-
Thông tin
-
Quiz
Ngân hàng câu hỏi ôn tập cuối học phần cho sinh viên tham khảo - Tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen
Ngân hàng câu hỏi ôn tập cuối học phần cho sinh viên tham khảo - Tài liệu tham khảo | Đại học Hoa Sen và thông tin bổ ích giúp sinh viên tham khảo, ôn luyện và phục vụ nhu cầu học tập của mình cụ thể là có định hướng, ôn tập, nắm vững kiến thức môn học và làm bài tốt trong những bài kiểm tra, bài tiểu luận, bài tập kết thúc học phần, từ đó học tập tốt và có kết quả
Môn: Phương Pháp học Đại Học (xc) 19 tài liệu
Trường: Đại học Hoa Sen 4.8 K tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
TAP CHÍTAM Lt HOC
VIEN HÀN LÃM KHOAHOC XÃ HOI VIÊT NAM JOURNAL OF PSYCHOLOGY
VIETNAM ACADEMY OF SOCIAL SCIENCES TÂM L? H ISSN: 1859-0098 SO 1 1 - 2019 Tóa soan:
37 KIM MÃ THIIONG, CÕNG V!.BA DiNH, HÀ NOI
OIÊN THOAI: 024.38328595 - 024.38325177 - 024.38325174 Fax: 84-24-38328893 Email: tapchitlh@ gmail.com TAM Lź H@C P S Y C H 0 L 0 G Y MHC LRIC Trang
• NGUYÊN TH!,HOA: Tình càm dói või hoat dong dánh bät xa bò cíia chú 3
tàu ven bien miên Trung nuóc ta
TRÃN THJ TÚ ANH - NGUYÊN PHLfÓC CÁT TUÓNG - DINH ! 9
HÓNG VĂN: Thích nghi hóa thang do Găy bïÎng hiÎn l6i trên nhóm tuoi vi thänh niên
• NGUYÊN THI MINH HÃNG - NGUYËN VIÉT HUNG: Dinh hu6ng tÔn 32
giáo vfi ãnh huòng cúa nó 6en múc do buông xã ò tin do Phat giáo
°NGUYÈN THI. NHÂN ÁI - PHĄM! DIEU THÚY: Thyc tryg hành vi 5 gây hon cúa thanh niên thieu
Viet Nam trong ii cành hpc duõng
°HOÀNG THÉ HÀl - HÓ! THÜY HÀNG: Moi quan he giûa cách irng
phó v6i múc do stress cùa giáo viên mdnon trên dja bän thành pho 63 Ofi Nàng
• NGUYÊN VĂN TUÓNG: Mgt sò mó hinh dp báo sq thay doi úng phó
suy right tiêu cfc khi bi by lyc h9c duòng cùa hoc sinh trung hgc cø sò
• TÖNG MDC LÇC TAP THI TÂM LY HOC NĂM 2018 TÓM TÁT BÀI 91 • (TIËNG ANH) 98 Giå: 35.000 dong @ TÂA Lź H@C CONTENTS Page
NGUYEN THI HOA: Emotions of Central Region shipowners towards o8shore activities
TRANTHI TU ANH - NGUYEN PHUOC CAT TUONG - DINH THI HONG 19
VAN: The Vietnamese adaptation of verbal aggressiveness scale for adolescent population
NGUYEN THI MINH HANG - NGUYEN VfET HUNG: Religious orientation32
and its influences on Buddhist practitioners' non-attachment
NGUYEN THI NHAN AI - PHAM THt DIEU THUY: Adolescents' aggressive5o behavior in school settings
HOANG THE HAI - HO THI THUY HANۓ: Stress coping strategies and
perceived stress ievei or prescnooi ieacners in ma rang 63
NGUYEN VAN TUONG: Models predicting changes in school violence
coping strategies by negative thinking of lower secondary school students
GENERAL TABLE OF CONTENTS OF JOURNAL OF PSYCHOLOGY 2018 91 ABSTRACT (ENGLISH) 98 Price: 35.000 VND
MOT SÖ MÕ HÎNH DLI BÁO SLf THAY OÖI
ÚNG PHÓ BANG SUY NGHÏ TIÊU CLfC KHI B! BAO LLfC HOC OLfÒNG
CÚA H‹DC SINH TPUNG H‹DC CCL SÔ Nguyèn Vän Taõng
Ti uăng Opt Int Khou hpt- Xã hõi x'à Nhăn x+än. Opt lion Quo: dia tlićiiih phă“Hó Chi Minh ț} TÓM TÁT
Kháo sót bäng bóng hói vào thăng 5/2018 tren hpc 417 sinh trung hpc co só
cho they, có 6 yen to ành hućm'g dën :ng phó bang suy nghi“ tiêu cfc cûa hqc sinh
khi căc em bi bgo lyc hgc du-àng. Dó là nhan thú:c ve hành vi bgo ldc hgc duăng,
tinh cách cûa căe em, thăi dğ sóng, môi quan hê vói bgn bè, Juan ùê Eng x : giûa
hqc sinh vói gióo viën, mii quan hę giù,a cäc em vói cha me. Nghiên cïi'u cñng tim
ra 5 mô hinh dy băo có the giúp hqn chê, làm giám căc Eng phó suy right“ tiëu cțrc
Chi hgc sinh trung hgc ca să bi lyc, bgo
trong dó, căch ń'ng :rù giíia php hiiynh và
hgc sinh là bien st có tăc ding mgnb nhál
den nhü‘rig thay dÖi này, Căc kel quá
nghiên cpu có the là nhñng ggi ÿ ve m@I bien phóp
nhom giâm thieu ú•ng phó sys
right‘ łiéy cye, täng cvàng suy nghi tícń cfc trong trvàng harp cóc em bi I go lyc hgc dvàng.
Ter khóa: hành vi bąo Inc hąc
duäng,- hoc sinh b¡ bgo Inc hoc duány,- Sub
nghi‘ trên cțrc,’ Cóc yen th!ánh hvõnB den :ng cûa phó hoc sinh.
Ngày nhan bài: 4/9/2018; Ngày duyęt dărig bài.- 25/12/2018. 1. Ó$t va n de
Nhieu nhä nghiên cúu trên the giói dã dna ra quan diem cúa mình ve
hành vi bao Ițrc hgc duòng. Batsche và Knoff(1994) cho rang, hành vi bșo ldc
hgc diròng dogc hieu theo nghía rong là toàn bo các dieu kien ho3c hành dong
có the tąo ra bâu không khí truòng hgc, trong dó hgc sinh và gifio viên càm
thay sq hãi hoac có nguy cø tró thành nan nhân cúa sq cuóp giat, xâm pham
thân the hay tinh thân (dan theo Nguyên Th| Thanh Bình, Nguyên Th| Mai
Lan, 2013, tr. 73). Quan diêm này nhan manh den hau quà cüa hành vi bąo ldc
hgc duõng, gây ành huòng dên bau không khi truòng hgc và änh huòng den
sic khóe tinh than, thê chât và gié trot vat chat cúa giäo viên và hgc sinh.
