24 trang 31 lượt tải

Phân tích mối quan hệ vật chất và ý thức. Từ mối quan hệ này các em hãy giải quyết nhiệm vụ sau: Vấn đề lựa chọn lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay | Bài tập lớn môn triết học mác - lênin

61

Phân tích mối quan hệ vật chất và ý thức. Từ mối quan hệ này các em hãy giải quyết nhiệm vụ sau: Vấn đề lựa chọn lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay | Tiểu luận môn triết học mác - lênin được siêu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuận bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đón xem!

Môn: Triết học Mác - Lenin( LLNL 1105) 512 tài liệu

Trường: Đại học Kinh Tế Quốc Dân 3 K tài liệu

Tác giả:

Profile

Lê Na

10 tháng trước
Danh sách Quiz
/24
lOMoARcPSD| 44985297
lOMoARcPSD| 44985297
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
NỘI DUNG ............................................................................................................... 2
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN .......................................................................... 2
1.1. Khái niệm phạm trù vật chất và ý thức ................................................... 2
1.1.1. Phạm trù vật chất .................................................................................. 2
1.1.2. Phạm trù ý thức ..................................................................................... 2
1.2. Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức .................................... 2
1.3. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức ... 6
CHƯƠNG 2. VẬN DỤNG MỐI QUAN HỆ VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC VÀO
VẤN ĐỀ LỰA CHỌN LỐI SỐNG CỦA THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN
............................................................................................................................... 10
NAY ...................................................................................................................... 10
2.1. Thực trạng lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay ....................... 10
2.1.1. Ưu điểm, thành tựu đã đạt được ......................................................... 11
2.1.2. Hạn chế còn tồn đọng ......................................................................... 13
2.2. Vận dụng mối quan hệ vật chất và ý thức vào vấn đề lựa chọn lối sống
của thanh niên Việt Nam hiện nay ................................................................. 15
2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả việc lựa chọn lối sống tích cực của thanh
niên Việt Nam trong thời gian tới .................................................................. 18
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 22
lOMoARcPSD| 44985297
1
MỞ ĐẦU
Lịch tisử titriết tihọc ticũng tilà tilịch tisử tiđấu titranh tixoay tiquanh tihai tivấn tiđề titriết tihọc ticơ tibản tilà
tivật tichất tivà tiý tithức. tiTuy tinhiên, tiđể tirút tira timột tikhái tiniệm, tiđịnh tinghĩa titương tiđối
tiđầy tiđủ tivà tikhoa tihọc tivề tichúng, ticần tiphải tiđến timột tithời tikỳ tilịch tisử tinhất tiđịnh tikhi tichủ
tinghĩa tiduy tivật tibiện tichứng tira tiđời tivà tiphát titriển.
Mối tiquan tihệ tigiữa tivật tichất tivà tiý tithức tilà tivấn tiđề ticơ tibản tichủ tiyếu titrong timọi titriết tihọc,
tinhất tilà titriết tihọc tihiện tiđại. tiTheo ticác tithế tigiới tiquan tikhác tinhau, tikhi tigiải tiquyết timối
tiquan tihệ tigiữa tivật tichất tivà tiý tithức tiđã tihình tithành tihai tidòng ticơ tibản titrong titriết tihọc, tiđó tilà
tichủ tinghĩa tiduy tivật tivà tichủ tinghĩa tiduy titâm.
Bên ticạnh tiđó, tiđối tidiện tivới tinhững tithách tithức tivề tikinh titế, ticông tinghệ, tivà tivăn tihóa,
tithanh tiniên tiViệt tiNam tiđang tiphải tiđối timặt tivới tinhững tiquyết tiđịnh tilớn tivề tilối tisống ticủa
timình. tiViệc tihiểu tirõ tihơn tivề timối tiquan tihệ tigiữa tivật tichất tivà tiý tithức tikhông tichỉ tigiúp
tichúng tita ticó ticái tinhìn tisâu tisắc tivề titư tiduy tivà tigiá titrị ticủa tithanh tiniên, timà ticòn tiđặt tira tinhững
ticâu tihỏi tiquan titrọng tivề tivai titrò ticủa timôi titrường tixã tihội titrong tiquá titrình tihình tithành ticá
tinhân.
Chính vì vậy, để tìm hiểu ro hơn về mối quan hệ vật chất và ý thức, từ đó vận dụng
trong lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay; em xin lựa chọn đề tài: "Phân tích
mối quan hệ vật chất và ý thức. Từ mối quan hệ này các em hãy giải quyết nhiệm vụ
sau: Vấn đề lựa chọn lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay" làm đề tài nghiên
cứu của bản thân.
Do còn nhiều hạn chế về mặt kiến thức nên bài làm của em còn nhiều điều thiếu sót.
Rất mong nhận được ý kiến đánh giá, góp ý của giảng viên để bài làm của em được
hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn!
lOMoARcPSD| 44985297
2
NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1. Khái niệm phạm trù vật chất và ý thức
1.1.1. Phạm trù vật chất
Vật tichất tilà timột tiphạm titrù tinền titảng ticủa tichủ tinghĩa tiduy tivật titriết tihọc. tiTrong tilịch tisử titư
titưởng, tiđã titồn titại timột ticuộc tiđối tiđầu tikhông tingừng tigiữa tichủ tinghĩa tiduy tivật tivà tichủ
tinghĩa tiduy titâm tixung tiquanh tivấn tiđề tinày. Quan niệm của chủ nghĩa duy vật về phạm
trù vật chất cũng trải qua một quá trình phát triển dài hạn, chặt chẽ liên quan đến sự
tiến bộ của khoa học và áp dụng thực tế.
1.1.2. Phạm trù ý thức
Ý thức được mô tả như sự phản ánh động, sáng tạo của thế giới ngoại vi trong tâm
trí con người, là hình ảnh cá nhân về thế giới khách quan. Đây là tất cả những sản
phẩm của các hoạt động tinh thần con người, bao gồm tri thức, kinh nghiệm, trạng
thái tình cảm, ước muốn, hy vọng, ý chí, niềm tin, và những khía cạnh khác của cuộc
sống. Ý thức là kết quả của quá trình phản ánh thế giới ngoại vi vào tâm trí con
người, được hình thành thông qua sự phát triển của tự nhiên và lịch sử - xã hội.
Theo định nghĩa triết học Mác - Lênin, ý thức được xác định bởi phạm trù vật chất,
trong đó nó được mô tả như sự phản ánh sáng tạo và biến đổi của thế giới vật chất
vào ý thức con người. Ý thức có mối liên kết chặt chẽ với vật chất và tồn tại trong
mối quan hệ biện chứng với nó.
1.2. Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức
Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý
thức, trong đó vật chất không chỉ là nguồn gốc của ý thức mà còn định hình và
lOMoARcPSD| 44985297
3
ảnh hưởng đến ý thức. Mối tiquan tihệ tinày tikhông tichỉ tilà timột tiquá titrình tiđơn tithuần tivà tithụ
tiđộng, timà ticòn tithể tihiện tikhả tinăng titương titác tihai tichiều, titrong tiđó tivật tichất ticũng ticó tithể
titác tiđộng titrở tilại tiý tithức tithông tiqua ticác tihoạt tiđộng ticủa ticon tingười.
Vật tichất tivà tiý tithức ticó tiquan tihệ tihai tichiều tivà titác tiđộng tiqua tilại tilẫn tinhau. tiMối tiquan tihệ
tigiữa tivật tichất tivà tiý tithức tiđược tithể tihiện tiqua tinhận tithức tivà tithực titiễn tinhư tisau:
Thứ tinhất, tivật tichất ticó tivai titrò tiquyết tiđịnh tiý tithức.
Chủ tinghĩa tiduy tivật tibiện tichứng tikhẳng tiđịnh: tiVật tichất ticó titrước, tiý tithức ticó tisau, tivật tichất
tilà tinguồn tigốc ticủa tiý tithức, tiquyết tiđịnh tiý tithức tivì:
Ý tithức tiđược titạo tira tinhư timột tisản tiphẩm ticủa timột tidạng tivật tichất ticó titổ tichức ticao tiđược
tibiết tiđến tilà tibộ tinão tingười, tido tiđó, tichỉ ticó ticon tingười timới tithể tihiện tiý tithức. tiTrong
timối titương tiquan tigiữa ticon tingười tivà tithế tigiới tivật tichất, ticon tingười tilà tikết tiquả ticủa tiquá
titrình tiphát titriển tidài tihạn ticủa tithế tigiới tivật tichất tivà tilà timột tithành tiphần tihữu tiích ticủa tinó.
tiNhững tinghiên ticứu tikhoa tihọc tichi titiết titrong tilĩnh tivực tiphát titriển titự tinhiên tiđã tichứng
timinh tiđiều tinày, tilàm tinổi tibật tirằng tivật tichất tixuất tihiện titrước, ticòn tiý tithức tixuất tihiện tisau
tiđó.
Các tiyếu titố titạo tithành tinguồn tigốc titự tinhiên tivà tixã tihội ticủa tiý tithức, tinhư tibộ tinão tingười, titác
tiđộng ticủa tithế tigiới tikhách tiquan tilên tibộ tinão, tisự tilao tiđộng, tivà tingôn tingữ, ticũng tinhư tibản
tithân tithế tigiới tivật tichất ti(thế tigiới tikhách tiquan) tivà ticác tibiểu tihiện ticủa tivật tichất ti(như tibộ
tinão tingười, tihiện titượng tiphản tiánh, tilao tiđộng, tingôn tingữ), tiđều tilà timinh tichứng ticho tiviệc
tivật tichất tilà tinguồn tigốc ticủa tiý tithức.
