Lợi ích của Đạo đức trong Kinh doanh: Phân tích và Ứng dụng | Môn Đạo đức kinh doanh - Trường Đại học Kinh tế, Đại học Huế

lOMoAR cPSD| 59540283 aLý thuyết
3. Ích lợi của đạo đức trong kinh doanh
Như đã phân tích ở trên, đạo đức kinh doanh góp phần định hướng cho các cá nhân, tổ
chức tạo dựng một giá trị về mặt vật chất lẫn tinh thần. Đối với doanh nghiệp, đạo đức
kinh doanh sẽ làm tăng lợi nhuận, điều chỉnh hành vi của doanh nhân, tăng hình ảnh
cho doanh nghiệp, tạo sự gắn kết và tận tâm giữa các nhân viên, lòng trung thành của
khách hàng đối với thương hiệu. Đồng thời, khách hàng sẽ có được thông tin đầy đủ,
trung thực về sản phẩm, được sử dụng những sản phẩm có chất lượng cao hơn, an toàn
hơn vì thế lợi ích khách hàng được đảm bảo. Những phân tích sau đây sẽ làm rõ vai trò
và ích lợi của đạo đức kinh doanh đối với doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng trong xã hội.
3.1. Lợi ích của doanh nghiệp
Một nghiên cứu cho rằng, đạo đức kinh doanh giúp doanh nghiệp làm tăng lợi nhuận,
nó chính là nền tảng cho các hệ thống kinh doanh phát triển bền vững. Tác giả đã dẫn
chứng bằng nghiên cứu của John Kotter và James Heskett ở Harvard Business School
(tác giả cuốn sách “Văn hóa công ty và chỉ số hoạt động hữu ích”. Nghiên cứu đã chỉ ra
sự khác biệt trong kết quả kinh doanh tại các công ty có những chuẩn mực và truyền
thống đạo đức kinh doanh khác nhau. Theo nghiên cứu này, trong vòng 11 năm, những
công ty kinh doanh (thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, ở Mỹ) có đạo đức tốt đã nâng mức
thu nhập của ho lên 682% so với chỉ 36% đối với các công ty không xem trọng các
chuẩn mực đạo đức. Giá trị cổ phiếu của những công ty có đạo đức tốt trên thị trường
chứng khoán tăng lên 90%, trong khi các công ty không xem trọng đạo đức chỉ tăng
tầm 74%. Ngoài ra lợi nhuận ròng tăng tới 756%, vượt xa so với các công ty thiếu quan
tâm việc thực hành đạo đức kinh doanh. [11, tr. 48-50] lOMoAR cPSD| 59540283
Đạo đức kinh doanh cũng định hướng hành vi của doanh nhân. Bởi vì phạm vi ảnh
hưởng của đạo đức bao quát hơn pháp luật, pháp luật chỉ điều chỉnh những hành vi liên
quan tới chế độ, chính sách, trong khi đạo đức kinh doanh điều chỉnh cả những giá trị
tinh thần và bao hàm cả pháp luật. Các hành vi tham nhũng, buôn lậu, gian lận thương
mại khi bị phát hiện chỉ bị pháp luật xử phạt, nhưng lương tâm, trách nhiệm và giá trị
tinh thần không cho phép một chủ thể kinh doanh có hành vi sai trái. Khi một doanh
nhân có những chuẩn mực đạo đức trong quản lý và sản xuất thì cũng sẽ định hướng
cho sự trung thành và tận tụy của nhân viên, sự hài lòng của khách hàng cũng như những
đối tác kinh doanh. Các mối quan hệ trong tổ chức được thiết lập dựa trên nguyên tắc
ứng xử có văn hóa và chuẩn mực, tạo ra sự liên kết gắn bó trong nội bộ doanh nghiệp,
từ đó chất lượng sản phẩm luôn được đảm bảo cả về mặt nội dung lẫn hình thức. Đây
cũng là nền tảng cho sự hài lòng cũng như trung thành của khách hàng đối với doanh
nghiệp. Sự hài hòa giữa những giá trị lợi ích từ phía doanh nghiệp, khách hàng và xã
hội sẽ thúc đẩy hiệu quả hoạt động kinh doanh, về lâu dài hình ảnh doanh nghiệp được
nâng cao và phát triển bền vững.
3.2. Lợi ích của khách hàng
Từ kết quả tìm hiểu về các chuẩn mực cũng như những biểu hiện đạo đức trong kinh
doanh của doanh nghiệp được đề cập ở mục 2 bài viết này cho thấy: Khi những chuẩn
mực đạo đức kinh doanh đối với khách hàng được doanh nghiệp tôn trọng và thực hành lOMoAR cPSD| 59540283
tốt thì khách hàng sẽ không là nạn nhân của những quảng cáo phi đạo đức, của hành vi
vi phạm an toàn sản phẩm, của những thủ đoạn marketing lừa gạt của doanh nghiệp.
Điều này giúp khách hàng tránh khỏi những thiệt hại về sức khỏe, tính mạng và cả nhân phẩm của khách hàng.
Đồng thời, khi doanh nghiệp thực hành tốt các chuẩn mực đạo đức kinh doanh, khách
hàng sẽ không bị thiệt hại bởi những hành vi phi đạo đức từ phía doanh nghiệp như:
làm hàng giả, khuyến mãi giả, quảng cáo sai sự thật, sử dụng trái phép những nhãn hiệu
nổi tiếng, vi phạm bản quyền.