Furlong và Morrion (2000); Peters (2004) cho rãng, hänh vi bąo lțic hgc duòng
TAP CHf TAM LY HOC, Só 1 (238), 1 — 2019 75
la mot cau trúc da chieu và không có sp tuyên bo chac chan nào ve các chieu
h«óng cu the cúa nó. Bao lic hçc duõng bao gom các hành vi bãt nat, chông
doi xã hei, pham toi và nhüng hành vi vi pham kj' luat trutmg hgc (dan theo
N§uyên Thi Thanh Binh, Nguyen
Thi Mai Lan, 2013, tr. 71 - 72). Theo quan diêm này, hành vi bao l;rc hoc duõng bao gorn
tat cà hành vi lech chuan xuat hien trong truõng hoc, vi pham noi quy nhà truóng và ành hirõng tiêu circ den hoat dong giào dvc cüa nhà truõng. Cíing theo
quan diem này, hành vi bao lhe hoc dirõng có
the liên quan den hgc sinh, gióo viên, cán bo công nhân viên
trong nhà truõng, tham chí là nhiing nguói bên ngoài triiõng hgc nhung có
nhiing hành vi gây ãnh huóng dên kJ cuong truõng hgc. Theo dinh nghia cria
Trung tâm Kiem soát và Phóng ngúa d!Ch benh Floa Ky: Hãnh vi bao lic hgc
duõng là rnôt dang bao lhe cúa thanh thiêu niên, là viec sú dqng có m uc dích
vii lic hay quyen lic de chong la i và có xu huóng gây ton thiipng ve the chat
hoac tâm 1y cho mot hay mot nhóm nguói trong cong dong (dan theo Nguyen Th! Thanh Binh, Nguyen Thi Mai
Lan, 2013, tr. 73). Quan diem này cho rang, doi tugng liên quan deu
hành vi bao lic hgc dirõng chú yeu là thanh thieu niên,
thông qua viec sú dung súc manh thê chât hoãc quyên luc cá nhân de gây tón thitong cho ngaõi khác.
Mot so hoc già Trung Quoc khi dna ra quan diêm ve hành vi bao luc
hoc diióng dã d?ac biet chú y dên giói han vê
pham vi, doi titpng liên quan và
nhiing hau quà tiêu cyc cüa hành
vi này. Cç the nhir: Zhang Wang (2002) cho rãng, hành vi bao lyc
hgc dirõng là nhirng hành vi xày ra ó trong và ngoài nhà
truõng có liên quan den nhiing nguói trong nhà truong (bao gom giáo viên và
hgc sinh), mang 1ai nhirng ành huóng cà vê thê chât lân tinh thân cho cà hai
bên. Nghiên cúu cüa Yang Hongfei và Ye Yinghua (2005) phát hien ra rang:
da so nhiing giáo viên và hgc sinh tieu hgc và trung hoc cho rang nhPng hành
vi tan công ve thê xác và quay rôi tinh dqc tuong doi nghiêm trgng là hành vi
bao luc hqc duõng, mà không ai cho rãng nhíing só dà k ích vê lói nói ciing là
hành vi bgo lic h9c duõng. So vói hgc sinh, da phan giáo viên cho rang, tan cõng ve thê xác chính
là hành vi bgo lirc hgc diióng. So vói giáo viên thi hqc sinh lai cho
rãng nhíing dà kích vê lõi nói, phá hoai ve tài sàn và nhíing hinh phat chính là hành vi bao luc hoc duõng. Quan diem
này cho thây, giáo viên và
hgc sinh có nhüng nhan dinh khác nhau vê hành vi bao Inc hgc diróng. Yao
Jianlong (2008) cho ràng, doi vói nhiing quan diem ve pham vi cua hành vi
bao lic hgc duóng, ve da i thê, có thê
chia ra hai loai, mgt là lay mô hinh giói
han trong “nhà triróng” lfim trung tâm, hai là lây mô hinh giói han là giiia “gióo
viên và hgc sinh” lfim trung tâm. Theo dó, hành vi bao lyc hgc duóng ám chi
nhiing hành vi xày ra trong nhfi truõng tii mâm non den pho thông trung hgc và
trong pham vi truõng hoc, do hpc sinh, giáo viên và nhiing nguõi bên ngoà i
truõng hgc cô tinh xâm hai deu giáo viên hoãc hgc sinh trong nhà truõng, cíing 76
UP GHÍ TAM Li’ HOC, S8 1 (238), 1 - 2019
nha nhifng tài sàn cúa gilo viên và li9c sinh -trong nhà truõng, làm ành
httdng den t lt M quàn ly giáo dçc cúa tniõng h9c.
Ó Viet Nam, ciing có nhieu quan diem khéc nhau ve hãnh vi boo lpc
hgc daón$. Nguyên Vãn Ltr9t (2009) và Búi Thi Hàng (2010) cúng quan
diem khi cho rãng hành vi bao lqc hçc duóng lã nhitng hành vi ljch chuan
c6 liên quan den hgc sinh. Trong dó, tác gi$ Búi Thj Hóng nha matt, hqc
sinh có the chú ddng mole bj dog khi gãy ra hành vi boo lic hgc duõng,
bao gom pôr lost hành vi boo lqc gina gião vién vói hpc sinh và nguqc fiii, gitfa hgc sinh v6i nhau, gãy ton thuong
trgng dan tính ming, danh du và nhân pham nguói b'i hgi. Tàc già
cita Luu (2010), Lê Vãn Anh (2013) vã Tmn Nguyén Bá
Det (2013) cúng quan tàm dan các hinh thúc cua hành vi beo lçc h9c diióng
và hfiu quá cúa nó khi cho ring: Hành vi boo lqc h9c dii6ng là nhttng hành
vi có sit dçng vii Iqc hoje quyen lqc cúa hgc sinh hoje giéo viên doi vói
nhiing h9c sinh, giáo viên hoje nhííng ngutri khác và ngnqc 19i. Dó có the
là nhitng hành vi bgo I\re ve thÉ xác, ÜÊ tinh thân, ve tinh dyc, v8 ngôn ngú,
nhdng óp bu c vÊ tài chtnh home nhúng hành vi khàc có the gfiy ra nhttng
tón thiinng ve mot tinh the, the cftat home vot chÀt cúa ngudi bi hai và nó có
the xày ra bèn trong hoiic ben ngoài ph vi khòng gian cúa
nhà trtr6ng. Nhóm tàc già Nguyén Thj Thanh Binh và Nguyén Tht Mai
Lan (2013) cho râng: Hành vi bgo luc h9c dudng là nhitng hành vi gáy h§u
quà nghiêm trpng dan súc khóe the chlt và súc khóe tinh the cúa ngnòi kh$c và xày ra trong ph vi nhl truóng. Cm
trúc tàm U cúa hành vi b9o laic hpc dirtmg bao góm nh@ thúc, th$i d và
hành dgng. Tlc già Nguyén Thj Hoa (2014), Huynh Vhn Son và egng sp
(2014) cíing giói han hành vi b9o lyc h9c duóng xèy ra gitfa h9c sinh vói
h9c sinh vè nhân mgnh hành vi boo lpc h9c dutmg là nhifng hành vi có y
thúc làm hei nguõi khlc (ve các rnôt nhvr: the chat, tinh thorn, kinh tê hoje
và von dê tlnli dçc) cúa m9t h9c sinh hoac cúa mgt nhóm hgc sinh htróng
den mçt h9c sinh hoãc mjt nhóm hpc sinh khác dien ra trong mõi tnióng h9c duóng.
