Nhập Khẩu Gạo Việt Nam Vào Thị Trường UK | Báo cáo Đề án Kinh Tế Quốc Tế

lOMoAR cPSD| 47206417
KHOA KINH TẾ QUẢN TRỊ NGÀNH KINH DOANH QUỐC
TẾ MÔN KINH TẾ QUỐC TẾ LỚP 0100 BÁO CÁO ĐỀ ÁN Tên đề tài:
Nhập Khẩu Gạo Việt Nam Vào Thị Trường Vương quốc Anh
Danh sách nhóm sinh viên thực hiện :
Triệu Mạnh Tuấn – 22108285
Nguyễn Tường Vy – 22100815
Vương Bảo Yến – 22207552
Đặng Công Đạt – 22115070
Đỗ Thị Thanh Hà – 22001482 lOMoAR cPSD| 47206417 TRÍCH YẾU
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và thị trường mở rộng, Việt Nam đã tích cực hưởng lợi từ
việc kí kết Hiệp định Thương mại Tự do với Vương Quốc Anh, đặt biệt là trong lĩnh vực xuất
khẩu gạo. Đề tài này tập trung nghiên cứu về ảnh hưởng của Hiệp định này đối với ngành xuất
khẩu gạo của Việt Nam và quyết định xem liệu những thay đổi này mang lại cơ hội hay thách
thức cho ngành công nghiệp quan trọng này.
Phần đầu tiên sẽ giới thiệu về bối cảnh kinh tế toàn cầu và tầm quan trọng của hiệp
định thương mại tự do trong việc thúc đẩy sự hợp tác kinh tế giữa các quốc gia. Sau đó, tập
trung vào phân tích cụ thể về hiệp định giữa Việt Nam và Vương Quốc Anh, với sự chú trọng
đặc biệt vào những điều khoản và ảnh hưởng có thể xuất hiện đối với xuất khẩu gạo.
Tiếp theo, đề tài sẽ đi sâu vào tình hình xuất khẩu gạo của Việt Nam và những thay
đổi quan trọng kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do có hiệu lực. Bằng cách này, chúng ta
sẽ có cái nhìn rõ ràng về những cơ hội mới và những thách thức mà ngành công nghiệp gạo
của Việt Nam đang phải đối mặt trong quá trình xuất khẩu đến Vương Quốc Anh.
Cuối cùng, thông qua việc phân tích chi tiết, đề tài sẽ đưa ra những kết luận về sự ảnh
hưởng của Hiệp định Thương mại Tự do đối với xuất khẩu gạo của Việt Nam, cũng như
những hướng phát triển tiềm năng cho ngành công nghiệp xuất khẩu này trong thời kỳ mới. 3 lOMoAR cPSD| 47206417 DẪN NHẬP
Trong bối cảnh biến động toàn cầu, thương mại quốc tế ngày càng trở nên phức tạp,
Việt Nam đã chứng kiến một bước phát triển quan trọng trong lĩnh vực xuất khẩu, đặc biệt là
trong ngành ngũ cốc quan trọng như gạo. Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và
Vương quốc Anh đã trở thành tấm vé mở cánh cho việc xuất khẩu gạo từ Việt Nam đến thị
trường này, mở ra những triển vọng mới và đầy thách thức.
Trong những tháng gần đây, tình hình kinh tế thế giới chịu đựng những sóng gió từ
nhiều yếu tố, trong đó có tình hình chiến sự tại Ukraine. Tuy nhiên, Việt Nam đã tỏ ra linh
hoạt và sáng tạo trong việc đối mặt với những khó khăn này. Hiệp định thương mại tự do với
Vương quốc Anh không chỉ là một cam kết hợp tác kinh tế mà còn là cơ hội vàng để thúc đẩy
xuất khẩu gạo Việt Nam.
Ngành nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt là ngành sản xuất gạo, đã đối mặt với nhiều
thách thức trong quá trình đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế. Nhờ vào sự hỗ trợ của chính
phủ và những biện pháp hỗ trợ từ các cơ quan liên quan, ngành xuất khẩu gạo đã tận dụng
được cơ hội mở rộ từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh.
Với vị trí thứ hai trên thế giới về xuất khẩu gạo và vị trí thứ ba về sản lượng, Việt
Nam đang trở thành một "đại lực" trong lĩnh vực nông sản quan trọng này. Sự hấp dẫn của
gạo Việt Nam trên thị trường thế giới không chỉ nằm ở chất lượng mà còn là kết quả của
những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc khám phá và mở rộ các thị trường mới.
