Phân tích nhân vật Viên quản ngục trong Chữ người tử tù | Kết Nối Tri Thức Ngữ văn 10

Văn mẫu lớp 11: Phân tích nhân vật Viên quản ngục mang đến 3 gợi ý cách viết kèm theo 17 mẫu cực hay. Giúp cho các em học sinh tự học để mở rộng, nâng cao kiến thức biết cách phân tích đánh giá nhân vật và thông điệp mà nhà văn muốn gửi đến bạn đọc.

68 34 lượt tải Tải xuống

Chia sẻ Báo cáo tài liệu

Dàn ý phân tích nhân vật Viên quản ngục

Dàn ý số 1

I. Mở bài: giới thiệu Viên quản ngục

Ví dụ:

Truyện ngắn Chữ người tử tù là một câu chuyện được xem là đặc sắc, trong câu

chuyện có một tình huống hết sức éo le giữa hai con người hai số phận. câu chuyện

nói đến hai người cùng yêu cái đẹp nhưng lại có địa vị xã hội trái người nhau, và đồng

thời sự gặp gỡ giữa hai nhân vật này cũng hết sức đặc biệt. nổi bật trong câu chuyện là

hình ảnh của viên quản ngục, một con người yêu cái đẹp nhưng lại sống trong một chế

độ mục nát, chúng ta cùng đi tìm hiểu nhân vật này.

II. Thân bài: phân tích viên quản ngục trong Chữ người Tử tù

1. Ngoại hình của viên quản ngục:

- Một người tuổi trung niên

- Khuôn mặt như mặt ao

- Viên quản ngục là một người điềm đạm, phúc hậu

2. Tính cách của viên quản ngục

- Viên quản ngục có tâm hồn thuần khiết, yêu cái đẹp

- Ông là một người có tâm hồn nghệ sĩ, yêu nghệ thuật

- Viên quản ngục có tấm lòng khâm phục những người tài hoa

- Ông là người có tâm hồn nghệ sĩ, nâng niu cái đẹp, cái có giá trị thẩm mĩ

- Là một con người có tâm hồn trong sáng

3. Nhận xét chung về viên quản ngục

- Xây dựng hình tượng nhân vật độc đáo

- Có một cách dẫn dắt để thể hiện được nhân vật một cách sâu sắc

- Xây dựng tình huống truyện độc đáo và tinh tế

III. Kết bài: nêu cảm nhận của em về nhân vật Viên quản ngục trong Chữ người tử tù

Ví dụ:

Viên quản ngục trong Chữ người tử tù là một người có tấm lòng hiền hậu, yêu cái đẹp

và có vẻ đẹp tâm hồn sâu sắc. ông là một trong số ít người còn sót lại với chế độ xã

hội mục nát mà yêu cái đẹp, yêu thẩm mỹ.

Dàn ý số 2

I. Mở bài

- Đôi nét về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm Chữ người tử tù: Một nhà văn có “tính

tài hoa và cái giọng khinh bạc đệ nhất trong giới Việt Nam hiện đại” (Vũ Ngọc Phan).

Chữ người tử tù là truyện ngắn tiêu biểu của ông

- Giới thiệu nhân vật quản ngục:

II. Thân bài

1. Tấm lòng biệt nhỡn liên tài

- Nói về kẻ tử tù với một thái độ kính trọng không che giấu “Tôi nghe ...rất đẹp đó

không?”

- Trong những ngày Huấn Cao trong ngục, quản ngục luôn bày tỏ thái độ nghiêm kính

khiêm nhường

- Dũng cảm biệt đãi Huấn Cao trong những ngày cuối cùng ngay cả khi bị HC coi

thường, khinh bỉ:

● Mong muốn: “Ta muốn biệt đãi ông Huấn Cao, ta muốn cho ông ta đỡ cực

trong những ngày cuối cùng còn lại”

● Sai người đem rượu và đồ nhắm đến cho Huấn Cao vì sợ trong buồng giam

lạnh

● Khép nép bày tỏ: Biết ngài là một người có nghĩa khí, tôi muốn châm chước ít

nhiều

● Sau sự tức giận của Huấn Cao, quản ngục vẫn giữ sự đối đãi như thế

- Cảm thấy tiếc nuối khi biết Huấn Cao sắp phải từ giữ cõi đời: “Bấy nhiêu ...vũ trụ”.

⇒ Thái độ và hành động của Quản ngục cho thấy đây là con người có tấm lòng biệt

nhỡn liên tài, có thiên lương.

2. Sự khát khao và trân trọng cái đẹp

- Quản ngục trước kia là người đèn sách bồi đắp “thiên lương” nảy nở tốt đẹp ⇒ ông

ta yêu đến say mê cái đẹp

- Khát khao cái đẹp: mong ước của ông là “được treo ở nhà riêng một đôi câu đối” do

chính tay Huấn Cao viết.

-Sự khát khao và niềm trân trọng cái đẹp trong quản ngục mãnh liệt, ông có thể bất

chấp cả tính mạng và địa vị, mong sao có được mấy chữ của ông Huấn.

- Biết tính ông Huấn “vốn khoảnh, trừ chỗ tri kỉ, ông ít chịu cho chữ” ⇒ lo lắng nếu

như không xin được chữ ông Huấn trước khi bị hành hình thì “ân hận suốt đời mất”

⇒ Chỉ có một người trân trọng cái đẹp đến tột cùng mới có những lo sợ khi không xin

được chữ Huấn Cao như vậy thôi

⇒ Sở nguyện cao quý cho thấy quản ngục là con người biết quý trọng nâng niu cái

đẹp

3. Tấm lòng biệt nhỡn liên tài và niềm khát khao cái đẹp được kết tinh trong

cảnh cho chữ, càng khẳng định quản ngục là “một thanh âm trong trẻo”

- Cảnh cho chữ diễn ra giữa một buồng giam tối tăm và chật hẹp nhưng tất cả trở nên

đẹp đẽ thanh cao bởi “tấm lụa trắng còn nguyên vẹn lần hồ” cùng hai người trao cái

đẹp và trân trọng, ngưỡng vọng cái đẹp.

