29 trang 6 lượt tải

Ôn Thi Hóa Đại Cương Hữu Cơ | Hóa học hữu cơ | Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội

12

Tài liệu được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF với mục đích hỗ trợ học tập và tham khảo. Nội dung tài liệu được trình bày rõ ràng, dễ tiếp cận, phù hợp cho việc ôn tập và củng cố kiến thức trong quá trình học đại học. Đây sẽ là nguồn tư liệu hữu ích giúp các bạn sinh viên chuẩn bị tốt hơn cho các buổi học, đồng thời mở rộng thêm hiểu biết về môn học. Hy vọng tài liệu này sẽ mang lại nhiều giá trị và hỗ trợ các bạn trong hành trình học tập. Mời bạn đọc cùng tham khảo!

Môn: hoá hữu cơ( hhc) 10 tài liệu

Trường: Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội 0.9 K tài liệu

Tác giả:

Profile

Mai Nguyệt

1 tuần trước
Tải xuống Chia sẻ Báo cáo
Danh sách Quiz
Tải xuống
/29
TÁC NHÂN PHẢN ỨNG
1. Brom:
1.1. Br
2
/CCl
4
- Cộng vào nối đôi/ba; tùy theo tỷ lệ sẽ ra sản phẩm khác nhau.
Vd: Br + (1:1) và (1:2)
2
1.2. Br
2
/H
2
O:
- Cộng vào nối đôi của anken tạo thành halohydrin:
- Chuyển andehid thành acid : RCHO RCOOH
- Thế nhân thơm phenol (tribromo phenol)
- Thoái phân amid tạo thành amin:
-
1.3. Br
2
/NaOH
- Chuyển methyl ceton thành acid
Tương tự: Cl /NaOH và I /NaOH (I CH -CO-R’ / CH
2 2 2
/OH
-
3 3
-CH(OH)-R’)
- Thoái phân amid tạo thành amin: CH + Br CH
3
CONH
2 2
/OH
-
3
NH
2
1.4. Br
2
/CS
2
+ phenol monobromo phenol
1
1.5. Br
2
+ RCOOAg R-Br + CO + Ag
2
1.6. Br
2
/Fe (t ) xúc tác cho phản ứng thế vào nhân thơm.
0
1.7. Br
2
(hv/askt/t ) xúc tác cho p.ư thế ưu tiên vào C bậc cao
0
1.8. Br
2
/HX: chuyển ceton thành α-bromoceton
1.9. NBS/(hv or t ) : thế Br vào C vd: CH + NBS
0
α 2
=CH-CH
3
2
1.10. HBr
- Cộng vào nối đôi của anken bất đối xứng theo Maccopnhicop,
HBr + but-2-en HBr + but-1-en
- Khi có mặt peroxide sẽ xảy ra ngược quy tắc này.
HBr (peroxide) + but-1-en HX (peroxide) + but-1-en
- Khi có nhóm hút điện tử mạnh đính trực tiếp vào nối bội:
HBr + CH =CH-COOH HBr (peroxide) + CH =CH-COOH
2
2
- Tác dụng với alcol: HBr + ROH R-X + H O (thường chỉ dùng vs bậc 3)
2
1.11. PBr
3
thế nhóm OH của acid, ancol
3
Lưu ý phản ứng thế carbon anpha của acid: khi cho acid no tác dụng với halogen Clo
hoặc Brom có mặt của Phospho đỏ.
1.12. SOBr
2
1.13. CHBr
3
/KOH, H O
2
2. Clo
2.1. Cl
2
4
- Trong điều kiện askt tham gia p.ưng thế vào hydrocarbon no ưu tiên C bậc cao hoặc
nhánh của hydrocarbon thơm,
- Thế vào C của acid carboxylic (trong điều kiện thiếu ánh sáng tử ngoại hoặc đun nóng
β
300-400
0
C): acid n-butanoic + Cl acid 3-cloro butanoic
2
- Cộng vào liên kết bội:
2.2. Cl
2
/H
2
O hoặc HClO xúc tác p.ư cộng va tuân theo các quy tắc Maccopnhicop
2.3. Cl
2
/OH
-
- Chuyển α-methyl ceton thành acid carboxylic
5
- Thoái phân amid tạo thành amin
