Lí luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin về giai cấp công nhân và sự vận dụng Đảng trong quá trình xây dựng phát triển giai cấp công nhân hiện nay | Bài tập lớn Môn Chủ nghĩa xã hội khoa học - Đại học Kinh Tế Quốc Dân

lOMoAR cPSD| 61184739
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN -------***-------
BÀI TẬP LỚN MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
Đề tài: Lí luận của Chủ nghĩa Mác-Lênin về giai cấp công nhân và sự
vận dụng Đảng trong quá trình xây dựng phát triển giai cấp công nhân hiện nay.
Họ và tên SV: Phạm Phong Lan
Lớp tín chỉ: LLNL1107(122)_37 Mã SV: 11217824 HÀ NỘI, 10-2022 lOMoAR cPSD| 61184739 MỤC LỤC
I MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 2
II NỘI DUNG ........................................................................................................... 3
1. Lý luận ............................................................................................................... 3
1.1 Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân ....................................... 3
1.2 Nội dung sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân .......................................... 4
1.3 Đặc điểm của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân ........................... 5
1.4 Điều kiện khách quan quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai
............................................................................................................................. 5
cấp công nhân .................................................................................................... 5
1.5 Điều kiện chủ quan giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử .... 6
2. Sự vận dụng của Đảng trong xây dựng giai cấp công nhân ......................... 7
2.1 Đường lối chính sách của Đảng trong xây dựng giai cấp công nhân ..... 7
2.2 Thành tựu Đảng và Nhà nước đã thực hiện được trong việc xây dựng
giai cấp công nhân .......................................................................................... 10
2.3 Hạn chế của Đảng trong việc xây dựng giai cấp công nhân ................. 11
3 Giải pháp phát triển cho giai cấp công nhân hiện nay ................................ 13
III KẾT LUẬN ....................................................................................................... 14
IV TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................ 15 I MỞ ĐẦU
Giai cấp công nhân đang hoạt động trong tất cả các ngành nghề, các thành phần
kinh tế, là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước, là hạt nhân của liên minh công nông và khối đại đoàn kết dân tộc. Hiện nay,
giai cấp công nhân Việt Nam chỉ chiếm 13% dân số, gần 23% lực lượng lao động
xã hội, song hàng năm đã tạo ra khoảng 70% giá trị tổng sản phẩm trong nước,
đảm bảo 60% nguồn thu ngân sách nhà nước. Những đóng góp của giai cấp công
nhân khẳng định vị trí, vai trò và sức mạnh to lớn của giai cấp công nhân. Sứ mệnh
lịch sử của giai cấp công nhân là một phạm trù cơ bản nhất của chủ nghĩa xã hội lOMoAR cPSD| 61184739
khoa học, do đó nó đã được C. Mác – Ph. Ăngghen và Lênin nghiên cứu và phát
triển hết sức hoàn thiện trong quá trình phát triển của lịch sử thế giới.
Đối với nước ta, Đảng và nhà nước chú trọng việc xây dựng và phát triển giai cấp
công nhân hiện nay. Vì thế, sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không chỉ thể
hiện rõ trong các văn kiên đại hội đại biểu toàn quốc, mà đây còn là một trong
những đề tài nghiên cứu khoa học của nhiều nhà lý luận, nhà nghiên cứu lịch sử,
và của nhiều thế hệ công nhân, sinh viên.
Từ thực tế cho thấy, việc nghiên cứu đề tài về “ Lí luận chủ nghĩa Mác- Lênin về
giai cấp công nhân và vận dụng Đảng trong xây dựng phát triển giai cấp công
nhân hiện nay” là đề tài cấp thiết cả lí luận và thực tiễn.
Do còn hạn chế về kiến thức nên trong bài viết của em sẽ không thể tránh khỏi
các sai sót. Kính mong các thầy cô chỉ bảo để bải viết của em thêm chính xác và sâu sắc.
Em xin chân thành cảm ơn. II NỘI DUNG 1. Lý luận
1.1 Khái niệm và đặc điểm của giai cấp công nhân
Mác và Ăngghen đã sử dụng nhiều từ để diễn tả giai cấp công nhân như giai cấp
vôsản, giai cấp vô sản hiện đại, giai cấp công nhân hiện đại,…. Đó là những cụm từ
cùng chỉ chung về giai cấp công nhân, là con đẻ của nền đại công nghiệp tư bản chủ
nghĩa, địa diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến.