- Sự “khúm núm, run run” của quản ngục không phải là biểu hiện của sự hèn nhát mà

là thái độ ngưỡng vọng trước cái đẹp, cái tài.

- Quản ngục đã thoát khỏi vai trò của một người cai quản để trở thành một người trân

trọng ngưỡng mộ cái đẹp ⇒ Đồng điệu với Huấn cao

- Chi tiết quản ngục cúi đầu vái lạy người tử tù Huấn Cao với giọt nước mắt rỉ vào kẽ

miệng mà nhận mình là kẻ mê muội như một sự thức tỉnh trước cái đẹp, quản ngục đã

thoát ra những cái tầm thường, ràng buộc để vươn tới cái cao đẹp.

4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật

- Thủ pháp tương phản đối lập.

- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.

- Đặt nhân vật vào tình huống giàu kịch tính.

III. Kết bài

- Khái quát lại những nét tiêu biểu nhất về hình tượng nhân vật quản ngục

- Đây là nhân vật chứa đựng quan điểm nghệ thuật của nhà văn: Cái đẹp tồn tại cả

trong môi trường của cái ác, cái xấu, nhưng không vì thế mà nó lụi tàn, trái lại, nó có

thể càng mạnh mẽ và bền bỉ vươn lên như hoa sen giữa đầm lầy

Dàn ý số 3

I. Mở bài:

- Giới thiệu chung về vấn đề:

"Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân là một trong những truyện ngắn xuất sắc và nổi

tiếng, đem đến nhiều ấn tượng đối với bạn đọc bao thế hệ. Trong truyện, cùng với

hình tượng nhân vật Huấn Cao, nhân vật viên quản ngục cũng là một hình tượng được

Nguyễn Tuân dành nhiều tâm huyết, tình cảm để xây dựng, qua đó hiểu hơn những

những bài học nhân sinh sâu sắc mà tác giả muốn gửi gắm đồng thời chia sẻ, đồng

cảm với những quan niệm, suy nghĩ về con người, cuộc đời và nghệ thuật của Nguyễn

Tuân.

II. Thân bài:

1. Con người viên quản ngục thể hiện qua cách ứng xử với Huấn Cao:

• Viên quản ngục tình cờ biết người mình bấy lâu ngưỡng mộ chính là người tử

tù đang trong tay mình nên đã bất chấp sinh mệnh bản thân để có thể đối xử

biệt đãi với Huấn Cao. Hành động đó thể hiện "tấm lòng biệt nhỡn liên tài" vô

cùng đáng trân trọng.

• Khi bị Huấn Cao hiểu lầm, tỏ thái độ thách thức và buông những lời sỉ nhục,

viên ngục quan vẫn cung kính giữ lễ.

• Viên coi ngục "mong mỏi một ngày gần đây ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết thì sẽ

nhờ ông viết cho mấy chữ trên chục vuông lụa trắng đã mua sẵn".

• Khi nhận được tin dữ rằng Huấn Cao sắp sửa bị giải vào kinh chịu án, viên

quản ngục tái nhợt người đi rồi vô cùng lo lắng, sợ nếu không xin được chữ

Huấn Cao sẽ ân hận cả đời.

• Đằng sau thân phận một ngục quan thấp bé, tầm thường là tâm hồn một người

nghệ sĩ khát khao, say mê cái đẹp, một người dám bất chấp sinh mệnh để bảo

lưu gìn giữ cái đẹp.

• Viên quản ngục sống trong bóng tối nhà lao, sống giữa bộn bề bao cái xấu cái

ác, cái chốn có thể tha hoá một con người lành thiện bất cứ lúc nào, tuy vậy vẫn

giữ trọn vẹn tấm lòng liên tài, nhân cách thanh cao.

• Bởi vậy mà tử tù Huấn Cao đã đặt cho con người ấy một danh xưng thật tinh tế:

"một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn

xô bồ".

2. Con người viên quản ngục thể hiện ở lúc Huấn Cao cho chữ:

• "Trong không khí khói toả như đám cháy nhà, ánh sáng đỏ rực của một bó đuốc

tẩm dầu rọi lên ba cái đầu người đang chăm chú trên một tấm lụa bạch còn

nguyên vẹn lần hồ...", mỗi khi người tử tù viết xong một chữ là viên quản ngục

lại " vội khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa

óng".

• Khi nghe những lời khuyên bảo của người tử tù mình luôn ngưỡng mộ và trân

trọng, ngục quan cảm động, vái lạy người tù một vái, " chắp tay nói một câu

mà dòng nước mắt rỉ vào kẽ miệng làm cho nghẹn ngào: "Kẻ mê muội này xin

bái lĩnh"".

• Thông thường sự khúm núm cúi đầu hay những giọt nước mắt chảy xuống

thường thể hiện sự hèn kém, yếu đuối, tầm thường nhưng đặt trong hoàn cảnh

này, những biểu hiện, thái độ của người quản ngục lại không thể hiện điều đó.

• Cả tư thế và tâm thế khi nhận chữ và lắng nghe lời khuyên của Huấn Cao đều

rất thành kính trước cái đẹp, cái thiên lương, cái khí phách cao cả.

• Sự khúm núm và cái cúi đầu không thực sự yếu đuối, ủy mị, hèn kém mà nó lại

giống như những điểm nhấn càng làm sáng lên vẻ đẹp nhân cách của một tâm

hồn thánh thiện.

