Khung lý thuyết Môn Đạo đức kinh doanh | Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế

lOMoAR cPSD| 59540283
2. Khung lý thuyết liên quan đến đạo đức kinh doanh
* Đạo đức khác với pháp luật ở chỗ? * (Bỏ vào slide): 🟢 Đạo đức
– Tự nguyện, không bắt buộc
– Không ghi thành văn bản
– Bao quát toàn bộ đời sống tinh thần 🔴 Pháp luật
– Bắt buộc, có cưỡng chế
– Có văn bản quy định rõ ràng
– Chỉ điều chỉnh hành vi liên quan Nhà nước & xã hội
✨ Đạo đức là chuẩn mực cao hơn, tồn tại bên trên luật pháp
-> Đạo đức khác với pháp luật ở chỗ đạo đức điều chỉnh hành vi bằng sự tự nguyện,
dựa trên lương tâm và chuẩn mực xã hội, không có tính cưỡng chế và không thành
văn bản pháp lý. Trong khi đó, pháp luật mang tính bắt buộc, được ghi thành văn bản
rõ ràng và có cơ chế xử phạt cụ thể. Phạm vi ảnh hưởng của đạo đức cũng rộng hơn,
bao trùm cả đời sống tinh thần và lối sống con người, còn pháp luật chỉ giới hạn trong
những vấn đề liên quan đến tổ chức xã hội và nhà nước.
Vì vậy mà chúng ta có thể nói rằng Đạo đức là chuẩn mực cao hơn, tồn tại bên trên pháp luật
2.2 Khái niệm đạo đức kinh doanh:
* Khái niệm: “Đạo đức kinh doanh là một tập hợp các nguyên tắc, chuẩn mực có tác lOMoAR cPSD| 59540283
dụng điều chỉnh, đánh giá, hướng dẫn và kiểm soát hành vi của các chủ thể kinh doanh”
Và Là một dạng đạo đức nghề nghiệp, áp dụng trong môi trường kinh doanh, liên
quan chặt chẽ đến lợi ích kinh tế. Có nghĩa là Đạo đức kinh doanh là hệ thống
nguyên tắc đạo đức dành riêng cho những người làm kinh doanh – nơi mà chuẩn mực
ứng xử luôn gắn với mục tiêu lợi nhuận, nhưng phải cân bằng với trách nhiệm xã hội và sự trung thực. -
Đạo đức kinh doanh là hướng dẫn giúp doanh nghiệp và cá nhân phân biệt đúng - saikhi hành xử. -
Tuy không dễ xác định đúng sai tuyệt đối, nhưng đạo đức kinh doanh dựa vào
các chuẩn mực xã hội và các bên liên quan để phán xét.
2.3 Các dạng chuẩn mực của đạo đức kinh doanh:
* Tính trung thực: Giữ lời hưa, giữ chữ tín trong kinh doanh. Trung thực chấp hành
luật pháp nhà nước, không làm ăn phi pháp (như trốn thuế, buôn bán hàng cấm, làm
các dịch vụ phản cảm trái với đạo đức,....) * Tôn trọng con người:
(Bỏ slide: Người cộng sự và dưới quyền; Đối với khách hàng; Đối với đối thủ cạnh tranh)
- Tôn trọng con người là đạo đức cốt lõi giúp xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích
cực, tạo lòng tin từ bên trong (nhân viên) đến bên ngoài (khách hàng, đối thủ).
+ Người cộng sự và dưới quyền: Không coi người dưới quyền chỉ là công cụ kiếm lời,
tôn trọng nhân phẩm, tạo môi trường làm việc an toàn, không phân biệt đối xử,
không xúc phạm họ. Đảm bảo quyền lợi hợp pháp và Lắng nghe ý kiến, hỗ trợ khi gặp
khó khăn, giúp nhân viên phát huy năng lực.
-> Điều này giúp nhân viên và những người cộng sự trung thành, gắn bó và cống hiến hiệu quả hơn. lOMoAR cPSD| 59540283
+ Đối với khách hàng: Không xem khách hàng chỉ là “người bỏ tiền”. Cần lắng nghe
và đáp ứng đúng nhu cầu, sở thích, và thói quen tiêu dùng của họ. Tôn trọng khách
hàng còn thể hiện ở việc: •
Cung cấp thông tin minh bạch •
Không ép mua, không dụ dỗ bằng chiêu trò •
Bảo vệ thông tin cá nhân của khách hàng
-> Giúp xây dựng mối quan hệ lâu dài và tạo thương hiệu uy tín.
+ Đối với đối thủ cạnh tranh:
Không dùng thủ đoạn để “hạ bệ” đối thủ như: • Nói xấu, bôi nhọ •
Đánh cắp bí mật kinh doanh • Phá giá phi đạo đức •
Cạnh tranh công bằng: thắng bằng năng lực, sản phẩm và dịch vụ tốt hơn.