Ý tithức tilà tisự tiphản tiánh ticủa tithế tigiới tivật tichất tivà tilà tihình tiảnh tichủ tiquan tivề tithế tigiới tivật
tichất, tido tiđó, tinội tidung ticủa tiý tithức tilà tido tivật tichất tiquyết tiđịnh. tiQuá titrình tidi tichuyển
tivà tiphát titriển ticủa tiý tithức, ticũng tinhư ticác tihình tithức tibiểu tihiện ticủa tiý tithức, tiđều tibị tichi
lOMoARcPSD| 44985297
4
tiphối tibởi ticác tiquy tiluật tisinh tihọc, tixã tihội, tivà titác tiđộng ticủa timôi titrường tisống. tiNhững tiyếu
titố tinày tithuộc tilĩnh tivực tivật tichất, ticho tithấy tirằng tivật tichất tikhông tichỉ tiđịnh tirõ tinội tidung timà
ticòn tichi tiphối ticả tihình tithức tibiểu tihiện tivà tisự tibiến tiđổi ticủa tiý tithức.
Như vậy, có thể khẳng định vật chất là tiền đề cho sự tồn tại và phát triển của
ý thức nên khi vật chất thay đổi thì ý thức cũng phải thay đổi theo.
Ví dụ: Ở Việt Nam, nhận thức về kiến thức công nghệ thông tin của nhiều học sinh
cấp 1, 2, 3 vẫn còn nhiều hạn chế và thiếu sót, đặc biệt là do vấn đề liên quan đến cả
máy móc và đội ngũ giáo viên. Nhiều trường học trên khắp đất nước đều gặp khó
khăn trong việc cung cấp cơ sở vật chất đầy đủ và chất lượng. Tuy nhiên, nếu các
vấn đề này được giải quyết, chất lượng kiến thức công nghệ thông tin của học sinh
sẽ có cơ hội được cải thiện đáng kể.
Thứ hai, ý thức tác động trở lại vật chất.
Trong mối quan hệ với vật chất, ý thức có thể tác động trở lại vật chất thông qua
hoạt động thực tiễn của con người.
Vì tiý tithức tilà timột tikhía ticạnh titinh tithần ticủa ticon tingười, tinên tikhi tinói tiđến tichức tinăng ticủa tiý
tithức, tithực tichất tichúng tita tiđang tithảo tiluận tivề tichức tinăng ticủa ticon tingười. tiÝ tithức
tibản tithân tikhông tithay tiđổi titrực titiếp tibất tikỳ tikhía ticạnh tinào ticủa tithực titế. tiĐể tiảnh tihưởng
tiđến tithực titế, tingười tita tiphải titham tigia tivào ticác tihoạt tiđộng tivật tichất. tiTuy tinhiên, titất ticả
tinhững tihoạt tiđộng ticủa ticon tingười tiđều tiđược tithực tihiện tidưới tisự tiảnh tihưởng ticủa tiý tithức,
tivà tido tiđó, tichức tinăng ticủa tiý tithức tikhông tiphải tilà tisự tisáng titạo tivà ticải titạo titrực titiếp tithế tigiới
tivật tichất, timà tilà tiviệc titrang tibị ticho ticon tingười tikiến tithức tivề tihiện tithực tikhách tiquan. tiTrên
ticơ tisở tinày, ticon tingười tixác tiđịnh timục titiêu, tihình tithành tihướng tiđi, tixây tidựng tikế tihoạch,
tilựa tichọn tiphương tipháp tivà tibiện tipháp, tichọn tilựa ticông ticụ tivà tiphương titiện, tinhằm tiđạt
lOMoARcPSD| 44985297
5
tiđược timục titiêu ticủa timình. tiỞ tiđây, tiý tithức tithể tihiện tivai titrò ticủa tinó tiđối tivới tivật tichất tithông
tiqua ticác tihoạt tiđộng tithực titế ticủa ticon tingười.
Sự titương titác titrở tilại tigiữa tiý tithức tivà tivật tichất tidiễn tira titheo tihai tihướng: titích ticực tihoặc
titiêu ticực. tiKhi timọi tingười ticó tinhận tithức tichính tixác, tikiến tithức tikhoa tihọc, titình ticảm
ticách timạng, tivà tiý tichí timạnh timẽ, tihành tivi ticủa tihọ tisẽ tituân titheo ticác tiquy tiluật tikhách tiquan.
lOMoARcPSD| 44985297
ti
6
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
tiCon tingười tisẽ ticó tikhả tinăng tivượt tiqua timọi tithách tithức titrong tiquá titrình tiđạt tiđến timục titiêu,
tiđồng tithời tilàm tithay tiđổi tithế tigiới tixung tiquanh ti- tiđiều tinày tilà tikết tiquả titích ticực ticủa tisự
titương titác tigiữa tinhận tithức tivà tivật tichất. tiNgược tilại, tinếu tiý tithức ticon tingười tikhông tiphản
tiánh tiđúng tihiện tithực tikhách tiquan, tikhông titương tiứng tivới tibản tichất tivà ticác tiquy tiluật
tikhách tiquan, tihành tivi tiban tiđầu tiđã tivi tiphạm tinhững tiquy tiluật tinày tivà tisẽ timang tilại tihậu tiquả
titiêu ticực. tiThuật tingữ ti"phủ tiđịnh" tiđược tisử tidụng tiđể timô titả tisự tikhông titương tiứng tivới tihoạt
tiđộng tithực titế, tivới tihiện tithực tikhách tiquan.
Vì vậy, thông qua việc định hướng hoạt động của con người, ý thức có thể quyết
định hành vi của con người, đúng hay sai, thành công hay thất bại, hiệu quả hay kém
hiệu quả của hoạt động thực tế của con người.
Ví dụ: Khi nhiệt độ xuống đến 0°C, nước chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái
rắn và đó là lý do khi con người muốn uống nước lạnh, nước đá được cung cấp với
một nhiệt độ vừa đủ để thúc đẩy quá trình chuyển đổi này.
1.3. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức
Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức đòi hỏi con người phải quán triệt
nguyên tắc khách quan trong nhận thức và hoạt động thực tiễn.
Qua đó, ta có thể rút ra được ý nghĩa phương pháp luận từ mối quan hệ biện chứng
giữa vật chất và ý thức.
Thứ nhất, phải luôn xuất phát từ hiện thực khách quan trong mọi hoạt động.
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti
7
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
Kiến thức mà con người thu nhận sẽ ảnh hưởng đến các đối tượng vật chất và yêu
cầu chúng thể hiện các đặc tính và quy luật qua quá trình quan sát, phân tích, cũng
như qua các chu trình học tập và nghiên cứu. Để tiđổi timới tithế tigiới tikhách tiquan
tivà tiđáp tiứng tinhu ticầu ticá tinhân, ticon tingười ticần tidựa tivào tihiện tithực tikhách tiquan tiđể tiđánh
tigiá tivà tixác tiđịnh tihướng đi, tikế tihoạch ticần thực tihiện tiđể tiđạt được tithành ticông.
Hơn tinữa, ticần titránh tiviệc tinghiên ticứu tivà tiđánh tigiá tình titrạng ticủa ticác tiđối titượng
tivật tichất tichỉ tidựa titrên tinhu ticầu ticá tinhân tivà tiniềm titin, tiđể tiđảm tibảo titính tikhách tiquan titrong
tiquá titrình tinghiên ticứu.
Thứ tihai, tiphát tihuy tihết tisức tisống, tisức tisáng titạo tivà tisức timạnh tito tilớn ticủa ticon
tingười.
Trong tihoạt tiđộng titìm tihiểu tivà tithực tihành, ticon tingười tiphải tiluôn tichủ tiđộng, tiphát tihuy tihết
tikhả tinăng tikhéo tiléo, titư tiduy ticủa timình. tiChúng tita tiphải tiluôn tiphát titriển tivà tiđổi
timới titrên ticơ tisở titích tilũy tivà tikế tithừa tinhững ticái ticũ tiphù tihợp. tiBằng ticách tinày, tinhững
tingười timới tingày ticàng titài tinăng tihơn tivà tixã tihội tiđang tiphát titriển titừng tingày.
Con tingười tiphải tikhông tingừng tirèn tiluyện, tiphát titriển, tihoàn tithiện tithể tichất tivà titinh tithần
tiđể tinâng ticao tikhả tinăng tinhận tithức tivà tikhả tinăng tilao tiđộng. tiBạn tiphải tikiên titrì, tinỗ tilực
tivượt tiqua tikhó tikhăn, tikhông tiđược tibỏ ticuộc tigiữa tichừng.
Trong timọi titrường tihợp, tikhông tinên tithụ tiđộng, timong tiđợi tihoặc tiphụ tithuộc. tiĐiều
tinày ticũng tiđồng tinghĩa tivới tiviệc titránh tisa tivào tilười tisuy tinghĩ, tilười tilao tiđộng. tiTìm tihiểu tivề
tivật tichất, tivề tinguồn tigốc, tibản tichất ticủa tiý tithức, tivề tivai titrò ticủa tivật tichất, ticủa tiý tithức ticó tithể
tithấy: tivật tichất tilà tinguồn tigốc ticủa tiý tithức, tiquyết tiđịnh tinội tidung tivà tikhả tinăng tisáng titạo tiý
tithức; tilà tiđiều tikiện titiên tiquyết tiđể tithực tihiện tiý tithức; tiý tithức tichỉ ticó tikhả tinăng titác tiđộng titrở
lOMoARcPSD| 44985297
ti
8
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
tilại tivật tichất, tisự titác tiđộng tiấy tikhông tiphải titự tithân timà tiphải tithông tiqua tihoạt tiđộng tithực
titiễn ti(hoạt tiđộng tivật tichất) ticủa ticon tingười. Sức mạnh của ý thức trong sự tác động này
phụ thuộc vào trình độ phản ánh của ý thức, mức độ thâm nhập của ý thức vào những
người hành động, trình độ tổ chức của con người và những điều kiện vật chất, hoàn
cảnh vật chất, trong đó con người hành động theo định hướng của ý thức.
Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức đòi hỏi con người phải quán triệt
nguyên tắc khách quan trong nhận thức và hoạt động thực tiễn.