Theo chủ nghĩa Mác – Lênin: Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội, hình thành
và phát triển cùng với quá trình phát triển của nền công nghiệp hiện đại, là đại biểu
cho phương thức sản xuất mang tính xã hội hóa ngày càng cao. Họ là người làm thuê
do không có tư liệu sản xuất, buộc phải bán sức lao động để sống và bị giai cấp tư
sản bóc lột giá trị thặng dư, vì vậy lợi ích cơ bản của họ đối lập với lợi ích cơ bản
của giai cấp tư sản. Đó là giai cấp có sứ mệnh phủ định chế độ tư bản chủ nghĩa, xây
dựng thành công chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản trên toàn thế giới. lOMoAR cPSD| 61184739
Khi nghiên cứu về giai cấp công nhân (giai cấp vô sản) từ về hai phương diện kinh
tế - xã hội và chính trị - xã hội trong chủ nghĩa tư bản C.Mác và Ph.Ăngghen không
đưa ra khái niệm khoa về về giai cấp công nhân mà còn khái quát đặc điểm quan
trọng của giai cấp công nhân bao gồm:
• Đặc điểm nổi bật của giai cấp công nhân là lao động bằng phương thức công
nghiệp với đặc trưng công cụ lao động là máy móc, tạo ra năng suất lao động
cao, quá trình lao động mang tính chất xã hội hóa.
• Giai cấp công nhân là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp, là chủ thể
của quá trình sản xuất vật chất hiện đại. Do đó, giai cấp công nhân là đại biểu
cho lực lượng sản xuất tiên tiến, cho phương thức sản xuất tiên tiến, quyết
định sự tồn tại và phát triển của xã hội hiện đại.
• Nền sản xuất đại công nghiệp và phương thức sản xuất tiên tiến đã rèn luyện
cho giai cấp công nhân những phẩm chất đặc biệt về tính tổ chức, kỉ luật lao
động, tinh thần hợp tác và tâm lí lao động công nghiệp. Đó là một giai cấp
cách mạng và có tinh thần cách mạng triệt để.
1.2 Nội dung sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân
Theo chủ nghĩa Mác – Lênin giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất và cách
mạng nhất, là lực lượng xã hội duy nhất có sứ mệnh lịch sử Sứ mệnh lịch sử là sự
tổng quát của giai cấp công nhân thông qua chính đảng tiền phong, giai cấp công
nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa bỏ các chế độ người bóc lột
người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai cấp công nhân nhân dân lao động
khỏi mọi sự áp bức, nghèo nàn, lạc hậu xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn
minh. Theo quan điểm của C.Mác và Ph.Ăngghen, việc thực hiện sứ mệnh lịch sử
của giai cấp công nhân cần phải trải qua hai bước. Bước thứ nhất: giai cấp công nhân
biến thành giai cấp thống trị và giành lấy chính quyền nhà nước vào tay giai cấp
mình. Bước thứ hai: giai cấp công nhân dùng sự thống trị của mình để từng bước
đoạt lấy toàn bộ tư bản trong tay giai cấp tư sản để tập trung tất cả những công cụ
sản xuất vào trong tay nhà nước từ đó tiến hành tổ chức xây dựng xã hội mới - xã
hội chủ nghĩa. Hai bước này quan hệ chặt chẽ với nhau, giai cấp công nhân không lOMoAR cPSD| 61184739
thực hiện được bước thứ nhất thì cũng không thực hiện được bước thứ hai nhưng
bước thứ hai là quan trọng nhất để giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình.
1.3 Đặc điểm của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân mang những đặc điểm:
• Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân xuất phát từ tiền đề kinh tế- xã hội của
sản xuất mang tính xã hội hóa.
• Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là sự nghiệp cách mạng của
bản thân giai cấp công nhân cùng đông đảo quần chúng và mang lại lợi ích đa số.
• Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không phải là thay thế chế độ sở hữu
tư nhân này bằng một chế độ sở hữu tư nhân khác mà là khó triệt để chế độ tư liệu sản xuất.
