Lịch Sử Đảng - Luận cương chính trị 10/1930 | Đại học Nội Vụ Hà Nội

lOMoAR cPSD| 36844358
Lịch sử đảng nhóm 1 Luận
cương chính trị 10/1930
1.Hoàn cảnh ra đời :
Sau thời gian học tập ở Liên Xô, đồng chí Trần Phú được Quốc tế Cộng sản cử về nước hoạt động
và được bổ sung vào Ban Chấp hành Trung ương lâm thời, sau đó ít lâu vào Ban Thường vụ Trung
ương, đồng chí đã chủ trì dự thảo Luận cương chánh trị của Đảng.
Trong khi chuẩn bị bản Luận cương (tại nhà số 7 phố Giăng Xôle (Jean Soler), nay là số nhà 90
phố Thợ Nhuộm, Hà Nội), đồng chí Trần Phú đã vận dụng nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin,
kinh nghiệm phong trào cộng sản quốc tế và Đề cương cách mạng thuộc địa của Quốc tế Cộng
sản; kết hợp với việc đi khảo sát thực tế phong trào công nhân và nông dân ở Hải Phòng, Nam
Định, Thái Bình, đồng thời dựa trên ý kiến của Ban Thường vụ Trung ương lâm thời. Sau một quá
trình làm việc miệt mài, nghiêm túc, đồng chí Trần Phú viết ra Dự thảo Luận cương chính trị của Đảng –
Đang lúc phong trào cách mạng phát triển đến đỉnh cao, Ban chấp hành Trung ương lâm
thời của Đảng họp Hội nghị lần thứ nhất tại Hương Cảng-Trung Quốc (từ ngày 14 đến ngày 31-
101930). Hội nghị đã thông qua Nghị quyết về tình hình và nhiệm vụ cần kíp của Đảng, thông
qua Điều lệ Đảng và Điều lệ các tổ chức quần chúng .Hội nghị đổi tên Đảng Cộng sản Việt Nam
thành Đảng Cộng sản Đông Dương. Hội nghị cử ra Ban thường vụ Trung ương và cử đồng chí
Trần Phú làm Tổng bí thư. Hội nghị thảo luận và thông qua bản Luận cương chính trị của Đảng. –
Đảng Cộng sản Việt Nam vừa mới ra đời với đường lối cách mạng đúng đắn, đã lãnh đạo
quần chúng dấy lên phong trào cách mạng rộng lớn chưa từng có trước đó.
2. Nội dung của luận cương :
2.1 Đường lối chiến lược
- Về phương hướng chiến lược của cách mạng, Luận cương nêu rõ tính chất của cách
mạng Đông Dương lúc đầu là một cuộc “ cách mạng tư sản dân quyền”, “có tánh
chất thổ địa và phản đế”. Sau đó sẽ tiếp tục “phát triển, bỏ qua thời kỳ tư bổn mà
tranh đấu thẳng lên con đường xã hội chủ nghĩa”. 2.2 Nhiệm vụ cách mạng
- Luận cương chính trị tháng 10/1930 xác định nhiệm vụ hàng đầu là đấu tranh giai
cấp, đánh đuổi bọn phong kiến và đế quốc để nhân dân hoàn toàn tự do và chia ruộng đất cho dân cày. 1 lOMoAR cPSD| 36844358
-Luận cương xác định đặt mâu thuẫn giai cấp lên trên mâu thuẫn dân tộc, tiến hành cải cách
ruộng đất triệt để và đánh đổ đế quốc Pháp, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập. Hai nhiệm
vụ dân chủ và dân tộc được tiến hành cùng một lúc và có quan hệ khăng khít với nhau vì có đánh
đổ được đế quốc chủ nghĩa mới phá được giai cấp địa chủ và có đánh tan chế độ phong kiến mới
lật đổ được đế quốc chủ nghĩa. Trong hai vấn đề này Luận cương xác định: vấn đề thổ địa là cái
cốt của cách mạng dân quyền là cơ sở để Đảng giành quyền lãnh đạo dân cày.
