Nguyên lý của mối liên hệ phổ biến và ý nghĩa phương pháp luận rút ra từ nguyên lý này | Tiểu luận môn Triết học Mác – Lênin
Triết học Mác- Lênin cũng như toàn bộ chủ nghĩa Mác- Lênin ra đời vào những năm 40 của thế kỉ XIX do C.Mác và Ph.Ăngghen sáng lập ra. Sau đó, V.I.Lênin phát triển nó cao hơn. Triết học Mác- Lênin ra đời không phải chỉ do sự suy tư cá nhân, sự tưởng tượng của C.Mác và Ph.Ăngghen mà do những nguyên nhân kinh tế, xã hội. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Triết học Mác - Lenin (LLCT130105) 646 tài liệu
Trường: Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh 3.1 K tài liệu
Tác giả:
Preview text:
M C L Ụ C Ụ PHẦẦN M Đ
Ở ẦẦU....................................................................................................... 1
1. Lí do ch n đềề tài ọ
................................................................................................... 1
2. M c tiều nghiền c ụ u
ứ ............................................................................................1 3. Ph ng pháp nghiền c ươ u
ứ ....................................................................................1 CH NG 1: NGUYÊN L ƯƠ
Ý VÊẦ MỐỐI LIÊN H PH Ệ BIÊỐN Ổ
...............................................2
1.1 Khái ni m mốối liền h ệ ph ệ biềốn ổ
........................................................................2
1.2 Tính chấốt:............................................................................................................4
1.2.1 Tính khách quan:.........................................................................................4
1.2.2 Tính ph biềốn: ổ
.............................................................................................5
1.2.3 Tính đa d ng, phong phú: ạ
...........................................................................6 CH NG 2: V ƯƠ N D Ậ NG N Ụ
ỘI DUNG NGUYÊN LÝ VÀO NH N TH Ậ C V Ứ À HO T Ạ Đ NG TH Ộ ỰC TIÊỄN C A B Ủ N THẦN Ả
......................................................................... 8
2.1 V n dậ ng nguyền lý v ụ
ềề mốối liền h ph ệ biềốn vào nh ổ n th ậ c c ứ a sinh viền. ủ . 8
2.2 V n dậ ng nguyền lý v ụ
ềề mốối liền h ph ệ biềốn vào ho ổ t đ ạ ng th ộ c tiềễn c ự a ủ
sinh viền.................................................................................................................. 11
2.2.1 V n dậ ng nguyền lý v ụ
ềề mốối liền h ph ệ biềốn vào ho ổ t đ ạ ng th ộ c tiềễn ự
hằềng ngày............................................................................................................ 11
2.2.2 V n dậ ng nguyền lý v ụ
ềề mốối liền h ph ệ biềốn trong h ổ c t ọ p. ậ ................13
KÊỐT LUẬN............................................................................................................. 16 TÀI LI U THAM KH Ệ O
Ả ...........................................................................................18 PHẦẦN M Đ Ở ẦẦU
1. Lí do ch n đềề tài ọ Phép bi n ệ ch ng ứ duy v t là
ậ “linh hồồn sồống”, “là cái quyếốt đ nh” ị c a ủ ch nghĩa ủ Mác. B i ở khi nghiến c u ứ các quy lu t ậ phát tri n ể ph ổ biếốn c a ủ hi n ệ th c ự khách quan và nh n ậ th c ứ c a ủ khoa h c, ọ phép bi n ệ ch ng ứ duy v t ậ th c ự hi n ệ ch c ứ năng ph ng ươ pháp lu n ậ chung nhấốt c a ủ ho t ạ đ ng ộ nh n ậ th c ứ và th c ự tiếễn. Phép bi n ệ ch ng ứ duy vật được xấy d ng ự trến cơ sở m t ộ hệ thồống nh ng ữ nguyến lý, nh n ữ g ph m ạ trù cơ bản, nh n ữ g quy lu t ậ phổ biếốn ph n ả ánh đúng đăốn hi n ệ th c. ự Trong hệ thồống đó
nguyến lý vếồ mồối liến h ph ệ biếốn ổ và nguyến lý vếồ s ự phát tri n ể là hai nguyến lý khái
quát nhấốt. Trong đó nhóm chúng em đ c bi ặ t nghiến ệ c u ch ứ đế
ủ ồ vếồ “Nguyến lý c a ủ
mồối liến hệ phổ biếốn và ý nghĩa ph ng ươ pháp lu n
ậ rút ra từ nguyến lý này” để gi i ả đáp vấốn đếồ “s v ự t, ậ hi n ệ t ng ượ quanh ta và c b ả n ả thấn ta tồồn t i ạ trong tr ng ạ thái liến hệ qua l i? ạ ” hay “t i ạ sao con ng i ườ – m t ộ sinh v t ậ phát tri n ể cao nhấốt trong tự nhiến luồn ch u ị sự tác đ ng ộ c a ủ các sự v t, ậ hi n ệ tư ng ợ trong t ự nhiến và ngay cả
các yếốu tồố trong chính b n ả thấn nó. Ngoài s tác ự đ ng ộ c a ủ t nhiến ự nh các ư s ự v t ậ khác còn tiếốp nh n ậ sự tác đ ng ộ c a ủ xã h i ộ và c a ủ nh ng ữ ng i ườ khác. Chính con ng i và ườ ch có ỉ con ng i m ườ i có ớ th tiếốp ể nh n
ậ vồ vàn mồối quan h đó. ệ Vấốn đếồ là con người ph i ả hi u
ể biếốt các mồối liến h , ệ v n ậ d ng ụ chúng vào ho t ạ đ ng ộ c a ủ mình gi i quyếốt ả các mồối liến h phù ệ h p n ợ hăồm ph c ụ v nhu ụ cấồu l i ợ ích c a ủ xã h i ộ và c a ủ bản thấn.”
2. M c tiều nghiền c ụ u ứ
Phấn tích rõ nguồồn gồốc, tính chấốt c a
ủ nguyến lý vếồ mồối liến h ệ ph ổ biếốn. Phấn tích cách th c ứ v nậ d ng ụ n i dung ộ c a
ủ nguyến lý vếồ mồối liến hệ ph ổ biếốn vào nh n ậ th c ứ và ho t đ ạ ng th ộ c tiếễn c ự a b ủ n thấn ả . 3. Ph ng pháp nghiền c ươ u ứ Ti u lu ể n v ậ n ậ d ng các ph ụ ng pháp thồống nhấốt ươ phấn tích - t ng h ổ p, ph ợ ng ươ
pháp đọc hiểu tài liệu, tr u t ừ ng hóa, so sánh, diếễn d ượ ch - quy n ị p. ạ 1 CH NG 1: NGUYÊN L ƯƠ
Ý VÊẦ MỐỐI LIÊN H PH Ệ BIÊỐN Ổ
1.1 Khái ni m mốối liền h ệ ph ệ biềốn ổ Triếốt h c ọ Mác- LếNin cũng nh ư toàn b ch ộ
ủ nghĩa Mác- LếNin ra đ i ờ vào nh ng ữ năm 40 c a
ủ thếố kỉ XIX do C.Mác và Ph.Ăngghen sáng l p
ậ ra. Sau đó, V.I.LếNin phát tri n nó cao h ể ơn.
Triếốt học Mác- LếNin ra đ i ờ khồng ph i
ả chỉ do sự suy tư cá nhấn, sự t ng ưở t ng ượ c a
ủ C.Mác và Ph.Ăngghen mà do nh ng
ữ nguyến nhấn kinh tếố, xã h i ộ và sự phát tri n ể c a ủ nhấn lo i ạ tr c ướ đó quy đ nh. ị Triếốt h c ọ Mác- LếNin ra đ i ờ d a ự trến 3 cơ sở cơ bản sau: + C s ơ vếồ kinh t ở ếố và xã h i ộ + Cơ sở lý luận + Cơ sở khoa h c t ọ nhiến ự Trong đó, vếồ cơ s ở lý lu n, ậ Triếốt h c ọ Mác- LếNin d a ự trến phép bi n ệ ch ng ứ c a ủ Hếghen và quan đi m duy v ể t t ậ riệt đ c ể a
ủ Phoi- -băốc. Hai ồng C.Mac và ơ Ph.Ăngghen đã dựa và đó sáng l p ậ ra phép bi n ệ ch ng ứ duy v t.