• Cái cúi đầu của quản ngục gợi ta nghĩ tới cái cúi đầu của Cao Bá Quát trước

hoa mai hay một câu nói vô cùng nổi tiếng của V.Hugo: "Trước một trí tuệ vĩ

đại, tôi cúi đầu. Trước một trái tim vĩ đại, tôi quỳ gối".

• Qua hành động, những cách ứng xử của viên quản ngục, ta càng thêm hiểu và

trân trọng hơn nhân vật này, từ đó cũng phần nào thấm thía hơn một quan niệm

nhân sinh sâu sắc mà tác giả gửi gắm: "Trong thẳm sâu mỗi con người đều ẩn

chứa một tâm hồn nghệ sĩ biết hướng tới cái đẹp, khát khao ánh sáng cái đẹp

bởi vậy mà mỗi chúng ta hãy nhìn sâu vào tâm hồn con người để nắm bắt ánh

sáng thiên lương vì có những khi trong môi trường của cái xấu và cái ác, cái

đẹp không lụi tàn mà có thể đẩy lùi cái xấu, cái ác và tồn tại một cách thật

mạnh mẽ, bền bỉ.

III. Kết bài:

• Nêu khái quát lại những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân đối với nhân vật viên

quản ngục trong tác phẩm.

• Khẳng định tài năng và tấm lòng của tác giả Nguyễn Tuân

Phân tích Viên quản ngục ngắn gọn

Viên quản ngục là người làm nghề coi ngục, một công cụ của bộ máy thống trị lúc bấy

giờ. Cuộc sống trong nhà tù thường gắn liền với tội ác, gắn liền với sự nhem nhuốc,

xấu xa. Vậy tại sao tác giả lại ví viên quản ngục là một thanh âm trong trẻo giữa một

bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ? Để hiểu được điều đó, trước hết ta phải

biết thế nào là “âm thanh trong trẻo”, thế nào là “bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn,

xô bồ”. Về nghĩa đen, ta thấy “thanh âm trong trẻo” là thanh âm cao, trong, vút lên

trong bản đàn mà người ta dễ nhận biết. “Bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”

là âm sắc phát ra từ tiếng đàn không hòa hợp với nhau để tạo nên vần điệu cho bản

nhạc. Về nghĩa bóng thì “âm thanh trong trèo” chỉ cái tâm trong sáng, thiên lương của

viên quản ngục. Viên quản ngục biết quý trọng người tài, biết yêu cái đẹp, biết trân

trọng và giữ gìn cái đẹp. Còn “bản đàn mà nhạc luật hỗn loạn, xô bồ” ý muốn nói đến

nhà tù mà viên quản ngục đang canh giữ. Là nơi thường diễn ra những đòn roi tra tấn,

những hành vi chà đạp lên đạo đức xã hội. Tóm lại nơi đây làm cho tâm hồn con

người trở nên mục ruỗng đi.

Giữa môi trường xấu xa như vậy nhưng viên quản ngục lại là người có những phẩm

chất đáng quý. Trước hết, viên quản ngục là người biết yêu cái đẹp, biết trân trọng và

giữ gìn cái đẹp. Viết chữ đẹp và thưởng thức chữ đẹp là thú chơi thanh tao của người

xưa. Ngay từ thời còn trẻ, viên quản ngục đã có thú chơi thanh tao đó. “Biết đọc vỡ

nghĩa sách thánh hiền, từ những ngày nào, cái sở nguyện của viên quan coi ngục là có

một ngày kia được treo ở nhà riêng mình một đôi câu đối do tay ông Huấn Cao viết.

Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm”. Rõ ràng phải là người biết yêu cái đẹp, biết

trân trọng cái đẹp, viên quản ngục mới ước muốn có được chữ của ông Huấn Cao để

treo trong nhà. Trong những ngày Huấn Cao ở trong nhà ngục do mình trông coi, viên

quản ngục luôn nhẫn nhục để xin cho bằng được chữ của Huấn Cao. Khi Huấn Cao trả

lời câu hỏi của mình với thái độ khinh bạc: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có

một điều là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây”, viên quản ngục không nổi trận lôi đình

mà lại còn lễ phép lui ra với một câu “Xin lĩnh ý!”. Một điều đáng nói nữa là “Viên

quản ngục mong mỏi một ngày gần đây ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết, thì y sẽ nhờ ông

viết cho… mấy chữ trên chục vuông lụa trắng đã mua sẵn và can lại kia. Thế là y mãn

nguyện”. Việc mua sẵn mấy vuông lụa trắng cũng đã đủ chứng minh viên quản ngục

rất mong có được chữ của ông Huấn Cao. Viên quản ngục rất lo lắng. “Y chỉ lo mai

mốt đây, ông Huấn Cao bị hành hình mà. không kịp xin được mấy chữ, thì ân hận suốt

đời mất”. Khi có công văn, ngày mai tinh mơ, ông Huấn Cao và các bạn tù của ông

phải giải về kinh chịu án tử hình thì “viên quản ngục tái nhợt người đi”, cho gọi viên

thơ lại lên và kể rõ tâm sự của mình cho thầy thơ lại biết. Sự trân trọng cái đẹp còn thể

hiện qua thái độ của viên quản ngục khi nhận được chữ của ông Huấn Cao cho.

“Người tù viết xong một chữ, viên quản ngục lại khúm núm cất những đồng tiền kẽm

đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng”. Việc giữ lại những vuông lụa trắng có chữ

viết của Huấn Cao chính là ý thức muốn lưu.giữ cái đẹp, bảo vệ cái đẹp.