• Việc giai cấp công nhân giành chính quyền thống trị xã hội là tiên đề cải tạo
toàn diện, sâu sắc và triệt để xã hội cũ và xây dựng thành công xã hội với mục
tiêu là giải phóng con người.
1.4 Điều kiện khách quan quy định và thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không phải do ý muốn chủ quan của giai
cấp công nhân hoặc do sự áp đặt của các nhà tư tưởng mà do những điều kiện khách
quan quy định. Giai cấp công nhân là giai cấp cách mạng, biểu tượng cho lực lượng
sản xuất hiện đại, phương thức sản xuất tiên tiến, là biểu tượng của tương lai, của xu
thế phát triển của lịch sử.
• Thứ nhất, là do địa vị kinh tế của giai cấp công nhân quy định. Giai cấp công
nhân là đại diện cho phương thức sản xuất tiên tiến và lực lượng sản xuất
hiện đại mang trình độ xã hội hóa cao. Nền sản xuất hiện đại với xu thế xã
hội hóa mạnh mẽ hiện nay đang tạo ra “tiền đề thực tiễn tuyệt đối cần thiết”
cho sự nghiệp xây dựng xã hội mới. Giai cấp công nhân là sản phẩm và chủ
thể của nền đại công nghiệp; sản xuất vật chất là chủ yếu; do đó, là giai cấp lOMoAR cPSD| 61184739
quyết định sự tồn tại và phát triển của xã hội. Tiếp là giai cấp công nhân
không có hoặc rất ít có TLSX nên phải bán sức lao động để kiếm sống và bị
giai cấp tư sản đối lập giai cấp tư sản và trở thành đối khác giai cấp tư sản.
Trong chủ nghĩa tư bản, xét từ địa vị chính trị giai cấp công nhân là đối tượng
bị bóc lột trực tiếp và nặng nề nhất nên họ có tinh thần cách mạng triệt để và
là giai cấp cách mạng nhất.
• Thứ hai là do đặc điểm chính trị xã hội của giai cấp công nhân quy định. Giai
cấp công nhân là giai cấp tiên phong cách mạng. Giai cấp công nhân đại biểu
cho phương thức sản xuất tiên tiến và gắn liền nền khoa học và công nghệ
hiện đại. Và được trang bị một lý luận KH& Cm luôn đi đầu trong phong
trào đấu tranh xóa bỏ xã hội cũ lạc hậu xây dựng xã hội mới hiện đại. Ngoài
ra, giai cấp công nhân mang đặc điểm tinh thần cách mạng triệt để. Họ đấu
tranh xóa bỏ mọi hình thức áp bức bóc lột và nguyên nhân sinh ra áp bức bóc
lột. Giai cấp công nhân kiên quyết xóa bỏ chế độ tư hữu và xây dựng xã hội
chế độ dân chủ trên cơ sở chế độ công hữu. Giai cấp công nhân không chỉ có
tinh thần quyết tâm mà mang trong mình đặc điểm ý thức tổ chức kỷ luật
cao. Do giai cấp công nhân sống tập trung tại những thành phố lớn, những
trung tâm công nghiệp hiện đại và làm việc trong các dây truyền hiện đại
mang tính chất chuyên môn hóa cao. Không chỉ vậy giai cấp công nhân mang
bản chất quốc tế: giai cấp công nhân các nước có cùng đối tượng đấu tranh
là giai cấp tư sản và giai cấp tư sản cũng là lực lượng quốc tế. Để chống lại
giai cấp tư sản thì giai cấp công nhân các nước phải đoàn kết và trở thành
một lực lượng quốc tế. Và giai cấp công nhân có chung mục tiêu không chỉ
giải phóng dân tộc mà còn giải phóng nhân loại.
1.5 Điều kiện chủ quan giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử
• Sự phát triển của bản thân giai cấp công nhân: với tư cách là chủ thể thực hiện
sứ mệnh lịch sử, sự phát triển của giai cấp công nhân là điều kiện tất yếu; là
quá trình phát triển tự giác, chủ động. Sự phát triển của giai cấp được thể hiện
trên các phương diện: về chất và về lượng. lOMoAR cPSD| 61184739
• Đảng cộng sản là điều kiện chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công nhân
thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử: giai cấp công nhân tổ chức được một
chính đảng của mình thể hiện sự trưởng thành về chính trị, tư tưởng và tổ chức
để thực hiện sứ mệnh lịch sử. Những người cộng sản thấm nhuần những điều
kiện, tiến trình và kết quả chung của phong trào vô sản. Mục tiêu của Đảng là
thực hiện nội dung chính trị trong sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân.
