hình chóp S.ABCD có đáy là
H2. Hình chóp S.ABC có đáy là tam
H3. Hình chóp tứ giác đều
hình chữ nhật (hay hình vuông) và
giác vuông tại B và SA vuông góc đáy S.ABCD SA vuông góc đáy S S S M I M M A I C I A D A D O O B B B C C SC 2 SC 1 SA 2 2 2 r SI r
SA AB AD r SI 2 2 2 2SO
H4. Hình chóp tam giác đều S.ABC H5. Tứ diện vuông: Hình chóp S.ABC H6. Hình chóp S.ABC có đáy là
có đáy ABC vuông tại A và SA vuông
tam giác đều và SA vuông góc S
góc mặt đáy (Hình chóp tam giác có 3 đáy
cạnh bên đôi một vuông góc) S S M M I I M A C A I C O C A O B N B 2 SA B r SI 2 2 1 SA AB 2SO 2 2 2 r IA
AS AB AC
r IA 2 4 3
H7. Hình chóp tam giác có 1 mặt
H8. Hình chóp tam giác có 1 mặt bên
H9. Hình chóp tứ giác có 1 mặt
bên vuông góc mặt đáy.
vuông góc mặt đáy.
bên vuông góc mặt đáy.
VD: Cho hình chóp S.ABC có mặt
VD: Cho hình chóp S.ABC có mặt bên VD: Cho hình chóp S.ABCD có
bên SAB cân tại S và vuông góc
SAB cân tại S và vuông góc mặt đáy
mặt bên SAB cân tại S và vuông
mặt đáy ABC đều. Khi đó, tâm I
ABC vuông tại C. Khi đó, tâm I của
góc mặt đáy ABCD là hình chữ
của mặt cầu ngoại tiếp là giao điểm mặt cầu ngoại tiếp là tâm đường tròn
nhật.. Khi đó, tâm I của mặt
của trục đáy IO và trục của mặt
ngoại tiếp tam giác SAB. (Nếu SAB
cầu ngoại tiếp là giao điểm của bên IG.
vuông cân tại S thì I trùng H là trung trục đáy IO và trục của mặt bên S điểm AB). IG. S S I G I A C G A I A D O C H H O H B B C B 2 2 2 2 2 2
r IB HB HG HO 2 2 r IB HB HI r IB HB HG HO
6) Hình vẽ Tâm và công thức tính bán kính mặt cầu ngoại tiếp hình Lăng trụ đứng
Tâm I là trung điểm đoạn thẳng nối 2 tâm đường tròn C A O
ngoại tiếp 2 đáy (Trục của Lăng trụ đứng) 2 B A ' A Bán kính 2 r IA R
(Với R là bán kính Hình vẽ tâm mặt cầu 2 ngoại tiếp Lăng trụ I
đường tròn đa giác đáy) tam giác đều C' A' O' B' 25
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
CHỦ ĐỀ 7: PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN I. VECTƠ VÀ TỌA ĐỘ
1) Tóm tắt lý thuyết và công thức:
f) Tọa độ của điểm : OM . x i . y j .
z j M ;
x y; z
Tọa độ điểm đặc biệt:
Điểm trên MP tọa độ
M Oxy M ( ; x ; y 0)
N Oyz N(0; ; y z)
K Oxz K( ; x 0; z)
Điểm trên trục tọa độ
M Ox M ( ; x 0; 0)
N Oy N (0; y; 0)
K Oz K (0; 0; z)
x x y y z z M là trung điểm AB A B M ; A B ; A B 2 2 2 G là trọng tâm tam
x x x y y y z z z A B C G ; A B C ; A B C giác ABC 3 3 3
G là trọng tâm tứ giác
x x x x
y y y y
z z z x A B C D G ; A B C D ; A B C D (hay tứ diện) ABCD 4 4 4
g) Tọa độ của vectơ:
a a .i a . j a . j a a ; a ; a 1 2 3 1 2 3
Tọa độ vectơ đơn vị: i 1;0;0, j 0;1;0 , k 0;0;
1 lần lượt là vectơ đơn vị của trục Ox, Oy, Oz
h) Phép toán vectơ: Cho a a ; a ; a ;b b ;b ;b 1 2 3 1 2 3 Cộng, trừ:
Tích vô hướng:
Tích có hướng: a a a a a a 2 3 1 3 1 2
a,b = a b ; ;
a b a b ;a b ;a b .
a b a .b a .b a .b 1 1 2 2 3 3 b b b b b b 1 1 2 2 3 3 2 3 1 3 1 2
Góc giữa 2 vectơ:
Nhân 1 số với 1 vectơ:
Độ dài vectơ: a b
a b a b a b cos a,b . . . . 1 1 2 2 3 3
k.a ka ; ka ; ka 2 2 2 a
a a a 1 2 3 1 2 3 2 2 2 2 2 2 a . b
a a a . b b b 1 2 3 1 2 3
Tọa độ vectơ cố định:
Độ dài đoạn thẳng (Độ dài vectơ cố định): 2 2 2
AB (x x ; y y ; z z )
AB AB x x y y z z B A B A B A B A B A B A
i) Quan hệ vectơ: a b
a k.b 1 1 n a 1 1
a b a b
n a,b
a, b cùng phương a k.b a k.b 2 2 2 2 n b a b a k.b 3 3 3 3
a, b, c đồng phẳng a,b.c 0 a b .
a b 0 a .b a .b a .b 0 1 1 2 2 3 3
2) Ứng dụng tích có hướng:
A,B,C thẳng hàng AB AC 0
A, B, C, D đồng phẳng AB AC.AD 0
ABCD là hình bình hành
ABCD là một hình tứ diện (hay A, B, C, D không đồng phẳng)
AB AC
( AB DC và AB AC 0 ) .AD 0 1 S AB AC S AB AC ABC 2 hbhABCD 1 V AB AC AD V
AB AC .AA'
hhABCD.A' B'C ' D' tdABCD . 6 26
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT II. MẶT PHẲNG
1) Tóm tắt lý thuyết
1. Vectơ pháp tuyến (VTPT) của mặt phẳng: Vectơ n 0 có giá vuông góc mp gọi là VTPT của mp
2. Phương trình: Mặt phẳng() qua M x ; y ; z và có vectơ pháp tuyến n ( ; A ;
B C) có phương trình dạng: o o o
A x x B y y C z z 0 (1) 0 0 0 Chú ý :
Nếu mặt phẳng() có phương trình Ax By Cz D 0 (2) thì mặt phẳng() có 1 VTPT n ( ; A ; B C)
Phương trình các mặt phẳng tọa độ: Oyz : x 0
Oxz: y 0
Oxy: z 0 Trường hợp riêng:
Ax By Cz 0 : Qua gốc tọa độ O
By Cz D 0 : Song song trục Ox
Ax Cz D 0 : Song song trục Oy
Ax By D 0 : Song song trục Oz x y z
Mặt phẳng đi qua A ;
a 0;0, B0; ;
b 0,C 0;0;c có PT dạng:
1 a 0,b 0,c 0 a b c
Điều kiện để xác định VTPT của mặt phẳng:
1) Dùng định nghĩa: n 0 và có giá vuông góc với mặt phẳng(α) n là VTPT của mặt phẳng(α)
2) Nếu mặt phẳng(α) song song hoặc chứa giá a, b (không cùng phương) thì n a b là một VTPT của mặt phẳng(α)
2) Phương pháp Lập phương trình mặt phẳng
Cách 1: Xác định yếu tố: Điểm đi qua và VTPT (như bảng dưới đây)
B1. Từ giả thiết, xác định các vectơ và các yếu tố khác (nếu cần)
B2. Xác định tọa độ VTPT và tọa độ một điểm của mặt phẳng
B3. Thay vào PT (1) Thu gọn và kết luận
Cách 2: Xác định hệ số
B1. Gọi PT mặt phẳng đã cho có dạng: Ax By Cz D 0, (2)
B2. Từ giả thiết, xác định 4 hệ số A, B, C, D (kiểm tra điều kiện, nếu có)
B3. Thay vào PT (2) Kết luận Dạng
Tính chất của mặt phẳng() (giả thiết cho) Đi qua điểm VTPT 1 Qua 3 điểm A, B, C A, B, C
n AB, AC 2
Là mặt phẳng trung trực đoạn AB M là trung điểm AB n AB 3
Qua M và song song ( ) : Ax By Cz D 0 M n n ( ; A ; B C)
Qua M và vuông góc đường thẳng (d) M n a d 4
Qua M và vuông góc đường thẳng AB M n AB
Qua A, B và song song (d) A hoặc B
n AB, a d
Qua A, B và song song CD A hoặc B n A , B CD
Chứa (d) và song song (d’) Lấy M (d)
n a , a d d ' 5
Chứa (d) và song song AB Lấy M (d)
n a , AB d
Qua 2 điểm M, N và vuông góc mặt phẳng() M hoặc N
n MN, n 6
Chứa (d) và vuông góc mặt phẳng () Lấy M (d)
n a , n d 7
Qua điểm M và vuông góc 2 mặt phẳng (), (γ) M
n n , n 8
Qua điểm M và ssong 2 đường thẳng (d), (d’) M
n a , a d d '
Qua điểm M, vuông góc mp() và ssong đường thẳng 9 M
n a , n (d) d 27
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Dạng
Tính chất của mặt phẳng() (giả thiết cho) Đi qua điểm VTPT M hoặc Lấy N 10
Chứa (d) và đi qua M(d) n MN, a (d) d
Lấy M () 11
Chứa 2 đường thẳng (d) và (d’) cắt nhau
n a , a hay M (d) d d ' Lấy M n a , MN (), d 12
Chứa 2 đường thẳng (d) và (d’) ssong nhau N (d)
hay n MN, a d '
ĐẶC BIỆT: Mặt phẳng cắt 3 trục tọa độ tại A, B, C sao cho H ; a ;
b c là trực tâm ABC
PT ax by c 2 2 2 : z
a b c 0 III. ĐƯỜNG THẲNG
1) Tóm tắt lý thuyết
1. Vectơ chỉ phương (VTCP) của đường thẳng:
ĐN: Vectơ a 0 và có giá song song hoặc trùng với đường thẳng (d) gọi là VTCP của đường thẳng (d)
2. Phương trình: Đường thẳng d đi qua M x ; y ; z và có VTCP a a ; a ; a , có: 1 2 3 o o o
x x a t x x y y z z o 1 0 0 0
Phương trình tham số : y y a t , t (1);
Phương trình chính tắc: a a a (2) o 2 1 2 3
z z a t
a .a .a 0 1 2 3 o 3 Chú ý: x t x 0 x 0
Phương trình các trục tọa độ:
Ox : y 0
Oy : y t
Oz : y 0 z 0 z 0 z t
Điều kiện để xác định VTCP của đường thẳng:
1) Dùng định nghĩa: a 0 và có giá ssong hoặc trùng (d) a là VTCP của (d)
2) Nếu (d) vuông góc giá a, b (không cùng phương) thì u a b là một VTCP của (d)
2) Phương pháp Lập phương trình đường thẳng:
Phương pháp: Xác định yếu tố: Điểm đi qua và VTCP (như bảng dưới đây)
B1. Từ giả thiết, xác định các vectơ và các yếu tố khác liên quan (nếu cần)
B2. Xác định tọa độ VTCP và tọa độ một điểm của đường thẳng
B3. Thay vào PT tham số hay PT chính tắc
Tính chất của đường thẳng Dạng d Đi (giả thiết cho) qua điểm VTCP 1 Qua A, B A, B a AB d 2
Qua A và song song đường thẳng A a a d 3
Qua A và vuông góc mặt phẳng() A a n d 4
Qua A và vuông góc 2 đường thẳng d 1, d2 A a a , a d 1 d d2
Qua A, ssong 2 mp () và (β) (hay ssong 5 A
a n , n
mp() và chứa trong mp(β)) d 6
Là giao tuyến của mp() và mp(β)
I
a n , n d
Qua A, vuông góc đường thẳng và ssong 7 A
a a , n
(hay chứa trong) mặt phẳng () d
Qua A, vuông góc đường thẳng d
a a , n 8 1 và cắt d d
(Với () là đường thẳng A 1 d2
mặt phẳng qua A và d2) a
AB (Với B là h/chiếu 9
Qua A, vuông góc và cắt đường thẳng A d
của A lên ) 28
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Tính chất của đường thẳng Dạng d (giả thiết cho) Đi qua điểm VTCP
a a , AM , a d
(Với M )
A’ và B’ (lần lượt là
Là hình chiếu của đường thẳng lên 10
h/chiếu của A, B lên (); a A'B' mp() d lấy , A B d )
a a , AM , a , AN d d d 11
Qua A và cắt 2 đường thẳng d1, d2 A 1 2
(Lấy M d , N d ) 1 2
Qua A và cắt đường thẳng và ssong a
a , AM , n 12 A d mp()
(Với M )
A d 2
Là đường vuông góc chung của d 13 1, d2
(Với mp() qua M d và
a a , a chéo nhau 1 d 1 d d2
có VTPT n a , a d ) 1 d IV. MẶT CẦU
1) Tóm tắt lý thuyết
a. Phương trình: 2 2 2
Phương trình mặt cầu tâm I(a; b; c), bán kính r có dạng: 2 x a y b z c
r (1)
Phương trình dạng: 2 2 2
x y z 2ax 2by 2cz d 0 (2) (với 2 2 2
a b c d 0 ) là phương trình mặt
cầu (S) có tâm I(a ; b ; c) và bán kính 2 2 2
r a b c d
2) Phương pháp Lập phương trình mặt cầu:
Cách 1: Xác định yếu tố: Tâm và bán kính, (như bảng dưới đây)
B1. Từ giả thiết, xác định các vectơ và các yếu tố khác liên quan (nếu cần)
B2. Xác định tọa độ tâm và bán kính của mặt cầu
B3. Thay vào PT (1). Dạng
Tính chất của mặt cầu (giả thiết cho) Tâm Bán kính 1
Mặt cầu (S) tâm I đi qua A I r = IA AB 2
Mặt cầu (S) đường kính AB I là trung điểm AB r 2 3
Mặt cầu (S) tâm I tiếp xúc mặt phẳng() I r = d(I, ()) 4
Mặt cầu (S) tâm I và tiếp xúc đường thẳng I r = d(I, )
Cách 2 : Xác định hệ số
B1. Gọi mặt cầu đã cho có PT dạng 2 2 2
x y z 2ax 2by 2cz d 0 , (2)
B2. Từ giả thiết lập hệ 4 PT ẩn a, b, c, d Giải tìm a, b, c, d
B3. Thay vào PT (2)
Dạng 5: Mặt cầu (S) ngoại tiếp tứ diện ABCD (hay đi qua 4 điểm A, B, C, D)
+ Gọi phương trình mặt cầu (S) có dạng: 2 2 2
x y z 2ax 2by 2cz d 0 (2) + , A ,
B C, D S Tọa độ 3 điểm A, B, C, D thỏa mãn PT(2) Thay tọa độ A, B, C, D vào PT(2),
Ta được hệ 4 phương trình 4 ẩn a, b, c, d.
