lOMoAR cPSD| 40703272
NỘI DUNG CHUẨN BỊ BÀI BUỔI 3
HỌC PHẦN: TÁC PHẨM VÀ THỂ LOẠI VĂN HỌC
Bài 1. Chỉ ra nét đặc sắc của bài thơ Lá diêu bông xét trên phương diện ngôn từ: LÁ DIÊU BÔNG
Váy Đình Bảng buông chùng cửa võng
Chị thẩn thơ đi tìm Đồng chiều Cuống rạ Chị bảo
Đứa nào tìm được lá diêu bông
Từ nay ta gọi là chồng
Hai ngày em tìm thấy lá Chị chau mày
Đâu phải lá diêu bông
Mùa đông sau em tìm thấy Lá Chị lắc đầu
trông nắng vãn bên sông Ngày cưới chị Em tìm thấy lá
Chị cười xe chỉ ấm trôn kim Chị ba con Em tìm thấy lá
Xoè tay phủ mặt chị không nhìn Từ thuở ấy Em cầm chiếc lá
đi đầu non cuối bể Gió lOMoAR cPSD| 40703272 quê vi vút gọi Diêu bông hời...
...ới diêu bông...!
(Hoàng Cầm, trích trong tập Về Kinh Bắc, (1959-1960)
Bài 2. Đọc Giáo trình Lí luận văn học (chương III) và chuẩn bị các nội dung sau:
1. Anh/chị hãy chỉ ra vai trò của không gian, thời gian trong tác phẩm vănhọc.
2. (Thực hành trên lớp, SV đọc trước văn bản)
Chỉ ra các không-thời gian (chronotop) trong truyện sau:
CHÚ VỊT CON XẤU XÍ
Hans Christian Andersen (1)
Sống ở ngoại ô thật là thú vị! Đang là mùa hè. Hắc mạch vàng
ónglên, còn đại mạch thì xanh rờn, cỏ khô vun gọn thành đống. Chú cò cẳng dài
đi tới đi lui trên bãi cỏ xanh, kháo chuyện bằng tiếng Ai Cập - thứ tiếng chú học
của mẹ chú. Những khu rừng lớn nối dài từ những cánh đồng lúa và đồng cỏ,
trong rừng là những hồ nước sâu thẳm. Sống ở ngoại ô quả là thú vị thật! (2)
Khu điền trang cũ kỹ nằm phơi dưới nắng, bao quanh bằng những
hàonước sâu; có một cây ngưu bàng mọc từ tường nhà ra tới dưới các tán lá lớn
nhất. Theo lẽ thường, cây ngưu bàng mọc hoang và rậm rạp như ở trong rừng và
thế là ả vịt nằm đẻ trứng ngay ở đó. Ả phải ấp trứng và rất chán cái công việc này
vì ả nằm đã lâu rồi mà khách khứa tới thăm rất thưa thớt - tụi vịt kia thích bơi trên
hào nước hơn là nằm dưới đám lá ngưu bàng mà chuyện gẫu với ả.
Rồi cũng đến lúc vỏ trứng bắt đầu rạn ra. Có tiếng kêu ở bên trong: - Chíp ! Chíp ! Chíp !
Những cái đầu nhỏ xíu ló ra: - Cứu ! Cứu ! Cứu !
Bầy vịt con chui ra khỏi vỏ trứng, bắt đầu ngó quanh dưới đám lá ngưu
bàng xanh um, ả vịt cũng chẳng cấm chúng – mầu xanh có ích cho mắt mà.
- Ôi, thế giới mới lớn làm sao! – Bầy vịt con thốt lên!
Lại thế nữa! Thì chúng nào đã đi được đến đâu ngoài cái vỏ trứng. Vịt mẹ mới bảo:
- Thế chúng bay đã tưởng đây là cả thế giới rồi sao? Ôi, còn là mêt! Nó ̣ kéo
dài tít tắp, qua khỏi vườn tới cánh đồng – song ngoài đó mẹ cũng chưa lOMoAR cPSD| 40703272
đăṭ chân tới bao giờ!... Giờ thì sao nào, các con? Đủ măt cả chưa? - Vịt
mẹ đứng ̣ dậy. – 퐃 hãy còn thiếu, cái trứng lớn nhất vẫn chưa nở! Đến
bao giờ mới xong đây? Tao sắp hết chịu n ऀ i rồi đó! (3) Ả lại nằm xuống. -
Công viêc thế nào rồi? – Bà lão vịt tới thăm hỏi.̣ -
Còn m i một quả tôi chưa trị được – Ả vịt đáp - Nó nhất định
khôngchịu nứt vỏ ra. Bà nhìn các cháu nhỏ kìa! Trông mới mỹ miều làm sao!