ậ Các ồng đã kếố th a ừ và phát huy nh ng m ữ t tích ặ c c cự a Hếghen ủ và Phoi- -băốc. ơ Đồồng th i, hai
ờ ồng cũng dấồn dấồn bù đăốp nh ng ữ thiếốu sót. M t ộ trong hai nguyến lý c ơ b n ả c a ủ phép bi n ệ ch ng ứ duy v t ậ
chính là nguyến lý vếồ mồối liến h ph ệ biếốn. ổ Khái ni m ệ mốối liền h :
ệ Mồối liến hệ là khái ni m ệ dùng đ ể chỉ s ự tác đ ng ộ qua
lại, quy định, chuyển hoá lấễn nhau gi a các s ữ v ự t, hi ậ n t ệ ng hay ượ gi a các m ữ t, các ặ yếốu tồố, các b ph ộ ận c a m ủ t s ộ v ự t, hi ậ n ệ t ng trong thếố gi ượ ới. Ví d : Mốối ụ liên h gi ệ a các ữ c quan ơ trong c th ơ cể a con ủ ng i (tuầần ườ hoàn, hố hầốp,
bài tiêốt, tiêu hóa, thầần kinh...); hay là mốối quan h quy ệ đ nh, ị tác đ ng ộ lầẫn nhau gi a ữ
đốầng hóa và d hóa ị trong c th ơ sinh ể v t;
ậ hay là mốối liên h ệ gi a ữ các lĩnh v c: ự kinh
têố, văn hóa, chính tr , quốốc ị phòng, giáo d c y ụ têố trong ph m
ạ vi 1 quốốc gia ho c ặ gi a ữ
các quốốc gia v i nhau; ớ ho c mốối
ặ liên h giệ a cung ữ
và cầầu trong 1 quốốc gia và gi a ữ
các quốốc gia v i nhau;… ớ 2 Khái ni m ệmốối liền h ph ệ biềốn: ổ
Dùng để chỉ tính phổ biếốn c a ủ các mồối liến h , ch ệ nhỉ ng mồối liến h ữ tồồn t ệ i ạ nhiếồu s ở v ự t, hi ậ n t ệ ng c ượ a ủ thếố gi i. ớ
Hay nói cách khác mồối liến h ệ phổ biếốn đ c ượ dùng v i ớ hai nghĩa c ơ b n ả đó là:
dùng để chỉ tính phổ biếốn c a ủ các mồối liến h ; ệ dùng đ ể ch ỉs ự khái quát nh ng ữ mồối liến h ệ có tính chấốt ph ổ biếốn nhấốt. V i ớ t ư cách là m t
ộ nguyến lý Triếốt h c ọ thì nguyến
lý vếồ mồối liến h ph ệ biếốn trong phép bi ổ n ch ệ ng ứ duy v t bao ậ hàm c 2 nghĩa ả trến. ở Ví d : Mốối ụ liên h gi ệ a cái
ữ riêng và cái chung; nguyên nhần và kêốt qu ; ảtầốt
nhiên và ngầẫu nhiên; n i ộdung và hình th c; ứ b n ả chầốt và hi n ệ tư ng; ợ kh ả năng và hi n th ệ c; l ự ng
ượ và chầốt; các m t ặđốối l p ậ trong m t
ộ mầu thuầẫn; cái kh ng ẳ đ nh ị và ph đ nh... Đó là nh ủ ị ng mốối liên h ữ ph ệ biêốn nhầốt. ổ Mồối liến h làm ệ điếồu ki n tiếồn ệ đếồ quy đ nh ị lấễn nhau gi a ữ các sự v t ậ hi n ệ tư ng
ợ , mồối liến hệ tác đ ng ộ chuy n ể hóa qua l i ạ lấễn nhau gi a ữ các m t ặ c a ủ các sự v t ậhi nệ t ng ượ trong thếố gi i. ớ Tấốt c s ả v ự t ậhi n ệ t ưng ợ trong thếố gi i luồn ớ tồồn t i ạ
trong mồối liến hệ phổ biếốn, quy đ nh, ị ràng bu c
ộ lấễn nhau, khồng có sự v t ậ hi n ệ t ng nào tồồn t ượ i cồ l ạ p ậ , riếng l , ẻ khồng liến h . ệ Phạm vi bao quát c a ủ mồối liến h ệ ph
ổ biếốn khồng ch ỉgi i ớ h n ạ ở các đồối t ng ượ v t ậchấốt, đ c ượ m r ở ng ộ sang c liến ả h gi ệ a ữ các đồối t ng ượ tinh thấồn và gi a ữ chúng v i ớ đồối t ng v ượ t chấốt sinh ra chúng. ậ
Nguyên lý vêề mốối liên h ph ệ biêốn: ổ Thếố gi i ớ được t o ạ thành từ nh ng ữ sự v t, ậ nh ng ữ hi n ệ t ng ượ , nh ng ữ quá trình khác nhau. V y
ậ chúng ta đ t ra hai cấu h ặ ỏi: + Gi a ữ chúng li u
ệ có mồối liến hệ qua l i ạ v i ớ nhau, nh ả h ng ưở lấễn nhau hay chúng tồồn t i bi ạ t l ệ p, tách r ậ i nhau? ờ + Nếốu chúng tồồn t i ạ trong sự liến h ệ qua l i,
ạ thì nhấn tồố gì quy đ nh ị s ự liến hệ đó? Để trả l i ờ cấu h i
ỏ thứ nhấốt, các nhà triếốt h c ọ theo quan đi m ể bi n ệ ch ng ứ cho răồng thếố gi i ớ là m t ộ ch nh
ỉ thể thồống nhấốt. Các s ự v t, ậ hi n ệ t ng ượ và các quá trình 3 cấốu thành thếố gi i ớ đó v a ừ tách bi t ệ nhau, v a ừ có s ự liến h ệ qua l i, ạ thấm nh p ậ và chuyển hóa lấễn nhau. Khi tr l ả i cấu ờ h i th ỏ hai, ứ nh ng ữ ng i t ườ heo quan đi m ể bi n ệ ch ng ứ cho răồng cơ sở c a ủ sự liến hệ qua l i ạ gi a ữ các sự v t ậ và hi n ệ t ng
ượ là tính thồống nhấốt v t ậ chấốt c a ủ thếố gi i. ớ Theo quan đi m ể này các sự v t, ậ các hi n ệ t ng ượ đa d ng ạ trến thếố gi i ch ớ là ỉ nh ng ữ d ng ạ tồồn t i ạ khác nhau c a ủ m t ộ thếố gi i
ớ duy nhấốt là thếố gi i ớ v t ậ chấốt. Ngay cả tư t ng ưở c a ủ con ng i ườ cũng là m t ộ d ng ạ v t ậ chấốt có t ổ ch c ứ cao là bộ óc ng i, ườ n i ộ dung c a ủ chúng cũng ch là ỉ kếốt qu ph ả n á ả nh c a ủ các quá trình v t ậ
chấốt khách quan. Ngoài ra, theo quan đi m ể duy v t ậ bi n ệ ch ng ứ còn th a ừ nh n ậ tính đa d ng ạ c a ủ s ự liến h : ệ có mồối liến h
ệ bến ngoài, mồối liến h
ệ bến trong; có mồối liến
hệ thứ yếốu và mồối liến h ệ ch ủ yếốu... Các lo i ạ liến h kh
ệ ác nhau có vai trò khác nhau đồối v i ớ s ự v n ậ đ ng ộ và phát tri n ể c a ủ các sự v t ậ hi n ệ t ng. ượ
Trong đó, mồối liến hệ bến trong gi vai ữ trò quyếốt đ nh ị đồối v i s ớ tồồn ự t i, ạ v n ậ đ ng, ộ phát tri n ể c a ủ s ự v t. ậ Mồối liến h
ệ bến ngoài, nói chung, khồng có ý nghĩa quyếốt đ nh ị và th ng ph ườ i ả thồng qua mồối liến h
ệ bến trong mà phát huy tác d ng. ụ Nh v ư y, ậ quan đi m ể duy v t ậbi n ệ ch ng ứ vếồ s ự liến h ệ đòi h i ỏ ph i ả th a ừ nh n ậ tính t ng ươ đồối trong s ự phấn lo i ạ các mồối liến h . ệ Các mồối liến h ệ khác nhau có thể chuy n
ể hoá lấễn nhau. Trong tính đa d ng ạ c a ủ hình th c ứ và các lo i liến ạ h tồồn ệ t i ạ trong t nhiến, trong xã h ự i và t ộ duy ư con ng i, ườ phép bi n ch ệ ng ứ duy v t t ậ p trung ậ nghiến c u ứ nh ng ữ lo i liến h ạ chung mang tính ph ệ ổ biếốn. 1.2 Tính chấốt: Theo quan đi m ể c a ủ chủ nghĩa duy v t ậ bi n ệ ch ng
ứ mồối liến hệ có 3 tính chấốt c
ơ b n sau đấy: Tính khách quan, tính ph ả
ổ biếốn và tính đa d ng ạ , phong phú.
