Những Nguyên Lý Cơ Bản Triết học Mác-Lênin | Đại học Công nghiệp Thực phẩm Thành phố HCM
Những Nguyên Lý Cơ Bản Triết học Mác-Lênin | Đại học Công nghiệp Thực phẩm Thành phố HCM được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Triết học Mác-Lênin (POMAL)
Trường: Đại học Công nghiệp Thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
Môn : Nh ng Ngu ữ yên Lý C B ơ n C ả a Ch ủ Ng ủ hĩa Mác-Lenin Bài Mở Đầu
Câu 1: Chủ nghĩa Mác-Lenin là một học thuyết cách mạng và khoa học.Đúng hay sai? Tại sao? Trả lời:Đúng
Phâần 1.Thêế gi i quan v ớ à ph ng pháp lu ươ n triêết h ậ c c ọ a ch ủ ủ nghĩa Mác-Lenin Chương 1:Ch nghĩa du ủ y v t bi ậ ện ch ng ứ
**Câu 1: Vật chất theo quan niệm của triết học giống với vật chất cụ thể (VD:Nước là vật chất) đúng hay sai?.Tại sao? Trả lời:=>Sai.Vì:
Quan niệm của triết học Mac-Lenin về vật chất:”vật chất là mội phạm trù triết học dùng để chỉ
thực tại khách quan được đem lại cho con người ta cảm giác và được cảm giác của chúng ta chụp
lại,chép lại phản ánh và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác” •
Thứ nhất:Vật chất theo quan niệm của trù triết học là khái niệm chỉ toàn bộ thế giới vật
chất (TGKQ) nó mang tính khái quát cao, vì vậy nó vô cùng vô tận và tồn tại một cách
trừu tượng. Còn V/C theo nghĩa thông thường (vật thể) là những dạng vật chấtcụ thể thì
có quá trình phát sinh phát triển và mất đi cho nên nó hữu hạn vì thé we Ko thể đồng nhất
cái vô hạn với cái hữu hạn, cái cụ thể với cái trừu tượng, cái chung với cái riêng được vì
vật chất theo quan niệm TH là cái chung còn vật thể là cái riêng là biểu hiện đa dạng của vật chất nói chung (TH)
**Câu 2: Ở động vật cũng có ý thức giống con người. nhận định đó đúng hay sai? Tại sao? Trả lời:=>Sai.Vì:
+ Ở động vật bậc cao bộ não khá phát triển.Vd:vượn,chó,khỉ,…nhưng chỉ dừng lại sự phản ánh
tâm lý loài, là hoạt động bản năng, còn ý thức của con người là sự phả ánh TGKQ một cách năng
động sáng tạo bởi não người- một tổ chức V/C được tôt chức cao- thông qua hoạt động thực tiễn
của con người tức hoạt động xã hội, hoạt động lao động làm cải biến tự nhiên một cách có mục
đích để phục vụ cho quá trình tồn tại và phát triển của mình. do đó nhạn định trên là sai vì động
vật không có lao động và hoạt động xã hội
+ Sự ra đời của ý thức chủ yếu do hoạt động cải tạo thế giới khách quan thông qua quá trình lao động
**Câu 3: Nội dung của ý thức chính là nội dung của vật chất đã được ý thức hóa.Nhận định đó đúng hay sai? Tại sao? Trả lời:=>Đúng.Vì: - Bởi vì:
+ Ý thức con người là sự phản ánh về hiện thực khách quan (thế giới vật chất).