+ Giải hệ tìm a, b, c, d
Dạng 6: Mặt cầu (S) đi qua 3 điểm A, B, C và tâm I (α)
+ Gọi phương trình mặt cầu (S) có dạng: 2 2 2
x y z 2ax 2by 2cz d 0 (2) tâm I ; a ; b c
+ A, B, C (S) Tọa độ 3 điểm A, B, C thỏa mãn PT(2) Thay tọa độ 3 điểm A, B, C vào PT(2), Ta
được 3 phương trình 4 ẩn a, b, c, d. 29
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT + Tâm I ; a ;
b c (α) a, b, c thỏa mãn phương trình mặt phẳng(α) Thay a, b, c vào phương trình
mặt phẳng(α), ta được thêm 1 PT 4 ẩn a, b, c, d.
+ Giải hệ 4 phương trình trên tìm a, b, c, d
Dạng 7: Mặt cầu (S) đi qua 2 điểm A, B và tâm I (d)
Cách 1: Đường thẳng (d) cho bởi phương trình tham số
+ I d I x a t; y a t; z a t 0 1 0 2 0 3 + ,
A B S 2 2
AI BI Ta được phương trình ẩn t Giải tìm t Thay t, tìm tọa độ điểm I
Cách 2: Đường thẳng (d) cho bởi phương trình chính tắc:
+ Gọi phương trình mặt cầu (S) có dạng: 2 2 2
x y z 2ax 2by 2cz d 0 (2) tâm I ; a ; b c + ,
A B S tọa độ điểm A, B thỏa mãn PT(2) Thay tọa độ A, B vào PT(2), Ta được 2 phương trình 4 ẩn a, b, c, d. + Tâm I , a ,
b cd a, b, c thỏa mãn phương trình đường thẳng (d) Thay a, b, c vào phương trình
đường thẳng (d), ta được thêm 2 PT 3 ẩn a, b, c
+ Giải hệ 4 phương trình trên tìm a, b, c, d
3) Phương trình tiếp diện của mặt cầu:
Dạng 1: Mặt phẳng () tiếp xúc mặt cầu (S) tại A mặt phẳng() qua A và có vtpt n I A
Dạng 2: Mặt phẳng () tiếp xúc (S) và vuông góc đường thẳng (có vtcp a a ;a ;a ) 1 2 3
+ Mặt phẳng() vuông góc mặt phẳng(α) nhận a a ; a ; a làm vtpt PT mặt phẳng() có dạng: 1 2 3
a x a y a z m 0 (m chưa biết) 1 2 3
+ Mặt phẳng () tiếp xúc (S) d (I , ( )) r Giải tìm m
Dạng 3: Mặt phẳng () tiếp xúc (S) và song song với mặt phẳng(β) (có VTPT n ; A ; B C )
+ Mặt phẳng() song song (β) mặt phẳng(α) nhận n ; A ;
B C làm VTPT PT mặt phẳng() có
dạng: Ax By Cz D 0 (D chưa biết)
+ Mặt phẳng () tiếp xúc (S) d (I , ( )) r Giải tìm D
Dạng 4: Mặt phẳng () tiếp xúc (S) và song song 2 đường thẳng (d1), (d2) :
+ Mặt phẳng() song song 2 đường thẳng (d
1), (d2) VTPT của mặt phẳng(α) là n a , a 1 d d2
PT mặt phẳng() có dạng: Ax By Cz D 0 (D chưa biết)
+ Mặt phẳng () tiếp xúc (S) d (I , ( )) r Giải tìm D
4) Tìm tiếp điểm H của mặt cầu (S) và mặt phẳng () ( H là hình chiếu của tâm I trên mặt phẳng())
Như dạng toán tìm hình chiếu của điểm lên mặt phẳng
5) Giao điểm của đường thẳng và mặt cầu:
x x a t o 1 2 2 2
Cho đường thẳng d :y y a t (1) và mặt cầu S x a y b z c 2 ( ) : r (2) o 2
z z a t o 3
+ Thay phương trình đường thẳng d (1) vào phương trình mặt cầu (2), giải tìm t,
+ Thay t vào (1), tìm được tọa độ giao điểm
6) Tìm bán kính r’ và tâm H của đường tròn (C) (Là thiết diện của mặt phẳng() và mặt cầu (S)) + Bán kính 2 2
r ' r d I, (với I là tâm và r là bán kính mặt cầu (S))
+ Tìm tâm H là h/chiếu của tâm I trên mặt phẳng()
V. VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI 1.
Vị trí tương đối của hai mặt phẳng () : A x B y C z D 0 và : A x B y C z D 0 1 1 1 1 2 2 2 2 (
A ; B ;C ) k(A ; B ;C ) (
A ; B ;C ) k(A ; B ;C ) 1 1 1 2 2 2 ( ) ( ) 1 1 1 2 2 2 ( ) / /( ) D k.D D k.D 1 2 1 2 30
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
( ) ( ) d ( A ; B ;C ) k(A ; B ;C )
() ( ) A A B B C C 0 1 1 1 2 2 2 1 2 1 2 1 2
x x a t o 1
2. Vị trí tương đối đường thẳng và mặt phẳng: ĐT d : y y a t và mp : Ax By Cz D 0 o 2
z z a t o 3
Lập PT tương giao giữa ĐT (d) và MP (): Ax a t B y a t C z a t D 0 (*), (t là ẩn) 0 1 0 2 0 3
(*) vô nghiệm d / /(a)
(*) có đúng 1 nghiệm t t d M x a t ; y a t ;z a t 0 1 0 0 2 0 0 3 0 0
(*) vô số nghiệm d (a) 3.
Vị trí tương đối của mặt phẳng và mặt cầu: 2 2 2 Cho S
x a y b z c 2 ( ) :
r (tâm I, bán kính r) và () : Ax By Cz D 0
d I, r S () () không cắt (S)
d I, r S () H
() tiếp xúc (S) tại H (H: tiếp điểm, (): tiếp diện)
() cắt (S) theo một đường tròn tâm H (là h/chiếu của I lên ()) và
d I, r S () C H;r ' bán kính 2 2
r ' r d
x x a t
x x ' a ' .t ' o 1 o 1
4. Vị trí tương đối giữa 2 đường thẳng : d : y y a t và d ' : y y ' a ' .t ' o 2 o 2
z z a t
z z ' a ' .t ' o 3 o 3
x a t x ' a ' .t ' o 1 o 1
Lập Hệ PT tương giao giữa (d) và (d’): y a t y ' a ' .t ' (I) . Khi đó: o 2 o 2
z a t z' a' .t ' o 3 o 3 VTTĐ Điều kiện VTTĐ Điều kiện HPT (I) vô nghiệm d cắt d’
HPT (I) có đúng 1 nghiệm t;t ' t ;t ' d // d’ 0 0
và a ;a ;a k a ' ;a ' ;a ' 1 2 3 1 2 3 HPT (I) vô nghiệm d d ' HPT (I) có vô số nghiệm d chéo d’
và a ;a ;a k a ' ;a ' ;a ' 1 2 3 1 2 3 5.
Vị trí tương đối của đường thẳng và mặt cầu:
Cho mặt cầu S có tâm I, bán kính r và đường thẳng . Ta có:
d I, r S không cắt (S)
d I, r
S H
tiếp xúc (S) tại H (H: tiếp điểm, : tiếp tuyến)
d I, r S ; A B
cắt (S) tại 2 điểm A, B
VI. KHOẢNG CÁCH Khoảng cách
Cách tính & Công thức
1. Từ điểm M x ; y ; z đến mặt phẳng
Ax By Cz D 0 0 0
d M , o o o
( ) : Ax By Cz D 0 2 2 2
A B C
x x a t o 1
Bằng khoảng cách từ 1 điểm thuộc ĐT đến MP .
2. Giữa ĐT : y y a t và MP o 2
Cho t 0 vào PT ĐT , ta tìm được M x ; y ; z 0 0 0 z z a t o 3
Ax By Cz D
( ) : Ax By Cz D 0 song song
d , o o o 2 2 2 Với A B a ; a ; a k ; A ; B C C 1 2 3
3. Giữa 2 MP ( ) : Ax By Cz D 0 và
Bằng khoảng cách từ 1 điểm thuộc MP này đến MP kia.
( ) : A' x B ' y C ' z D ' 0 song song
Cho 2 số vào 2 ẩn của PT MP tính được ẩn còn
Với A'; B';C ' k ; A ; B C
lại Ta được điểm M x ; y ; z 0 0 0 31
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Ax By Cz D d , o o o 2 2 2
A B C M M a 0
4. Từ điểm M đến đường thẳng
d M , , M 0 a
Bằng khoảng cách từ 1 điểm thuộc ĐT nầy đến ĐT kia.
5. Giữa 2 đường thẳng song song d,
Lấy điểm M d . Khi đó: d d, d M, A .
B a a d
6. Giữa 2 đường thẳng chéo nhau d,
d d,
, A d, B a a d VII. GÓC Góc
Cách tính & Công thức B . A BC 1. ABC : cos ABC BA . BC a b
2. Giữa 2 vectơ: a b . cos , a . b n n
3. Giữa hai MP , (Có lần lượt 2 VTPT n , n . cos , ) n . n a a d
4. Giữa hai ĐT d, (Có lần lượt 2 VTCP a , a d d ) . cos , a . a d a n
5. Giữa ĐT và MP ( có 1 VTCP a sin , . và
có 1 VTPT n ) a . n
VIII. HÌNH CHIẾU, ĐIỂM ĐỐI XỨNG
1. Tìm H là hình chiếu của M lên m (
p ) : Ax By Cz D 0
Ax By Cz D 0 H H H H ( ) x x . A k
Cách 1. H là hình chiếu của M lên ( ) H M
MH k.n y y . B k H M
z z C.k H M
Giải HPT, tìm được tọa độ điểm H
x x At M
Cách 2. Lập PT (tham số) đường thẳng (d) qua M và vuông góc mp(): y y Bt , t M
z z Ct M
Lập PT tương giao giữa (d) và (): A x At B y Bt C z Ct D 0 Giải tìm t M M M
Thay t vào PT d Ta được tọa độ điểm H d M M H H M' 32
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
ĐẶC BIỆT. Công thức tính nhanh:
Lập PT: Ax At B y Bt C z Ct D 0Giải tìm t Thay t vào 3 biểu thức trong dấu M M M
ngoặc Tính được tọa độ hình chiếu H.
