Mạng máy tính và Bảo mật mạng | Nhập môn An toàn máy tính | Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội
Phân loại theo phạm vi ⬗ Mạng LAN (Local Aera Network): mạng cục bộ, kết nối các máy tính trong phạm vi nhỏ. ⬗ Mạng MAN (Metropolitan Area Network): mạng đô thị, kết nối các máy tính trong phạm vi một thành phố. ⬗ Mạng WAN (Wide Area Network): mạng diện rộng, kết nối các mạng máy tính trong nội bộ các quốc gia hay giữa một số quốc gia. Tài liệu được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Nhập môn An toàn máy tính 10 tài liệu
Trường: Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội 0.9 K tài liệu
Tác giả:
Preview text:
12/27/2022 Mạng máy tính Nguyễn Chí Hiếu 1 Nội dung 1.
Giới thiệu mạng máy tính 2. Phân loại mạng 3.
Mạng Internet và World Wide Web 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 2 2 1 12/27/2022
1. Giới thiệu mạng máy tính
⬗ Mạng gồm các thành phần
⬗ Thiết bị đầu cuối: máy tính, điện thoại thông minh, …
⬗ Phương tiện kết nối: có dây, không dây
⬗ Thiết bị liên mạng: routers, switch, hub, … 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 3 3 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 4 4 2 12/27/2022
1. Giới thiệu mạng máy tính ⬗ Thiết bị kết nối
⬗ Repeater (bộ lặp): truyền tín hiệu giữa 2 mạng
⬗ Bridge: tương tự như bộ lặp nhưng chỉ truyền tín hiệu có nghĩa
⬗ Switch (thiết bị chuyển mạch): liên kết nhiều mạng tương thích
⬗ Router (bộ định tuyến): liên kết nhiều mạng không tương
thích, tạo nên mạng của nhiều mạng 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 5 5
1. Giới thiệu mạng máy tính ⬗ Thiết bị kết nối 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 6 6 3 12/27/2022 2. Phân loại mạng 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 7 7 2. Phân loại mạng
⬗ Phân loại theo chức năng
⬗ Mạng ngang hàng (Peer to Peer): các máy tính có vai trò như nhau.
⬗ Mạng khách/chủ (Client/Server): một số máy tính là
máy chủ phục vụ các máy khách. 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 8 8 4 12/27/2022 2. Phân loại mạng
⬗ Phân loại theo phạm vi
⬗ Mạng LAN (Local Aera Network): mạng cục bộ, kết nối
các máy tính trong phạm vi nhỏ.
⬗ Mạng MAN (Metropolitan Area Network): mạng đô thị,
kết nối các máy tính trong phạm vi một thành phố.
⬗ Mạng WAN (Wide Area Network): mạng diện rộng, kết
nối các mạng máy tính trong nội bộ các quốc gia hay giữa một số quốc gia. 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 9 9 2. Phân loại mạng
⬗ Phân loại theo cấu trúc hình học ⬗ Bus ⬗ Star ⬗ Ring 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 10 10 5 12/27/2022 Phân loại theo cấu trúc 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 11 11 Phân loại theo cấu trúc 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 12 12 6 12/27/2022 2. Phân loại mạng ⬗ Cách giao tiếp
⬗ Mạng ngang hàng (Peer to Peer) ⬗
Các máy ngang nhau trong quá trình giao tiếp
⬗ Mạng khách chủ (Client – Server) ⬗
Có một máy chủ, nhiều máy khách ⬗
Máy chủ phải chạy liên tục ⬗
Các khách có thể truy xuất cùng một lúc 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 13 13 2. Phân loại mạng
⬗ Giao thức mạng (Protocol)
⬗ Tập hợp các quy tắc giúp các thiết bị trong mạng gửi/nhận dữ liệu với nhau.
⬗ Cấu trúc hình học của mạng xác định giao thức sử dụng 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 14 14 7 12/27/2022 2. Giao thức mạng
⬗ Giao thức (Protocol) là tập hợp các quy tắc giúp các thiết bị
trong mạng gửi/nhận dữ liệu với nhau.
