37 trang 7 lượt tải

Lý thuyết Kinh Tế Lao Động (KTLĐ): Nội Dung Các Chương Học Từ 1 Đến 6

Môn: Kinh tế lao động 13 tài liệu

Trường: Đại học Kinh Tế Quốc Dân 3.5 K tài liệu

Tác giả:

Linh Đan

1 tuần trước

Danh sách Quiz

Chương 1: Nhập môn KTLĐ

1. Các khái niệm

- Lao động: cải tạo tự nhiên

- Sức lao động: thể lực + trí lực + tâm lực

- Nhân lực: sức lực con người

- Nguồn nhân lực: sức mạnh tiềm ẩn của dân cư, khả năng huy động tham gia lao động

2. KTLĐ

- Đối tượng: tìm hiểu, giải thích sự vận động của thị trường lao động

- Mục tiêu: hiểu, giải thích các vấn đề kinh tế - xã hội; ứng dụng xây dựng chính sách

3. Chủ thể trên TTLĐ: người lao động (quan trọng nhất – cung), doanh nghiệp (cầu),

chính phủ (điều tiết)

=> Phân công nghề nghiệp, kỹ năng và tiền lương trong nền kt + Tỷ lệ, cầu trúc về việc làm

4. Phương pháp luận

- KTH thực chứng: điều gì xảy ra?

- KTH chuẩn tắc: nên làm điều gì?

CP phải trả lời các câu hỏi chuẩn tắc và sử dụng các chính sách công tập trung vào các vấn đề

KTH thực chứng

*Cải thiện Pareto

Câu hỏi: Điều đặc biệt của TTLĐ so với TTHH, DV là?

- SLĐ tạo ra nhiều giá trị và có thể tái tạo được, là hàng hóa trừu tượng, bị chi phối bởi nhiều

yếu tố như: tình cảm, cảm xúc …

- Bên mua và bán ngược với TTHH, DV

- Có các điều kiện đi kèm: môi trường, giới hạn thời gian …

- Giá cả là tiền lương

Chương 2: Cung lao động

1. Đo lường lực lượng lao động

Dân số > DS trong độ tuổi LĐ (P) = Nguồn LĐ (DS trong độ tuổi LĐ có KN LĐ) + DS trong

độ tuổi LĐ không có KN LĐ

Nguồn LĐ = LLLĐ + Những người không muốn tham gia LĐ

LLLĐ = Có việc + Thất nghiệp

( LF = E + U )

Tỷ lệ tham gia LLLĐ: LFPR = LF/P

Tỷ lệ dân số có việc: EPR = E/P

Tỷ lệ thất nghiệp: UR = U/LF

Bài tập:

C1. Người trong tuổi LĐ ở nhà làm nội trợ hoặc không muốn tìm việc làm (VD: người thừa

kế, LĐ XK mới về nước, bộ đội mới xuất ngũ không tìm được việc) có phải thất nghiệp

không? Nếu không thì xếp họ vào nhóm nào?

=> Không phải thất nghiệp, họ không thuộc LLLĐ là những người không muốn tham gia LĐ.

C2. Số DS: từ 15 tuổi trở lên là 35tr, không thuộc Nguồn LĐ là 1tr, không có nhu cầu tìm

việc là 3tr. LLLĐ = ?

=> 35 = 1 + Nguồn LĐ <=> 34 = LLLĐ + 3 => LLLĐ = 31

C3. Số DS: từ 15 tuổi trở lên là 45tr, mất sức LĐ là 3tr, có việc làm là 36tr, thất nghiệp là 2tr.

Các tỷ lệ, Nguồn LĐ?

=> P = 45, E = 36, U = 2 => LF = E + U = 38

=> UR = U/LF = 2/38 = 0,0526

EPR = E/P = 36/45 = 0,8

LFPR = LF/P = 38/45 = 0,844

Nguồn LĐ = 45 – 3 = 42tr

2. Cung LĐ

a. Đường bàng quan giữa C (Consumption: tiêu dùng) và L (Leisure: nghỉ

người) U = f(C, L)

Đường càng đốc càng coi trọng nghỉ ngơi

Tỷ lệ thay thế cận biên giữa C và L là

MRS.

b. Đường ngân sách

C = wh + V = w(T – L) + V

V: thu nhập không lao động

w: lương

h: thời gian lao động

c. Kết hợp tối ưu

MRS

L,C

= MU

/MU

= w

Nghỉ ngơi là hàng hóa thông thường, khi V tăng thì số giờ làm việc giảm (tăng giải trí).