Ngần ấy đứa y hêt như nhau, cứ là giống cha chúng như đúc. Thế mà gã vô dụng
ấy thậṃ chí chẳng vác xác tới thăm tôi được lấy một lần. -
Cho ta coi quả trứng không nở nào! – Bà lão vịt nói – Nhất định là
cáitrứng của con mẹ gà tây. Ta đã từng bị mắc hợm như thế môt lần rồi. Đến là
kh ऀ ̣ với cái lũ gà tây ấy. Ta bảo trước cho mà biết! Chẳng tài nào mà dụ chúng
xuống nước được, có la hét, xô đẩy chúng cũng không chịu đi cho. Nào, cho coi
cái trứng đó môt chút! Đúng rồi mà, trứng gà tây! Bỏ nó đấy mà đi dạy bày coṇ bơi đi! -
Đ ऀ tôi ráng thêm chút nữa. – Ả vịt nói – Nằm ngần ấy thời giờ rồi,
rángthêm môt chút nữa cũng được.̣ -
Thì tùy đấy! – Bà lão vịt bỏ đi.
Cuối cùng quả trứng lớn đã chịu rạn ra. -
Píp! Píp! – Chú vịt non kêu lên và chui ra khỏi vỏ.
Song chú mới to lớn và xấu xí làm sao! Vịt mẹ nhìn chú nói: -
Lớn khiếp thât! Và chẳng giống lũ kia tẹo nào. Không biết có đúng
là gà ̣ tây thât không? Được, mình sẽ dùng sức xua nó xuống nước xem sao.̣
Hôm sau, thời tiết thực là d chịu, cây ngưu bàng xanh rực trong nắng. Ả vịt
cùng cả gia đình kéo nhau ra bờ hào nước. T漃̀m! Ả vịt nhào xuống nước, rồi gọi: - Cạc! Cạc! Cạc!
Bầy vịt con nối nhau nhảy tòm xuống nước. Thoạt đầu nước ngâp đầụ
chúng, song chúng ngoi lên ngay và bơi rất khá, chân guồng như máy. Chú vịt
xám xấu xí cũng không chịu tụt lại sau. -
Đâu phải là gà tây? Ả vịt nhân xét. - Chân nó guồng rất khá, chẳng
chịụ thua đứa nào cả! Không, nó là của ta, con ta đẻ ra... Mà thực ra nó đâu đến
n i xấu xí, nhìn cũng d thương đấy chứ? Nào, tiến lên theo mẹ! Giờ mẹ sẽ dẫn lOMoAR cPSD| 40703272
các con gia nhâp xã hộ i, sẽ giới thiệ u các con với sân gia cầm. Có điều phải đi
thậ ṭ gần mẹ đ ऀ khỏi bị kẻ nào dẫm phải, và nhớ đề phòng lão mèo đó!
(4) Sắp tới sân gia cầm rồi. Cha mẹ ơi, ở đây mới ồn làm sao! Hai gia đình
vịt đánh lôn vì mộ t cái đầu lươn, rốt cuộ c đầu lươn lại rơi vào miệ ng lãọ mèo. -
Đấy, mọi sự trên đời đều cứ thế thôi! –Vịt mẹ nói rồi liếm mỏ, chính
ảcũng thèm cái món đầu lươn. – Nào, nào, động đây chân lên! – Ả giục bầy vịṭ
con. Tới cúi chào bà vịt kia đi! Bà là người danh giá nhất ở đây đấy. Bà thuôc ̣
giống Tây Ban Nha nên mới bệ vệ thế kia. Các con có thấy không, chân bà có
miếng da màu đỏ đấy. Thấy đẹp không? Đó là dấu hiệu cao quí nhất mà một con
vịt có th ऀ được ban thưởng. Nghĩa là người ta không muốn mất bà – nhờ miếng
da đỏ người hay vật đều có th ऀ nhân biết. Nào, lẹ lên! Đừng có đưa chân vàọ
phía trong như thế! Môt con vịt con có giáo dục phải đưa chân ra phía ngoàị như
bố mẹ ấy. Thế này này! Coi kìa! Giờ thì chúi cả đầu xuống và kêu “Cạc!”