2. Tìm điểm M’ đối xứng với M qua mặt phẳng ()
x 2x x M ' H M
Tìm hình chiếu H của M lên mặt phẳng() H là trung điểm của MM’ Tọa độ M’: y 2y y M ' H M
z 2z z M ' H M
x x a t o 1
3. Tìm H là hình chiếu của M lên đường thẳng d : y y a t o 2
z z a t o 3 H (d) H d
Cách 1. H là hình chiếu của M lên d MH u d MH .a 0 d
x x a t H o 1
y y a t H o 2
Giải hệ PT, tìm tọa độ điểm H.
z z a t H o 3
x x a y y a z z a H M . . . 0 1
H M 2 H M 3
Cách 2. Lập PT mp() qua M và vuông góc ĐT (d): x x .a y y
.a z z .a 0 Đưa về M 1 M 2 M 3
dạng: a x a y a z n 0 1 2 3
Lập PT tương giao giữa (d) và (): a x a t a y a t a z a t n 0 Giải tìm t; 1 0 1 2 0 2 3 0 3
Thay t vào PT d Ta được tọa độ điểm H
ĐẶC BIỆT. Công thức tính nhanh:
Lập PT: a x a t x
a y a t y a z a t z
0 Giải tìm t Thay t vào PT ĐT d 1 0 1 M 2 0 2 M 3 0 3 M
Tính được tọa độ hình chiếu H.
4. Tìm Điểm M’ đối xứng với M qua đường thẳng (d):
x 2x x M ' H M
Tìm hình chiếu H của M lên đường thẳng (d) H là trung điểm của MM’ Tọa độ M ' : y 2y y M ' H M
z 2z z M ' H M
HÌNH CHIẾU CỦA ĐIỂM LÊN MẶT PHẲNG TỌA ĐỘ, TRỤC TỌA ĐỘ
Oxy là H ;a ;b0 Ox là H ; a 0;0 Hình chiếu của điểm Hình chiếu của điểm
Oxz là H ;a0;c
Oy là H 0; ; b 0 M ; a ; b c lên M ; a ; b c lên
Oyz là H 0; ;bc
Oz là H 0;0;c
IX. TÌM TỌA ĐỘ ĐIỂM THỎA ĐIỀU KIỆN “LỚN NHẤT, NHỎ NHẤT”
Dạng 1: Tìm tọa độ điểm M thuộc mp sao cho MA MB nhỏ nhất.
TH1: Nếu A, B khác phía so với mp thì M AB
TH2: Nếu A, B cùng phía so với mp thì M AB ' , với B’ là hình chiếu của B lên mp
hay M A' B , với A’ là hình chiếu của A lên mp
Chú ý: Vị trí tương đối của 2 điểm với đường thẳng:
Cho hai điểm M x ; y , N x ; y và mặt phẳng : Ax By Cz D 0. Khi đó: M M N N
M và N nằm cùng phía đối với mp Ax By Cz D Ax By Cz D 0 M M M N N N
M và N nằm khác phía đối với mp Ax By Cz D Ax By Cz D 0 M M M N N N 33
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Dạng 2: Tìm tọa độ điểm M thuộc mp (hay ĐT ) sao cho 2 2
MA MB nhỏ nhất.
Tìm H, K lấn lượt là hình chiếu của A, B lên mp (hay ) M là trung điểm HK.
Dạng 3: Tìm tọa độ điểm M thuộc mp (hay ĐT ) sao cho MA MB nhỏ nhất.
Tìm I là trung điểm AB M là hình chiếu của I lên mp (hay ).
X. TỌA ĐỘ CÁC TÂM CỦA TAM GIÁC
x x x y y y z z z
G là trọng tâm tam giác ABC A B C G ; A B C ; A B C 3 3 3 . HA BC 0
H là trực tâm tam giác ABC .
HB AC 0
H ABC IM.BC 0
I là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC IN.AC 0 (Với M, N lần lượt là trung điểm BC, AC)
I ABC
BC.x C . A x . AB x A B C x I
BC CA AB BC.y C . A y . AB y
I là tâm đường tròn nội tiếp tam giác ABC B . C IA C . A IB A . B IC 0 A B C y I
BC CA AB
BC.z C . A z . AB z A B C z I
BC CA AB 34
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT PHỤ LỤC
(KIẾN THỨC 10, 11)
PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ PHƯƠNG TRÌNH
I. NHỊ THỨC BẬC NHẤT:
Cho nhị thức bậc nhất f x ax b a 0 b x –∞ +∞ a f(x) Trái dấu a 0 Cùng dấu a
II. TAM THỨC BẬC 2, PHƯƠNG TRÌNH BẬC 2: b
1) Công thức tính nghiệm PT 2
ax bx c 0, a 0. Tính 2
b 4ac hay b 2 ' ' ac, b' 2
Dấu Nghiệm PT
Dấu ' Nghiệm PT b b ' ' 0
PT có 2 nghiệm phân biệt x ' 0
PT có 2 nghiệm phân biệt x 2a a b b 0
PT có nghiệm kép x ' 0 PT có nghiệm kép ' x 2a a
0 PT vô nghiệm. ' 0 PT vô nghiệm.
Nhẩm nghiệm PT bậc hai: Dấu hiệu
Công thức nghiệm Dấu hiệu
Công thức nghiệm c c
a b c 0 x 1; x
a b c 0 x 1 ; x a a
Vô nghiệm, c 0 b 2
ax bx 0 x 0; x 2
ax c 0 c a x
, c 0 a 1 1
ac 1 b x ; c x ac 1 b x ; c x a a
2) Dấu tam thức bậc hai f x 2
ax bx ,
c a 0 , 2
b 4ac 0 0 0 b x –∞ +∞ x –∞ +∞ x –∞ x1 x2 +∞ 2a Cùng Cùng Cùng Trái Cùng f(x) Cùng dấu a f(x) dấu a 0 f(x) 0 0 dấu a dấu a dấu a dấu a
3) Điều kiện để tam thức bậc 2 không đổi dấu trên tập số thực:
a 0 a 0
a 0 a 0 2
ax bx c 0 0 , x 2
ax bx c 0 0 , x 0 0
4) Dấu nghiệm phương trình bậc hai: Cho phương trình 2 c b
ax bx c 0 (*) (với 2
b 4ac , P x .x , S x x ). Khi đó, ta có: 1 2 a 1 2 a Nghiệm PT (*) Điều kiện Nghiệm PT (*) Điều kiện a 0 2 nghiệm phân biệt 2 nghiệm trái dấu . a c 0 0 cùng dấu P 0 35
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT a 0 a 0 2 nghiệm phân biệt 0 1 nghiệm kép dương b b cùng dương x 0 x 0 (cùng âm) P 0 (âm) 2a 2a S 0 S 0 0
5) So sánh một số với hai nghiệm:
Hệ thức so sánh Điều kiện
Hệ thức so sánh Điều kiện 0
x x 0
x x 1 2 1 2 . a f 0 x x . a f 0 1 2 0 0
x x . a f 0 x x . a f 0 1 2 1 2 S S 0 0 2 2
6) Biểu thức đối xứng đối với x1 và x2: 2
x x x x 2 2 2 2
2.x .x S 2P
x x x x 4.x .x S 4P 1 2 1 2 2 2 1 2 1 2 1 2 1 2
x x x x 3 3 3
3x x x x 3 S 3PS 2 2
x x x x x x x x . P S 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 2 1 1 x x S 2 2 2 x x x x S 2P 1 2 1 2 1 2 x x x x P x x x x P 1 2 1 2 2 1 1 2
III. PHƯƠNG TRÌNH BẬC 3: Cho PT: 3 2
ax bx cx d 0,a 0 (1)
1. Các trường hợp nghiệm:
Một nghiệm đơn duy nhất
Hai nghiệm phân biệt (gồm 1 nghiệm đơn và 1 nghiệm kép)
Ba nghiệm đơn phân biệt
2. Cách phân tích đa thức bậc 3 thành nhân tử:
Nhẩm 1 nghiệm x x Dùng sơ đồ Hoocner, biến đổi PT (1) về dạng: 0 x x 0 d x x 2
Ax Bx C 0 , A , a B . a x , b C 0 2
Ax Bx C 0, 2 0 x 0
Biện luận nghiệm PT(2), suy ra nghiệm PT(1) (Chú ý: Xét trường hợp PT(2) có nghiệm x x ) 0
IV. PHƯƠNG TRÌNH BẬC 4 TRÙNG PHƯƠNG: Cho PT 4 2
ax bx c 0, (*) Đặt 2
t x ,t 0 Ta được PT: 2
at bt c 0 (**) . Khi đó: Nghiệm PT (*)
Nghiệm PT (**) 4 nghiệm phân biệt
2 nghiệm dương phân biệt 3 nghiệm phân biệt
1 nghiệm dương và 1 nghiệm bằng 0
2 nghiệm phân biệt (đối nhau)
2 nghiệm trái dấu hoặc có nghiệm kép dương 1 nghiệm (kép)
1 nghiệm bằng không hoặc {1 nghiệm âm và 1 nghiệm bằng 0} Vô nghiệm
2 nghiệm âm hoặc 1 nghiệm kép âm hoặc vô nghiệm
V. PHƯƠNG TRÌNH CHỨA CĂN THỨC
g(x) 0 (hay f (x) 0) f (x) g(x) Q
(x) 0 (hay P(x) 0) k k
f (x) g(x) Mở rộng: 2 2 P(x) Q(x)
P(x) Q(x) g(x) 0 g(x) 0
f (x) g(x) h(x) f (x) 0
f (x) g(x) 2
f (x) g (x)
g(x) f (x)2 f (x).g(x) h(x) 36
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT 3 3 f ( ) x f ( ) x f ( ) x g( ) x 3
3 f (x) g(x) f ( )
x g (x) 3 3 3 3
f (x) g(x) (
h x) f (x) g(x) 3 f (x).g(x). ( h x) ( h x)
VI. BẤT PHƯƠNG TRÌNH CHỨA CĂN THỨC
f x 0 g(x) 0 f (x) g(x)
f (x) g(x) g(x) 0
f (x) g(x) 2
f (x) g (x) g(x) 0
g(x) 0 g(x) 0
f (x) g(x)
f (x) g(x) 0 g(x) 0 2 f (x) 0
f (x) g (x)
f (x) 0 VII.
PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH CHỨA DẤU GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI
f (x) g(x) g(x) 0
f (x) g(x)
f (x) g(x)
f (x) g(x)
f (x) g(x) f ( ) x g( )
x f (x) g(x) g(x) f (x) f ( )
x g(x) g x f (x) g(x)
VIII. HỆ PHƯƠNG TRÌNH
1. Hệ phương trình đối xứng loại 1: Là hệ mà khi ta thay x bởi y và thay y bởi x thì mỗi phương trình của hệ không thay đổi.
Cách giải: Đặt S x y và P xy Đưa về hệ mới theo S và P Giải hệ mới Suy ngược lại x, y.
Chú ý: Nếu ;
x y là nghiệm thì ;
y x cũng là nghiệm.
2. Hệ phương trình đối xứng loại 2: Là hệ mà khi ta thay x bởi y và thay y bởi x thì phương trình này trở thành phương trình kia.