1.2.1 Tính khách quan: Phép bi n ệ ch ng ứ duy v t ậ kh ng ẳ đ nh ị tính khách quan c a ủ các mồối liến h , ệ tác đ ng ộ trong thếố gi i. ớ Gi a ữ các s ự v t, ậ hi n ệ t ng ượ v t ậ chấốt v i ớ nhau, gi a ữ các s ự v t ậ hi n t ệ ng ượ v i các ớ hi n t ệ ng
ượ tinh thấồn và gi a các ữ hi n ệ t ưng ợ tinh thấồn v i ớ nhau. Chúng tác đ ng ộ qua l i, ạ chuy n ể hoá và phụ thu c
ộ lấễn nhau. Đấy là cái vồốn có c a ủ 4 bản thấn s v ự t, ậ tồồn t i đ ạ c l ộ p và khồng ph ậ thu ụ c vào ý muồốn ch ộ quan hay n ủ h n ậ th c ứ c a ủ con ng i. ườ S
ở dĩ mồối liến hệ có tính khách quan là do thếố gi i ớ v t ậ chấốt có tính khách quan. Các d ng ạ v t
ậchấốt (bao gồồm sự v t, ậ hi n ệ t ng) ượ dù có vồ vàn, vồ k , nh ể ng
ư thồống nhấốt v i nha ớ u tính ở v t ậ chấốt. Có đi m ể chung ở tính v t ậ chấốt t c ứ là chúng có mồối liến h v ệ i nhau ớ vếồ m t ặ b n ả chấốt m t ộ cách khách quan. Con ng i ườ chỉ có thể nh n ậ th c ứ và v n ậ d ng
ụ các mồối liến hệ đó trong ho t ạ đ ng ộ th c ự tiếễn c a ủ mình. Ví d : ụ - M t cái cầy ộ
muốốn tốần t i phát ạ tri n
ể thì có mốối liên h v ệ i ớ n c, ướ ánh sáng, độ m,
ẩ khống khí và chính trong b n
ả thần cái cầy cũng có mốối liên h v ệ i ớ nhau qua quá
trình trao đ i chầốt ổ và nh ng cái
ữ mốối liên h ầốy
ệ thì khống do con ng i t ườ o nên. ạ Nêốu
cái cầy ầốy tách r i ra ờ kh i nh ỏ ng
ữ mốối liên h ầốy
ệ thì cầy khống th ể phát tri n ể khống v n
ậ đ ng, khống tốần t ộ i. ạ
- Mốối liên hệ con ng i, ườ con cá... v i ớ n c
ướ khác nhau, cùng con ng i ườ nh ng ư
mốẫi giai đo n phát ạ tri n khác
ể nhau nhu cầầu vêầ n c
ướ cũng khác, con ng i sốống ườ ở n i l nh, ơ nạ i nóng
ơ nhu cầầu vêầ n c khác nhau; ướ
cầy xanh có cầy cầần nhiêầu n c, ướ ánh
sáng, cầy cầần ít n c, ánh sáng... ướ
-> Mốối liên h rầốt đa d ệ ng, phong phú... ạ
1.2.2 Tính ph biềốn: ổ Theo quan đi m ể bi n ệ ch ng
ứ thì khồng có bấốt cứ sự v t, ậ hi n ệ t ng ượ hay quá trình nào tồồn t i ạ tuyệt đồối bi t ệ l p ậ v i ớ các s ự v t, ậ hi n ệ t ng ượ hay quá trình khác;
đồồng thời cũng khồng có bấốt cứ s ự v t, ậ hi n ệ t ng ượ nào khồng ph i ả là m t ộ cấốu trúc h thồống, ệ bao gồồm nh ng ữ
yếốu tồố cấốu thành v i ớ nh ng ữ mồối liến h ệ bến trong c a ủ nó, t c là bấốt c ứ m ứ t tồồn t ộ i nào cũng ạ là m t h ộ thồống, ệ h n n ơ a ữ là h thồống m ệ , tồồn t ở i ạ trong mồối liến h v ệ i h ớ thồống khác, t ệ ng tác v ươ à làm biếốn đ i ổ lấễn nhau. Ví d : ụ - Trong t nhiên ự thì đ ng ộ v t và ậ th c v ự t có ậ mốối liên h v ệ i nhau, ớ trong nêần
kinh têố chính tr , xã ị h i, văn ộ hóa, giáo d c ụ m ở t đ ộ a ph ị ng
ươ hay quốốc gia đêầu có mốối liên h m ệ t thiêốt, ch ậ t chẽẫ v ặ i nhau. ớ 5
- Mốối liên hệ con ng i, ườ con cá... v i ớ n c
ướ khác nhau, cùng con ng i ườ nh ng ư
mốẫi giai đo n phát ạ tri n khác
ể nhau nhu cầầu vêầ n c
ướ cũng khác, con ng i sốống ườ ở n i l nh, ơ nạ i nóng
ơ nhu cầầu vêầ n c khác nhau; ướ
cầy xanh có cầy cầần nhiêầu n c, ướ ánh
sáng, cầy cầần ít n c, ánh sáng... ướ
-> Mốối liên h rầốt đa d ệ ng, phong phú... ạ 1.2.3 Tính đa d ng ạ , phong phú: Mồễi s ự v t, ậ hi n t ệ ng, quá ượ
trình khác nhau thì mồối liến h khác nhau; ệ m t ộ sự v t ậ hi nệ t ng
ượ có nhiếồu mồối liến hệ khác nhau (bến trong – bến ngoài, chủ yếốu – th yếốu, ứ c b ơ nả – khồng c b ơ n...), ả chúng gi v ữ trí,
ị vai trò khác nhau đồối v i s ớ tồồn ự t i và ạ phát tri n ể c a ủ s v ự t, ậ hi n ệ t ng ượ đó; m t ộmồối liến h t ệrong nh ng ữ điếồu ki n ệ hoàn c nh
ả khác nhau thì tính chấốt, vai trò cũng khác nhau. Nh v ư y, ậ khồng th đồ ể ồng
nhấốt tính chấốt và vai trò c a
ủ các mồối liến hệ khác nhau đồối v i ớ nh ng ữ s ự v t ậ nhấốt đ nh, ị trong nh ng ữ điếồu ki n ệ xác đ nh. ị Tùy thu c
ộ vào tính chấốt và vai trò c a ủ t ng ừ mồối liến h , ta c ệ ó th phấn lo ể i các mồối liến h ạ nh ệ sau: ư - Mồối liến h vếồ ệ m t
ặkhồng gian và mồối liến h vếồ ệ m t ặ th i ờ gian gi a ữ s ự v t, ậ hi n t ệ ng. ượ - Mồối liến h ệ ph biếốn ổ
bến trong và mồối liến h ph ệ biếốn bến ngoài ổ
+Mồối liến hệ bến trong là mồối liến hệ qua l i, ạ tác đ ng ộ lấễn nhau gi a ữ các
yếốu tồố, các bộ ph n, ậ các thu c ộ tính, các m t
ặ khác nhau… trong cùng m t ộ s ự v t. ậ Nó gi vai tr ữ
ò quyếốt đ nh đồối v ị i s ớ tồồn t ự i, v ạ n đ ậ ng và phát tri ộ n c ể a s ủ v ự t. ậ
+Mồối liến hệ bến ngoài là mồối liến hệ gi a ữ các sự v t, ậ hi n ệ t ng ượ khác
nhau. Nhìn chung, nó khồng có ý nghĩa quyếốt đ nh. ị Mồối quan hệ này th ng ườ ph i ả
thồng qua mồối liến h bến trong đ ệ phát huy tác d ể ng. ụ - Mồối liến h ệ c ơ b n và khồng c ả b ơ n ả +Mồối liến h c ệ ơ b n: là mồ ả ối liến h b ệ n ả chấốt c a s ủ ự v t, ậ hi n t ệ ng đóng ượ vai trò quyếốt đ nh s ị v ự n đ ậ ng, phát tri ộ n c ể a s ủ v ự t hi ậ n t ệ ng đó. ượ
+ Mồối liến hệ khồng cơ b n: ả là mồối quan h ệ chỉ đóng vai trò b ổ sung, t o ạ điếồu ki n cho s ệ v ự t ậ hi n t ệ ng phát tri ượ n. ể 6
Ngoài ra còn có các mồối quan h khác nh ệ : ư - Mồối liến h
ệ chung tác đ ng lến toàn b ộ ộ hay trong nh ng lĩnh v ữ c r ự ng l ộ n c ớ a ủ thếố gi i ớ . - Mồối liến h riếng ch ệ tác đ ỉ ng trong t ộ ng lĩnh v ừ c, t ự ng s ừ v ự t, hi ậ n ệ t ng ượ cụ thể. - Mồối liến h ệ ph biếốn ổ
tr c tiếốp và mồối liến h ự ph ệ biếốn gián tiếốp. ổ - Mồối liến h ệ ph biếốn ổ
ch yếốu và mồối liến h ủ ph ệ biếốn th ổ yếốu. ứ - Mồối liến h ệ ph biếốn ổ
tấốt nhiến và mồối liến h ph ệ
ổ biếốn ngấễu nhiến. - Mồối liến h ệ gi a ữ t ng ổ th và b ể ph ộ n. ậ Việc phấn lo i
ạ này cũng ch ỉmang tính t ng ươ đồối b i
ở vì các mồối liến h ệ c a ủ các đồối t ng rấốt ph ượ c t ứ ạp, khồng th
ể tách chúng kh i các mồối liến h ỏ khác. Các mồối liến ệ h còn ệ cấồn đ c ượ nghiến c u
ứ cụ thể trong sự biếốn đ i ổ và phát tri n ể cụ thể c a ủ chúng. Ví d : ụ
- Sinh viên chúng ta đi h c ph ọ i th ả c hi ự n rầốt ệ nhiêầu nhi m ệ v ụ khác nhau, các mốối quan h khác ệ nhau, ch ng ẳ h nạ nh rèn
ư luy nệ kiêốn th c
ứ và kyẫ năng, khống chỉ
h c tọp, chúng ta còn ậ cầần ph i tham ả gia vào các ho t đ ạ ng.