-> Tạo môi trường kinh doanh lành mạnh, thúc đẩy cùng nhau phát triển.
* Gắn lợi ích doanh nghiệp với xã hội:
(Bỏ slide: Tích cực góp phần giải quyết những vấn đề chung giúp xã hội phát triển) -
Doanh nghiệp thành công là doanh nghiệp biết cân bằng lợi ích kinh tế với
quyền lợi khách hàng và trách nhiệm xã hội -
Tức là Không chỉ kiếm lợi nhuận, doanh nghiệp còn cần tạo giá trị bền vững cho xã hội.
* Bí mật và trung thành với các trách nhiệm đặc biệt: Trong kinh doanh, có nhiều
thông tin quan trọng như chiến lược, dữ liệu khách hàng, bí quyết sản xuất... Doanh lOMoAR cPSD| 59540283
nghiệp và nhân viên cần giữ bí mật và trung thành, không tiết lộ hoặc lợi dụng vì lợi
ích cá nhân. Đây là yếu tố thể hiện sự chuyên nghiệp và đáng tin cậy.
- Một nghiên cứu cho rằng có 6 tiêu chí đánh giá đạo đức kinh doanh: •
Hợp tác với pháp luật: Tuân thủ pháp luật, không lách luật hay chống đối cơ quan chức năng. •
Đối xử công bằng với đối thủ: Không chơi xấu, không dùng thủ đoạn bẩn để cạnh tranh. •
Có trách nhiệm với người tiêu dùng: Bán hàng thật, đảm bảo chất lượng, bảo
vệ quyền lợi khách hàng. •
Tạo môi trường làm việc tốt: Nơi làm việc an toàn, công bằng và tích cực cho nhân viên. •
Đối xử đúng mực với người lao động: Trả lương xứng đáng, tôn trọng quyền lợi của nhân viên. •
Bảo vệ môi trường: Không gây ô nhiễm, phát triển bền vững và có trách nhiệm với thiên nhiên.
2.4 Phạm vi áp dụng đạo đức kinh doanh:
- Phạm vi áp dụng của đạo đức kinh doanh đó là tất cả các thể chế xã hội, các tổ chức,
những người có liên quan, tác động đến hoạt động kinh doanh: thể chế chính trị,
chính phủ, công đoàn, nhà cung ứng, khách hàng, cổ đông, chủ doanh nghiệp, người làm công.
2.5 Đối tượng điều chỉnh của đạo đức kinh doanh:
- Đối tượng điều chỉnh của đạo đức kinh doanh là chủ thể hoạt động kinh doanh. Nói
đơn giản, đạo đức kinh doanh không chỉ dành cho người bán, mà cả người tham gia
vào quá trình kinh doanh, gồm:
+ tầng lớp doanh nhân làm nghề kinh doanh (tức là doanh nhân, người làm kinh
doanh): Là người trực tiếp bán hàng, cung cấp dịch vụ, điều hành doanh nghiệp. +
Khách hàng của doanh nhân. (tức là Là người mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ.): lOMoAR cPSD| 59540283
Đạo đức kinh doanh không chỉ là trách nhiệm của người bán. Khách hàng cũng cần
hành xử có đạo đức, vì hành vi của họ có thể khiến doanh nghiệp thay đổi cách làm
ăn theo hướng tiêu cực hoặc phi đạo đức.
2.6 Các khía cạnh thể hiện của đạo đức kinh doanh
Hình sau đây sẽ cho thấy các khía cạnh biểu hiện của đạo đức kinh doanh KẾ TOÁN TÀ I CHÍNH CHỦ SỞ HỮU NHÂNKHÁCH VIÊNHÀNG QUẢN LÝ MARKETING
2.6.1 Xem xét trong các chức năng của doanh nghiệp
2.6.1.1 Đạo đức trong quản trị nhân lực:
* Đạo đức trong tuyển dụng, bổ nhiệm, sử dụng lao động
Không phân biệt đối xử: Không được chọn ứng viên chỉ vì giới tính, tuổi, chủng tộc, vùng miền,...
Công bằng khi đánh giá: Tuyển chọn dựa trên năng lực, không theo định kiến cá nhân.
Tôn trọng quyền riêng tư: Không tiết lộ hoặc dùng sai thông tin cá nhân của ứng viên.
Trả công xứng đáng: Không được lợi dụng sức lao động mà không trả lương hợp lý.