Cách giải: Lấy phương trình này trừ phương trình kia vế theo vế. BẤT ĐẲNG THỨC
I. TÍNH CHẤT BẤT ĐẲNG THỨC: A B 2 2 A B
A B A C B C
A C B D
A B 0 C D A B . A C . B C, C 0 A B 0 3 3 A B A B . A C . B D A B . A C . B C, C 0 C D 0 3 3 A B
II. BẤT ĐẲNG THỨC CAUCHY (CÔ-SI)
1) Bất đẳng thức về trung bình cộng và trung bình nhân (Bất đẳng thức Cauchy)
* Đối với hai số không âm. Với mọi a 0, b 0 , ta có:
a b ab . 2
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a b
* Đối với n số không âm (n , n 2) . Với n số không âm a , a ,..., a bất kì, Ta có: 1 2 n
a a ... a 1 2 n n a a ...a . 1 2 n n
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a a ... a 1 2 n
2) Bất đẳng thức Cauchy mở rộng
Với n số không âm a , a ,..., a bất kì, với , ,..., 0 thỏa ... 1.Ta có: 1 2 n 1 2 n 1 2 n 1 2
a a ... a a a ... n a . 1 1 2 2 n n 1 2 n
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a a ... a 1 2 n
III. BẤT ĐẲNG THỨC BU-NHI-A-CỐP-XKI
1) Bất đẳng thức Bu-nhi-a-cốp-xki. 37
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
* Đối với hai cặp số thực. Với hai cặp số thực (a;b) và (x;y) bất kỳ ta có: 2 2 2 2 2
(ax by) (a b )(x y )
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi a b ( xy 0 ) x y
* Đối với hai bộ n số thực (n , n 2) . Với hai bộ n số thực (a ;a ;...; a ) và (b ;b ;...;b ) bất kỳ ta có: 1 2 n 1 2 n 2 2 2 2 2 2 2
(a b a b ... a b ) (a a ... a )(b b ... b ) 1 1 2 2 n n 1 2 n 1 2 n a a a
Đẳng thức xảy ra khi và chỉ khi 1 2 ... n
b .b .....b 0 1 2 n b b b 1 2 n
2) Bất đẳng thức Bu-nhi-a-cốp-xki mở rộng
Cho dãy m số thực không âm: a , a ,..., a ;b ,b ,...,b ;...;c ,c ,...,c , ta có 1 2 n 1 2 n 1 2 n
(a b ...c a b ...c ... a b ...c )m ( m m a a ... m a )( m m b b ... m b )...( m m c c ... m c ) 1 1 1 2 2 2 n n n 1 2 n 1 2 n 1 2 n
Đẳng thức xảy ra khi: a : b :...: c a : b :...: c ... a : b :...: c 1 1 1 2 2 2 n n n LƯỢNG GIÁC
I. ĐƯỜNG TRÒN LƯỢNG GÍÁC sin y tang t 3 - 3 π 3 - 3 -1 3 2 3 1 3 B s 2π π 1 3 cotang 3 3 3π 2 2 π 4 2 4 1 3 5π π 2 3 6 6 - 2 2 π -1 1 0 (rad) x 2 2 A' - 3 -1 1 O 3 A cosin 2 2 2 2 -1 - 3 7π 2 3 11π - 2 6 6 5π 2 - 3 7π 4 2 4 4π -1 5π -1 3π 3 B' 3 2 - 3 38
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
II. CÔNG THỨC LƯỢNG GÍÁC
1) Hằng đẳng thức cơ bản:
2) Cung liên kết: 2 2
sin a cos a 1 tan . a cot a 1
Cos đối Sin bù sin sin 1 1 sin sin 2 2 1 tan a 1 cot a 2 2 cos a sin a cos cos
cos cos
3) Công thức cộng: tan tan
tan tan
sin a b sin .
a cos b cos . a sin b cot cot
cot cot
cos a b cos . a cos b sin . a sin b Chéo phụ a b tan a tan b tan sin cos, cos sin 1 tan . a tan b 2 2
4) Công thức nhân đôi: sin 2a 2sin . a cos a tan cot, cot tan 2 2 2 2
cos 2a cos a sin a
Tang, Cotang hơn kém 2 2 cos a 1
sin sin 2 1 2sin a
cos cos 2 tan a tan 2a tan 2 tan 1 tan a
5) Công thức hạ bậc
cot cot 1 cos 2a 2
Sin hơn = Cos kém (/2) cos a 2 sin cos, cos sin 1 cos 2a 2 sin a 2 2 2 1 cos 2a 2 tan cot, cot tan tan a 2 2 1 cos 2a
6) Công thức biên tích thành tổng
7) Công thức biến tổng thành tích a b a b 1 cos a cos b 2 cos .cos cos . a cos b
cosa b cosa b 2 2 2 a b a b 1 cos a cos b 2 sin .sin sin . a sin b
cosa b cosa b 2 2 2 a b a b 1 sin a sin b 2 sin .cos sin . a cos b
sin a b sin a b 2 2 2 a b a b
sin a sin b 2 cos .sin 2 2
8) Công thức đặc biệt x x2 cos sin 1 sin 2x , 4 4
cos x sin x cos 2x 1 3 4 4 2 2 2
cos x sin x 1 2 cos . x sin x 1 sin 2x , 6 6 2 2 2
cos x sin x 1 3cos . x sin x 1 sin 2x 2 4
sin x cos x 2 sin x 2 cos x
, sin x cos x 2 sin x 2 cos x 4 4 4 4
III. HÀM SỐ LƯƠNG GIÁC
y sin x
y cos x TXĐ: D . TGT: T 1 ; 1 TXĐ: D . TGT: T 1 ; 1
Là hàm lẻ Đồ thị đối xứng qua gốc tọa độ
Là hàm chẵn Đồ thị đối xứng qua trục tung
Tuần hoàn với chu kì 2
Tuần hoàn với chu kì 2 Đồ thị: Đồ thị: 39
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
y tan x
y cot x TXĐ: D
\ k / k TXĐ: . TGT: T D
\ k / k . TGT: T 2
Là hàm lẻ Đồ thị đối xứng qua gốc tọa độ
Là hàm lẻ Đồ thị đối xứng qua gốc tọa độ
Tuần hoàn với chu kì
Tuần hoàn với chu kì Đồ thị Đồ thị
IV. TÌM TẬP XÁC ĐỊNH:
a. Phương pháp: Lập điều kiện xác định Giải, tìm điều kiện của biến Kết luận TXĐ
b. Các dạng biểu thức có điều kiện xác định:
tan u xác định khi u
cot u xác định khi
xác định khi v 0
u xác định khi u 0 v u
k ,k
u k ,k 2
V. BẤT ĐẲNG THỨC LƯỢNG GIÁC: 1
sinu 1 2
0 sin u 1 0 sin u 1 2
tan u 0 1
cosu 1 2
0 cos u 1
0 cosu 1 2
cot u 0 1 1
2 sinu cosu 2 sin . u cos u 2 2 1
sin u cos u 1 2 2
VI. PHƯƠNG TRÌNH CƠ BẢN
Dạng f u a
Dạng f u f v
u arcsin a k2
u v k2 sin u a , ( a 1)
sin u sin v
u arcsin a k2
u v k2
cosu a u arc cos a k2 , ( a 1)
cosu cos v u v k2
tan u a u arc tan a k
tan u tan v u v k
cot u a u arc cot a k
cot u cot v u v k
TRƯỜNG HỢP ĐẶC BIỆT: Đối với PT sin u a,cosu a Nếu a 1
thì chỉ cần lấy 1 trong 2 công thức nghiệm.
Nếu a 0 thì chỉ cần lấy 1 trong 2 công thức nghiệm và thay k2 thành k
sin u 1 u k2 sin u 1
u k2
sin u 0 u k 2 2
cosu 1 u k2 cosu 1
u k2
cos u 0 u k 2 40
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT VII.
PHƯƠNG TRÌNH THƯỜNG GẶP
a. Phương trình bậc hai đối với một HSLG là PT có dạng: 2
a sin u b sin u c 0 (1)
(Tương tự cho cos u, tan u, cot u )
Cách giải: Xem sin u là ẩn, Ta có PT bậc 2 với ẩn là sin u Giải PT bậc 2, Ta được PTLG cơ bản
Giải PTLG cơ bản, tìm nghiệm.
b. Phương trình bậc nhất đối với sinu; cosu là PT có dạng: 2 2 . a sin u .
b cos u c (a b 0) (2)
Cách giải: B1. Kiểm tra điều kiện có nghiệm: Nếu 2 2 2
a b c thì PT có nghiệm a b
B2. Chia 2 vế PT cho 2 2
a b Đặt: cos; sin . 2 2 2 2 a b a b c sin . u cos cos . u sin a c Ta được PT: 2 2
b sin(u ) (*) 2 2 a b
B3. Giải PT cơ bản (*) Tìm nghiệm.
Mở rộng: Loại 1: 2 2 2 . a sin u . b cos u .
c sin v (a b c ) hay 2 2 2 . a sin u . b cos u .
c cos v (a b c ) Loại 2: 2 2 2 2 . a sin u . b cos u .
c sin v d.cos v (a b c d )
Cách giải: Chia 2 vế cho 2 2
a b Biến đổi đưa về dạng sin t sin r hay cos t cos r
VIII. PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA ĐIỀU KIỆN XÁC ĐỊNH CỦA PHƯƠNG TRÌNH:
Cách 1: Biểu diễn điểm xác định công thức điều kiện và công thức nghiệm lên Đường tròn lượng giác
Loại bỏ điểm trùng của nghiệm so với điểm của điều kiện
Kết luận: Nghiệm PT là những điểm còn lại (Mỗi điểm cộng thêm k2 ).
Cách 2: Cho tham số nguyên (k) trong công thức điều kiện và công thức nghiệm chạy từ 0 đến khi tìm
đủ số điểm trên đoạn 0;
Loại bỏ điểm trùng của nghiệm so với điểm của điều kiện
Kết luận: Nghiệm PT là những điểm còn lại (Mỗi điểm cộng thêm k2 ).
TỔ HỢP VÀ XÁC SUẤT I. QUY TẮC ĐẾM
1. Qui tắc cộng: Một công việc được hoàn thành bởi một trong hai hành động: Hành động thứ nhất có n cách
thực hiện, hành động thứ hai có m cách thực hiện (không trùng với bất cứ cách nào của cảu hành động thứ
nhất). Khi đó công việc có thể được thực hiện bởi n m cách.
2. Qui tắc nhân: Một công việc được hoàn thành bởi hai hành động liên tiếp: Hành động thứ nhất có n cách
thực hiện, với mỗi cách thực hiện hành động thứ nhất có m cách thực hiện hành động thứ hai. Khi đó công
việc có thể được thực hiện bởi . n m cách.
II. HOÁN VỊ - CHỈNH HỢP – TỔ HỢP Định nghĩa
Công thức tính số lượng
Mỗi vị trí sắp xếp thứ tự của n phần tử n * gọi là P .
n (n 1).(n 2).....2.1 n! n Hoán vị
một hoán vị của n phần tử.
Mỗi vị trí sắp xếp thứ tự k phần tử được lấy trong n phần n k ! Chỉnh hợp tử A
n(n 1).....(n k 1)
n k gọi là một chỉnh hợp chập k của n phần tử. n n k !
Mỗi tập hợp k phần tử được lấy trong n phần tử n k n k ! Tổ hợp C
gọi là một tổ hợp chập n
k của n phần tử. k !(n k)!
Công thức đặc biệt: n n n ! ! 0!1
Nếu k n thì A n! P . n 0! 1 n 41
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT 0 n C C 1 1 C n n n n k nk C C k n k k 1 k 1 C C = C 0 k n n n n 1 n n 0 n k k 0 1 2 n n n n n k A k ! ( 1)( 2)...( 1)
C C C C ... n C 2n k n n C n n n n n 0 n k 0 k !(n k)! k ! k !
III. NHỊ THỨC NIU-TƠN
1. Công thức nhị thức Niu-Tơn: n n a b 0 n 1 n 1 2 n 2 2
C a C a b C a b ... k n k k C a b ... n n k n k k
C b C a b ,n * n n n n n n k 0
2. Tính chất của nhị thức Niu-tơn
Số các số hạng tử của công thức là n 1
Số mũ của a giảm dần từ n đến 0, số mũ của b tăng từ 0 đến n đồng thời tổng các số mũ của a và b trong
mỗi hạng tử đều bằng n
Số hạng tổng quát thứ k 1 có dạng k n k k T
C a b (k 0,1,...,n) k 1 n
Các hệ số của nhị thức cách đều hai số hạng đầu và cuối bằng nhau : k n k C C
; 0 k n n n
3. Một số dạng đặc biệt Dạng 1
. Thay a 1 và b x vào (1), ta được: n 0 1 2 2 n 1 n 1
(1 x) C C x C x ... n n
C x C x n n n n n Cho x 1 0 1 2
C C C ... n C 2n n n n n
Dạng 2. Thay a 1, b x vào (1), ta được: n 0 1 2 2
(1 x) C C x C x ... ( 1 )k k k C x ... ( 1 )n n n C x n n n n n Cho x 1 0 1 2
C C C ... ( 1 )n n C 0 n n n n IV. XÁC SUẤT
1. Xác suất của biến cố.
a) Định nghĩa cổ điển của xác suất: n A
b) Xác suất của biến cố A là: P( ) A A n
Trong đó: n A là số phần tử (hay kết quả thuận lợi) của biến cố A; A
n là số phần tử của không gian mẫu (hay tất cả kết quả có thể xảy ra của phép thử).
c) Tính chất: 0 P( ) A 1;
P() 1, P() 0 2. Biến cố đối
a) Định nghĩa: Biến cố không xảy ra A gọi là biến cố đối của A, Kí hiệu: A
b) Tính chất:
A \ A ;
P A 1 P( ) A
Hai biến cố đối nhau là hai biến cố xung khắc.
CÁC DẠNG TOÁN THƯỜNG GẶP
Dạng 1: Bài toán đếm:
Quy tắc: Hành động nào có điều kiện mạnh nhất thì thực hiện đếm trước nhất,...
Cách 1: Đếm trực tiếp
Nhận xét đề bài để phân chia các trường hợp xảy ra đối với bài toán cần đếm.
Đếm số phương án thực hiện trong mỗi trường hợp đó
Kết quả của bài toán là tổng số phương án đếm trong cách trường hợp trên
Cách 2: Đếm gián tiếp (đếm phần bù)
Trong trường hợp hành động H chia nhiều trường hợp thì ta đi đếm phần bù của bài toán như sau:
Đếm số phương án thực hiện hành động H (không cần quan tâm đến có thỏa tính chất T hay không) ta được a phương án.