Bài viết này sẽ đi sâu vào những triển vọng mà Hiệp định thương mại tự do mang lại
cho ngành xuất khẩu gạo Việt Nam tới Vương quốc Anh, đồng thời phân tích những thách
thức mà các doanh nghiệp có thể phải đối mặt và đề xuất những giải pháp hợp lý, nhằm tối
ưu hóa lợi ích kinh tế và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam
trong thời kỳ toàn cầu hóa ngày càng sâu rộ. 4 lOMoAR cPSD| 47206417 STT HỌ VÀ TÊN TỈ LỆ THAM CÔNG VIỆC THỰC GIA HIỆN 1 Triệu Mạnh Tuấn 100 % Chỉnh sửa nội dung, chỉnh sửa bài báo cáo 2 Nguyễn Tường Vy 100 % Soạn nội dung mục 1 3 Vương Bảo Yến 100 % Soạn nội dung 2,3,4 4 Đặng Công Đạt 100 % Soạn nội dung 4 5 Đỗ Thị Thanh Hà 100 % Soạn nội dung 5
BẢNG 1 : Phân Công Công Việc lOMoAR cPSD| 47206417
1.Tổng quan về ngành gạo Việt Nam
Lúa gạo, làng nghề truyền thống của Việt Nam, không chỉ là nguồn lương thực quốc
gia mà còn là trụ cột kinh tế, đồng hành với sinh kế của hàng chục triệu nông dân. Ngành này
đã chứng tỏ sức mạnh của mình khi Việt Nam không chỉ đảm bảo an ninh lương thực mà còn
trở thành một trong những đầu tàu xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Đến tháng 10/2023, Việt
Nam xuất khẩu 7,1 triệu tấn gạo, trị giá 3,97 tỷ USD, tăng 17% về lượng và 34,9% về giá trị
so với năm trước, là minh chứng cho sự đồng lòng và thành công của ngành sản xuất lúa gạo
Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Hình 1 : Gạo Việt Nam
1.1 Lịch sử hình thành
Trước năm 1986, Việt Nam phải nhập khẩu gạo do sản xuất trong nước không đủ để
đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Tuy nhiên, với sự thay đổi quan trọng trong chính sách phát triển
kinh tế, đặc biệt là chính sách nông nghiệp, năm 1989 đánh dấu bước ngoặt khi Việt Nam
xuất khẩu gạo lần đầu tiên, chấm dứt tình trạng thiếu hụt và mở ra kỷ nguyên xuất khẩu.
Đà tăng trưởng mạnh mẽ của ngành lúa gạo Việt Nam trong suốt hơn 30 năm qua
không chỉ đảm bảo nhu cầu lương thực nội địa mà còn ghi điểm mạnh mẽ trên bảng xuất
khẩu thế giới. Điều này không chỉ mang lại ngoại tệ và giá trị hạt lúa, mà còn khởi đầu cho sự
phát triển bền vững của ngành nông nghiệp, góp phần quan trọng vào bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. lOMoAR cPSD| 47206417
Hiện nay, trong bối cảnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, ngành lúa gạo đang trải qua
quá trình tái cơ cấu để nâng cao hiệu quả và đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước. Điều này
bao gồm việc hình thành và nâng cao hiệu quả chuỗi giá trị lúa gạo, tăng thu nhập cho nông
dân, và đặt xuất khẩu gạo Việt Nam lên tầm cao mới với chất lượng và giá trị cao.
Đặc biệt, sự đổi mới trong sử dụng giống lúa và quy trình canh tác hiện đại đã giúp
nâng cao năng suất và chất lượng gạo. Việt Nam cũng tự hào với thành công của giống gạo
thơm ST25, được công nhận là gạo ngon nhất thế giới năm 2019. Điều này đã góp phần quan
trọng vào tăng trưởng xuất khẩu, với gạo chất lượng chiếm hơn 89% tổng kim ngạch xuất
khẩu năm 2021, đạt 6,2 triệu tấn và 3,3 tỷ USD.
1.2 Tổng quan về Hiệp định tự do thương mại Việt Nam – Vương quốc Anh (VCI LEGAL, 2021) Tổng quan
Nhìn một cách tổng thể Việt Nam đã và đang trên con đường phát triển đất nước một
cách rất khả quan, từ những khó khăn do chịu ảnh hưởng của những cuộc chiến tranh xâm
lược những lệnh cấm vận đối với một quốc gia nhỏ bé như Việt Nam. Nhà nước ta đã thúc
đẩy việc hội nhập cũng như phát triển việc thương mại tự do giữa Việt Nam và các quốc gia
khác trên toàn thế giới. Các Hiệp định dần được ký kết và giúp ích cho nền kinh tế nước ta.
Từ những thành công mạnh mẽ của hiệp định EVFTA, đã là một sự cảm hứng cho hiệp định
VN- Vương Quốc Anh. Gần giống như các cam kết trong các hiệp định khác. Vương Quốc
Anh là một quốc gia vô cùng tìềm năng cho ngành Gạo Việt. Tận dụng những lợi thế nhất
định từ UKVFTA để đẩy mạnh việc xuất khẩu ngành Gạo.
Không dừng lại ở đó, việc kí kết hiệp định còn mang lại một cơ hội vô cùng to lớn để các
doanh nghiệp Gạo Việt có thể chiếm một thị phần không nhỏ tại quốc gia này.
Động lực Thương mại
Mối quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Vương quốc Anh đã phát triển mạnh mẽ
kể từ khi họ thiết lập đối tác chiến lược vào năm 2010. Thương mại song phương tăng gấp ba
từ năm 2010 đến 2019, đạt khoảng 7,0 tỷ USD. Trong năm 2019, Việt Nam xuất khẩu hàng
hóa trị giá khoảng 6 tỷ USD sang Vương quốc Anh, chủ yếu là quần áo, thủy sản và đồ nội
thất gỗ. Điều này chiếm dưới 1% tổng lượng nhập khẩu của Vương quốc Anh, gần 700 tỷ
USD. Vương quốc Anh là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam tại châu Âu, với
Việt Nam nhập khẩu từ Vương quốc Anh đạt gần 1 tỷ USD vào năm 2019, chiếm khoảng
0,4% tổng lượng nhập khẩu của Việt Nam. lOMoAR cPSD| 47206417
Cơ hội Chiến lược và Cam kết
Vương quốc Anh đang tìm kiếm sự hỗ trợ từ Việt Nam để tham gia Hiệp định Đối tác
Toàn diện và Tiến bộ về Đối tác xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), nhấn mạnh sự quan trọng
chiến lược của mối quan hệ kinh tế giữa họ. Các nhà đầu tư Anh đang quan tâm đến các lĩnh
vực tiềm năng cao tại Việt Nam, bao gồm năng lượng tái tạo, giáo dục, chăm sóc sức khỏe và
hạ tầng. Đồng thời, Việt Nam nhằm tận dụng UKVFTA để thúc đẩy xuất khẩu và đạt được
các mục tiêu tăng trưởng.