Quan hệ công bằng: Chủ và người lao động cần hợp tác cùng có lợi, để doanh nghiệp phát triển. lOMoAR cPSD| 59540283
Ví dụ: Chính sách không phân biệt đối xử tại Eurowindow
Eurowindow, một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực sản xuất
và cung cấp cửa tại Việt Nam, đã xây dựng và thực hiện Quy tắc đạo đức nghề
nghiệp nhằm đảm bảo môi trường làm việc công bằng và tôn trọng. Theo quy
định này, công ty cam kết không phân biệt đối xử dựa trên các yếu tố như: • Quê quán • Dân tộc • Tôn giáo Giới tính • Tuổi tác • Tình trạng hôn nhân • Mang thai • Tình trạng nuôi con • Chính kiến •
Tham gia các đoàn thể, hiệp
Ý nghĩa đạo đức: •
Đảm bảo mọi nhân viên được đối xử công bằng và tôn trọng, không bị phân
biệt đối xử trong quá trình tuyển dụng, bổ nhiệm và sử dụng lao động. •
Tạo ra một môi trường làm việc đa dạng và hòa nhập, nơi mọi người cảm thấy
được tôn trọng và có cơ hội phát triển. Kết quả:
Chính sách này giúp Eurowindow thu hút và duy trì một lực lượng lao động đa dạng,
nâng cao chất lượng dịch vụ và uy tín trên thị trường.
https://eurowindow.biz/tin-tuc/tin-noi-bo/quy-tac-dao-duc-nghe-nghiep-
taieurowindow.html?utm_source=chatgpt.com lOMoAR cPSD| 59540283
* Đạo đức trong đánh giá người lao động
Đánh giá công bằng: Không dựa vào định kiến về giới, chủng tộc, hay nhóm xã hội mà nhân viên thuộc về.
Xem xét năng lực cá nhân: Cần đánh giá đúng thực lực, không để quyền lực hay
ganh ghét ảnh hưởng quyết định.
Giám sát hợp lý: Chỉ theo dõi những gì liên quan đến công việc và lợi ích công ty.
Tôn trọng đời tư: Không xâm phạm thông tin cá nhân, không giám sát để trù dập hay kiểm soát quá mức.
Tránh gây áp lực: Giám sát cần khéo léo để không làm nhân viên căng thẳng hay mất tinh thần.
Ví dụ: Chính sách đánh giá công bằng tại Công ty Cổ phần Phần mềm FPT (FPT Software)
FPT Software, một trong những công ty công nghệ hàng đầu tại Việt Nam, đã
xây dựng và thực hiện Bộ Quy tắc Đạo đức Kinh doanh nhằm đảm bảo môi
trường làm việc công bằng và minh bạch. Trong đó, công ty cam kết không phân
biệt đối xử dựa trên các yếu tố như giới tính, tuổi tác, dân tộc, tôn giáo hay
nguồn gốc xã hội. Việc đánh giá hiệu suất làm việc của nhân viên được thực hiện
dựa trên năng lực và kết quả công việc, không bị ảnh hưởng bởi định kiến cá nhân.
Chính sách cụ thể: •
Đánh giá hiệu suất định kỳ: FPT Software thực hiện đánh giá hiệu suất làm
việc của nhân viên một cách định kỳ, dựa trên các tiêu chí rõ ràng và minh bạch. •
Phản hồi hai chiều: Nhân viên có cơ hội thảo luận và phản hồi về kết quả
đánh giá, đảm bảo tính minh bạch và công bằng. lOMoAR cPSD| 59540283
Tôn trọng đời tư: Công ty cam kết không xâm phạm thông tin cá nhân và
không giám sát để trù dập hay kiểm soát quá mức.
Ý nghĩa đạo đức: •
Đánh giá công bằng: Không dựa vào định kiến về giới, chủng tộc hay nhóm
xã hội mà nhân viên thuộc về. •
Xem xét năng lực cá nhân: Đánh giá đúng thực lực, không để quyền lực hay
ganh ghét ảnh hưởng đến quyết định. •
Tôn trọng đời tư: Không xâm phạm thông tin cá nhân, không giám sát để trù
dập hay kiểm soát quá mức. Kết quả:
Chính sách này giúp FPT Software thu hút và giữ chân nhân tài, đồng thời nâng cao
hiệu suất làm việc và sự hài lòng của nhân viên.
https://fptsoftware.com/-/media/Project/FPT%20Software/FSO/Materials/Policy/
Ethics%20Reporting/QUY-DINH_BO-QUY-TAC-DAO-DUC-KINH-DOANH
* Đạo đức trong bảo vệ người lao động
Đảm bảo môi trường làm việc an toàn là nghĩa vụ đạo đức của nhà quản lý. Không
cung cấp đủ thiết bị an toàn vì lý do chi phí là hành vi phi đạo đức.