Đếm số phương án thực hiện hành động H không thỏa tính chất T ta được b phương án.
Khi đó số phương án thỏa yêu cầu bài toán là: a b. 42
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Dạng 1.1: Đếm số lượng số tự nhiên
Khi lập một số tự nhiên x a ...a ta cần lưu ý: 1 n * a và a 0 . i 0,1,2,..., 9 1
* x là số chẵn a là số chẵn n
* x là số lẻ a là số lẻ n
* x chia hết cho 3 a a ... a chia hết cho 3 1 2 n
* x chia hết cho 4 a a chia hết cho 4 n 1 n
* x chia hết cho 5 a n 0, 5
* x chia hết cho 6 x là số chẵn và chia hết cho 3
* x chia hết cho 8 a a a chia hết cho 8 n2 n 1 n
* x chia hết cho 9 a a ... a chia hết cho 9 . 1 2 n
* x chia hết cho 11 tổng các chữ số ở hàng lẻ trừ đi tổng các chữ số ở hàng chẵn là một số chia hết cho 11.
* x chia hết cho 25 hai chữ số tận cùng là 00, 25,50, 75 .
Dạng 1.2: Đếm số phương án liên quan đến kiến thức thực tế
Dạng 1.3: Đếm số phương án liên quan đến hình học
Dạng 2: Xác định các hệ số, số hạng trong khai triển nhị thức Newton Phương pháp: n n
ax bx n C ax nk bx k p q k p q k nk k np pk qk C a b x n n k 0 k 0 Số hạng chứa m
x ứng với giá trị k thỏa: np pk qk m . m Từ đó tìm np k p q
Vậy hệ số của số hạng chứa m
x là: k nk C a . k
b với giá trị k đã tìm được ở trên. n
Nếu k không nguyên hoặc k n thì trong khai triển không chứa m
x , hệ số phải tìm bằng 0.
Chú ý: Xác định hệ số của số hạng chứa m x trong khai triển n p q P x a bx cx được viết dưới dạng 2
a a x ... n a x . 0 1 2n Ta làm như sau:
* Viết P x a bx cx n n C a
bx cx k p q k n k p q ; n k 0
* Viết số hạng tổng quát khi khai triển các số hạng dạng k p q bx cx
thành một đa thức theo luỹ thừa của x.
* Từ số hạng tổng quát của hai khai triển trên ta tính được hệ số của m x .
Chú ý: Để xác định hệ số lớn nhất trong khai triển nhị thức Niutơn Ta làm như sau:
* Tính hệ số a theo k và n ; k
* Giải bất phương trình a
a với ẩn số k ; k 1 k
* Hệ số lớn nhất phải tìm ứng với số tự nhiên k lớn nhất thoả mãn bất phương trình trên.
Dạng 2: Bài toán tổng n k k a C b . k n k 0
Phương pháp 1: Dựa vào khai triển nhị thức Newton n 0 n n 1 1 n2 2 2
(a b) C a a bC a
b C ... n n b C . n n n n
Ta chọn những giá trị a,b thích hợp thay vào đẳng thức trên.
Một số kết quả ta thường hay sử dụng: * k n C k C * 0 1
C C ... n C 2n n n n n n 43
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT n n 2n k k 1 * n ( 1 )k k C 0 * 2 2 1 C C C * n k k
C a (1 a)n . n n k n 2 2 2n n k k 2 k 0 0 0 k 0 k 0
Phương pháp 2: Dựa vào đẳng thức đặc trưng
Mẫu chốt của cách giải trên là ta tìm ra được đẳng thức (*) và ta thường gọi (*) là đẳng thức đặc trưng.
Cách giải ở trên được trình bày theo cách xét số hạng tổng quát ở vế trái (thường có hệ số chứa k ) và
biến đổi số hạng đó có hệ số không chứa k hoặc chứa k nhưng tổng mới dễ tính hơn hoặc đã có sẵn.
Dạng 3: Tính xác suất
Phương pháp tính xác suất
Bước 1. Mô tả không gian mẫu (Nếu được). Kiểm tra tính hữu hạn của , tính đồng khả năng của các kết
quả Tính n
Bước 2. Đặt tên cho các biến cố bằng các chữ cái , A B,... Bước 3. Xác định ,
A B,... . Tính n A, nB,... n A n B
Bước 4. Tính P A
n , P B n ,...
CẤP SỐ CỘNG – CẤP SỐ NHÂN
Cấp số cộng Cấp số nhân
Dãy số u là cấp số cộng
Dãy số u là cấp số nhân n n Định nghĩa *
u u d , n u u q , n n n * 1 n 1 n
Số hạng tổng quát * n 1 *
u u (n 1)d , n 2 , n
u u .q , n 2 , n n 1 n 1 u u Tính chất 2 * k 1 k 1 u , k k u u .u , k 2 , k k k 1 k 1 k * 2 , 2
Tổng n số hạng
Khi q 1: S nu n 1 đầu tiên
n(u u ) n 1 n S
2u (n 1)d n 1 1 q Khi
S u u ... u 2 2 q 1: S u . n 1 n 1 2 n 1 q GIỚI HẠN
I. Giới hạn của dãy số:
Giới hạn hữu hạn Giới hạn vô cực
1. Giới hạn đặc biệt:
1. Giới hạn đặc biệt: 1 1 k
n k n lim 0 lim 0 (k ) lim ( ) lim n n ; k n n n
lim q (q 1) n
lim q 0 ( q 1) ; lim C C
2. Định lí:(Quy tắc về giới n hạn vô cực) n
2. Định lí: Cho limu a, lim v b . Ta có: n n a0 a u u
limu v a b
limu .v a b n 0 n
[u .v ] n n . n n n n v v u a n n 0 a0 lim n b ) lim n u a
(Dấu của giới hạn vô cực được xác định theo quy n v b (nếu 0 tắc nhân dấu) lim n u
a (u , a 0 ) n
3. Tổng của cấp số nhân lùi vô hạn 2 1 u S 1 u 1 u q 1 u q q 1 q 1 44
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
II. Giới hạn của hàm số:
Giới hạn hữu hạn
Giới hạn vô cực, giới hạn tại vô cực
1. Giới hạn đặc biệt:
1. Giới hạn đặc biệt:
lim x x0 ;
lim C C (C là hằng số)
neáu k chaün xx xx lim k
x ; lim k x 0 0 x x neáu k leû
2. Định lí: Cho lim f (x) L , lim (
g x) M . Ta có: xx xx c 0 0
lim C C ; lim 0
lim f (x) (
g x) L M k
; lim f (x) (
g x) L M x x x xx xx 0 0
2. Định lí: (Quy tắc về giới hạn vô cực) f (x) L
lim f (x). (
g x) L.M ; lim
(nếu M 0 ) xx xx ( g x) M L L 0 0 0 f (x) f (x) 0
[f (x).g(x)] lim
f (x) L f x 0 lim f (x) L g(x) g(x) x x xx 0 L0 0 0
3. Giới hạn một bên: ( x x hay x ) 0
lim f (x) L lim f (x) lim f (x) L
(Dấu của giới hạn vô cực được xác định theo quy xx 0 xx xx tắc nhân dấu) 0 0
III. Hàm số liên tục:
1. Định nghĩa:
y f x liên tục tại x lim f x f x 0 0 x 0 x
y f x liên tục tại x lim f x lim f x f x 0 0 x 0 x x 0 x
2. Tính chất:
Hàm số đa thức liên tục trên .
Hàm số phân thức, các hàm số lượng giác liên tục trên từng khoảng xác định của chúng.
Tổng hiệu, hiệu, tích, thương của các hàm số liên tục tại một điểm là hàm số liên tục tại điểm đó.
HÌNH HỌC (TỔNG HỢP) PHẲNG
I. HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC:
1) Tam giác vuông: Cho ABC vuông tại A có đường cao AH và trung tuyến AM. Ta có: A 2 2 2
BC AB AC (Pi-ta-go) AH.BC A . B AC 2
AC CH .BC 2
AB BH.BC 2 2 1 1 1 AB .AC 2 AH 2 2 2 AH AB AC 2 2 AB AC B H M C 2 2 2 2 BH AB AB CH AC AC BC AM 2 2 2 BC BC AB AC 2 2 2 BC BC AB AC 2 1 Diện tích: S . .
AB AC (bằng nửa tích độ dài 2 cạnh góc vuông) 2
2) Tam giác vuông cân: Cho ABC vuông cân tại A có đường cao AH. Ta có: C 2 2 2 45 2 AB AC BC
AB AC a BC a 2 AH a
Diện tích: S a 2 2 2 2 4 a H 45 B A a 45
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
3) Tam giác đều: Cho ABC đều cạnh a, có tâm I và đường cao AH. 4) Nửa tam giác đều: Ta có: A 30 a 3 a 3 AH AI 2a 2 3 a 3 2 I a 3 a 3 IH
Diện tích: S 60 6 4 B H C a
5) Tam giác thường: Cho ABC độ dài cạnh BC a, AC ,
b AB c , đường cao AH h , trung tuyến a
AM m , phân giác AD, bán kính đường tròn ngoại tiếp là R, bán kính đường tròn nội tiếp là r. Ta có: a a b c Định lí côsin: 2 2 2
a b c 2 .
bc cos A Định lí sin: 2R A sin A sin B sin C 2 2 2 2 2 2 b c a bc AB DB cos b c a A 2 m R 2bc a 2 4 2h AC DC a B H M C Diện tích: 1 1 abc
a b c S . . a h S b .
c sin A S S . p r S
p p a p b p c (với p ) 2 a 2 4R 2
II. HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TỨ GIÁC: 1
1) Hình thang: Diện tích hình thang ABCD có đáy AB, CD: S
AB CD.h (với h là chiều cao và h 2
bằng khoảng cách giữa AB và CD) 1
2) Hình thang vuông: Diện tích hình thang ABCD vuông tại A, D: S
AB CD.AD 2 1
3) Hình bình hành: Diện tích hình bình hành ABCD: S
AB CD.h (với h là chiều cao và h bằng 2
khoảng cách giữa AB và CD) 1
4) Hình thoi: Diện tích hình thoi ABCD: S
AC.BD (bằng nửa tích độ dài 2 đường chéo) 2 2
S AB .sin A (Bằng bình phương 1 cạnh nhân sin của 1 góc)
5) Hình chữ nhật: Diện tích hình chữ nhật ABCD: S A .
B BC (bằng tích chiều dài và chiều rộng)
6) Hình vuông: Cho hình vuông ABCD cạnh a, tâm O 2
AC BD a 2 OA OB OC OD a Diện tích: 2 S a 2
III. HỆ THỨC LƯỢNG TRONG ĐƯỜNG TRÒN:
Diện tích hình tròn bán kính R: 2
S .R Chu vi đường tròn bán kính R: C 2.R
IV. TÂM CỦA TAM GIÁC
Trọng tâm tam giác là giao điểm 3 đường trung tuyến
Trực tâm tam giác là giao điểm 3 đường cao
Tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác là giao điểm 3 đường trung trực
Tâm đường tròn nội tiếp tam giác là giao điiểm 3 đường phân giác
HÌNH HỌC TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG I. TỌA ĐỘ
1. Hệ trục toạ độ Oxy gồm 2 trục Ox, Oy vuông góc với nhau, lần lượt có hai vectơ đơn vị i , j i j 1 .
2. Tọa độ vectơ, tọa độ điểm: a a ;a a a i a j ; M ;
x y OM . x i . y j 1 2 1 2 Cho u ( ;
x y), v (x '; y ') x x ' u v
u v x x '; y y ' ku (k ; x ky) .
u v xx ' yy ' y y ' 46
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT u v cos u,v .
u v xx ' yy ' 0 2 2 u x y u . v
Cho A x ; y , B x ; y a a b b
AB x x ; y y
AB x x y y B A 2 B A2 B A B A
M là trung điểm của AB:
G là trọng tâm tam giác ABC: x x y y
x x x
y y y A B x ; A B y . A B C x ; A B C y M 2 M 2 G 3 G 3
G là trọng tâm tứ giác ABCD :
M chia AB theo tỉ số k:
x x x x
y y y y x kx y ky A B C D G ; A B C D A B x ; A B y 4 4 M 1 M k 1 k
II. PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG
1. Phương trình: Đường thẳng đi qua điểm M x ; y và có 1 VTPT n ;
A B hay có 1 VTCP a ; a b 0 0 ,có:
Phương trình tổng quát: Ax x B y y 0 Ax By C 0 ( với C Ax By ) 0 0 0 0
x x at
Phương trình tham số: 0 , t .
y y bt 0 x x y y
Phương trình chính tắc: 0 0 , .
a b 0 a b Chú ý:
Phương trình đường thẳng qua M x ; y có hệ số góc k: y y k x x . 0 0 0 0 x x y y
Phương trình đường thẳng qua 2 điểm A, B: B B x x y y A B A B
2. Khoảng cách từ một điểm M x ; y
đến một đường thẳng : Ax By C 0 là: M M
Ax By C d M , M M 2 2 A B
3. Góc giữa hai đường thẳng: Cho hai đường thẳng d : A x B y C 0 và d : A x B y C 0 . 1 1 1 1 2 2 2 2 a . . a n n 1 2 1 2
Cos(d , d ) cos(n , n )
cos(a , a )
d d A A B B 0 1 2 1 2 1 2 n . n 1 2 1 2 1 2 1 2 a . a 1 2
4. Phương trình hai đường phân giác của các góc tạo bởi d : A x B y C 0; d : A x B y C 0 là: 1 1 1 1 2 2 2 2
A x B y C
A x B y C 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 A B A B 1 1 2 2
Lưu ý: Dấu tương ứng với một đường phân giác của góc nhọn và một đường phân giác góc tù. Để phân biệt
được dấu nào là của đường phân giác góc nhọn và dấu nào là đường phân giác góc tù thì cần nhớ quy tắc sau:
Đường phân giác góc nhọn luôn nghịch dấu với tích hai pháp véctơ, đường phân giác góc tù mang dấu còn lại.
