Mối quan hệ giữa nhà nước và pháp luật| Đại học Kinh Tế Quốc Dân

MỐI QUAN HỆ GIỮA NHÀ NƯỚC VÀ PHÁP LUẬT
Nhà nước và Pháp luật là hai yếu tố trong kiến trúc thượng tầng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Nhà
nước và Pháp luật đều là phương tiện của quyền lực chính trị. Nhà nước – Pháp luật có chung nguồn gốc, đ ề i u k ệ i n phát sinh, phát tr ể i n, ồ t n ạ t i và tiêu vong.
Nhà nước là một tổ chức đặc biệt của quyền lực chính trị, nhưng quyền lực đó chỉ có thể được triển khai
và phát huy có hiệu quả trên cơ ở
s của Pháp luật. Pháp luật là hệ thống các quy tắc ứng xử do Nhà nước
ban hành, luôn phản ánh những quan điểm và đường lối chính trị của lực lượng nắm quyền lực Nhà nước
và bảo đảm cho quyền lực đó được triển khai nhanh, rộng trên quy mô toàn xã hội. Với ý nghĩa đó Nhà
nước không thể tồn tại và phát huy quyền lực nếu thiếu Pháp luật; ngược lại Pháp luật chỉ phát sinh, tồn tại
và có hiệu lực khi dựa trên cơ sở sức mạnh của quyền lực Nhà nước. Vậy nên Nhà nước và Pháp luật có mối quan hệ rất c ặ
h t chẽ với nhau về nh ề i u mặt .
Về nguồn gốc ra đời, xã hội cộng sản nguyên thủy sống bằng hình thức săn bắt hái lượm. Trong quá trình
sống con người ngày một phát triển dẫn đến nhu cầu của con người ngày càng tăng đòi hỏi họ phải ả c i tiến
công cụ lao động từ đó chuyển sang hình thức chăn nuôi, trồng trọt làm năng suất lao động tăng lên dẫn
đến sự dư thừa của cải. Con người có nhu cầu trao đổi hàng hóa với nhau do giá trị hàng hóa trao đổi không
ngang bằng nên tiền xuất hiện từ đó xã hội phân hóa giàu nghèo. Xã hội phân chia 2 giai cấp: thống trị và
bị trị, giai cấp thống t ị
r ra sức bốc lột giai cấp ị b t ị
r dẫn đến mâu thuẫn xuất hiện. Giai cấp ị b t ị r vùng lên đấu tranh giành qu ề y n ợ l i ủ c a mình. Mâu th ẫ u n g ữ i a các giai ấ c p không thể đ ề i u hòa đ ợ ư c vì ậ v y để xoa dịu giai ấ c p bị t ị r , giai ấ c p t ố h ng trị tổ c ứ h c ra ộ m t th ế i t chế qu ề y n ự l c ớ m i n ằ h m ả b o vệ lợi ích ủ c a giai cấp mình đồng thời u
d y trì trật tự và ổn định xã hội từ đó Nhà nước ra đời. Để duy trì trật tự xã hội và giúp
giai cấp thống trị quản lý Nhà nước thì cần có công cụ quản lý công cụ đó là Pháp luật và từ đó Pháp luật ra đời .
- Sự tác động qua lại, sự tác động của Nhà nước đến Pháp luật
Sự tác động của nhà nước đến pháp luật t ể
h hiện trước hết là ở việc Nhà nước ban hành, thay đổi, hủy bỏ,
hoàn thiện Pháp luật, bảo vệ Pháp luật khỏi ự
s vi phạm, bảo đảm Pháp luật, đưa Pháp luật vào đời sống.
Pháp luật là sản phẩm trực tiếp của hoạt động Nhà nước. Pháp luật có vai trò điều chỉnh hoạt độn g nhà nước
và các quan hệ xã hội .Mặt khác, hoạt độn
g của Nhà nước về cơ bản đều là mang tính pháp lí.
Pháp luật chính là mục đích tồn tại của nhà nước. Pháp luật cũng được biết đến là loại phương tiện được
dùng nhằm mục đích để có thể kiểm soát hoạt động nhà nước.Thông qua pháp luật mà nhà nước sẽ có t ể h
thực hiện được các nhiệm vụ, chức năng, chính sách đối nội và đối ngoại của mình, không những thế mà nhà
nước còn có thể từ đó xác định chế đội chính trị, kinh tế, xã hội, quy chế pháp lý đối với các chủ thể là những cá nhân. Toà
n bộ hoạt động của nh
à nước đều xuất phát ừ t c ế
h độ pháp luật của nhà n ớc ư đó.
- Sự thống nhất giữa nhà nước và pháp luật: Ta t ấ h y đ ợc ư rằng, phá p l ậ u t c ó ý nghĩ a cũng nh
ư những vai trò khá quan trọng để củn g cố hoàn thiện nhà
nước. Và để nhà nước có thể thích ứng sự phát tr ể
i n khách quan của xã hội. Không có chế độ nhà nước nào
tồn tại mà lại có thể thiếu pháp luật và ngược lại .Đối với một nhà nước thì sự hoàn thiện tiến bộ hay lạc hậu ,
trì trệ của pháp luật cũn g từ đó mà n
ó sẽ kéo theo sự hoàn thiện hay trì trệ, lạc hậu của nhà nước và cũng
ngược lại thì việc đổi mới, hoàn thiện nhà nước và pháp luật cũng sẽ chỉ thực sự có ý nghĩa và đạt được hiệu quả khi được t ế
i n hành song song trên cơ ở s giám sát của toàn x ã hội .
Nhà nước và pháp luật được biết đến là hai hiện tượng xã hội và chúng luôn gắn liền với nhau, cũng chính
vì thế mà nguyên nhân về sự ra đời của nhà nước cũng chính là nguyên nhân chính làm xuất hiện pháp luật. Như mỗi chúng t
a đều đã biết, nhà nước và pháp l ậ
u t đều là những hiện tượng xã hội mang tính lịch sử, đây thực c ấ
h t đều là sản phẩm của xã hội khi xã hội đó có giai cấp và đấu tranh giai cấp. Nhà nước và pháp luật
chỉ ra đời và tồn tại khi trong xã hội khi xã hội đó có những điều kiện nhất định, điều kiện đó chính là có
sự tư hữu, xã hội phân chia thành giai cấp và đấu tranh giai cấp. Như vậy, ta thấy rằng, nhà nước và pháp luật có sự thống n ấ h t với nhau.
- Sự khác biệt giữa nhà nước và pháp luật:
Như chúng ta đã biết, nhà nước là tổ chức đặc biệt của quyền lực công và cũng chính là phương thức hay chính
hình thức tồn tại của xã hội có giai cấp. Còn pháp luật lại được hiểu là hệ thống các quy phạm được nhà nước
ban hành và đảm bảo thực hiện nhằm mục đích để có thể thông qua đó điều chỉnh hành vi và các quan hệ xã hội ủ c a con ng ờ ư i. Nhà n ớ ư c sẽ đại d ệ i n cho ứ s c ạ m nh cò n phá p l ậ u t thì đ ợc ư sử dụn g để đại d ệ i n ch o ý chí. Khi chún g ta n ắ h c đến nh à n ớc ư
tức là chúng ta đang nói đến yếu ố t con người cùng cơ c ế h bộ máy, còn khi
chúng ta nói pháp luật thì tức là chúng ta đang là nói đến các quy tắc hành vi của con người.
Ví dụ Mối quan hệ giữa Nhà nước và Pháp luật Nhà nước và Phá p luật V ệ i t Nam cùng ra đời v à chúng có mối qua
n hệ thống nhất với nhau. Nhà nước sẽ có
chức năng bảo vệ pháp luật thực thi hiệu quả nhất. Nhà nước cũng có một bộ máy cưỡng chế đặc biệt nhằm mục đích để đảm ả b o cho v ệ i c t ự h c thi pháp l ậ u t đ ợ ư c d ễ i n ra ộ m t cách chính xác.
Pháp luật thì sẽ lại được nhà nước ban hành và được thừa nhận. Cũng chính bởi vì thế, nhà nước ta vẫn luôn
đảm bảo cho pháp luật được thực thi một cách nhanh chóng, hữu hiệu nhất trong cuộc sốn g con người. Pháp luật sẽ do nh à n ớc ư
ban hành, pháp luật sẽ đ ợc ư truyền bá và ẽ s được p ổ
h biến tới mỗi người bằng nhiều
con đường khác nhau và chính thức thông qua các hệ thống cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Pháp luât
cũng sẽ có khả năng có những tác động đến mọi chủ thể là những cá nhân hay là các tổ chức trong xã hội.
Không những thế, pháp luật cũng sẽ điều chỉnh hầu hết đối với các lĩnh vực của đời sống xã hội .
Nhà nước ta cũng đã ban hành, thay đổi, hủy bỏ, hoàn thiện pháp luật, cùng với đó là tiến hành bảo vệ pháp luật k ỏ
h i sự vi phạm ,bảo đảm pháp luật, đư a phá p luật và o đời sốn g của ng ời
ư dân một cách rất rõ ràng. Trước ổ
đ i mới, Đảng và Nhà nước ta cũng đã thực hiện chính sách ngoại giao khép kín. Hệ thống pháp luật của n ớ ư c ta giai đ ạ o n này t ự h c c ấ h t cũng đã ngăn ấ c m các hoạt ộ đ ng ầ đ u tư ủ c a tư ả b n n ớ ư c ngoài vào.
Nhưng, ta thấy được rằng, từ khi mở cửa và hội nhập nền kinh tế th ìĐản g và Nhà n ớc ư ta cũn g đã đặt quan hệ ng ạ
o i giao với hơn 180 quốc gia và vùng lãnh t ổ h trên t ế h giới.
Trước tình hình đó thì ta t ấ h y đ ợ ư c ằ r ng, pháp l ậ u t ủ c a V ệ i t Nam về cơ ả b n cũng đã có n ữ h ng thay ổ đ i nhằm ụ
m c đích để sao cho có t ể
h phù hợp với xu thế chung. Không những thế thì Nhà n ớc ư t a đã có nhiều
chính sách được ban hành nhằm mục đích để có thể thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài như tạo môi trường đầu tư thông thoáng ố đ i ớ v i các q ố u c gia và các nhà ầ đ u tư. N ữ
h ng chính sách đó về cơ ả b n cũng đã đ ợ ư c
thể hiện tập trung trong pháp luật Việt Nam giai đoạn h ệ i n hành.