Hình 2: Ký Kết Hiệp Định Thương Mại Tự Do Việt Nam - Vương Quốc Anh Cam kết Quan trọng
Trong giai đoạn sáu năm đầu của UKVFTA, cam kết loại bỏ thuế quan được đặt trên
99,2% các dòng thuế liên quan đến nhập khẩu từ Vương quốc Anh, vượt xa các dòng thuế
liên quan đến EVFTA (70,3%). Việt Nam đáp trả bằng việc loại bỏ thuế quan khi UKVFTA
có hiệu lực, bao phủ 48,5% các dòng thuế, phù hợp với các nước khác của EU theo EVFTA.
Dự kiến hiệp định thương mại song phương này sẽ giúp Việt Nam tiết kiệm 151 triệu USD
chi phí thuế và Vương quốc Anh khoảng 36 triệu USD.
Hiệp định cũng đề cập đến các khía cạnh quan trọng như quy tắc xuất xứ, thủ tục hải
quan và hỗ trợ thương mại, an toàn vệ sinh thực phẩm, các rào cản kỹ thuật, dịch vụ, bản
quyền, bảo vệ sở hữu trí tuệ, giải phóng đầu tư, phát triển bền vững và cam kết đạt chuẩn
quốc tế. Những quy định này lan rộng vào nhiều lĩnh vực, bao gồm dược phẩm, máy móc,
thiết bị, hóa chất, ô tô và ngân hàng và bảo hiểm.
Tác Động Kinh tế và Cơ Hội Thị trường lOMoAR cPSD| 47206417
UKVFTA hứa hẹn giảm thuế về mức không và loại bỏ các rào cản không phải thuế,
thúc đẩy sự liên kết kinh tế giữa hai quốc gia. Những lợi ích đáng chú ý bao gồm thuế nhập
khẩu 0% cho gạo Việt Nam, giảm từ 17,5%. Nhiều sản phẩm thủy sản của Việt Nam, như tôm
và cá, cũng sẽ được hưởng mức thuế quan thấp hơn, thu hút sự quan tâm từ các doanh nghiệp
lớn của Việt Nam tìm kiếm cơ hội đầu tư tại Vương quốc Anh. Hiệp định này bảo vệ sự liên
tục trong thương mại và hỗ trợ phục hồi xuất khẩu của Việt Nam vào Vương quốc Anh.
Trong lĩnh vực dịch vụ, Việt Nam nắm giữ ưu thế cạnh tranh trong các dịch vụ vận
chuyển hàng không và thiết kế phần mềm, phù hợp với nhu cầu lớn của Vương quốc Anh đối
với những sản phẩm này. Hiệp định thương mại này có tiềm năng giúp các doanh nghiệp Việt
Nam mở rộng thị phần của mình tại Vương quốc Anh.
Bảo vệ Nhà Đầu Tư và Triển Vọng Tương Lai
Sự mở cửa ngày càng tăng của Chính phủ Việt Nam đối với đầu tư nước ngoài được
phản ánh qua UKVFTA, nơi dự kiến giảm thuế quan đối với nhập khẩu và xuất khẩu sẽ mang
lại lợi ích cho các công ty. Mặc dù chi tiết cụ thể về bảo vệ đầu tư vẫn chưa được tiết lộ, dự
kiến rằng các điều khoản nhà đầu tư có thể tương tự như những điều khoản được tìm thấy
trong EVFTA. UKVFTA được dự kiến sẽ mở đường cho một làn sóng mới của đầu tư trực
tiếp và gián tiếp từ Vương quốc Anh vào Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực mạnh của
Vương quốc Anh, như năng lượng tái tạo và công nghệ môi trường.
2. Lợi thế của ngành gạo Việt Nam
2.1 Lợi thế vốn có
Lợi thế của ngành lúa gạo Việt Nam hiện nay rất đáng chú ý, đặc biệt sau khi kí kết
Hiệp định Thương mại Tự do với nhiều quốc gia trên thế giới. Một số điểm nổi bật của ngành này bao gồm:
Giá Gạo Xuất Khẩu Tăng: Tăng trưởng giá gạo xuất khẩu đang giúp ngành lúa gạo
Việt Nam nâng cao giá trị thương mại của mình. Giá lúa cũng có xu hướng tăng, đặc biệt ở
các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, tạo điều kiện thuận lợi cho người nông dân và doanh
nghiệp trong quá trình xuất khẩu.
Nhu Cầu Tiêu Thụ Cao: Ngành lúa gạo Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu tiêu thụ
cao trên thị trường nội địa và quốc tế. Điều này giúp duy trì và mở rộng quy mô sản xuất để
đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường. lOMoAR cPSD| 47206417
Đa Dạng Xuất Khẩu: Việt Nam đang xuất khẩu gạo sang nhiều thị trường quan trọng
như Trung Quốc, ASEAN, Liên minh châu Âu (EU), Hàn Quốc, Mỹ, tạo ra sự đa dạng và ổn
định trong nguồn thu nhập cho ngành lúa gạo.