+ Ý thức của con người phản ánh hiện thực khách quan,những ảo tưởng,tưởng tượng của con
người cũng xuất phát từ thực tế Ăngghen nói rằng: ngay cả những ảo tưởng vẽ ra trong đầu óc
con người, xét cho cùng đều là sự phản ánh hiện thực. Đúng vậy, Chỉ có điều sự phản ánh ấy là
đúng hay sai, là chân thực hay tưởng tượng, là sự phản ánh trực tiếp hay gián tiếp, bằng cảm giác hay phán đoán, suy lý
+ Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan,đó là hình ảnh về thế giới khách quan bị
thế giới khách quan quy định cả về nội dung cả về hình thức biểu hiện nhưng không còn y
nguyên như thế giới khách quan
Theo chủ nghĩa Mác,”ý thức chẳng qua chỉ là vật chất được đem chuyển vào trong đầu óc con
người và được cải biến đi trong đó”
+ Trong thực tế ý thức chúng ta không thể tự sinh ra chính bản thân nó. Ý thức của con
người, từ ý thức thông thường cho tới ý thức khoa học; từ tâm lý tình cảm cho đến hệ tư tưởng;
duy vật, duy tâm, hay tư tưởng tôn giáo…xét cho đến cùng đều là sự phản ánh hiện thực khách quan.
VD1: CN Mác-Lênin ra đời trước hết là do sự đòi hỏi của thực tiễn thời đại.
VD2: Tôn Giáo ra đời thỏa mãn nhu cầu đền bù hư ảo nỗi đau về thể xác và tình thần mà con người bế tắc
**Câu 4: Ý thức có vai trò quyết định vật chất.Nhận định đó đúng hay sai? Cho ví dụ?
Trả lời:=>Sai.Vì: theo CNDVBC
+ Vật chất là cái có trước, ý thức là cái có sau vật chất là nguồn gốc của ý thức và quyết định ý thức
nó quyết định sự ra đời của YT theo nghĩa YT hình thành hoạt động đều do hoạt động thần kinh
của bộ não sinh ra (não người là cơ quan vật chất của YT là kết quả tiến hóa lâu dài của tự nhiên)
+ Ý thức quyết định ND của ý thức vì YT phản ánh hiện thực KQ (TGVC) cho nên ND của YT
là ND của vc kể cả khi suy lý lôgic cũng phải có cơ sở từ thực tiên (vc)
+ VC quyết định khuynh hướng vận động của YT vì khi điều kiện vc thay đổi nó đòi hỏi YT thay
đổi theo. VD triết lý về sx về phát triển mỗi giai đoạn lịch sử lại có sự khác nhau....
+ Tuy nhiên Ý thức tác động lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người theo hai
chiều hướng tích cực hoặc tiêu cực
VD:Rừng là nguồn tài nguyên quý giá,rừng có khả năng che phủ và chống giảm bớt thiên tai vì
vậy phần lớn con người đã có ý thức bảo vệ rừng thông qua việc trồng rừng và tuyên truyền để
bảo vệ rừng,Nhưng cũng có một số người vì tài nguyên rừng mang lại và vì lợi ích của bản thân
mình mà nhẫn tâm chặt phá rừng và để lại hậu quả nghiêm trọng
** Câu 5: Ý nghĩa phương pháp luận được rút ra từ mối quan hệ giữa vật chất và ý thức?.cho ví dụ? Trả lời:Ý nghĩa:
+ Trong hoạt động nhận thức và hoạt động thực tiễn phải xuất phát từ thực tế khách quan, lấy
thực tế khách quan làm căn cứ cho hoạt động của mình
+ Thực hiện nguyên tắc tôn trọng khách quan, phát huy tính năng động chủ quan trong nhận thức
và thực tiễn đòi hỏi phải phòng, chống và khắc phục bệnh chủ quan duy ý chí
Ví dụ:Nhà nước muốn xây dựng điều luật,chính sách xã hội phải xuất phát từ thực tế khách quan
Chương 2 : Phép bi n ch ệ ng du ứ y v t ậ
**Câu 1: “Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông”.Phát biểu trên của Heraclit thuộc về
quan điểm nào?.Hãy phát biểu quan điểm đó ? Trả lời:
+ Phát biểu của Heraclit thộc về quan điểm phép biện chứng tự phát thời cổ đại
+ PBC tự phát thời cổ đại: phản ánh tính chất chung của thế giới là vận động biền đổi không
ngừng nhưng chủ yếu dựa trên cơ sở quan sát mang tính trực quan, cảm tính, chưa phải là kết
quả của nghiên cứu và thực nghiệm khoa học
**Câu 2: Trong sửa đổi lề lối làm việc, chủ tịch hồ chí minh viết:…“nhận xét cán bộ không nên
nhận xét ngoài mặt,chỉ nhận xét một lúc,một việc,mà phải xét kĩ lưỡng toàn bộ công việc của cán bộ”.
