Ôn Tập Trắc Nghiệm Chương 4: Cạnh Tranh và Độc Quyền trong Kinh Tế | Kinh tế chính trị Mác - Lênin | Đại học Tôn Đức Thắng

1. Cạnh tranh trong nền kinh tế thị trường có vai trò gì?
- Cạnh tranh thúc đẩy sự phát triển của sản xuất, nhưng cũng dẫn đến độc
quyền khi tập trung và tích tụ sản xuất.
2. Độc quyền được hình thành do nguyên nhân gì?
- Do tự do cạnh tranh dẫn đến tập trung sản xuất và nhu cầu vốn lớn.
3. Các tổ chức độc quyền có đặc điểm gì?
- Có quy mô tích tụ, tập trung vốn lớn và khả năng chi phối thị trường.
4. Vai trò của nhà nước trong độc quyền nhà nước là gì?
- Nhà nước nắm giữ và duy trì sức mạnh trong các lĩnh vực then chốt để ổn định chính trị.
5. Độc quyền nhà nước ra đời từ nguyên nhân nào?
- Tích tụ, tập trung vốn cao và yêu cầu điều tiết từ trung tâm.
6. Tại sao nhà nước cần điều tiết các tổ chức độc quyền?
- Để bảo vệ lợi ích chung và duy trì ổn định kinh tế, xã hội.
7. Tác động tích cực của độc quyền là gì?
- Thúc đẩy tiến bộ kỹ thuật, tăng năng suất lao động và khả năng cạnh tranh.
8. Tác động tiêu cực của độc quyền là gì?
- Độc quyền gây hại cho người tiêu dùng và kìm hãm tiến bộ kỹ thuật.
9. Giá cả độc quyền gồm mấy loại?
- Gồm giá độc quyền cao khi bán và giá độc quyền thấp khi mua.
10. Độc quyền nhà nước hỗ trợ kinh tế như thế nào?
- Thông qua sở hữu nhà nước và các công cụ điều tiết kinh tế.
11. Tại sao cần kiểm soát độc quyền?
- Để ngăn ngừa việc chiếm đoạt lợi ích quá mức của xã hội.
12. Thế nào là cạnh tranh không hoàn hảo?
- Khi có độc quyền, làm giảm cạnh tranh tự do và gây thiệt hại cho người tiêu dùng.
13. Cạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền là gì?
- Cạnh tranh gay gắt giữa các tổ chức để giành thị phần và nguồn lực.
14. Tại sao độc quyền không loại bỏ cạnh tranh?
- Vì luôn có cạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền với nhau và với doanh
nghiệp ngoài độc quyền.
15. Cạnh tranh giữa các tổ chức độc quyền trong cùng ngành ra sao?
- Họ có thể hợp tác hoặc cạnh tranh dẫn đến phá sản của một bên.
16. Thế nào là cạnh tranh giữa các tổ chức khác ngành?
- Cạnh tranh về nguồn lực đầu vào và công nghệ.
17. Sự phát triển của tín dụng có vai trò gì trong độc quyền?
- Tăng tích tụ, tập trung vốn để hình thành tổ chức độc quyền lớn.
18. Giá trị thặng dư trong độc quyền xuất phát từ đâu?
- Từ lao động của công nhân và sự chênh lệch trong cạnh tranh.
19. Chủ nghĩa tư bản độc quyền nhà nước là gì?
- Kết hợp độc quyền tư nhân với sức mạnh nhà nước để chi phối kinh tế.
20. Quan hệ nhân sự giữa độc quyền và nhà nước diễn ra thế nào?
- Quan chức và nhân viên độc quyền có thể tham gia vào bộ máy nhà nước.
21. Những quốc gia nào nắm giữ độc quyền nhà nước phổ biến?
- Chủ yếu là các nước tư bản phát triển.
22. Độc quyền xuyên quốc gia có gì đặc biệt?
- Độc quyền chi phối sản xuất và tiêu thụ ở nhiều quốc gia.
23. Biểu hiện của tư bản tài chính trong độc quyền là gì?
- Tư bản ngân hàng và công nghiệp hợp nhất để tạo thành tư bản tài chính.
