Nghĩa vụ công an là gì? Nghĩa vụ công an khác gì nghĩa vụ quân sự?

Nghĩa vụ công an là gì? Nghĩa vụ công an khác gì nghĩa vụ quân sự?
1. Nghĩa vụ công an là gì?
Theo điều 8, Luật Công an nhân dân 2018 có quy định về nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân:
"Công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân là thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc
trong lực lượng vũ trang nhân dân." Như vậy, đây là việc các cá nhân trong độ tuổi nhập ngũ theo
quy định của pháp luật sẽ tham gia bảo vệ Tổ quốc trong lực lượng vũ trang nhân dân trong một
khoảng thời gian nhất định. Hằng năm, Công an nhân dân được tuyển chọn công dân trong độ tuổi
gọi nhập ngũ vào phục vụ trong Công an nhân dân với thời hạn là 24 tháng.
Bộ trưởng Bộ Công an có thể quyết định kéo dài thời hạn phục vụ tại ngũ của hạ sĩ quan, chiến sĩ
nghĩa vụ nhưng không quá sáu tháng với các trường hợp:
 Để bảo đảm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu
 Đang thực hiện nhiệm vụ phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, cứu nạn, cứu hộ
Thủ tục tuyển chọn công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân được áp dụng như
tuyển chọn công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự tại ngũ.
2. Điều kiện để tham gia nghĩa vụ công an 2.1. Điều kiện
Mỗi công dân khi tới độ tuổi nhập ngũ có quyền tham gia nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an, dân
quân tự vệ. Mỗi một nhánh sẽ có điều kiện tham gia khác nhau. Đối với tham gia nghĩa vụ công
an, công dân cần phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện dưới đây: - Có lý lịch rõ ràng
- Nghiêm chỉnh chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước;
không có tuền án, tiền sự, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự, quản chế, không trong thời gian
bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn hoặc đưa vào cơ sở chữa bệnh bắt buộc, cơ
sở giáo dục bắt buộc; có phẩm chất, đạo đức tư cách tốt, được quần chúng nhân dân nơi cư trú
hoặc nơi học tập, công tác tín nhiệm;
- Bảo đảm tiêu chuẩn chính trị của hạ sĩ quan, chiến sĩ phục vụ theo chế độ nghĩa vụ trong Công an nhân dân
- Có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông trở lên. Các xã miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc
thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được tuyển công dân có bằng tốt nghiệp trung học cơ sở
- Thể hình cân đối, không dị hình, dị dạng và đáp ứng các tiêu chuẩn sức khoẻ để thực hiện nghĩa
vụ tham gia Công an nhân dân.
2.2. Đối tượng tuyển chọn
Theo khoản 1, khoản 2 Điều 4 Nghị định 70/2019/NĐ-CP quy định về đối tượng tuyển chọn và
thời gian phục vụ thì các đối tượng được tuyển chọn như sau:
- Công dân nam trong độ tuổi gọi nhập ngũ đã đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật
Nghĩa vụ quân sự năm 2015
- Công dân nữ trong độ tuổi gọi nhập ngũ đã đăng ký nghĩa vụ quân sự theo quy định Luật nghĩa
vụ quân sự 2015, có trình độ chuyên môn phù hợp với yêu cầu của Công an nhân dân, nếu tự
nguyện và Công an nhân dân có nhu cầu thì được xem xét, tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân
- Bộ trưởng Bộ Công an quy định cụ thể độ tuổi tuyển chọn công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia
Công an nhân dân phù hợp với tính chất, đặc điểm của từng đơn vị sử dụng và quy định ngành
nghề cần thiết để tuyển chọn công dân nữ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân phù hợp
với nhu cầu sử dụng trong từng thời kì.
3. Thời gian thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân
Theo điều 4, Nghị định 70/2019/NĐ-Cp thì thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân
dân được quy định như sau:
- Thời hạn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân là 24 tháng. Bộ trưởng Bộ Công an
quyết định kéo dài thời hạn phục vụ tại ngũ của hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ nhưng không quá sáu
tháng trong các trường hợp được quy định tại khoản 1, điều 8 Luật Công an nhân dân 2018
- Thời gian thực hiện nghĩa vụ được tính từ ngày giao nhận công dân. Trong trường hợp không
giao nhận tập trung thì sẽ tính từ ngày đơn vị Công an nhân dân tiếp nhận đến khi được cấp có
thẩm quyền quyết định xuất ngũ. Thời gian đào ngũ, thời gian chấp hành hình phạt tù không được
tính vào thời gian thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.
Như vậy, thời gian đi nghĩa vụ công an là 2 năm (24 tháng), trừ trường hợp được kéo dài thời hạn
phục vụ tại ngũ theo quy định trên.