Tính chất tiền phong trong thực tiễn và lý luận, tính tổ chức khoa học và chặt
chẽ của Đảng xác định đây là người lãnh đạo, là hạt nhân của giai cấp công
nhân. Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng về chiến lược, sách lược, tổ chức và tư
tưởng là điều kiện đảm bảo cho giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử toàn thế giới.
• Thực hiện khối liên minh giai cấp giữa công nhân với nông dân, trí thức; vươn
lên nắm ngọn cờ dân tộc và thực hiện chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công
nhân là những điều kiện chủ quan để tăng cường sức mạnh của giai cấp công
nhân: Đó là sự thống nhất về tư tưởng, ý chí và đoàn kết, hợp tác hành động
của giai cấp công nhân trên toàn thế giới đã được liên hiệp lại để chống chủ
nghĩa tư bản toàn cầu và xây dựng hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ
nghĩa trên thế giới. Cơ sở kinh tế của chủ nghĩa quốc tế đó trước tiên xuất phát
từ tính chất xã hội hóa của sản xuất hiện đại. Do sự phát triển nhanh chóng
của công nghiệp hiện đại với quy mô mở rộng và trình độ công nghệ ngày
càng cao đã “nối liền tất cả các dân tộc trên trái đất lại với nhau” và phụ thuộc
vào nhau. Chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân về cơ bản thống nhất với
lợi ích chính đáng của các dân tộc và nó cũng đối lập với các biểu hiện tiêu
cực của chủ nghĩa dân tộc.
2. Sự vận dụng của Đảng trong xây dựng giai cấp công nhân
2.1 Đường lối chính sách của Đảng trong xây dựng giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là lực lượng xã hội đông đảo, đang phát triển bao gồm cả lao
động chân tay và trí óc. Họ mang trong mình sứ mệnh lịch sử to lớn là giai cấp lãnh
đạo cách mạng thông qua đội tiên phong là Đảng Cộng Sản Việt Nam, giai cấp đại lOMoAR cPSD| 61184739
diện cho phương thức sản xuất tiên tiến, giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây
dựng xã hội chủ nghĩa, lực lượng đi đầu trong công nghiệp hóa hiện đại hóa đất
nước, lực lượng nòng cốt của khối liên minh công nhân, nông dân và đội tri thức
dưới sự lãnh đạo của Đảng. Nhận thấy được vai trò to lớn của giai cấp công nhân
Đảng đã đề ra những chính sách đướng lối xây dựng giai cấp công nhân trong thời
kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.
Với mục tiêu xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh cả về số lượng và chất lượng,
bản lĩnh vững vàng, yêu nước, yêu chủ nghĩa, tiêu biểu cho tinh hoa văn hóa dân tộc
vững vàng trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và những biến đổi
của tình hình trong nước; có tinh thần đoàn kết dân tộc, đoàn kết, hợp tác quốc tế;
thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiên phong
là Đảng Cộng sản Việt Nam. Dưới đây là một số chính sách của Đảng trong xây
dựng giai cấp công nhân:
Thứ nhất, Đảng đẩy mạnh và nâng cao chất lượng đào tạo nghề từng bước tri thức
hóa giai cấp công nhân. Trước mắt cần tập trung xây dựng, sửa đổi chính sách: xây
dựng hệ thống chính sách hướng nghiệp ở các cấp học phổ thông giúp thanh niên,
học sinh định hướng đúng đắn việc chọn nghề và hiểu rõ được ý nghĩa của gia nhập
đội ngũ công nhân và tạo điều kiện phát triển đội ngũ nhân công trẻ có trình độ cao.