Không chỉ là người biết yêu cái đẹp, trân trọng cái đẹp và giữ gìn cái đẹp, viên quản

ngục còn là người biết quý trọng người tài. Mới nghe tin trong những người tử tù ngày

mai đến ở có Huấn Cao, viên quản ngục đã cho người lo chu đáo chỗ ở cho những

người tù. Điều đó được thể hiện qua ý nghĩ của viên quản ngục khi chuẩn bị đón tù.

Viên quản ngục nghĩ về thầy thơ lại “Có lẽ hắn cũng như mình, chọn nhầm nghề mất

rồi. Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người có tài, hẳn là

không phải kẻ xấu hay là người vô tình. Ta muốn biệt đãi ông Huấn Cao. Ta muốn

cho Ông ta đỡ cơ cực trong những ngày cuối cùng còn lại”. Trong những ngày Huấn

Cao ở tù, bao giờ viên quản ngục cũng cho viên thơ lại đem rượu đến và lễ phép dâng

rượu với đồ nhắm cho Huấn Cao. Không những vậy, “năm bạn đồng chí” của ông

Huấn Cao “cũng đều được biệt đãi như thế cả”. Đặc biệt khi nhận được công văn ngày

mai, vào sáng sớm những người tử tù phải giải về kinh thì viên quản ngục “tái nhợt

người đi”. Thái độ đó thể hiện sự tiếc thương của viên quản ngục đối với người tài

đức như Huấn Cao.

Biết yêu cái đẹp, biết trân trọng giữ gìn cái đẹp, viên quản ngục còn là người có thiên

lương trong sáng. Thiên lương chính là bản tính tốt của con người do trời phú cho.

Vậy viên quản ngục là người có bản tính tốt. Sống giữa chốn lao tù, đầy rẫy tội ác mà

tâm hồn viên quản ngục không hề bị nhuốm bẩn. Ông biết nhận rõ đâu là đúng, đâu là

sai, đâu là tốt và đâu là xấu. Quả thực “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Tự

mình ông cũng đã biết mình chọn “nhầm nghề”. Vì vậy, khi Huấn Cao có lời khuyên

“Ở đây lẫn lộn cả. Ta khuyên thầy quản nên thay đổi chốn ở đi. Chỗ này không phải là

nơi để treo một bức lụa trắng với những nét chữ vuông tươi tắn nó nói lên những cái

hoài bão tung hoành của một đời con người (…) Thầy quản nên tìm về nhà quê mà ở,

thầy hãy thoát khỏi cái nghề này đi đã, rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây khó

giữ thiên lương cho lành vững rồi cũng đến nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi”

thì viên quản ngục đã kính cẩn tiếp nhận lời khuyên “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”.

Qua phân tích, ta thấy viên quản ngục đúng là một thanh âm trong trẻo giữa một bản

đàn mà nhạc luật đều xô bồ.

Nguyễn Tuân đã rất thành công khi xây dựng được nhân vật viên quản ngục. Lấy cái

nền là nhà tù, Nguyễn Tuân muốn gửi đến độc giả một thông điệp quý giá: con người

phải luôn vượt lên trên hoàn cảnh sống, vượt lên chính mình. Nguyễn Tuân thành

công khi xây dựng nhân vật này còn bởi ông am hiểu thấu đáo về hiện thực cuộc sống,

về diễn biến tâm trạng của con người. Qua nhân vật viên quản ngục, người đọc rút ra

rằng: muốn yêu cái đẹp, muốn thưởng thức cái đẹp, muốn lưu giữ bảo vệ cái đẹp trước

hết phải biết sống đẹp, sống tốt.

Phân tích nhân vật Viên quản ngục

Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 1

Quả thật không sai khi đánh giá rằng các tác phẩm văn học chỉ được khai sinh ra khi

chính nó là kết quả nhào nặn từ những nguyên liệu đời sống, nếu những sáng tác ấy

chỉ hoàn toàn là sản phẩm của sự hư cấu mà không mang hơi thở đời sống thì tác

phẩm ấy sẽ không thể truyền được cảm xúc đến với bạn đọc. Văn học cũng là chuyện

cuộc đời, một hành trình mang trong mình sứ mệnh cao cả của một nhà văn. Đối với

Nguyễn Tuân, ông luôn khao khát đi tìm cái đẹp thuần khiết dù đó là những nơi bóng

tối phủ đầy và chỉ có cái xấu xa ngự trị. Nguyễn Tuân luôn tin rằng dù con người sống

trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì ẩn sâu trong tâm hồn họ vẫn luôn chứa đựng những cái

đẹp rất đáng trân trọng. Và Chữ người tử tù sẽ cho ta sẽ thấy rõ được điều đó.

Tuy không phải là nhân vật chính trong tác phẩm của Nguyễn Tuân, nhưng viên quản

ngục cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Ở nhân vật viên quản ngục người đọc

nhận ra những nét đẹp đáng quý đồng thời làm nổi bật vẻ đẹp của nhân vật chính là

ông Huấn Cao. Nói về nhân vật viên quản ngục, trong mở đầu của câu chuyện, nhà

văn Nguyễn Tuân viết rằng: “trong hoàn cảnh đề lao người ta sống bằng sự tàn nhẫn,

lừa lọc, tính cách dịu dàng, lòng biết trọng giá trị của người biết trọng người ngay của

quản ngục là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều

hỗn loạn, xô bồ”.

Có lẽ ai cũng nghĩ rằng việc sống trong chốn lao tù trông coi những kẻ tù tội, cái hoàn

cảnh ấy dễ đẩy con người đến với sự lọc lừa, tàn nhẫn. Tuy nhiên trái ngược với bản

chất của nơi đây, nhân vật viên quản ngục lại là người có tính cách dịu dàng, biết

trọng người ngay và hiểu được giá trị của con người.

Mặc dù trong tư thế đối nghịch khi phải làm việc cho triều đình nhưng viên quản ngục

lại vô cùng mến mộ khí phách của ông Huấn Cao khi biết Huấn Cao là một vị anh

hùng đại nghĩa, dám đứng lên lãnh đạo nhân dân chống lại triều đình thối nát. Viên

quản ngục hiểu rằng với ông Huấn Cao mình chỉ là một kẻ xấu xa, tiểu nhân giữ tù,

bởi vậy quản ngục cũng đã lường trước được rằng mình sẽ bị Huấn Cao khinh bạc, coi

thường. Thế nhưng y vẫn rất mực cung kính, lễ độ khi đối diện với ông Huấn Cao.

Trong thời gian Huấn Cao bị bắt giam, ngày nào viên quản ngục cũng tự mình đem

cơm rượu tới, hành động này của nhân vật không phải vì ông muốn có luôn muốn có

được chữ của Huấn Cao mà nó xuất phát từ chính tấm lòng biệt nhỡn liên tài của viên

quản ngục dành cho vị anh hùng Huấn Cao với khát khao to lớn đó là vùng vẫy khắp

năm châu bốn bể, ước muốn lật đổ triều đình mục nát để nhân dân có cuộc sống tốt

đẹp hơn.

Câu hỏi của nhân vật viên quản ngục “Xin cho biết ngài cần gì? để tôi cố gắng chu

tất” và nhận được câu trả lời khẳng khái, thẳng thắn của Huấn Cao “ta chỉ muốn một

điều là nhà ngươi đừng bước chân vào đây nữa” Nhưng người quản ngục không tức

giận mà lại bày tỏ thái độ “xin lĩnh ý” lui ra một lần nữa đã tôn lên vẻ đẹp chính trực,

bất khuất của Huấn Cao cùng với sự kính trọng đối với cái đẹp của viên quản ngục.

Không chỉ có tấm lòng biệt nhỡn liên tài, nhân vật viên quản ngục còn là người rất

yêu cái đẹp. Khi hắn nghe tin trại giam tỉnh Sơn sắp tiếp nhận thêm 6 tội nhân, trong

đó có ngài Huấn Cao, một người nổi tiếng là viết chữ nhanh và đẹp, viên quản ngục đã

bùng nổ khao khát từ bấy lâu là có được chữ Huấn Cao để treo trong nhà. Và để đạt

được sở nguyện đó, ông đã bất chấp mọi nguy hiểm có thể đến, dám biệt đãi Huấn

Cao và cả 5 đồng chí của ông để đạt được sở nguyện “cả đời” của mình. Dù trong

lòng lo sợ không xin được chữ của Huấn Cao sẽ phải hối hận cả đời nhưng ông vẫn

không dám mở miệng để nói lời thỉnh cầu với Huấn cao về ước muốn của mình.

Với tấm lòng chân thành của viên quản ngục cuối cùng đã khiến Huấn Cao cảm động

và chấp nhận dành cho chữ y vào lúc nửa đêm, khi trại giam tỉnh Sơn nơi đây chỉ còn

vọng lại tiếng mõ trên vọng canh. Trong một buổi tối trong chiếc phòng giam chật

hẹp, ẩm ướt đã diễn ra một cảnh tượng độc đáo xưa nay chưa từng có. Người cho chữ

là một kẻ tử tù, cổ đeo gông cùm, chân vướng xiềng xích, còn người được nhận chữ là

viên quản ngục cai quản nhà giam lại đang có thái độ khúm núm với hành động chất

từng đồng kẽm đánh dấu ô.

Sự khúm núm của viên quản ngục không khiến cho nhân người đọc đánh giá nhân

cách của y bị hạ thấp mà trái lại càng nâng cao hơn giá trị con người ông, đó là sự

kính nể, hạ mình trước cái tài, cái thiên lương. Sau khi nhận chữ, được ngài Huấn Cao

khuyên bảo là nên thay đổi chỗ ở để giữ cái thiên lương cho lành vững, lúc ấy viên

quản ngục đã vái lạy người tử tù một vái và chắp tay nói một câu mà dòng nước mắt

chảy rỉ vào kẽ miệng làm cho không khí trở nên nghẹn ngào “kẻ mê muội này xin bái

lĩnh”.

Đến đây cuối cùng cái đẹp, cái thiện đã chiến thắng cái xấu, cái ác và ta dễ dàng nhận

thấy có những người cho dù phải sống trong môi trường xấu xa nhưng họ vẫn hướng

về thiên lương, đó chính là niềm tin sắt đá của tác giả Nguyễn Tuân về giá trị của con

người. Thực sự viên quản ngục trong tác phẩm là một thanh âm trong trẻo giữa bản

đàn mà nhạc luật đều xô bồ và hỗn loạn.

Mặc dù tác phẩm đã kết thúc nhưng trong tâm trí bạn đọc vẫn còn lưu giữ những nét

chữ vuông vắn, đẹp đẽ của Huấn Cao, cùng với thái độ kính trọng của viên quản ngục

trong một cái không gian chật hẹp tối tăm. Thông qua nhân vật viên quản ngục nhà

văn Nguyễn Tuân một lần nữa khẳng định, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì cái đẹp

cũng luôn có sức mạnh cảm hóa con người và để giữ được thiên lương của mình luôn

sáng trong, con người cần phải tránh xa cái ác độc, xấu xa.

Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 2

Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc, tính cách dịu dàng

và lòng biết giá người, biết trọng người ngay của viên quản ngục này là một âm thanh

trong trẻo chen giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ. Nguyễn Tuân viết

truyện Chữ người tử tù năm 1939 đăng trên tạp chí Tao Đàn, năm 1940, in trong tác

phẩm Vang bóng một thời. Đoản thiên tiểu thuyết này có khoảng 2800 chữ, xứng

đáng là một tờ hoa, trang hoa đích thực.