24. Xuất khẩu tư bản có vai trò gì?
- Mở rộng lợi nhuận qua đầu tư ở nước ngoài.
25. Biểu hiện của độc quyền xuyên quốc gia là gì?
- Tạo ra các công ty và liên minh độc quyền quốc tế.
26. Vai trò của nhà nước trong kiểm soát độc quyền tư nhân là gì?
- Đưa ra chính sách để hạn chế sự chi phối của độc quyền tư nhân.
27. Tổ chức độc quyền nào có quy mô lớn nhất?
- Consortium (công ty liên kết hàng trăm xí nghiệp).
28. Syndicate khác gì với Cartel?
- Syndicate thống nhất cả về mua và bán, còn Cartel chỉ là thỏa thuận.
29. Vì sao các tổ chức độc quyền thúc đẩy đầu tư lớn?
- Để ứng dụng công nghệ mới và tạo ưu thế cạnh tranh.
30. Lợi nhuận độc quyền xuất phát từ đâu?
- Từ giá cả cao do các tổ chức độc quyền áp đặt.
31. Vai trò của nhà nước trong độc quyền tư bản là gì?
- Tạo môi trường pháp lý và điều tiết các tổ chức độc quyền.
32. Vì sao cạnh tranh trong độc quyền gay gắt hơn?
- Vì độc quyền muốn loại bỏ hoặc chi phối đối thủ.
33. Giá trị thặng dư có vai trò gì trong độc quyền?
- Là nguồn lợi nhuận chính của các tổ chức độc quyền.
34. Chủ nghĩa tư bản độc quyền tạo ra gì trong xã hội?
- Gia tăng sự phân hóa giàu nghèo và mâu thuẫn xã hội.
35. Mâu thuẫn của chủ nghĩa tư bản là gì?
- Mâu thuẫn giữa xã hội hóa lực lượng sản xuất và tư hữu.
36. Quan hệ giữa tư bản tài chính và nhà nước ra sao?
- Tài phiệt chi phối chính sách kinh tế và xã hội qua nhà nước.
37. Tư bản tài chính là gì?
- Sự hợp nhất của tư bản ngân hàng và công nghiệp.
38. Vì sao tư bản tài chính có quyền lực lớn?
- Vì kiểm soát các nguồn tài chính và sản xuất xã hội.
39. Sở hữu nhà nước có vai trò gì trong chủ nghĩa tư bản?
- Giúp duy trì và phát triển độc quyền tư bản.
40. Phân chia thị trường thế giới có đặc điểm gì?
- Các tổ chức độc quyền phân chia thị trường theo lợi ích kinh tế.
41. Vai trò của nhà nước trong thời kỳ khủng hoảng là gì?
- Can thiệp để cứu trợ các tập đoàn độc quyền.
42. Tại sao cần kiểm soát các tổ chức độc quyền?
- Để bảo vệ lợi ích xã hội và người tiêu dùng.
43. Tổ chức độc quyền làm suy yếu doanh nghiệp nào?
- Các doanh nghiệp vừa và nhỏ bị cạnh tranh mạnh.
44. Vai trò của nhà nước trong đầu tư công?
- Đảm nhận đầu tư vào các lĩnh vực mà tư nhân không muốn tham gia.
45. Sự phân hóa giàu nghèo do đâu?
- Tư bản độc quyền chiếm đoạt tài sản, gia tăng khoảng cách giàu nghèo.
46. Các công ty xuyên quốc gia có đặc điểm gì?
- Đầu tư và kiểm soát ở nhiều quốc gia, chi phối nền kinh tế toàn cầu.
47. Mâu thuẫn cơ bản trong chủ nghĩa tư bản là gì?
- Giữa sản xuất xã hội hóa và sở hữu tư nhân.
48. Tại sao mâu thuẫn tư bản không tự giải quyết?
- Vì lợi ích của tư bản tài chính không phù hợp với lợi ích chung.
49. Biểu hiện mới của độc quyền nhà nước là gì?
- Tăng cường sở hữu nhà nước và quản lý các tổ chức độc quyền.
50. Tác động của các liên minh kinh tế khu vực ra sao?
- Thúc đẩy hợp tác kinh tế và kiềm chế sức ép từ các cường quốc.