Nhà quản lý bị xem là vô đạo đức khi: •
Không trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ. •
Cố tình để điều kiện làm việc nguy hiểm, không đảm bảo sức khỏe. •
Che giấu rủi ro, làm ngơ trước nguy cơ có thể phòng tránh. •
Ép nhân viên làm việc nguy hiểm, bất chấp thể trạng và năng lực. •
Không phổ biến đầy đủ quy trình, quy phạm an toàn. •
Không kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị an toàn thường xuyên. •
Không chăm sóc y tế, không có bảo hiểm lao động. •
Không tuân thủ quy định, tiêu chuẩn an toàn ngành, quốc gia, quốc tế. lOMoAR cPSD| 59540283
Ví dụ: Chính sách an toàn lao động tại Công ty Cổ phần Xây dựng số 1 Hà Nội (HACC1)
Công ty Cổ phần Xây dựng số 1 Hà Nội (HACC1) là một trong những doanh
nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực xây dựng tại Việt Nam. Để đảm bảo an toàn cho
người lao động, HACC1 đã triển khai một hệ thống chính sách an toàn lao động
chặt chẽ và toàn diện.
Chính sách cụ thể: •
Đào tạo và huấn luyện: HACC1 tổ chức các khóa đào tạo định kỳ về an toàn
lao động cho tất cả nhân viên, đặc biệt là những người trực tiếp tham gia thi
công. Các khóa học này bao gồm nội dung về sử dụng thiết bị bảo hộ, nhận
diện rủi ro và xử lý tình huống khẩn cấp. •
Trang bị thiết bị bảo hộ: Công ty cung cấp đầy đủ trang thiết bị bảo hộ cá
nhân cho nhân viên, bao gồm mũ bảo hiểm, giày bảo hộ, găng tay, kính bảo vệ
và quần áo chuyên dụng. Đảm bảo rằng tất cả nhân viên đều được trang bị đầy
đủ trước khi vào công trường. •
Kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị: HACC1 thực hiện kiểm tra và bảo dưỡng
định kỳ các thiết bị máy móc, công cụ thi công để đảm bảo chúng luôn trong
tình trạng hoạt động tốt và an toàn. •
Giám sát và kiểm tra: Công ty cử các giám sát viên an toàn lao động có
chuyên môn để kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định an toàn tại công
trường. Các vi phạm sẽ được xử lý nghiêm túc để đảm bảo môi trường làm việc an toàn. •
Chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm: HACC1 cung cấp chế độ bảo hiểm tai nạn
lao động cho tất cả nhân viên và tổ chức khám sức khỏe định kỳ để phát hiện
sớm các bệnh nghề nghiệp. lOMoAR cPSD| 59540283
Ý nghĩa đạo đức:
Đảm bảo môi trường làm việc an toàn: Công ty cam kết tạo ra môi trường
làm việc an toàn, bảo vệ sức khỏe và tính mạng của người lao động. •
Trách nhiệm xã hội: Việc thực hiện các chính sách an toàn lao động thể hiện
trách nhiệm của doanh nghiệp đối với cộng đồng và xã hội. •
Tôn trọng quyền lợi người lao động: Công ty coi trọng quyền lợi và sự an
toàn của người lao động, xem đó là yếu tố quan trọng để phát triển bền vững. Kết quả:
Nhờ triển khai các chính sách an toàn lao động hiệu quả, HACC1 đã giảm thiểu đáng
kể số vụ tai nạn lao động, nâng cao năng suất lao động và tạo dựng được uy tín trong ngành xây dựng.
https://hacc1.com.vn/vi/chinh-sach-cua-cong-ty/chinh-sach-an-toan-lao-dong/? utm_source=chatgpt.com
2.6.1.2 Đạo đức trong marketing
* Marketing và phong trào bảo hộ người tiêu dùng
Marketing: Là quá trình đưa hàng hóa từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng, nhằm thỏa
mãn nhu cầu và tối đa hóa lợi nhuận.
Vấn đề đạo đức: Người tiêu dùng thường ở thế yếu do thiếu thông tin, dễ bị ảnh
hưởng bởi quảng cáo → có thể mua phải hàng kém chất lượng.
8 quyền cơ bản của người tiêu dùng (theo LHQ)
1. Quyền được thỏa mãn nhu cầu cơ bản: Ăn, mặc, ở, y tế, giáo dục, vệ sinh.
2. Quyền được an toàn: Không bị đe dọa bởi sản phẩm/dịch vụ có hại.
3. Quyền được thông tin: Nhận thông tin chính xác, tránh quảng cáo sai lệch.
4. Quyền được lựa chọn: Chọn sản phẩm có giá hợp lý, chất lượng đảm bảo.
5. Quyền được lắng nghe: Được phản ánh ý kiến về chính sách và sản phẩm. lOMoAR cPSD| 59540283
6. Quyền được bồi thường: Khi hàng hóa/dịch vụ không đúng cam kết.
7. Quyền được giáo dục tiêu dùng: Hiểu biết về quyền và trách nhiệm của mình.
8. Quyền có môi trường lành mạnh: Sống trong môi trường không gây hại sức khỏe.
* Các biện pháp marketing phi đạo đức
Vấn đề đạo đức trong marketing có thể xuất hiện trong: Quảng cáo, bán hàng, định
giá, phân phối và đảm bảo an toàn sản phẩm.
