Lý Thuyết Giá Trị Thặng Dư Trong Nền Kinh Tế Thị Trường | Kinh tế chính trị Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng

1
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
NỘI DUNG CHÍNH CỦA CHƯƠNG
LÍ LUẬN CỦA C. MÁC VỀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ TÍCH LŨY TƯ BẢN
CÁC HÌNH THỨC BIỂU HIỆN CỦA GIÁ TRỊ THẶNG DƯ TRONG NỀN KTTT 2
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
I. LÝ LUẬN CỦA C.MÁC VỀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
1. Nguồn gốc của giá trị thặng dư
2. Bản chất của giá trị thặng dư
3. Các PPSX giá trị thặng dư trong nền kinh tế
thị trường tư bản chủ nghĩa 3
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
. Nguồn gốc của giá trị thặng dư 4
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
a. Công thức chung của tư bản ✓ Không phải mọi H tiền là tư bản. T 5
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022 H
a. Công thức chung của tư bản
▪ Tiền được coi là tư bản khi vận động
theo công thức: T – H – T’. 6
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
a. Công thức chung của tư bản
o T – H – T’, ta thấy T’ > T => T’ = T + t (t>0).
o t là số tiền dôi ra, được C.Mác
gọi là giá trị thặng dư và ký hiệu là m.
o Mọi tư bản, cho dù chúng mang
hình thái cụ thể nào cũng đều là giá
trị mang lại giá trị thặng dư.
o Như vậy: tư bản là giá trị mang lại giá trị thặng dư. 7
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
NGUỒN GỐC CỦA GIÁ TRỊ THẶNG DƯ o Trường hợp 1:
Mua bán hàng hóa thấp hơn hoặc bằng giá trị
sẽ không có giá trị tăng thêm. o Trường hợp 2:
- Nếu HH bán cao hơn giá trị, chỉ người bán
lời, người mua lỗ, người bán lời.
=> Lưu thông (mua, bán thông thường)
không tạo ra giá trị tăng thêm xét trên phạm vi xã hội. 8
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
NGUỒN GỐC CỦA GIÁ TRỊ THẶNG DƯ
=> Bí mật, nhà TB lưu thông (mua
hàng hóa đặc biệt) T – H – T’ H H1 H2 TLSX SLĐ
Sử dụng hàng hóa này để Sản xuất H’ 9
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
✓ Sức lao động hay năng lực lao
động là toàn bộ những năng lực thể
chất và tinh thần tồn tại trong cơ thể
một con người đang sống và được
người đó đem ra vận dụng mỗi khi CẦN PHÂN BIỆT
sản xuất ra một GTSD nào đó.
SỨC LAO ĐỘNG VÀ LAO ĐỘNG Sức lao động Lao động - Là khả năng
- Là sức lao động đã được tiêu dùng; - Là hàng hóa
- Lao động không phải là hàng hóa; - Có giá trị
- Lao động không có giá trị.
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng 10 viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022 * 2 Điều kiện để SLĐ trở thành Một là, Người lao hàng hoá ? Hai là, Người lao động động tự do về thân thể, có quyền bán sức
không có đủ tư liệu sản lao động của mình
xuất cần thiết để tự kết hợp với SLĐ của mình,
để tồn tại họ phải bán SLĐ 11
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
HHSLĐ, giống hàng hoá thông thường: có 2 thuộc tính. GIÁ TRỊ * HAI THUỘC TÍNH CỦA HH SLĐ GIÁ TRỊ SỬ DỤNG 12
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
GT của HHSLĐ cũng do số lượng LĐ XH cần thiết
sản xuất và tái sản xuất ra SLĐ quyết định.
o HH SLĐ tồn tại trong con người đang sống,
ốn tái sx slđ phải tiêu dùng một lượng TLSH ất định.
•=> Giá trị HH SLĐ được quy thành thời gian LĐ
XH cần thiết để sản xuất ra tư liệu sinh hoạt mà
người lao động tiêu dùng
• hoặc Giá trị HH SLĐ được đo lường gián tiếp thông
qua lượng giá trị các tư liệu sinh hoạt để sản xuất và tái sản xuất ra SLĐ. 13
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
các yếu tố Cấu thành giá trị hàng hóa sức lao động gồm:
+ Giá trị của các tư liệu sinh hoạt cần thiết (cả vật Nguyên tắc ngang
chất và tinh thần) để tái sản xuất ra SLĐ. giá, giá cả phải
+ Phí tổn đào tạo người lao động. phản ánh lượng
+ Giá trị của các TLSH cần thiết (cả vật chất, tinh giá trị này. thần) nuôi con người lđ
Trên thực tế, giá cả HH
SLĐ luôn nhỏ hơn giá trị 14
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022 2 1 3 TÍNH CHẤT ĐẶC Thể hiện
ĐÂY LÀ chìa khóa chỉ rõ BIỆT: trong khi sử ra trong nguồn gốc của GTTD, dụng, nó có thể tạo ra quá
SLĐ trở thành hàng hóa là
một lượng giá trị mới trình sử
ĐIỀU KIỆN ĐỂ TIỀN TỆ LỚN HƠN giá trị bản dụng CHUYỂN HÓA THÀNH TƯ thân nó. Là nguồn SLĐ. gốc sinh ra giá trị và BẢN giá trị thặng dư G = c + (v + m) 15
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
TIÊU CHÍ SO HÀNG HÓA THÔNG HÀNG HÓA SLĐ SÁNH THƯỜNG Sự tồn tại Tồn tại bên ngoài người con
Tồn tại trong cơ thể con người, phụ
không phụ thuộc vào tâm sinh lý thuộc vào tâm lý, sinh lý, yếu tố tinh của con người.
thần, đặc điểm lịch sử, dân tộc VD? Giá trị
Đo trực tiếp bằng HPLĐXHCT
Đo gián tiếp thông qua giá trị các TLSH GTSD Công dụng của hàng hóa.
Có khả năng tạo ra lượng giá trị mới
lớn hơn lượng giá trị của bản thân nó. 16
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
Đặc điểm: Là sự thống nhất của quá trình tạo ra và làm tăng giá trị.
Người lao động phải làm việc Sản phẩm làm ra
trong sự quản lý của người thuộc sở hữu của nhà
mua sức lao động (nhà tư bản) trong thời gian L . Đ 2 tư bản 1 Điều kiện để quá rình sản xuất giá trị thặng dư diễn ra 17
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022 ÁO (4H) ÁO (4H) V/ NGÀY V/ C (TLSX) (8h) C (TLSX) NGÀY GT HAO GT HAO MÒN VẢI VÓC 200K MÒN VẢI VÓC 0 k NX,MM,TB 100K NX,MM,TB 100K 50K 50K TGLĐCT 18 TGLĐTD
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022
Phần thời gian LĐ còn lại của
Phần thời gian LĐ mà người
ngày lao động, hao phí LĐ
công nhân tạo ra một lượng
trong khoảng thời gian này sẽ
giá trị ngang bằng với giá trị
tạo ra giá trị thặng dư sức lao động. TG lao động tất yếu TG lao động thặng dư THỜI GIAN LAO ĐỘNG 19
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022 * Lưu ý ❑ Ngày lao Thời gian lao động tất
Thời gian lao động thặng động vượt yếu dư quá thời gian 4 Giờ 4 Giờ lao động tất yếu mới có giá trị thặng dư (m). Tạo ra giá trị bù đắp Tạo ra m giá trị sức lao động 20
306103 Chương 3 QLGTTD TRONG NỀN KTTT - Giảng viên Hoàng Thị Duyên 11/14/2022