-
2.4. Cl
2
/HX chuyển ceton thành α-cloro ceton
2.5. Cl
2
/FeCl or Cl (có mặt nhiệt độ) thế clo vào nhân thơm.
2
/AlCl
3
2.6. HCl
6
- Tham gia p.ư cộng vào anken bất đối xứng theo quy tắc Maccopnhicop
- Tác dụng vs alcol tạo dẫn halogen
2.7. PCl
3
thay thế nhóm OH của ancol, acid nhưng không thay được nhóm OH phenol
+ PCl
3
2.8. PCl
5
thay thế nhóm OH của ancol, acid, phenol (khi có nhóm thế hút điện tử mạnh)
7
2.9. SOCl
2
- Thay thế nhóm OH của alcol (chỉ bậc 1 và 2) và Carboxylic bằng Cl
-
- Chuyển muối thành halogenid acid: RCOONa + SOCl RCOCl
2
- Tách nước chuyển amid thành nitril
8
2.10. POCl
3
tách
2.11. CO + HCl/ AlCl đính CHO vào nhân thơm
3
2.12. CHCl
3
/KOH (t ) đính CHO vào nhân thơm tại vị trí ortho so với nhóm OH
0
2.13. COCl
2
/AlCl
3
gắn COCl vào nhân thơm
3. Hydro
3.1. H2, (Ni/Pd/Pt)
- Khử nối đôi, ba đơn
9
- Chuyển Nitro; imin; Nitril, amid thành amin
- Chuyển Halogenid; andehid; ceton; ester thành alcol
RCOCl RCH=O ; RCH=O RCH2OH
R-CO-R' R-CH(OH)-R' R-COO-R' RCH2OH + R'OH
10
- Chuyển dẫn chất halogen thành hydrocarbon
RX RH
R-CO-NHR' RCH2NHR'
3.2. H2/ Pd-BaCO3-PbO … (xúc tác Lindlar): khử lựa chọn liên kết ba về liên kết đôi.
2
3.3. H2/ [(C6H5)3P]3RhCl: khử lựa chọn liên kết đôi C=C chỉ chứa 1 hoặc 2 nhóm thế.
3.4. NaNH
2
/NH
3
thế nguyên tử H của liên kết ba; Na/NH3 chuyển nối 3 thành nối đôi
3.5. Tác nhân khử: LiAlH (Khử hóa chọn lọc)
4
- Chuyển ester, acid carboxylic, ceton, epoxit thành alcol (không khử liên kết bội)
11
- Chuyển Nitril; amid Amin
-
3.6. LiAlH(Ot-Bu)
3
Lithium tri tert-butoxy aluminum hydride
3.7. NaBH
4
(Sodium borohydride)
- Khử ceton, andehid về ancol (không khử liên kết bội)
12
- NaBH4 được sử dụng để phá vỡ liên kết carbon-thủy ngân và thay thế nó bằng hydro
(bước thứ hai)
RCOOH RCH2OH
- NaBH
4
khử hóa chọn lọc hơn so với LiAlH
4
- Tùy từng dung môi mà NaBH mới thể hiện tính khử khác nhau
4
Không khử được bằng NaBH4
13
Epoxit 1,2-điol; RX RH; RNO RNH ;
2
2
R-CN R-CH ; R-CO-NHR' RCH
2
NH
2
2
NHR'
3.8. Na/ C OH:
2
H
5
- Khử Nitril tạo amin
14
3.9. NaH
Thay thế H trong ankyl và alcol
3.10. Các tác nhân khử Nitro
3.11. Zn
15
3.12. Sn, Fe/HCl
3.13. NH2-NH2/OH khử C=O CH2
Chú ý phân biệt với R-NH2/R-NH-NH2/NH2-NH-CO-NH2 là p.ư ngưng tụ
16
17
4. Thủy ngân
4.1. Hg(OAc)
2
4.2. HgSO
4
5. Iod
5.1 HI
18
5.2. HIO
4
5.3. NaIO
4
5. Tác nhân oxy hóa
5.1. Oxi-Ozon (O )
3
- O
3
tạo vòng ozonid
- O
3
/H O O
2
O (H
3
+
hoặc H
2 2
) tạo acid và ceton tương ứng
19
- O
3
/H
2
O (có chất khử như Zn; (CH3)2S; Zn/CH3COOH; (NH4)2S; NH4HS…)
- RCOOOH/H
2
O
2
tạo epoxide; oxy hóa andehid, ceton thành acid carboxylic tương ứng
- BH
3
/THF-H O
2 2
- O
2
/Ag tạo epoxide
- O
2
(kk) oxy hóa cumen
O
2
men giấm/ Mn oxy hóa ancol; andhid thành acid tương ứng.
20