Nhu vgy, có the rút ra m8t só ket luz nhtr sau: Ve dang co, h$nh vi
bato Iqc h9c dn6ng Ià nhiing hành vi có y thúc làm hit nguõi khác. Ve cm
trúc tâm lJ, hânh vi này dnqc the hijn qua céc miít nhan thúc, thái dj vã
hành dang. Ve hinh thúc, hành vi bao lqc h9c duóng bao góm bao ltrc tinh
the, the chet, v$t chet và tinh dçc, trong dó daqc nhãc dEn nhieu nhat là
bao luc tinh thln, the chat và vfit chat. Ve dvi tcpng tham gia, hành vi b9o
luc h9c duõng có liên quan den các thành viên trong nhã truóng, nhng
thtróng xày ra nhiiu nhat là girls hgc sinh vdi hgc sinh. Vê pham vi, hành vi
này có the diên ra ó trong hogc ngoài không gian truóng hpc. Ve h3u quà,
hành vi bao fire h9c duõng gây ành htiõng tiéu este den súc khõe tinh than,
the chât vi giá trj vjt chat cúa nguói bi hai, ngudi gây ra hành vi bao luc, dxc
biêt cón ành huõng tiêu core den ket quà
TCP CHI TAM Lt HOC, S6 t (238), t - 20t9 77
hoc tap cria hoc sinh, chat lupng giáo dqc cúa nhà truõng và ành hirõng den cà gia dinh và xã hOi.
Nghiên cúu ve hành vi bao luc hgc diióng cúa hgc sinh se có y nghia
hon khi 8ín lien vói viec tim hiêu ve các cách úng phó cúa hoc sinh khi các em
bi hành vi bao lic hgc duóng. 2. Mot so khái niem công cç Trong nghiên cúu này, chúng tôi
giói han chi tim hieu 3 hinh t húc cúa
hành vi bao lpc hgc diióng lfi bao lic
tinh thân, bao lic the chat và bao ltic vat
chat và chi tiin hiêu hành vi bao ltrc hpc doõng xãy ra giira hpc sinh vôi hpc sinh.
Tii nhiing phân tích ó trên, chúng tôi cho ràng: Hành vi bgo lyc hgc
dvàng cúa hoc sinh trung, hoc co sõ là nhíing hành vi có j thúi'c làm hgi ngvõi
khâc (ve cóc mât: thê châi, tinh than, val chet) xáy ra irong hoac ngoài phgm
vi trxõng hgo, du:gc ihirc hiên bõi mQt hoac rnôt nhóm hpc sinh hvõng dên rnôt
hoc sinh khóc. Tir khái niem hãnh vi bao luc hgc duõng, hpc sinh, là nhân nan
ctia bgo lyy hoc duóng, du'pc hien là nhííng hoc sinh bf làm hit vê cóc rnôt tinh
ihan, the choi, vàt chât do mot hoac mot nhóm hpc sinh khÓC gây ra Õ tFofl
hoac ngoài phgm vi trxàng hoc. Túy vào tan suat và múc do nguy hiêm cüa
hành vi bao like, hgc sinh se bi ành huõng dên súc khóe the chat, tinh thân và
giá tri vat chat vói cfic múc do nghiêm trong khác nhau. Tú dó, dói hói hoc
sinh phài úng phó vói hành vi bao ltrc ây theo cách cúa minh.
Khi tim hieu các quan diem khác nhau ve úng phó, chúng tôi ian nh thay
các hoc già trên thê giói rat chú
y den só no 1ic cá nhân và xein dây là thuoc
tính co bàn khi cá nhân úng phó vói nhiing tinh huông khó khãn trong cu c
song. Theo Lazarus và Folkman (1984), úng phó Ià nhiing, nô lic không ngúng
thay doi ve nhan thúc và hành vi cüa cá nhân de giài quyêt các yêu câu cu thê,
ton tai bên trong cá nhân và trong môi treóng mà cá nhân nhan d|nh chúng có
tính de dga, thách thúc hoãc vugt quá nguôn lirc cúa hg. Corsini (1999) cho
rãng, úng phó là các nô l;rc vê mat
nhan thúc và hành vi thay dôi thiiõng xuyên
de giài quyet các dói hói cap bách tii bên ngoài ho3c bên trong hoiac là cà hai.
Snyder và Dinoff (1999) dã tong hgp nhGng quan diêm truóc dó và cho rang
úng phó là mot phàn úng nhãm giàm bót gánh
nang ve the chat, tinh cám và
tâiu ly có liên quan deu các só kien cuoc song
cãng thãng và phúc tap hàng
ngày (dan theo Tran Vãn Công và cong str, 2015, tr. 13). Delongis và cong sy
(2011) trong nghiên cúu ve úng phó vói stress, dã
d|nh nghia úng phó 1à set no
lic nhan thúc và thqc hien các hành vi
de giài quyet vân dê (dân theo Trân Vãn
Công và cong sp, 2015, tr. 13).
Ó Viet Nam, các nhà nghiên cúu cilng dna ra nhíing quan diem khác
nhan ve úng phó, tuy nhiên deu thong nhat ve dieu kien kích hoat cá nhan úng 78
TAP GHÍ TAM LY HOG, Só 1 (238), 1 — 2019
phó 1$ khi cá nhân g p ph$i nhimg tính huong khó khãn, nguy hiêm trong
eua song; úng phó mang màu síc cá nhân và phú h9p Yói
¥c dtch, vói dãc diem tãm sinh Iy cúa
môi nga6i; cá nhàn írng phó thông qua vijc diEu chính suy ri ,
cãm xúc và hành dong. Phan Th\ Mai Huong và công sq (2007), Dinh Th|
Hông Vãn (2014) deu cho ràng írng phó là nhiing ph$n úng riéng cúa môi
cá nhàn nhâm giài quyêt các yéu cau tón tp bên trong cá nhán và/ho9c mói
truóng mà cà nhân nha dinh chúng có tinh de d9a, thúch thúc hoje vupt quá
nguõn 1qc cúa h9. Nguyen Th| Hue (2012) xác dinh nghia tqic üep cúa
úng phó là sq duong dàu, dói mfit vói nhiing tính huông vã hoân cành bãt
thn6ng, khó khan. Theo nghia rgng, únÇ phó bao gôm Dt cà các dig
tiionÇ tác cúa chú the vói nhitng
yóu cáu cúa thé giói bên ngoài và noi ta'm - nám bãç làm chú là suy
]àm quen hoac lãng trãnh khói nhimg yêu can cúa hoàn cánh giàm de. có Lê Vãn
Hào (2014), sau khi xein xét tóng hpp càc công trlnh nghiên cúu ve úng phó
thl thly c6 3 chieu cyih mang tính chat bao quàt và rã ràng dã duqc các nhà
tàm ly h9c xàc dinh, dó Ià úng phó djnh hir6ng vân dê, írng phó dinh hudng
càm xúc và úng phó dlnh hiróng tránh ne. Huóng thú nhfit là no lqc thue
hijn mót só hogt d6ng nha giài quyet vê dÉ hay thay doi viu de. Htróng
thú hai lã các nõ 1qc dieu chinh càm xúc khó chju liên quan den mdi de
d9a/nguy cm. Huóng thú ba là các no lqc dich chuyen ve mãt vjt ly hay tâm
ly ra khói tlnh huong cãng thing.
Nha vgy, khái niem úng phó dã duqc nhieu tác gil trong và ngoài
nuóc de cap tói, m6i tác già lai có mjt cãch tiep con ritng. Nhin chung,
dirng tú góc dô *hoa hpc tâm ly, úng phó có rnôt s dãc diem sau: 1/ t/ng
ph6 là nh0ng ph$n írng có y thúc phü h vói mçc dich và dgc ãiém tàm
sinh lj cúa m6i cá nhân; 2/ Éfng phó dirgc the hien thông qua nhàn thúc,
cãm xúc và hành dóng cúa chú the; 3/ íÍng phó the hijn sq chú dóng cúa
chú the truóc nhitng thay doi theo huóng bat lpi cúa hoàn c$nh sóng; 4/
I/ng phó nhan myh sq no lqc muon c$i thign hoàn cành song theo hitóng
có lpi cho bàn thàn cita ehü thé.