Cuối cùng, một khi doanh nghiệp đặt ra tôn chỉ hoat động của mình là gắn lợi ích của
doanh nghiệp với lợi ích của khách hàng và xã hội, coi trọng việc gắn hiệu quả kinh
doanh với trách nhiệm xã hội thì khách hàng cũng sẽ được hưởng lơi ích lâu dài từ tôn
chỉ hoạt động này của doanh nghiệp. lOMoAR cPSD| 59540283
3.1. Lợi ích của doanh nghiệp
* Đạo đức trong kinh doanh góp phần điều chỉnh hành vi của các chủ thể kinh doanh Bỏ vào silde
Đạo đức kinh doanh bổ sung và kết hợp với pháp luật điều chỉnh các hành vi kinh doanh
theo khuôn khổ pháp luật và quỹ đạo của các chuẩn mực đạo đức xã hội
Đạo đức kinh doanh điều chỉnh hành vi dựa trên giá trị nhân văn, chuẩn mực xã hội và lương tâm nghề nghiệp.
Khác với pháp luật, đạo đức không mang tính cưỡng chế mà dựa vào ý thức tự giác
Đây là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp phát triển bền vững và xây dựng uy tín lâu dài trên thị trường.
Đạo đức kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hành vi của các
chủ thể tham gia hoạt động kinh doanh. Không giống như pháp luật với những quy
định mang tính cưỡng chế, đạo đức kinh doanh hướng tới việc điều chỉnh hành vi dựa
trên các giá trị nhân văn, chuẩn mực xã hội và lương tâm nghề nghiệp. Những quy tắc
đạo đức không chỉ giúp phân biệt đúng – sai mà còn định hình cách hành xử phù hợp,
tạo nên một môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và bền vững.
Trong thực tế, nhiều hành vi tuy không vi phạm pháp luật nhưng lại đi ngược với
chuẩn mực đạo đức, như lừa dối khách hàng, gây ô nhiễm môi trường, hay lợi dụng
lao động giá rẻ. Chính đạo đức kinh doanh giúp doanh nghiệp ý thức được trách nhiệm
xã hội của mình, từ đó lựa chọn các quyết định không chỉ đúng về mặt pháp lý mà còn
đúng đắn về mặt đạo đức.
Bên cạnh đó, việc xây dựng văn hóa đạo đức trong doanh nghiệp sẽ góp phần điều
chỉnh hành vi từ bên trong tổ chức, làm giảm nguy cơ phát sinh các hành vi tiêu cực
như gian lận, tham nhũng, trốn thuế… Một doanh nghiệp có môi trường đạo đức vững
mạnh sẽ tạo động lực để nhân viên hành xử có trách nhiệm, tôn trọng đối tác, khách
hàng và cộng đồng. Đây là nền tảng quan trọng để doanh nghiệp phát triển bền vững
và xây dựng uy tín lâu dài trên thị trường.
Ví Dụ: Ví dụ điển hình về đạo đức kinh doanh vượt trên yêu cầu pháp luật: Công ty
MAROU Chocolate Việt Nam
MAROU Faiseurs de Chocolat – một công ty sản xuất sô-cô-la thủ công tại Việt Nam – là minh
chứng rõ ràng cho việc đạo đức kinh doanh có thể điều chỉnh hành vi doanh nghiệp theo những
chuẩn mực cao hơn so với quy định pháp luật.
1. Trả giá cao hơn 40% so với thị trường cho nông dân trồng ca cao
Trong khi pháp luật không quy định mức giá tối thiểu doanh nghiệp phải trả cho nông
dân, MAROU chủ động áp dụng mô hình thương mại trực tiếp (direct trade), loại bỏ
trung gian và trả giá tại vườn lên đến 4,00 USD/kg ca cao – cao hơn khoảng 40–60%
so với giá thị trường thông thường (theo báo cáo năm 2022 của Uncommon Cacao). lOMoAR cPSD| 59540283
2. Tự nguyện xây dựng quy trình và tiêu chuẩn bền vững
MAROU không chỉ thu mua ca cao, mà còn hợp tác lâu dài với hơn 520 nông dân và
30 tổ hợp lên men tại 7 tỉnh Việt Nam, hỗ trợ kỹ thuật, hướng dẫn quy trình lên men
và phơi sấy nhằm nâng cao chất lượng nguyên liệu. Những hoạt động này không bị bắt
buộc bởi bất kỳ điều luật nào, mà xuất phát từ cam kết đạo đức với chất lượng và sự
phát triển bền vững của ngành ca cao nội địa.
3. Ưu tiên chất lượng thay vì mở rộng nhanh chóng
Thay vì tăng trưởng ồ ạt, MAROU chọn con đường phát triển thận trọng nhằm đảm bảo
duy trì tiêu chuẩn “bean-to-bar” – kiểm soát toàn bộ quy trình từ hạt đến thanh sô-cô-
la. Công ty tập trung vào giá trị cốt lõi như thủ công, minh bạch và mối quan hệ bền
vững với cộng đồng nông dân, chấp nhận hy sinh lợi nhuận ngắn hạn để giữ vững triết lý nghề nghiệp. Kết luận:
Hành động của MAROU cho thấy doanh nghiệp hoàn toàn có thể vận hành theo các tiêu chuẩn
đạo đức cao hơn yêu cầu pháp lý, dựa trên sự tự giác và giá trị nhân văn. Đây là nền tảng quan
trọng cho sự phát triển lâu dài và bền vững trong môi trường kinh doanh hiện đại.