Luận điểm trên thuộc quan điểm nào của phép biện chứng duy vật?. Phát biểu nội dung quan điểm đó? Trả lời:
- Quan điểm toàn diện của nguyên lý về mối liên hệ phổ biến - Nội Dung:
- Nội dung quan điểm toàn diện: muốn nhận thức và hoạt động thực tiễn đúng phải xem xét tất cả
các mối liên hệ trong sự tồn tại của đối tượng, đồng thời phải đánh giá đúng vai trò, vị trí của từng mối liên hệ
+ Mối liên hệ mang tính khách quan: Con người chỉ có thể nhận thức và vận dụng các mối liên
hệ đó trong hoạt động thực tiễn của mình
+ Mối liên hệ mang tính phổ biến:
Bất cứ sự vật hiện tượng nào cũng liên hệ với sự vật hiện tượng khác, không có sự vật hiện
tượng nào nằm ngoài mối liên hệ
Mối liên hệ biểu hiện dưới nhiều hình thức riêng biệt, cụ thể tùy theo điều kiện nhất định
Bất cứ sự vật hiện tượng nào cũng nằm trong hệ thống cấu trúc.Song hệ thống đó là hệ thống mở với hệ thống khác
+ Sự vật hiện tượng trong thế giới là phong phú, đa dạng vì vậy hình thức liên hệ giữa chúng cũng rất đa dạng
**Câu 3: Ông cha ta có câu:”Có công mài sắt, có ngày nên kim”, câu nói đó chỉ ra quy luật nào
của phép biện chứng?.Liên hệ ý nghĩa của quy luật đó với bản thân ? Trả lời:
- Câu nói đó chỉ ra quy luật Lượng - Chất của phép biện chứng
- Liên hệ bản thân: Trong đời sống nếu chúng ta biết có gắng và làm việc chăm chỉ thì ta sẽ đạt
được kết quả như mình mong muốn.Trong việc học tập cũng vậy nếu chúng ta chịu khó ôn bài và
làm bài tập thì sẽ đạt được kết quả cao.kết quả không có ngay trong một sớm một chiều mà nó có
qua quá trình học tập lâu dài
**Câu 4: I.Lenin nói: “muốn nhận thức được sự vật phải nhân đôi cái thống nhất và nhận thức
từng bộ phận đối lập với nó, đó là thực chất của phép biện chứng”.
Câu nói trên của Lenin thể hiện quy luật nào của phép biện chứng duy vật?.Ý nghĩa cơ bản của quy luật đó? Trả lời:
- Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập - Ý nghĩa:
+ Chỉ ra nguồn gốc, động lực của sự vận động, phát triển của sự vật
+ Phát hiện động lực của sự vận động, phát triển của sự vật ở chính ngay trong sự vật
+ Biết phân loại và có giải pháp giải quyết những mâu thuẫn khác nhau
+ Muốn nhận thức được bản chất của sự vật phải phát hiện ra mâu thuẫn,vì mâu thuẫn quy định bản chất của sự vật
+ Sự vật khác nhau, bản chất khác nhau, thì mâu thuẫn cũng khác nhau, cho nên cách giải quyết
mâu thuẫn cũng khác nhau, tránh rập khuôn, máy móc
+ Muốn thay đổi bản chất sự vật thì phải giải quyết mâu thuẫn theo hướng đấu tranh của các mặt
đối lập, tránh cải lương, điều hòa
**Câu 5: Đảng ta có chủ chương: “xây dựng nền văn hóa mới phải kế thừa và phát huy nền văn
hóa của dân tộc”.Chủ chương đó dựa trên quy luật nào của phép biện chứng duy vật?. Phân tích
ý nghĩa phương pháp luận của quy luật đó? Trả lời:
- Quy luật phủ định của phủ định - Phân tích ý nghĩa
+ Cho phép chúng ta nhận thức được khuynh hướng phát triển của sự vật và hiện tượng
+ Sự phát triển của sự vật là tất yếu khác quan, phải nhận thức đúng chu kì phát triển của sự vật,
con người có thể góp phần thúc đẩy hay kìm hãm sự phát triển của sự vật
+ Cái mới, cái tiến bộ có khả năng chiến thắng cái cũ là tất yếu
**Câu 6: Phân biệt cái riêng, cái chung, cái đơn nhất? Cho ví dụ? - Phân biệt:
+ Cái đơn nhất: là phạm trù triết học dùng để chỉ những mặt, những thuộc tính…chỉ có một sự
vật, một kết cấu vật chất mà không lặp lại ở sự vật, hiện tượng, kết cấu vật chất khác Ví dụ:dấu vân tay,…
+ Cái riêng: là một phạm trù triết học dùng để chỉ một sự vật, một hiện tượng, một quá trình riêng lẻ nhất định
Ví dụ:ghế gỗ,ghế nhựa,…
+ Cái chung: là một phạm trù triết học, dùng để chỉ những mặt, những thuộc tính chung không
những có ở một kết cấu vật chất nhất định mà còn được lặp lại trong nhiều sự vật, hiện tượng hay quá trình riêng lẻ khác
Ví dụ:con người,cái bàn,cái ghế,…
+MQH, cái riêng là cái toàn thể còn cái chung, cái đơn nhất là bộ phận phản ánh những mặt
những thuộc tính nào đó của cái riêng => R= C+ĐN
**Câu 7: Có thể đồng nhất nguyên nhân với nguyên cớ và điều kiện được không? Tại sao? Cho ví dụ? Trả lời: Không Vì:
+ Nguyên nhân:là phạm trù chỉ sự tác động lấn nhau giữa các mặt trong một sự vật hặc giữa các
sự vật với nhau gây ra một biến đổi nhất định nào đó
+ Nguyên cớ:là nhứng sự vật hiện tượng xuất hiện đồng thời với nguyên nhân,nhưng nó chỉ là
quan hệ bề ngoài ngẫu nhiên chứ không sinh ra kết quả
Từ K/n ta thấy NN là cái sinh ra kết quả còn NC thì không mà nó chỉ là sự ngẫu nhiên, bên ngoài
sự vật, hiện tượng thậm trí người ta cố tình dựng lên để đánh lừa nhận thức
VD: Sự kiện vịnh bbắc bộ, Mỹ tấn công IRắc...
+ Điều kiện:là những sự vật hiện tượng gắn liền với nguyên nhân tác động vào nguyên nhân làm
cho nguyên nhân phát huy được tác dụng nhưng điều kiện không trực tiếp sinh ra kết quả
Qua K/n NN & ĐK ta thấy ĐK ko sinh ra kết quả song ko như NC ĐK tham gia vào quá trình
chuyển hóa NN-> KQ với vai trò chất xúc tác, tạo môi trường cho NN chuyển thành kết quả
VD:+ Nguyên nhân:chăm chỉ học tập sẽ đạt được kết quả cao
+ Điều kiện: Môi trường học tập
**Câu 8: Tại sao nói thực tiễn là cơ sở, là mục đích và là tiêu chuẩn của nhận thức? cho ví dụ? Trả lời:
+ Đối tượng của nhận thức là thế giới khách quan nhưng nó không tự bộc lộ các thuộc tính,nó
chỉ bộc lộ khi con người tác động vào - hoạt động thực tiễn => thực tiễn là cơ sở trực tiếp nhất để
hình thành nên quá trình nhận thức
VD:các ngành khoa học như thiên văn,toán học,cơ học ra đời ở Hy Lạp là do nhu cầu hoạt động
sản xuất,buôn bán,chiến tranh
+ Nhận thức đầy đủ hiện thực khách quan là để áp dụng vào hiện thực, cải tạo hiện thực.Sự áp
dụng đó không còn cách nào khác là phải thông qua thực tiễn, đó là sự vật chất hóa những quy
luật,tính tất yếu đã nhận thức được.Điều đó không chỉ là mục đích của con người,mà còn là mục
đích nói chung của các ngành khoa học => thực tiễn là mục đích của nhận thức
VD:Định luật áp suất chất lỏng của Becnulli để chế tạo máy bơm
+ Thực tiễn là nguồn gốc,cơ sở,mục đích của nhận thức,hình thành nên quá trình nhận thức cho