Tài liệu khác của Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội

Preview text:

TÁC NHÂN PHẢN ỨNG 1. Brom: 1.1. Br2/CCl4
- Cộng vào nối đôi/ba; tùy theo tỷ lệ sẽ ra sản phẩm khác nhau. Vd: Br2 + (1:1) và (1:2) 1.2. Br2/H2O:
- Cộng vào nối đôi của anken tạo thành halohydrin:
- Chuyển andehid thành acid : RCHO RCOOH  C2H5CHO + Br2/H2O 
- Thế nhân thơm phenol (tribromo phenol)
- Thoái phân amid tạo thành amin: - 1.3. Br2/NaOH
- Chuyển methyl ceton thành acid
Tương tự: Cl2/NaOH và I2/NaOH (I2/OH- CH3-CO-R’ / CH3-CH(OH)-R’)
- Thoái phân amid tạo thành amin: CH3CONH2 + Br2/OH- CH  3NH2
1.4. Br2/CS2 + phenol monobromo phenol  1 1.5. Br2 + RCOOAg R-Br + CO  2 + Ag 1.6. Br 0
2/Fe (t ) xúc tác cho phản ứng thế vào nhân thơm. 1.7. Br 0
2 (hv/askt/t ) xúc tác cho p.ư thế ưu tiên vào C bậc cao
1.8. Br2/HX: chuyển ceton thành α-bromoceton
1.9. NBS/(hv or t0) : thế Br vào Cα vd: CH2=CH-CH3 + NBS  2 1.10. HBr
- Cộng vào nối đôi của anken bất đối xứng theo Maccopnhicop, HBr + but-2-en HBr + but-1-en  
- Khi có mặt peroxide sẽ xảy ra ngược quy tắc này.
HBr (peroxide) + but-1-en HX (peroxide) + but-1-en  
- Khi có nhóm hút điện tử mạnh đính trực tiếp vào nối bội:
HBr + CH2=CH-COOH HBr (peroxide) + CH  2=CH-COOH 
- Tác dụng với alcol: HBr + ROH R-X + H 
2O (thường chỉ dùng vs bậc 3)
1.11. PBr3 thế nhóm OH của acid, ancol 3
Lưu ý phản ứng thế carbon anpha của acid: khi cho acid no tác dụng với halogen Clo
hoặc Brom có mặt của Phospho đỏ. 1.12. SOBr2 1.13. CHBr3/KOH, H2O 2. Clo 2.1. Cl2 4
- Trong điều kiện askt tham gia p.ưng thế vào hydrocarbon no ưu tiên C bậc cao hoặc
nhánh của hydrocarbon thơm,
- Thế vào Cβ của acid carboxylic (trong điều kiện thiếu ánh sáng tử ngoại hoặc đun nóng
300-4000C): acid n-butanoic + Cl2 acid 3-cloro butanoic 
- Cộng vào liên kết bội:
2.2. Cl2/H2O hoặc HClO xúc tác p.ư cộng va tuân theo các quy tắc Maccopnhicop 2.3. Cl2/OH-
- Chuyển α-methyl ceton thành acid carboxylic 5
- Thoái phân amid tạo thành amin -
2.4. Cl2/HX chuyển ceton thành α-cloro ceton
2.5. Cl2/FeCl or Cl2/AlCl3 (có mặt nhiệt độ) thế clo vào nhân thơm. 2.6. HCl 6
- Tham gia p.ư cộng vào anken bất đối xứng theo quy tắc Maccopnhicop
- Tác dụng vs alcol tạo dẫn halogen
2.7. PCl3 thay thế nhóm OH của ancol, acid nhưng không thay được nhóm OH phenol + PCl3