* Đạo đức kinh doanh góp phần vào chất lượng của doanh nghiệp Bỏ vào silde
Môi trường đạo đức là nền tảng của năng suất, lợi nhuận và sự phát triển bền vững.
=> Đạo đức kinh doanh không chỉ là chuẩn mực hành xử mà còn là yếu tố cốt lõi
nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, góp phần xây dựng
nền tảng phát triển bền vững và uy tín lâu dài trên thị trường.
Đạo đức kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và sự
phát triển bền vững của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có đạo đức sẽ được nhân viên,
khách hàng và công chúng công nhận và tin tưởng. Điều này giúp tăng hiệu quả hoạt
động, sự tận tâm của nhân viên, chất lượng sản phẩm, sự trung thành của khách hàng
và lợi ích kinh tế. Môi trường đạo đức tạo ra mối quan hệ tin cậy giữa các bên liên quan
như nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp và nhà đầu tư.
Đạo đức trong kinh doanh là yếu tố then chốt góp phần nâng cao chất lượng toàn diện
của doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp xây dựng được môi trường làm việc đặt nền tảng
trên những giá trị đạo đức, hiệu quả tích cực sẽ lan tỏa đến mọi khía cạnh hoạt động.
Nhân viên làm việc trong môi trường đề cao đạo đức sẽ gắn bó và hài lòng hơn với
tổ chức. Họ cảm thấy được tôn trọng, tin tưởng và tự hào về nơi làm việc của mình, từ
đó tạo động lực để tận tâm phục vụ khách hàng tốt hơn. Sự hài lòng của nhân viên trực lOMoAR cPSD| 59540283
tiếp chuyển hóa thành trải nghiệm tích cực cho khách hàng, củng cố niềm tin và lòng
trung thành của họ với doanh nghiệp.
Khách hàng ngày càng ưu tiên lựa chọn những doanh nghiệp thể hiện tính liêm chính
và trách nhiệm trong hoạt động kinh doanh, đặc biệt khi giá cả cạnh tranh tương đương
với các đối thủ. Họ sẵn sàng gắn bó lâu dài với những thương hiệu mang lại giá trị đích
thực, không chỉ về sản phẩm mà còn về cách thức kinh doanh.
Đối tác cung ứng cũng ưu tiên hợp tác với những doanh nghiệp đáng tin cậy. Quan
hệ đối tác bền vững dựa trên nền tảng đạo đức giúp loại bỏ những chi phí không cần
thiết, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa hiệu quả chuỗi cung ứng, từ đó nâng cao năng lực
đáp ứng nhu cầu khách hàng.
Nhà đầu tư nhận thức rõ rằng môi trường đạo đức là nền tảng thiết yếu cho sự phát
triển bền vững và ổn định lâu dài của doanh nghiệp. Họ hiểu rằng các vấn đề vi phạm
đạo đức có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như hình phạt pháp lý, công luận
tiêu cực, giảm giá cổ phiếu và tổn hại nghiêm trọng đến uy tín doanh nghiệp.
VÍ DỤ: Một tình huống cụ thể về đạo đức kinh doanh của Vinamilk - Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam:
Năm 2019-2020, khi thị trường sữa Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức về chất
lượng và niềm tin người tiêu dùng, Vinamilk đã thực hiện một quyết định đạo đức quan trọng:
Tình huống: Để tăng lợi nhuận ngắn hạn, nhiều doanh nghiệp trong ngành đã cắt
giảm chi phí bằng cách hạ thấp chất lượng nguyên liệu đầu vào hoặc thay đổi công thức
sản phẩm. Thay vì theo xu hướng này, Vinamilk đã:
1. Đầu tư 2.500 tỷ đồng vào trang trại bò sữa organic tại Đà Lạt - đạt chuẩn
quốc tế USDA (Hoa Kỳ) và EU Organic. Đây là khoản đầu tư lớn trong bối cảnh thị trường khó khăn.
2. Công khai minh bạch chuỗi cung ứng: Triển khai chương trình "Đến thăm
trang trại bò sữa" cho người tiêu dùng, để họ tận mắt chứng kiến quy trình sản
xuất, từ trang trại đến nhà máy. lOMoAR cPSD| 59540283
3. Giữ nguyên chất lượng sản phẩm: Dù chi phí nguyên liệu tăng, Vinamilk vẫn
giữ nguyên tiêu chuẩn chất lượng, không hạ thấp công thức sản phẩm. Kết quả: •
Ngắn hạn: Lợi nhuận bị ảnh hưởng do chi phí đầu tư cao • Dài hạn:
o Tăng 17% thị phần trong 2 năm tiếp theo o Niềm tin khách hàng
tăng mạnh (theo khảo sát người tiêu dùng,
Vinamilk được xếp hạng cao nhất về độ tin cậy) o Mở rộng thị trường
xuất khẩu sang các nước châu Âu và Mỹ nhờ đạt tiêu chuẩn organic quốc
tế o Đạt 2.100 tỷ đồng doanh thu từ dòng sản phẩm organic cao cấp trong năm 2022
Quyết định này thể hiện rõ cách Vinamilk đặt đạo đức kinh doanh và tầm nhìn dài
hạn lên trên lợi nhuận ngắn hạn, đúng như triết lý của họ: "Vì một Việt Nam vươn cao
vượt trội". Chiến lược này đã chứng minh đạo đức kinh doanh không chỉ là việc làm
đúng mà còn là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và nâng cao vị thế cạnh tranh.