Bên cạnh đó Đảng ban hành chính sách khuyển khích hoạt động đào tạo nghề, thu
hút mạnh các thành phần kinh tế tích cực tham gia vào lĩnh vực đào tạo nghề. Các
chính sách khuyến khích tạo điều kiện cho công nhân học tập nâng cao trình độ học
vấn, chuyên môn, kĩ năng. Ngân sách nhà nước đầu tư tập trung vào dạy nghề lao
động nông thôn, các vùng miền núi, dân tộc thiểu số để chuyển đổi bộ phận lớn nông
dân thành công nhân. Củng cố mở rộng các trường đào tạo dạy nghề các nghành, các
chương trình, các vùng kinh tế trọng điểm. Chú trọng đầu tư cơ sở vật chất trường
và giáo viên dạy nghề . Ngoài ra đào tạo đối lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng …
Thứ hai, Đảng bổ sung xây dựng thực hiện các hệ thống chính sách, pháp luật đảm
bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chăm lo đời sống vật chất tinh thần cho công nhân. lOMoAR cPSD| 61184739
Đảng và Nhà nước ban hành Luật Tiền lương tối thiểu nâng lương tối thiểu đối với
khu vực kinh doanh, quy định các nguyên tắc xây dựng thang lương, bảng lương để
người lao động và người sử dụng lao động có cơ sở để xác định mưc lương hợp lý.
Đồng thời xây dựng, bổ sung, sửa đổi các chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y
tế, bảo hiểm thất nghiệp và các chính sách nghỉ hưu sớm cho công nhân một số nghề
nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và cải thiện điều kiện lao động, bảo hộ lao động để
phòng chống tai nạn lao động. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm đến quyền lợi
ích của người lao động. Đảng đề ra chính sách tôn vinh người lao động giỏi cả lao
động chân tay và trí óc có nhiều cống hiến cho sự phát triển xã hội tổ chức thi đua
và khen thưởng trong các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế.
Thứ ba, ban hành các chính sách khuyển khích các doanh nghiệp và các thành phần
kinh tế đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân nhất là tại khu công nghiệp trên cơ sở
quy hoạch Nhà nước: Quy định phát triển khu công nghiệp phải đi liền với phát triển
khu đô thị mới và các công trình phúc lợi công cộng, trong đó có khu nhà ở cho công
nhân. Có chính sách về nhà ở cho công nhân thuê hoặc mua trả dần phù hợp với thu
nhập thực tế của công nhân. Nhà nước đầu tư xây dựng nhà ở và các công trình phúc
lợi công cộng phục vụ lâu dài cho công nhân diện thu nhập thấp; các doanh nghiệp
đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân được tính vào giá trị đầu tư và hạch toán vào chi phí sản xuất.
Thứ tư, tình trạng thất nghiệp Việt Nam vẫn cao giai cấp công nhân thì thừa nhưng
không có việc. Đảng đã đề ra chính sách giải quyết thất nghiệp bằng cách đa dạng
hóa nghành nghề và các thành phần kinh tế phân bổ công nhân vào nhiều nghành,
thành phần kinh tế. Đồng thời thực hiện chính sách mở cửa giao lưu thu hút vốn đầu
tư nước ngoài vào doanh nghiệp Việt Nam tạo công ăn việc làm cho công nhân. Và
thực hiện chính sách xuất khẩu lao động sang các nước ngoài như Đài Loan, Hàn
Quốc, Nhật Bản.. và trang bị đầy đủ kiến thức, ngôn ngữ, chuyên môn cho người lao động xuất khẩu.
Thứ năm, đẩy mạnh tuyên truyền và giáo dục để nhận thức rõ hơn về vai trò, vị trí
và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Xuất phát từ thực trạng đời sống của lOMoAR cPSD| 61184739
người công nhân còn nhiều khó khăn, nên trong quan niệm của xã hội hiện nay, hình
ảnh người công nhân chưa phải là hình ảnh được đề cao. Trong điều kiện như thế,
để giai cấp công nhân có điều kiện khẳng định được vai trò, vị trí của mình cũng như
hoàn thành được sứ mệnh lịch sử cao quý của mình cần có một chiến dịch tuyên
truyền, vận động rộng khắp trong xã hội
2.2 Thành tựu Đảng và Nhà nước đã thực hiện được trong việc xây dựng giai cấp công nhân.
Từ những đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước trong việc xây dựng giai cấp
công nhân đã đạt được một số thành tựu nhất định.
