Kinh tế vi mô C6 - Lecture notes về Thị Trường Độc Quyền Chương 6

Chương 6 THỊ TRƯỜNG ĐỘC QUYỀN HOÀN TOÀN
I.Một số vấn đề cơ bản
II.Phân tích trong ngắn hạn
III.Phân tích trong dài hạn
IV. Chiến lược phân biệt giá
V. Sự can thiệp của chính phủ đối với DN độc quyền 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 1
1. Đặc điểm của thị trường độc quyền hoàn toàn (Monopoly) 1. Chỉ có 1 người bán
2. Sản phẩm riêng biệt, khó có SP thay thế. 3. Không có đường cung
4. Lối gia nhập ngành hoàn toàn bị phong toả
→ Người bán là “người định giá”(Price maker) 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 2
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
1. Đặc điểm của thị trường độc quyền hoàn toàn (Monopoly)  Các dạng độc quyền: 
Độc quyền về tài nguyên chiến lược. 
Độc quyền về bằng phát minh sáng chế. 
Độc quyền do luật định.  Độc quyền tự nhiên 29/9/2020 3
Tại sao xuất hiện độc quyền(Monopoly) ?
 Độc quyền về nguồn tài nguyên (Monopoly resources)
 Một nguồn lực quan trọng cần thiết cho SX
SP thuộc sở hữu của 1 công ty duy nhất 
VD: CT kim cương DeBeers- Nam Phi , sở hữu hầu
hết các mỏ kim cương trên thế giới 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 4
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
Tại sao xuất hiện độc quyền?
 Độc quyền do quy định của chính phủ
 Chính phủ cho phép 1 công ty duy nhất
độc quyền sản xuất một số hàng hóa hay dịch vụ
 Độc quyền do chính phủ tạo ra  Bằng sáng chế  Luật bản quyền 29/9/2020 5
Tại sao xuất hiện độc quyền?
 Độc quyền tự nhiên (Natural monopoly)
 Một công ty duy nhất có thể cung cấp HH hay
DV cho toàn bộ thị trường
 Với chi phí thấp hơn là 2 hay nhiều doanh nghiệp
 Do tính kinh tế theo quy mô 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 6
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
Độc quyền tự nhiên do hiệu suất tăng liên tục theo QM:
Càng mở rộng QMSX , chi phí trung bình ngày càng giảm
KQủa: 1 DN SX thì có lời;2 DN SX thì cả 2 đều bị lỗ P C B 2 P* A C* LAC M 0 D Q Q*/2 Q* 29/9/2020 7
1. Đặc điểm của thị trường độc quyền hoàn toàn
 Người bán là người định giá:
 Muốn bán P cao thì giảm Q
 Muốn tăng Q bán, phải gỉam P 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 8
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
2. Đặc điểm của DN độc quyền hoàn toàn
 Đường cầu đối với DN độc quyền
 Đường tổng doanh thu (TR)
 Đường doanh thu trung bình (AR)
 Đường doanh thu biên (MR) 29/9/2020 9
DN cạnh tranh & DN độc quyền
DN cạnh tranh hoàn toàn DN độc quyền hoàn toàn  Là một trong rất nhiều 
Là nhà sản xuất duy nhất nhà SX  Đường cầu đối với 
Đường cầu đối với DN DNCTHT là đường thẳng
ĐQ chính là đường cầu
nằm ngang tại mức giá thị trường thị trường 
Là người định giá (Price 
Là người chấp nhận giá maker) (Price taker) 
Muốn tăng Q bán sẽ giảm 
Có thể bán mọi mức sản P bán
lượng với cùng một giá 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 10
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
Đường cầu của DN canh tranh và của DN độc quyền
(a) Đường cầu của 1 DN CTHT
(b) Đường cầu của 1 DN độc quyền P P A P1 (D) B (D) Q Q 0 0 a) DN cạnh tranh là
b) DN độc quyền là nhà SX SP duy nhất trên người chấp nhận giá,
thị trường , đường cầu dốc xuống . DN độc đường cầu nằm
quyền phải bán giá thấp hơn nếu muốn tăng ngang tại P thị trường, sản lượng bán 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 11
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
Doanh thu của DN độc quyền  Tổng doanh thu • TR = P  Q  Doanh thu trung bình • AR = TR/Q = P  Doanh thu biên • MR = ∆TR/∆Q 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 12
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com) Đường doanh thu biên (MR)
 Khi DN độc quyền giảm P bán thì Q tăng,
hành vi này sẽ gây ra 2 hiệu ứng lên tổng doanh thu: TR= P.Q:
 Hiệu ứng giá: P giảm, làm giảm TR
 Hiệu ứng sản lượng: Q bán ra nhiều hơn, làm tăng TR 
Khi hiệu ứng giá < hiệu ứng sản lượng: MR>0,TR tăng, 
Khi hiệu ứng giá > hiệu ứng sản lượng: MR<0 TR giảm, 
Khi hiệu ứng giá = hiệu ứng sản lượng, MR=0, TR max 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 13
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
Đường tổng doanh thu (TR)
 Đường tổng doanh thu (TR=PxQ):  Ban đầu Q↑→TR↑  Sau đó Q↑→TRmax  Tiếp tục Q↑→TR↓  29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 14
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com) Đường doanh thu biên (MR)
 Đường doanh thu biên (MR)
 Vì đường cầu dốc xuống,  muốn ↑Q → P↓
 Khi DN độc quyền giảm giá để bán thêm 1 đơn vị
sản lượng, giá của các đơn vị sản lượng trước đó cũng phải giảm.
 MR < P ở mọi Q ( trừ SP đầu tiên)
 Đường MR sẽ nằm dưới đường cầu 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 15
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com) Đường doanh thu biên(MR)
 Nếu hàm số cầu thị trường có dạng tuyến tính:  P = a.Q + b (1)   TR = P.Q = = aQ2 + bQ   MR = dTR/dQ = 2a.Q + b (2)
  MR có cùng tung độ góc và độ dốc gấp 2 lần độ dốc đường cầu  Ví dụ:  P = - Q + 11   MR = -2.Q + 11 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 16
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
VD: Biểu cầu , TR, MR , AR của DN độc quyền P Q TR AR MR (1) (2) (3) 4) (5) 10 1 9 2 8 3 7 4 6 5 5 6 4 7 3 8 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 17
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
VD: Biểu cầu , TR, MR , AR của DN độc quyền P Q TR AR MR (1) (2) (3) 4) (5) 10 1 10 10 10 9 2 18 9 8 8 3 24 8 6 7 4 28 7 4 6 5 30 6 2 5 6 30 5 0 4 7 28 4 -2 3 8 24 3 -4 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 18
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)
Mối quan hệ giữa P và MR:  Mối quan hệ giữa P và  NếuEd =  MR = P
MR của DNĐQ được thể  Ed> 1 MR > 0  TR ↑ hiện qua công thức : 
Ed< 1 MR < 0  TR ↓  Ed= 1 MR = 0  TRmax
 MR  P(1 1 )  → Để max, DNĐQ luôn Ed hoạt động trong khoảng 1 P có Ed> 1 MR  P(1 ) Ed 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 19
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com) TR=30 E 28 F 18 A TR(Q) Hình 6.1 0 Q P,MR 2 6 7 6 I B C 5 2 N E (D) Q 0 5 6 7 - 2 F MR
Đường tổng doanh thu (TR), đường cầu (D) và đường
doanh thu biên(MR) của DN độc quyền 29/9/2020 Bộ môn Kinh tế cơ bản 20
Downloaded by Nguyen Linh (vjt28@gmail.com)