Các hình thức quảng cáo phi đạo đức: -
Lôi kéo người tiêu dùng vào mua sản phẩm bằng quảng cáo tinh vi, không
cho họ cơ hội suy nghĩ, chuẩn bị hay lựa chọn một cách tự do.
Ví dụ: quảng cáo "mua 1 tặng 1" của một số cửa hàng hoặc sản phẩm, nơi người
tiêu dùng bị dụ dỗ mua hàng bằng cách đánh vào cảm giác “hời” mà không có đủ thời
gian để suy nghĩ kỹ về sản phẩm hoặc thực sự cần nó. Quảng cáo này thường không
cho người tiêu dùng cơ hội xem xét lại hoặc đánh giá chính xác giá trị của sản phẩm,
từ đó họ dễ dàng bị lôi kéo và đưa ra quyết định mua sắm vội vàng. -
Quảng cáo lợi dụng niềm tin sai lệch về sản phẩm, khiến người tiêu dùng đưa
ra quyết định mua sắm không hợp lý mà họ sẽ không làm nếu không có quảng cáo
Ví dụ: Quảng cáo sai lệch sản phẩm Hoạt Huyết CM3 của Công ty Cổ phần Dược Phúc Vinh
Sản phẩm: Hoạt Huyết CM3 – một loại thực phẩm chức năng hỗ trợ tuần hoàn máu.
Hành vi vi phạm: Công ty đã quảng cáo sản phẩm trên website chính thức mà không
được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác nhận nội dung trước khi thực hiện quảng
cáo. Nội dung quảng cáo gây hiểu nhầm rằng sản phẩm có tác dụng như thuốc chữa lOMoAR cPSD| 59540283
bệnh, vi phạm quy định về quảng cáo thực phẩm chức năng. https://baomoi.com +1 https://baomoi.com +1
Tác động đến người tiêu dùng:
Người tiêu dùng, đặc biệt là người cao tuổi hoặc người có bệnh mãn tính, có
thể bị thuyết phục rằng sản phẩm này có thể thay thế thuốc điều trị, dẫn đến
việc tự ý sử dụng mà không có sự tư vấn của bác sĩ.
Việc tin tưởng vào quảng cáo sai lệch có thể khiến người tiêu dùng bỏ qua các
phương pháp điều trị chính thống, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. ⚖ Kết luận:
Đây là một ví dụ điển hình về việc quảng cáo lợi dụng niềm tin sai lệch của người tiêu
dùng, khiến họ đưa ra quyết định mua sắm không hợp lý mà họ sẽ không làm nếu
không có quảng cáo. Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây ảnh hưởng
nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng -
Quảng cáo phóng đại quá mức về sản phẩm, tạo ra trào lưu tiêu dùng mà
không đưa ra lý do hợp lý hoặc ưu điểm so với các sản phẩm khác.
Ví dụ: Quảng cáo nước giải khát tuyên bố rằng sản phẩm có thể "tăng cường
năng lượng ngay lập tức" hoặc "giúp bạn tỉnh táo suốt cả ngày". Thực tế, sản
phẩm chỉ chứa caffeine và đường, không có bất kỳ tác dụng đặc biệt nào so với các
loại nước giải khát khác, nhưng quảng cáo lại phóng đại công dụng để thu hút người tiêu dùng.
Ví dụ: Trào lưu "Nước detox giảm cân"
Nước detox (nước giải độc, thường chứa các loại thảo mộc, trái cây, rau củ) được
quảng cáo rầm rộ trên các trang mạng xã hội với các lời khẳng định như:
“Giảm cân nhanh chóng mà không cần tập thể dục!”
“Giải độc cơ thể, giúp da sáng mịn, giảm mỡ bụng hiệu quả chỉ sau 1 tuần!” lOMoAR cPSD| 59540283 •
Những quảng cáo này thường không đưa ra chứng minh khoa học rõ ràng về
hiệu quả giảm cân hay lợi ích sức khỏe cụ thể. Chúng chỉ phóng đại tác dụng
của nước detox, làm người tiêu dùng tin rằng chỉ cần uống nước detox là có thể
giảm cân và khỏe mạnh mà không cần thay đổi chế độ ăn uống hoặc lối sống. Tác động: •
Người tiêu dùng đổ xô mua nước detox mà không tìm hiểu kỹ, chi tiêu tiền cho
sản phẩm với giá cao mà không có lợi ích rõ ràng. •
Nhiều người cảm thấy thất vọng vì không thấy được kết quả như mong đợi,
hoặc chỉ giảm cân tạm thời, không có hiệu quả lâu dài. 🎯 Kết luận:
Đây là một ví dụ điển hình của quảng cáo phóng đại không có cơ sở khoa học, khiến
người tiêu dùng tin vào lời hứa giảm cân nhanh chóng mà không cần thay đổi chế
độ ăn uống hay luyện tập. Quảng cáo tạo ra trào lưu tiêu dùng mà không đưa ra
lý do hợp lý cho sản phẩm. -
Quảng cáo và bán hàng trực tiếp cũng có thể lừa dối khách hàng bằng cách
che dấu sự thật trong một thông điệp.