Nghỉ ngơi là hàng hóa thứ cấp, V tăng thì số giờ làm việc tăng (giảm giải trí)

Ảnh hưởng thay thế và ảnh hưởng thu nhập: Khi w tăng:

Thay thế: L giảm (có động lực)

Thu nhập: L tăng (làm biếng)

- Thu nhập > Thay thế => L tăng

- Thay thế > Thu nhập => L

giảm CUNG LAO ĐỘNG CÁ

NHÂN

Bài tâp:

d. Chính sách của nhà nước

Hỗ trợ tiền mặt => Khuyến thích người lao động rời khỏi thị trường

Phúc lợi => Giảm động lực làm việc (giảm h)

Chương 3: Cầu lao động

1. Quy luật sản phẩm cận biên giảm dần

- Sản phẩm cận biên của lao động MPE > 0 (employment)

- Sản phẩm cận biên của vốn MPK > 0 (capital)

- Giá trị sản phẩm cận biên của lao động (VMPE) = Sản phẩm cận biên của lao động (MPE)

* Giá bán một sản phẩm (p)

- Giá trị của sản phẩm trung bình (VAPE) = Sản phẩm bình quân mỗi lao động (APE) * Giá

bán một sản phẩm (p)

Bài tập:

ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG TRONG NGẮN HẠN

Giảm w => Tăng việc làm

Tăng p => Đường cung dịch phải

2. Tối đa hóa lợi nhuận trong ngắn hạn

LN = DT – CP = pq – (wE + rK)

=> Tối đa hóa lợi nhuận MR = MC

Có: MR’

(q)

= p

Vốn K không đổi: MC’

(q)

= (wE + rK)’

(q)

= wE’

(q)

= w/MPE

=> p = w/MPE => w = MPE*p = VMPE

Dollars

Output

Price

Output

*Hạn chế của học thuyết sản phẩm cận biên: Không thực tế (tiền công như nhau, lao động

như nhau)

ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG CHO NGÀNH

Độ dốc đường cầu lao động của ngành dốc hơn độ đốc cộng ngang các doanh nghiệp

3. Thuê lao động trong dài hạn

a. Đường đồng (đẳng) lượng

b. Đường đồng phí (giống đường ngân sách)

c. Kết hợp tối ưu

Ảnh hưởng quy mô và ảnh hưởng thay thế: Khi w giảm:

- Quy mô: mở rộng sx => E tăng

- Thay thế: lao động rẻ hơn tương đối so với vốn => Tăng E, giảm K

*Giảm tiền công mà giữ nguyên chi phí ban đầu C

= rK (hiếm)

*Giảm tiền công có các hiệu ứng ảnh hưởng:

Trong hình: mở rộng quy mô sx từ 100 đến 150 => E tăng từ 25 lên 50

+ Ảnh hưởng quy mô: P sang Q

+ Ảnh hưởng thay thế: Q sang R

ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG TRONG DÀI HẠN

Đường cầu dài hạn co giãn hơn đường cầu ngắn hạn

Tưởng tự trong dài hạn và

4. Độ co giãn thay thế

Độ cong của đường đồng lượng

Capital

100

200

Hai đầu vào có thể thay thé ở tỷ lệ không đổi => Thay thế hoàn hảo

Isoquant

Capital

ent 20 Employment

Vuông góc => Hai đầu vào là bổ sung hoàn hảo

Bài tập:

5. Luật Marshall

Cầu lđg co giãn hơn khi:

- Độ co giãn thay thế lớn hơn

- Độ co giãn cầu đối với sản phẩm đầu ra công ty lớn hơn?

- CPhi lđg chiếm phần lơn tổng CPhi

- Độ co giãn của cung các yếu tố sx khác

lớn Bài tập: Độ co giãn chéo của cầu lao

động

Chương 4: Cân bằng trên thị trường lao động

- Khi đạt trạng thái Hiệu quả (Pareto), để nâng cao lợi ích của một người cần phải giảm lợi

ích của người khác xuống.