2.8. PCl5 thay thế nhóm OH của ancol, acid, phenol (khi có nhóm thế hút điện tử mạnh) 7 2.9. SOCl2
- Thay thế nhóm OH của alcol (chỉ bậc 1 và 2) và Carboxylic bằng Cl -
- Chuyển muối thành halogenid acid: RCOONa + SOCl2 RCOCl 
- Tách nước chuyển amid thành nitril 8 2.10. POCl3 tách
2.11. CO + HCl/ AlCl3 đính CHO vào nhân thơm  2.12. CHCl 0 3/KOH (t )
đính CHO vào nhân thơm tại vị trí o  rtho so với nhóm OH
2.13. COCl2/AlCl3 gắn COCl vào nhân thơm 3. Hydro 3.1. H2, (Ni/Pd/Pt)
- Khử nối đôi, ba  đơn 9
- Chuyển Nitro; imin; Nitril, amid thành amin
- Chuyển Halogenid; andehid; ceton; ester thành alcol RCOCl RCH=O ; RCH=O  RCH2OH 
R-CO-R'  R-CH(OH)-R' R-COO-R' RCH2OH + R'OH  10
- Chuyển dẫn chất halogen thành hydrocarbon RX RH  R-CO-NHR' RCH2NHR' 
3.2. H2/ Pd-BaCO3-PbO2… (xúc tác Lindlar): khử lựa chọn liên kết ba về liên kết đôi.
3.3. H2/ [(C6H5)3P]3RhCl: khử lựa chọn liên kết đôi C=C chỉ chứa 1 hoặc 2 nhóm thế.
3.4. NaNH2/NH3 thế nguyên tử H của liên kết ba; Na/NH3 chuyển nối 3 thành nối đôi
3.5. Tác nhân khử: LiAlH4 (Khử hóa chọn lọc)
- Chuyển ester, acid carboxylic, ceton, epoxit thành alcol (không khử liên kết bội)  11 - Chuyển Nitril; amid Amin  -
3.6. LiAlH(Ot-Bu)3 Lithium tri tert-butoxy aluminum hydride
3.7. NaBH4 (Sodium borohydride)
- Khử ceton, andehid về ancol (không khử liên kết bội) 12
- NaBH4 được sử dụng để phá vỡ liên kết carbon-thủy ngân và thay thế nó bằng hydro (bước thứ hai) RCOOH RCH2OH 
- NaBH4 khử hóa chọn lọc hơn so với LiAlH4
- Tùy từng dung môi mà NaBH4 mới thể hiện tính khử khác nhau
Không khử được bằng NaBH4 13 Epoxit 1,2-điol; RX  RH; RNO  2 RNH  2 ; R-CN R-CH  2NH2 ; R-CO-NHR' RCH  2NHR' 3.8. Na/ C2H5OH: - Khử Nitril tạo amin 14 3.9. NaH
Thay thế H trong ankyl và alcol
3.10. Các tác nhân khử Nitro 3.11. Zn 15 3.12. Sn, Fe/HCl 3.13. NH2-NH2/OH khử C=O CH2 
Chú ý phân biệt với R-NH2/R-NH-NH2/NH2-NH-CO-NH2 là p.ư ngưng tụ 16 17 4. Thủy ngân 4.1. Hg(OAc)2 4.2. HgSO4 5. Iod 5.1 HI 18 5.2. HIO4 5.3. NaIO4 5. Tác nhân oxy hóa 5.1. Oxi-Ozon (O3) - O3 tạo vòng ozonid - O +
3/H2O (H3O hoặc H2O2) tạo acid và ceton tương ứng 19
- O3/H2O (có chất khử như Zn; (CH3)2S; Zn/CH3COOH; (NH4)2S; NH4HS…)
- RCOOOH/H2O2 tạo epoxide; oxy hóa andehid, ceton thành acid carboxylic tương ứng - BH3/THF-H2O2 - O2/Ag tạo epoxide - O2 (kk) oxy hóa cumen
O2 men giấm/ Mn oxy hóa ancol; andhid thành acid tương ứng. 20

Tài liệu liên quan: