* Cơ chế hoạt động của bạch cầu khi có tác nhận ngoại lai xâm nhập vào cơ thể -Phân tử MHC: MHC lớp 1 MHC lớp 2
Xuất hiện ở hầu hết tế bào trừ hồng
Xuất hiện ở các tế bào trình diện cầu
kháng nguyên là lympho B, đại thực bào và tế bào tua
Gắn với peptide kháng nguyên lạ bên Gắn với các mảnh kháng nguyên
trong tế bào như tế bào ung thư
ngoại lai thông qua thực hay nhập bào
Được nhận diện bởi tế bào T độc hoặc Được nhận diện bởi T hỗ trợ hoặc T tế bào giết tự nhiên độc (1) -Epitope:(2)
• Là các quyết định kháng nguyên nằm trên bề mặt kháng nguyên
• Gây ra đáp ứng với một tế bào lympho bất kỳ nhờ các TCR(thụ thể kháng
nguyên trên bề mặt kháng thể) (3)(3)
1() Sách Campbell Reece: Vai trò MHC trang 938
2() Sách Campbell Reece: Các tế bào lympho nhận diện kháng nguyên trang 937
(3)(3) Lecture presentation from Campbell Biology chương 43 hình 43.10 (4)(4) -Miễn dịch thể dịch:
+ Tế bào trình diện kháng nguyên tiếp nhận được kháng nguyên thông qua thực
bào, gắn chúng vào MHC 2 biểu lộ ra bề mặt tế bào
(4)(4) Sách Campbell Reece hình 43.16 trang 942 (5)
+ Phân tử MHC 2 gắn vào TCR của lympho T hỗ trợ. Các protein CD4 đảm bảo
sự liên kết chặt chẽ giữa MHC với tế bào T hỗ trợ
+ Tế bào trình diện kháng nguyên giải phóng cytokine kích thích tế bào T hỗ trợ giải phóng ra cytokine.
+ Cytokine kích thích tế bào T giải phóng thêm nhiều cytokine nữa
+ Cytokine kích hoạt lympho B tiết ra tương bào và tế bào B nhớ
(5)(5) Sách Campbell Reece hình 43.17 trang 943 (6)(6)
+ Tương bào tạo kháng thể để tiêu diệt vi khuẩn thông qua 3 phản ứng: trung
hòa, opsonin hóa, hoạt hóa bổ thể.
∙ Trung hòa: kháng thể gắn vào kháng nguyên để trung hòa độc lực kháng nguyên
∙ Opsonin hóa: kháng thể gắn vào kháng nguyên để đại thực bào nhận biết và thực bào dễ dàng hơn.
∙ Hoạt hóa bổ thể: kháng thể gắn vào kháng nguyên giải phóng protein bổ thể
làm thủng màng kháng nguyên tạo điều kiện cho nước và các ion xâm nhập gây vỡ tế bào
+ Để có thể ngăn ngừa ảnh hưởng của kháng nguyên khi chúng trở lại với độc
lực cao hơn thì tương bào phải tạo ra các đột biến bên trong chúng nhằm sản
sinh ra kháng thể hiệu quả hơn ( quá trình này được kiểm tra chặt chẽ bởi tế bào T hỗ trợ).
+ Tế bào B nhớ tạo trí nhớ miễn dịch
- Miễn dịch qua trung gian tế bào:
+ Cytokine do T hỗ trợ tiết ra kích thích T gây độc tiến tới tế bào bị nhiễm kháng nguyên.
(6)(6) Sách Campbell Reece hình 43.19 trang 944 (7)(7)
+ Các phân tử MHC 1 do tế bào bị nhiễm trình diện liên kết với TCR của T gây
độc, protein CD8 đảm bảo liên kết chặt chẽ giữa T gây độc với MHC 1.
+ T gây độc giải phóng granzyme, perforin gây vỡ màng tế bào bị nhiễm tạo
điều kiện cho nước xâm nhập gây vỡ tế bào hoặc kích hoạt apoptosis.
+ Tế bào T điều hòa: nếu cơ thể cứ tiếp tục miễn dịch để chống lại tác nhân
ngoại lai có hại thì cơ thể cũng sẽ bị tổn thương. Do đó cần một loại tế bào giúp
đảm bảo quá trình miễn dịch diễn ra hiệu quả mà ko làm ảnh hưởng đến cơ thể,
đó là T điều hòa. Tế bào T điều hòa rất quan trọng bởi nó chính là nhân tố giúp
ngăn ngừa tình trạng tự miễn( tấn công tế bào của cơ thể ).(8)(8) Tài liệu tham khảo:
1 Campbell Reece chương 43: Hệ miễn dịch
2 Sách hệ miễn dịch kiệt tác của sự sống của tác giả Cao Bảo Anh
(7)(7) Sách Campbell Reece hình 43.18 trang 944
(8)(8) Sách hệ miễn dịch kiệt tác của sự sống trang 230 của tác giả Cao Bảo Anh