Nhà nước Pháp quyền và Tư tưởng Hồ Chí Minh về Hợp pháp Hợp hiến | Môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Đại học Bách Khoa Hà Nội

lOMoAR cPSD| 61601590
Nhà nước pháp quyền trước hết phải là nhà nước hợp pháp hợp hiến, được nhân dân tổ chức
thông qua tổng tuyển cử. Vì vậy ngay sau cách mạng tháng 8 thành công. Chính quyền về tay nhân
dân, ngày 2/9/1945 Hồ Chí Minh đã thay mặt Chính phủ lâm thời đọc tuyên ngôn độc lập, Tuyên
bố với quốc dân đồng bào và thế giới về sự ra đời của nhà nước Việt Nam mới, là nhà nước Việt
Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Nhờ đó chính phủ lâm thời có địa vị hợp pháp. Tiếp đó ngày 3/9/1945
Hồ Chí Minh đã đề ra nhiệm vụ cấp bách là tổ chức tổng tuyển cử để bầu ra Quốc hội. Từ đó lập
ra chính phủ và các tổ chức, bộ máy chính thức của nhà nước. Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên trong
lịch sử dân tộc, ngày 6/1/1946 đã thành công tốt đẹp. 2/3/1946 Quốc hội khóa I nước VNDCCH
đã họp phiên đầu tiên để lập ra các tổ chức bộ máy và các chức vụ chính thức của nhà nước. Hồ
Chí Minh được Quốc hội chính thức bầu làm chủ tịch chính phủ liên hiệp kháng chiến. Đây là
chính phủ hợp hiến đầu tiên do đại biểu của nhân dân bầu ra. Ngày 9/11/1946 Quốc hội thông
qua bản hiến pháp đầu tiên, một nhà nước hợp hién chính thức ra đời. Là nhà nước do nhân dân
bầu ra có đầy đủ tư cách và hiệu lực để giải quyết các vấn đè đói nội đối ngoại của nhà nước Việt Nam mới.
B. Nhà nước thượng tôn pháp luật
* Làm tốt công tác lập pháp
Nhà nước pháp quyền là nhà nước mà mọi người được tôn trọng, dân chủ được mở rộng, người
dân được sống và làm việc theo luật định. Nhà nước phải điều hành và quản lý xã hội bằng pháp
luật. Vì vậy trong “Việt Nam yêu cầu ca” người nhấn mạnh:
“Bảy xin hiến pháp ban hành
Trăm diều phải có thân linh pháp quyền”
Pháp luật là tối thượng vì luật pháp phản ánh ý chí của nhân dân
Trong nhà nước dân chủ, nhân dân là chủ thể quyền lực của nhà nước. Mọi quyền dân chủ của
người dân được thể chế bằng hiến pháp và pháp luật. Nhân dân tuân theo pháp luật là tuân theo
ý chí của mình, nhà nước tuân theo pháp luật là nhà nước tuân theo ý chí của nhân dân
Dân chủ và pháp luật phải luôn đi đôi với nhau. Việc thành lập ra nhà nước phải do nhân dân
quyết định. Việc đặt ra pháp luật của nhà nước phải được sự đồng ý của nhân dân. Mọi quyền
dân chủ của người dân được thể chế hóa bằng pháp luật. Pháp luật phải bảo đảm quyền tự do dân chủ của nhân dân.
Trong suốt thời kì dưới trọng trách là chủ tịch nước, Hồ Chí Minh luôn chăm lo xây dựng một
nền pháp chế mới để đảm bảo quyền làm chủ thật sự của nhân dân. Chính bản thân Người là
tấm gương sáng về sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật. lOMoAR cPSD| 61601590
*Cùng với công tác lập pháp Hồ Chí Minh cũng rất chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống, bảo
đảm cho pháp luật được thi hành và có cơ chế giám sát việc thi hành pháp luật. Muốn vậy phải:
- Nâng cao trình độ hiểu biết và năng lực sử dụng luật của người dân.
- Tuyên truyền giáo dục pháp luật cho nhân dân.
- Người thực thi pháp luật phải gương mẫu trong việc tuân thủ pháp luật. Phải thực sự công tâm, nghiêm minh, khách quan.
Hồ Chí Minh luôn khuyến khích nhân dân phê bình, giám sát công việc của Nhà nước, giám sát
quá trình nhà nước thực thi pháp luật, đồng thời không ngừng nhắc nhở cán bộ các cấp các ngành
phải gương mẫu trong việc tuân thủ pháp luật, trước hết là cán bộc các ngành tư pháp, hành pháp. C Pháp quyền nhân nghĩa
- Nhà nước luôn tôn trọng, bảo đảm thực hiện đầy đủ các quyền con người. chăm lo đến
lợi ích của mọi người.
Hồ Chí Minh đề cập đến các quyền tự nhiên cuả con người một cách toàn diện, cao nhất là quyền
sống, đồng thời đề cập đến các quyền chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội của con người
Hồ Chí minh luôn chú trọng đến quyền của nhân dân nói chung, đồng thời đề cập đến quyền của
những nhóm người cụ thể như phụ nữ, trẻ em, đồng bào dân tộc thiểu số, v.v…
Hiến pháp của Việt Nam luôn bảo vệ và thực thi quyền con người một các triệt để, toàn diện
- Trong pháp quyền nhân nghĩa của Hồ Chí Minh, pháp luật có tính nhân văn, khyến thiện.
Điều này được thể hiện:
Tính nhân văn của hệ thống pháp luật:
Thể hiện ở việc ghi nhận đầy đủ và bảo vệ quyền con người, thể hiện ở tính nghiêm minh,
khách quan, công bằng Tính khyến thiện của hệ thống pháp luật:
Pháp luật luôn bảo vệ lẽ phải, bảo vệ cái đúng, cái tốt. Pháp luật phải lấy mục đích giáo
dục, cảm hóa thức tỉnh con người làm căn bản.
Như vậy pháp luật trong nhà nước pháp quyền nhân nghĩa của Hồ Chí Minh chính là pháp luật vì con người.
- Pháp quyền nhân nghĩa Hồ Chí Minh còn được thể hiện là sự thống nhất của đức trị và pháp trị.
Hồ Chí Minh nhận thức luật pháp phải dựa vào đạo đức. Nhà Nước sử dụng pháp luật để tổ chức
quản lý xã hội và sử dụng quyền lực cưỡng chế đối với các hành vi vi phạm pháp luật. Nhưng bên lOMoAR cPSD| 61601590
cạnh đó cần đẩy mạnh giáo dục đạo đức. Nâng cao giác ngộ lý tưởng cách mạng cho cán bộ đảng
viên và quần chúng nhân dân. Vì vậy phảit kết hợp đạo đức và pháp luật để trị nước. Đức là để
ngăn cản thói hư tật xấu, nhưng ai có tội thì phải bị pháp luật trừng trị. Mọi công dân phải bình
đẳng thì mới ngăn được cái xấu cái ác, khuyến khích được cái thiện cái tốt, để xây dựng một xã hội tốt đẹp
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế I.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết dân tộc
1. Vai trò của Đại đoàn kết đại dân tộc
a. Đại đoàn kết đại dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, quyết định thành công của cách mạng.
Theo Hồ Chí Minh, đại đoàn kết toàn dân tộc là vấn đề có ý nghĩa chiến lược, cơ bản, nhất
quán, lâu dài của cách mạng Việt Nam. Người nói “Sử dạy cho ta bài học này lúc nào dân ta
đoàn kết muôn người như một thì nước ta độc lập tự do. Trái lại lúc nào dân ta không đoàn
kết thì bị nước ngoài xâm lấn.
Hồ Chí Minh khẳng định, trong các giai đoạn cách mạng, trước những yêu cầu và nhiệm vụ
khác nhau, chính sách và phương pháp tập hợp đại đoàn kết có thể và cẩn thiết phải điều
chỉnh cho phù hợp với từng đối tượng khác nhau, song không bao giờ được thay đổi chủ
trương đại đoàn kết toàn dân tộc. Vì đó là nhân tố quyết định thành bại của cách mạng Hồ
Chí Minh đã khái quát một số luận điểm mang tính chân lý như:
Đoàn kết là một lực lượng vô địch của chúng ta để khắc phục khó khăn, giành lấy thắng lợi.
Đoàn kết là sức mạnh là then chốt của thành công
Đoàn kết là sức mạnh là thắng lợi v.v.. Người kết luận:
“Đoàn kết đoàn kết đại đoàn kết Thành công thành
công đại thành công”
b. Đại đoàn kết dân tộc là mục tiêu, nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng Việt Nam.
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, đại đoàn kết toàn dân tộc phải được xác định là mục tiêu lâu
dài, là nhiệm vụ hàng đầu phải được quán triệt trong mọi đường lối chủ chương chính sách
cho tới hoạt động của Đảng