Việc xác định nhiệm vụ như vậy của Luận cương đã đáp ứng những yêu cầu khách quan đồng thời giải
quyết hai mâu thuẫn cơ bản lúc bấy giờ là mâu thuẫn giai cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng sâu sắc.
Tuy nhiên Luận cương chưa xác định được kẻ thù, nhiệm vụ hang đầu ở một nước thuộc địa nửa phong
kiến là đấu tranh dân tộc chứ không phải đấu tranh giai cấp, mục tiêu là đem lại quyền lợi cho toàn bộ
giai cấp trong xã hội chứ không chỉ đem lại quyền lợi của giai cấp công nhân Việt Nam. Sự khác biệt đó
xuất phát từ cái nhìn, tầm nhận thức của hai tác giả (Nguyễn Ái Quốc và Trần Phú) về đặc điểm tình hình
xã hội Việt Nam và Đông Dương lúc bấy giờ. Cụ thể:
Trần Phú (người biên soạn Luận cương chính trị tháng 10) do một thời gian dài sống và học tập ở Liên
Xô nên chịu ảnh hưởng nhiều bởi khuynh hướng tả của giai cấp vô sản đồng thời không hiểu rõ về đặc
điểm xã hội Việt Nam nên không nhận thức được mâu thuẫn gay gắt nhất là mâu thuẫn dân tộc chứ không
phải mâu thuẫn giai cấp. Vì vậy Trần Phú đã áp dụng một cách dập khuân, máy móc, giáo điều chủ nghĩa
Mác-Lênin vào Việt Nam dẫn đến trong luận cương tháng 10/1930 đặt lợi ích giai cấp lên trên lợi ích dân
tộc nên không đề ra một chiến lược đoàn kết dân tộc rộng rãi, không thu hút được đông đảo tầng lớp giai
cấp khác cùng chống chủ nghĩa đế quốc.
Ngược lại, Nguyễn Ái Quốc hơn ai hết hiểu rất rõ về tình hình, đặc điểm cách mạng Việt Nam, nhận thức
rõ mâu thuẫn gay gắt nhất lúc này là mâu thuẫn dân tộc. Do vậy Nguyễn Ái Quốc đã đặt lợi ích dân tộc
lên trên lợi ích giai cấp và xác định nhiệm vụ cách mạng hàng đầu Việt Nam là chống đế quốc giành độc
lập dân tộc. Từ đó đề ra chiến lược đại đoàn kết dân tộc rộng rãi để có thể đoàn kết tất cả các tầng lớp,
giai cấp trong xã hội tham gia thực hiện nhiệm vụ chống đế quốc.
2.3. Lực lượng cách mạng
Luận cương xác định giai cấp vô sản và nông dân là hai động lực chính của cách mạng tư sản dân
quyền, trong đó giai cấp vô sản là động lực chính và mạnh, là giai cấp lãnh đạo cách mạng, nông
dân có số lượng đông đảo nhất, là một động lực mạnh của cách mạng, còn những giai cấp và
tầng lớp khác ngoài công nông như tư sản thương nghiệp thì đứng về phía đế quốc chống cách
mạng, còn tư sản công nghiệp thì đứng về phía quốc gia cải lương và khi cách mạng phát triển
cao thì họ sẽ theo đế quốc. Trong giai cấp tiểu tư sản, bộ phận thủ công nghiệp thì có thái độ do
dự; tiểu tư sản thương gia thì không tán thành cách mạng; tiểu tư sản trí thức thì có xu hướng
quốc gia chủ nghĩa và chỉ có thể hăng hái tham gia chống đế quốc trong thời kỳ đầu. Chỉ có các
phần tử lao khổ ở đô thị như những người bán hàng rong, thợ thủ công nhỏ, trí thức thất nghiệp
mới đi theo cách mạng mà thôi.