nên việc kiểm tra tính đúng dắn của tri thức là phải dựa vào thực tiễn, chứ không phải theo lối lập luận chủ quan
VD: Thuyết tương đối của A.Anhstanh chỉ được công nhận khi các thực nghiệm vật lý phát hiện
ra sự phản xạ hạt nhân tạo nên tia α và β Chương 3:Ch nghĩa du ủ y v t l ậ ch s ị ử
**Câu 1: Trong lực lượng sản xuất, người lao động là yếu tố quan trọng nhất.Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Đúng
Vì:- Người lao động là chủ thể đóng vai trò quyết định quá trình sản xuất, người lao động
vừa là động lực vừa là mục đích cuối cùngcủa phát triển KT-XH :
+lợi ích của người lao động là động lực phát triển lực lượng sản xuất
+ kỹ năng kỹ, tay nghề, kinh nghiệm của người lao động là nguồn vốn quan trọng nhất của sản xuất
+ Trình động của người lao động là điều kiện để phát triển lực lượng sản xuất
Lực lượng sản xuất bao gồm người lao động và tư liệu sản xuất.nếu chỉ có tư liệu sản xuất thôi
mà không có sự tham gia của người lao động thì sẽ không sản xuất được vật chất.Vì vậy trong
các nhân tố cấu thành nên lực lượng sản xuất nhân tố người lao động giữ vai trò quan trọng nhất
vì tư liệu lao động là sản phẩm lao động của con người và do người lao động tạo ra => Người lao
động là yếu tố quan trọng nhất trong lực lượng sản xuất
**Câu 2: Ngày nay khoa học trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp. Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Đúng
Vì:Trong sự phát triển của lực lượng sản xuất,khoa học-công nghệ ngày càng đóng vai trò to lớn
và quan trọng trong lực lượng sản xuất.Khoa học công nghệ được vật hóa vào trong các yếu tố
của LLSX và QHSX.Ngày naykhoa học phát triển trở thành nguyên nhân trực tiếp của nhiều
biến đổi to lớn trong sản xuất và trong đời sống xã hội
Những phát minh khoa học trở thành điểm xuất phát cho sự ra đời của những nghành sản xuất
mới,máy móc thiết bị và công nghệ mới,nguyên vật liệu mới và nguồn năng lượng mới.Chính
khoa học trở thành môt khâu quan trọng trong quá trình sản xuất với sự ứng dụng tin học và điều
khiển tin học trong quá trình sản xuất
Khoa học thấm vào mọi yếu tố trong quá trình sản xuất,trong kết cấu của lực lượng sản xuất =>
khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp không thể thiếu trong sản xuất hiện đại
**Câu 3: Trong quan hệ sản xuất, quan hệ giữa con người với con người về sở hữu tư liệu sản
xuất đóng vai trò quyết định. Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Đúng
Vì:QHSX là mối quan hệ giữa con người với con người trong quá trình sản xuất.Trong quá trình
sản xuất con người không chỉ có quan hệ với tự nhiên mà còn có quan hệ với nhau như quan hệ
sở hữu đối với tư liệ sản xuất,quan hệ trong tổ chức và quản lí sản xuất,quan hệ trong phân phối
sản phẩm lao động.Ba mặt này là quan hệ mang tính vật chất,thuộc đời sống xã hội,có quan hệ
thống nhất với nhau tạo thành một hệ thống mang tính ổn định tương đối so với sự vận động phát
triển không ngừng của lực lượng sản xuất.