Chất Lượng và Mặt Hàng Đặc Biệt: Giá trị xuất khẩu của các loại gạo Việt Nam, như
gạo thơm, gạo trắng, và gạo nếp, đều tăng mạnh. Điều này phản ánh sự đánh giá cao về chất
lượng và giá trị dinh dưỡng của sản phẩm, tạo ra điểm mạnh cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Thị Trường ASEAN và EU Quan Trọng: Việt Nam đang duy trì và mở rộng thị trường
xuất khẩu gạo trong khu vực ASEAN và EU, giúp tăng cường vị thế của ngành lúa gạo trên thị trường quốc tế.
Bám Sát Diễn Biến Thị Trường: Các doanh nghiệp trong ngành lúa gạo Việt Nam đã
chủ động theo dõi và đáp ứng nhanh chóng với diễn biến thị trường toàn cầu, từ đó xác định
chiến lược xuất khẩu hiệu quả và giữ vững an ninh lương thực quốc gia.
Đối Phó Hiệu Quả với Các Đối Thủ: Trong bối cảnh cạnh tranh mạnh mẽ, ngành lúa
gạo Việt Nam đang đối mặt và đối phó hiệu quả với các đối thủ quốc tế, nhờ vào chất lượng
sản phẩm và chiến lược xuất khẩu linh hoạt.
Tóm lại, lợi thế của ngành lúa gạo Việt Nam không chỉ là ở giá cả mà còn nằm ở khả
năng đáp ứng nhanh chóng với biến động thị trường và duy trì chất lượng xuất khẩu. Sự đa
dạng về thị trường và sản phẩm cũng giúp ngành này tỏa sáng trong bối cảnh toàn cầu hóa thị trường lúa gạo.
2.2. Lợi thế từ thị trường tiềm năng ( Vương Quốc Anh )
Có Thể nói Vương Quốc Anh là một thị trường vô cùng tiềm năng cho ngành gạo của nước
ta, Anh là một quốc gia có lượng người gốc Á lên tới hàng triệu người, nhu cầu tiêu thụ gạo
tại quốc gia này là rất lớn thế nhưng tại đây lại không trồng lúa gạo, các doanh nghiệp tại đây
chỉ nhập khẩu gạo từ các quốc gia để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ tại đây. Mặc dù không có đối
thủ của nước nhà nhưng từ những quốc gia khác cũng đã tiếp cận thị trường này.
Hoàn toàn thấy tiềm năng để phát triển ngành gạo là rất tuyệt vời. Gạo Việt Nam vẫn đang trụ
vững tại thị trường này.
Theo các số liệu thống kê các nước Đông Nam Á Xuất khẩu gạo sang Anh, Việt Nam chiếm
vị trí đầu tiên với đơn giá bình quân cao nhất : lOMoAR cPSD| 47206417 2022 ( Thái Lan
BẢNG 2 : Biểu Đồ Đơn Giá Bình Quân Gạo ( Đông Nam Á )
2.3.Lợi thế với Hiệp định thương mại tự do (vnembassy-london, 2023)
Ngành gạo Việt Nam đang hưởng lợi lớn khi xuất khẩu qua Vương quốc Anh thông
qua Hiệp định Thương mại Tự do giữa hai quốc gia. Dưới đây là một số lợi thế quan trọng:
Giảm Thuế và Phí: Hiệp định giúp giảm hoặc loại bỏ thuế nhập khẩu, tạo điều kiện
thuận lợi hơn cho gạo Việt Nam khi nhập khẩu vào thị trường Anh. Điều này giúp làm giảm
giá cuối cùng của sản phẩm, làm cho gạo Việt Nam trở nên cạnh tranh hơn so với những đối
thủ khác trên thị trường Anh.
Mở Cửa Thị Trường: Hiệp định mở cửa thị trường Anh cho gạo Việt Nam, giúp nâng
cao khả năng tiếp cận và thâm nhập sâu hơn vào thị trường này. Điều này có thể tạo ra cơ hội
mới cho các doanh nghiệp gạo Việt Nam mở rộng quy mô xuất khẩu và phát triển thị phần.
Quy Định Rõ Ràng về Nguồn Gốc: Hiệp định thường có các quy định về nguồn gốc,
giúp xác định rõ ràng xuất xứ của sản phẩm. Điều này làm tăng giá trị thương hiệu của gạo
Việt Nam, đặc biệt là nếu có những đặc điểm nổi bật về chất lượng và an toàn thực phẩm.
Điều Kiện Thương Mại Bình Đẳng: Hiệp định giúp tạo ra điều kiện thương mại bình
đẳng giữa các nước, không đặt ra các rào cản không công bằng đối với sản phẩm gạo Việt
Nam. Điều này làm cho gạo Việt Nam có cơ hội cạnh tranh dựa trên chất lượng và giá trị thực sự của sản phẩm. lOMoAR cPSD| 47206417
Khả Năng Mở Rộng Thị Trường Châu Âu: Anh là cửa ngõ vào thị trường Châu Âu, và
xuất khẩu gạo Việt Nam qua Anh cũng mang lại lợi thế tiềm ẩn khi mở rộng thị trường sang
các quốc gia trong khối Châu Âu, tận dụng những lợi ích từ sự tích hợp kinh tế.