Tü nhimg phfin tích ó trên, chúng t8i cho ring: Eng phô là nhiing
phán Brig có j thúc. phu hap vói muc dích và difc diem fõm sinh lj eúa mdi
cá nhân, dxc biêu hien gua suy nghi, cám xúc vb hành dâng khi eó nhân
gáp phái mõt tinh huông nguy hiêm nào dó. Dura trén quan diem này,
chúng tôi xéc dinh: t/ng phô vói hành vi bgo luc hqc dvâng cúa hpc sinh
trung hQo ca sá là nhíirig phân ú'ng có j thúc, phii hpp vói myc dích yà
8pc diêm tâm sinh lj cia mdi hqc sinh, dxc bieu hien thông qua suy nghi,
oâm yúc và hành deng khi hge sinh là ngn nhân cua rnôt hbnh vi bgo litc hpc ditóng nào dó.
Tio quan diém ve úng phó vói hành vi bgo lqc hgc ditóng cúa hgc
sinh trung h9c ca só và tham khão y kién cúa m8t só chuyên gia tâm lj h9c
truóng hgc, mçt so giáo viên chú nhiçm và giâo viên M vi tâm ly ô truõng
trung hgc co só, dgc biet là y kien cúa h9c sinh trung hgc ca só tgi thành phó Hô Chí Minh
TAP CH[TÁM LY HOG, Sd 1 t238), 1 - 2019 79
và tlnh Binh Thuian, chúng tói dã xác dinh dirqc 11 cách úng phó khá pho bien
cúa hgc sinh trung h9c co só khi là nan nhân cúa hành vi bao lçc hgc duõng
dtrpc bieu hien thông qua suy nghi, càm xúc và hành dong, cç the nhu sau:,
Sa dâ 1• Cóc cóch Brig phó vói hành vi bgo lyc hgc duóng
cio hgc sinh frung hqc ca sá bi bgo lyc hgc dvàng
Dqa trên 2 tiêu chí (l- Các cach úng có phó
ánh huóng tót dén súe khóe
tâm than cúa hgc sinh không?; 2- Các c$ch úng phó có huóng deu giãi quyêt
viên de mà h9c sinh g5p phài không?), chúng tói chia cãc cãch úng phó thành
hai nhõm: tích cqc và tiéu circ. Theo dó, Eng phó bâng suy nghi“ liên cqc cúa
hgc sinh trung hgc ca só.Chi bi bgo lyr hpc diràng là nhíi'ng phán Eng trong
nghi“ cúa hqc sinh nhir cam chin vói yin de minh gpp phái hoac suy dien
vân de theo hvõng tiêu c¿c. Cách úng phó này có thê giúp hgc sinh có diipc
“cho dqa” têm thõi khi ggp phài boo Iqc hqc duóng, nhung ve lâu dài không
giúp các em gi$i quyêt dupc vân dê, mà cón làrn cho vân dê thêm phúc tiip và
ành hudng tiêu cqc den site khóe tâm thàn cúa các em. Cam chju vói viên de
minh gãp phãi là nhiing suy nghi the hijn y t húc chú quan eua h9e sinh khi cho
r8ng tinh huóng bao lqc nhu mot dieu hien nhiên, ai cüng gfip phài, rei vào ai
thi nguói dó phài chiu, không ai có the giúp duqc các em; suy diên van de là
nhiing suy nghi the hien sq dãnh giá chiia chính xãc, chua day dü cúa hpc sinh ve bàn thân và
tinh huong bao luc nhu: dô loi hoàn
toàn cho nguói khác, dó loi
hoàn toàn cho bàn thân hoiac dánh giá bàn thâp thân... Phan Th'i Mai Hunng (2005, 2007) dà tong h9p nhitng nghièn cúu trèn the giói ve cfic yeu to ành hudng den úng phó cúa tré v| thành nièn khi g3p
hoàn cành khó kh4n và chi ra mdt s8
yèu to co bàn nhu: 1/ Nhúng dxc diem
nhàn càch (bao góm yèu tó di truyèn; tp dính già; lòngy trgng; marc dg lo 80
TCP CHÍTAM L'f HOC, Só 1 (238), I - 2019
lãng; tinh lae quan; su tin tuóng; tính chú dông; múc do dÔng càm vã có trãch nhiem v6i ngn6i khác; có
trách nhiem vói bàn thàn); 2/ Các yeu to xã hoi (bao gom rnúc dg thành
công trong hgc tap, trong cuoc song; múc do thích nghi v6i
công thúg hàng ngày; trãi nghiem cá
nhân; cho dra xã hôi; sp kien cume
dõi,...). Trong nghiên cúu cúa mlnh, Dinh Thi Hong Vãn (2014) dã chi ra các you to tác den dong
cách úng phó vói nhífng càm xúc fim tính trong quan he xã h9i cüa trê vt thành
niên bao gom: các yeu t o cá nhân (dánh giá cita cá nhãn ve
sq kien gây ra càm xúc âm tính, tính 1ac quan cúa cá nhân, th dánh giá ve giá tr| bàn thân, chat, tính cuõng do cúa cãc càm xúc âm tính) và cdc tÓ you x5 hoi
(cho dqa xã hoi, ành hirõng eua các tác nhân gây ra cãm xúc âm tính).
Trong nghiên cúu này, chúng tôi xác dinh úng phó vói hành vi bao lpc
hgc dtróng cúa hgc sinh trung hgc ca só là mot
quá trinh tâm ly ch,iu sir chi
phoi cúa nhiéu yêu tô khíc nhau, có the chia thành hai nhóm yêu tô ca bàn:
t/ Nhóm các yeu to liên quan dên cá nhân hgc sinh: Nhan thúc cüa hgc sinh ve
các bieu hien, nguyên nhân, hau quã cria hành vi bao lqc hgc dtróng; Tính cách cúa hgc sinh (hgc sinh là
ngirdi htr,ong noi hay hoóng ngoai); Thái do sÓng
cúa hgc sinh (hçc sinh cj là nguõi biêt yêu thuong bàn thàn và yêu thuong mgi
nguói, có thãi dô song tích c;rc, lac quan hay
không). 2/ Nhóm cãc yen to liên
quan dên môi truóng xã h9i mà hgc sinh sinh sông: Quan he bin bê cúa hpc
sinh thgc sinh và ban cita minh có lãng nghe, chia sé, dong viên, giúp dõ Ian
nhau không); tÍng xii giiia hgc sinh
và thây cô giáo trong nhà truõng (thây cô
và hgc sinh úng xú vói nhau có
thân thien, cói mó không); Ung xú gina hgc
sinh và phç huynh (phq huynh và hgc sinh có chíi dong liíng nghe, chia sé và ho trg Ian nhau không).