Thứ nhất, khẳng định được tầm quan trọng vị trí và vai trò giai cấp công nhân trong
thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa. Giai cấp công nhân giữ vai trò chủ chốt trong
khối liên minh công nhân, nông dân và trí thức. Là nhân tố quyết định đến sự phát
triển của đất nước trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa.
Thứ hai, Đảng đã thành lập được các cơ sở dạy nghề như các trung tâm đào tạo nghề,
các trường cao đẳng nghề, nâng cao mặt chất lượng tay nghề, chuyên môn, kỹ năng
của giai cấp công nhân để đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển đất nước trong bối
cảnh thế giới các nước đang phát triển mạnh mẽ. Đồng thời đã triển khai được các
chương trình hướng nghiệp cho học sinh từ các trường cấp bậc trung học phổ thông
từ đó tạo hướng đi đúng đắn. Và các trung tâm dạy nghề và chương trình hướng
nghiệp đã có mặt và thành lập ở các vùng nông thôn và trên vùng núi cao, dân tộc thiểu số…
Thứ ba, Đảng tăng giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng. Với việc chuyển
đổi một số bộ phận nông dân thành công nhân và cùng chương trình hướng nghiệp
đã tăng về mặt số lượng công nhân. Hiện nay, tổng số lao động làm công hưởng
lương trong các loại hình doanh nghiệp ở nước ta có khoảng 24,5 triệu người, trong
đó công nhân, lao động trong các doanh nghiệp chiếm khoảng 60%, chiếm tỷ lệ
khoảng 14% số dân và 27% lực lượng lao động xã hội. Về mặt chất lượng số công
nhân qua đào tạo có trình độ chuyên môn đã tăng cao chiếm 58,6% trong tổng số
công nhân do có các trung tâm dạy nghề. lOMoAR cPSD| 61184739
Thứ tư, giảm tình trạng thất nghiệp công nhân. Nhờ việc xây dựng các khu công
nghiệp lớn quy hoạch tại thành phố lớn, nhiều nhà xí nghiệp công ty được xây dựng
đồng thời có xí nghiệp nước ngoài. Đồng thời việc đa dạng hóa nghành nghề, nền
kinh tế nhiều thành phần, mở rộng giao lưu đã gia tăng việc làm cho giai cấp công nhân.
Thứ năm, Đảng đã đảm bảo một số quyền lợi cho người lao động như chính sách
bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và đặt biệt bảo hiểm thất nghiệp cho công nhân. Tạo
điều kiện làm việc tốt nhất cho công nhân và môi trường làm việc thoải mãi năng
động tăng tính sáng tạo cho công nhân. Đảm bảo mức tiền lương tối thiếu cho công
nhân giúp cho người lao động và người sử dụng lao động có cơ sở thỏa thuận thương lượng với nhau.
2.3 Hạn chế của Đảng trong việc xây dựng giai cấp công nhân
Với đường lối, định hướng rõ ràng mạch lạc Đảng và Nhà nước đã xây dựng giai
cấp công nhân ngày càng lớn mạnh đi lên trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại
hóa và đạt được những thành tựu nhất định. Xong bên cạnh đó vẫn còn hạn chế trong
đường lối chính sách dưới đây:
Thứ nhất, mặc dù Đảng và Nhà nước đưa ra mức tiền lương tối thiểu cho công nhân
tuy nhiên với mức tiền lương tối thiểu đó chưa đảm bảo mức sống cho công nhân
cũng như gia đình họ dẫn tới tuy nhiều công việc nhưng tình trạng thất nghiệp vẫn
ở mức cao mặc dù đã có giảm. Và người lao động và người sử dụng lao động không
thương lượng mức lương phù hợp.
Thứ hai, Đảng đã thành lập các cơ sở đào tạo nghề xong việc trang bị thiết bị cơ sở
vật chất chưa đầy đủ còn nhiều hạn chế, thiếu giáo viên đào tạo nghề chuyên môn.
