Mô Hình Chức Nghiệp và Ứng Dụng Tại Việt Nam | Môn Kỹ thuật điều hành công sở - Học viện Hành chính Quốc gia

lOMoAR cPSD| 23136115
LIÊN HỆ THỰC TIỄN Ở VIỆT NAM
Ở Việt Nam, mô hình chức nghiệp được thể hiện rõ nét trong hệ thống công vụ
hiện hành, đặc biệt là trong chế độ công chức và viên chức. -
Một số đặc điểm và ứng dựng mô hình chức nghiệp ở Việt Nam nhưsau:
+ Việt Nam có hệ thống công chức được phân loại theo ngạch, bậc (ví dụ: chuyên
viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp)
+ Việc tuyển dụng công chức chủ yếu thông qua thi tuyển hoặc xét tuyển, đảm bảo tính khách quan
+ Công chức khi được tuyển dụng sẽ có sự ổn định về việc làm, khó bị sa thải
trừ khi vi phạm kỷ luật nghiêm trọng
+ Tiền lương và chế độ đãi ngộ dựa trên thâm niên công tác, ít phụ thuộc vào năng lực cá nhân
+ Việc thăng tiến chủ yếu theo lộ trình từ thấp lên cao, đòi hỏi thời gian công tác
nhất định, thay vì chỉ dựa vào năng lực hoặc thành tích đột phá. -
Ví dụ minh họa:
+ Một người muốn trở thành công chức nhà nước tại Bộ Nội vụ phải tham gia
kỳ thi tuyển dụng công chức.
+ Nếu trúng tuyển, họ sẽ được bổ nhiệm vào một ngạch công chức (ví dụ: chuyên viên).
+ Trong suốt quá trình làm việc, họ được hưởng các chế độ như nâng bậc lương
định kỳ, chế độ bảo hiểm, nghỉ hưu theo quy định.
+ Nếu muốn thăng tiến lên chuyên viên chính hoặc cao cấp, họ cần đáp ứng điều
kiện về thời gian công tác, hoàn thành các khóa đào tạo và trải qua kỳ thi nâng ngạch. -
Ưu điểm của mô hình chức nghiệp tại Việt Nam
+ Tạo sự ổn định: Công chức, viên chức được hưởng chế độ làm việc lâu dài, ít
bị sa thải trừ khi vi phạm nghiêm trọng.
+ Gắn bó với tổ chức: Do tính ổn định cao, nhiều công chức có xu hướng gắn bó
với đơn vị công tác trong thời gian dài. lOMoAR cPSD| 23136115
+ Lộ trình nghề nghiệp rõ ràng: Việc thăng tiến tuân theo quy định cụ thể, tạo sự
minh bạch trong hệ thống công vụ. - Nhược điểm:
+ Thiếu linh hoạt trong đánh giá năng lực: Việc đề bạt thường dựa vào thâm niên
hơn là năng lực thực tế, dẫn đến tình trạng "chậm đổi mới".
+ Khó thu hút nhân tài trẻ: Những người trẻ có năng lực thường gặp khó khăn
trong việc thăng tiến nhanh do phải tuân theo lộ trình tuần tự.
+ Chậm thích nghi với yêu cầu mới: Do tính ổn định cao, hệ thống công vụ theo
mô hình chức nghiệp ít có sự cạnh tranh và cải tiến nhanh chóng.
=> Mô hình này giúp đảm bảo sự ổn định và tính chuyên môn cao trong bộ máy
nhà nước. Tuy nhiên, việc đề cao thâm niên có thể làm giảm tính cạnh tranh, chưa thực
sự khuyến khích đổi mới và sáng tạo.
Hệ thống công vụ của Việt Nam chủ yếu vận hành theo mô hình chức nghiệp,
nhưng đang có xu hướng chuyển dần sang mô hình kết hợp để tăng tính linh hoạt và
hiệu quả. Trong những năm gần đây, Việt Nam đang có xu hướng cải cách hệ thống
công vụ theo hướng kết hợp với mô hình vị trí việc làm, tức là tuyển dụng, bổ nhiệm
theo năng lực thực tế hơn là chỉ dựa vào thâm niên. Điều này giúp khắc phục một số
nhược điểm của mô hình chức nghiệp truyền thống, thúc đẩy sự cạnh tranh và nâng cao
chất lượng nhân sự trong khu vực công.