- Lực lượng xã hội nào nắm tư liệu sản xuất lực lươgnj ấy sẽ quyết định việc tổ chức và quản
lý sản xuất cũng như phân phối kết quả sản xuất
- Chính qua hệ sở hữu của QHSX là tiêu chí quan trọng để phân biệt HTKTXH này với hình
thái KTXH khác.TLSX chủ yếu thuộc sở hữu của phong kiến, quý tộc -> Hình thái kinh tê- xã
hội đó sẽ là phong kiến; nếu TLSX chủ yếu thuộc về TS thì HTKT-XH sẽ là TBCN..
**Câu 4: Mâu thuẫn biện chứng giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất không hề diễn ra.Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Sai Vì:
+ LLSX quyết định sự biến đổi QHSX(theo một quá trình:phù hợp-không phù hợp-phù
hợp).Trong mỗi PTSX có hai mặt là LLSX và QHSX,trong đó LLSX là nội dung vật chất-kĩ
thuật,còn QHSX là hình thức xã hội của PTSX,do đó nội dung quyết định hình thức.Nó diễn ra
như sau:LLSX và QHSX phát triển không đồng bộ, vì LLSX bao giờ cũng phát triển nhanh
hơn,do đó trong LLSX có yếu tố động là công cụ sản xuất.Vì trong quá trình sản xuất người lao
động luôn tìm cách cải tạo công cụ lao động để người lao động bới nặng nhọc và có năng xuất
coa hơn. còn QHSX cũng PT nhưng PT chậm hơn vì nó gắn với lợi ích của GC thống trị vì vậy
GC thống trị luôn duy trì QHSX có lợi nhất cho nó. Do vậy ngay cả trong khi QHSX được xem
là phù hợp với LLSX thì đã hàm chứa sự phát triển không đồng bộ s( MTBC)
=>Vì vậy việc phát hiện và giả quyết mâu thuẫn giữa LLSX và QHSX sẽ là hân tố quan trọng để
phát triển KT-XH đúng xu thế và phù hợp với điều kiện khách quân của mỗi quốc gia
**Câu 5: Cơ sở hạ tầng của một xã hội là điện, đường, trường, trạm, cầu cống.Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Sai Vì:
Cơ sở hạ tầng của một xã hội cụ thể bao gồm những quan hệ sản xuất thống trị,những quan hệ
sản xuất tàn dư của xã hội cũ và quan hệ sản xuất là mầm mống của xã hội tương lai..Còn
điện,đường,trường,trạm,cầu cống là hạ tầng kĩ thật kinh tế-xã hội. •
Cơ sở hạ tầng là toàn bộ những quan hệ sản xuất hợp thành cơ cấu kính tế của xã hội nhất
định trong đó có một kiểu quan hệ sản xuất đặc trưng cho xã hội đó •
Cơ sở hạ tầng phản ánh chức năng xã hội của các quan hệ sản xuất với tư cách là cơ sở
kinh tế của các hiện tượng xã hội •
Cơ sở hạ tầng của một xã hội cụ thể bao gồm QHSX tàn dư do PTSX tàn dư để lại VD:
Trong XHPK thì QHSX CHNL vẫn tồn tại, Ở VN hiện nay QHSXPK vẫn còn (cho thuê ruộng đát trong NN)
QHSX thống trị do PTSX đặc trưng cho CĐXH đó sinh ra VD: CNTB,
, QHSX mầm mống là QHSX đang hình thành nhưng chưa khặng định được ưu thế hơn hẳn với các QHSX hiện hành
**Câu 6: Kiến trúc thượng tầng không có vai trò gì đối với cơ sở hạ tầng của xã hội.Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Sai Vì:
+ Tuy cơ sở hạ tầng có vai trò quyết định đối với kiến trúc thượng tầng nhưng toàn bộ kiến trúc
thượng tầng cũng như các yếu tố cấu thành nó đều có tính độc lập tương đối và tác động mạnh
mẽ đối với cơ sở hạ tầng.