Chất Lượng và An Toàn Thực Phẩm: Việt Nam có thể hưởng lợi từ việc Hiệp định có
những quy định rõ ràng về chất lượng và an toàn thực phẩm. Điều này giúp nâng cao uy tín
và niềm tin của người tiêu dùng Anh đối với gạo Việt Nam.
Hỗ Trợ Pháp Lý: Hiệp định cung cấp một khung pháp lý cho việc giải quyết tranh
chấp thương mại, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp gạo Việt Nam khi gặp vấn
đề pháp lý trong quá trình xuất khẩu.
Tóm lại, Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Vương quốc Anh mở ra
nhiều cơ hội và lợi thế cho ngành gạo Việt Nam, giúp tăng cường thị trường xuất khẩu và đưa
sản phẩm gạo Việt Nam tiến xa trên sân khấu thương mại thế giới.
3.Thực trạng của ngành gạo hiện nay
3.1 Trong khoảng trước năm 2023 (nongnghiep.vn, 2023)
Với sự tăng trưởng đáng kể trong nhu cầu xuất khẩu gạo sang Anh, Việt Nam đang là
một đối tác quan trọng, đặc biệt là trong bối cảnh thị trường này ngày càng mở rộng và đa
dạng hóa. Được biết, khoảng 5,5 triệu người gốc Á đang sinh sống tại Anh, tạo nên một thị
trường tiềm năng lớn cho gạo, và điều này đã được thể hiện qua việc nhập khẩu gạo tăng mạnh trong năm 2022.
Trong năm đó, Anh nhập khẩu hơn 678.000 tấn gạo từ nhiều nguồn cung, với trị giá
hơn 603 triệu USD, đánh dấu một sự tăng trưởng đáng kể so với năm trước đó. Việt Nam,
mặc dù chưa phải là đối tác cung ứng lớn nhất, nhưng đã ghi nhận một bước tiến quan trọng
khi lượng và giá trị nhập khẩu gạo từ nước ta đều tăng nhanh. Trong năm 2022, 3.400 tấn gạo
Việt Nam được nhập khẩu vào Anh, trị giá trên 3,7 triệu USD, tăng 24,5% về số lượng và
34% về giá trị so với năm trước đó. Hiện nay, Việt Nam đứng ở vị trí thứ 14 trong số các nhà
cung cấp gạo cho Anh, với thị phần là 0,6%, một con số đã cải thiện đáng kể so với mức 0,24% vào năm 2019.
Nguyên nhân chủ yếu của sự tăng trưởng này là nhờ vào việc gạo Việt Nam nhập
khẩu vào Anh được miễn thuế theo Hiệp định Thương mại tự do Anh (UKVFTA). Điều này
không chỉ giúp giảm giá thành mà còn làm tăng tính cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường
Anh. Ngoài ra, thị trường gạo Việt Nam tại Anh tập trung chủ yếu vào nhu cầu của cộng đồng lOMoAR cPSD| 47206417
người Việt và một phần cộng đồng người Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Philippines. Các
sản phẩm gạo được bán với mức giá dao động từ 2 đến 2,5 GBP/kg, tùy thuộc vào thương hiệu và chất lượng.
Tuy nhiên, một thách thức đối với người tiêu dùng tại Anh là việc gạo thường được
phân phối dưới nhiều thương hiệu khác nhau, thông qua nhiều đối tác trung gian. Điều này có
thể gây khó khăn trong việc xác định nguồn gốc của sản phẩm, nhưng qua các thương hiệu
như Gạo thơm cao cấp Sen vàng, Gạo cao cấp Longdan, Gạo Thơm Buffalo Sài Gòn, người
tiêu dùng có thể tin tưởng vào chất lượng và hương vị truyền thống của gạo Việt Nam.
3.2 Thực trạng xuất khẩu gạo tới Vương Quốc Anh hiện nay (vietnamnews.vn, 2023)
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để mở rộng thị phần gạo tại thị trường Anh, đặc
biệt sau khi Ấn Độ, nguồn cung lớn nhất cho thị trường này, áp đặt lệnh cấm xuất khẩu. Lệnh
cấm này từ Ấn Độ, chiếm gần 27% lượng gạo nhập khẩu của Anh, dự kiến sẽ tạo ra tình trạng
thiếu hụt khoảng 75.000 tấn gạo trong nửa cuối năm 2023.
Tham tán Thương mại Nguyễn Cảnh Cường tại Văn phòng Thương mại Việt Nam tại
Anh nhấn mạnh rằng đây là một cơ hội lớn cho Việt Nam nâng cao vị thế của mình tại thị
trường Anh, đặc biệt là với mức thuế ưu đãi từ Hiệp định Thương mại Tự do Anh - Việt Nam
(UKVFTA). Những doanh nghiệp gạo Việt Nam như Tập đoàn EUTEK và Tập đoàn Longdan
đã chia sẻ về những cơ hội và lợi ích từ việc tiếp cận thị trường này.
Chủ tịch Tập đoàn EUTEK, ông Nguyễn Hải Nam, tôn vinh Anh là thị trường tiềm năng lớn
cho gạo Việt Nam, đặc biệt là những sản phẩm được miễn thuế theo UKVFTA, như gạo
ST25. Bà Nguyễn Thị Minh Phương, Giám đốc phát triển sản phẩm của Tập đoàn Longdan,
cũng chia sẻ về tình trạng tăng cường mạnh mẽ trong nhập khẩu gạo Việt Nam, tăng 40% so
với cùng kỳ năm trước.