Đám vịt con nhất nhất làm theo lời mẹ. Lũ vịt khác ngó thấy chúng bèn kêu ầm lên: -
Chà, lại thêm môt đám nữa kìa! Làm như chúng ta còn ít ỏi lắm ấy!
Có ̣ môt con mới gớm ghiếc làm sao! Chúng ta không chịu n ऀ i nó đâu.̣
Môt mụ vịt lao ngay tới, m ऀ vào gáy chú vịt con xấu xí.̣ -
Hãy đ ऀ cho nó yên! Vịt mẹ la lên – Nó có làm gì các người đâu? -
Cơ mà nó to con và gớm ghiếc thế kia mà! Mụ vịt không quen đáp.
–dạy d nó một chút thì làm sao. -
Bầy con của chị đẹp lắm! - Bà vịt danh giá có miếng da đỏ ở chân
nói –Tất cả đều khả ái, riêng có môt đứa... Nó không được bình thường. Giá mà sửạ sang lại được! -
Thưa bà, không được đâu ạ – Vịt mẹ đáp. - Nó không đẹp đẽ, nhưng
cómột trái tim dịu dàng. Nó bơi không kém, thậm chí tôi có th ऀ nói là khá hơn
những đứa khác. Tôi nghĩ, với thời gian nó sẽ trở nên bình thường và nhỏ bớt đi.
Cháu nó nằm trong trứng lâu quá nên hơi lớn quá một chút. - Ả lấy mỏ vuốt vuốt
mấy cọng lông măng trên lưng chú.- Cháu nó là vịt đực, mà vịt đực thì đâu có cần
tới vẻ đẹp bên ngoài. Tôi nghĩ, cháu nó sẽ cứng cáp và tự tìm được cho mình con đường sống. -
Đám vịt kia thì rất là d thương! – Bà lão vịt nói – Được rồi, cứ coi
đâynhư ở nhà và nếu nhà chị có vớ được cái đầu lươn nào thì nhớ mang đến cho ta đấy! lOMoAR cPSD| 40703272 (5)
Thế là lũ vịt con bắt đầu chơi đùa thoải mái như ở nhà. Duy có chú
vịtcon tội nghiệp ra đời tr hơn tất cả lại xấu xí thì chẳng được yên thân. Cả bọn
vịt, cả lũ gà đều chọc ghẹo, xô đẩy, m ऀ và rỉa rói nó. Chúng quang quác: “Bự khiếp! Bự khiếp!”
Lão gà tây, cậy mình có cựa sắc, tự cho mình là hàng vua chúa, xù lông lên
như tàu buồm giương cánh, đầu, mào đỏ gay, lao tới trước mặt chú vịt con, ngó
chú chằm chằm, miệng làu bàu giận dữ, mào gã đỏ vằn những máu.
Chú vịt con khốn kh ऀ chẳng biết đối phó ra sao, cũng chẳng biết rúc vào
đâu mà trốn. Chú buồn vì thấy mình xấu xí khiến cho cả sân gia cầm khinh rẻ, chế gi u. (6)
Ngày đầu tiên qua đi như vậy. Ngày hôm sau còn tệ hại hơn. Ai
cũngxua đu ऀ i chú vịt con xấu số, cả anh chị chú cũng dữ tợn rủa xả: “Sao mèo
nó không tha mày đi, cái đồ quái thai!” Vịt mẹ cũng chêm vào: “Ừ, giá mà mày
khuất mắt ta đi!” Ng ng vặt lông chú, gà m ऀ chú, cô gái nuôi gia cầm thì đá
hắt chú ra chẳng cho ăn.
Chịu không n ऀ i, vịt con chạy ra khỏi sân, vọt qua bờ rào! Lũ chim non
trong bụi cây hốt hoảng bay vụt lên.
“Chỉ tại mình quá xấu xí quá đấy thôi” – Vịt con tự nhủ, nhắm mắt lại, rồi
chạy tiếp. Vừa buồn, vừa mệt, chú cứ chạy suốt cả đêm, chạy hoài cho tới lúc gặp
đầm lầy, nơi cư ngụ của bầy vịt trời. (7)
Sáng ra, vịt trời trong ऀ thức dậy. Thấy kẻ lạ mặt, chúng ngó
nghiênghỏi nhau: “Chim gì ấy nhỉ?”. Chú vịt con xấu xí quay bốn phía cúi đầu
chào. Bầy vịt trời lao xao:
– Mi quả thật là xấu xí, song cũng chẳng liên can gì đến chúng ta, chỉ đừng
có mà len lách trà trộn nhận họ nhận hàng với chúng ta là được.