- Khi một thay đổi làm lợi hơn cho ai mà không làm thiệt hai cho người khác thì được gọi là

có tác dụng “cải thiện Pareto”.

q 0 Isoquant

1. Cân bằng TTLĐ cạnh tranh đơn lẻ

Tại điểm cân bằng không có thất nghiệp không tự nguyện.

*Lương tối thiểu:

Tỷ lệ TN cao khi w

tối

thiểu

cao, độ co giãn cung và cầu càng cao.

Do mức lương tối thiểu làm giảm cầu lđg từ

E* đến E- và cũng làm tăng cung lđg từ E*

đến E

(E* – E-) số người mất việc

– E-) số người thất nghiệp

Bài tập:

2. Cân bằng TTLĐ cạnh tranh có liên kết

*Xét hai TTLĐ cạnh tranh liên kết bởi di chuyển lao động

Giả định: Chi phí di chuyển thấp hoặc bằng 0, cung LĐ không co giãn

north

> w

south

=> Di chuyển lao động Nam sang Bắc => Dịch chuyển đường cung LĐ ở hai

miền => Ổn định giá tại mức w* chung.

- Phân phối lđg vào các DN dựa trên giá trị sản phẩm cận biên của lđg (w = VMPE) bằng

nhau giữa các TTLĐ dẫn đến phân bổ nguồn lđg có hiệu quả.

3. Thuế tiền công và trợ cấp

+ Thuế tiền công đánh vào người sử dụng lao động => Cả DN và người LĐ cùng chịu thuế

=> Tổn thất vô ích

Đường cầu dịch chuyển sang trái

Tiền công người lao động giảm từ w

đến w

Tăng chi phí thuê một lao động từ w

lên w

+ 1

Thuế tiền công lđg đánh vào DN được

chuyển hoàn toàn sang người lđg khi

đường cung LĐ hoàn toàn không co

giãn.

+ Thuế tiền công đánh vào người lao động làm dịch chuyển đường cung sang trái

+ Trợ giá thuê lao động làm dịch chuyển đường cầu sang phải

Tiền công người lao động nhận

được tăng lên từ w

đến w

– 1

Tiền công DN thực trả giảm từ

xuống w

– 1

+ Phúc lợi trả cho người lao động

(a) Chi phí khoản phúc lợi DN trả cho

người lđg lớn hơn giá trị mà người lđg cảm

nhận

(b) Chi phí … bằng …

4. Mô hình mạng nhện

+ Giả định:

- Đào tạo kỹ năng cần có thời gian

- Người lđg quyết định dựa trên hiểu biết của họ về TTLĐ ở thời điểm bắt đầu đào tạo

+ Mô hình mạng nhện sinh ra do thiếu thông tin, phù hợp với TTLĐ có kỹ năng

Trên thị trường kỹ sư mới tốt nghiệp,

cầu tăng D lên D’ nhưng cung chưa kịp

đáp ứng => DN tăng w

lên w* để thu

hút lđg => ngành hot => thu hút nhiều

sinh viên theo ngành.

Sau đó, DN lại giảm w* xuống w

> w

=> …

Cứ như vậy điều chỉnh về điểm cân

bằng.

5. Nhập cư lao động

- Lao động địa phương và lao động nhập cư là thay thế hoàn toàn => Cung tăng

- Lao động địa phương và lao động nhập cư là bổ sung (không cùng kỹ năng, không cạnh

tranh cùng 1 việc) => Cầu tăng

Bài tập:

Chương 5: Vốn nhân lực

Vốn nhân lực phản ánh chất lượng của sức lao động.

1. Lý thuyết về chênh lệch tiều công

2. Tính toán giá trị hiện tại

Bài tập:

DÒNG TN TIỀM NĂNG CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TỐT NGHIỆP THPT

Tích lũy vốn (giáo dục đại học) là một khoản đầu tư đòi hỏi phải trả một khoản phí tức thời H

để có khoản thu nhập trong tương lai w

COL

Tỷ lệ chiết khấu r càng cao càng ít người đầu tư vào giáo dục. r phụ thuộc:

- Lãi suất thị trường

- Sở thích theo thời gian: cảm giác về bỏ tiêu dùng hôm nay để đổi lấy TN lớn hơn trong

tương lai.