Một số vùng sâu vùng xa dân tộc thiểu số vẫn chưa được chú trọng đến việc đào tạo
công nhân dẫn tới số công nhân đã qua đào tạo ở đó vẫn còn thấp đồng thời công
nhân không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp nên bị sa thải dẫn tới thất nghiệp. lOMoAR cPSD| 61184739
Thứ ba, điều kiện làm việc công nhân ở các xí nghiệp doanh nghiệp chưa được đảm
bảo. Công nhân chưa được nhận điều kiện tốt nhất để có thể làm việc.Chẳng hạn lao
động từ nông thôn lên thành phố làm việc vẫn chưa có được hỗ trợ chỗ ở. Hay như
môi trường làm việc thiếu sự thoải mãi và đặc biệt một số nơi làm việc còn nguy
hiểm độc hại gây hại cho sức khỏe người lao động.
Thứ tư, các chính sách an sinh xã hội chưa được hỗ trợ kịp thời, còn nhiều bất cập.
Chẳng hạn như công nhân đóng bảo hiểm y tế xã hội nhưng lại không nhận được hỗ
trợ. Hay như công nhân thất nghiệp không được hưởng lương thất nghiệp hoặc
hưởng lương không đúng kì hạn
Thứ năm, Việc cơ cấu lại nền kinh tế, tập trung phát triển những ngành kinh tế có lợi
thế cạnh tranh quốc tế đã dẫn tới giảm việc làm ở những lĩnh vực không được đầu
tư. Cùng với quá trình này, việc sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp nhà nước, cổ phần
hóa cũng làm xuất hiện một lượng lao động dôi dư khá lớn. Lượng lao động không
có việc làm vừa là vấn đề bức xúc của mỗi gia đình, mỗi doanh nghiệp vừa là nỗi
bức xúc của xã hội. Đội ngũ cán bộ, công nhân tiếp tục làm việc trong các doanh
nghiệp cổ phần hóa, về cơ bản, được đào tạo, rèn luyện và trưởng thành trong môi
trường làm việc cũ nên một bộ phận trình độ còn hạn chế, tay nghề thấp, ý thức tổ
chức kỷ luật kém, nặng tâm lý trông chờ ỷ lại, an phận... nên không ít người không
đáp ứng được những đòi hỏi của tác phong, quy trình, công nghệ sản xuất mới trong
điều kiện cạnh tranh khốc liệt.
Thứ sáu, cùng với sự xuất hiện ồ ạt của các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài, các liên doanh đã tạo ra những khu công nghiệp - khu chế
xuất tập trung, thu hút một đội ngũ công nhân mới. Nhưng, đội ngũ công nhân này
cơ bản có nguồn gốc từ nông thôn, mang nặng tâm lý, ý thức, lối sống của người
nông dân; không được đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ một cách cơ bản; chưa được
giáo dục một cách đầy đủ về ý thức chính trị, ý thức giai cấp; mục đích đơn giản của
họ là có việc làm, có thu nhập, ý thức làm thuê kiếm sống là chính. Thu nhập của lOMoAR cPSD| 61184739
đội ngũ công nhân này rất thấp, đời sống vật chất và tinh thần vô cùng khó khăn,
nhất là về nhà ở, vệ sinh công nghiệp,vệ sinh môi trường, văn hóa….
3 Giải pháp phát triển cho giai cấp công nhân hiện nay
Do định hướng chính sách của Đảng vẫn còn tồn đọng những hạn chế nhất định trong
việc xây dựng giai cấp công nhân. Để giai cấp công nhân Việt Nam phát triển và
trưởng thành, ngày càng xứng đáng là lực lượng quan trọng nhất để xây dựng Đảng,
xây dựng hệ thống chính trị và chế độ xã hội chủ nghĩa, chúng ta cần sớm có một
chiến lược quốc gia tổng thể,đồng bộ xây dựng và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam trong thời gian tới.
Thứ nhất, cải cách triệt để hệ thống giáo dục và đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ và
tay nghề cho giai cấp công nhân. Đây là một vấn đề sống còn đối với ngườicông
nhân và việc phát triển giai cấp công nhân trong tình hình mới. Đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế trong bối cảnh toàn cầu hóa
kinh tế đang tạo ra một nhu cầu mới về nguồn nhân lực cả về số lượng và chất lượng.
Đặc thù của kinh tế thị trường là tính cạnh tranh cao, lao động và việc làm cũng
không ngoài tình trạng đó. Sự cạnh tranh trong sử dụng lao động đòi hỏi lực lượng
lao động cần được đào tạo một cách chuyên nghiệp và cơ bản. Do đó, chất lượng lao
động, nguồn nhân lực mới là nhân tố quyết định cho sự phát triển và tăng trưởng cao.