Khốn kh ऀ , vịt con đâu có dám màng tới chuyện đó. Chú chỉ mong người
ta cho phép chú bơi trong đám sậy và uống chút nước đầm thôi.
(8) Chú ta ở trong đầm được hai ngày. Tới ngày thứ ba thì có hai con ng ng
trời xuất hiện. Chắc chúng mới biết bay nên làm bộ làm tịch lắm. Chúng lên giọng:
– Nghe này! Chú mày trông quái dị lắm, nhưng bọn tớ lại thích thế. Có
muốn bay đi với chúng tớ thành một con chim tự do không? Gần đây có một khu
đầm khác có nhiều ti ऀ u thư ng ng trời trông kháu lắm. Các nàng cứ kêu “Ga- lOMoAR cPSD| 40703272
ga-ga!” thế này này! Trông chú quái dị, có khi đến đấy lại có khả năng kiếm chác đấy.
“Đoàng! Đoàng!...” Đột nhiên có tiếng súng n ऀ vang trên đầm lầy. Rồi
hai con ng ng cùng ngã gục ngay xuống bụi lau, máu loang đỏ ngầu mặt nước.
“Đoàng! Đoàng!” Tiếng súng lại dội lên. Từ bụi lau rậm rạp, cả một bầy ng ng
trời bay lên. Lại loạt đạn nữa... Những người đi săn đã quây kín bên phía đầm lầy,
một số vắt vẻo trên các chạc cây. Khói xanh phủ kín cây cối, dày đặc như những
đám mây là là mặt nước. Chó săn chạy tỏa khắp đầm. Lau sậy lúc dạt sang phía
này, lúc nghiêng sang phía kia. Chú vịt con khốn kh ऀ sợ chết khiếp đi được.
Chú toan rúc đầu xuống cánh thì đột nhiên có một con chó săn phóng thẳng tới,
lưỡi thè lè, mắt long lanh dữ tợn. Nó lao cả thân mình vào vịt con, hàm răng nhọn
nhe ra và... “Cộp, cộp!” nó chợt dông đi mất tiêu.
Vịt con thở dài: “Nó không buồn đụng đến mình! R漃̀ là mình xấu xí đến
n i chó chẳng buồn nhá nữa!” Chú trốn dưới đám sậy. Tiếng súng n ऀ đinh tai,
những viên chì bay rít trên đầu. (9)
Tới tối, tiếng súng mới im, nhưng vịt con vẫn còn khiếp hãi, nằm
yênkhông nhúc nhích. Phải mấy giờ đồng hồ sau chú mới dám nhấc mình dậy,
ngó quanh, rồi cắm đầu chạy băng qua đồng cỏ, lau lách. Gió thốc ngược khiến
chú cử động rất khó nhọc.
Tới khuya thì chú chạy tới một căn nhà g nhỏ bé, cũ nát. Căn nhà ọp ẹp,
lúc nào cũng như sắp đ ऀ sập xuống, chỉ không r漃̀ là sẽ đ ऀ xuống phía nào.
Gió thốc vào chú vịt con khiến chú cứ phải ép sát người xuống đất. Gió m i lúc
một mạnh hơn. Vịt con thấy cánh cửa căn nhà chỉ buộc một bên và cong vênh đến
n i có th ऀ d dàng trườn qua khe hở vào trong. Tức thì vịt con bò vào đó.
(10) Trong căn nhà có một bà già, sống cùng với một gã mèo đực và mộtả
gà mái. Bà gọi mèo là Con Trai, nó biết uốn cong lưng, kêu gừ gừ và mắt nó sáng
quắc lên nếu có ai làm trái ý nó. Còn ả gà mái, chân thì nhỏ, lại ngắn ngủn nên
được gọi là Chân Ngắn; ả biết đẻ trứng và được bà già yêu như con gái.
Sáng ra, thấy chú vịt lạ, mèo bèn gừ gừ, còn gà thì cục te cục tác nhặng lên.
- Gì đó? – Bà già hỏi, rồi ngó quanh và trông thấy vịt con, nhưng mắt kèm
nhèm nên lại tưởng đây là một con vịt béo bị đu ऀ i ra khỏi nhà.