⬗ Cấu trúc hình học của mạng xác định giao thức sử dụng 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 15 15 3. Internet và Word Wide Web
⬗ Internet là mạng phạm vi toàn thế giới
⬗ 1970, DARPA (Cơ quan quản lý các dự án nghiên cứu phòng thủ tiên tiến)
⬗ Liên kết các mạng để không bị gián đoạn trong thảm họa
⬗ Hiện nay, được liên kết bởi các mạng LAN, MAN, WAN trên
toàn thế giới với số lượng thiết bị kết nối rất lớn
⬗ Được xây dựng và duy trì bởi ISP (nhà cung cấp dịch vụ) 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 16 16 8 12/27/2022 3. Internet và Word Wide Web ⬗ Kiến trúc Internet 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 17 17 3. Internet và Word Wide Web ⬗ Phân theo thứ bậc
⬗ Tier-1 ISPs, Tier-2 ISPs, Access ISP
⬗ Một số ISP cấp 1: các mạng WAN quốc tế tốc độ cao được
điều hành bởi các công ty lớn. Cung cấp băng thông cho các ISP cấp 2, 3
⬗ ISP cấp 2: tương tự ISP cấp 1, được kết nối với các ISP cấp 1
⬗ Access ISPs (Tier-3 ISPs) cung cấp kết nối đến Internet 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 18 18 9 12/27/2022 3. Internet và Word Wide Web
⬗ Thiết bị người dùng truy xuất được gọi là thiết bị đầu cuối
bao gồm: máy để bàn, máy xách tay, điện thoại thông minh, …
⬗ Mỗi thiết bị có một địa chỉ duy nhất gọi là IP (Internet Protocol)
⬗ IPv4: định danh bởi 32 bit
⬗ IPv6: định danh bởi 128 bit ⬗ 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 19 19 3. Internet và Word Wide Web
⬗ Tên miền (domain) là một địa chỉ duy nhất được sử dụng
bởi các trường học, công ty, cá nhân, … thay thế cho địa chỉ IP
⬗ Mỗi tên miền cần được đăng ký với ICANN (Internet
Corporation for Assigned Names and Numbers) 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 20 20 10 12/27/2022 3. Internet và Word Wide Web
⬗ Các dịch vụ trên Internet
⬗ Network News Transfer Protocol (NNTP)
⬗ File Transfer Protocol (FTP) ⬗ Telnet & SSH
⬗ Hypertext Transfer Protocol (HTTP) ⬗ Electronic Mail (email) ⬗ Voice-over-IP (VoIP) ⬗ World Wide Web 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 21 21 Word Wide Web
⬗ 1989, Tim Berners-Lee phát minh
ra Word Wide Web, giúp giao tiếp
thông tin qua một giao thức
truyền tải dạng siêuvănbản (hypertext)
⬗ Siêu văn bản cho phép nhúng các
siêuliênkết (hyperlink) đến các
văn bản khác, hay truyền qua mạng 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 22 22 11 12/27/2022 Word Wide Web ⬗ Cài đặt Word Wide Web
⬗ Web server: cung cấp các dịch vụ truy xuất dữ liệu trên máy chủ
⬗ Trình duyệt Web (browser)
⬗ Giao thức HTTP: trao đổi giữa trình duyệt và Web server
⬗ Địa chỉ URL (Uniform Resource Locator) 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 23 23 Word Wide Web 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 24 24 12 12/27/2022 Word Wide Web
⬗ HTML (Hypertext Markup Language)
⬗ Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản dùng để hiển thị nội dung một trang Web
⬗ Chứa nhiều thẻ (tag): html, head, body, p, …
⬗ Thiết kế các trang web trên World Wide Web, được hỗ trợ
các công nghệ như CSS và các ngôn ngữ kịch bản giống như JavaScript 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 25 25 Word Wide Web 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 26 26 13 12/27/2022 Word Wide Web
⬗ XML (Extensible Markup Language)
⬗ Ngôn ngữ đánh dấu mở rộng dùng để xây dựng các ngôn ngữ đánh dấu tương tự HTML 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 27 27 Word Wide Web
⬗ HTML (Hypertext Markup Language)
⬗ Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản dùng để hiển thị nội dung một trang Web
⬗ Chứa nhiều thẻ (tag): html, head, body, p, …
⬗ Thiết kế các trang web trên World Wide Web, được hỗ trợ
các công nghệ như CSS và các ngôn ngữ kịch bản giống như JavaScript