Ví Dụ: Patagonia – Kinh doanh vì đạo đức và phát triển bền vững
Một minh chứng rõ ràng cho vai trò của đạo đức kinh doanh là công ty thời trang ngoài
trời Patagonia (Mỹ).
Vào ngày Black Friday năm 2011 – thời điểm mua sắm sôi động nhất trong năm, thay
vì khuyến mãi rầm rộ như các thương hiệu khác, Patagonia lại đăng quảng cáo với nội dung:
👉 "Don’t Buy This Jacket" – Đừng mua chiếc áo khoác này.
Hành động này không phải để gây chú ý, mà là lời kêu gọi người tiêu dùng mua sắm
có trách nhiệm, chỉ mua khi thật sự cần, nhằm giảm tiêu thụ và bảo vệ môi trường.
Patagonia cũng triển khai nhiều chương trình như:
– Worn Wear: sửa chữa và tái sử dụng đồ cũ. lOMoAR cPSD| 59540283
– 1% for the Planet: trích 1% doanh thu hỗ trợ các hoạt động bảo vệ môi trường. 🎯 Kết quả:
– Doanh số không giảm mà còn tăng.
– Thương hiệu được ngưỡng mộ vì giá trị đạo đức, sự minh bạch và cam kết phát triển bền vững.
✅ Đây là ví dụ điển hình cho thấy: Khi doanh nghiệp hành xử có đạo đức, họ không
chỉ tạo ra giá trị xã hội mà còn xây dựng được chất lượng, uy tín và lòng trung thành từ khách hàng.
* Đạo đức kinh doanh góp phần vào sự cam kết và tận tâm của nhân viên
Doanh nghiệp càng quan tâm đến quyền lợi, phúc lợi, điều kiện làm việc, nhân viên
càng cam kết và gắn bó.
Môi trường đạo đức tích cực thúc đẩy nhân viên hành xử có trách nhiệm, tuân thủ chuẩn
mực đạo đức và chủ động đóng góp.
Đạo đức kinh doanh tạo môi trường làm việc tích cực, giúp nhân viên cam kết và tận
tâm hơn với công ty, từ đó nâng cao chất lượng dịch vụ và vị thế cạnh tranh.
Một môi trường đạo đức vững chắc là nguồn động lực quan trọng giúp nhân =>
viên cam kết, tận tâm và gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
Sự tận tâm của nhân viên xuất phát từ việc các nhân viên tin rằng tương lai của họ
gắn liền với tương lai của doanh nghiệp và chính vì thế họ sẵn sàng hy sinh cá nhân vì
tổ chức của mình. Doanh nghiệp càng quan tâm đến nhân viên bao nhiêu thì các nhân
viên càng tận tâm với doanh nghiệp bấy nhiêu.
Để xây dựng và duy trì một môi trường đạo đức trong doanh nghiệp, cần chú trọng
đến các yếu tố cơ bản như: đảm bảo điều kiện làm việc an toàn, trả thù lao hợp lý và
thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo hợp đồng lao động. Bên cạnh đó, các chương trình
hỗ trợ nhân viên như chính sách cân bằng giữa công việc và cuộc sống gia đình, hoặc
chính sách chia/bán cổ phần cho nhân viên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng
cao tinh thần trách nhiệm và sự gắn bó với tổ chức. Ngoài ra, việc doanh nghiệp tích
cực tham gia các hoạt động từ thiện và hỗ trợ cộng đồng không chỉ góp phần xây dựng lOMoAR cPSD| 59540283
hình ảnh tích cực trong xã hội mà còn giúp nhân viên cảm thấy tự hào, qua đó tăng
cường lòng trung thành và sự tận tâm trong công việc.
Môi trường đạo đức trong tổ chức đóng vai trò quan trọng đối với thái độ và hành vi
của nhân viên. Phần lớn nhân viên cho rằng hình ảnh tích cực của doanh nghiệp trong
mắt cộng đồng có ý nghĩa thiết thực, và họ cảm thấy trung thành hơn khi công ty tích
cực tham gia vào các hoạt động xã hội. Khi tổ chức xây dựng được môi trường đạo đức
ngày càng tiến bộ, nhân viên sẽ tận tâm hơn trong việc thực hiện các tiêu chuẩn đạo đức
trong công việc hằng ngày. Họ sẵn sàng đóng góp ý kiến cải tiến và tích cực thảo luận
các vấn đề đạo đức nếu thấy doanh nghiệp có cam kết rõ ràng trong thực thi đạo đức kinh doanh.
Làm việc trong một môi trường như vậy khiến nhân viên ý thức hơn về trách nhiệm
đối với các bên liên quan, cả bên trong và bên ngoài doanh nghiệp, đồng thời cố gắng
cung cấp giá trị tốt nhất cho khách hàng và cổ đông. Sự cam kết này góp phần nâng cao
chất lượng sản phẩm, dịch vụ và từ đó nâng cao hình ảnh, khả năng cạnh tranh cũng
như kết quả tài chính của doanh nghiệp trên thị trường.