Qua đó, ta có thể rút ra được ý nghĩa phương pháp luận từ mối quan hệ biện chứng
giữa vật chất và ý thức.
Thứ nhất, phải luôn xuất phát từ hiện thực khách quan trong mọi hoạt động.
Trong quá trình nhận thức, học tập, nghiên cứu, con người phải bắt đầu từ việc quan
sát, xem xét, phân tích đối tượng vật chất. Qua việc tác động vào chúng, ta sẽ bắt đối
tượng vật chất phải bộc những thuộc tính, quy luật của nó. Khi đó, ta sẽ thu nhận
được tri thức. Bằng việc lặp đi lặp lại nhiều lần chu trình trên, con người sẽ có kiến
thức ngày càng phong phú về thế giới.
Để tisản tixuất tivật tichất, ticải titạo tithế tigiới tikhách tiđáp tiứng tinhu ticầu ticủa timình, ticon tingười
tiphải ticăn ticứ tivào tihiện tithực tikhách tiquan tiđể tiđánh tigiá titình tihình, titừ tiđó tixác tiđịnh
tiphương tihướng, tibiện tipháp, tilộ titrình tikế tihoạch. tiMuốn tithành ticông, ticon tingười tiphải tituân
titheo tinhững tiquy tiluật tikhách tiquan tivốn ticó ticủa tisự tivật, tihiện titượng. tiPhải tiluôn tiđặt timình,
ticơ tiquan, ticông tity titrong tinhững tihoàn ticảnh, tiđiều tikiện tithực titế, tinhất tilà tivề tivật tichất, tikinh
titế.
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti
9
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
Cần tiluôn tinỗ tilực tiloại tibỏ tibệnh tichủ tiquan, tiduy tiý tichí titrong ticuộc tisống. tiĐó tilà tiviệc titránh
tixa tithói tiquen tichỉ ticăn ticứ tivào tinhu ticầu, tiước timuốn, tiniềm tin ticủa timình tiđể tihành tiđộng timà
tikhông tinghiên ticứu, tiđánh tigiá tiđầy tiđủ titình tihình ticác tiđối titượng tivật tichất.
Thứ tihai, tiphát tihuy titính tinăng tiđộng, tisáng titạo, tisức timạnh tito tilớn ticủa tiyếu titố ticon
tingười.
Trong tinhận tithức tivà tihoạt tiđộng tithực titiễn, ticon tingười ticần tiphải tigiữ tivai titrò tichủ tiđộng,
titận tidụng titri tithức tivà tikhả tinăng tisuy tinghĩ ticủa tibản tithân. tiĐồng tithời, tihọ ticần tikhông
tingừng tikhám tiphá tivà tisáng titạo, tixây tidựng tiđiều timới tidựa titrên ticơ tisở titích tiluỹ tivà tikế tithừa
tinhững tithành titựu titrước tiđó timột ticách ticó tiý tinghĩa. tiChỉ tikhi tithực tihiện tinhư tivậy, ticon tingười
timới ticó tithể tiphát triển titài tinăng tivà góp tiphần tivào tisự tiến tibộ ticủa tixã tihội.
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti ti ti
10
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
Để nâng ticao tikhả năng tinhận tithức và lao tiđộng, con tingười ticần tiliên titục tirèn
tiluyện, tichăm tisóc tibản tithân tivà tiphát titriển ticả tivề tithể tichất tivà titinh tithần. tiSự tikiên titrì tivà tinỗ
tilực tivượt tiqua tikhó tikhăn tilà tichìa tikhóa tiđể tikhông tibao tigiờ titừ tibỏ tigiữa tichừng.
Quan titrọng tinhất, tikhông tiđược tibao tigiờ titrở tinên tithụ tiđộng tihay tiphụ tithuộc, tivà titránh tirơi
tivào titình titrạng tilười tibiếng titrong tisuy tinghĩ tivà ticông tiviệc. tiViệc tinày tiđồng tinghĩa tivới tiviệc
titập titrung tivào tisự tihấp tithụ titư tiduy tivà tinỗ tilực tilao tiđộng.
Tuyệt đối không nên đặt vai trò của điều kiện vật chất lên tầm quan trọng trong quá
trình nhận thức và thực hành. Mặc dù vật chất đóng vai trò quan trọng và chi phối,
nhưng không có nghĩa là sự thiếu hụt về điều kiện vật chất sẽ dẫn đến thất bại trong
việc tìm ra những giải pháp khả thi.
CHƯƠNG 2. VẬN DỤNG MỐI QUAN HỆ VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC VÀO
VẤN ĐỀ LỰA CHỌN LỐI SỐNG CỦA THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN
NAY
2.1. Thực trạng lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay
Hiện tinay, titrong tixã tihội timới ti– tixã tihội tichủ tinghĩa, tingười tiđược ticoi tilà ticó tiđạo tiđức, ticó titinh
tithần tiyêu tinước, tiphải tilà tingười ticó tinăng tilực tiđể tilao tiđộng titự tigiác, tilàm tiviệc tihết
timình tivì titrách tinhiệm tivới timình tivà tivới tixã tihội. tiĐạo tiđức titrong tixã tihội timới ticòn ticó tibiểu
tihiện titích ticực tithông tiqua tinhững tihành tiđộng ticụ tithể tinhư: tinghĩa ticử tiđền tiơn tiđáp tinghĩa tiđối
tivới tinhững tingười ticó ticông, tigia tiđình tithương tibinh tiliệt tisĩ, tinhững tingười ticô tiđơn, tinhững
tingười timắc tibệnh tihiểm tinghèo... tiđã tinói tilên titình ticảm tiđạo tiđức ticao tiđẹp, tisự ticố tikết ticộng
tiđồng ticủa tidân titộc tita.
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti ti ti
ti ti ti
11
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
Trên tithực titế, tiđạo tiđức tixã tihội tinước tita tihiện tinay tivừa ticó timặt titích ticực tivẫn ticó timặt titiêu
ticực, tiđang ticản titrở tisự tiphát titriển. tiTừ tigóc tinhìn tivăn tihóa, tiyếu titố titiêu ticực tiđang ticó tixu
tihương tibiểu tihiện tingày ticàng tităng. tiMặc tidù, tinó tikhông tihiện tihữu tinhưng tiđang ticó titính
tiphổ tibiến, có tithể tiphá tihủy, tibào timòn tinhững nền tảng titinh thần tiđạo đức titốt tiđẹp ticủa tidân
titộc. tiĐó tilà, tichủ tinghĩa ticá tinhân tivà tisự tisuy tithoái titrong tiquan tiniệm tisống titrong timột tiphận
tikhông tinhỏ, ticán tibộ, tiđảng tiviên tiđang ticó tichiều tihướng tigia tităng. tiTừ tiđó, tinó tilàm tinảy tisinh
titâm tilý tisống tithực tidụng, tiđề ticao timột tichiều ticác tigiá titrị tivật tichất, tithói tivụ tilợi, tivị tikỷ, tiích
tikỷ, tixem tiđồng titiền tilà tithước tiđo ticủa tigiá titrị. Bên cạnh đó, những mặt trái của nền kinh
tế thị trường cũng đang có những tác động đến đạo đức lối sống trong toàn xã hội.
Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay là tệ quan liêu, tham nhũng, nhũng nhiễu, hách
dịch dân... của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên vì lợi ích cá nhân đã làm
xói mòn niềm tin của dân đối với Đảng, Nhà nước.
Từ những thực trạng đó, ta có thể nhìn nhận rằng, lối sống của thanh niên Việt Nam
hiện nay phản ánh một sự đa dạng đầy rẫy, đồng thời cũng mang theo những thách
thức và xu hướng đáng chú ý. Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội và sự tiếp
cận dễ dàng đến thông tin, thanh niên Việt Nam đang trải qua những biến động lớn
trong lối sống của mình.
2.1.1. Ưu điểm, thành tựu đã đạt được
Trong thời gian qua, với sự quan tâm của Đảng và nhà nước, gia đình, nhà trường,
toàn xã hội, sự nỗ lực của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp
Thanh niên Việt Nam và Hội Sinh viên Việt Nam, công tác giáo dục đạo đức cho
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti ti ti ti ti ti ti
12
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
học sinh, sinh viên đã đạt được những thành tựu nhất định, góp phần đào tạo ra một
thế hệ thanh niên đủ sức đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới.
Một titrong tinhững tiưu tiđiểm tiquan titrọng tilà tisự tilinh tihoạt tivà tisáng titạo titrong tilựa tichọn tinghề
tinghiệp. tiThanh tiniên tingày tinay tikhông tichỉ tidừng tilại tiở tiviệc tichọn tilựa tinhững
tingành tinghề titruyền tithống timà ticòn ticó titinh tithần tikhám tiphá tivà tiđổi timới titrong tisự tinghiệp.
tiViệc tichọn tilựa tinhững tingành tinghề tiliên tiquan tiđến ticông tinghệ, tisáng titạo, tivà tikinh tidoanh
tichứng titỏ tisự timở tirộng tầm tinhìn tivà tikhả năng tithích tiứng với tisự tithay tiđổi ticủa tithế tigiới
tingày tinay.
Sự kết tinối thông tin nhanh tichóng và mạnh mẽ cũng tilà một tiưu tiđiểm tiquan
titrọng, tigiúp tithanh tiniên titiếp ticận tikiến tithức tivà tigiáo tidục timột ticách tidễ tidàng. tiCác tinền
titảng titruyền tithông tixã tihội tivà tiinternet tikhông tichỉ tilà tinguồn tithông titin tilớn timà ticòn tilà timôi
titrường ticho tisự tigiao tilưu, tihọc tihỏi tivà tichia tisẻ tikinh tinghiệm. tiĐiều tinày tigiúp tithanh tiniên
tiphát titriển tikiến tithức tiđa tidạng tivà timở tirộng titầm tinhìn tivề tithế tigiới.