Bên cạnh Huấn Cao — tử tù cho chữ, là nhân vật viên quản ngục — người xin chữ đã

được Nguyễn Tuân miêu tả một cách đặc sắc, đầy ấn tượng. Ngục quan có một ngoại

hình ưa nhìn. Đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu. Bộ mặt tư lự, nhăn nheo, có một

đời sống nội tâm sâu sắc, cả nghĩ. Sau khi nhận được phiến trát của Sơn Hưng Tuyên

Đốc bộ đường về chuyện nhận sáu tên tử tù, trong đó có Huấn Cao, người đứng đầu

bọn phản nghịch lại có tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp đã làm cho ngục quan nghĩ

ngợi.

Hình ảnh ngục quan thao thức giữa đêm khuya khi đĩa đầu sở đã vợi lần mực dầu, lúc

đầu thì tư lự, càng về khuya thì trên mặt ông chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng lặng,

kín đáo và êm nhẹ. Việc nhận tù sắp tới đã gây ra nhiều xáo động ghê gớm trong tâm

tư vị ngục quan này. Ông là một con người từng trải, có tính cách dịu dàng khác hẳn

với những kẻ sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc trong chốn đề lao.

Quản ngục không phải là một hung thần với bàn tay vấy máu. Ông cũng là một nhà

Nho biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền có nhiều đức độ. Kín đáo và thận trọng trong

cử chỉ, ngôn ngữ. Cách dò hỏi viên thư lại về tử tù: "Tôi nghe ngờ ngợ Huấn Cao...".

Qua câu nói của viên thơ lại, ông nghĩ: có lẽ lão bát này cũng là một người khá đây

(...). Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người có tài, hẳn

không phải là kẻ xấu hay vô tình. Ngục quan muốn biệt đãi Huấn Cao, nhưng vẫn sợ

viên thơ lại cáo giác nên ông rất cảnh giác, thận trọng: để mai ta dò ý tứ hắn lần nữa

xem sao rồi sẽ liệu.

Làm quản ngục có thể hét ra lửa, bộ hạ tay chân là bọn côn đồ "lũ quay quắt, tàn nhẫn,

lừa lọc" nhưng ông lại khác lạ. Tính cách thì dịu dàng, tấm lòng thì nhân hậu, bao

dung biết giá người, biết trọng người ngay. Lúc nhận tù, ngục quan thật đáng trọng,

với cặp mắt hiện lành, với lòng kiêng nể được giữ kín đáo, lại còn có biệt nhỡn đối với

Huấn Cao. Trước thái độ nhâng nháo, hách dịch, tàn nhẫn của bọn lính ngục, ông chỉ

nhẹ nhàng mà nghiêm trang nói: "việc quan, ta đã có phép nước. Các chú chớ nhiều

lời".

Văn chương lãng mạn tiền chiến thường sử dụng thủ pháp tương phản đối lập để làm

nổi bật nghịch lí của hoàn cảnh, bi kịch của số phận. Nguyễn Tuân cũng vậy, qua hình

ảnh nhận tù, đã tương phản giữa ngục quan với lũ lính ngục, đối lập cái thuần khiết

với cái cặn bã, giữa người có tâm điền tốt với lũ quay quắt. Qua đó làm nổi bật nhân

cách tốt đẹp của quản ngục, khác nào "âm thanh trong trẻo chen giữa một bản đàn đều

hỗn loạn, xô bồ".

Mọi cái tốt đẹp và cái xấu xa đều được bộc lộ ở hành động. Nửa tháng tử tù Huấn Cao

sống trong trại giam đã được thầy quản biệt đãi như một thượng khách. Trước mỗi

bữa cơm tù, Huấn Cao được dâng rượu với thức nhắm; đó là món quà mà viên quản

ngục biếu tử tù dùng cho ấm bụng. Sự biệt đãi ấy đã thể hiện thái độ tâm phục, lòng

biết giá người và trọng người ngay của ngục quan đối với Huấn Cao.

Xưa nay, bậc quân tử lấy chữ lễ trọng giao tiếp, tự biết mình và biết người trong quan

hệ. Tiếp cận với tử tù, quản ngục chân thành ngỏ ý: "... Ngài có cần thêm gì nữa xin

cho biết. Tôi sẽ cố gắng chu tất...". Ngục quan liền bị tử tù nặng lời khinh bạc xua

đuổi: "Ta chỉ muốn có một điều là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây". Trước tình

huống ấy, người nắm uy quyền trong tay rất bình tĩnh, không nổi trận lôi đình để trả

thù, không giở trò tiểu nhân để thị oai. Ngục quan chỉ lễ phép lui ra sau khi nói: "Xin

lĩnh ý". Huấn Cao và bạn tù của ông vẫn được tiếp tục biệt đãi, cơm rượu lại có phần

hậu hơn trước.

Tại sao ngục quan lại xử sự như thế? Vì xét về vị thế, ông ta chỉ tự coi mình là kẻ tiểu

lại giữ tù, còn Huấn Cao là một anh hùng tài tử đầu đội trời, chân đạp đất, chọc trời

khuấy nước nổi danh trong thiên hạ về cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp. Vả lại,

quản ngục còn hi vọng chờ cho Huấn Cao dịu bớt tính nết để xin chữ. Nếu được Huấn

Cao cho chữ thì ông rất mãn nguyện. Nguyễn Tuân đã làm nổi bật bao phẩm chất của

quản ngục: bình tĩnh, lễ độ, nhẫn nhục. Quản ngục đã lấy câu châm ngôn của cổ nhân

để ứng xử: "Tiểu bất nhẫn bất thành đại sự". Ngục quan không lớn vì quyền uy mà

đẹp ở nhân cách, ở tâm thế của một kẻ sĩ biết đọc vở nghĩa sách thánh hiền.