– Vớ bở rồi! – Bà già nói. – Giờ thì mình có trứng vịt ăn rồi, chỉ cần nó
không phải là con đực. Thôi được, cứ thử xem sao!
(11) Vịt con được bà già cho ở cùng. Thế nhưng đã ba tuần trôi qua mà vẫn
chẳng được cái trứng vịt nào. Sự thực thì anh mèo tự cho mình là ông chủ, còn lOMoAR cPSD| 40703272
chị gà mái là bà chủ. Cả hai lúc nào cũng tuyên bố: “Chúng ta là cả thế giới!”. Cả
anh cả ả đều tự phong cho mình là một nửa thế giới, mà lại là nửa oách hơn. Vịt
con cho rằng có th ऀ có ý kiến khác về chuyện phân chia này. Nhưng gà mái
không th ऀ chấp nhận n ऀ i điều đó, ả chất vấn vịt con:
– Mày có đẻ trứng được không? – Không.
– Thế thì hãy ngậm miệng lại! Mèo thì hỏi:
– Mày có biết uốn cong lưng, kêu gừ gừ và mắt phát ra tia sáng haykhông? – Không.
– Vậy thì đừng có ch漃̀ miệng vào câu chuyện của những người thôngminh nhé!
Thế là vịt con đành ngồi im thin thít trong một xó.
Một lần thế nào đó cửa chợt bật tung ra, thế là một luồng không khí trong
lành và ánh mặt trời rực rỡ ùa vào. Vịt con chợt thèm ra ngoài trời rộng và thèm
bơi ghê gớm đến mức không kìm được lòng mình, th ऀ lộ với chị gà mái. Chị ta bảo:
– Mày làm sao thế? Ăn không ngồi rồi cho lắm vào đâm ra ngông
cuồnghẳn. Tập đẻ trứng hay uốn cong lưng gừ gừ đi, đừng có giở trò ngốc ra nữa.
– Ôi, bơi mới thú làm sao! - Vịt con mơ màng.- Ngụp ngập đầu,
lặnxuống đáy nước sâu nhất thật là sảng khoái!
– Thế thì khoái cái n i gì? – Chị gà gắt – Mày điên thật rồi! Đi mà
hỏi gãmèo xem gã ấy có thích bơi và ngụp lặn không. Gã thông minh hơn tất
cả những người ta từng gặp đấy. Ấy là ta chưa buồn nói đấy. Sau chót cứ hỏi
bà chủ của chúng ta xem – trên thế gian không có ai thông minh hơn bà chủ
đâu! Theo mày thì bà chủ muốn bơi hay lặn?!
– Các bác không hi ऀ u ý cháu rồi! – Vịt con phân bua.
– Được, nếu bọn ta mà đã không hi ऀ u, thì còn ai hi ऀ u n ऀ i mày
nữa. Màylại muốn thông minh hơn cả gã mèo và bà chủ, ấy là chưa k ऀ đến
ta cơ đấy! Đừng có giở trò ngớ ngẩn ra nữa, hãy biết bằng lòng với tất cả
những gì người ta đã ban cho mày. Người ta cho mày nương náu, cho mày
sưởi ấm, mày lọt vào cái xã hội có th ऀ học hỏi được nhiều điều, nhưng cái
đầu mày lại r ng tuếch, nói với mày thật vô ích. Hãy tin ta đi! Ta muốn điều lOMoAR cPSD| 40703272
tốt lành cho mày nên mới la mắng mày. Bạn bè chân chính mới đối tốt với
nhau như thế! Gắng mà đẻ trứng, hay học uốn cong lưng và phát ra những tiếng “gừ gừ” đi!
– Cháu nghĩ, tốt nhất là cháu nên đi đâu đó cho khuất mắt mọi người. –Vịt con nói.
– Thế thì cứ việc mà bước! – Gà sẵng giọng.
(12) Vịt con bèn bỏ đi. Chú sống trên hồ, bơi lội, ngụp đầu sâu
xuốngnước, nhưng tất cả xung quanh các con vật vẫn cười gi u và gọi chú là vịt con xấu xí như trước.
Đã tới mùa thu. Lá ngả vàng, tàn úa, gió bứt lá ra khỏi cây, tung lên không
trung. Trời bắt đầu lạnh dữ. Những đám mây đen lớn lúc đ ऀ mưa đá, lúc đ ऀ
tuyết xuống mặt đất. Thậm chí cả bầy quạ trên bờ rào lạnh quá rùng mình kêu
quàng quạc. Brư! Chỉ nghĩ tới cái lạnh thôi là người cũng đủ cóng đơ ra rồi! Vịt
con đáng thương khốn kh ऀ trăm chiều.