Lệnh cấm xuất khẩu gạo từ Ấn Độ có thể mở ra những cơ hội mới cho Việt Nam và
Thái Lan, là những quốc gia có khả năng cung cấp gạo thay thế. Tham tán Thương mại cũng
nhấn mạnh rằng việc quảng cáo và tiếp thị chuyên nghiệp tại thị trường Anh sẽ giúp các
doanh nghiệp gạo Việt Nam chiếm thị phần lớn hơn, đặc biệt là trong các nhà hàng phục vụ
du khách châu Á, là một phần quan trọng của số lượng lớn du khách đến Anh mỗi năm.
Để bảo vệ và mở rộng thị phần tại thị trường Anh, việc xây dựng và duy trì thương
hiệu cho gạo Việt là chìa khóa quan trọng, như Tham tán Thương mại Nguyễn Cảnh Cường
tại Văn phòng Thương mại Việt Nam tại Anh đã đề cập. Quản lý chất lượng sản phẩm là một lOMoAR cPSD| 47206417
phần quan trọng của việc này, và ông Nguyễn Hải Nam, Chủ tịch Tập đoàn EUTEK, đã nhấn
mạnh cần có sự hỗ trợ từ Nhà nước để đảm bảo tính đồng đều trong quy trình sản xuất.
Gạo thơm ST25, một sản phẩm nổi tiếng của Việt Nam, cũng được đặt ra làm ví dụ.
Việc duy trì chất lượng đồng đều của sản phẩm này trên thị trường quốc tế là rất quan trọng.
Cần thiết lập một quy trình sản xuất thống nhất và chuẩn mực quốc tế để giữ vững uy tín và
tính toàn vẹn thương hiệu của gạo Việt Nam.
Thương mại thế giới đặt ra nhiều yêu cầu về chất lượng và tiêu chuẩn, đặc biệt là thị
trường Anh và châu Âu. Tham tán Cường đề xuất rằng những người sản xuất gạo Việt Nam
cần áp dụng tiêu chuẩn Global GAP để đáp ứng các yêu cầu này. Nhà nước cũng cần hỗ trợ
nông dân về công nghệ và kinh phí để thúc đẩy việc áp dụng tiêu chuẩn này, tạo điều kiện
thuận lợi để gạo Việt Nam có thể thúc đẩy xuất khẩu tại Anh và châu Âu.
Trong bối cảnh giảm cung từ Ấn Độ, Tham tán Cường và ông Hải Nam cùng nhất trí
rằng việc này tạo ra cơ hội mới cho gạo Việt Nam. Việt Nam có thể tận dụng cơ hội này bằng
cách tham gia hội chợ và sự kiện tại Anh, một nỗ lực quảng bá chuyên nghiệp có thể giúp đẩy
mạnh thương hiệu gạo Việt Nam và chiếm lĩnh thị trường, đặc biệt là trong bối cảnh người
tiêu dùng Anh đang tìm kiếm nguồn cung ổn định và chất lượng cao.
Xuất khẩu gạo của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2023 ước đạt khoảng 4,83-4,84
triệu tấn, dự kiến nước này sẽ xuất khẩu khoảng 7,5 triệu tấn gạo vào năm 2023. Sau khi Ấn
Độ áp dụng lệnh cấm xuất khẩu gạo, giá xuất khẩu gạo 5% tấm của Việt Nam đã tăng từ 535
USD lên 602 USD/tấn; và giá gạo Jasmine đã tăng từ 625 USD lên 690 USD/tấn vào đầu tháng này. — VNS.
4. Thách thức của ngành gạo Việt Nam
4.1 Thách thức chung (https://tuoitre.vn/, 2023)
Quy mô sản xuất và mô hình hợp tác: Nhiều hộ nông dân sản xuất lúa gạo theo quy
mô nhỏ lẻ, không tập trung thành mô hình hợp tác xã. Điều này gây khó khăn trong việc tổ
chức sản xuất hiệu quả và tận dụng công nghệ hiện đại.
Giống lúa và liên kết trong chuỗi sản xuất: Nông dân đang gặp khó khăn trong việc
tiếp cận giống lúa chất lượng cao, cũng như thiếu tính liên kết trong chuỗi sản xuất. Điều này
làm giảm năng suất và chất lượng lúa.
Công nghệ mới và cơ giới hóa: Áp lực từ các yếu tố như sâu bệnh, dịch hại, và yêu
cầu về năng suất, đồng thời phải giảm lượng nước và các nguyên liệu đầu vào, đặt ra yêu cầu lOMoAR cPSD| 47206417
áp dụng công nghệ mới và cơ giới hóa trong sản xuất. Tuy nhiên, nhiều hộ nông dân vẫn gặp
khó khăn trong việc thích ứng với những thay đổi này.
Yêu cầu chất lượng và tiêu chuẩn của thị trường quốc tế: Để xuất khẩu gạo Việt Nam
vào các thị trường khó tính, ngành cần đảm bảo chất lượng và tuân thủ các tiêu chuẩn khắt
khe của các nước nhập khẩu. Điều này đặt ra thách thức lớn trong quá trình sản xuất và kiểm soát chất lượng.