Ket quà nghiên cúu trong bóo cão này sõ tr$ lõi mot so câu hói sau: 1/
Thyc trang úng phó big suy nghi tiêu c;tc cúa hgc sinh trung h9c ca só khi b!
bao lyc hgc duóng?; 2/ Hgc sinh dánh giá nhu thê nào vê các yêu tô nhit:
Nhan thúc cúa các em bi hành vi bao lirc hgc duõng, tính cách, thái do sông
cüa hgc sinh, quan he bin bê cúa hgc sinh, úng xíí giita hgc sinh và thay cõ giáo
trong nhà truõng và úng xú, giíia hgc sinh và phq huynh?; S/ Các yeu to nêu
trên có moi liên quan nhu thê nào
vói biêu hijn úng phó bàng suy nghi tiêu ctrc cita hgc sinh?; 4/ Có nhifng
mô hinh dp báo nào cho só thay doi úng phó
bing suy nghi tiêu c;rc cúa hgc sinh
truóc sy tác dong cüa nhiing yeu tÓ nêu trên?
3. Mau và phirnng phúp nghiên círu 3. I. Chin mês Mau cúa nghiên cúu này Ià
mau ngau nhiên thuan tijn, bao gom 417 hgc sinh truóng trung
hoc co só ttr lóp 6 den lóp 9 t ai thành pho Ho Chí Minh
và Binh Thuân. Khách thé nghiên cúu deu là nan nhãn cüa hành vi bao luc hgc
TAP CHí TÂM LY HOC, Sd I (238), 1 - 2019 81
duõng và ter nguyjn tham gia vào nghien cúu nãy. Vijc xác dinh khãch the là ng nhán cüa
hành vi beo lqc hgc dudng dngc tieu hành nhu sau: Sau khi dieu tra viên giói thiju ve
mqc dích, ngi dung khào sát, giói thiju ve 3 hlnh thúc bao lyc hpc diróng thu6ng gitp, dieu tra viên (lã các thay cô giáo chú
nhijm hoãc giáo viên phç trách công tác Doàn - Dji cúa các trudng dirpc
khào sát dã dugc tap huh ve eác n9i dung nêu trên và ve cách tien hành khào
sát) mõi cãc hgc sinh dã xéc dinh rõ mlnh là min nhân cúa ít nhat miot trong
ba hinh thúc bao luc hgc duóng nêu trên và dàng y tham gia khào sát ó lai trã
lói bàng hói. Vói nhímg hgc sinh kh6ng phài là ng nhàn cúa hãnh vi boo lpc
hgc diióng hoac khóng dong y tham gia khào sát se dugc mói tham gia vào mjt ho9t djng ngoai khóa ó hgc phõng khãc.
Khão sát dupc tien hành vào thông 5/2018 (dây là thói gian các em hpc sinh vtra thi
xong hpc kJ II, dang chõ nghi hé, thõi diem kháo sát là
trong gió hgc ngoai khóa hoje gió sinh ho9t lõp).
3.2. PA zmg phóp nghiên c 'u
Phuong pháp chú yeu diigc sir dçng trong nghiên cúu này là diéu tra
big bàng hói. Bàng hói dirgc thiet ke góm 4 php: Phan 1 - Mat só thóng tin nhân khau cúa hgc sinh (giói tính, khái ldp, h9c lqc, dia bàn).
Php 2 - Thang do Thiic tra.ng bi bao Ive hgc diióng cúa hgc sinh
trung hgc co só (sir dçng thang do Thçc trang bao loc hqc duóng cúa tác giá Nguyen Thi Hoa, 2014).
Php 3 - Thang do Bteu hijn úng phó big suy nghi tiêu cqc cúa hpc sinh.
Thang do dupc xfiy dtmg dpa trên ca sõ tham khào các thang do cúa
các tác giã Phan Th| Mai Hirong
và cong sq (2007), Dinh Th| Hong Vân
(2014), Lê Vãn Hão (2014), dong thõi tham khào kien cüa m{ot so chuyên
gia tàm ly hgc tnróng h9c, mç't so giáo viên chú nhijm và giáo viên te vi
tãm ly ó triidng trung hgc ca só, dxc biet là y kien cúa hgc sinh trung hgc ca
só. Thang do này gom 2 tieu thang do: Cam ch|u vã Suy dien von dê. Moi
tieu thang do bao gom 3 item the hijn suy nghi cam chiu khi hpc sinh b| bao
luc hgc du6ng (chlng hy, em bi nhu vay là do so phjn, nó rai vào ai ngit6i dó phãi ch|u)
hoje suy dien ve tinh huong boo lvc (chúng han, mu mgi nguói
biet viec em b| hgc sinh khác bao lirc thi mgi nguõi sõ trách mlng em).
Phan 4 - Thang do Các yeu tó àrih huóng deu úng phó big suy nghi
tiêu etc cria hpc sinh trung hçc co só khi b| bao lqc hgc dit6ng. 82
TAP CHI TAM LY HOC, S6 t (238), I - 20t9 Thang do này dirgc
xây dig dia trên cp só tham khão ket quã nghiên
cúu cúa tác già Phan Thi Mai Huong (2007) và Dinh ThJ Hong Vân (2014). Thang do này gom 6 tieu thang do: l- Nh jan thúc cúa hgc sinh ve hành vi bao
luc hgc duõng (6 item); 2- Thái dão song cúa hgc sinh (5 item); 3- Tính cách
cúa hgc sinh (huóng ngoai hay hirõng noi) (3 item); 4- Quan he b9n be cúa hgc sinh (gom item); 3 5- Vng xú giüa nhà truõng, giáo viên và hgc sinh (6 item); 6- Í/ng xú giita phu huynh và hgc sinh (5 item). Trong moi tieu thang do, có
mdt so manh de có y nghia ngiioc so vói các mjnh de cón tai (ví du, menh de
“bqo lpc hgc duóng là chuyen
nhó/binh thaõng nhu càc van de khác trong
truõng hgc” the hien nhian thúc chua dúng ve hành vi bao lyc hgc diróng, dugc
xem là ngirgc nghia so vói càc menh de thé hiçn nhan thúc dúng ve hành vi
bao lyc hgc duóng). Khi tính do tin cay, do hiçu Ivc và diem trung binh thang do, nhúng manh de có noi dung the hijn nhan thúc chira dúng vè hành vi bao
laic hgc doóng se dugc doi diem theo chieu ngirqc lai.
Cíc dit lieu thu dugc tïï khào sàt thqc tien dugc xú U bÜg phan mem
SPSS 20.0. Viec kiem dinh do tin cay và dg hieu lyc cúa thang do dugc thpc
hien bang phuong phàp he só tin cay Alpha cúa Cronbach và phàn tích nhàn to
khím phà EFA (exploring factor analysis) thóng qua phan mem xú ly SPSS
20,0 de sàng lçc, loai bó càc bién quan sàt khóng dàp úng tièu chuàn d tin
Ket quà phân tich thong kê cho thay, các thang có do dú d9 Min cay và dão
hi u Inc dê tiên hành phân tích thông kê suy luan, eq thê nhit sau: (1) Thang do I/ng phó suy bang
nghi“ tiêu c c cúa hgc sinh trung hgc co só: Kiem d|nh Alpha cüa C
ronbach = 0,709, tuong quan biên - tông bien thiên
tíi 0,385 deu 0,489. Phân tích EFA cho kêt quà: He sô KMO = 0,728 và kiêm
dinh Bartlett có Sig. = 0,000 (< 0,05) cho thay, phân tích EFA là thích hpp. Tai Eigenvalue — 1,379 (> 1) rút trích diigc 2 nhân tô (cam chiu vói van de hgc
sinh g p phái và suy diên vân de) tir
6 item vói tông phuong sai trích dugc là 64% (> 50%), nhu vay
2 nhân to dugc trích cô dqng dtrgc 64% bieu thiên các
bieu quan sát. He so tái nhân to bieu thiên
tíi 0,71 den 0,81 (> 0,5) và không có
nhân to mói nào dtrgc hinh thành so vói khung Iy thuyet nghiên cíiu de xuat
ban dau và không có item nào bi loai ó giai doan này.