ộ Dù có nhiêầu mốối liên hệ nh ng ư h c
ọ sinh chúng ta vầẫn ph i ả uư tiên nhi m ệ v h ụ c ọ t pậ đ tích ể lũy kiêốn th c, ứ rèn luy n ệ thái đ ph ộ m chầốt. ẩ
- Mốối liên hệ con ng i, ườ con cá... v i ớ n c
ướ khác nhau, cùng con ng i ườ nh ng ư
mốẫi giai đo n phát ạ tri n khác
ể nhau nhu cầầu vêầ n c
ướ cũng khác, con ng i sốống ườ ở n i l nh, ơ nạ i nóng
ơ nhu cầầu vêầ n c khác nhau; ướ
cầy xanh có cầy cầần nhiêầu n c, ướ ánh
sáng, cầy cầần ít n c, ánh sáng... ướ
-> Mốối liên h rầốt đa d ệ ng, phong phú... ạ 7 CH NG 2: V ƯƠ N D Ậ NG N Ụ I DUNG NGUYÊN L Ộ Ý VÀO NH N TH Ậ C V Ứ À HO T Ạ Đ NG TH Ộ
ỰC TIÊỄN CỦA B N THẦN Ả V i ớ t cách ư là nh ng nguyến tăốc ph ữ ng pháp ươ lu n, thồng ậ qua quan đi m ể toàn di n và quan đi ệ m ể l ch s ị c ử th ụ đ ể ã góp phấồn đ nh h ị ng, ch ướ ỉđ o ạ ho t ạ đ ng nh ộ n ậ th c ứ và ho t ạ đ ng ộ th c ự tiếễn đ c ể i ả t o ạ hi n ệ th c ự cũng thay đ i ổ chính b n ả thấn c a ủ chúng ta. T đấy ta có th ừ t ể hào vì ự đã nh n ra đ ậ ưc m ợ t ộnếồn t ng ả lí thuyếốt vồ cùng v ng ữ chăốc, song đ t ểh c
ự hi nệ chúng thì b nả thấn mồễi ng i cấồn ườ năốm chăốc c ơ s ở lí lu n c ậ a ch
ủ úng - nguyến lí vếồ mồối liến h ph ệ biếốn ổ và nguyến lí vếồ s ự phát tri n, ể vì
thếố điếồu cấồn thiếốt đó là biếốt v n ậ d ng ụ chúng m t ộ cách sáng t o ạ và phù h p ợ trong hoạt động c a ủ mình. Đ c ặ bi t ệ đồối v i
ớ sinh viến ngày nay, nếốu chúng ta có th ể nh n ậ biếốt và ng ứ d ng
ụ các nguyến tăốc ph ng ươ pháp lu n ậ đó vào quá trình h c ọ t p ậ cũng như trong ho t ạ đ ng ộ th c ự tiếễn c a ủ b n ả thấn đ ể th c ự hi n ệ các nhi m ệ v ụ chính trị góp phấồn xấy d ng ự đấốt n c ướ ngày càng phát tri n, ể xã h i ộ cu c ộ sồống c a ủ chúng ta ngày càng t i đ ươ p. Đấ
ẹ y là điếồu vồ cùng đúng đăốn và cấồn đ c ượ đ y ẩ m nh. ạ
2.1 V n dậ ng nguyền ụ
lý vềề mốối liền h ph ệ biềốn v ổ ào nh n th ậ c c ứ a sinh viền. ủ Trong th i ờ đ i
ạ cồng nghệ sồố bùng n , ổ th i ờ đ i ạ cồng nghệ 4.0 hi n ệ nay đã
khồng xa l mồễi khi nghe m ạ i ng ọ i
ườ nhăốc đếốn. Nhấn lo i đang dấồn chuy ạ n mình sang ể
giai đo n tiếồn đếồ cho th ạ i đ ờ i 5.0 ạ - Th i đ
ờ ại của AI (trí tu nhấn t ệ o), ngoài khoa h ạ c ọ kĩ thu t, ậ sự ch y ạ đua c a ủ ngành khoa h c
ọ máy tính và cồng nghệ thồng tin ở các n c phát tri ướ n đã ể và đang tiếốp t c
ụ diếễn ra vồ cùng khồốc li t ệ có tác đ ng tr ộ c tiếốp và ự gián tiếốp đếốn m i ọ m t
ặ trến toàn thếố gi i, trong đó ớ Vi t Nam ệ cũng đang ph i ả ch u tác ị đ ng ộ vồ cùng l n, ớ đấy v a ừ là cơ h i ộ v a ừ là thách th c ứ đồối v i ớ Vi t ệ Nam khi đang
trong quá trình phấốn đấốu tr thành ở n c ướ phát tri n. ể Đ góp ể phấồn đ a ư Vi t ệ Nam có chồễ đ ng ứ quan tr ng
ọ trến b nả đồồ thếố gi i ớ đòi h i ỏ thếố h ệ tr ẻ ph i
ả cồố găống phấốn đấốu
rấốt rấốt nhiếồu, đ c ặ bi t
ệ là thếố hệ sinh viến hi n ệ nay. Sinh viến hi n ệ nay có sự nhìn nh n thếố ậ gi i đa ớ chiếồu, nhiếồu ở góc đ khác ộ
nhau thồng qua các nguồồn tin trến báo đi n
ệ t , ửđài truyếồn hình, các trang m ng ạ xã h i ộ hay là nh ng ữ ph n ả ánh th c ự tếố c a ủ thếố gi i đang ớ diếễn ra. V y ậ nến d i góc đ ướ nh ộ n ậ th c ứvếồ thếố gi i ớ c a ủ sinh viến hi n ệ 8 nay so v i
ớ sinh viến ở thếố hệ tr c ướ thì đã có s ự khác bi t ệ to l n ớ khi tr c ướ kia cồng ngh sồố ệ ch a phát ư tri n ể thì chúng ta ch có t ỉ h tiếốp ể c n đ ậ c ng ượ uồồn tin m ở c ứ thấốp và ch m ậ so v i ớthếố gi i, ớ các thồng tin nh n ậ đ c ượ ch m ỉ t ộchiếồu khi mà m i ọ ng i ườ ch có ỉ th nh ể n ậ đ c
ượ thồng tin qua các trang báo và truyếồn hình. Có th ể nói đấy là thu n l ậ i ợ vồ cùng l n ớ đồối v i sinh ớ viến hi n nay vì ệ có th t ể tìm ự tòi, h c ọ h i m ỏ i ọ thứ m t
ộ cách dếễ dàng nhấốt. Mồễi giấy, mồễi phút trồi qua nh ng
ữ gì đã và đang diếễn ra bến ngoài thếố gi i kia ớ đếồu đ ưc ợ c p ậ nh t ậm t ộcách chóng m t,
ặ các nguồồn tin, kiếốn th c ứ m i,
ớ các phát minh m i…hay là ớ nh ng s ữ ự ki n có ệ nh h ả ng vồ cù ưở ng l n ớ đồối v i ớ thếố gi i ớ ch ng ẳ h n ạ nh ư chiếốn tranh xung đ t ộ Nga - Ucraina, l m ạ phát tăng chóng m t ặ ở Myễ và các n c
ướ Tấy Âu, hay gấồn đấy là vụ bồốc l t ộ s c ứ lao đ ng ộ nh p ậ c ư đ ể ph c ụ vụ Worldcup 2022. T nh ừ ng
ữ vấốn đếồ của cu c ộ sồống hi n ệ t i ph ạ n ả ánh vào trong tấm trí c a m ủ i ng ọ i đ ườ c ặbi t là ệ các b n sinh viến ạ
đã làm thay đ i suy nghĩ ổ c a các ủ b n vếồ ạ thếố gi i hi ớ n ệ t i t ạ đó
ừ trong đấồu luồn hình thành nh ng ữ ý nghĩ thồi thúc b n ả thấn làm sao đ ể có chồễ đ ng ứ trong xã h i ộ hi n ệ t i ạ khi mà xã h i ộ loài ng i ườ đang có b c ướ
tiếốn mà chúng ta có th nhìn thấốy ể s thay đ ự i theo chiếồu ổ h ng tiếốn ướ lến m t ộ cách rõ r t. ệ Hay chúng ta có th t ể đ ự t ặcấu h i li ỏ uệ răồng t i ạ sao đ ng ộ v t ậ và th c ự v t ậ l i ạ đ c ượ phấn bi t ệ với nhau và gi a ữ con ng i ườ cũng có s ự phấn bi t ệ v i ớ đ ng ộ v t ậ dù con ng
i cũng có nguồồn gồốc t ườ đ ừ ng ộ v t; cấu tr ậ l ả i đó ờ là đ ng v ộ t có h ậ thấồn kinh ệ và chúng c m ả nhận đ c
ượ các mồối liến hệ gi a ữ chúng v i ớ thếố gi i ớ như chúng biếốt đ c ượ đấu là kẻ thù c a ủ chúng hay các đ ng ộ v t ậ làm m ẹ l i
ạ biếốt cách chăm sóc con non c a mình ủ đồồng th i ờso v i ớcon ng i ườthì con ng i ườl i có ạ h thấồn ệ kinh phát tri n ể hơn bấốt c ứ loài đ ng ộ v t ậ nào khác và con ng i ườ có th ể nh n ậ th c ứ và c i ả t o ạ thếố gi i ớ khách quan nh vi ư c t ệ o ra l ạ a, ha ử y phát minh ra cồng c ụ lao đ ng ộ , đếốn vi c ệ sáng t o ạ ra cồng nghệ s n ả xuấốt hàng lo t ạ đã cho thấốy nh n ậ th c ứ c a ủ con ng i ườ từ x a ư t i ớ nay luồn đ c
ượ nấng cao. Nếốu chúng ta, thếố h ệ tr , ẻ thếố h sinh ệ viến khồng có s tha ự y đ i vếồ ổ t duy
ư , hình thành các logic m i vếồ ớ thếố gi i
ớ thì chúng ta seễ khồng có đ nh
ị hướng đúng đăốn cho cu c ộ đ i ờ c a ủ mình. M i ọ s ự v t ậ , s ự vi c, ệ hi n ệ t ng ượ trến thếố gi i này ớ
đếồu có mồối liến h ệ m t
ậ thiếốt và khồng th tách ể r i ờ nhau v y ậ nến chúng ta khồng th nhìn ể nh n vấốn đếồ ậ ch năồm ỉ m ở t ộ khía c nh ạ c a ủ s ự v t, ậ hi n ệ t ng ượ mà 9 cấồn có s nhì ự n nh n ậ t m ừ i phía, ọ nhiếồu ở góc đ
ộ khác nhau. Khi chúng ta nhìn nh n ậ thếố gi i
ớđa chiếồu cũng giồống như chiếốu chùm ánh sáng trăống đi qua lăng kính, sự
phấn tách ánh sáng trăống thành nhiếồu màu cũng giồống nh nhiếồu ư khía c nh ạ c a ủ thếố gi i mà ớ đó ở trong mồễi hoàn c nh ả ta có th hi ể u rõ ể và sấu h n vếồ ơ b n ả chấốt c a ủ vấốn đếồ đó. Có th nói s ể tha ự y đ i, ổ đ i m ổ i nh ớ n th ậ c c ứ a
ủ sinh viến hi n nay là vấốn đếồ vồ ệ cùng quan tr ng, ọ
giúp cho sinh viến có thể nh n ậ ra đ c ượ b n ả thấn nến làm gì và khồng nến làm gì đ ể hoàn thi n ệ b n ả thấn trong th i ờ bu i ổ này ch ng ẳ h n ạ nh ư đ có ể th đóng ể góp vào s phát ự tri n ể c a ủ đấốt n c
ướ sinh viến cấồn xác đ nh ị đ c ượ cồốt lõi đó là vi c ệ h c ọ kiếốn th c, ứ ngoài vi c ệ h c, ọ sinh viến còn ph i trau ả
dồồi thếm các kĩ năng mếồm, rèn luy n ệ đ o ạ đức cùng v i ớ thể l c ự cũng là m t ộ cách để vị trí c a ủ b n ả thấn trong xã h i
ộ được nấng lến. Ngoài s ự phát tri n ể c a ủ b n ả thấn khi có nh n ậ th c ứ thay đ i ổtheo chiếồu h ng ướ tiếốn b , ộ sinh viến còn có m c ụ tiếu sồống cao h n ơ khi khồng nh ng ữ sồống vì b n thấn ả
mà còn sồống vì c ng đồồng ộ , có th giúp ể đ ưc ợnhiếồu ng i ườ có hoàn c nh ả khó khăn h n mình ơ băồng nh ng ữ vi c ệ đ nơ gi nả nh quyến ư góp quấồn áo,
sách vở cũ hay tham gia các cấu l c ạ bộ tình nguy n;
ệ hay là sự cồống hiếốn cho xã h i ộ v i ớ nh ng nghiến ữ c u khoa ứ h c, các phát minh, ọ sáng chếố m i… ớ S ự cho đi và nh n ậ l i ạ
luồn có giá trị khi nh ng ữ đóng góp này đ c ượ xã h i ộ cồng nh n ậ và vinh danh, có thể thấốy gi a ữ con người và xã h i ộ l i ạ có mồối liến h ệ v i ớ nhau, tác đ ng ộ lấễn nhau và giúp
cho con người ngày càng nhận th c ứ đ c ượ thếố gi i ớ sấu săốc h n ơ đ ể t ừ đó có th ể tác đ ng ộ vào thếố gi i và l ớ àm thay đ i thếố gi ổ i. Chúng ớ ta có th thấốy ể
răồng các mồối liến hệ c a thếố gi ủ i tồồn t ớ i trến c ạ lĩnh v ả c ựt nhiến và x ự ã h i, nh ộ n th ậ c vếồ thếố gi ứ i là nh ớ n ậ th c
ứ các mồối liến h trến ệ tấốt c các ả lĩnh v c ự c a ủ cu c
ộ sồống do đó khi trau dồồi các kiếốn th c ứ m i
ớ sinh viến khồng ch ỉt p ậ trung vào kiếốn th c
ứ chuyến mồn mà còn ph i ả có nh ng hi ữ u biếốt ể c b ơ n nhấốt ả đ nh
ị trến tấốt c các lĩnh v ả c vì đó ự là nếồn t ng ả c a ủ tri th c,
ứ mà thồng qua đó giúp cho sinh viến có th ể phát tri n ể đ c ượ t ư duy, hình thành
các logic và các mồối liến hệ ch t ặ cheễ h n, ơ hi u ể đ c ượ s ự v n ậ hành c a ủ các h ệ thồống đó là s ự liến quan gi a
ữ các quồốc gia trến thếố gi i ớ hay s ự xuấốt hi n ệ c a ủ toán h c ọ trến tấốt c các ả lĩnh v c c ự a thếố ủ gi i, ớ qua đó có th thấốy ể răồng thếố gi i ớ là m t ộ chuồễi thồống nhấốt toàn di n v ệ i nhau. ớ Khồng nh ng nh ữ n th ậ c vếồ kiếốn ứ th c trến lĩnh ứ v c văn hóa, ự 10 tri th c, trí ứ tu là
ệ IQ, sinh viến còn cấồn ph i có ả nh nậ th c
ứ đúng đăốn vếồ EQ vì đó là th c ướ đo chiếồu sấu c a ủ m t ộ con ng i, ườ chúng ta khồng nh ng ữ sồống khồ khan v i ớ
những phương trình toán h c ọ hay nh ng ữ hi n ệ t ng ượ v t ậ lý v i ớ nh ng ữ con sồố t ng ươ
đồối gấồn đúng mà cu c ộ sồống cấồn ph i ả có c m ả xúc, đó là nh ng ữ mồối quan h ệ ch ng ẳ h n nh ạ ư mồối quan h ệ gi a ồ ữ ng - bà, bồố - m ,
ẹ anh - ch - em trong gia hình, giáo viến - ị h c trò
ọ , đồồng nghi pệ - đồồng nghi p… ệ cu c
ộ sồống có muồn vàn các mồối quan h , ệ v y ậ
sinh viến chúng ta cấồn ph i làm ả gì đ cấn
ể băồng các mồối quan h ệ đó chăốc h n ẳ là cấu h i bấốt ỏ c ai ứ cũng seễ t đ ự t ặra trong cu c ộ sồống c a mình, ủ s vui, ự buồồn, gi n ậ dồễi hay uấốt h n
ậ đếồu là những trạng thái c m ả xúc c a ủ con ng i ườ để trả l i ờ đồối v i ớ s ự tác đ ng ộ c a ủ thếố gi i. ớ V y
ậ làm sao để cư xử đúng m c?