Cam kết của nhân viên đối với chất lượng của công ty có tác động tích cực đến vị thế
cạnh tranh của công ty nên một môi trường làm việc có đạo đức có tác dụng tích cực
đến các điểm mấu chốt về tài chính. Bởi chất lượng những dịch vụ phục vụ khách hàng
tác động đến sự hài lòng của khách hàng, nên những cải thiện trong các dịch vụ phục
vụ khách cũng sẽ có tác động trực tiếp lên hình ảnh của công ty, cũng như khả năng thu
hút các khách hàng mới của công ty.
Ví dụ: Google – Đạo đức trong quản trị nhân sự giúp tăng sự gắn bó Bối cảnh:
Google (thuộc Alphabet Inc.) là một trong những công ty công nghệ hàng đầu thế giới,
nổi tiếng không chỉ nhờ sản phẩm sáng tạo mà còn bởi môi trường làm việc nhân văn và đạo đức.
Cách Google thể hiện đạo đức trong đối xử với nhân viên: lOMoAR cPSD| 59540283 •
Đảm bảo điều kiện làm việc an toàn, thoải mái, với các tiện ích như phòng nghỉ,
khu ăn uống, chăm sóc sức khỏe tinh thần. •
Chính sách trả lương và thưởng cạnh tranh, minh bạch, phù hợp với đóng góp. •
Thực hiện chính sách Work-Life Balance, cho phép nhân viên linh hoạt thời gian và làm việc từ xa. •
Chương trình ESOP (Employee Stock Ownership Plan) – chia cổ phần cho
nhân viên, để họ cảm thấy mình là một phần của doanh nghiệp.
Chính sách phúc lợi vượt trội
Google cung cấp các phúc lợi toàn diện như: •
Bữa ăn miễn phí, dịch vụ chăm sóc sức khỏe toàn diện, nghỉ dưỡng, trợ cấp nuôi con,
phòng gym tại nơi làm việc. •
Chế độ nghỉ thai sản dài hơn mức quy định của pháp luật. •
Hỗ trợ gia đình nhân viên trong trường hợp nhân viên qua đời (hỗ trợ tài chính trong 10 năm).
→ Những phúc lợi này thể hiện sự quan tâm toàn diện đến đời sống thể chất và tinh thần
của người lao động, vượt qua nghĩa vụ tối thiểu theo luật. Kết quả: •
Google thường xuyên được xếp hạng trong Top những nơi làm việc tốt nhất thế giới. •
Tỷ lệ giữ chân nhân viên cao, nhân viên sẵn sàng cống hiến lâu dài và tích cực đổi mới. •
Nhân viên cảm thấy tự hào khi làm việc tại Google, từ đó tăng sự tận tâm, trung thành và sáng tạo.
* Đạo đức kinh doanh góp phần làm hài lòng khách hàng.
Hành vi đạo đức của doanh nghiệp có mối liên hệ chặt chẽ với mức độ hài lòng của khách hàng.
hành vi đạo đức tạo sự thiện cảm, thu hút khách hàng, đặc biệt là những người có ý thức
về đạo đức và trách nhiệm xã hội. lOMoAR cPSD| 59540283
Khách hàng ưu tiên mua từ các công ty có danh tiếng tốt, đối xử công bằng, và cung cấp thông tin minh bạch.
Môi trường đạo đức giúp xây dựng niềm tin, tạo lợi thế cạnh tranh và nâng cao sự trung thành của khách hàng.
Nghiên cứu và kinh nghiệm quốc tế cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa hành vi đạo
đức của doanh nghiệp và mức độ hài lòng của khách hàng. Đây không chỉ là lý thuyết
mà đã được chứng minh qua thực tiễn ở nhiều quốc gia. Mối quan hệ này cho thấy đạo
đức không chỉ là vấn đề đạo đức thuần túy mà còn có tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh.
Hành vi vô đạo đức của doanh nghiệp (như gian lận, quảng cáo sai sự thật, sản phẩm
kém chất lượng, dịch vụ khách hàng tồi) có thể làm giảm lòng trung thành của khách
hàng. Khi khách hàng cảm thấy bị đối xử không công bằng hoặc bị lừa dối, họ sẽ dễ
dàng chuyển sang sử dụng sản phẩm của các thương hiệu khác. Điều này tạo ra tổn
thất kép cho doanh nghiệp: vừa mất khách hàng hiện tại, vừa tốn chi phí để thu hút khách hàng mới.
Ngược lại, hành vi đạo đức có khả năng thu hút khách hàng đến với sản phẩm và
dịch vụ của công ty. Khi doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm với xã hội, minh bạch
trong kinh doanh, và đối xử công bằng với khách hàng, họ tạo được thiện cảm và thu
hút khách hàng mới - đặc biệt là những người tiêu dùng có ý thức về đạo đức và trách nhiệm xã hội.
Khách hàng thích mua sản phẩm từ các công ty có danh tiếng tốt, quan tâm đến
khách hàng và xã hội. Họ ưu tiên những thương hiệu làm điều thiện nếu giá cả và chất
lượng tương đương. Điều này phản ánh xu hướng tiêu dùng có ý thức ngày càng tăng
- khách hàng không chỉ quan tâm đến sản phẩm mà còn quan tâm đến giá trị và hành
vi của công ty đứng sau sản phẩm đó.