(13) Vào một bu ऀ i chiều kia, khi nắng còn chiếu sáng bầu trời, từ
phiasau cánh rừng bay lên cả một bầy chim lớn diệu kỳ. Vịt con chưa từng thấy
loài chim nào tuyệt mỹ như thế - mình trắng muốt như tuyết, c ऀ dài uốn cong mềm mại.
Đó là bầy chim thiên nga.
Tiếng kêu của chúng lanh lảnh như tiếng kèn đồng. Chúng dang đôi cánh
rộng, mạnh mẽ bay từ những bình nguyên lạnh lẽo đến những miền đất ấm áp bên
kia đại dương xanh thẳm. Chúng bay lên cao, cao mãi, và chú vịt con cứ thế d漃̀i
theo, có một cảm giác lo âu khó hi ऀ u quấn lấy chủ. Và chú quay tròn trong nước
như một bánh xe, c ऀ vươn theo đàn thiên nga, kêu lên một tiếng r漃̀ to và kì lạ
đến n i bản thân chú nghe cũng thấy sợ. Chú không th ऀ rời mắt khỏi những
cánh chim đẹp đẽ, hạnh phúc ấy. Tới khi chúng hoàn toàn biến khuất, chú mới lặn
hẳn xuống đáy nước, rồi lại ngoi lên, trong lòng cứ rối bời bời. Vịt con không biết
chúng tên gọi là gì, chúng bay đi đâu và chú cảm thấy yêu mến chúng hơn tất cả
mọi thứ trên c漃̀i đời này. Chú chẳng hề ganh tị với vẻ đẹp của chúng, trong đầu
chú chưa hề bao giờ có ý nghĩ rằng chú lại có th ऀ đẹp được như chúng. Chỉ cần
bầy chim ấy không xua đu ऀ i chú là chú đã vui và bằng lòng lắm rồi. Khốn
kh ऀ cho chú vịt con xấu xí!
(14) Mùa đông càng lạnh gắt. Vịt con ráng bơi liên tục đ ऀ khỏi bị
đóngbăng cùng với nước. Nhưng cứ m i đêm trôi qua, ch nước chú vẫn bơi lại lOMoAR cPSD| 40703272
thu hẹp thêm một chút. Lạnh tới mức ngay cả mặt băng cũng kêu lên tanh tách.
Chân chú không ngừng quẫy nước, cuối cùng cũng tới cái lúc đôi chân ấy không
còn sức mà cử động nữa, tê dại đi. Toàn thân vịt con dường như cũng đóng băng lại.
Sáng sớm, một bác nông dân đi ngang qua. Trông thấy vịt con, bác dùng ủng g
đập vỡ lớp băng rồi mang chú lúc đó đã dở sống dở chết về cho vợ ở nhà. Vịt con
được sưởi ấm, tỉnh lại.
Lũ trẻ nhà chủ muốn chơi với chú, nhưng chú tưởng chúng định làm hại
mình. Chú sợ hãi rạt sang một bên, bất đồ vấp té ngay vào chiếc xô đựng sữa. Sữa
bắn tung tóe. Bà chủ giơ tay kêu trời. Vịt con bay sang thùng bơ rồi lại rớt vào
thùng bột. Cha mẹ ơi, trông chú bây giờ chẳng ra hình thừ gì nữa. Bà chủ hét rầm
trời, cầm cây kẹp than đu ऀ i theo chú! Lũ trẻ cũng chạy theo, vấp té cười la chí
chóe. May quá, cửa lại đang mở, vịt con vội lách qua, lủi ngay vào bụi cây rồi cứ
thế nằm bất động rất lâu trên mặt tuyết.
Quả thực là buồn nếu phải tả lại hết mọi bất hạnh và tai họa mà vịt con đã
phải trải qua trong suốt cái mùa đông khắc nghiệt ấy. Khi mặt trời lại rọi những
tia nắng ấm thì vịt con đang nằm ở đầm lầy, trong những bụi lau sậy. Chim sơn
ca hót vang. Mùa xuân đã tới!