+ Sự tác động của kiến trúc thượng tầng đối với cơ sở hạ tầng diễn ra theo hai chiều:
Nếu kiến trúc thượng tầng tác đọng phù hợp với quy luật kinh tế khách quan hì nó thúc đẩy
mạnh mẽ sự phát triển kinh tế.
Nếu tác động ngược lại thì nó kìm hãm sự phát triển kinh tế xã hội
**Câu 7: Ý thức xã hội thường lạc hậu hơn so với tồn tại xã hội.Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Đúng Vì:
+ Tồn tại xã hội có trước quyết định sự ra đời ý thức xã hội còn ý thức xã hội có sau là sự phản
ánh tồn tại xã hội.Nên khi tồn tại xã hội thay đổi thì một số bộ phận của ý thức xã hội vẫn tồn tại
chưa thay đổi ngay,đặc biệt biểu hiện rõ trong tâm lí xã hội.
+ Ý thức xã hội thường lạc hậu hơn tồn tại xã hội do những nguyên nhân sau:
- Ý thức xã hội không phản ánh kịp hạt động thực tiễn của con người.
- Do sức mạnh của thói quen,truyền thống,tập quán,cũng như do tính bảo thủ của một số hình thái ý thức xã hội.
- Do vấn đề lợi ích,túc là ý thức xã hộ luôn gắn với lợi ích của những nhóm,những tập đoàn
người,những giai cấp nhất định trong xã hội.
=>Ý thức xã hội thường lạc hâu hơn tồn tại xã hội
**Câu 8: Sự phát triển của các hình thức kinh tế - xã hội là quá trình lịch sử - tự nhiên.Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Đúng Vì:
+ Xã hội phát triển qua nhiều giai đoạn nối tiếp nhau từ thấp đến cao.Tương ứng với mỗi giai
đoạn nhất định là một hình thái kinh tế - xã hội
+ Sự vận động thay thế các hình thái kinh tế - xã hội trong lịch sử do các quy luật khách quan chi
phối(quan hệ sản xuất…lực lượng sản xuất,cơ sở hạ tầng…kiến trúc thượng tầng)-đó là một quá trình lịch sử tự nhiên
+ Nguồn gốc sâu xa của sự vận động và phát triển của xã hội là do sự phát triển của lực lượng sản xuất
+ Quy luật chung của nhân loại đi len từ thấp đến cao.Song mỗi dân tộc đều có thể bị chi phối về
các điều kiện tự nhiên,chính trị,truyền thống,văn hóa và điều kiện quốc tế…do đó có một số dân
tộc có thể “bỏ qua” một số hình thái kinh tế - xã hội nào đó.Song sự “bỏ qua” đó cũng diễn ra
theo một quá trình lịch sử tự nhiên chưa không theo ý muốn chủ quan
**Câu 9: Đến chế độ chiếm hữu nô lệ,giai cấp mới xuất hiện.Đúng hay sai? Vì sao? Tra lời:Đúng
Vì:Sản xuất ngày càng phát triển với dự phát triển của LLSX.Công cụ sản xuất bằng kim loại ra
đời thay thế công cụ bằng đá =>năng suất lao động tăng lên=>trao đổi hàng hóa dần xuất
hiện=>của cải dư thừa.Những nhười có chức,có quyền chiếm đoạt của cải dư thừa làm của
riêng=>chế độ tư hữu ra đời=>xuất hiện giai cấp mới
Ngoài ra tù binh bắt được trong chiến tranh không bị giết như trước mà được sử dụng để làm nô
lệ để phục vụ những người giàu và có địa vị trong xã hội=>chế độ chiếm hữu nô lệ ra đời=>xuất hiện giai cấp mới
**Câu 10: Nhà nước mang bản chất của giai cấp thống trị.Đúng hay sai? Vì sao? Trả lời:Đúng