Ngục quan có một tâm hồn trong sáng thanh cao, biết trọng người tài và rất yêu cái

đẹp. Mặc dù đã chọn nhầm nghề,nhưng thiết nghĩ trên cõi đời này đã có chúa ngục

nào có cái sở nguyện cao quý như ông? Cái ao ước của ông thật thanh cao, sang trọng.

Ông ao ước có một ngày nào đó được treo ở nhà riêng câu đối do chính tay Huấn Cao

viết. Ông say mê, khao khát vì chữ Huấn Cao đẹp và vuông lắm. Với viên quản ngục,

có vinh hạnh nào hơn nếu có được chữ ông Huấn Cao mà trèo, đó là một báu vật trên

đời. Vì thế, khi chưa xin được chữ, quản ngục sống trong tâm trạng đầy bi kịch. Nỗi

khổ tâm của ông là có Huấn Cao trong tay, dưới quyền mình mà không dám giáp mặt

vì ông cảm thấy nhân cách tử tù xa cách ông quá nhiều, ông càng khổ tâm, lo lắng hơn

khi biết chỉ vài ngày nữa Huấn Cao sẽ bị hành hình; nếu không xin được chữ thì ông

ân hận suốt đời. Có thể nói đó là một bi kịch cao quý được Nguyễn Tuân cảm nhận ở

phương diện văn hóa nghệ thuật.

Trước khi ra pháp trường, qua lời viên thơ lại, Huân Cao thấu hiểu nỗi lòng của viên

quản ngục, đã nói: "Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta có

biết đâu một người như thầy Quản đây mà lại có sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút

nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ". Chính nhân cách cao quý của ngục

quan đã làm Huấn Cao xúc động và quý trọng. Cảnh cho chữ diễn ra trong phòng

giam tử tù là sự kì ngộ giữa khách anh hùng tài tử với kẻ biệt nhỡn liên tài. Trước cái

đẹp của thư pháp, ngục quan đã trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục quan khúm núm

cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ và lắng nghe lời khuyên chân thành của

tử tù nên lui về quê nhà để giữ lấy thiên lương trong sạch, rồi hãy nghĩ đến chuyện

chơi chữ. Ngục quan đã vái người tù một vái và nói qua dòng nước mắt: "Kẻ mê muội

này xin bái lĩnh". Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngục quan dưới ánh sáng của

thư pháp và thiên lương.

Cảnh cho chữ thật cảm động. Nhân vật quản ngục là một trong những thành công của

Nguyễn Tuân trong nghệ thuật miêu tả và xây dựng nhân vật ở phương diện tài hoa

nghệ sĩ rất độc đáo. Yêu cái đẹp với tấm lòng biệt nhỡn liên tài là tính cách, tâm hồn

của ngục quan. Ngoại hình, ngôn ngữ, tâm tư tình cảm đến cử chỉ, hành động của

ngục quan đã được Nguyễn Tuân miêu tả với tất cả sự chắt lọc của một ngòi bút tài

hoa, đã làm thể hiện lên một con người có cốt cách tốt đẹp: "nhất sinh đê thủ bái mai

hoa" — không cúi đầu trước cường quyền, chỉ cúi đầu trước hoa mai, trước cái đẹp

trong đời.

Có thể nói, nhân vật quản ngục là con người tài hoa, con người thức tỉnh, con người

vang bóng trong Vang bóng một thời của Nguyễn Tuân.

Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 3

Nguyễn Tuân viết truyện "Chữ người tử tù" năm 1939 đăng trên tạp chí "Tao Đàn",

năm 1940, in trong tác phẩm "Vang bóng một thời". Đoản thiên tiểu thuyết này có

khoảng 2800 chữ, xứng đáng là một tờ hoa, trang hoa đích thực. Bên cạnh nhân vật

Huấn Cao - tử tù cho chữ, là nhân vật quản ngục - người xin chữ, nhân vật ấy đã được

Nguyễn Tuân miêu tả một cách đặc sắc, đầy ấn tượng, góp phần tạo nên thành công

của tác phẩm.

Nhưng vai trò cực kì quan trọng ấy của nhân vật quản ngục không dễ nhận ra, bởi vì

nhân vật này dường như được Nguyễn Tuân “giấu” đi, ẩn xuống hàng thứ hai đằng

sau nhân vật Huấn Cao. Cảm giác ban đầu khi đọc Chữ người tử tù, người đọc choáng

váng, ngập trong ánh sáng tỏa ra từ hình tượng Huấn Cao uy nghi, rực rỡ. Từng dòng

chữ, từng trang sách cứ lấp lánh Huấn Cao. Người đọc chẳng thiết nghĩ điều gì khác

ngoài nghĩ về Huấn Cao. Nhưng đọc thêm một vài lần nữa, gấp trang sách lại, ngẫm

nghĩ kĩ, thấy nhân vật quản ngục từ từ hiện lên, ngày một rõ nét và cuốn hút ta bằng

một sức mạnh kì lạ. Ta càng thấm thía, cảm phục ngòi bút tài hoa, thâm thúy của

Nguyễn Tuân. Khi được khám phá, phát hiện, nhân vật quản ngục sẽ đem lại cho ta

nhiều khoái cảm thẩm mĩ mới mẻ, thú vị.

Tính cách của nhân vật Huấn Cao có phần một chiều, bất biến và đơn giản, ít những

bất ngờ. Trái lại, nhân vật viên quản ngục có sự vận động về tính cách. Trước khi là

quản ngục, ông ta cũng là người đèn sách, “biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền”. Là

người lương thiện, tử tế, lại có chữ thánh hiền bồi đắp cho “thiên lương” nảy nở tốt

đẹp, ông ta yêu đến say mê cái đẹp, “cái sở nguyện của viên quan coi ngục này là có

một ngày kia được treo ở nhà riêng mình một đôi câu đối do tay ông Huấn Cao viết”.