Thứ hai, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội một cách hài hòa. Vừa tăng trưởng kinh
tế với tốc độ cao, ổn định vừa bảo đảm phát triển văn hóa - xã hội hài hòa, lành
mạnh; không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân lao động,
đặc biệt là giai cấp công nhân; giữ vững ổn định chính trị; bảo đảm an ninh quốc
phòng, trật tự an toàn xã hội. Một xã hội ổn định, phát triển toàn diện và hài hòa
không chỉ là môi trường thuận lợi cho sự phát triển của giai cấp công nhân mà còn
của mọi người dân trong xã hội.
Thứ ba, phải thực sự chăm lo đến đời sống vật chất tinh thần của công nhân. Ký các
hợp đồng lao động với công nhân phải được xem là tiêu chuẩn bắt buộc đối với các lOMoAR cPSD| 61184739
chủ doanh nghiệp. Ngoài hợp đồng lao động cần chú trọng thanh kiểm tra điều kiện
làm việc và cường độ lao động, không để và không cho phép chủ lao động ép công
nhân làm việc vượt quá mức về cường độ, thời gian làm việc. Khuyến khích động
viên và khen thưởng, cổ vũ mạnh mẽ các doanh nghiệp làm tốt, phê bình và xử lý
thích đáng các đơn vị cố tình không làm tốt, hoặc làm có tính chất đối phó, chiếu lệ…
Thứ tư, xây dựng giai cấp công nhân gắn liền với cuộc vận động thực hiện quy chế
Dân chủ ở cơ sở và chống tham nhũng. Xây dựng và phát triển giai cấp công nhân
phải được thực hiện trong một môi trường kinh tế - xã hội mà mỗi người công nhân
luôn có điều kiện phát huy năng lực của mình và được thụ hưởng thành quả lao động
do chính mình làm ra. Muốn thế, cần thực hiện nghiêm chỉnh quy chế Dân chủ trong
các loại hình doanh nghiệp khác nhau. Một khi người công nhân được tôn trọng,
được thực sự góp phần vào quá trình phát triển doanh nghiệp thì sẽ tạo ra một động
lực mạnh mẽ thúc đẩy cán bộ, công nhân yên tâm và hăng say làmviệc, sáng tạo
mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và bản thân. III KẾT LUẬN
Như vậy, từ lí luận về giai cấp công nhân cho ta thấy điều không thể phủ nhận rằng:
giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến có vai trò quan trọng trong lịch sử phát triển
của thế giới, là lực lượng tiên phong trong công cuộc cải tạo khoa học công nghệ và
sản xuất. Giai cấp công nhân đang có sự biến đổi quan trọng và tiếp tục phát huy vai
trò là giai cấp lãnh đạo cách mạng thông qua đội tiền phong là Đảng Cộng sản Việt
Nam. Tại Đại hội Công đoàn Việt Nam lần thứ XII, nhiệm kỳ 2018 - 2023, Tổng Bí
thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu: “Việc xây dựng giai cấp công nhân nước ta lớn
mạnh trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là nhiệm vụ lOMoAR cPSD| 61184739
quan trọng và cấp bách của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị, của mỗi
người công nhân và toàn xã hội”. Có thể thấy Đảng và Nhà nước đã và đang thực
hiện đường lối phương hướng xây dựng giai cấp công nhân giúp phát triển giai cấp
công nhân ngày càng lớn mạnh cả mặt số lượng, chất lượng và tương thích với thời
kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế. IV TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.Giáo trình chủ nghĩa xã hội khoa học nhà xuất bản chính trị quốc gia sự thật
2. Giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay - Thực trạng và phương hướng phát triển (luatquanghuy.edu.vn)
3. Định hướng chính sách xây dựng giai cấp công nhân vững mạnh đáp ứng yêu
cầu phát triển đất nước trong thời kỳ mới (dcs.vn)
4. Nghị quyết 20-NQ/TW tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam (thuvienphapluat.vn)
5. Slide giảng dạy chương 2 sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân của thầy Nguyễn Văn Thuân