Vịt con vẫy vẫy đôi cánh và… bay lên được một quãng. Gió lùa vào đôi
cánh đã cứng cáp hơn trước. Vịt con chưa kịp hoàn hồn thì đã tới một khu vườn
lớn. Táo đang nở hoa; tử đinh hương thơm lừng, vươn những cành dài tốt tươi
trên còn hào uốn khúc. Thật là d chịu khi cảm nhận được hương vị của mùa xuân!
Đột nhiên từ trong đám lau sậy rậm rạp bơi ra ba con thiên nga trắng tuyệt đẹp.
Chúng bơi nhẹ nhàng và uy ऀ n chuy ऀ n như lướt trên mặt nước. Vịt con vừa
trông thấy những con chim kiều di m đó, lập tức một n i buồn khó hi ऀ u lại xâm chiếm người chú.
“Mình phải bơi tới đó, tới những con chim đẹp lạ lùng kia mới được. Chắc
chúng sẽ m ऀ mình đến chết vì mình xấu xí thế này mà lại dám tới gần họ. Mặc
kệ! Thà chết vì những cú m ऀ của họ, còn hơn là chịu cho lũ vịt rỉa rói, lũ gà
hành hạ, cô bé nuôi gia cầm đá hất ra và phải chịu đói, chịu lạnh trong những ngày đông tháng giá!”
Chú nhào xuống nước, bơi thẳng tới ch bầy thiên nga tuyệt mỹ. Chính
lúc đó chúng cũng trông thấy chú và bơi lại gần.
“Hãy giết tôi đi!” – Chú vịt khốn kh ऀ nói và cúi đầu chờ chết. lOMoAR cPSD| 40703272
(15) Thế nhưng chú đã nhìn thấy cái gì dưới làn nước trong veo? Chú nhìn
thấy hình ảnh của mình nhưng không phải là một con vịt lông xám xịt, ngốc
nghếch, xấu xí và gớm ghiếc, mà là một con thiên nga trắng tuyệt mỹ.
Ra đời trong ऀ vịt đâu phải là tai họa nếu như anh nở ra từ cái trứng thiên nga!
Giờ đây chú thậm chí vui sướng vì mình đã trải qua chừng ấy kh ऀ đau, bất hạnh.
Chú đã phải chịu đựng nhiều và bởi thế hi ऀ u r漃̀ hơn giá trị niềm hạnh phúc
của mình. Những con thiên nga lớn bơi xung quanh, dùng mỏ vuốt ve chú.
Lúc ấy, có một bầy trẻ nhỏ chạy ra vườn, ném những mẩu bánh mì cho
thiên nga. Em bé nhất la lên:
- Có con mới bay tới kìa! Các em khác hòa theo: - Con mới, con mới!
Lũ trẻ v tay, nhảy lên vì vui thích rồi chạy theo bố mẹ, chơi chán thì lại
ném vụn bánh mì, bánh ngọt xuống nước. Ai cũng phải trầm trồ:
- Con thiên nga mới trông đẹp hơn cả! Vừa non tơ, vừa xinh xắn!
Những con thiên nga lớn ngả đầu trước chú. Chú luống cuống, ngượng
nghịu, rúc đầu vào dưới cánh, chính chú cũng không hi ऀ u tại sao. Chú cứ mê
mẩn đi. Chú hạnh phúc vô cùng song không hề tự đắc – con tim hiền hậu không
biết tự đắc nhắc chú nhớ tới khoảng thời gian chú bị tất cả gi u cợt, xua đu ऀ i.
Nhưng tất cả đã qua rồi. Giờ thì ai cũng nói chú đẹp nhất trong số những con chim
đẹp nhất. Tử đinh hương uốn cong những cánh thơm lừng của mình xuống mặt
nước, ngay ch chú; nắng rọi ấm áp, rực rỡ… Và cánh chú rung lên, cái c ऀ
thanh mảnh của chú vươn thẳng, rồi từ lồng ngực chú bật lên một tiếng kêu hân hoan:
“Không, niềm hạnh phúc như thế này ta không hề dám mơ tới khi còn là
một chú vịt con xấu xí!”
(Theo bản dịch của Hoàng Anh – H.C.Andersen (1983), Nàng tiên cá - Tập
truyện chọn lọc, Nxb Măng non, TP HCM, tr.198-212 - HP hiệu đính)
3. Căn cứ vào tiêu chí nào để nhận diện sự kiện? Theo anh/chị, liệu có tác
phẩm tự sự nào không có sự kiện không?