4. Trình tự tuyển chọn đi Công an nhân dân
Quy trình tuyển chọn Công an nhân dân được quy định tại điều 7, Nghị định 70/2019/NĐ-CP. Cụ
thể có các bước như sau:
Bước 1: Công an cấp xã căn cứ số lượng gọi công dân thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an
nhân dân được giao trên địa bàn xã, tiến hành:
- Tham mưu với UBND cùng cấp tổ chức thông báo, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin
đại chúng và niêm yết công khai tại trụ sở Công an, UBND cấp xã về đối tượng, tiêu chuẩn, điều
kiện, thời gian tiếp nhận hồ sơ đăng ký dự tuyển. Thời hạn tiếp nhận hồ sơ đăng ký dự tuyển ít
nhất là 30 ngày kể từ ngày thông báo
- Tiếp nhận hồ sơ của công dân đăng ký dự tuyển và tổ chức sơ tuyển; báo cáo kết quả của những
trường hợp đạt yêu cầu qua sơ tuyển về Công an cấp huyện
Bước 2: Công an cấp huyện tiến hành tuyển chọn và gọi công dân thực hiện nghĩa vụ tham
gia Công an nhân dân như sau:
- Trưởng Công an cấp huyện ra lệnh gọi khám sức khoẻ cho công dân thực hiện theo quy định tại
khoản 2, Điều 40 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015. Lệnh gọi khám sức khoẻ phải được giao cho công
dân trước thời điểm khám sức khoẻ 15 ngày
- Tổ chức thẩm tra lý lịch, kết luận tiêu chuẩn chính trị đối với những trường hợp đạt tiêu chuẩn
sức khoẻ theo kết luận của Hội đồng khám sức khoẻ cấp huyện
- Báo cáo Hội đồng nghĩa vụ quân sự trình Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện quyết định danh
sách công dân được tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân
- Căn cứ danh sách công dân được tuyển chọn thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân được
Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp huyện duyệt, Trưởng Công an cấp huyện ra lệnh gọi từng công dân
thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.
5. Các trường hợp được tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ
Một số các trường hợp được tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ được quy định như sau:
- Không đủ điều kiện sức khoẻ theo kết luận của hội đồng khám sức khoẻ
- Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc
chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng nề về người và tài sản do tai nạn, thiên tai,
dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Uỷ ban nhân dân cấp xã xác nhận
- Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%
- Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực
hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân
- Người thuộc diện di dân, giãn dân trong ba năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án
phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh trở nên quyết định
- Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc tại
vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật.
- Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang được đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc
cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong
thời gian một khoá đào tạo của một trình độ đào tạo
Những đối tượng thuộc diện tạm hoãn khi điều kiện tạm hoãn không còn và vẫn đang trong độ
tuổi nhập ngũ phải thực hiện nhập ngũ theo quy định của pháp luật. Đối tượng thuộc diện tạm hoãn
hoặc miễn nhập ngũ mà có nguyện vọng tham gia nhập ngũ thì được xem xét nguyện vọng và
tuyển chọn nhập ngũ nếu đáp ứng yêu cầu tuyển chọn.
6. Sự khác nhau giữa nghĩa vụ công an và nghĩa vụ quân sự
6.1. Nghĩa vụ quân sự là gì?
Theo điều 4, Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 thì nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân
phục vụ trong Quân đội nhân dân. Thực hiện nghĩa vụ quân sự bao gồm phục vụ tại ngũ và phục
vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân. Công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự,
không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ học vấn, nghề nghiệp,
nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự.
6.2. Sự khác nhau giữa nghĩa vụ công an và nghĩa vụ quân sự - Giống nhau:
 Độ tuổi tham gia: từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi. Trường hợp được đào tạo trình độ cao đẳng, đại
học thì độ tuổi tuyển chọn kéo dài đến hết năm 27 tuổi
 Thời gian phục vụ: đều được quy định là 2 năm (trừ một số các trường hợp kéo dài thời gian thực hiện nghĩa vụ) - Khác nhau Tiêu Nghĩa vụ công an
Nghĩa vụ quân sự chí Tiêu
chuẩn - Có lý lịch rõ ràng - Có lý lịch rõ ràng
- Nghiêm chỉnh chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng,
- Chấp hành nghiêm đường lối, chủ trương
chính sách, pháp luật của Nhà nước; không có tiền án, tiền sự
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà
- Bảo đảm tiêu chuẩn chính trị theo quy định của Bộ trưởng Bộ nước Công an
- Có đủ sức khoẻ phục vụ tại ngũ
- Tốt nghiệp trung học phổ thông; với các địa bàn khó khăn được - Trình độ văn hoá từ lớp 8 trở lên. Nếu địa
tuyển công dân tốt nghiệp trung học cơ sở. Ưu tuyên tuyển chọn phương khó đảm bảo đủ chỉ tiêu giao quân,
người đã tốt nghiệp cao đẳng, đại học trở lên, có chuyên môn
có thể tuyển chọn người có trình độ lớp 7
- Thể hình cân đối, không bị dị tật, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn sức khoẻ khác
- Được hưởng các chế độ, chính sách đối với hạ sĩ quan, binh sĩ - Nghỉ phép 10 ngày (nếu phục vụ tại ngũ từ
phục vụ trong lực lượng vũ trang tháng 13 trở đi) Quyền lợi
- Được trợ cấp học nghề/ trợ cấp tạo việc làm
- Hưởng nhiều khoản trợ cấp khi xuất ngũ
- Được ưu tiên thi tuyển vào các trường Công an nhân dân
- Được hỗ trợ đào tạo nghề, tạo việc làm khi
- Được hưởng chế độ, chính sách khác theo quy định xuất ngũ