Bài tập: Mô hình đi học

ĐƯỜNG TẬP HỢP TIỀN CÔNG – SỐ NĂM ĐI HỌC

Quy luật lợi ích giảm dần

3. Quyết định thời gian học

a. Đường tỷ lệ hoàn vốn cận biên

Phần trăm thay đổi trong thu nhập hàng năm cho mỗi năm tăng thêm tại trường

=> Quyết định đi học cho đến khi: MRR = r

Bài tập:

+ Những người có khả năng tiếp thu tốt hơn có xu hướng được giáo dục nhiều hơn

+ Sai lệch do khả năng tiếp thu: sự khác về khả năng có thể làm chênh lệch tiền công

Số năm đi học và tiền công với những người lao động có tỷ lệ chiết khấu khác nhau:

Số năm đi học và tiền công những người lao động có khả năng tiếp thu khác nhau:

b. Ước tính tỷ lệ hoàn vốn của việc đi

học Khoảng 9%

Các cặp song sinh giả định có khả năng tiếp thu như nhau, tỷ lệ hoàn vốn từ 3 – 15%

4. Áp dụng chính sách: chất lượng trường học và tiền công R

1992: mức học phí cao hầu như không tác động đến kết quả học tập của sinh viên

- Clg trường học ~ MRR

- Tỷ lệ HS/GV ~ 1/MRR

- Tiền công R ~ tỷ lệ lợi

tức Quan điểm:

- Tỷ lệ HS/GV giảm 10 => Tỷ lệ lợi tức tăng 1%

- Tăng R lên 30% => Tỷ lệ lợi tức tăng 0,3%

Bài tập: người lđg có tối đa hóa TN trong cả cuộc đời hay không?

5. Học vấn là một tín

hiệu Nếu 2 loại người lđg

có:

• NSLĐ thấp (L) có tỷ trọng trong ds là q, năng suất lđg cận biên MP

= 200

• NSLĐ cao (H), tỷ trọng trong ds là (1 – q), năng suất lđg cận biên MP

= 300

Nếu xác định được NSLĐ đúng người sd lđg sẽ trả w

= 200 và w

= 300, tuy nhiên nếu

không thì họ sẽ đưa ra mức lương như nhau dựa trên NS kỳ vọng:

E(W) = q*MP

+ (1 – q)*MP

= 300 – 100q

=> Thiệt DN, lao động NS cao, lợi lao động NS thấp

6. Đầu tư vốn nhân lực sau khi học (đào tạo trong công việc)

- 2 loại: Đào tạo chung (khi DN không phải chi trả phí) & Đào tạo chuyên biệt (DN chi trả 1

phần khi có lợi từ hoạt động này)

- Đào tạo khả năng chuyên biệt hạn chế khả năng bỏ việc của người lao động sau đào

tạo Bài tập tổng hợp:

Chương 6: Di cư lao động

Di cư lao động như một sự đầu tư vào vốn nhân lực

Quyết định di cư khi: lợi ích ròng của việc di cư > 0

1. Di cư nội địa

Khả năng di cư ~ 1/khoảng cánh ~ Trình độ học vấn của người lao động

- Khi nơi nhập cư không đáp ứng nhu cầu của người lao động => Di cư quay trở lại hoặc Di

cư tiếp

Khả năng di cư nội địa của Mỹ (2005 – 2006) theo tuổi và học vấn

Bài tập:

Di cư theo gia đình: quyết định di cư dựa trên lợi ích ròng của cả gia đình

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

Lý thuyết Kinh Tế Lao Động (KTLĐ): Nội Dung Các Chương Học Từ 1 Đến 6

Tài liệu liên quan:

Kinh Tế Các Nước NICS: Tiến Trình Phát Triển và Đặc Điểm Chính

Hàng hóa và Hai Khái Niệm Cơ Bản Trong Kinh Tế (KT101)

Đề kiểm tra giữa kỳ môn Kinh tế lao động 2025 | Đại học kinh tế Quốc dân

Bài tập nhóm Phân tích tình hình tiền lương, thu nhập của người lao động trong khu vực công ở Việt Nam môn Kinh tế lao động | Đại học kinh tế Quốc dân