2.4 Phương pháp cách mạng .
Luận cương chính trị khẳng định, cách mạng Đông Dương phải có một
Đảng Cộng sản vững mạnh lãnh đạo. - "Điều kiện cốt yếu cho sự thắng
lợi của cuộc cách mạng ở Đông Dương là cần phải có một Đảng Cộng lOMoAR cPSD| 36844358
sản có một đường chánh trị đúng, có kỷ luật tập trung mật thiết liên lạc
với quần chúng, và từng trải tranh đấu mà trưởng thành.
Đảng là đội tiền phong của vô sản giai cấp lấy chủ nghĩa Các Mác và
Lênin làm gốc mà đại biểu quyền lợi chánh và lâu dài, chung cho cả giai
cấp vô sản ở Đông Dương, và lãnh đạo vô sản giai cấp Đông Dương ra
tranh đấu để đạt được mục đích cuối cùng của vô sản là chủ nghĩa cộng sản". -
Luận cương còn chỉ rõ: muốn giành được thắng lợi Đảng phải thu
phục được đông đảo quần chúng lao động bằng cách tổ chức ra các đoàn
thể cách mạng như Công hội, Nông hội...
Lúc thường thì phải ủy theo tình hình mà dặt khẩu hiệu phần ít tối thiểu
để bênh vực quyền lợi cho quân chúng. Đến lúc sức lực cách mạng lên
sức mạnh giai cấp thống trị đã suy yếu, giai cấp đứng giữa muốn ngả về
phía cách mạng thì phải lãnh đạo quần chúng để giành lấy chính quyền 2.5 Lãnh đạo cách mạng -
Luận cương chính trị khẳng định, cách mạng Đông Dương phải có
một Đảng Cộng sản vững mạnh lãnh đạo. -
"Điều kiện cốt yếu cho sự thắng lợi của cuộc cách mạng ở Đông
Dương là cần phải có một Đảng Cộng sản có một đường chánh trị đúng,
có kỷ luật tập trung mật thiết liên lạc với quần chúng, và từng trải tranh
đấu mà trưởng thành. Đảng là đội tiền phong của vô sản giai cấp lấy chủ
nghĩa Các Mác và Lênin làm gốc mà đại biểu quyền lợi chánh và lâu
dài, chung cho cả giai cấp vô sản ở Đông Dương, và lãnh đạo vô sản
giai cấp Đông Dương ra tranh đấu để đạt được mục đích cuối cùng của
vô sản là chủ nghĩa cộng sản". -
Luận cương còn chỉ rõ: muốn giành được thắng lợi Đảng phải thu
phục được đông đảo quần chúng lao động bằng cách tổ chức ra các đoàn
thể cách mạng như Công hội, Nông hội... 3 lOMoAR cPSD| 36844358 -
Ngoài những vấn đề về đường lối chiến lược, Luận cương đã vạch
ra những vấn đề hình thức và phương pháp cách mạng. Luận cương chỉ
rõ khi chưa có tình thế cách mạng, phải đặt khẩu hiệu "phần ít" như tăng
cường giảm giờ làm, chống thuế… qua cuộc đấu tranh hàng ngày giáo
dục cho quần chúng ý thức đánh đổ đế quốc giành độc lập, đánh đổ
phong kiến giành ruộng đất cho dân cày. -
Nhiệm vụ của Đảng là "phải lấy những sự nhu yếu hằng ngày làm
bước đầu mà dắt vô sản giai cấp và dân cày ra chiến trường cách mạng".
2.6 Mối quan hệ cách mạng việt Nam và thế giới .
Về mối quan hệ giữa cách mạng Việt Nam với cách mạng thế giới:
(Đông Dương đã đem lực lượng cách mạng tham gia vào phong trào
tranh đấu rầm rột trong thế giới, mở rộng hàng trận công nông chống với
đế quốc chủ nghĩa. Vả lại phong trào cách mạng bồng bột trong thế giới
(nhất là ở Tàu và ấn Độ) lại ảnh hưởng mạnh đến phong trào tranh đấu ở
Đông Dương, làm cho cách mạng Đông Dương càng mau bành trướng.
Vậy nên cách mạng thế giới và cách mạng Đông Dương rất có quan hệ với nhau.)