Các doanh nghiệp chú trọng đạo đức kinh doanh luôn cam kết đối xử công bằng với
khách hàng, không ngừng cải tiến chất lượng sản phẩm và cung cấp thông tin rõ ràng,
minh bạch, dễ tiếp cận. Những hành động này không chỉ giúp xây dựng niềm tin mà lOMoAR cPSD| 59540283
còn tạo ra lợi thế cạnh tranh vững chắc. Khi khách hàng cảm thấy được tôn trọng và
tin tưởng, họ sẽ có xu hướng gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.
Mặc dù việc xây dựng một môi trường đạo đức đòi hỏi sự đầu tư ban đầu về thời
gian, chi phí và nguồn lực, nhưng phần thưởng mang lại là sự trung thành ngày càng
cao từ khách hàng – yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp tăng trưởng bền vững và đạt
được lợi nhuận cao trong dài hạn
VÍ DỤ1: Vào năm 2018, công ty Cambridge Analytica đã thu thập dữ liệu cá nhân của
hơn 87 triệu người dùng Facebook mà không có sự đồng ý của họ. Dữ liệu này được sử
dụng để phục vụ mục đích chính trị trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.
- Hành vi vô đạo đức:
Cambridge Analytica đã lừa dối người dùng bằng cách thu thập thông tin cá nhân mà
không thông báo. Facebook cũng bị chỉ trích vì không bảo vệ dữ liệu người dùng và thiếu minh bạch. - Hậu quả: •
Mất niềm tin nghiêm trọng từ người dùng Facebook. •
Hàng triệu người xóa tài khoản và chiến dịch #DeleteFacebook lan rộng. •
Mất giá trị cổ phiếu: Facebook bị mất hàng tỷ USD và bị điều trần trước Quốc hội Mỹ.
VÍ DỤ2: The Body Shop và cam kết "Không thử nghiệm trên động vật" Bối cảnh:
- The Body Shop là thương hiệu mỹ phẩm nổi tiếng toàn cầu, được thành lập vào năm
1976 bởi Anita Roddick. Ngay từ đầu, công ty đã cam kết không sử dụng các sản
phẩm thử nghiệm trên động vật, đồng thời sử dụng nguyên liệu từ thiên nhiên và thực
hiện thương mại công bằng với các nhà cung cấp.
- Một trong những nguyên tắc cốt lõi của The Body Shop là "Bảo vệ quyền lợi của
động vật". Công ty đã đi đầu trong việc phản đối thử nghiệm mỹ phẩm trên động
vật, đồng thời thúc đẩy các chiến dịch bảo vệ động vật và môi trường. Kết quả:
- Thu hút khách hàng trung thành: Chính những cam kết về đạo đức kinh doanh
này đã giúp The Body Shop xây dựng một cộng đồng khách hàng trung thành và yêu
mến thương hiệu, đặc biệt là giới trẻ và những người tiêu dùng có ý thức bảo vệ môi trường. lOMoAR cPSD| 59540283
- Tăng trưởng doanh thu ổn định: Dù giá cả có phần cao hơn so với các đối thủ cạnh
tranh, nhưng nhiều khách hàng vẫn lựa chọn The Body Shop vì tin tưởng vào giá trị
đạo đức của thương hiệu, giúp công ty đạt được doanh thu ổn định và sự phát triển lâu dài.
- Tạo dựng hình ảnh tích cực: The Body Shop trở thành một trong những thương
hiệu tiêu biểu về đạo đức trong kinh doanh, được ngưỡng mộ trên toàn cầu vì
những nỗ lực vì cộng đồng và bảo vệ quyền lợi động vật.
* Đạo đức kinh doanh góp phần tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Mối liên hệ hai chiều giữa đạo đức và lợi nhuận: Doanh nghiệp có lợi nhuận ổn
định mới có thể đầu tư vào các chương trình đạo đức, và ngược lại, văn hóa đạo đức
giúp thúc đẩy sự phát triển lâu dài, ổn định
=> Đạo đức kinh doanh góp phần tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp thông qua
việc xây dựng niềm tin, nâng cao uy tín, và thúc đẩy sự phát triển bền vững. Dù
không đảm bảo thành công tài chính tức thời, nhưng đạo đức là nền tảng thiết yếu
giúp doanh nghiệp duy trì hiệu quả hoạt động dài hạn và tạo giá trị cho toàn xã hội.
Có nghiên cứu cho thấy những doanh nghiệp cam kết thực hiện đạo đức nghề nghiệp
thường đạt được thành công lớn về mặt tài chính. Đạo đức không còn là yêu cầu pháp
lý đơn thuần mà đã trở thành một phần trong chiến lược quản lý nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.
Trách nhiệm công dân doanh nghiệp - thể hiện qua đóng góp xã hội, các chương trình
nhân văn và quản lý bền vững - có mối liên hệ tích cực với các chỉ số tài chính như lãi
đầu tư, giá trị tài sản và tăng trưởng doanh thu. Một doanh nghiệp chỉ có thể thực thi
trách nhiệm công dân và xây dựng môi trường đạo đức khi có lợi nhuận ổn định. Doanh
nghiệp càng lớn, càng có điều kiện để đóng góp nhiều hơn cho xã hội và xây dựng niềm tin cộng đồng.