Hướng dẫn và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật: Người nông dân cần được hướng
dẫn cách ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới phù hợp với điều kiện đất đai và thực tế
canh tác từng địa phương. Điều này đòi hỏi sự hỗ trợ của chính phủ và các tổ chức nông
nghiệp để tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao công nghệ.
Tính toàn vẹn thương hiệu:Việc duy trì tính toàn vẹn thương hiệu là một thách thức
khác. Đảm bảo rằng gạo Việt Nam không chỉ đạt yêu cầu về chất lượng mà còn tuân thủ đầy
đủ các yêu cầu về nguồn gốc, an toàn và bền vững.
Tổng hợp các khó khăn này, ngành lúa gạo cần tập trung vào việc cải thiện quy trình
sản xuất, thúc đẩy hợp tác giữa các nông dân, và thực hiện chính sách hỗ trợ để nâng cao chất
lượng và năng suất, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
4.2 Khó khăn đối với xuất khẩu gạo vào thị trường Anh (vietnamnews.vn, 2022)
Giai đoạn Giao dịch Thấp Điểm và Ảnh hưởng của Dịch Covid-19:
• Giai đoạn Giao dịch Thấp Điểm: Ngành xuất khẩu gạo của Việt Nam đã trải qua giai
đoạn giao dịch thấp điểm kéo dài trong năm 2021. Điều này có thể do nhiều yếu tố
như gián đoạn chuỗi cung ứng, hạn chế vận chuyển quốc tế và biện pháp hạn chế do dịch Covid-19.
• Ảnh hưởng của Dịch Covid-19: Dịch bệnh đã tạo ra những khó khăn trong việc giao
thương quốc tế, làm giảm sự quan tâm và nhu cầu mua hàng từ thị trường Anh. Ngành
cần thích ứng nhanh chóng để tirnh hưởng từ sự hồi phục của thị trường.
Cạnh tranh Bản quyền Giống Lúa Gạo:
• Quản lý và Bảo vệ Quyền Sở Hữu Trí Tuệ: Vấn đề về cạnh tranh bản quyền giống lúa
gạo, như trường hợp gạo SR25, đặt ra thách thức trong việc quản lý và bảo vệ quyền
sở hữu trí tuệ. Điều này đặc biệt quan trọng để duy trì chất lượng và danh tiếng của sản phẩm gạo. lOMoAR cPSD| 47206417
Yêu Cầu Chất Lượng và An Sinh Bền Vững:
• Chuỗi Giá Trị Lúa Gạo Bền Vững: Thị trường Anh đặt yêu cầu cao về chất lượng và
an sinh bền vững của sản phẩm. Việc đảm bảo chuỗi giá trị lúa gạo bền vững, từ trồng
trọt đến quy trình kiểm soát dư lượng, đòi hỏi đầu tư và công sức lớn từ phía doanh nghiệp.
Mở Rộng Diện Tích Trồng và Quản Lý Nguồn Gốc:
• Khả Năng Mở Rộng Diện Tích:* Việc mở rộng diện tích trồng lúa là một thách thức
đối với ngành nông nghiệp, đặc biệt là khi cần tuân thủ mã vùng trồng và các quy
định về quản lý nguồn gốc.
• Phối Hợp với Chính Phủ: Hợp tác với chính phủ để tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ
tài chính cho nông dân trong việc mở rộng diện tích và áp dụng các tiến bộ khoa học
kỹ thuật mới là quan trọng.
Hợp Tác với Đối Tác Trung Gian và Thương vụ Việt Nam tại Anh:
Đối Tác Trung Gian và Phân Phối: Tìm kiếm đối tác trung gian và phân phối uy tín là
một thách thức. Điều này đòi hỏi sự nắm bắt tốt về thị trường Anh và khả năng tìm
kiếm, đánh giá và lựa chọn đối tác phù hợp.
• Hợp Tác với Thương vụ Việt Nam: Hợp tác với Thương vụ Việt Nam tại Anh có thể
là một cơ hội để nắm bắt thông tin thị trường, xây dựng mối quan hệ và tìm kiếm đối tác kinh doanh.
Tất cả những thách thức trên đều đòi hỏi sự chủ động, đổi mới và sự hợp tác chặt chẽ giữa
các bên liên quan trong chuỗi cung ứng gạo để tận dụng cơ hội từ Hiệp định Thương mại Tự
do và duy trì và mở rộng thị phần tại thị trường Anh.
5. Giải pháp (Department of Information, Library and Trade
Promotion - VIOIT, 2023)
Đối với ngành xuất khẩu gạo Việt Nam, việc đối mặt với các thách thức ngày càng
nâng cao đòi hỏi sự chủ động và hiệu quả từ cả cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp.
5.1 Từ Cơ Quan Quản Lý Nhà Nước:
Rà soát và Hoàn Thiện Cơ Chế Quản Lý: Cần tiếp tục rà soát và hoàn thiện cơ chế
quản lý xuất khẩu gạo, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và thương nhân tham gia sâu
vào thị trường toàn cầu. Nghị định số 107/2018/ND-CP đã là một bước đi tích cực, nhưng cần
linh hoạt hóa chính sách để đối phó với biến động thị trường. lOMoAR cPSD| 47206417
Hướng Dẫn Doanh Nghiệp Thực Hiện FTA: Bộ Công Thương sẽ chủ trì, phối hợp với
các bộ, ngành và Hiệp hội Lương thực Việt Nam để hướng dẫn doanh nghiệp triển khai hiệu
quả các FTA đã ký kết. Điều này bao gồm cả việc tận dụng cơ hội mở rộng thị trường như
Hàn Quốc, EU và thực hiện các giải pháp về cơ chế, chính sách để hỗ trợ doanh nghiệp.