Sự tiđa tidạng tivà titích ticực titrong tilối tisống ticũng tithể tihiện tiqua ticách tithanh tiniên tithể tihiện tibản
tithân titrong tinghệ tithuật, tivăn tihóa tivà tiphong ticách tisống. tiViệc titôn titrọng tivà tichấp
tinhận tisự tiđa tidạng tivề titôn tigiáo, tivăn tihóa, tivà tiquan tiđiểm tilà timột tithành titựu tiquan titrọng, titạo
tinên timột tixã tihội tiđa tivăn tihóa tivà tiđa tidạng.
Sự sáng tạo và khả năng độc lập của thanh niên cũng được thể hiện rõ trong các dự
án xã hội và các hoạt động nghệ thuật. Nhiều thanh niên đã tự mình khởi xướng và
tham gia vào các dự án như các chiến dịch từ thiện, sáng tác nghệ thuật, và các hoạt
động xã hội nhằm giải quyết các vấn đề xã hội và góp phần vào sự phát triển bền
vững.
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti ti ti
ti ti ti
13
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
Hơn nữa, sự nhận thức về quan trọng của giáo dục và phát triển bản thân cũng được
đánh giá cao trong lối sống của thanh niên Việt Nam. Họ không chỉ chú trọng đến
kiến thức chuyên ngành mà còn đề cao các kỹ năng mềm, tư duy sáng tạo và khả
năng làm việc nhóm. Điều này tạo nên một thế hệ trẻ được trang bị đầy đủ để đối
mặt với những thách thức của tương lai.
2.1.2. Hạn chế còn tồn đọng
Thế hệ trẻ ngày nay ngày càng năng động, hội nhập quốc tế, thông minh, tự tin, tự
chủ, nhiều bạn trẻ có những thành tựu từ khi còn rất sớm. Đa tisố tisinh tiviên titin tivào tisự
tilãnh tiđạo ticủa tiĐảng, tisống ticó titrách tinhiệm, ticó tiước timơ, tihoài tibão, tidám tinghĩ,
tidám tilàm, tidám tithành ticông. tiBên ticạnh tinhững tikết tiquả tiđạt tiđược, tilối tisống ticủa tithanh
tiniên tiViệt tiNam tihiện tinay ticòn timột tisố tihạn tichế:
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti ti ti ti ti ti
ti
14
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
Một trong những hạn chế tilớn tilà vấn tiđề tigiáo dục. tiDù tiđã có tinhững tinỗ tilực về
tiviệc nâng ticao tichất tilượng tigiáo tidục, tinhưng tihệ tithống tigiáo tidục tihiện tinay tivẫn ticòn tinhiều
tihạn tichế. tiHệ tithống tigiáo tidục titruyền tithống titại tiViệt tiNam tithường titập titrung tivào tiviệc
titruyền tiđạt tikiến tithức tilý tithuyết timà tiít tichú titrọng tiđến tiviệc tiphát titriển tikỹ tinăng timềm tivà tisự
tisáng titạo. tiChương titrình tihọc tichưa tiđáp tiứng tiđủ tivới tiyêu ticầu tithực titế tivà ticông tinghệ tiphát
titriển, tiđiều tinày tigây tikhó tikhăn ticho tihọc tisinh, tisinh tiviên tikhi titốt tinghiệp tivà tinhập ticuộc tivào
timôi titrường ticông tiviệc.
Hạn tichế tivề tiviệc titìm tiđược ticông tiviệc tiổn tiđịnh tivà tiphù tihợp ticũng tilà timột tirào ticản tilớn tiđối
tivới tithanh tiniên. tiTrong tikhi tisố tilượng tingười tilao tiđộng tităng ticao tithì ticơ tihội tiviệc
tilàm tikhông titương tixứng. tiRất tinhiều tisinh tiviên tisau tikhi titốt tinghiệp tikhông tithể titìm tiđược
tiviệc tilàm tiổn tiđịnh, tidẫn tiđến titình titrạng tithất tinghiệp tivà tikhó tikhăn titrong tiviệc titự tilập tivà titạo
tidựng ticuộc tisống.
Bên cạnh đó, áp lực từ xã hội và gia đình cũng là một trong những hạn chế còn tồn
đọng trong lối sống của thanh niên. Sự kỳ vọng và áp lực từ gia đình và xã hội khiến
nhiều người trẻ gặp khó khăn trong việc theo đuổi sở thích và đam mê của mình.
Nhiều thanh niên phải đối mặt với sự đòi hỏi cao về thành tích học tập và công việc,
điều này gây áp lực tâm lý và ảnh hưởng đến sự phát triển và hạnh phúc cá nhân.
Hạn chế trong quản lý tài chính cũng là một vấn đề với nhiều thanh niên. Sự thiếu
hiểu biết về quản lý tài chính cá nhân và tiết kiệm dẫn đến việc lãng phí và nợ nần.
Nhiều thanh niên Việt Nam hiện nay chưa được giáo dục đầy đủ về cách quản lý
nguồn lực tài chính cá nhân, dẫn đến việc họ có thể đối mặt với những khó khăn khi
bước vào đời sống tự lập. Việc tithiếu tikỹ tinăng tisống tinày ticó tithể tiảnh tihưởng tiđến tikhả
tinăng tixây tidựng tivà tiduy titrì timột ticuộc tisống tiổn tiđịnh tivà tibền tivững titrong titương tilai.
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti ti ti ti ti
ti
15
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
Bên cạnh đó, tivấn đề sử tidụng ticông tinghệ timột cách tikhông lành timạnh ticũng là
timột hạn tichế tiđáng tikể titrong tilối tisống ticủa tithanh tiniên. tiSự tilạm tidụng timạng tixã tihội, tigame
tionline, tivà ticác tinền titảng tigiải titrí ticó tithể tidẫn tiđến ticô tilập tixã tihội, tiảnh tihưởng tiđến tisức tikhỏe
titinh tithần tivà tigây timất ticân tiđối tigiữa tithế tigiới tiảo tivà tithực titế. tiHơn tinữa, tivấn tiđề tiliên tiquan
tiđến timôi titrường tivà tibảo tivệ tinguồn titài tinguyên ticũng tilà timột tihạn tichế tiđáng tichú tiý. tiNhiều
tithanh tiniên tichưa ticó tiđủ tiý tithức tivề tiviệc tibảo tivệ timôi titrường tivà tiduy titrì tinguồn titài tinguyên
ticho tithế tihệ tisau. tiSự tilãng tiphí tivà tiý tithức tithiếu tichú tiý tiđến tivấn tiđề tinày ticó tithể titạo tira tinhững
tihậu tiquả tinặng tinề ticho tithanh tiniên tivà ticả ticộng tiđồng tinói tichung.
2.2. Vận dụng mối quan hệ vật chất và ý thức vào vấn đề lựa chọn lối sống của
thanh niên Việt Nam hiện nay
Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức đóng vai trò quan trọng trong quá trình lựa chọn
lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay. Vật chất, biểu hiện qua thu nhập, cơ hội
nghề nghiệp và tình trạng kinh tế, thường ảnh hưởng đến quyết định về hướng đi
trong cuộc sống của họ. Đối mặt với những thách thức về việc tìm kiếm cơ hội nghề
nghiệp, nhiều thanh niên cảm thấy áp lực về mặt vật chất, dẫn đến sự ưu tiên cao về
việc kiếm tiền và đạt được sự độc lập tài chính.
Tuy tinhiên, timối tiquan tihệ tigiữa tivật tichất tivà tiý tithức ticũng tithể tihiện tiqua ticách timà tithanh
tiniên tihiện tinay tiđánh tigiá tigiá titrị ticuộc tisống. tiĐôi tikhi, tisự tichú titrọng tivào tiviệc titích
tilũy tivật tichất ticó tithể tilàm timất tiđi tiý tithức tivề tigiá titrị titinh tithần, tinhân tiquả tivà tisự tihài tilòng tinội
titâm. tiÝ tithức tiđóng tivai titrò tiquan titrọng titrong tiviệc tiđánh tigiá tigiá titrị tivà tiý tinghĩa ticủa tinhững
tilựa tichọn timà tithanh tiniên tithực tihiện. tiNếu tiý tithức ticủa tithanh tiniên tilà titích ticực tivà tiđúng
tiđắn, tihọ ticó tithể tihiểu tivà tiđánh tigiá tiđúng tinhững tigiá titrị tivô tihình tinhư titình tiyêu, titình
tithương, tilòng tinhân tihậu, titrách tinhiệm tixã tihội tivà tibảo tivệ timôi titrường. tiNgược tilại, tinếu tiý
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti ti ti ti ti
ti
16
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
tithức titiêu ticực, timột tisố tithanh tiniên ticó tithể tirơi tivào tivòng tixoáy ticủa titiêu tithụ tivô tinghĩa tivà
ticạm tibẫy ticủa tisự titiện tinghi, tiquên timất tirằng tiý tithức tivà tisự tihài tilòng tinội titâm ticó tivai titrò
tiquan titrọng titrong tiviệc tixây tidựng timột ticuộc tisống tiý tinghĩa.
Lựa chọn lối tisống của thanh tiniên cũng tiphản tiánh timối tiquan hệ tigiữa tivật tichất và
tigiáo dục. tiMặc tidù tigiáo tidục tiđược tixem tilà tichìa tikhóa timở ticánh ticửa ticho ticơ tihội titốt tihơn,
tinhưng tinhiều tithanh tiniên tiViệt tiNam tivẫn tiphải tiđối timặt tivới tinhững tithách tithức tivề tiviệc
titiếp ticận tigiáo tidục tichất tilượng tivà ticơ tihội tinghề tinghiệp. tiMối tiquan tihệ tinày ticó tithể titạo tira
timột tisự tichệch tilệch tiđáng tikể tigiữa tinhóm tingười ticó ticơ tihội tihọc tivấn tivà tinhóm tingười tigặp
tikhó tikhăn titrong tiviệc titiếp ticận titri tithức tivà tikiến tithức. tiĐiều tinày ticó tithể titạo tira tisự tibất tibình
tiđẳng titrong tixã tihội tivà titạo tiáp tilực tilớn tivề timặt titâm tilý ticho tithanh tiniên.