(2) Thang do Cóc yen ti ánh huõrig deu Eng phó vói hành vi lic bgo h9c
duãng cúa hqc sinh trung hgc ca sá.’ Kiem dinh Alpha cúa Cronbach = 0,918,
trong quan bien - tong bien thiên tir 0,305 deu 0,655. Phân tích EFA cho ket quá: Hj sô KMO = 0,931 và kiem dinh Bartlett có Sig. — 0,000 (< 0,05) cho
thay phân tích EFA là thích hpp. Tai Eigenvalue — 1,024 (> 1) rút trích dugc 6
nhãn tô tú 28 item vói tong phirong sai trích dugc
là 56,1% (> 50%), nhtt vay 6
nhàn to dirgc trích cô dçng dugc
56, I% bien thiên các biên quan sát. He so tài
nhãn tô biên thiêu tii 0,53 dên 0,79 (> 0,5) và không có nhàn tô mói nào dirgc
TAP CHI TAM Lt HOC, S6 I (238), I - 2019 83 hinh thãnh so
vói khung ly thuyet nghiên cúu de xuat ban dau và không có
item nào b{ loai ó giai doyi này.
3.3. Cóch tính diem và dónh già Trong thang do Bieu
hien úng phó big suy nghi tiêu eye, các menh de
dugc dánh giá vói 5 múc do lqa chgn cúa hpc sinh trung úng või các diem sô
nhu sau: Hoãn toàn không dúng
vói em (1 diêm); Hâu nha không dúng vói em
(2 diem); Cõ khi dúng või em, có khi không dúng vdi em (3 diem); Hau nhu
dúng vói em (4 diem); Hoàn toàn dúng vói em (5 diem). Bieu hijn úng phó
bing suy nghi tiêu cqc cúa hgc sinh dtigc dánh gi á thông qua tong diem trung
binh. Diem trung binh càng lón the hien hgc sinh càng sú dçng thudng xuyên càch trng phó này khi bi bao lqc hgc ditõng. Ngugc lii, diêm trung binh càng
nhó thi hçc sinh cãng ít sú dçng cách phó úng này.
Trong thang do Các yeu, to ành hiiõng deu úng phó biing suy nghi tiêu
core cúa hgc sinh, các menh dê dugc dánh giá vói S múc do dong y cúa hgc
sinh tuong úng vói các diem só nhu sau: Hoàn toàn không dong y (1 diem);
Hfiu uhm không dong y (2 diêm); Có khi dông y, có khi không dong y (3
diem); Hau nhu lã dõng y (4 diem); Hoàn toàn dong y (5 diem). Thqc trang các
yeu to này dugc dánh giá thõng qua tong diem trung binh cúa các tieu thang do
vói y nghia cj the nhti sau: diem trung binh càng cao, hgc sinh có nhân thúc
càng dúng &ín vê hành vi bao lote hgc duõng, có thái do song càng lçc quan, có
xu huóng tính cách càng haóng
ngoai, có quan hj ban bé càng tích cuc (quan
tâm, chia sê, dong viên, giúp dõ 1 nhau), úng xú gina hpc sinh và thay cô gião cãng thân thien;
úng xú giüa h9c sinh và phu huynh càng g giii, tích cqc.
Nguqc lai, diêm trung binh cãng thâp thi các yêu tô trên có y nghia ngugc lm.
4. Ket quã nghiên ciíu th*c tien
4. I. Ret quá chung ve biên hien Eng phd hàng say nghi tiêu cpr cia hpc sinh hpc trang
ca só và càc yen to ánh hir‹izig
Ket quà nghiên cúu thúc tiên cho thay
hgc sinh ít khi sir dçng cách úng
phó bing suy nghi tiêu etc khi gap phài hành vi bao lic hgc duóng (DTB =
2,36; OLC = 0,65). Trong dó, suy dien vi de dugc hgc sinh lua chgn vói
diem trung binh là 2,48 (DLC = 0,84) và cam chiu vói vân de hgc sinh g¢p phài
có diem trung binh là 2,23 (DLC = 0,78).
Theo dánh giã cúa hgc sinh, cách úng xú gina phu huynh và hgc sinh
nhin chung có sir cói mó, thân thien và g güi (OTB = 3,70); tính cách cúa hgc sinh không quá huóng ngoai hay
haóng noi (DTB = 3,53); cách úng xii
giGa thfiy cô và hgc sinh có sq gü giii, thân thien, tích age nhimg chua chiem
cru the rõ ret (OTB = 3,50); quan hj vói b9n cita hgc sinh dã có sq quan tâm, 84
TAP CHI TAM LY HOC, Só I (238), t - 20t9
chia sê, dong viên, giúp dõ Ian nhau nhung van ó múc trung binh (OTB = 3,48); hpc sinh có nhan thúc
tirong doi day dú và dúng dan ve hành vi bao Inc
h9c duõng (OTB = 3,46); cuoi cúng hgc sinh có thái do song tuong doi tích che (DTB = 3,36).
Bing 1; Diám trung binh chung dónh gió cúa hoc sinh ve f/ijc trang cóc yen lo
ánh hvóng den Ing phó vái hánh vi bgo lyc hoc dvó'ng cúa hqc sinh THCS STT Téc ycu to ành huõng BTB DLC 1
Nhan thirc cúa hgc sinh ve hành vi bao lic hgc diróng 3,46 0,68 2 Thäi do song cua hgc sinh 3,36 0,46 3 Tfnh cfich ctia h9c sinh 3,53 0,82 4 Quan he ban bé cfi8 h9c sind 3,48 0,88 5
Üng xli gi0a hgc sinh vä thay cö 3,S0 0,78 6
U'ng xii giira hpc sinh ca phu huynh 370 0,86
4.2. 7if@t so mô hinh dp báo sp thay dai Eng plió bãyg sua nghi fiéu
cpc cria hpe sinh trang hqc ca sõ khi bi bye luc fi pc diràng
Bàng 2: Ket Anà phàn tich tu:ang quan và hoi quy b c nh t giíi'a
cóc yeu tó ành huóng dén ú:ng phó bàng suy nghi‘ tiéu cec
ein hpc sinh trung hpc ca só khi bf bgo In:c hpc diràng
Bien phç thuoc: úag phó bAng suy nghi tieu Bien the dong
eye cita hoc sinh v6i bãnh vi bao lirc hee duõng YL§ to tim ng q nan r Hj so hoi quy r'
Nh3n th úc cua hgc sinh ve hành vi -0,42“‘ 0,17*** bao lin h9c dir6ng Thdi dg song ciia hoc sinh -0,36** 0,13**• Tinh each ciia hoc sinh -0,39•• 0,15’’” Quan hé ban be ciia hoc sinh - 0,42** 0,17‘” 1/ng xii gr na ay th cö vfi hoc sinh -0,43’ 0,19*°
ting xii giiia phu huynl vä hgc sinh 0,49” 0,24*• • Glti cmü: • •:
• khi p < 0,OOI,- ’ •.- klti p 0, 0 < 1.
TAP CHI TÀM LY HOC, So I (238), I - 2019 85
Triróc khi xác dtnh mjt só mô
hlnh dq báo sq thay doi úng phó hàng
suy nghi tieu cqc cúa hgc sinh trung hgc ca só khi bj b9o lUc h9c dir6ng, chúng tói xem xtt moi tuong quan và hói quy bjc nhat cúa cdc biên tác djng
(nh8n thúc ve hành vi bgo lttc h9c duóng cúa hgc sinh, thái song dg cúa h9c
sinh, tính cfich cita hgc sinh, quan h§ han bõ cúa h9c sinh, cfich xú úng gioa
thay cô và h9c sinh, cá6h úng xú gitta php huynh và h9c sinh) và biên phç
thuôc - g phó bing suy nghi tiéu etc cúa h9c sinh trung hgc co só vói hành vi b9o lqc hgc dudng.
Ket quà phán tfch tcong quan và hói quy b3c nhlt dã cho thly: cà 6
you to ã»h huó»g dtu có tuong quan ngh'ich ehiêu vói bieu hien úng phó
bâng suy nghi tiêu cgc cüa hgc sinh trung hgc ca só b| bgo lhe h9c dutmg.
Túc II khi nhitn thúc cúa hpc sinh vé hành vi bao lqc h9c du6ng càng dúng
dãn, niem tin và thái dó song cúa h9c sinh càng tích cyc, hçc sinh càng có
tính cfich hudng ngoai, quan h{ by bê câftg tot, gia dinh vi nhã truóng c$ng
quan tâm tích eye tói hgc sinh thl bieu hijn
úng phó bing suy nghi tiéu cqc cúa
h9c sinh càng giàm. Trong 6 yÉu t ành hirõng dtr9c nghién cúu, viln hóa úng
xú. gia dinh là yeu tÓ tác dçng minh nhat, gi$i thlch dugo 24% nhihig thay dói
trong bieu hi8n úng phó big suy nghi tiéu cqc cüa hgc sinh. Biên tác djng
you nhat là thói d§ song cíía h9c sinh, giài thích duqc 13% nhifng thay dôi
tmng biêu hién cúa loai ting piyó này. T
nhiên, ttên thúc te kh6 c6 tru6ng hpp chi cô m*ot you tô tlc d6ng dxc Up
bieu hijn úng phó biing suy nghi tiéu cqc cúa hgc sinh, mà khõng
g$y nhi'éu. Vi v3y, phép phãn tlch hói quj b§i stepwise (dna dãn vào các yeu tó
tác dang vã logi dfin ra nhíhig you tó không cõn y
n};hia tão djng) d$ du9c chúng tõi sid dtin$
dé phát hien cát mô hlnh hei quy
tôi un và sét thqc té hon. Toàn bo 6 yéu tô ành hiióng dén biêu hijn úng
phó big suy nghi tiéu elle cúa
hçc sinh dtrpc dna vào phân tích hoi quy bgi
(moi tuong quan cao nhiÍt gina các bien tác dong này có giá tj bàng 0,49).
Bãng 3: Các mô hip d!r ôóo sicthay doi bieu hien fi'ngphõ bãny sp nghi"
tiêu cf cia hgc sinh tinzng hgc ca sá l‹hi bj bgo Ijzc hee du:àng
5 pyj g¡nh d¢ béo e¢ thay doi bieu titn 6ng phó filag euy &to Míi'c $ ngtJ aghta {p)
yiêq cwc cúa hor sinh hmm boc ro aó‘ khi bi bso lwz Doc duõng i
Céeh íing xi gi0a phu huynh và h9c sinh -0,49 0,000 86
T/\P CHI TAM LY HOC, S6 1 {238), 1 - 20I9 Mô hinh 2:
r --- 0,27,- hong so --- 4,11,’ p < 0,001 1
Cách úng xii giaa php huynh và h9c sinh -0,37 0,000 2
N hân thúc cúa hgc sinh ve hành vi bao fire hoc dtrõng - 0,21 0,000
r• --- 29,- hâng só ---- 4,60,- p • 0,01 0, l
Cách ring xli giFra phu huynh và hoc sinh -0,33 0,000 2
Nhgn thiic cúa hgc sinh ve hành vi bao iire hoc dtióng -0,17 0,001 3 Thái d@ són cúa g hgc sinh -0,15 0,001 Mó hinh 4:
r! --- 0, 30,’ hàng s@ --- 4,71, < 0,01 1
Cfich ring xi giäa php huynh va hoc sinh -0,28 0,000 2
Nhfin thiic cua hoc sinh ve hanh vi ige bpo hoc dtiöng -0,14 0,007 3 Thäi d song cha hge sinh -0,14 0,002 4 T nh cäch ciia hgc sinh -0,15 0,002 Mô h 5:
hin 31,- liÔng só -- 4 72,- , p < 0,05 H -- 0, l Cách éng xú giiia huynh php và hgc sinh -0,24 0,000 2
Nh3ri thúc cúa hgc sinh ve hành vi bao tire hoc dirõng -0, 1 1 0,027 3 Thái do sông cúa hgc sinh -0,13 0,004 4 Tind cách cria hgc sinh -0,1 2 0,014 5 Q° an hé ban cúa bê hoc sinh -0,1 2 0,021
Ghi chú.- Dien phoi lbnoc.’ Dien hiên úrig phó suy hàng
nghi‘ liêu cix cúo li9c sinh lrung lipc
co yã bi bgo l rr bpc duõng, Dien ióc dong.’ Eng gina xír
php huynh và hgc sinh,- nh@n thúc ve hành vi Ago
lirr lioc duàng cúo h9c sinh trung hqc co sã.- him
do sáng cia hqc sinh,- lính
cách cia hqc sinh,- quan hé han bê cua hç'c sinh.
Ket quà phân tích hoi quy boi
cho thay, có 5 irô hinh dp bão tor nu. Trong dó mô hinh 5 bao
gom 5 yeu to ãnh hirõng (úng xú giiia phu huynh và hgc sinh; nhan thúc vê hành vi bao
ltrc hgc du6ng cüa hgc s inh; thái do song
cúa hoc sinh; tính cách cúa hgc sinh; quan he ban be cúa hoc sinh), giài thích dugc 31% nhüng thay doi
trong bieu hien úng phó bãng suy nghi tiêu cuc cúa
các em khi b! bao lic hgc dirõng. Tii nhiing ket quà phan tích hoi quy boi nêu
TAP CHI TÂM LY HOC, S6 I (238), I - 2019 87
trén, có the xây dtmg etc phcong trinh dp bão sir thay doi bieu iiien ùng
phó bãng suy nghi tiéu cpc cûa h9c sinh tù nhifng thay dòi cùa cãc you tó
täc dông. Chlng hgn, vói mó hinh 5, có phuong trlnh sau:
plug phó bing suy nghi tiéu cqc = 4,72 (linng só) - 0,24 (cách úng xù
giüa phş huynh và hgc sinh) - 0,11 (nhłn thúc cùa h9c sinh vé hành vi bgo
1qc h9c daóng) - 0,13 (thżi d§ sóng cùa h9c sinh) - 0,12 (tinh cách cùa h9c sinh) -
0.12 (quan h# bąn bè cúa h9c sinh).
Trong mô hlnh my, cách úng nù giífa php huynh vä h9c sinh là you tó có tfic dung manh
nhlt (Beta = -0,24) vè nh@ thùc vt hänli vi bgo lpc
hgc dutmg cúa h9c sinh lè yeu tÁ có
täc dung yeu nhfit (Beta = -0,11).
Vói phép phän tich hÒi quy bõi, có the thây ràng, khi cã 6 you tó tãc
djng dvigc lqa ch9n dt dna vèo xù lÿ thl täc dóng cúa yeu tÁ cách úng xù
giöa thày có và h9c sinh dã bj giäm, không còn ÿ nghia thóng kë.
Trén ca sò các kilt quà nghiën cúu, có the khlng d'inh các you tó
nhiin thúc vé hành vi bgo lqc hgc diióng cùa h9c sinh; thäi dф song cùa
hpc sinh; tinh cãch cùa hpc sinh; quan he ban bè cùa hgc sinh; cäch úng xù
gi0a they cô và h9c sinh; cãch ún,g xù gifia phç huynh và hgc sinh deu có
ành huóng tói biêu hijn úng phó bäng suy nghi tiću cqe cùa hpc sinh trung hgc co sò bi &»
lțzc h9c dtrõ'ng. Dáy lż nhíirg you tÓ cb khl nän dq béo cho nh0ng thay doi
cùa cżch úng phó nåy. Ket quä nghién cúu cho thay, neu céc you tó ånh
huóng thay dói theo hirõng tich eqn, th1 írng phó bãng suy nghi trên cqc
cùa h9c sinh sõ giàm xuóng. Ket quä my g9i ÿ cho vice xãy d mg nhîtng chtrong trlnh tác djng
giúp hgc sinh hąn che nhùxig càch úng phó tiéu age
vã thay the bàng nhîtng cäch drug phó lich cpc truóc van non bao lpc h9c dirõng. Tfii lieu tham kháo
1. Lè Vän Anh (2013). Giói phăp ngän ngú cäc ńănh vl bee lv c•ng M oil rrung
hqc phs thông. Búo cäo de täi nghiên cúu cłp Bç. Vijn Khoa h9c Giäo dqc Viet Nam.
2. Nguyen Thi Thanh Blnh, Nguyen >! Maj (2013). Lan
Bgo If hqc ditôrig õ
diet Nam him nay - nhin tîr gác dğ Tóm łÿ hqc (súch chuyên lüièo). NXB Tit dim Bäch khoz
3. Corsini R.J. (1999). We Dictionary of Psychology. Brunner/Mazel Taylor & Francis Group. Tr. 223.
4. Nguyen Dá Dgt (2013). C6c Iÿ łńujÏf trong nghiên eg:u ve bgo lyc hpc dyàng hign
*ray. Tąp ehf Gifio date. Só 321. Kÿ 1. Tr. • 10 8 . 88
TnP CHI I&I LY HOG, Sõ I (238), 1 - 2019
5. Trên Vãn Công, Nguyên Phirong Hong Ngoc, Ngô Thuy Duong, Nguyen Th|
Thorn (2015). Chten lu-pc Eng phó cúa hpc sinh vói bãt nqt marc luyên. Tap chí
Khoa hoc Dai hoc Quoc gia Hà Noi. Tap So 31. 3. Tr. 11 - 24.
6. Lê Vãn Hão (2014). Eng phó vói thiên foi cúa ri ài dân v’ung bien Bbc Trung
bô (Nhin ti góc dô Tâm 1j hpc). Báo cáo tong ket de tài. Vien Tâm ly hçc.
7. Nguyên ThJ Hoa (2014). Nghiên chin rnôt
sh, hành vi bqo lic hoc du-àng và
ánh huõng cúa nó deu iâm lj hpc sinh trung hgc pbô /hôrig. Bão cáo tóng hop dê tài
khoa hoc cap Bo. Vien Tâm ly hoc.
8. Phan Thi Mai Huong (2005). Mai tuong quan gi'x‘a cách Eng phó trong hoàn
cánh khó khõn või các nhân tô nhân cóch. Tap chí Tâm lJ hçc. So thàng 5. Tr. 27 - 29.
9. Phan Thi Mai Hirong (Chú bién, 2007).
Cócú Eng phó cúa trê v! thành niên vói
toàn cánh khó khãn. NXB Khoa hçc xã hoi. 10. Nguyen Thi Hue (2012).
Mót so von de l luán ve kj náng Ing phó vói các khó
khán iám 1j trong hoqt dong. Tgp chí Giáo duc. So 277. Ky 1 - Tr. 1. 12 - l4.
11. Búi Thi Hong (2010). Tinh hinh bgo lyc hgc dvàng ó Viet Nam nhíing nâm gin
dây. Niêm giám Thông tin Khoa hgc xã hoi. So 6. Tr. 345 - 374.
12.Lazarus US. & Folkman S. (1984). Stress, Appraisat and Coping. Spnnger Publishing Company. New York.
13. Nguyen Vän Lupt (2009). Bgo luc hpc duàng. Agréés
nfiôn. và ant se*bi n
phâp Agir che. Kÿ yeu Hoi thäo khoa hqc toàn quôc: Nhä truöng Viet Nam trong
mot nen gifio dpc tiên tien, mang dam bän sec dän toc, thành pho Ho Chi Minh. Tr. 9 - 20.
14. Tm Viet Luu (2010). Bqo lyc b9c duõng min t’v góc dô vân hóa giáo dyc. Khai
thác tii Website cúa Ban Tuyên giáo Trung uong dqng ngfiy 20/06/2010.
15. Peterson R.A. (1994). A Meta-Analysis of Cronbach's Coefficient Alpha.
Journal of Consumer Research. 21. 381 - 391.
16. Slater S. ( 1995). Issues in Conducting Marketing Strategy Research. Iournu I of Strategic Marketing. (4). 3 257 - 270.
17. Huynh Vfin Sou, Nguyen Thi Diem My, Nguyen Huj'nh Nggc Trâm (201 4). Bgo
/yc Age duõng. Con có cái nhiri khoa hqc ve khói niêm. Vien Nghiên cúu Giáo dçc
- Truõng Dai hgc Su pham thành pho Ho Chí Minh. Kj' yen Hei thào: “Thirc trang và giài pháp ngãn chan bao
lyc hçc dirõng trong truõng pho thông”. Tài lieu lini hành noi bo.
18. Hoàng Trçng, Chu Nguyen Mông Ngoc (2008). Phán rich dü liên nghiên céu
või SPSS. Tap 2. NXB Hong Dúc. Tr. 257 - 258.
19. Nguyen Dinh Thp. Phirang pháp ngJién cf khoa hgc. trong kinh doanh. NXB Dao - dong Xã hoi. Tr. - 350 351.
TAP CHÍTÂM LY HOC, Sô 1 (238), I - 2019 89
20. Dinh Thi Hong Vãn (2014). Cóch int phó, või nIiíi-ng câm xúc âm tính trong quan
he xa hõi chia tré vi thành
riiên thành phô Huê. Luân án tién si. Hoc vien Khoa hoc
xã hoi, Vien Hàn lâm Khoa hqc xã hôi V iet Nam.
21. Yang Hongfei, Ye Yinghua (2005). Nghièn cúu nhúng quan diem mi igi ve
hành yi bgo 1zc hgc dvàng cúa hoc sinh và gióo viéy truàng tiéu hoc và irung hpc
ca sà. Tap chí Tam ly hgc iing dung Trung Quoc. 1 1 (3). Tr. 259 - 264.
22. Yao Jianlong (2008). Bao lyc hqc dxàng. giói dinh Hói niem. Tap chi Hoc
vien Chính tri. thanh niên. Trung Quoc. 27 (4). Tr. 38 - 43.
23. Zhang Wang (2002). Thzc irgng - nguyên nhân và doi sâch väi hành vi bpo luc
âge duàng à Mÿ. Tap chi Nghién chu Thanh niên. Trung Quoc. (1 l ). Tr. 44 - 49. 90
TAP CHí TÂM LY HOC, So I (238), I - 2019