Phối Hợp với Bộ Nông Nghiệp: Cần tăng cường phối hợp giữa Bộ Công Thương và
Bộ Nông Nghiệp để triển khai các giải pháp tái cơ cấu ngành lúa gạo, nâng cao năng lực cạnh
tranh và xây dựng thương hiệu gạo Việt.
Hỗ Trợ Doanh Nghiệp Xuất Khẩu: Đề xuất chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu
gạo có thương hiệu, bao gồm việc thiết lập văn phòng giới thiệu và quảng bá gạo Việt Nam
tại các thị trường trọng điểm.
5.2 Từ Doanh Nghiệp Xuất Khẩu Gạo:
Nâng Cao Kiến Thức về FTA:* Doanh nghiệp cần tích cực nâng cao kiến thức về các
FTA, đặc biệt là EVFTA, RCEP, để có thể tận dụng mọi cơ hội từ các hiệp định thương mại.
Chuẩn Bị Năng Lực và Nguồn Hàng: Doanh nghiệp cần chuẩn bị năng lực, nguồn
hàng và xây dựng kế hoạch dài hạn để nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời đối mặt với
áp lực cạnh tranh trên thị trường trong nước.
Chú Trọng Đến Chất Lượng: Tăng cường chất lượng và an sinh bền vững của sản
phẩm gạo là yếu tố quyết định thành công. Doanh nghiệp cần kiểm soát chặt chẽ quá trình sản
xuất, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và quy định về mức dư lượng cho phép
của thuốc bảo vệ thực vật.
Quảng Bá và Bảo Vệ Thương Hiệu: Cần xây dựng và bảo vệ thương hiệu để thúc đẩy
xuất khẩu bền vững và đa dạng hóa thị trường. Điều này bao gồm việc tham gia các sự kiện
quốc tế và chuẩn bị cho các vụ kiện phòng vệ thương mại.
Học Hỏi và Áp Dụng Mô Hình Thành Công: Doanh nghiệp cần học hỏi và áp dụng
những mô hình thành công đã có để có sự chuẩn bị tốt nhất khi đối mặt với áp lực cạnh tranh
tại thị trường trong nước.
Những giải pháp này, khi được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả, sẽ giúp ngành
xuất khẩu gạo Việt Nam vượt qua những thách thức và tận dụng mọi cơ hội từ thị trường quốc tế." lOMoAR cPSD| 47206417 KẾT LUẬN
Trong bối cảnh xuất khẩu gạo Việt Nam tới Vương quốc Anh theo hiệp định thương
mại tự do, việc đối mặt với những cơ hội và thách thức đang đặt ra nhiều yêu cầu cho cả
chính phủ và doanh nghiệp. Chính phủ cần tiếp tục củng cố và linh hoạt hóa cơ chế quản lý,
đồng thời tăng cường hỗ trợ, đào tạo, và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tham gia
thị trường xuất khẩu gạo quốc tế. Đối với doanh nghiệp, sự chủ động, sáng tạo, và sự tập
trung vào chất lượng sẽ là chìa khóa quan trọng để mở rộng thị trường và đối mặt với sự cạnh tranh.
Việc áp dụng các biện pháp như nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng và bảo vệ
thương hiệu, cùng việc tích cực tham gia các sự kiện quốc tế là quan trọng để gạo Việt Nam
có thể vững chắc trên thị trường Anh và các thị trường khó tính khác. Cơ hội mở rộng thị
trường cần được tận dụng thông qua việc triển khai hiệu quả các hiệp định thương mại tự do
đã ký kết, nhưng đồng thời, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và linh hoạt để đối phó với các biến động
thị trường là không thể thiếu.
Chính vì vậy, sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp, và ngành nông
nghiệp là quan trọng để đưa xuất khẩu gạo Việt Nam tới Vương quốc Anh trở thành một hành
trình thành công, không chỉ làm phong phú nguồn thu nhập cho nông dân mà còn đóng góp
vào việc xây dựng danh tiếng và uy tín của thương hiệu gạo Việt Nam trên bản đồ thương mại
thế giới. Điều này không chỉ thúc đẩy nền kinh tế quốc gia mà còn khẳng định vị thế của gạo
Việt trên thị trường quốc tế.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Department of Information, Library and Trade Promotion - VIOIT. (2023, 12 11).
VIETNAM'S RICE EXPORTS: OPPORTUNITIES AND CHALLENGES.
https://tuoitre.vn/. (2023, 23 08). Cơ hội và thách thức cho gạo Việt giữa bão xuất khẩu. Kinh
doanh. nhaadan.vn. (2022, 10 27). Hành trình hạt gạo Việt Nam.
nongnghiep.vn. (2023, 08 14). Seizing the opportunity to boost Vietnamese rice exports to the UK.
VCI LEGAL. (2021, 01 15). THE UK – VIETNAM FREE TRADE AGREEMENT
(UKVFTA). Global trade & Investment.
vietnamnews.vn. (2022, 07 19). Room remains for Vietnamese rice exports to the UK. Economy. lOMoAR cPSD| 47206417
vietnamnews.vn. (2023, 08 09). Việt Nam has chance to promote rice exports to UK.
vnembassy-london. (2023, 11 25). Long-term benefits from Vietnam-UK Free Trade Agreement.