5. Vị trí tương đối của 2 điểm với đường thẳng: Cho hai điểm M x ; y , N x ; y và đường thẳng M M N N
: ax by c 0 . Khi đó:
M và N nằm cùng phía đối với ax by cax by c 0 M M N N
M và N nằm khác phía đối với ax by cax by c 0 M M N N
III. PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG TRÒN
1. Phương trình: Đường tròn có tâm I ;
a b và bán kính R, có phương trình:
Dạng 1: 2 2 2 x a y b R . 47
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Dạng 2: 2 2
x y 2ax 2by c 0 , với điều kiện 2 2
a b c 0 và 2 2
R a b c .
2. Vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn C(I, R): d(I, )
R (C) O
không có điểm chung với (C). d(I, )
R (C) A tiếp xúc với (C). d(I, )
R (C) ; A
B cắt (C) tại hai điểm phân biệt. 2 2
3. Phương trình tiếp tuyến: của đường tròn C x a y b 2 :
R tại tiếp điểm M x ; y là: 0 0
x a x x y b y y 0 0 0 0 0 IV. ELÍP 2 2 x y
1. Phương trình chính tắc:
1, a b 0 . 2 2 a b 2. Các yếu tố: 2 2 2
c a b , c 0 .
Tiêu cự: F F 2c
Độ dài trục lớn: A A 2a
Độ dài trục bé: B B 2b 1 2 1 2 1 2 Tiêu điểm: c F ; c 0 , F ; c 0 Tâm sai: e 1 Đường chuẩn: a x 1 2 a e
Đỉnh: Đỉnh trên trục lớn A ; a 0 , A ;
a 0 , Đỉnh trên trục bé B 0; b , B 0;b 1 2 1 2
Bán kính qua tiêu điểm: c c
MF a ex
a x ; MF a ex a x 1 M M 2 M M a a
Khoảng cách giữa hai đường chuẩn: a d 2 . e
Diện tích: S ab
3. Điều kiện để đường thẳng Ax By C 0 tiếp xúc với elip là: 2 2 2 2 2
A a B b C
V. CÔNG THỨC TÍNH DIỆN TÍCH TAM GIÁC, HÌNH BÌNH HÀNH BẰNG TỌA ĐỘ: 1 b b 1
Diện tích tam giác ABC 1 2 S
b c b c
AB b ;b , AC c ;c 1 2 1 2 ABC 1 2 2 1 2 c c 2 1 2
Diện tích hình bình
hành, hình thoi, hình b b 1 2 S
b d b d
AB b ;b , AD d ;d 1 2 1 2
chữ nhật, hình vuông ABCD 1 2 2 1 d d 1 2 ABCD
PHÉP BIẾN HÌNH TRONG MẶT PHẲNG
I. PHÉP TỊNH TIẾN:
II. PHÉP ĐỐI XỨNG TÂM:
1. Định nghĩa:
1. Định nghĩa:
T M M ' MM ' v
Ñ M M ' I
I là trung điểm MM ' v
2. Biểu thức tọa độ:
2. Biểu thức tọa độ:
x 2x x M I M T M x x a ' Ñ M M I ' M ' M M ' v a;b y y b y 2y y M ' M M ' I M
III. PHÉP ĐỐI XỨNG TRỤC:
IV. PHÉP QUAY:
1. Định nghĩa:
1. Định nghĩa:
Ñ M M ' IM IM d
d là đường trung trực của MM ' ' Q M M ' I ;
2. Biểu thức tọa độ: IM; IM '
2. Biểu thức tọa độ:
x x .cos y .sin Q M M M M M ' O ; '
y y .cos x .sin M' M M 48
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
ax by c x y x x 2 . M M M M a Q M M ' O ,90 ' M M a b Ñ M M y x M M
d axbyc ' 2 2 ' ' : 0 ax by c
y y 2 . M M b x y M ' M M M 2 2 a b Q M M ' O , 9 0 ' y x x x M' M Ñ M M Ox M ' M ' y y M ' M x x Ñ M M Oy M ' M ' y y M ' M V.
PHÉP VỊ TỰ:
VI. PHÉP DỜI HÌNH:
1. Định nghĩa:
1. Định nghĩa: V
M M ' IM ' k.IM
Phép dời hình là phép biến hình bảo toàn khoảng I ,k
cách giữa 2 điểm bất kì.
2. Biểu thức tọa độ:
2. Tính chất: Phép dời hình biến:
x x k x x M ' I M I V M M
a) Đường thẳng thành đường thẳng. ' I k ,
y y k y y
b) Ba điểm thẳng hàng thành ba điểm thẳng M ' I M I
hàng và bảo toàn thứ tự ba điểm đó.
x k.x V M M M M
c) Tam giác thành tam giác bằng nó. ' O k , ' y k. y
d) Đường tròn thành đường tròn có cùng bán M ' M kính.
VII. PHÉP ĐỒNG DẠNG:
1. Định nghĩa:
Phép đồng dạng tỉ số k 0 là phép biến hình
đoạn thẳng có độ dài a thành đoạn thẳng có độ
dài k.a .
2. Tính chất: Phép đông dạng tỷ số k 0 biến:
a) Đường thẳng thành đường thẳng.
b) Ba điểm thẳng hàng thành ba điểm thẳng
hàng và bảo toàn thứ tự ba điểm đó.
c) Tam giác thành tam giác đồng dạng tỉ số k .
d) Đường tròn bán kính r thành đường tròn có
bán kính k.r .
HÌNH HỌC KHÔNG GIAN (TỔNG HỢP) LỚP 11 I.
QUAN HỆ SONG SONG
Dạng 1: Chứng minh quan hệ song song.
1. Chứng minh 2 ĐT song song: Sử dụng kết quả hình học phẳng để chứng minh
2. Chứng minh ĐT song song MP d ( )
Chứng minh: ĐT không chứa d' Cách d d ' d ()
trong MP và song song 1 ĐT 1 d d ' ( )
khác chứa trong MP đó. α Cách d ( ) β
Chứng minh: ĐT này chứa d ( ) 2 ( ) ( )
trong MP song song với MP đó. d α
3. Chứng minh 2 MP song song 49
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
a, b ( )
a b I
Chứng minh: MP này có a' Cách
chứa 2 ĐT cắt nhau lần lwutj b' β a a ' () ( ) 1
song song 2 ĐT chứa trong MP b b ' kia. a I b
a ', b ' ( ) α
Dạng 2: Tìm giao tuyến của 2 Mặt phẳng.
Cách 1: Tìm 2 điểm chung phân biệt của 2 mặt phẳng Giao tuyến là đường thẳng đi qua 2 điểm chung đó.
A AB
B
Cách 2: Tìm 1 điểm chung của 2 mặt phẳng và chứng tỏ trong 2 mặt phẳng lần lượt có chưa 2 đường
thẳng song song nhau Giao tuyến là đường thẳng đi qua điểm chung và song song 2 đường thẳng đó.
I a
, b Ix Ix a b a b
Cách 3: Tìm 1 điểm chung của 2 mặt phẳng và chứng tỏ trong mặt phẳng này có chưa 1 đường thẳng
song song với mặt phẳng kia Giao tuyến là đường thẳng đi qua điểm chung và song song đường thẳng đó.
I a
Ix Ix a a
Dạng 3: Tìm giao điểm của Đường thẳng và Mặt phẳng.
TH1: Nếu trong có sẵn chứa đường thẳng a cắt d tại I thì I là giao điểm của d và .
a d I
a d I
TH2: Nếu trong không có sẵn chứa đường thẳng a cắt d thì ta thực hiện như sau:
B1: Chọn mặt phẳng phụ chứa d sao cho giao tuyến của và dễ tìm.
B2: Tìm giao tuyến của và .
B3: Trong , tìm giao điểm I của và d I là giao điểm của d và . d
d I d I
Dạng 4: Tìm thiết diện của hình chóp, lăng trụ được cắt bởi Mặt phẳng
Cách 1: Tìm tất cả các đoạn giao tuyến của với các mặt của hình chóp, lăng trụ Thiết diện là đa
giác tạo bởi các đoạn giao tuyến đó.
Cách 2: Tìm tất cả các giao điểm của với các cạnh (nếu có) của hình chóp, lăng trụ Thiết diện là
đa giác tạo bởi các giao điểm đó. II.
QUAN HỆ VUÔNG GÓC
Dạng 1: Chứng minh quan hệ vuông góc.
1. Chứng minh 2 ĐT vuông góc: 50
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT d Cách d ( )
Chứng minh: ĐT này vuông d a 1 a ( )
góc với MP chứa ĐT kia. a α d
Chứng minh: ĐT này vuông Cách d AB A C d BC
góc 2 cạnh tam giác có cạnh còn 2 d AC
lại nằm trên ĐT kia. B
2. Chứng minh ĐT vuông góc MP: d ; a d b
Chứng minh: ĐT vuông góc d Cách
với 2 ĐT cắt nhau cùng chứa
a b I
d () 1 a trong MP. a, b ( ) I α b ( ) ( )
Nếu 2 MP vuông góc nhau thì Cách
( ) ( ) d
bất kì ĐT nào nằm tro ng MP này ( ) 2 ( )
và vuông góc với giao tuyến 2 d
MP sẽ vuông góc MP kia. d
( ) ( ) d
2 MP phân biệt cùng vuông d Cách
góc MP thứ 3 thì giao tuyến của ( ) ( ) d ( ) 3
2 MP đó (nếu có) sẽ vuông góc ( ) ( ) MP thứ 3 đó.
3. Chứng minh 2 MP vuông góc: Cách ( )
Chứng minh: MP này có chứa ( ) ( ) 1 ()
1 ĐT vuông góc MP kia.
Chứng minh MP này chứa 1 Cách
a, b ĐT vuông góc với 2 ĐT cắt nhau 2
a b I chứa trong MP kia. a, b b a
Dạng 2: Tìm hình chiếu của Điểm lên Mặt phẳng
Định nghĩa: H là hình chiếu của M lên MH tại H.
TH1: Có ĐT đi
TH2: Chưa có sẵn ĐT như TH1. qua điểm M M và vuông
Tìm mp qua M và M
góc mp tại H H
Tìm d
là hình chiếu của M H
Vẽ MH d tại H d H lên
MH ( ) tại H
H là hình chiếu của M lên . 51
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Dạng 3: Tính góc.
1. Góc giữa 2 ĐT cắt nhau
ĐN: Là góc có số đo nhỏ nhất
(góc nhọn) trong 4 góc tạo a thành. I b
2. Góc giữa 2 ĐT bất kì
ĐN: Là góc giữa 2 đường thẳng a a ' a'
cắt nhau lần lượt song song với ;
a b a ';b ' b b ' I 2 đường thẳng đó. b' a b
3. Góc giữa ĐT và MP
ĐN: Là góc giữa đường thẳng Lấy , A B d
với hình chiếu của nó trên mặt A
Tìm A ', B ' lần lượt là hình chiếu của , A B d phẳng. B lên
(d, ()) d, d’
d’ (A’B’) là hình chiếu của d lên
(với d’ là hình chiếu của d lên d' A' B' ))
(d,()) d,d’
Đặc biệt: Nếu d cắt tại I thì: d A
AI I
AI, AIH AH taïi H I d' H
4. Góc giữa 2 MP
ĐN: Là góc giữa 2 đường thẳng Cách xác định thường dùng: Góc giữa hai
lần lượt vuông góc với 2 mặt MP bằng góc giữa 2 ĐT lần lượt chứa trong 2 phẳng đó.
MP và cùng vuông góc với giao tuyến của 2 MP đó. b a
d a b d b (( ), ( )) ( , )
a ;b , a,b I a
a d; b d b
Cách xác định khác: γ a
d; d a
a
, a,b d b b
Dạng 4: Tính khoảng cách.
1. Khoảng cách từ 1 Điểm đến MP
ĐN: Là khoảng
Tìm H là hình chiếu của A lên (). cách từ điểm đó Khi đó: M đến hình chiếu của
nó lên mặt phẳng. d ( ,
A ( )) AH H
2. Khoảng cách giữa ĐT và MP song song
ĐN: Là khoảng Lấy A . A Δ cách từ 1 điểm bất Khi đó: kì thuộc đường thẳng đến mặt
d (, ( )) d ( , A ( ) ) H phẳng.
3. Khoảng cách giữa 2 MP song song 52
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
ĐN: là khoảng cách từ 1 điểm bất Lấy A . A kì thuộc mặt phẳng α Khi đó: này đến mặt phẳng
d (( ), ( )) d ( , A ( ) ) kia. β H
4. Khoảng cách giữa 2 ĐT chéo nhau
ĐN: Là độ dài Tìm ĐT cùng vuông góc a tại M và vuông đoạn vuông góc M
góc với b tại N. Khi đó: a chung của 2 ĐT
a taïi M đó. N d , a b MN b taïi N Δ b Cách khác: b a d ,
a b d , b a / /b
,ab a d ,
a b d , α / / b β
ĐẶC BIỆT: Quy tắc dời điểm khi tính khoảng cách từ điểm đến mặt phẳng: A B A B I H K H K d , A AI
AB d ,
A d ,
B AB I d B, BI 53
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT SƠ ĐỒ TƯ DUY 54
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Tìm khoảng đơn điệu (Đồng biến, Lập Bảng biến thiên Xác định khoảng đơn nghịch biến) điệu 𝑎 > 0 𝑎 < 0
TH1: Δ′𝑦′ = 𝑏2 − 3𝑎𝑐 ≤ 0 HS bậc 3 ĐB (NB) trên ℝ 𝑎 = 𝑏 = 0 Tìm m để HS TH2: 𝑐 > 0 𝑐 < 0 đơn điệu trên TXĐ
HS nhất biến ĐB (NB) trên 𝑎𝑑−𝑏𝑐 từng khoảng XĐ 𝑦′ = > 0 (𝑦′ < 0) (𝑐𝑥+𝑑)2
TH1: HS đơn điệu trên ℝ (Nếu là HS bậc lẻ,...) Tìm m để HS đơn điệu trên khoảng K B1: Lập Bảng biến thiên TH2: HS không đơn
B2: Đặt khoảng K vào vị trí điệu trên ℝ
thỏa mãn chiều biến thiên
B3: Lập Điều kiện Giải 55
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Tìm cực trị, điểm cực trị Lập Bảng biến thiên
Tìm m để HS đạt CĐ (CT) 𝑦′ 𝑥0 = 0 tại điểm x . 0 𝑦" 𝑥0 < 0 (> 0) 𝑦 𝑥0 = 0 CỰC TRỊ
Tìm m để HS đạt CĐ (CT) bằng y 𝑦′ 𝑥 . 0 0 = 0 𝑦" 𝑥0 < 0 (> 0) Có 2 điểm cực trị
∆′𝑦′= 𝑏2 − 3𝑎𝑐 > 0. HS bậc 3 𝑎 = 𝑏 = 0 Không có cực trị
Tìm m để
∆′𝑦′= 𝑏2 − 3𝑎𝑐 ≤ 0. HS có n điểm cực trị Có 3 điểm cực trị 𝑎. 𝑏 < 0. HS bậc 4 trùng phương 𝑎. 𝑏 ≥ 0 Có 1 điểm cực trị . 𝑎 = 0, 𝑏 ≠ 0 Theo giả thiết Tính:
PTTT của ĐTHS 𝐶 : 𝑦 = 𝑓(𝑥) tại điểm Hoành độ tiếp điểm: 𝑀(𝑥 𝑥0 Thay vào PT (*) 0; 𝑦0) có dạng: Tung độ tiếp điểm: Kết quả 𝑦 − 𝑦 𝑦0 = 𝑦 𝑥0 0 = 𝑘 𝑥 − 𝑥0 (*)
Hệ số góc của TT: 𝑘 = 𝑦′(𝑥0)
PTTT của 𝐶 tại giao điểm của 𝐶 và trục tung 𝑥0 = 0
PTTT của 𝐶 tại giao điểm của 𝐶 và trục hoành 𝑦0 = 0 ĐT −𝒂
𝒚 = 𝒂𝒙 + 𝒃 hệ số góc 𝒌 = 𝒂; ĐT 𝒂𝒙 + 𝒃𝒚 + 𝒄 = 𝟎 hệ số góc 𝒌 = 𝒃
2 ĐT song song thì hệ số góc bằng nhau; 2 ĐT vuông góc khi tích hệ số góc bằng −𝟏 56
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
B1: Tìm nghiệm 𝑥𝑖 ∈ 𝑎; 𝑏 của PT 𝑦′ = 0 Trên đoạn 𝑎; 𝑏
B2: Tính 𝑦 𝑎 , 𝑦 𝑏 , 𝑦(𝑥𝑖) B3: Chọn GTLN, GTNN GTLN Trên khoảng, nửa Lập Bảng biến thiên GTNN khoảng K
So sánh CĐ, CT, giá trị hàm số tại đầu ngoặc vuông B1: Lập Bảng biến thiên Tìm m để HS đạt
B2: Đặt khoảng K vào vị trí sao cho HS có GTLN-NN GTLN-NN trên K
B3: Lập Điều kiện Giải Tính giới lim 𝑦 = 𝑦0. TCN: y = 𝑦 𝑥→∞ 0 TCN hạn tại vô cực lim 𝑦 = ∞. Tìm đường Không có TCN 𝑥→∞ tiệm cận Tính giới hạn lim 𝑦 = ∞. TCĐ: 𝑥 = 𝑥 𝑥→𝑥 0 0 TCĐ tại 𝑥0 (nghiệm TIỆM Mẫu) lim 𝑦 = 𝑦0. Không có TCĐ 𝑥 = 𝑥 𝑥→𝑥 0 0 CẬN Bậc Tử > Bậc Mẫu Không có TCN 𝑎𝑇 Hàm hữu tỷ Bậc Tử = Bậc Mẫu TCN: 𝑦 = 𝑎𝑀 (Đa thức/Đa thức) Bậc Tử < Bậc Mẫu TCN: 𝑦 = 0
Mẫu có nghiệm 𝑥0 (không trùng nghiệm Tử) TCĐ: 𝑥 = 𝑥0 57
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
Giải PT Tìm hoành độ giao điểm Lập PTTG: 𝑥 Tìm giao điểm 𝑓 𝑥 = 𝑔(𝑥)
Thay vào 𝑦 = 𝑓 𝑥 hay 𝑦 = 𝑔 𝑥
Tính tung độ giao điểm TƯƠNG GIAO THUẬN: Nếu Từ YCBT Lập MĐề PT(2) thỏa ĐK nghiệm PT(1) Giải MĐ ĐK Cho 2 đường là PT
MĐề thỏa ĐK nghiệm Tìm m 𝑦 = 𝑓 𝑥 ; 𝑦 = bậc 2 PT(2) 𝑔(𝑥) Từ YCBT Hỏi về điểm Nếu
Biến đổi PT(2) thành PT: Lập MĐề Giải chung (giao Lập PTTG: PT(2)
𝑥 − 𝑥0 𝐴𝑥2 + 𝐵𝑥 + 𝐶 = 0 thỏa ĐK MĐ ĐK điểm),cắt, tiếp Tìm m nghiệm PT(1) thỏa
𝑓 𝑥, 𝑚 = 𝑔(𝑥, 𝑚) (1) là PT 𝑥 = 𝑥0 Tìm SỰ xúc,... MĐề thỏa ĐK.... Biến đổi về PT đa bậc 3
𝐴𝑥2 + 𝐵𝑥 + 𝐶 = 0 (3) m TƯƠNG ĐK nghiệm thức (2) GIAO PT(3) Từ YCBT Nếu
Đặt 𝑡 = 𝑥2 (𝑡 ≥ 0). Giải PT(2) là Lập MĐề MĐ ĐK PT bậc 4 Ta được PT: thỏa ĐK nghiệm trùng
𝑎𝑡2 + 𝑏𝑡 + 𝑐 = 0 (3) PT(1) MĐề Tìm phương thỏa ĐK nghiệm m PT(3)
ỨNG DỤNG SỰ TƯƠNG GIAO:
(DÙNG ĐỒ THỊ) Biến đổi PT:
Vẽ ĐT 𝑦 = 𝑔(𝑚) (nằm ngang) ở vị
Cho PT 𝐹 𝑥, 𝑚 = 0 và đồ thị HS 𝑦 = 𝑓(𝑥) 𝐹 𝑥, 𝑚 = 0 trí thỏa mãn YCBT Hỏi về nghiệm ⇔ 𝑓 𝑥 = 𝑔(𝑚)
Lập ĐK, giải tìm m.
Số nghiệm PTTG bằng số điểm chung của 2 đường
Nghiệm đơn Cắt
Nghiệm kép Tiếp xúc 58
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT 𝛼 nguyên dương Với mọi 𝑢 HS 𝑦 = 𝑢𝛼 𝛼 nguyên không dương 𝑢 ≠ 0 𝛼 không nguyên 𝑢 > 0 HS 𝑦 = 𝑎𝑢 0 < 𝑎 ≠ 1 0 < 𝑎 ≠ 1 HS 𝑦 = log𝑎 𝑢 𝑢 > 0 𝛼 < 0 Nghịch biến HS 𝑦 = 𝑥𝛼 𝛼 = 0 Không đổi Xét trên (0; +∞) 𝛼 > 0 Đồng biến 0 < 𝑎 ≠ 1 Nghịch biến HS 𝑦 = 𝑎𝑥 TXĐ: ℝ 𝑎 > 1 Đồng biến 0 < 𝑎 ≠ 1 Nghịch biến HS 𝑦 = log𝑎 𝑥 TXĐ: (0; +∞) 𝑎 > 1 Đồng biến 59
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT PT cơ bản
𝑎𝑢 = 𝑏 ⇔ 𝑢 = log𝑎 𝑏 Cùng cơ số
𝑎𝑢 = 𝑎𝑣 ⇔ 𝑢 = 𝑣 𝑢 Cùng mũ 𝑎 𝑛
𝑚. 𝑎𝑢 = 𝑛. 𝑏𝑢 ⇔ = 𝑏 𝑚 Mũ bội:
→ Đặt 𝑡 = 𝑎𝑢 > 0
𝑚. 𝑎2𝑢 + 𝑛. 𝑎𝑢 +𝑝 = 0.
→ 𝑚. 𝑡2 + 𝑛. 𝑡 + 𝑝 = 0 1 → 𝑎−𝑢 = → Quy đồng khử mẫu Mũ đối: 𝑎𝑢
→ Đặt 𝑡 = 𝑎𝑢 > 0 PT Đưa về PT
𝑚. 𝑎−𝑢 + 𝑛. 𝑎𝑢 +𝑝 = 0.
→ 𝑛. 𝑡2 + 𝑝. 𝑡 + 𝑚 = 0 MŨ bậc 2, 3,... đối với 1 HS mũ 1 Cơ số nghịch đảo: → 𝑏𝑢 = → Quy đồng khử mẫu 𝑎𝑢 (Đặt ẩn phụ)
𝑚. 𝑎𝑢 + 𝑛. 𝑏𝑢 +𝑝 = 0
→ Đặt 𝑡 = 𝑎𝑢 > 0 (𝑎. 𝑏 = 1).
→ 𝑚. 𝑡2 + 𝑝. 𝑡 + 𝑛 = 0 Cơ số lập thành CSN:
→ Chia 2 vế cho 𝑐𝑢 (hay 𝑎𝑢) → Thu gọn 𝑏 𝑢
𝑚. 𝑎𝑢 + 𝑛. 𝑏𝑢 +𝑝. 𝑐𝑢 = 0 → Đặt 𝑡 = > 0 𝑐 (𝑎. 𝑐 = 𝑏2).
→ 𝑚. 𝑡2 + 𝑛. 𝑡 + 𝑝 = 0 Logarit hóa
𝑚. 𝑎𝑢 = 𝑛. 𝑏𝑣 ⇔ 𝑚. 𝑢 = 𝑛. 𝑣 log𝑎 𝑏 (u,v có nhân tử chung)
𝑚. 𝑎𝑢 = 𝑛. 𝑏𝑣
Dùng tính đơn điệu
Đón 1 nghiệm và dùng tính đơn
(u,v không có nhân tử chung).
điệu chứng tỏ nghiệm duy nhất 60
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT
log𝑎 𝑢 = 𝑏 ⇔ 𝑢 = 𝑎𝑏 𝑢 > 0 hay 𝑣 > 0
log𝑎 𝑢 = log𝑎 𝑣 ⇔ 𝑢 = 𝑣 ĐKXĐ: 𝑢 > 0
𝑚. log2𝑎𝑢 + 𝑛. log𝑎 𝑢 + 𝑝 = 0 Đặt 𝑡 = log𝑎 𝑢
𝑚. 𝑡2 + 𝑛. 𝑡 + 𝑝 = 0 ĐKXĐ: 0 < 𝑢 ≠ 1 𝑚. log⬚
𝑎 𝑢 + 𝑛. log𝑢 𝑎 + 𝑝 = 0 Đặt 𝑡 = log𝑎 𝑢
𝑚. 𝑡2 + 𝑝. 𝑡 + 𝑛 = 0 61
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Điểm đi qua: 𝑀 𝑥 Vec-tơ có giá 0; 𝑦0; 𝑧0 Xác định vuông góc MP yếu tố
𝛼 : 𝐴 𝑥 − 𝑥0 + 𝐵 𝑦 − 𝑦0 + 𝐶 𝑧 − 𝑧0 = 0. VTPT: Tích có hướng 2 𝑛 = 𝐴; 𝐵; 𝐶 vec-tơ có giá song song (chứa trong ) MP Dùng giả thiết xác
𝛼 : 𝐴𝑥 + 𝐵𝑦 + 𝐶𝑧 + 𝐷 = 0
định 4 hệ số A, B, C, (*) Xác định D hệ số
𝛼 : 𝑎𝑥 + 𝑏𝑦 + 𝑐𝑧 = 1 (**) Dùng giả thiết xác (Không qua O)
định 3 hệ số a, b, c Điểm đi qua: 𝑥 = 𝑥 𝑀 𝑥 0 + 𝑎1. 𝑡 0; 𝑦0; 𝑧0 ĐT Xác định 𝑦 = 𝑦 Vec-tơ có giá song song yếu tố ∆ : 0 + 𝑎2. 𝑡. 𝑧 = 𝑧 VTCP: (trùng) ĐT 0 + 𝑎3. 𝑡 𝑎 = 𝑎1; 𝑎2; 𝑎3
Tích có hướng 2 vec-tơ có giá vuông góc ĐT Tâm I 𝑎; 𝑏; 𝑐 Xác định yếu tố
𝑆 : 𝑥 − 𝑎 2 + 𝑦 − 𝑏 2 + 𝑧 − 𝑐 2 = 𝑅2. Bán kính R Dùng giả thiết Xác định xác định 4 hệ số hệ số
𝑆 : 𝑥2 + 𝑦2 + 𝑧2 − 2𝑎𝑥 − 2𝑏𝑦 − 2𝑐𝑧 + 𝑑 = 0. a, b, c, d. 62
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT 𝐴1 𝐵 𝐶 𝐷 = 1 = 1 ≠ 1 Song song 𝐴 𝐵 𝐶 𝐷 Xét 2 2 2 2 hệ số của 𝐴1 𝐵 𝐶 𝐷 = 1 = 1 = 1 Trùng PTMP 𝐴2 𝐵2 𝐶2 𝐷2
𝐴1; 𝐵1; 𝐶1 ≠ 𝑘 𝐴2; 𝐵2; 𝐶2 Cắt Vô số nghiệm Trùng Xét Có 1 nghiệm (t;t') Cắt Hệ PT tương giao 2 VTCP cùng phương Song song Vô nghiệm 2 VTCP không cùng phương Chéo nhau Vô số nghiệm Trùng Xét Có 1 nghiệm Cắt PT tương giao Vô nghiệm Song song Có 2 nghiệm (Pb) Cắt tại 2 điểm Xét Có 1 nghiệm (Kép) Tiếp xúc tại 1 điểm PT tương giao Vô nghiệm Không cắt > R Không cắt Xét
Khoảng cách từ Tâm MC đến = R Tiếp xúc MP < R Cắt theo 1 đường tròn > R + R' Không cắt = R + R' Tiếp xúc Xét ngoài
Khoảng cách giữa 2 Tâm của 2 < R + R' Cắt theo 1 đường tròn MC = |R - R'| Tiếp xúc trong < |R - R'| Trong nhau 63
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT Giữa 2 2 2 2 Điểm 𝐴𝐵 = 𝑥𝐵 − 𝑥𝐴 + 𝑦𝐵 − 𝑦𝐴 + 𝑧𝐵 − 𝑧𝐴 Từ Điểm 𝐴. 𝑥 𝑑 𝑀; 𝛼 =
𝑀 +𝐵. 𝑦𝑀 +𝐶. 𝑧𝑀 +𝐷 đến MP 𝐴2 + 𝐵2 + 𝐶2
Tìm H là hình chiếu của M lên ĐT d 𝑀; Δ = 𝑀𝐻 Từ Điểm 𝐴𝑀. 𝑎 đến ĐT d 𝑀; Δ = Δ , 𝐴 ∈ Δ 𝑎Δ Giữa 2 MP
Bằng khoảng cách Từ 1 Điểm trên MP này đến MP kia
d 𝛼 ; (𝛽) = d 𝐴; (𝛽) 𝐴 ∈ 𝛼 song song Giữa
Bằng khoảng cách Từ 1 Điểm ĐT và MP trên ĐT đến MP d Δ; 𝛼 = d 𝐴; (𝛼) 𝐴 ∈ Δ song song Bằng khoảng cách Từ 1 Song song
Điểm trên ĐT này đến ĐT d Δ; Δ′ = d 𝐴; Δ′ 𝐴 ∈ Δ kia Giữa 2 ĐT 𝐴𝐴′. 𝑎 Chéo Δ ∧ 𝑎Δ′ d Δ; Δ′ =
, 𝐴 ∈ Δ, 𝐴′ ∈ Δ′ nhau 𝑎Δ ∧ 𝑎Δ′ 64
Bí Kíp Võ Công Trường 0983900570
Hê thống kiến thức và phương pháp giải Toán THPT 𝐵𝐴. 𝐵𝐶 𝑐𝑜𝑠
𝐴𝐵𝐶 = 𝐵𝐴 . 𝐵𝐶 𝑎. 𝑏 𝑐𝑜𝑠 𝑎; 𝑏 = 𝑎 . 𝑏 𝑛𝛼. 𝑛𝛽 𝑐𝑜𝑠 𝛼 ; 𝛽 = 𝑛𝛼 . 𝑛𝛽 𝑎. 𝑎′
𝑐𝑜𝑠 𝑑; 𝑑′ = 𝑎 . 𝑎′ 𝑎. 𝑛 𝑐𝑜𝑠 𝑑; 𝛼 = 𝛼 𝑎 . 𝑛𝛼 65
Document Outline
- CHỦ ĐỀ 1: KHẢO SÁT HÀM SỐ VÀ CÁC BÀI TOÁN LIÊN QUAN
- I. BẢNG ĐẠO HÀM
- II. SỰ BIẾN THIÊN
- III. CỰC TRỊ
- IV. GIÁ TRỊ LỚN NHẤT – GIÁ TRỊ NHỎ NHẤT
- V. ĐƯỜNG TIỆM CẬN
- VI. KHẢO SÁT VÀ VẼ ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ
- VII. TIẾP TUYẾN
- VIII. SỰ TƯƠNG GIAO (Dấu hiệu nhận biết: Trong đề có từ: Cắt, tiếp xúc, giao điểm hay điểm chung…)
- IX. ỨNG DỤNG SỰ TƯƠNG GIAO
- X. PHÉP SUY ĐỒ THỊ
- CHỦ ĐỀ 2: LŨY THỪA , MŨ VÀ LÔGARÍT
- I. CÔNG THỨC
- II. HÀM SỐ MŨ VÀ HÀM SỐ LÔGARÍT.
- III. PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH MŨ, LÔGARIT
- IV. ỨNG DỤNG HÀM MŨ – LÔGARIT VÀO BÀI TOÁN THỰC TẾ
- CHỦ ĐỀ 3: NGUYÊN HÀM, TÍCH PHÂN VÀ ỨNG DỤNG
- I. NGUYÊN HÀM
- II. TÍCH PHÂN
- III. ỨNG DỤNG TÍCH PHÂN ĐỂ TÍNH DIỆN TÍCH , THỂ TÍCH
- CHỦ ĐỀ 4: SỐ PHỨC
- I. CÔNG THỨC, PHÉP TOÁN :
- II. PHƯƠNG TRÌNH BẬC HAI :
- III. TÌM SỐ PHỨC THỎA ĐIỀU KIỆN CHO TRƯỚC:
- IV. TÌM TẬP HỢP ĐIỂM BIỂU DIỄN SỐ PHỨC:
- CHỦ ĐỀ 5: KHỐI ĐA DIỆN
- I. THỂ TÍCH KHỐI ĐA DIỆN
- II. ỨNG DỤNG THỂ TÍCH
- III. MỘT SỐ HÌNH ĐA DIỆN THƯỜNG GẶP
- IV. CÔNG THỨC ĐẶC BIỆT TÍNH THỂ TÍCH KHỐI TỨ DIỆN ABCD
- CHỦ ĐỀ 6: KHỐI TRÒN XOAY
- I. THỂ TÍCH, DIỆN TÍCH HÌNH TRÒN XOAY
- II. SỰ TƯƠNG GIAO GIỮA HÌNH TRÒN XOAY VÀ HÌNH ĐA DIỆN
- CHỦ ĐỀ 7: PHƯƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN
- I. VECTƠ VÀ TỌA ĐỘ
- II. MẶT PHẲNG
- III. ĐƯỜNG THẲNG
- IV. MẶT CẦU
- V. VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI
- VI. KHOẢNG CÁCH
- VII. GÓC
- VIII. HÌNH CHIẾU, ĐIỂM ĐỐI XỨNG
- IX. TÌM TỌA ĐỘ ĐIỂM THỎA ĐIỀU KIỆN “LỚN NHẤT, NHỎ NHẤT”
- X. TỌA ĐỘ CÁC TÂM CỦA TAM GIÁC
- PHỤ LỤC
- PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH VÀ HỆ PHƯƠNG TRÌNH
- I. NHỊ THỨC BẬC NHẤT:
- II. TAM THỨC BẬC 2, PHƯƠNG TRÌNH BẬC 2:
- III. PHƯƠNG TRÌNH BẬC 3:
- IV. PHƯƠNG TRÌNH BẬC 4 TRÙNG PHƯƠNG:
- V. PHƯƠNG TRÌNH CHỨA CĂN THỨC
- VI. BẤT PHƯƠNG TRÌNH CHỨA CĂN THỨC
- VII. PHƯƠNG TRÌNH, BẤT PHƯƠNG TRÌNH CHỨA DẤU GIÁ TRỊ TUYỆT ĐỐI
- VIII. HỆ PHƯƠNG TRÌNH
- BẤT ĐẲNG THỨC
- LƯỢNG GIÁC
- TỔ HỢP VÀ XÁC SUẤT
- CẤP SỐ CỘNG – CẤP SỐ NHÂN
- GIỚI HẠN
- HÌNH HỌC (TỔNG HỢP) PHẲNG
- I. HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TAM GIÁC:
- II. HỆ THỨC LƯỢNG TRONG TỨ GIÁC:
- III. HỆ THỨC LƯỢNG TRONG ĐƯỜNG TRÒN:
- IV. TÂM CỦA TAM GIÁC
- HÌNH HỌC TỌA ĐỘ TRONG MẶT PHẲNG
- I. TỌA ĐỘ
- II. PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG THẲNG
- III. PHƯƠNG TRÌNH ĐƯỜNG TRÒN
- IV. ELÍP
- V. CÔNG THỨC TÍNH DIỆN TÍCH TAM GIÁC, HÌNH BÌNH HÀNH BẰNG TỌA ĐỘ:
- PHÉP BIẾN HÌNH TRONG MẶT PHẲNG
- HÌNH HỌC KHÔNG GIAN (TỔNG HỢP) LỚP 11
- I. QUAN HỆ SONG SONG
- Dạng 1: Chứng minh quan hệ song song.
- Dạng 2: Tìm giao tuyến của 2 Mặt phẳng.
- Dạng 3: Tìm giao điểm của Đường thẳng và Mặt phẳng.
- Dạng 4: Tìm thiết diện của hình chóp, lăng trụ được cắt bởi Mặt phẳng
- II. QUAN HỆ VUÔNG GÓC
- Dạng 1: Chứng minh quan hệ vuông góc.
- Dạng 2: Tìm hình chiếu của Điểm lên Mặt phẳng
- Dạng 3: Tính góc.
- Dạng 4: Tính khoảng cách.
- I. QUAN HỆ SONG SONG
- SƠ ĐỒ TƯ DUY
- Sodo-Ham-so-VCT
- So-do-Mu-Log
- Sodo-KG-toa-do-VCT