ự Sinh viến chúng ta là nh ng ữ ng i t ườ r ẻ v i
ớ kinh nghi m sồống còn h ệ n chếố do đó, vi ạ c đồối x ệ gi ử a ng ữ i v ườ i ng ớ i ườ
cấồn có một quá trình để hình thành và đồối đáp l i ạ v i
ớ nhau, quá trình đó khồng chỉ d ng ừ l i ngà ạ y m t,
ộ ngày hai…Mà cấồn cả m t ộ kho ng ả th i ờ gian dài là c ả cu c ộ đ i ờ để
chúng ta có thể tiếốp nh n
ậ và phấn tích. Có th nói ể răồng nh nậ th c đ ứ úng đăốn vếồ tri th c ứ và c m
ả xúc là chìa khóa giúp cho vi c
ệ hoàn thi nệ b nả thấn sinh ở viến, đồồng th i sờ nhự n th ậ c vếồ ứ thếố gi i theo ớ chiếồu h ng ướ đ i m ổ i và ớ t duy ư đa chiếồu ở sinh viến l i góp ạ phấồn to l n ớ vào s nghi ự p ệ xấy d ng ự đấốt n c, ướ giúp cho đấốt n c ướ có thể sánh vai v i ớcác c ng
ườ quồốc năm chấu. Nh v ư y ậ ta có th kh ể ng ẳ đ nh ị răồng nh n ậ th c, ứ t duy ư có vai trò c i t ả o ạ thếố gi i và có ớ th x
ểem là băốt bu c cấồn ộ thiếốt khồng chỉ ở sinh viến mà tấốt c ở ả m i ng ọ
ười, V.I.Lếnin đã kh ng đ ẳ nh: “ ị Ý th c con ng ứ i khồng ườ chỉ ph n ả ánh thếố gi i ớ khách quan mà còn t o ạ ra thếố gi i
ớ khách quan”, đấy là quan đi m ể có th khồng ể đ c ượ tấốt c m ả i ng ọ i đồồng ườ tình nh ng ư l i ạ là quan đi m ể khồng ai có th chồối b ể . ỏ
2.2 V n dậ ng nguyền l ụ
ý vềề mốối liền h ph ệ biềốn vào ho ổ t đ ạ ng th ộ c tiềễn c ự a sinh ủ viền.
2.2.1 V n d ng nguyền lý vềề mốối liền h ậ ụ ph ệ biềốn v ổ ào ho t ạđ ng th ộ c tiềễn hằềng ự ngày. Cu c ộ sồống th ng ườ nh t
ậ vấễn đang diếễn ra liến t c ụ và khồng ng ng ừ theo dòng ch y cả a th ủ i gian.
ờ Hăồng ngày mồễi chúng ta l i ph ạ i đồối ả m t vặ i nhiếồu ớ vấốn đếồ c a ủ 11 th c
ự tếố cuộc sồống: h c ọ t p, ậ vi c
ệ làm, gia đình,...; các nhà nghiến c u ứ khoa h c ọ ph i ả đồối m t ặ với nh ng ữ cu c ộ thí nghi m ệ để có thể tìm ra đ c ượ nh ng ữ bí n ẩ u n ẩ khuấốt c a ủ khoa h c ọ cũng nh gi ư i pháp ả đ gi ể i qu
ả yếốt các vấốn đếồ cấốp bách: ồ nhiếễm mồi tr ng
ườ , nóng lến toàn cấồu,...; m t ộ v ịt ng ổ thồống ph i ả suy nghĩ các ph ng ươ án đ ể có thể phát tri n ể đấốt n c
ướ và nấng cao chấốt l ng ượ cu c ộ sồống c a ủ ng i ườ dấn ở n c ướ mình hay m t ộ ng i ườ nồng dấn ph i ả tìm cách đ ể tiếu di t ệ sấu b ọ và nấng cao năng suấốt lao đ ng; ộ gấồn h nơ n a ữ là bồố, m chúng ẹ ta ph i ảđi làm vì nh ng ữ kho nả lo vếồ c m, ơ áo, g o
ạ tiếồn và muồốn chúng ta có m t ộ t ng l ươ ai tồốt đ p ẹ h n; ơ h n ơ n a ữ là trong chính b n ả thấn c a
ủ chúng ta khi đang còn là sinh viến hăồng ngày ta ph i ả đồối m t ặ v i ớ vi c cấn băồng gi ệ a vi ữ ệc h c t ọ p,
ậ đi làm thếm, h c thếm ngo ọ i ng ạ và c ữ vi ả c chi tiếu ệ nh ng
ữ kho nả tiếồn vồ cùng khiếm tồốn đ ể đ ủ tiếu dùng cho m t ộ tháng. Có th ể thấốy răồng trong cu c
ộ sồống có muồn vàn nh ng ữ th c ự tếố mà chúng ta ph i ả đồối di n ệ và tìm cách gi i quyếốt chúng m ả t cách h ộ p lí,
ợ là sinh viến đang còn đi h c chúng ọ ta cấồn ph i ả biếốt đ c ượ b n ả thấn c a
ủ chúng ta đang ở vị trí nào, đi m ể m nh ạ , đi m ể yếốu nh ư thếố nào. Ch ng ẳ h nạ vi c ệ làm thếm trong nh ng ữ năm đấồu đ i ạ h c, ọ chúng ta là nh ng ữ ng i còn non ườ tr chấn ẻ t chấn ướ ráo t ừ quế lến ở thành phồố l n, ớ s t ựhay đ i vếồ mồi ổ tr ng ườ và nh p ị đi u
ệ sồống làm cho chúng ta ch a ư hi u ể hếốt đ c ượ mồi tr ng ườ m i, ớ cu c ộ sồống m i
ớ do đó nếốu chúng ta rấốt dếễ măốc vào các c m ạ bấễy nh ư đa cấốp, b ịl a ừ
đảo,... do đó chúng ta cấồn ph i t ả t ừ đ ừ có th ể ể thích nghi v i cu ớ c sồống m ộ i, tích l ớ ũy
dấồn dấồn các kinh nghi m ệ sồống qua t ng ừ ngày, t nh ừ ng ữ vấốn đếồ đ n ơ gi n ả nhấốt đếốn vấốn đếồ phức t p ạ nhấốt c a ủ xã h i, ộ s tr ự ng thàn ưở h qua t ng ừ ngày là kếốt qu c ả a ủ quá trình tiếốp xúc, va ch m ạ v i nhiếồu ớ mồối quan h , ệ cồng vi c ệ h c ọ t p ậ và khồng ng ng ừ
trau dồồi thếm các kiếốn th c,
ứ kĩ năng sồống m i. Bến ớ c nh
ạ đó là sinh viến chúng ta cấồn có s hi ự u hi ể u ể biếốt vếồ nh n ữ g kiếốn th c ph ứ thồng ổ c b ơ n ả nhấốt đ có th ể v ể n ậ d n ụ g
vào trong đời sồống, ch ng ẳ h n ạ như chúng ta có hi u ể đ c ượ t i ạ sao ng i ườ nồng dấn khồng đ c phép ượ s dử ng ụ quá liếồu l ng ượ thuồốc tr sấu ừ trong trồồng tr t, ọ hay đ n ơ gi n ả hơn là t i ạ sao m a ư đ c
ượ hình thành, thồng qua nh ng ữ kiếốn th c ứ c ơ b n ả mà ta
tiếốp thu được ta có thể dếễ dàng gi i ả thích các hi n ệ t ng ượ m t
ộ cách dếễ dàng, đó là nếốu s dử ng ụ thuồốc tr sấu
ừ quá nhiếồu seễ gấy nh ả h ng
ưở xấốu đếốn đấốt trồồng gấy ồ 12 nhiếễm mồi tr ng ườ n c,
ướ khồng khí, ngoài ra l ng t ượ huồốc tr sấu ừ hấốp th t ụ rong nồng sản được con ng i ườ dùng để làm th c ự ph m ẩ gấy h i ạ đếốn s c ứ kh e ỏ con ng i; ườ vi c ệ m a
ư được hình thành là do quá trình bay h i ơ n c ướ từ thể l ng ỏ thành khí, sau đó ng ng ư tụ thành thể l ng ỏ do g p ặ khồng khí l nh ạ t o ạ nh ng ữ nh ng ữ gi t ọ n c ướ nh , ỏ
sau quá trình tích lũy, các gi t ọ n c ướ seễ t p ậ h p
ợ thành các đám mấy, sau khi tr ng ọ l ng ượ đủ lớn, các h t ạ n c ướ seễ r i
ơ xuồống đấốt và t o ạ thành m a ư c ứ tiếốp t c ụ nh v ư y ậ t o nến chu ạ
trình tuấồn hoàn trong cu c sồống. ộ Qua ví d trến ta có ụ th thấốy răồng ể sinh viến khồng ch ỉd ng ừ l i ạ ở vi c ệ h c ọ kiếốn th c
ứ chuyến mồn mà cấồn trau dồồi thếm kiếốn th c
ứ ở tấốt các lĩnh v c,
ự văn hóa, chúng ta nến tồn tr ng ọ giá tr ịc a ủ tấốt c ả c a ủ các mồn h c ọ vì các kiếốn th c
ứ này đếồu vai trò đồối v i ớ th c ự tiếễn cu c ộ sồống. Ngoài ra sinh