⬗ https://www.w3schools.com/html/default.asp ⬗ https://codepen.io/pen/ 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 28 28 14 12/27/2022 Bảo mật mạng
⬗ Máy tính có thể bị tấn công bởi ⬗ Viruses và worms ⬗ Trojan horses ⬗ Spywares và phishing
⬗ Tấn công từ chối dịch vụ (denial of services) ⬗ Spamming
⬗ Kỹ thuật bảo vệ máy tính ⬗ Tường lửa (firewall) ⬗ Proxy server ⬗ Phần mềm diệt virus 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 29 29 Bảo mật mạng
⬗ HTTPS và SSL (Secure Socket Layer)
⬗ Mã hóa khóa công khai (public key)
⬗ Public key: dùng để mã hóa thông điệp
⬗ Private key: dùng để giải mã thông điệp
⬗ Chứng nhận (certificate) và chữ ký số (digital signature)
⬗ Tổ chức phát hành chứng thực số (certificate authority - CA) 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 30 30 15 12/27/2022 Bảo mật mạng ⬗ Adware
⬗ Phần mềm quảng cáo bất hợp pháp, thay đổi trang Web mặc
định (home page), các trang tìm kiếm mặc định (search
page)… hay liên tục tự động hiện ra (popup) các trang web
quảng cáo khi đang duyệt Web
⬗ Spyware (phần mềm gián điệp)
⬗ Phần mềm theo dõi và tập hợp các thông tin của người dùng máy tính
⬗ Malware (phần mềm độc hại) ⬗ Virus, Trojan, Worm … 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 31 31 Bảo mật mạng ⬗ Virus máy tính
⬗ Là một chương trình phần mềm có khả năng tự sao chép
chính nó từ máy tính này lây nhiễm sang máy tính khác để phá hoại hệ thống 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 32 32 16 12/27/2022 Bảo mật mạng ⬗ Tác hại
⬗ Giảm hiệu năng hoạt động của máy tính
⬗ Làm sai lệch quá trình hoạt động của máy tính
⬗ Đánh cắp, thay đổi, phá hủy dữ liệu ⬗ Hình thức lây nhiễm
⬗ Qua các thiết bị lưu trữ
⬗ Qua thư điện tử, mạng Internet 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 33 33 Bảo mật mạng ⬗ Virus khởi động
⬗ Lây nhiễm ở vùng khởi động hệ điều hành của ổ cứng làm
thay đổi hoặc phá hỏng quá trình khởi động của máy tính ⬗ Virus tập tin
⬗ Là những virus lây nhiễm vào những tập tin chương trình,
phổ biến nhất là trên hệ điều hành Windows, như các file có
đuôi mở rộng .com, .exe, .bat, .pif, .sys.. ⬗ Virus macro
⬗ Là loại virus lây vào những tập tin văn bản (.doc), bảng tính
(.xls) hay trình diễn (ppt) trong Microsoft Office 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 34 34 17 12/27/2022 Bảo mật mạng ⬗ Trojan
⬗ Đánh cắp thông tin quan trọng trên máy tính của nạn nhân
như số thẻ tín dụng, mật khẩu... để gửi về cho chủ nhân của
nó ở trên mạng hoặc có thể xoá dữ liệu nếu được lập trình sẵn
⬗ Một đoạn mã chương trình không có khả năng lây lan xâm nhập vào máy nạn nhân ⬗ Backdoor
⬗ Loại Trojan sau khi được cài đặt vào máy nạn nhân sẽ tự mở
ra một cổng dịch vụ cho phép kẻ tấn công có thể kết nối từ xa
tới máy nạn nhân, tvà thực hiện lệnh mà kẻ tấn công đưa ra 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 35 35 Bảo mật mạng ⬗ Sâu Internet (worm)
⬗ Loại virus có sức lây lan rộng, nhanh và phổ biến nhất hiện
nay. Worm kết hợp cả sức phá hoại của virus, đặc tính âm
thầm của Trojan và lây lan rất nhanh ⬗ Rootkit
⬗ Bộ công cụ phần mềm được sử dụng để che giấu sự tồn tại và
hoạt động của những tiến trình hoặc những tập tin trong hệ thống
⬗ Có khả năng ẩn các tiến trình, tập tin, và cả dữ liệu trong registry (với Windows) 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 36 36 18 12/27/2022 Bảo mật mạng ⬗ Rootkit
⬗ Bộ công cụ phần mềm được sử dụng để che giấu sự tồn tại và
hoạt động của những tiến trình hoặc những tập tin trong hệ thống
⬗ Có khả năng ẩn các tiến trình, tập tin, và cả dữ liệu trong registry (với Windows) 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 37 37 Bảo mật mạng
⬗ Cần có phần mềm Bảo mật máy tính 2021
Nhập môn điện toán | Nguyễn Chí Hiếu 38 38 19