Mối quan hệ giữa đạo đức và lợi nhuận là hai chiều: doanh nghiệp cần có lợi nhuận
để đầu tư vào các chương trình đạo đức, trong khi văn hóa đạo đức lại góp phần tạo nên
sự phát triển bền vững. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng doanh nghiệp vi phạm đạo đức lOMoAR cPSD| 59540283
thường phải chịu sự sụt giảm về lãi trên tài sản, với tác động tiêu cực thường xuất hiện
từ năm thứ ba sau vi phạm.
Đầu tư vào cơ sở hạ tầng đạo đức không chỉ giúp ngăn chặn hành vi sai trái mà còn
mang lại lợi thế kinh tế. Tuy nhiên, cần nhận thức rằng đạo đức đơn thuần không đảm
bảo thành công tài chính, nhưng nó là yếu tố quan trọng giúp xây dựng văn hóa tổ chức
bền vững phục vụ lợi ích của tất cả các bên liên quan, từ đó gián tiếp thúc đẩy hiệu quả kinh doanh dài hạn.
Ví dụ: Công ty Patagonia – Đạo đức kinh doanh và lợi nhuận
Công ty Patagonia là một thương hiệu nổi tiếng trong ngành thời trang outdoor, được
biết đến với cam kết mạnh mẽ về bảo vệ môi trường và tính minh bạch trong sản
phẩm. Đây là một ví dụ điển hình về việc áp dụng đạo đức kinh doanh giúp tạo ra lợi nhuận.
- Sản xuất có trách nhiệm với môi trường
Patagonia đầu tư mạnh vào việc giảm thiểu tác động môi trường trong toàn bộ chuỗi
cung ứng, thông qua: •
Nguyên liệu tái chế: Hơn 80% sản phẩm sử dụng vật liệu tái chế hoặc hữu cơ
(như bông hữu cơ, polyester tái chế). •
Dây chuyền sản xuất thân thiện: Giảm nước, năng lượng và hóa chất độc hại
trong quá trình sản xuất. •
Chứng nhận Fair Trade & Bluesign: Đảm bảo quy trình sản xuất minh bạch,
an toàn cho con người và môi trường.
👉 Những hành động này thể hiện rõ đạo đức trong bảo vệ môi trường và tôn trọng
người lao động, vượt xa yêu cầu pháp luật thông thường.
- Khuyến khích tiêu dùng có trách nhiệm
Khác với nhiều thương hiệu thời trang khuyến khích mua sắm liên tục, Patagonia lại: •
Kêu gọi khách hàng “Buy Less” – mua ít, nhưng dùng lâu. •
Triển khai chương trình Worn Wear – sửa chữa đồ cũ thay vì vứt bỏ. •
Cho thuê và tái bán sản phẩm cũ, kéo dài vòng đời sản phẩm.
👉 Đây là cách Patagonia giáo dục người tiêu dùng hướng tới lối sống bền vững, từ
đó tạo ra giá trị đạo đức kép: vừa giúp môi trường, vừa nâng cao ý thức xã hội.
- Minh bạch và cam kết lâu dài lOMoAR cPSD| 59540283 •
Minh bạch thông tin: Công khai toàn bộ chuỗi cung ứng và tác động môi trường của từng sản phẩm. •
Tái đầu tư vào môi trường: Patagonia cam kết dành ít nhất 1% doanh thu cho
các hoạt động môi trường. •
Thậm chí hiến tặng toàn bộ lợi nhuận của công ty (2022) cho các tổ chức bảo vệ hành tinh.
Lợi nhuận và sự phát triển bền vững: •
Tăng trưởng doanh thu: Mặc dù giá thành sản phẩm của Patagonia thường cao
hơn các đối thủ cạnh tranh, nhưng công ty lại có một lượng khách hàng trung
thành sẵn sàng chi trả cho sản phẩm chất lượng và có giá trị đạo đức. Doanh
thu của Patagonia trong năm 2020 đạt 1 tỷ USD và họ liên tục phát triển trong nhiều năm qua. •
Cải thiện hình ảnh thương hiệu: Các cam kết bảo vệ môi trường và xã hội
không chỉ giúp Patagonia xây dựng được lòng tin với khách hàng mà còn giúp
họ duy trì một hình ảnh thương hiệu mạnh mẽ và uy tín. •
Khả năng thu hút và giữ chân nhân tài: Patagonia thu hút những nhân viên có
cùng giá trị đạo đức về bảo vệ môi trường và làm việc trong một công ty có
trách nhiệm xã hội. Điều này góp phần duy trì một lực lượng lao động tận tâm
và sáng tạo, từ đó thúc đẩy năng suất và hiệu quả công việc. Kết quả: •
Tạo ra lợi nhuận bền vững: Mặc dù các sản phẩm của Patagonia có giá cao,
nhưng công ty vẫn duy trì được lợi nhuận cao nhờ vào sự phát triển bền vững
và các chiến lược marketing tập trung vào giá trị đạo đức. •
Thu hút nhóm khách hàng có ý thức đạo đức cao: Patagonia thành công trong
việc thu hút những khách hàng sẵn sàng trả nhiều tiền hơn để mua sản phẩm
từ một thương hiệu có cam kết mạnh mẽ về bảo vệ môi trường.