Ví dụ: Sản phẩm: Kẹo rau củ Kera
Sản phẩm kẹo rau củ Kera được quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội như TikTok
và Facebook, với thông điệp:
“1 viên kẹo tương đương 1 đĩa rau”Báo điện tử Tiền Phong
Nhiều KOLs và người nổi tiếng như Hoa hậu Thùy Tiên và Quang Linh Vlogs đã
tham gia quảng bá sản phẩm này, khiến người tiêu dùng tin tưởng và mua sản phẩm
với hy vọng bổ sung chất xơ và vitamin từ rau củ. https://baomoi.com +2 Báo điện
tử Tiền Phong +2 https://baomoi.com +2 lOMoAR cPSD| 59540283
Che giấu sự thật:
Sau khi sản phẩm được kiểm tra, thông tin cho thấy rằng hàm lượng chất xơ trong
mỗi viên kẹo là rất thấp và không đủ để thay thế một đĩa rau như quảng cáo. Ngoài ra,
sản phẩm không cung cấp thông tin chi tiết về thành phần và nguồn gốc nguyên liệu,
gây hiểu lầm cho người tiêu dùng về giá trị dinh dưỡng thực sự của sản phẩm. lOMoAR cPSD| 59540283 Tác động: •
Người tiêu dùng, đặc biệt là các bậc phụ huynh, đã mua sản phẩm với kỳ vọng
cao về lợi ích sức khỏe cho con em mình. •
Sau khi biết sự thật, nhiều người cảm thấy bị lừa dối và yêu cầu hoàn tiền hoặc bồi thường. •
Doanh nghiệp sản xuất kẹo rau củ Kera đã phải đối mặt với làn sóng chỉ trích
và yêu cầu thu hồi sản phẩm. Quân Đội Nhân Dân +3 Báo điện tử Tiền
Phong +3 https://baomoi.com +3
Phản ứng của người nổi tiếng:
Sau khi vụ việc bị phanh phui, một số người nổi tiếng như Hoa hậu Thùy Tiên đã lên
tiếng xin lỗi công khai. Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng cho rằng lời xin lỗi không
đủ để khôi phục niềm tin và yêu cầu có biện pháp xử lý nghiêm khắc hơn đối với
hành vi quảng cáo sai sự thật. diendandoanhnghiep.vn +3 https://baomoi.com +3
Báo điện tử Tiền Phong +3 https://baomoi.com 🎯 Bài học rút ra: •
Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng thông tin quảng cáo phải chính xác và minh
bạch, đặc biệt đối với sản phẩm liên quan đến sức khỏe. •
Người nổi tiếng và KOLs có trách nhiệm kiểm chứng thông tin trước khi
quảng bá sản phẩm, tránh gây hiểu lầm cho người tiêu dùng. •
Cơ quan chức năng cần tăng cường giám sát và xử lý nghiêm các hành vi
quảng cáo sai sự thật để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và duy trì môi trường kinh doanh lành mạnh.
Nhắm vào nhóm dễ tổn thương: Như trẻ em, người nghèo, thanh thiếu niên có thể
gây lệch chuẩn hành vi, tác động xấu đến văn hóa.
Ví dụ: Quảng cáo Game Online Nhắm vào Thanh Thiếu Niên
Các công ty game trực tuyến, đặc biệt là các game di động như PUBG Mobile, Free
Fire, hay các trò chơi cờ bạc trực tuyến, sử dụng chiến lược quảng cáo mạnh mẽ
nhắm vào thanh thiếu niên với những ưu đãi như: lOMoAR cPSD| 59540283 •
Quà tặng trong game: Người chơi có thể nhận được vật phẩm, skin, hoặc
tiền ảo miễn phí khi tham gia vào các hoạt động quảng cáo trong game. •
Chương trình khuyến mãi và sự kiện: Các game này thường xuyên tổ chức
sự kiện in-game với phần thưởng lớn, tạo cảm giác cho người chơi rằng họ có
thể dễ dàng "kiếm tiền" hoặc có "thành tích" trong game mà không cần nỗ lực thực tế. •
Chạy quảng cáo trên mạng xã hội: Quảng cáo được đặt ở những nơi thanh
thiếu niên thường xuyên sử dụng như YouTube, TikTok và Instagram, gây cám
dỗ cho họ tham gia mà không hiểu rõ hậu quả lâu dài.