viến cấồn phát tri n toàn ể di n b ệ n thấn ả khi xã h i ngà
ộ y càng yếu cấồu, đòi h i cao ỏ vếồ giá tr bị n thấn ả khồng ch vếồ ỉ năng l c, ự ph m ẩ chấốt đ oạ đ c, ứ thái đ mà ộ còn c vếồ ả ngo i
ạhình và phong cách cá nhấn. Cu c
ộ sồống hăồng ngày chúng ta ph i ả tr i ả qua rấốt nhiếồu ho t
ạ động trong đó khồng th khồng ể k đếốn ho ể t ạ đ ng ộ giao tiếốp gi a các ữ mồối quan h , ệ s ự đồối nhấn x ử thếố gi a ữ ng i ườ v i ớ ng i ườ sao cho phù h p, ợ chúng ta khồng đ c đánh ượ giá giá tr c ị a m ủ t cá ộ nhấn ch qua ỉ v bếồ ẻ ngoài c a ủ h là ọ m c ặđồồ có đăốt tiếồn hay khồng, th ng ươ hi u
ệ có xa xỉ hay khồng, vi c ệ đánh giá nh v ư y ậ là phiếốn di n ệ m t chiếồu. ộ Đi n
ể hình là khi chúng ta b c ướ vào mồi tr ng ườ đ i h ạ c, ọ đấy ở bao gồồm
rấốt nhiếồu các b n đồồng ạ trang l a đếốn ứ t nhiếồu ừ t nh
ỉ thành, vùng miếồn khác nhau, mồễi bạn seễ có m t
ộ phong cách giao tiếốp cũng như cách th ể hi n ệ văn hóa khác nhau do đó đã t o ạ ra sự t ng ươ ph n
ả sấu săốc trong quan h ệ giao tiếốp cũng nh ư trong khi làm vi c nhóm, ệ vì v y ta ậ cấồn ph i có ả s hi ự u biếốt ể rõ vếồ văn hóa c a ủ t ng ừ vùng miếồn tr c ướ khi đ a ư ra nh ng ữ l i
ờ nói khó nghe, chỉ trích cách thể hi n ệ văn hóa c a ủ các b n. ạ Khi r i xa ờ vòng tay c a ủ gia đình, cu c
ộ sồống sinh viến đếồu do chúng ta t ự quyếốt đ nh do đó t ị
hói quen và cách sồống tr c kia khi ướ chung v ở i bồố m ớ đã khồng còn phù ẹ h p ợ v i hi ớ n ệ t i, ạ yếu cấồu đ t ặ ra là ph i ả luồn nh n ậ th c ứ đ c ượ cu c ộ m i ớ ở hi n ệ t i, ạ ph i ả luồn t nh ỉ táo trong m i ọ tr ng ườ h p ợ và h n ơ hếốt là ph i ả có s ự t ư duy, đ i ổ m i ớ trong suy nghĩ… Có s sáng ự t o ạ trong cu c sồ ộ ống d a ự trến nh ng ữ kiếốn th c ứnếồn t ng ả là các mồối liến h ệ gi a ữ các mồn h c ọ t ở r ng
ườ , hay qua quá trình tìm kiếốm thồng tin, 13 tự h c; ọ ngoài ra sự hi u ể biếốt cơ b n
ả trến tấốt cả các lĩnh v c ự đồối v i ớ sinh viến hi n ệ nay là khồng d ư th a ừ mà ng c l ượ i ạ seễ khồng bao gi ờ đ
ủ nếốu chúng ta biếốt v n ậ d ng ụ
nó vào trong cu c sồống. ộ Chung quy l i m ạ i ho ọ t ạđ ng ộ th c tiếễn ự đếồu có vai trò to l n ớ đồối v i sớ phát tri ự n, hoàn thi ể n b ệ n thấn, đồồng th ả i mồễi cá nhấn l ờ i là m ạ t ộphấồn tử
khồng thể thiếốu và tách r i ờ đồối v i ớ sự phát tri n ể c a ủ m t ộ quồốc gia, xã h i ộ hay thếố gi i. ớ “Hãy đi tìm th c
ự tếố, nếốu khồng th c
ự tếố seễ tìm đếốn b n. ạ Và khi b n ạ có đ c ượ
chúng, hãy có chúng đúng cách, nếốu khồng chúng seễ tóm đ c ượ b n ạ trong sai lấồm”:
Thomas Fuller, th c vự y thếố ậ h sinh ệ viến cấồn ph i tr ả i nghi ả m nhiếồu ệ h n, ơ làm nhiếồu h n, ơva ch m ạnhiếồu h n,
ơ cho phép b nả thấn thấốt b i m ạ t
ộvài lấồn nhấốt đ nh ị và tự đ ng ứ d y
ậ sau những vấốp ngã vì ch ỉcó th c ự nghi m ệ m i ớ biếốt đ c ượ b n ả thấn có khả năng làm đ c ượ và biếốt đ c
ượ mình sai chồễ và phát huy nh ng
ữ cái đúng đồồng th i ờ khẳng đ nh đ ị ược giá tr c ị a b ủ n t
ả hấn trong hành trình cu c đ ộ i. ờ
2.2.2 V n dậ ng nguyền lý vềề mốối liền h ụ ph ệ biềốn tr ổ ong h c t ọ p. ậ
Nguyến lí vếồ mồối liến hệ phổ biếốn khồng chỉ đ c ượ áp d ng ụ trong cu c ộ sồống, chúng ta còn có th v ể nậ d ng ụ nó vào vi c ệ h c ọ t p. ậ V i vấốn ớ đếồ h c ọ t p, ậ bao gi ờ ta cũng ph i xác đ ả nh
ị mục tiếu, động cơ, thái đ ộ đúng đăốn thì m i ớ có kếốt qu cao. Vi ả c ệ v n ậ dụng nguyến lý c a
ủ mồối quan hệ phổ biếốn trong h c ọ t p ậ seễ giúp vi c ệ h c ọ t p ậ c a ủ chúng ta đ c ượ đa d ng ạ và dếễ dàng h n ơ thồng qua nh ng
ữ mồối liến quan đếốn các
mồn học và các sự vi c trong cu ệ c sồống. ộ Đ v ể nậ d ng ụ quan đi m
ể trến chúng ta cấồn phấn tích, xem xét các m t ặ c a ủ vi c
ệ học một cách cụ th , ể toàn diện, phù h p ợ v i ớ t ng ừ th i ờ đi m. ể H c ọ t p ậ là h c ọ m t cách toàn ộ di n và đấồy ệ đ nh ủ ng ữ mồn h c
ọ có liến quan đếốn nhau theo m t ộ vòng
tròn đồồng tấm và l n
ớ dấồn theo các cấốp b c. ậ B i ở v y ậ vi c ệ áp d ng ụ nguyến lý c a ủ mồối liến h là ệ m t điếồu ộ cấồn thiếốt c a ủ sinh viến trong vi c ệ h c ọ t p ậ tr ng ườ l p. ớ Có th lấốy ể ví d nhụ mồn ư Toán H c là ọ mồn h c rấốt
ọ cấồn thiếốt và làm tiếồn đếồ cho các mồn h c ọ như V t ậ Lý ho c Hoá H ặ c ho ọ c mồn Ng ặ V
ữ ăn có th giúp chúng ta c ể ó thếm vồốn t và ừ cách diếễn đ t ạ đ t ể hu n ậ ti n ệ trong vi c ệ giao tiếốp v i ớ ng i khác. ườ Trong quá trình h c ọ
tập từ lúc còn nhỏ đếốn lúc lớn, từ các cấốp b c
ậ thấốp nhấốt như mấễu giáo đếốn nh ng ữ cấốp b c cao h ậ n nh ơ ph ư ổ thồng, đ i h ạ
c… mồễi chúng ta seễ đúc k ọ ếốt đ c các ph ượ ng ươ 14
pháp học tập khác nhau phù h p v ợ i m ớ c tiếu c ụ a b ủ n thấn ả đ
ể rút ngăốn th i gian và ờ đ t ạ được hi u
ệ quả cao nhấốt. Rèn luy n ệ b n ả thấn m t ộ cách toàn di n, ệ sồống và h c ọ tập th t ậ tồốt, có lí t ng ưở
sồống và có các đóng góp cho t ổ quồốc ch ng ẳ h n ạ vi c ệ tham
gia nghĩa vụ quấn sự hay h c ọ t p ậ các mồn giáo d c ụ quồốc phòng t i ạ tr ng ườ cũng là m t cách đ ộ cồống ể hiếốn cho t quồốc. ổ
Ngoài ra sinh viến cấồn có m c ụ tiếu sồống cho b n ả thấn vì khi có m c ụ tiếu chúng ta m i ớ có đ ng ộ l c
ự để phấốn đấốu hếốt mình, thồng qua
việc phấốn đấốu trong học t p làm cho chúng ta tha ậ y đ i t ổ duy ư , nh n ra nh ậ ng ữ t duy ư m i góp ớ phấồn vào đ nh
ị hướng mục tiếu cho mình. Khồng nh ng ữ h c ọ t p ậ kiếốn th c ứ
văn hóa sinh viến cấồn ph i ả h c ọ t p và rèn luy ậ n ệ đ o ạ đ c ứ v i ớ nh n ữ g đ c ứ tính c b ơ n ả nhấốt ph i có ả đó là cấồn, ki m