Luận cương chính trị nhấn mạnh cách mạng Đông Dương là một bộ
phận của giai cấp vô sản thế giới : vô sản Đông Dương phải liên lạc mật
thiết với vô sản thế giới, nhất là vô sản Pháp, với quần chúng cách mạng
ở các nước thuộc địa, bán thuộc địa, nhất là Trung Quốc và Ấn Độ. Cách
mạng Đông Dương là một bộ phận của cách mạng vô sản thế giới.
3. Ý nghĩa của luận cương
Ý nghĩa của luận cương chính trị 10/1930
Luận cương chính trị khẳng định lại nhiều vấn đề căn bản thuộc về chiến
lược cách mạng mà Chánh cương vắn tắt và Sách lược vắn tắt đã nêu ra. lOMoAR cPSD| 36844358
Bên cạnh mặt thống nhất cơ bản, giữa Luận cương chính trị với Chánh
cương vắn tắt và Sách lược vắn tắt có mặt khác nhau. Luận cương chính
trị không nêu ra được mâu thuẫn chủ yếu là mâu thuẫn giữa dân tộc Việt
Nam và đế quốc Pháp , từ đó không đặt nhiệm vụ chống đế quốc lên
hàng đầu; đánh giá không đúng vai trò cách mạng của tầng lớp tiểu tư
sản, phủ nhận mặt tích cực của tư sản dân tộc và chưa thấy được khả
năng phân hó a, lôi kéo một phận địa chủ vừa và nhỏ trong cách mạng
giải phóng dân tộc. Từ đó, Luận cương đã không đề ra được một chiến
lược liên minh dân tộc và giai cấp rộng rãi trong cuộc đấu tranh chống đế
quốc xâm lược và tay sai.
Nguyên nhân chủ yếu của sự khác nhau:
– Thứ nhất, Luận cương chính trị chưa tìm ra và nắm vững những đặc
điểm của xã hội thuộc địa nửa phong kiến Việt Nam.
– Thứ hai, do nhận thức giáo điều, máy móc về vấn đề dân tộc và giai cấp
trong cách mạng ở thuộc địa, lại chịu ảnh hưởng trực tiếp khuynh hướng
“tả” của Quốc tế Cộng sản và một số Đảng cộng sản trong thời gian đó.
Chính vì vậy, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương tháng 10/1930 đã
không chấp nhận những quan điểm mới, sáng tạo, độc lập tự chủ của
Nguyễn Ái Quốc được nêu trong Đường cách mệnh, Chánh cương vắn
tắt và Sách lược vắn tắt.
Ngày 18/11/1930, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã ra chỉ thị thành
lập Hội phản đế đồng minh, nêu lên tư tưởng chiến lược cách mạng đúng
đắn của Đảng coi việc đoàn kết toàn dân thành một lực lượng thật rộng
rãi, lấy công nông làm hai động lực chính, là một nhân tố quyết
định thắng lợi của cách mạng giải phóng dân.
4. Hạn chế của luận cương
Hạn chế của luận cương 5 lOMoAR cPSD| 36844358
+ Luận cương chưa vạch ra được đâu là mâu thuẫn chủ yếu của xã hội
thuộc địa, coi trọng vấn đề chống phong kiến không phù hợp với Cách mạng Việt Nam.
+ Không đề ra được mối liên minh dân tộc và giai cấp rộng rãi trong
cuộc đấu tranh dân tộc và bọn tay sai, chưa tập hợp được đông đảo quần
chúng nhân dân cùng đấu tranh để lật đổ đế quốc mà xác định động lực
cách mạng là nông dân và công nhân
+ Đánh giá không đúng vai trò vị trí của các giai cấp tầng lớp khác, do
đó không lôi kéo được bộ phận có tinh thần yêu nước. Nguyên nhân :
+ Do trực tiếp chịu ảnh hưởng tư tưởng tả khuynh của Quốc tế Cộng sản.
+ Do không nắm được thực tiễn đất nước, không xác định được mâu
thuẫn nào là mâu thuẫn chủ yếu dẫn tới không xác định được tầng lớp
trung gian cũng là đối tượng cách mạng.