Lệch chuẩn hành vi và tác động xấu đến văn hóa: •
Tạo ra thói quen tiêu tiền không hợp lý: Các quảng cáo này có thể làm thanh
thiếu niên lệch lạc trong cách chi tiêu, họ dễ dàng bỏ tiền vào việc mua đồ vật
ảo, vật phẩm trong game mà không nhận thức được tác hại của việc này. Việc
này có thể làm tăng tần suất chi tiêu vô lý và dẫn đến tình trạng nghiện game. •
Tác động đến học tập và công việc: Một số thanh thiếu niên có thể trở nên
mất tập trung vào việc học hoặc công việc vì dành quá nhiều thời gian chơi
game, thậm chí có thể bỏ bê các trách nhiệm xã hội hoặc học tập. •
Hình thành thói quen tiêu dùng không lành mạnh: Các game cờ bạc trực
tuyến, như các game bài trực tuyến, có thể dẫn đến việc nghiện cờ bạc từ sớm.
Quảng cáo này không chỉ tác động đến hành vi tiêu dùng mà còn có thể làm gia
tăng tỷ lệ cờ bạc trong giới trẻ.
Tác động lâu dài: •
Sức khỏe tinh thần: Game trực tuyến, đặc biệt là khi có yếu tố cờ bạc hoặc
các khoản đầu tư ảo, có thể gây ra stress, lo âu, hoặc các vấn đề về sức khỏe
tinh thần cho những người tham gia quá mức. Thanh thiếu niên có thể dễ dàng rơi
vào trạng thái nghiện game hoặc nghiện cờ bạc, gây ảnh hưởng đến sự phát triển tinh thần. lOMoAR cPSD| 59540283 •
Sự thay đổi văn hóa tiêu thụ: Việc quảng cáo game và cờ bạc trực tuyến ảnh
hưởng đến văn hóa tiêu dùng trong giới trẻ, khi họ coi việc chơi game hay
tham gia các trò chơi cờ bạc là một cách "kiếm tiền dễ dàng", dẫn đến việc
tổn thương giá trị lao động thực tế trong xã hội. 🎯 Kết luận:
Quảng cáo game online, đặc biệt là các game có yếu tố cờ bạc, nhắm vào thanh thiếu
niên có thể gây lệch chuẩn hành vi khi thanh thiếu niên bắt đầu coi những trò chơi
này là một phần quan trọng trong cuộc sống, thay vì tập trung vào các giá trị giáo dục
hay phát triển nghề nghiệp. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần mà
còn dẫn đến những thay đổi trong văn hóa tiêu dùng và các giá trị xã hội trong tương lai.
Nguyên tắc đạo đức trong quảng cáo
Phải tôn trọng quyền lựa chọn của người tiêu dùng
Đáp ứng nhu cầu hợp lý và phù hợp với văn hóa – xã hội
2.6.1.3 Đạo đức trong hoạt động kế toán, tài chính
1. Áp lực và rủi ro đạo đức •
Áp lực về thời gian, chi phí và cạnh tranh có thể dẫn đến vi phạm đạo đức. •
Yêu cầu từ khách hàng về "thuế thấp hơn" tạo nguy cơ gian lận số liệu.
2. Cạnh tranh không lành mạnh •
Giảm giá dịch vụ kiểm toán để giành hợp đồng → dễ gây xung đột lợi ích. •
Chỉ hợp lý khi đảm bảo năng lực, chất lượng và tuân thủ chuẩn mực nghề.
3. Vi phạm đạo đức nghề nghiệp •
Cho mượn danh kiểm toán viên là hành vi trái pháp luật và đạo đức.
→ Làm mất uy tín, có thể chịu trách nhiệm pháp lý nếu xảy ra sai phạm. lOMoAR cPSD| 59540283
4. Tính trung thực và chính xác •
Kế toán ảnh hưởng trực tiếp đến báo cáo tài chính cho cơ quan thuế, nhà đầu tư, cổ đông.
→ Sai sót có thể gây hậu quả lớn cho quyết định kinh doanh.
5. Lạm dụng quyền trong kế toán nội bộ •
Bộ phận kế toán có thể lạm dụng quyền hạn, tự quyết kế hoạch tài chính và chi phí vốn.
→ Gây xung đột lợi ích, ảnh hưởng xấu đến hiệu quả tài chính doanh nghiệp.
Ví dụ: Vụ việc Enron (Mỹ) và scandal kế toán lớn
Enron Corporation là một trong những công ty năng lượng lớn nhất tại Mỹ vào những
năm 1990. Tuy nhiên, công ty này đã vướng vào một vụ bê bối tài chính lớn vào năm
2001, khi các báo cáo tài chính của Enron bị phát hiện là gian lận và không trung
thực. Đây là một trong những vụ việc nổi bật nhất trong lịch sử tài chính thế giới, và
nó liên quan đến rất nhiều vấn đề đạo đức trong kế toán và tài chính.