Mối tiquan tihệ tigiữa tivật tichất tivà tiý tithức ticũng ticó tiảnh tihưởng tilớn tiđến tiquan tiđiểm tivề tisự
tithành ticông tivà tihạnh tiphúc. tiNhiều tithanh tiniên tiđánh tigiá tithành ticông tidựa titrên timức tiđộ
tigiàu ticó, tivị tithế tixã tihội tivà tisự tithịnh tivượng tivề timặt tivật tichất. tiTuy tinhiên, tiviệc tiđánh tigiá tisự
tithành ticông tichỉ tithông tiqua tigóc tiđộ tivật tichất ticó tithể tilàm timất tiđi tiý tithức tivề tisự tihài tilòng tivà
tiđồng tilòng tivới tigiá titrị ticá tinhân. tiĐiều tinày ticó tithể tidẫn tiđến tiviệc titheo tiđuổi timục titiêu timà
tikhông tinhận tira tirằng tiý tithức tivà tisự tiđồng tilòng ticũng tiđóng tivai titrò tiquan titrọng titrong tiviệc
tixây tidựng timột ticuộc tisống tiđầy tiđủ tivà tiý tinghĩa.
Ngoài tira, tivới tisự tiphát titriển tinhanh tichóng ticủa ticông tinghệ tivà tithông titin, tithanh tiniên tihiện
tinay tiđang tiđối timặt tivới tinhiều tilựa tichọn tilối tisống tikhác tinhau. tiMột tisố tithanh
tiniên tidễ tibị tiảnh tihưởng tibởi ticác titrào tilưu, tixu tihướng tithời titrang, tivăn tihóa titiêu tivụng tivà
ticách tisống tikhông tilành timạnh. tiTuy tinhiên, tithanh tiniên ticũng ticó tithể tisử tidụng timối tiquan
lOMoARcPSD| 44985297
ti ti ti ti ti ti ti
ti
17
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
tihệ tivật tichất tivà tiý tithức tiđể tilựa tichọn tilối tisống titích ticực tivà tiphát titriển tibản tithân timột ticách
titoàn tidiện.
Mối tiquan tihệ tivật tichất tivà tiý tithức ticó tithể tiđược tivận tidụng tivào tiviệc tithanh tiniên tilựa tichọn
tilối tisống tithông tiqua tiviệc tixác tiđịnh timục titiêu tivà tigiá titrị ticá tinhân. tiThanh tiniên ticần
tithấu tihiểu tivà tiđánh tigiá tiđúng tivề tinhững tigì timình tithực tisự timong timuốn tivà ticần tithiết titrong
ticuộc tisống. tiHọ ticần ticó tikhả tinăng tiphân tibiệt tigiữa tinhững tilựa tichọn titốt tivà tikhông titốt tidựa
titrên ticả timặt tivật tichất tivà tiý tithức. Hơn nữa, thanh niên cần lựa chọn lối sống tích cực và
lOMoARcPSD| 44985297
18
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)
lành mạnh, bảo vệ sức khỏe tinh thần và cơ thể, phát triển đúng mục đích và ý nghĩa
của cuộc sống.
Qua đó, ta có thể nhận thấy, trong khi vật chất và ý thức có mối quan hệ chặt chẽ,
thanh niên cần phải thấu hiểu rằng sự cân bằng giữa hai yếu tố này là quan trọng.
Lối sống của họ nên được xây dựng trên cơ sở của sự nhìn nhận đúng đắn về giá trị
vật chất, cùng với ý thức về trách nhiệm xã hội và tình yêu thương bản thân. Việc
này giúp họ không chỉ đạt được thành công về mặt vật chất mà còn xây dựng một
cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc.
2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả việc lựa chọn lối sống tích cực của thanh
niên Việt Nam trong thời gian tới
Đứng trước những hạn chế còn tồn đọng trong vấn đề lựa chọn lối sống tích cực của
thanh niên Việt Nam hiện nay, để cải thiện và xây dựng đạo đức lối sống của thanh
niên Việt Nam trong thời gian tới chúng ta cần tập trung vào các nội dung sau:
Một là, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần học tập, tăng cường
giáo dục và tạo ra môi trường học tập tích cực cho thế hệ thanh niên ngày nay. Thanh
tiniên tiViệt tiNam tihiện tinay ticần tiđược tikhuyến tikhích titham tigia tivào ticác tihoạt tiđộng tingoại
tikhóa, tinhư ticâu tilạc tibộ, tiđội, tivà titổ tichức titình tinguyện. tiĐồng tithời, tiviệc tixây
tidựng timôi titrường tihọc titập tithoải timái tivà tiđáng titin ticậy ticũng tigóp tiphần titạo tira tilối tisống
titích ticực.
Hai tilà, titiếp titục tixây tidựng tivà tihoàn tithiện tihệ tithống ticác tigiá titrị timới ticủa ticon tingười tiViệt
tiNam tinói tichung tivà tithanh tiniên tiViệt tiNam tinói tiriêng titrong tithời tikỳ tiCông tinghiệp
tihóa ti- tiHiện tiđại tihóa, tihội tinhập tiquốc titế tinhằm tithực tihiện ticuộc tivận tiđộng tixây tidựng ticon
tingười timới ti- ticon tingười tiViệt tiNam tithời tikỳ tixây tidựng tiChủ tinghĩa tixã tihội.

Tài liệu khác của Đại học Kinh Tế Quốc Dân

Preview text:

lOMoAR cPSD| 44985297 lOMoAR cPSD| 44985297 MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
NỘI DUNG ............................................................................................................... 2
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN .......................................................................... 2
1.1. Khái niệm phạm trù vật chất và ý thức ................................................... 2
1.1.1. Phạm trù vật chất .................................................................................. 2
1.1.2. Phạm trù ý thức ..................................................................................... 2
1.2. Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức .................................... 2
1.3. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức ... 6
CHƯƠNG 2. VẬN DỤNG MỐI QUAN HỆ VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC VÀO
VẤN ĐỀ LỰA CHỌN LỐI SỐNG CỦA THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN
............................................................................................................................... 10
NAY ...................................................................................................................... 10
2.1. Thực trạng lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay ....................... 10
2.1.1. Ưu điểm, thành tựu đã đạt được ......................................................... 11
2.1.2. Hạn chế còn tồn đọng ......................................................................... 13
2.2. Vận dụng mối quan hệ vật chất và ý thức vào vấn đề lựa chọn lối sống
của thanh niên Việt Nam hiện nay ................................................................. 15
2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả việc lựa chọn lối sống tích cực của thanh
niên Việt Nam trong thời gian tới .................................................................. 18
KẾT LUẬN ............................................................................................................. 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 22 lOMoAR cPSD| 44985297 MỞ ĐẦU
Lịch sử triết học cũng là lịch sử đấu tranh xoay quanh hai vấn đề triết học cơ bản là ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
vật chất và ý thức. Tuy nhiên, để rút ra một khái niệm, định nghĩa tương đối ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
đầy đủ và khoa học về chúng, cần phải đến một thời kỳ lịch sử nhất định khi chủ ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
nghĩa duy vật biện chứng ra đời và phát triển. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là vấn đề cơ bản chủ yếu trong mọi triết học, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
nhất là triết học hiện đại. Theo các thế giới quan khác nhau, khi giải quyết mối ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
quan hệ giữa vật chất và ý thức đã hình thành hai dòng cơ bản trong triết học, đó là ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm. ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Bên cạnh đó, đối diện với những thách thức về kinh tế, công nghệ, và văn hóa, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thanh niên Việt Nam đang phải đối mặt với những quyết định lớn về lối sống của ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
mình. Việc hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa vật chất và ý thức không chỉ giúp ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
chúng ta có cái nhìn sâu sắc về tư duy và giá trị của thanh niên, mà còn đặt ra những ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
câu hỏi quan trọng về vai trò của môi trường xã hội trong quá trình hình thành cá ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti nhân. ti
Chính vì vậy, để tìm hiểu ro hơn về mối quan hệ vật chất và ý thức, từ đó vận dụng
trong lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay; em xin lựa chọn đề tài: "Phân tích
mối quan hệ vật chất và ý thức. Từ mối quan hệ này các em hãy giải quyết nhiệm vụ
sau: Vấn đề lựa chọn lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay" làm đề tài nghiên cứu của bản thân.
Do còn nhiều hạn chế về mặt kiến thức nên bài làm của em còn nhiều điều thiếu sót.
Rất mong nhận được ý kiến đánh giá, góp ý của giảng viên để bài làm của em được
hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! 1 lOMoAR cPSD| 44985297 NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1. Khái niệm phạm trù vật chất và ý thức
1.1.1. Phạm trù vật chất
Vật chất là một phạm trù nền tảng của chủ nghĩa duy vật triết học. Trong lịch sử tư ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tưởng, đã tồn tại một cuộc đối đầu không ngừng giữa chủ nghĩa duy vật và chủ ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
nghĩa duy tâm xung quanh vấn đề này. Quan niệm của chủ nghĩa duy vật về phạm ti ti ti ti ti ti ti ti
trù vật chất cũng trải qua một quá trình phát triển dài hạn, chặt chẽ liên quan đến sự
tiến bộ của khoa học và áp dụng thực tế.
1.1.2. Phạm trù ý thức
Ý thức được mô tả như sự phản ánh động, sáng tạo của thế giới ngoại vi trong tâm
trí con người, là hình ảnh cá nhân về thế giới khách quan. Đây là tất cả những sản
phẩm của các hoạt động tinh thần con người, bao gồm tri thức, kinh nghiệm, trạng
thái tình cảm, ước muốn, hy vọng, ý chí, niềm tin, và những khía cạnh khác của cuộc
sống. Ý thức là kết quả của quá trình phản ánh thế giới ngoại vi vào tâm trí con
người, được hình thành thông qua sự phát triển của tự nhiên và lịch sử - xã hội.
Theo định nghĩa triết học Mác - Lênin, ý thức được xác định bởi phạm trù vật chất,
trong đó nó được mô tả như sự phản ánh sáng tạo và biến đổi của thế giới vật chất
vào ý thức con người. Ý thức có mối liên kết chặt chẽ với vật chất và tồn tại trong
mối quan hệ biện chứng với nó.
1.2. Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức
Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý
thức, trong đó vật chất không chỉ là nguồn gốc của ý thức mà còn định hình và 2 lOMoAR cPSD| 44985297
ảnh hưởng đến ý thức. Mối quan hệ này không chỉ là một quá trình đơn thuần và thụ ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
động, mà còn thể hiện khả năng tương tác hai chiều, trong đó vật chất cũng có thể ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tác động trở lại ý thức thông qua các hoạt động của con người. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Vật chất và ý thức có quan hệ hai chiều và tác động qua lại lẫn nhau. Mối quan hệ ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
giữa vật chất và ý thức được thể hiện qua nhận thức và thực tiễn như sau: ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Thứ nhất, vật chất có vai trò quyết định ý thức. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định: Vật chất có trước, ý thức có sau, vật chất ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
là nguồn gốc của ý thức, quyết định ý thức vì: ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Ý thức được tạo ra như một sản phẩm của một dạng vật chất có tổ chức cao được ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
biết đến là bộ não người, do đó, chỉ có con người mới thể hiện ý thức. Trong ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
mối tương quan giữa con người và thế giới vật chất, con người là kết quả của quá ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
trình phát triển dài hạn của thế giới vật chất và là một thành phần hữu ích của nó. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Những nghiên cứu khoa học chi tiết trong lĩnh vực phát triển tự nhiên đã chứng ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
minh điều này, làm nổi bật rằng vật chất xuất hiện trước, còn ý thức xuất hiện sau ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti đó. ti
Các yếu tố tạo thành nguồn gốc tự nhiên và xã hội của ý thức, như bộ não người, tác ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
động của thế giới khách quan lên bộ não, sự lao động, và ngôn ngữ, cũng như bản ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thân thế giới vật chất (thế giới khách quan) và các biểu hiện của vật chất (như bộ ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
não người, hiện tượng phản ánh, lao động, ngôn ngữ), đều là minh chứng cho việc ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
vật chất là nguồn gốc của ý thức. ti ti ti ti ti ti ti ti
Ý thức là sự phản ánh của thế giới vật chất và là hình ảnh chủ quan về thế giới vật ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
chất, do đó, nội dung của ý thức là do vật chất quyết định. Quá trình di chuyển ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
và phát triển của ý thức, cũng như các hình thức biểu hiện của ý thức, đều bị chi ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 3 lOMoAR cPSD| 44985297
phối bởi các quy luật sinh học, xã hội, và tác động của môi trường sống. Những yếu ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tố này thuộc lĩnh vực vật chất, cho thấy rằng vật chất không chỉ định rõ nội dung mà ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
còn chi phối cả hình thức biểu hiện và sự biến đổi của ý thức. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Như vậy, có thể khẳng định vật chất là tiền đề cho sự tồn tại và phát triển của
ý thức nên khi vật chất thay đổi thì ý thức cũng phải thay đổi theo.
Ví dụ: Ở Việt Nam, nhận thức về kiến thức công nghệ thông tin của nhiều học sinh
cấp 1, 2, 3 vẫn còn nhiều hạn chế và thiếu sót, đặc biệt là do vấn đề liên quan đến cả
máy móc và đội ngũ giáo viên. Nhiều trường học trên khắp đất nước đều gặp khó
khăn trong việc cung cấp cơ sở vật chất đầy đủ và chất lượng. Tuy nhiên, nếu các
vấn đề này được giải quyết, chất lượng kiến thức công nghệ thông tin của học sinh
sẽ có cơ hội được cải thiện đáng kể.
Thứ hai, ý thức tác động trở lại vật chất.
Trong mối quan hệ với vật chất, ý thức có thể tác động trở lại vật chất thông qua
hoạt động thực tiễn của con người.
Vì ý thức là một khía cạnh tinh thần của con người, nên khi nói đến chức năng của ý ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thức, thực chất chúng ta đang thảo luận về chức năng của con người. Ý thức ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
bản thân không thay đổi trực tiếp bất kỳ khía cạnh nào của thực tế. Để ảnh hưởng ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
đến thực tế, người ta phải tham gia vào các hoạt động vật chất. Tuy nhiên, tất cả ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
những hoạt động của con người đều được thực hiện dưới sự ảnh hưởng của ý thức, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
và do đó, chức năng của ý thức không phải là sự sáng tạo và cải tạo trực tiếp thế giới ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
vật chất, mà là việc trang bị cho con người kiến thức về hiện thực khách quan. Trên ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
cơ sở này, con người xác định mục tiêu, hình thành hướng đi, xây dựng kế hoạch, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
lựa chọn phương pháp và biện pháp, chọn lựa công cụ và phương tiện, nhằm đạt ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 4 lOMoAR cPSD| 44985297
được mục tiêu của mình. Ở đây, ý thức thể hiện vai trò của nó đối với vật chất thông ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
qua các hoạt động thực tế của con người. ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Sự tương tác trở lại giữa ý thức và vật chất diễn ra theo hai hướng: tích cực hoặc ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tiêu cực. Khi mọi người có nhận thức chính xác, kiến thức khoa học, tình cảm ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
cách mạng, và ý chí mạnh mẽ, hành vi của họ sẽ tuân theo các quy luật khách quan. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 5 lOMoAR cPSD| 44985297 ti
Con người sẽ có khả năng vượt qua mọi thách thức trong quá trình đạt đến mục tiêu, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
đồng thời làm thay đổi thế giới xung quanh - điều này là kết quả tích cực của sự ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tương tác giữa nhận thức và vật chất. Ngược lại, nếu ý thức con người không phản ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
ánh đúng hiện thực khách quan, không tương ứng với bản chất và các quy luật ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
khách quan, hành vi ban đầu đã vi phạm những quy luật này và sẽ mang lại hậu quả ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tiêu cực. Thuật ngữ "phủ định" được sử dụng để mô tả sự không tương ứng với hoạt ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
động thực tế, với hiện thực khách quan. ti ti ti ti ti ti ti ti
Vì vậy, thông qua việc định hướng hoạt động của con người, ý thức có thể quyết
định hành vi của con người, đúng hay sai, thành công hay thất bại, hiệu quả hay kém
hiệu quả của hoạt động thực tế của con người.
Ví dụ: Khi nhiệt độ xuống đến 0°C, nước chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái
rắn và đó là lý do khi con người muốn uống nước lạnh, nước đá được cung cấp với
một nhiệt độ vừa đủ để thúc đẩy quá trình chuyển đổi này.
1.3. Ý nghĩa phương pháp luận của mối quan hệ giữa vật chất và ý thức
Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức đòi hỏi con người phải quán triệt
nguyên tắc khách quan trong nhận thức và hoạt động thực tiễn.
Qua đó, ta có thể rút ra được ý nghĩa phương pháp luận từ mối quan hệ biện chứng
giữa vật chất và ý thức.
Thứ nhất, phải luôn xuất phát từ hiện thực khách quan trong mọi hoạt động. 6
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297
Kiến thức mà con người thu nhận sẽ ảnh hưởng đến các đối tượng vật chất và yêu
cầu chúng thể hiện các đặc tính và quy luật qua quá trình quan sát, phân tích, cũng
như qua các chu trình học tập và nghiên cứu. Để đổi mới thế giới khách quan ti ti ti ti ti ti
và đáp ứng nhu cầu cá nhân, con người cần dựa vào hiện thực khách quan để đánh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
giá và xác định hướng đi, kế hoạch cần thực hiện để đạt được thành công. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Hơn nữa, cần tránh việc nghiên cứu và đánh giá tình trạng của các đối tượng ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
vật chất chỉ dựa trên nhu cầu cá nhân và niềm tin, để đảm bảo tính khách quan trong ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti quá trình nghiên cứu. ti ti ti ti
Thứ hai, phát huy hết sức sống, sức sáng tạo và sức mạnh to lớn của con ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti người. ti
Trong hoạt động tìm hiểu và thực hành, con người phải luôn chủ động, phát huy hết ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
khả năng khéo léo, tư duy của mình. Chúng ta phải luôn phát triển và đổi ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
mới trên cơ sở tích lũy và kế thừa những cái cũ phù hợp. Bằng cách này, những ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
người mới ngày càng tài năng hơn và xã hội đang phát triển từng ngày. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Con người phải không ngừng rèn luyện, phát triển, hoàn thiện thể chất và tinh thần ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
để nâng cao khả năng nhận thức và khả năng lao động. Bạn phải kiên trì, nỗ lực ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
vượt qua khó khăn, không được bỏ cuộc giữa chừng. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Trong mọi trường hợp, không nên thụ động, mong đợi hoặc phụ thuộc. Điều ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
này cũng đồng nghĩa với việc tránh sa vào lười suy nghĩ, lười lao động. Tìm hiểu về ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
vật chất, về nguồn gốc, bản chất của ý thức, về vai trò của vật chất, của ý thức có thể ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thấy: vật chất là nguồn gốc của ý thức, quyết định nội dung và khả năng sáng tạo ý ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thức; là điều kiện tiên quyết để thực hiện ý thức; ý thức chỉ có khả năng tác động trở ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 7
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti
lại vật chất, sự tác động ấy không phải tự thân mà phải thông qua hoạt động thực ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tiễn (hoạt động vật chất) của con người. ti ti ti ti ti ti ti ti
Sức mạnh của ý thức trong sự tác động này
phụ thuộc vào trình độ phản ánh của ý thức, mức độ thâm nhập của ý thức vào những
người hành động, trình độ tổ chức của con người và những điều kiện vật chất, hoàn
cảnh vật chất, trong đó con người hành động theo định hướng của ý thức.
Mối quan hệ biện chứng giữa vật chất và ý thức đòi hỏi con người phải quán triệt
nguyên tắc khách quan trong nhận thức và hoạt động thực tiễn.
Qua đó, ta có thể rút ra được ý nghĩa phương pháp luận từ mối quan hệ biện chứng
giữa vật chất và ý thức.
Thứ nhất, phải luôn xuất phát từ hiện thực khách quan trong mọi hoạt động.
Trong quá trình nhận thức, học tập, nghiên cứu, con người phải bắt đầu từ việc quan
sát, xem xét, phân tích đối tượng vật chất. Qua việc tác động vào chúng, ta sẽ bắt đối
tượng vật chất phải bộc những thuộc tính, quy luật của nó. Khi đó, ta sẽ thu nhận
được tri thức. Bằng việc lặp đi lặp lại nhiều lần chu trình trên, con người sẽ có kiến
thức ngày càng phong phú về thế giới.
Để sản xuất vật chất, cải tạo thế giới khách đáp ứng nhu cầu của mình, con người ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
phải căn cứ vào hiện thực khách quan để đánh giá tình hình, từ đó xác định ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
phương hướng, biện pháp, lộ trình kế hoạch. Muốn thành công, con người phải tuân ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
theo những quy luật khách quan vốn có của sự vật, hiện tượng. Phải luôn đặt mình, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
cơ quan, công ty trong những hoàn cảnh, điều kiện thực tế, nhất là về vật chất, kinh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti tế. ti 8
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297
Cần luôn nỗ lực loại bỏ bệnh chủ quan, duy ý chí trong cuộc sống. Đó là việc tránh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
xa thói quen chỉ căn cứ vào nhu cầu, ước muốn, niềm n của mình để hành động mà ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
không nghiên cứu, đánh giá đầy đủ tình hình các đối tượng vật chất. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Thứ hai, phát huy tính năng động, sáng tạo, sức mạnh to lớn của yếu tố con ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti người. ti
Trong nhận thức và hoạt động thực tiễn, con người cần phải giữ vai trò chủ động, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tận dụng tri thức và khả năng suy nghĩ của bản thân. Đồng thời, họ cần không ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
ngừng khám phá và sáng tạo, xây dựng điều mới dựa trên cơ sở tích luỹ và kế thừa ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
những thành tựu trước đó một cách có ý nghĩa. Chỉ khi thực hiện như vậy, con người ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
mới có thể phát triển tài năng và góp phần vào sự tiến bộ của xã hội. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 9
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti ti ti ti ti
Để nâng cao khả năng nhận thức và lao động, con người cần liên tục rèn ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
luyện, chăm sóc bản thân và phát triển cả về thể chất và tinh thần. Sự kiên trì và nỗ ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
lực vượt qua khó khăn là chìa khóa để không bao giờ từ bỏ giữa chừng. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Quan trọng nhất, không được bao giờ trở nên thụ động hay phụ thuộc, và tránh rơi ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
vào tình trạng lười biếng trong suy nghĩ và công việc. Việc này đồng nghĩa với việc ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tập trung vào sự hấp thụ tư duy và nỗ lực lao động. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Tuyệt đối không nên đặt vai trò của điều kiện vật chất lên tầm quan trọng trong quá
trình nhận thức và thực hành. Mặc dù vật chất đóng vai trò quan trọng và chi phối,
nhưng không có nghĩa là sự thiếu hụt về điều kiện vật chất sẽ dẫn đến thất bại trong
việc tìm ra những giải pháp khả thi.
CHƯƠNG 2. VẬN DỤNG MỐI QUAN HỆ VẬT CHẤT VÀ Ý THỨC VÀO
VẤN ĐỀ LỰA CHỌN LỐI SỐNG CỦA THANH NIÊN VIỆT NAM HIỆN NAY
2.1. Thực trạng lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay
Hiện nay, trong xã hội mới – xã hội chủ nghĩa, người được coi là có đạo đức, có tinh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thần yêu nước, phải là người có năng lực để lao động tự giác, làm việc hết ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
mình vì trách nhiệm với mình và với xã hội. Đạo đức trong xã hội mới còn có biểu ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
hiện tích cực thông qua những hành động cụ thể như: nghĩa cử đền ơn đáp nghĩa đối ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
với những người có công, gia đình thương binh liệt sĩ, những người cô đơn, những ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
người mắc bệnh hiểm nghèo... đã nói lên tình cảm đạo đức cao đẹp, sự cố kết cộng ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti đồng của dân tộc ta. ti ti ti ti ti 10
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti ti ti ti ti
Trên thực tế, đạo đức xã hội nước ta hiện nay vừa có mặt tích cực vẫn có mặt tiêu ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
cực, đang cản trở sự phát triển. Từ góc nhìn văn hóa, yếu tố tiêu cực đang có xu ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
hương biểu hiện ngày càng tăng. Mặc dù, nó không hiện hữu nhưng đang có tính ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
phổ biến, có thể phá hủy, bào mòn những nền tảng tinh thần đạo đức tốt đẹp của dân ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tộc. Đó là, chủ nghĩa cá nhân và sự suy thoái trong quan niệm sống trong một phận ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
không nhỏ, cán bộ, đảng viên đang có chiều hướng gia tăng. Từ đó, nó làm nảy sinh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tâm lý sống thực dụng, đề cao một chiều các giá trị vật chất, thói vụ lợi, vị kỷ, ích ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
kỷ, xem đồng tiền là thước đo của giá trị. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Bên cạnh đó, những mặt trái của nền kinh
tế thị trường cũng đang có những tác động đến đạo đức lối sống trong toàn xã hội.
Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay là tệ quan liêu, tham nhũng, nhũng nhiễu, hách
dịch dân... của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên vì lợi ích cá nhân đã làm
xói mòn niềm tin của dân đối với Đảng, Nhà nước.
Từ những thực trạng đó, ta có thể nhìn nhận rằng, lối sống của thanh niên Việt Nam
hiện nay phản ánh một sự đa dạng đầy rẫy, đồng thời cũng mang theo những thách
thức và xu hướng đáng chú ý. Với sự phát triển nhanh chóng của xã hội và sự tiếp
cận dễ dàng đến thông tin, thanh niên Việt Nam đang trải qua những biến động lớn
trong lối sống của mình.
2.1.1. Ưu điểm, thành tựu đã đạt được
Trong thời gian qua, với sự quan tâm của Đảng và nhà nước, gia đình, nhà trường,
toàn xã hội, sự nỗ lực của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp
Thanh niên Việt Nam và Hội Sinh viên Việt Nam, công tác giáo dục đạo đức cho ti ti ti 11
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti ti ti ti ti ti ti ti ti
học sinh, sinh viên đã đạt được những thành tựu nhất định, góp phần đào tạo ra một
thế hệ thanh niên đủ sức đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới.
Một trong những ưu điểm quan trọng là sự linh hoạt và sáng tạo trong lựa chọn nghề ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
nghiệp. Thanh niên ngày nay không chỉ dừng lại ở việc chọn lựa những ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
ngành nghề truyền thống mà còn có tinh thần khám phá và đổi mới trong sự nghiệp. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Việc chọn lựa những ngành nghề liên quan đến công nghệ, sáng tạo, và kinh doanh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
chứng tỏ sự mở rộng tầm nhìn và khả năng thích ứng với sự thay đổi của thế giới ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ngày nay. ti ti
Sự kết nối thông tin nhanh chóng và mạnh mẽ cũng là một ưu điểm quan ti ti ti ti ti ti
trọng, giúp thanh niên tiếp cận kiến thức và giáo dục một cách dễ dàng. Các nền ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tảng truyền thông xã hội và internet không chỉ là nguồn thông tin lớn mà còn là môi ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
trường cho sự giao lưu, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm. Điều này giúp thanh niên ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
phát triển kiến thức đa dạng và mở rộng tầm nhìn về thế giới. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Sự đa dạng và tích cực trong lối sống cũng thể hiện qua cách thanh niên thể hiện bản ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thân trong nghệ thuật, văn hóa và phong cách sống. Việc tôn trọng và chấp ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
nhận sự đa dạng về tôn giáo, văn hóa, và quan điểm là một thành tựu quan trọng, tạo ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
nên một xã hội đa văn hóa và đa dạng. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Sự sáng tạo và khả năng độc lập của thanh niên cũng được thể hiện rõ trong các dự
án xã hội và các hoạt động nghệ thuật. Nhiều thanh niên đã tự mình khởi xướng và
tham gia vào các dự án như các chiến dịch từ thiện, sáng tác nghệ thuật, và các hoạt
động xã hội nhằm giải quyết các vấn đề xã hội và góp phần vào sự phát triển bền vững. 12
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti ti ti ti ti
Hơn nữa, sự nhận thức về quan trọng của giáo dục và phát triển bản thân cũng được
đánh giá cao trong lối sống của thanh niên Việt Nam. Họ không chỉ chú trọng đến
kiến thức chuyên ngành mà còn đề cao các kỹ năng mềm, tư duy sáng tạo và khả
năng làm việc nhóm. Điều này tạo nên một thế hệ trẻ được trang bị đầy đủ để đối
mặt với những thách thức của tương lai.
2.1.2. Hạn chế còn tồn đọng
Thế hệ trẻ ngày nay ngày càng năng động, hội nhập quốc tế, thông minh, tự tin, tự
chủ, nhiều bạn trẻ có những thành tựu từ khi còn rất sớm. Đa số sinh viên tin vào sự ti ti ti ti ti ti
lãnh đạo của Đảng, sống có trách nhiệm, có ước mơ, hoài bão, dám nghĩ, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
dám làm, dám thành công. Bên cạnh những kết quả đạt được, lối sống của thanh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
niên Việt Nam hiện nay còn một số hạn chế: ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 13
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Một trong những hạn chế lớn là vấn đề giáo dục. Dù đã có những nỗ lực về ti ti ti ti ti ti ti ti ti
việc nâng cao chất lượng giáo dục, nhưng hệ thống giáo dục hiện nay vẫn còn nhiều ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
hạn chế. Hệ thống giáo dục truyền thống tại Việt Nam thường tập trung vào việc ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
truyền đạt kiến thức lý thuyết mà ít chú trọng đến việc phát triển kỹ năng mềm và sự ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
sáng tạo. Chương trình học chưa đáp ứng đủ với yêu cầu thực tế và công nghệ phát ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
triển, điều này gây khó khăn cho học sinh, sinh viên khi tốt nghiệp và nhập cuộc vào ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti môi trường công việc. ti ti ti ti
Hạn chế về việc tìm được công việc ổn định và phù hợp cũng là một rào cản lớn đối ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
với thanh niên. Trong khi số lượng người lao động tăng cao thì cơ hội việc ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
làm không tương xứng. Rất nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp không thể tìm được ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
việc làm ổn định, dẫn đến tình trạng thất nghiệp và khó khăn trong việc tự lập và tạo ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti dựng cuộc sống. ti ti ti
Bên cạnh đó, áp lực từ xã hội và gia đình cũng là một trong những hạn chế còn tồn
đọng trong lối sống của thanh niên. Sự kỳ vọng và áp lực từ gia đình và xã hội khiến
nhiều người trẻ gặp khó khăn trong việc theo đuổi sở thích và đam mê của mình.
Nhiều thanh niên phải đối mặt với sự đòi hỏi cao về thành tích học tập và công việc,
điều này gây áp lực tâm lý và ảnh hưởng đến sự phát triển và hạnh phúc cá nhân.
Hạn chế trong quản lý tài chính cũng là một vấn đề với nhiều thanh niên. Sự thiếu
hiểu biết về quản lý tài chính cá nhân và tiết kiệm dẫn đến việc lãng phí và nợ nần.
Nhiều thanh niên Việt Nam hiện nay chưa được giáo dục đầy đủ về cách quản lý
nguồn lực tài chính cá nhân, dẫn đến việc họ có thể đối mặt với những khó khăn khi
bước vào đời sống tự lập. Việc thiếu kỹ năng sống này có thể ảnh hưởng đến khả ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
năng xây dựng và duy trì một cuộc sống ổn định và bền vững trong tương lai. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 14
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti ti ti ti ti ti ti ti
Bên cạnh đó, vấn đề sử dụng công nghệ một cách không lành mạnh cũng là ti ti ti ti ti ti ti ti
một hạn chế đáng kể trong lối sống của thanh niên. Sự lạm dụng mạng xã hội, game ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
online, và các nền tảng giải trí có thể dẫn đến cô lập xã hội, ảnh hưởng đến sức khỏe ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tinh thần và gây mất cân đối giữa thế giới ảo và thực tế. Hơn nữa, vấn đề liên quan ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
đến môi trường và bảo vệ nguồn tài nguyên cũng là một hạn chế đáng chú ý. Nhiều ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thanh niên chưa có đủ ý thức về việc bảo vệ môi trường và duy trì nguồn tài nguyên ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
cho thế hệ sau. Sự lãng phí và ý thức thiếu chú ý đến vấn đề này có thể tạo ra những ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
hậu quả nặng nề cho thanh niên và cả cộng đồng nói chung. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
2.2. Vận dụng mối quan hệ vật chất và ý thức vào vấn đề lựa chọn lối sống của
thanh niên Việt Nam hiện nay
Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức đóng vai trò quan trọng trong quá trình lựa chọn
lối sống của thanh niên Việt Nam hiện nay. Vật chất, biểu hiện qua thu nhập, cơ hội
nghề nghiệp và tình trạng kinh tế, thường ảnh hưởng đến quyết định về hướng đi
trong cuộc sống của họ. Đối mặt với những thách thức về việc tìm kiếm cơ hội nghề
nghiệp, nhiều thanh niên cảm thấy áp lực về mặt vật chất, dẫn đến sự ưu tiên cao về
việc kiếm tiền và đạt được sự độc lập tài chính.
Tuy nhiên, mối quan hệ giữa vật chất và ý thức cũng thể hiện qua cách mà thanh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
niên hiện nay đánh giá giá trị cuộc sống. Đôi khi, sự chú trọng vào việc tích ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
lũy vật chất có thể làm mất đi ý thức về giá trị tinh thần, nhân quả và sự hài lòng nội ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tâm. Ý thức đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá giá trị và ý nghĩa của những ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
lựa chọn mà thanh niên thực hiện. Nếu ý thức của thanh niên là tích cực và đúng ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
đắn, họ có thể hiểu và đánh giá đúng những giá trị vô hình như tình yêu, tình ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thương, lòng nhân hậu, trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường. Ngược lại, nếu ý ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 15
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti ti ti ti ti ti ti ti
thức tiêu cực, một số thanh niên có thể rơi vào vòng xoáy của tiêu thụ vô nghĩa và ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
cạm bẫy của sự tiện nghi, quên mất rằng ý thức và sự hài lòng nội tâm có vai trò ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
quan trọng trong việc xây dựng một cuộc sống ý nghĩa. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Lựa chọn lối sống của thanh niên cũng phản ánh mối quan hệ giữa vật chất và ti ti ti ti ti ti ti ti ti
giáo dục. Mặc dù giáo dục được xem là chìa khóa mở cánh cửa cho cơ hội tốt hơn, ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
nhưng nhiều thanh niên Việt Nam vẫn phải đối mặt với những thách thức về việc ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
tiếp cận giáo dục chất lượng và cơ hội nghề nghiệp. Mối quan hệ này có thể tạo ra ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
một sự chệch lệch đáng kể giữa nhóm người có cơ hội học vấn và nhóm người gặp ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
khó khăn trong việc tiếp cận tri thức và kiến thức. Điều này có thể tạo ra sự bất bình ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
đẳng trong xã hội và tạo áp lực lớn về mặt tâm lý cho thanh niên. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức cũng có ảnh hưởng lớn đến quan điểm về sự ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thành công và hạnh phúc. Nhiều thanh niên đánh giá thành công dựa trên mức độ ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
giàu có, vị thế xã hội và sự thịnh vượng về mặt vật chất. Tuy nhiên, việc đánh giá sự ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thành công chỉ thông qua góc độ vật chất có thể làm mất đi ý thức về sự hài lòng và ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
đồng lòng với giá trị cá nhân. Điều này có thể dẫn đến việc theo đuổi mục tiêu mà ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
không nhận ra rằng ý thức và sự đồng lòng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
xây dựng một cuộc sống đầy đủ và ý nghĩa. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Ngoài ra, với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ và thông tin, thanh niên hiện ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
nay đang đối mặt với nhiều lựa chọn lối sống khác nhau. Một số thanh ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
niên dễ bị ảnh hưởng bởi các trào lưu, xu hướng thời trang, văn hóa tiêu vụng và ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
cách sống không lành mạnh. Tuy nhiên, thanh niên cũng có thể sử dụng mối quan ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 16
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297 ti ti ti ti ti ti ti ti
hệ vật chất và ý thức để lựa chọn lối sống tích cực và phát triển bản thân một cách ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti toàn diện. ti ti
Mối quan hệ vật chất và ý thức có thể được vận dụng vào việc thanh niên lựa chọn ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
lối sống thông qua việc xác định mục tiêu và giá trị cá nhân. Thanh niên cần ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
thấu hiểu và đánh giá đúng về những gì mình thực sự mong muốn và cần thiết trong ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
cuộc sống. Họ cần có khả năng phân biệt giữa những lựa chọn tốt và không tốt dựa ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
trên cả mặt vật chất và ý thức. ti ti ti ti ti ti ti ti
Hơn nữa, thanh niên cần lựa chọn lối sống tích cực và 17
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn) lOMoAR cPSD| 44985297
lành mạnh, bảo vệ sức khỏe tinh thần và cơ thể, phát triển đúng mục đích và ý nghĩa của cuộc sống.
Qua đó, ta có thể nhận thấy, trong khi vật chất và ý thức có mối quan hệ chặt chẽ,
thanh niên cần phải thấu hiểu rằng sự cân bằng giữa hai yếu tố này là quan trọng.
Lối sống của họ nên được xây dựng trên cơ sở của sự nhìn nhận đúng đắn về giá trị
vật chất, cùng với ý thức về trách nhiệm xã hội và tình yêu thương bản thân. Việc
này giúp họ không chỉ đạt được thành công về mặt vật chất mà còn xây dựng một
cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc.
2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả việc lựa chọn lối sống tích cực của thanh
niên Việt Nam trong thời gian tới
Đứng trước những hạn chế còn tồn đọng trong vấn đề lựa chọn lối sống tích cực của
thanh niên Việt Nam hiện nay, để cải thiện và xây dựng đạo đức lối sống của thanh
niên Việt Nam trong thời gian tới chúng ta cần tập trung vào các nội dung sau:
Một là, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần học tập, tăng cường
giáo dục và tạo ra môi trường học tập tích cực cho thế hệ thanh niên ngày nay. Thanh
niên Việt Nam hiện nay cần được khuyến khích tham gia vào các hoạt động ngoại ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
khóa, như câu lạc bộ, đội, và tổ chức tình nguyện. Đồng thời, việc xây ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
dựng môi trường học tập thoải mái và đáng tin cậy cũng góp phần tạo ra lối sống ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti tích cực. ti ti
Hai là, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống các giá trị mới của con người Việt ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
Nam nói chung và thanh niên Việt Nam nói riêng trong thời kỳ Công nghiệp ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
hóa - Hiện đại hóa, hội nhập quốc tế nhằm thực hiện cuộc vận động xây dựng con ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti
người mới - con người Việt Nam thời kỳ xây dựng Chủ nghĩa xã hội. ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti ti 18
Downloaded by Ho Thi Thu Trang (23a4010661@hvnh.edu.vn)

Tài liệu liên quan: