Khái niệm về tri thức và vai trò của tri thức trong hoạt động thực tiễn phát triển kinh tế ( hoặc kinh doanh ) ở Việt Nam hiện nay | Bài tập lớn môn triết học mác - lênin

lOMoAR cPSD| 44985297
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
----- ----- BÀI TẬP LỚN
MÔN: TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN ĐỀ TÀI SỐ 1
Khái niệm về tri thức và vai trò của tri thức trong hoạt động thực tiễn
phát triển kinh tế ( hoặc kinh doanh )
ở Việt Nam hiện nay NHÓM 3: ĐÀO TRẦN HÀ MY PHẠM HẢI YẾN BÙI THÚY NGỌC LÊ THỊ KHÁNH LINH NGUYỄN NGỌC LINH HÀ NỘI , 2023 MỤC LỤC lOMoAR cPSD| 44985297
PHẦN MỞ ĐẦU…………………………………………………………….2 NỘI DUNG CHÍNH
I. Khái niệm về tri thức………………………………………………………3
II.Vai trò của tri thức trong hoạt động thực tiễn…………………………...4
1.Đối với con người ……..………………………………………………….4
2.Đối với xã hội……………………………………………………………..5
III.Vai trò của tri thức trong việc phát triển kinh tế Việt Nam hiện
nay…………………………………………………………………………..7 PHẦN MỞ ĐẦU
Nhân loại đã trải qua hai nền văn minh, và ngày nay chúng ta đang đứng trước
ngưỡng cửa của nền văn minh thứ ba - nền văn minh tri thức. Trong nền văn minh 2 lOMoAR cPSD| 44985297
này, phần quan trọng nhất chính là nền kinh tế tri thức - có thể nói là nền tảng của
thời đại thông tin. Đặc biệt trong những năm 1990, những thành tựu của công nghệ
thông tin như: Công nghệ Web, Internet, thực tế ảo và thông tin công nghệ. ..Với
những thành tựu của công nghệ sinh học: công nghệ gen, công nghệ nhân bản...
đang tác động mạnh mẽ và sâu rộng, làm xáo trộn toàn bộ nền kinh tế thế giới và
toàn bộ xã hội loài người, đưa nhân loại bước vào kỷ nguyên kinh tế tri thức. Sự
trưởng thành đến từ kiến thức. So với khu vực và thế giới, Việt Nam vẫn là một
trong những nước nghèo, kém phát triển.Vì vậy, phát triển kinh tế là ưu tiên hàng
đầu, đất nước chúng ta đang trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chúng
ta phải dồn mình vào tri thức, phát triển tri thức để vực dậy nền kinh tế, bắt kịp nền
kinh tế đất nước. và cùng phát triển với thế giới.
Góp phần vào chiến lược phát triển kinh tế, tiến nhanh trên con đường công nghiệp
hóa, hiện đại hoá chúng ta cần phải nghiên cứu tri thức, tìm hướng đi đúng đắn cho
nền kinh tế, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đất nước, phù hợp với khu vực, với
thế giới và thời đại trong tổng thể các mối liên hệ, trong sự phát triển vận động
không ngừng của nền kinh tế tri thức. Vì vậy em quyết định chọn đề tài “Khái
niệm về tri thức và vai trò của tri thức trong hoạt động thực tiễn phát triển kinh tế
hoặc kinh doanh ở Việt Nam hiện nay” để làm đề tài nghiên cứu của mình. NỘI DUNG CHÍNH
I. Khái niệm về tri thức:
"Tri thức là gì" là câu hỏi nhận được nhiều sự quan tâm của mọi người, nhưng
không có một lời giải thích hay định nghĩa chính xác về khái niệm này. Ngay từ 3 lOMoAR cPSD| 44985297
khi còn nhỏ, cất tiếng khóc chào đời đến khi bắt đầu tiếp xúc với những kiến thức
đơn giản, thì các bạn đã hình thành con người có tri thức, từ việc tiếp thu kiến thức
đến áp dụng nó một cách hoàn hảo. Từ thời xa xưa, tri thức là người nuôi dưỡng,
bảo vệ, truyền bá những giá trị truyền thống cũng như nét đẹp văn hóa mà cha ông
ta để lại, sau lớn dần nó hình thành tri thức chuyên môn, khả năng sẵn có của chính
mình. Có rất nhiều định nghĩ khác nhau về tri thức, ở các lĩnh vực hay hoàn cảnh
khác nhau, người ta đánh giá về khái niệm tri thức là gì?
Ta có thể hiểu tri thức là tất cả những dữ liệu, thông tin, kỹ năng,... có được qua
trải nghiệm thực tế hoặc học tập. Tri thức có thể chỉ về sự hiểu biết về một đối
tượng hay sự vật về lý thuyết và thực hành. Có 2 dạng tồn tại của tri thức là tri thức
ẩn và tri thức hiện. Tri thức hiện là những thứ được thể hiện qua văn bản, âm
thanh, hình ảnh,... được truyền đạt dễ dàng qua hình thức giáo dục. Tri thức ẩn là
những tri thức được thu lại nhờ sự trải nghiệm thực tế rất khó truyền đạt, chuyển
giao mà phải tự trải nghiệm và tập luyện.
Kinh tế thế giới đang bước vào một thời đại mới, một trình độ mới. Đó là trình độ
mà “nhân tố quan trọng nhất là việc chiếm hữu, phân phối nguồn trí lực và việc
sáng tạo, phân phối và sử dụng tri thức trong các ngành kỹ thuật cao”. Tiêu chí chủ
yếu của nó là lấy tri thức, trí óc làm yếu tố then chốt để phát triển kinh tế và tồn tại
trực tiếp giống như các yếu tố sức lao động và tài nguyên. Đó là thời đại mà “Tri
thức đã trở thành động lực chủ yếu của sự phát triển xã hội”, “Tri thức là tài
nguyên là tư bản”, “Tri thức là tâm điểm của cạnh tranh và là nguồn lực dẫn dắt
cho sự tăng trưởng dài hạn… dẫn tới những thay đổi lớn trong cách tổ chức sản
xuất, cấu trúc thị trường, lựa chọn nghề nghiệp….
II. Vai trò của tri thức trong hoạt động thực tiễn: 1.Đối với con người
a)Tri thức giúp con người xác định mục tiêu đúng đắn
Tri thức là một trong những yếu tố quan trọng nhất quyết định sự thành công của con
người trong cuộc sống. Tri thức giúp con người hiểu biết về bản thân, về thế giới
xung quanh, về những cơ hội và thách thức trong cuộc sống. Từ đó, con người có 4 lOMoAR cPSD| 44985297
thể xác định mục tiêu đúng đắn cho bản thân. Cụ thể, tri thức giúp con người xác
định mục tiêu đúng đắn theo những cách sau: -
Giúp con người hiểu rõ bản thân: Tri thức về bản thân giúp con người nhận
thứcđược điểm mạnh, điểm yếu, sở thích, đam mê, giá trị sống của bản thân. Từ đó,
con người có thể xác định được mục tiêu phù hợp với khả năng và mong muốn của bản thân. -
Giúp con người hiểu rõ thế giới xung quanh: Tri thức về thế giới xung quanh
giúp con người hiểu được những cơ hội và thách thức trong cuộc sống. Từ đó, con
người có thể xác định mục tiêu có khả năng thực hiện được và có ý nghĩa đối với bản thân. -
Giúp con người có tầm nhìn xa trông rộng: Tri thức giúp con người có cái nhìn
tổng quan về thế giới, về tương lai. Từ đó, con người có thể xác định mục tiêu dài
hạn, phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội.
Ví dụ, một người có tri thức về bản thân biết rằng mình có khả năng học tập và
nghiên cứu tốt, đồng thời yêu thích khoa học. Người đó sẽ xác định mục tiêu trở thành một nhà khoa học.
b)Tri thức giúp cuộc sống con người trở nên tốt đẹp hơn:
Một người có trí thức có thể vận dụng nó làm cho cuộc sống của bản thân trở nên
dễ dàng hơn, không cần lao động vất vả dưới điều kiện khắc nghiệt. Thay vào đó,
con người có thể sử dụng tri thức để tạo những dịch vụ, sản phẩm chất lượng cao
cho xã hội. Bên cạnh đó, người có tri thức sẽ luôn được xã hội coi trọng, tin tưởng.
Trong thời đại văn minh, tri thức là chìa khóa để giúp con người có thể tồn tại và
phát triển trong xã hội.
2.Đối với xã hội:
Tri thức và triển vọng ra đời một xã hội mới: xã hội giàu có – công bằng -
văn minh - dân chủ: -
Thứ nhất, đem lại sự giàu có với mức sống đầy đủ cho mọi người. Tri thức
đem lại cho đất nước khả năng giải quyết các vấn đề về xã hội, đảm bảo sự phát
triển các lĩnh vực giáo dục, y tế, nhà ở, nước sạch, hạn chế và kiểm soát được tỉ lệ
tăng dân số. Nhờ đó, giải quyết cơ bản vấn đề việc làm và nâng cao chất lượng 5 lOMoAR cPSD| 44985297
cuộc sống. Mặt khác nhà nước có đủ khả năng cung cấp cho mọi người chỗ ở cơ
bản, nhà riêng hoặc chung cư, tạo điều kiện và có thể chế đảm bảo cho mọi người
được tiếp cận với các tiện nghi chăm sóc sức khỏe ban đầu và đảm bảo các nhu cầu
thiết yếu. Trẻ em đến tuổi đều được đi học, có chỗ vui chơi, giải trí để mơ ước,
sáng tạo. - Thứ hai, biến đổi cơ cấu xã hội, dân cư đòi hỏi sự phân phối công bằng
về kinh tế. Căn cứ vào hiện tượng nhiều nhà máy có trình độ tự động hóa cao, công
nhân lao động giản đơn hầu như không còn chỗ đứng, thay vào đó là những công
nhân “cổ trắng” có người nghĩ rằng tri thức sẽ thay thế công nhân và trở thành một
giai cấp đặc biệt trong xã hội hiện đại, như điều dự báo trong bài báo: "Chủ nghĩa
tư bản trong thời đại toàn cầu hóa, tri thức sẽ ngày càng trở thành tiền vốn của
tương lai và khi đó một xã hội có giai cấp kiểu khác có thể trở thành một mối nguy
chung. Lúc đó, không phải chỉ có tư bản và lao động đối mặt với nhau mà là một
giai cấp bề trên giàu trí tuệ đối mặt với quần chúng lao động không có việc làm".
Mặt khác, sự chênh lệch trình độ phát triển giữa các vùng được thu hẹp. Một mạng
lưới các đô thị quy mô trung bình và nhỏ phát triển gắn với các hoạt động sản xuất
công nghiệp và dịch vụ, phân bố tương đối đồng đều làm thu hẹp sự khác biệt giữa
các vùng, tạo điều kiện và kích thích sự phát triển của khu vực nông thôn, giảm sự
cách biệt giữa nông thôn và thành thị. -
Thứ ba, tạo lập nền văn minh mới mang tính nhân văn trong quan hệ giữa
con người và tính chất bền vững trong quan hệ với tự nhiên. Đó là bảo đảm sự phát
triển hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái. Trong lĩnh
vực lâm nghiệp, kết hợp bảo vệ tài nguyên rừng với thực hiện phủ xanh đất trống
đồi trọc. Các đô thị hoá, cũng như quá trình hội nhập quốc tế được kiểm soát chặt
chẽ về mặt môi trường, tránh gây những hậu quả cho sự phát triển chung.
Tri thức trong việc ứng dụng các phát minh sáng chế trong các lĩnh vực:
-Về công nghệ sinh học:
Ứng dụng, phát triển các ngành sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp và chế biến thực
phẩm, nâng cao sức khoẻ của người dân, bảo vệ môi trường sinh thái.
- Về công nghệ, thông tin:
Xây dựng một kết cấu hạ tầng mới cùng với kết cấu hạ tầng truyền thống (giao
thông, vận tải, năng lượng...), kết cấu hạ tầng thông tin là tiền đề, là điều kiện quan
trọng để mở rộng cho việc phổ cập các công nghệ tiên tiến trong các ngành sản
xuất, dịch vụ, quản lý công cộng, điều hành xã hội.
- Về tài nguyên, môi trường:
Nghiên cứu các giải pháp khoa học và công nghệ nhằm khai thác hợp lí, hiệu quả
tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường sinh thái. Ứng dụng những công nghệ
mới trong kiểm soát và xử lý ô nhiễm môi trường. 6 lOMoAR cPSD| 44985297
- Về quốc phòng, an ninh:
Tổ chức điều tra, nghiên cứu các vấn đề khoa học và công nghệ phục vụ quốc
phòng - an ninh, bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ, đảm bảo an ninh, trật tự và an toàn xã
hội. Ứng dụng các công nghệ tiên tiến trong sản xuất, sửa chữa, bảo trì các loại vũ
khí, quân trang, quân dụng. - Về y tế và bảo vệ sức khoẻ:
Nghiên cứu các vấn đề y sinh cơ bản, ảnh hưởng của môi trường tới sức khỏe, các
bệnh nhiễm vi khuẩn chủ yếu, ngăn chặn AIDS, cải thiện tình trạng suy dinh
dưỡng, kết hợp y học hiện đại với y học cổ truyền ứng dụng các công nghệ tiên
tiến trong sản xuất thuốc.
III. Vai trò của tri thức trong phát triển kinh tế ở Việt Nam hiện nay
1. Vai trò của tri thức khoa học, công nghệ trong việc nâng cao hiệu quả các
nguồn lực phát triển kinh tế.
Tri thức khoa học công nghệ là gì?
Tri thức khoa học công nghệ là kết quả của quá trình nhận thức, là phản ánh
trung thực của thực tiễn với sự tác động của khoa học công nghệ vào tư duy
con người, là những thông tin khoa học đã được thu thập, xử lý và nhận thức
để sử dụng có ích vào cuộc sống của con người.
Thế giới đang biến chuyển tới nền kinh tế mới mà thông tin và tri thức được
xem là nguồn lực chủ yếu thì tri thức khoa học công nghệ xuất hiện góp
phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế hiện nay với những thành tựu
to lớn. Với sự xuất hiện của tri thức khoa học công nghệ thì phương thức sản
xuất ngày một hiện đại hơn. Đó là sự xuất hiện của máy kéo sợi rồi đến máy
hơi nước. Đặc biệt sự xuất hiện của máy hơi nước đã làm cho sự phát triển
kinh tế chuyển sang bước ngoặt mới. Rồi đến sự xuất hiện của những
nguyên, nhiên liệu mới như polime, nguồn năng lượng mới như “năng lượng
mặt trời", năng lượng gió”, cuộc cách mạng xanh trong nông nghiệp... Tất cả
những điều trên có được đều là do sự xuất hiện của trí thức khoa học công
nghệ thông tin, cho thấy tri thức khoa học công nghệ thông tin quan trọng
với sự phát triển kinh tế ngày nay như thế nào. 7 lOMoAR cPSD| 44985297 8 lOMoAR cPSD| 44985297 9 lOMoAR cPSD| 44985297 KẾT LUẬN
Trong bất kì xã hội hay thời kỳ nào thì vai trò của trí thức đều vô cùng quan
trọng. Tri thức là một nhân tố vô cùng thiết yếu tạo nên sự giàu mạnh của một
quốc gia, dân tộc, là nền tảng cho sự phát triển. Đặc biệt, trong xã hội ngày nay,tri
thức thực sự ngày càng khẳng định được vai trò lớn của mình đối với đời sống con người
Tri thức đóng một vai trò rất lớn trong hoạt động của con người, trong kinh tế và
cả trong chính trị, văn hóa – giáo dục. Nó có ảnh hưởng tới cách chúng ta suy
nghĩ,hành động trong đời sống, cũng như có tầm ảnh hưởng lớn lên nền kinh tế
toàn cầu trên rất nhiều phương diện. Ngoài ra, những người có tri thức – được
gọi là trí thức– sẽ quyết định thành hay bại, phát triển hay lụi tản của cả một đất
nước, một dân tộc hay một nền văn minh. Sự định hướng của tri thức lên con
người là rất rõ rệt,nó như một cây kim chỉ nam để con người có những suy nghĩ,
cách tiếp cận vấn đề xác thực nhất. Có tri thức, con người mới tiếp cận được
những văn minh, hiện đại của xã hội bây giờ. Vì thế, vấn đề tiếp thu tri thức và
áp dụng trong học tập, nghiên cứu của sinh viên luôn là một yêu cầu quan trọng
mà nhà nước, xã hội đặt ra.
Tri thức cũng là vốn quý của dân tộc thể hiện trình độ trí tuệ của nhân dân và có
vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển đất nước trong lao động sáng tạo
khoa học công nghệ và văn hóa Vì vậy cần đổi mới và nâng cao trình độ lãnh
đạo của Đảng trình độ quản lý của nhà nước xây dựng nền tảng vật chất và tinh
thần cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. https://www.tapchicongsan.org.vn/media-story/-/asset_publisher/
V8hhp4dK31Gf/content/tri-thuc-viet-nam-voi-su-nghiep-doi-moi-va-
phattrien-dat-nuoc-trong-boi-canh-chuyen-doi-so
2. [Tin tham khảo chủ nhật - Tuần báo Tấm gương số 31 - 1997] 3. 10