3.2. Lợi ích của khách hàng Cái này
* Bảo vệ sức khỏe và tính mạng người tiêu dùng khỏi sản phẩm không an toàn
Khi doanh nghiệp tuân thủ các chuẩn mực đạo đức, người tiêu dùng được bảo vệ khỏi
các sản phẩm không an toàn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các sản phẩm liên
quan đến thực phẩm, dược phẩm, đồ dùng gia đình và thiết bị điện tử. Người tiêu dùng
tránh được những rủi ro về sức khỏe và tính mạng do sử dụng sản phẩm kém chất lượng
hoặc không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn. lOMoAR cPSD| 59540283
* Tránh bị lừa gạt bởi quảng cáo sai sự thật và thủ đoạn marketing gian dối
Đạo đức kinh doanh đảm bảo thông tin quảng cáo trung thực và chính xác. Người tiêu
dùng không phải là nạn nhân của những chiến dịch marketing gian dối, quảng cáo phóng
đại hoặc những thông tin sai lệch về tính năng và công dụng của sản phẩm. Họ có thể
đưa ra quyết định mua sắm dựa trên thông tin đáng tin cậy.
* Bảo vệ quyền lợi kinh tế của người tiêu dùng trước hàng giả, hàng nhái và khuyến mãi giả
Khi doanh nghiệp kinh doanh có đạo đức, người tiêu dùng tránh được những thiệt hại
về tài chính do mua phải hàng giả, hàng nhái hoặc sản phẩm không đúng với giá trị
được quảng cáo. Họ nhận được giá trị tương xứng với số tiền bỏ ra, không bị thiệt thòi
trong các chương trình khuyến mãi giả hoặc các thủ đoạn lừa đảo khác.
* Tôn trọng nhân phẩm và bảo vệ quyền riêng tư của người tiêu dùng
Đạo đức kinh doanh còn thể hiện ở việc tôn trọng người tiêu dùng như một cá nhân có
giá trị và quyền được tôn trọng. Người tiêu dùng không bị xúc phạm thông qua các
chiến dịch quảng cáo thiếu tôn trọng văn hóa, giới tính hoặc tôn giáo. Quyền riêng tư
và thông tin cá nhân của họ cũng được bảo vệ.
* Hưởng lợi từ chính sách kinh doanh gắn với trách nhiệm xã hội
Khi doanh nghiệp gắn hiệu quả kinh doanh với trách nhiệm xã hội, người tiêu dùng
được hưởng lợi từ các hoạt động kinh doanh bền vững. Điều này có thể biểu hiện qua
việc doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển sản phẩm tốt hơn, thân thiện với
môi trường hơn, hoặc đóng góp vào các dự án cộng đồng có ích cho người tiêu dùng. Hoặc Cái này
* khách hàng sẽ có được thông tin đầy đủ, trung thực về sản phẩm và dịch vụ Khi
doanh nghiệp hoạt động với đạo đức cao, người tiêu dùng được tiếp cận thông tin đầy
đủ, chính xác về sản phẩm và dịch vụ. Điều này giúp họ: •
Đưa ra quyết định mua sắm sáng suốt dựa trên thông tin thực tế lOMoAR cPSD| 59540283 •
Tránh bị lừa dối bởi quảng cáo sai sự thật hoặc thông tin gây hiểu nhầm •
Hiểu rõ về nguồn gốc, thành phần và cách sử dụng sản phẩm * được sử
dụng những sản phẩm có chất lượng cao hơn, an toàn hơn Doanh nghiệp có đạo
đức thường đặt trọng tâm vào chất lượng sản phẩm: •
Tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn sản xuất và kiểm định chất lượng •
Ưu tiên sức khỏe và an toàn của người tiêu dùng •
Giảm thiểu rủi ro về sản phẩm lỗi hoặc gây hại cho người sử dụng
* Giá cả hợp lý và tương xứng với giá trị thực của sản phẩm.
Đạo đức kinh doanh đảm bảo người tiêu dùng nhận được giá trị tương xứng với số tiền họ bỏ ra: •
Giá cả hợp lý, không bị "chặt chém" hay áp dụng giá phân biệt •
Chất lượng sản phẩm tương xứng với mức giá được niêm yết •
Tránh các chi phí ẩn hoặc phụ phí không được thông báo trước
* Dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt hơn
Doanh nghiệp đặt đạo đức lên hàng đầu thường có chính sách hỗ trợ khách hàng tốt: •
Giải quyết khiếu nại và phản hồi một cách công bằng, nhanh chóng •
Chính sách bảo hành, đổi trả rõ ràng và có lợi cho người tiêu dùng •
Hỗ trợ sau bán hàng tận tâm và hiệu quả
* Thông tin cá nhân và dữ liệu của người tiêu dùng được bảo vệ.
Trong thời đại số, đạo đức kinh doanh còn thể hiện qua việc: •
Bảo vệ thông tin cá nhân của khách hàng •
Sử dụng dữ liệu khách hàng một cách hợp pháp và có trách nhiệm •
Minh bạch về cách thu thập và sử dụng thông tin
* Đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội và bảo vệ môi trường. lOMoAR cPSD| 59540283
Doanh nghiệp có đạo đức thường quan tâm đến tác động môi trường và xã hội: •
Người tiêu dùng được sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường •
Giảm thiểu tác động tiêu cực đến cộng đồng và môi trường sống •
Đóng góp vào sự phát triển bền vững của xã hội