ệ , liếm, chính, sồống, h c ọ t p, ậ rèn luy n ệ theo tấốm g ng ươ đ o ạ đ c ứ c a
ủ Hồồ Chí Minh. Ngoài ra sinh viến chúng ta là thếố h tri ệ th c, ứ là h t ạ nhấn cồốt lõi đồối v i s ớ phát tri ự n c ể a đấốt n ủ c, do đó chúng ta ph ướ i có lòng yếu n ả c, ướ yếu t quồốc, ổ
đồồng bào, thồng qua vi c ệ h c ọ t p
ậ mồễi ngày ta biếốt giúp đ m ỡ i ọ ng i ườ xung quanh đó là nh ng ữ ng i
ườ đã có cồng nuồi d ng
ưỡ chúng ta như ồng, bà, cha, m , ẹ ngoài ra nến giúp đ nh ỡ ng ữ ng i khó ườ khăn h n mình ơ nếốu năồm trong kh ả năng giúp đ c, ượ bến c nh
ạ đó chúng ta cấồn biếốt n ơ đồối v i ớ nh ng ữ ng i ườ đã t n ậ tình hếốt m c ự truyếồn đ t ạ các kiếốn th c, ứ đ nh ị h ng
ướ cho mình đó là thấồy, cồ giáo và cả nh ng ữ ng i gấồn ườ gũi v i chúng ớ
ta nhấốt đó là bồố, m . Đồồng ẹ th i chúng ờ ta cấồn h c ọ t p ậ đ c ứ
tính kiến nhấễn, nồễ l c ự hếốt mình vì vi c ệ h c ọ t p ậ là h c ọ suồốt đ i, ờ ngay c ả sau khi ra tr ng
ườ và đi làm chúng ta đếồu vấễn ph i tiếốp ả t c ụ h c, ọ do đó cấồn ph i ả có s ự kiến trì, biếốt t ự tìm tòi, h c ọ h i ỏ t m ừ ọi ng i ườ xung quanh, th m ậ chí là t ự b n ả thấn mình đúc kếốt đ c ượ thồng qua nh ng ữ quan sát đ c t ượ rong đ i sồống ờ , qua vi c làm ệ nhiếồu đ rút ể kinh nghi m. ệ Thồng qua mồối liến h ệ ph
ổ biếốn, chúng ta đã có cái nhìn toàn di n ệ dồối v i ớ vi c ệ h c ọ để có thể v ch ạ ra m c ụ tiếu h c ọ t p ậ cho b n
ả thấn mình, giúp chúng ta trau dồồi b n thấn đ ả tr ể thành m ở
t cồng dấn toàn cấồu tr ộ ong th i đ ờ i ạ hi n nay ệ . 15 KÊỐT LUẬN
Nguyến lý vếồ mồối liến hệ phổ biếốn là m t ộ trong hai nguyến lý c a ủ phép bi n ệ ch n ứg duy v t, ậ cung cấốp t góc
ừ nhìn bao quát đếốn rõ ràng h nơ vếồ mồối liến h ệ ràng bu c, ộ chuyển hóa gi a
ữ các yếốu tồố, các b ộ ph n ậ cấốu thành sự v t, ậ hi n ệ t ng ượ trong cu c ộ sồống cũng nh trến ư thếố gi i này ớ . Đồồng th i,
ờ nó cũng ch ỉra tính ph ổ biếốn gi a ữ các s v ự t, ậ hi nệ t ng ượ ấốy. V i nh ớ ng ữ tính chấốt đ c ặ tr ng ư vếồ nguyến lí c a ủ mồối liến h ph ệ biếốn ổ
gồồm tính khách quan, phổ biếốn và tính phong phú, đa d ng ạ c a ủ mình càng kh ng ẳ đ nh ị rõ h n ơ răồng thếố gi i ớ này là m t ộ ch nh
ỉ thể thồống nhấốt, các s ự v t, ậ hi n ệ t ng
ượ trến thếố giới luồn liến h , ệ tác đ ng
ộ lấễn nhau, làm cho m i ọ v t ậ hồễ trợ
nhau cùng đi lến toàn di n. ệ T
ừ đó chúng ta cũng có th ể rút ra quan đi m ể toàn di n ệ và quan đi m ể l ch ị s ử c ụ thể trong c ả nh n ậ th c ứ và ho t ạ đ ng ộ th c ự tiếễn. Khi nghiến c u ứ xem xét các s v ự t, ậ hi nệ t ng ượ c th ụ cấồn ể đ t ặ nó trong ch nh ỉ th ể thồống nhấốt c a ủ tấốt cả các m t, ặ các bộ ph n,
ậ các yếốu tồố, các thu c
ộ tính, các mồối liến h ệ c a ủ ch nh
ỉ thể đó. Chủ thể ph i ả rút ra đ c ượ các m t ặ , các mồối liến h ệ tấốt yếốu c a ủ đồối tư ng ợ đó và nh n ậ th c
ứ chúng trong sự thồống nhấốt h u ữ cơ n i ộ t i, ạ b i ở chỉ có v y ậ , nh n thậ c m i ứ phớn ánh ả đấồy đ s tồồn ủ ự t i khách ạ quan v i nhiếồu ớ thu c ộ tính, nhiếồu mồối liến h , quan ệ h và ệ tác đ ng ộ qua l i cạ a đồối ủ t ng.
ượ Đồồng th i cấồn ờ xem xét đồối tư ng
ợ này trong mồối liến hệ v i ớ đồối t ng ượ khác và v i ớ mồi tr ng ườ xung quanh, l ch ị
sử cụ thể. Ngoài ra, chúng ta ph i ả l u ư ý trong vi c ệ chồống quan đi m ể phiếốn di n, ệ m t chiếồu trán ộ h r i vào thu ơ t ng ậ y bi ụ t, ch ệ
nghĩa chiếốt trung. Nguyến lý vếồ mồối liến ủ h ph ệ biếốn ổ có th ể ng ứ d ng
ụ rấốt nhiếồu vào nh n ậ th c ứ và ho t ạ đ ng ộ trong đ i ờ sồống. Bài viếốt đếồ c p ậ đếốn vi c ệ s d ử ng
ụ nguyến lý vếồ mồối liến hệ phổ biếốn vào vi c ệ v n ậ d n ụ g dấễn h ng
ướ đi đúng đăốn trong lồối suy nghĩ, t ư duy c a ủ sinh viến hi n ệ nay, cùng đ a ra ư nh ng dấễn ch ữ ng c ứ th ụ t
ể lí thuyếốt đếốn hi ừ n t ệ h c ự ng d ứ ng bến ngoài. Giúp ụ
bản thấn mồễi sinh viến s m ớ hình thành nh ng ữ cách nhìn nh n ậ cũng nh ư phấn tích, t ng h ổ p m ợ t cách đúng ộ đăốn vếồ vi c ệtích lũy kinh nghi m ệ nh ng
ữ điếồu tấốt yếốu có mồối liến h v ệ i nhau, ớ khiếốn chúng t o
ạ thành niếồm hãnh di n ệ c a ủ b n ả thấn. Ngoài ra mở r ng
ộ h nơ thì đó chính là trong cu c ộ sồống c a ủ con ng i trong ườ cu c ộ sồống hăồng ngày
nguyến lý vếồ mồối liến h ph ệ
ổ biếốn luồn găốn kếốt, hi n ệ di n ệ trong quá trình ho t ạ đ ng ộ 16 tư duy c a
ủ mồễi cá nhấn. Vì thếố nếốu m i ọ ng i ườ hi u ể rõ đ c
ượ nguyến lý này thì hi u ệ qu cồng vi ả c seễ đ ệ t v ạ i hi ớ u suấốt ệ cao h n, mang ơ đếốn nhiếồu c h ơ i h ộ n. V ơ à đ c ặ bi t ệ trong th i ờ đại cồng nghi p ệ hóa, hi n ệ đ i ạ hóa như hi n ệ nay thì vi c
ệ năốm băốt và biếốt cách v n ậ d n
ụ g mồối liến hệ phổ biếốn vào quá trình h c ọ t p, ậ cu c ộ sồống hay h i ộ nh p ậ l i càng h ạ p lí, nhăồm đáp ợ ng nhu ứ cấồu c a xã h ủ i hi ộ n nay làm nếồn t ệ ng cho ả s phát ự tri n tiếốp t ể ục trong tương lai. 17 TÀI LI U THAM KH Ệ O Ả 1. PGS.TS. Ph m V ạ ăn Đ c, Giáo trình T ứ
riếốt h c Mác-LếNin (dành cho h ọ khồng ệ chuyến lý lu n chính tr ậ
ị), trang 189-196, NXB Chính Tr Quồốc Gia S ị Th ự t ậ , năm 2021. 2. Mồối liến h ph ệ
biếốn là gì? Nguyến lý vếồ mồối liến h ổ ph ệ biếốn (2022). ổ
https://luatduonggia.vn/moi-lien-he-pho-bien-la-gi-nguyen-ly-ve-moi-lien-he- pho-bien. 3.
Phấn tích nguyến lý vếồ mồối liến h ph ệ biếốn và ý nghĩa ph ổ ng pháp lu ươ n vếồ ậ
nguyến lý đó (2022). https://www.studocu.com/vn/n/19618959? sid=01670329907 18