Vấn đề đạo đức trong hoạt động kế toán và tài chính:
1. Áp lực và rủi ro đạo đức:
o Áp lực đạt được chỉ tiêu tài chính khiến các nhà quản lý của Enron và
các nhân viên kế toán của công ty này can thiệp vào các báo cáo tài
chính để làm đẹp số liệu. Enron đã sử dụng các thủ thuật kế toán như
điều chỉnh giá trị tài sản và công ty con để làm cho tình hình tài chính
của họ trông tốt hơn thực tế.
o Các nhà lãnh đạo của Enron bị áp lực phải duy trì giá cổ phiếu cao và
đạt được lợi nhuận lớn, dẫn đến việc lừa dối các nhà đầu tư và các bên liên quan khác.
2. Vi phạm đạo đức nghề nghiệp: lOMoAR cPSD| 59540283
o Gian lận báo cáo tài chính là hành vi vi phạm đạo đức rõ ràng trong kế
toán và tài chính. Công ty đã sử dụng các công ty con để giữ các khoản
nợ ngoài bảng cân đối kế toán, nhằm làm cho báo cáo tài chính trông tốt hơn.
o Các kiểm toán viên của Arthur Andersen, một trong những công ty kiểm
toán hàng đầu thế giới, đã không tuân thủ nguyên tắc đạo đức và
chuẩn mực kiểm toán, đồng thời giúp Enron che giấu những sai phạm
này. Điều này làm mất đi uy tín của công ty kiểm toán và toàn bộ ngành công nghiệp kiểm toán.
3. Tính trung thực và chính xác:
o Kế toán của Enron đã không phản ánh đúng thực tế tài chính của công ty,
khiến các nhà đầu tư và cổ đông tin rằng công ty có một nền tảng tài
chính vững mạnh, trong khi thực tế công ty đang trên bờ vực phá sản.
Việc này đã gây hậu quả nghiêm trọng cho nhiều cổ đông và nhân viên của Enron.
4. Lạm dụng quyền trong kế toán nội bộ:
o Bộ phận kế toán của Enron, dưới sự chỉ đạo của các nhà quản lý cấp cao,
đã lạm dụng quyền hạn trong việc quyết định kế hoạch tài chính và
báo cáo tài chính. Điều này dẫn đến việc công ty che giấu khoản nợ
lớn và chỉ báo cáo lợi nhuận giả tạo.
5. Cạnh tranh không lành mạnh:
o Việc Enron giả mạo báo cáo tài chính để duy trì giá cổ phiếu cao có thể
được coi là một dạng cạnh tranh không lành mạnh, vì công ty này đã
tạo ra một hình ảnh tài chính không thực tế, nhằm thu hút thêm nhà đầu
tư và duy trì lợi nhuận ngắn hạn. Kết quả: •
Vụ scandal này đã dẫn đến sự sụp đổ hoàn toàn của Enron, khiến hàng ngàn
nhân viên mất việc làm và các nhà đầu tư bị thiệt hại nặng nề. •
Arthur Andersen, công ty kiểm toán của Enron, cũng bị buộc phải đóng cửa
vì vai trò của mình trong việc giúp Enron gian lận báo cáo tài chính. lOMoAR cPSD| 59540283 •
Vụ việc này đã dẫn đến sự thay đổi lớn trong các quy định và luật pháp liên
quan đến kế toán và tài chính, nổi bật nhất là Đạo luật Sarbanes-Oxley (SOX)
được ban hành vào năm 2002, nhằm tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm trong báo cáo tài chính.
Bài học đạo đức: •
Cần phải tuân thủ nguyên tắc trung thực và chính xác trong báo cáo tài
chính để bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư và cổ đông. •
Việc lạm dụng quyền lực trong kế toán nội bộ có thể dẫn đến những hậu quả
nghiêm trọng không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho toàn bộ nền kinh tế. •
Đạo đức trong nghề kế toán và tài chính đóng vai trò quan trọng trong việc duy
trì niềm tin của công chúng vào hệ thống tài chính và doanh nghiệp.
https://internationalbanker.com/history-of-financial-crises/the-enron-scandal-2001/
2.6.2 Xem xét trong quan hệ với các đối tượng hữu quan:
Khái niệm: Các đối tượng hữu quan là những cá nhân hoặc nhóm có ảnh hưởng
lớn đến sự tồn tại và thành công của doanh nghiệp. Họ có quyền lợi liên quan và có
thể yêu cầu doanh nghiệp đáp ứng mong muốn của họ. Ví dụ: Doanh nghiệp
Vinamilk và các đối tượng hữu quan
1. Cổ đông (Shareholders):
Vinamilk là công ty niêm yết trên sàn chứng khoán, do đó cổ đông là đối tượng hữu
quan quan trọng. Họ quan tâm đến lợi nhuận, cổ tức, sự tăng trưởng và minh bạch
tài chính của công ty.
2. Nhân viên (Employees):
Vinamilk có hàng ngàn nhân viên từ nhà máy đến văn phòng. Họ quan tâm đến mức
lương, phúc lợi, điều kiện làm việc, cơ hội thăng tiến và môi trường văn hóa doanh nghiệp.
2.6.2.1Chủ sở hữu