Nhưng sự đời run rủi, và “ông trời nhiều khi chơi ác, đem đày ải những cái thuần khiết

vào giữa một đống cặn bã. Và những người thẳng thắn lại phải ăn đời ở kiếp với lũ

quay quắt”, quản ngục sa vào chỗ tối tăm, phẩm chất từ đó đã hoen ố đi ít nhiều. Giữa

chốn tù ngục hầu như chỉ tồn tại hai thứ : cái ác, cái xấu, tàn nhẫn, lừa lọc và những

nỗi đau khổ, tuyệt vọng. Tình cờ, viên quản ngục gặp được ông huấn Cao, gặp thần

tượng của mình, gặp trong hoàn cảnh cực kì éo le : giữa chốn ngục thất, thần tượng

của ông giờ đây lại là một tử tù, còn ông là cai ngục. Một tình huống đầy kịch tính

được mở ra : ở bình diện xã hội, họ là những kẻ đối địch nhau ; ở bình diện nghệ

thuật, họ lại là tri âm, tri kỉ của nhau. Kẻ cầm đầu cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình

lại là một nghệ sĩ tài hoa tầm cỡ “thiên hạ đệ nhất thư pháp”, kẻ đại diện cho luật pháp

của triều đình lại là người có “tấm lòng biệt nhỡn liên tài”’ ngưỡng mộ tài thư pháp

ấy. Cuộc “kì ngộ” khiến cho lòng yêu cái đẹp trong quản ngục sống dậy mãnh liệt tới

mức ông có thể bất chấp cả tính mạng và địa vị, mong sao có được mấy chữ của ông

Huấn.

Người đọc hồi hộp theo dõi từ đầu chí cuối tác phẩm, không biết quản ngục có xinh

nổi chữ của ông Huấn hay không ? Nhân vật quản ngục bị đặt vào một thử thách khá

gay go quyết liệt. Mấy ngày ngắn ngủi ông Huấn Cao tạm bị giam trong ngục tử tù

của y, quản ngục luôn sống trong tình trạng vô cùng căng thẳng, hồi hộp. Y thừa biết

tính ông Huấn “vốn khoảng, trừ chỗ tri kỉ, ông ít chịu cho chữ”. Làm sao đây, chỉ

trong ít ngày để có thể lấp đầy khoảng cách giữa “cai ngục” và “tử tù”, để thành “tri

kỉ” của ông Huấn ? “Viên quản ngục khổ tâm nhất là có một ông Huấn Cao trong tay

mình, dưới quyền mình mà không biết làm thế nào mà xin được chữ. Không can đảm

giáp lại mặt một người cách xa y nhiều quá, y chỉ lo mai mốt đây, ông Huấn bị hành

hình mà không kịp xin được mấy chữ, thì ân hận suốt đời mất”. Mặt khác, viên quản

ngục luôn luôn phải dò xét, đề phòng cả bọn thuộc hạ, ông sợ “tên bát phẩm thơ lại

này đem cáo giác với quan trên thì khó mà ở yên”, ông phải “dò ý tứ hắn lần nữa xem

sao rồi sẽ liệu”.

Nhân vật viên quản ngục được xây dựng với bút pháp giàu chất hiện thực, gần với

cuộc đời hơn, thật hơn. Và chính ở đây thể hiện tài năng nghệ thuật của Nguyễn Tuân.

Đọc truyện, người đọc như thấy hiện ra trước mắt dáng đi, điệu đứng, lời ăn tiếng nói

của viên quản ngục này. Lúc ở công đường, dáng điệu của y rõ bệ vệ, quan cách, oai

phong, trầm tĩnh, rõ là chu đáo, cần mẫn trong công việc. Tiếp được công văn để lĩnh

nhận sáu tên tù án chém, ông ta đọc tên từng người và dừng lại ở cái tên Huấn Cao,

rồi hỏi viên thơ lại để xác minh cho rõ. Nhân vật viên quản ngục không chỉ là kẻ biết

thi hành phận sự, cần mẫn, tận tụy, mà còn là nhân vật có đời sống nội tâm sâu sắc.

Có lúc khuôn mặt tỏ rõ sự nghĩ ngợi đăm chiêu, “ngục quan băn khoăn ngồi bóp thái

dương”, “người ngồi đấy, đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu. Những đường nhăn

nheo của bộ mặt tư lự, bây giờ đã biến mất hẳn. Ở đấy, giờ chỉ còn là mặt nước ao

xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ”.

Trong nhận xét rất tinh tế của người dẫn truyện thì viên quản ngục có “tính cách dịu

dàng và lòng biết giá người”. Ông được coi “là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa

một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”, là “cái thuần khiết” bị đày ải “vào

giữa một đống cặn bã”, là “người thẳng thắn lại phải ăn đời ở kiếp với lũ quay quắt”.

Là quản ngục, nhưng ông ta cũng chính là tù nhân chung thân của cái nhà tù do ông

cai quản. Cái danh, cái lợi, trách nhiệm, bổn phận của một ngục quan là những thứ

gông cùm, xiềng xích vô hình siết chặt tâm hồn quản ngục suốt đời. “Lũ người quay

quắt”, cái “đống cặn bã” bao quanh ông chẳng khác gì nơi buồng tối giam tử tù “một

buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián”.

Đã có lúc, ngục quan thấm thía thân phận lạc loài, cô đơn giữa chốn tù ngục của chính

mình, y than thở một mình : “Có lẽ lão bá này, cũng là một người khá đây. Có lẽ hắn

cũng như mình, chọn nhầm nghề mất rồi”. Nếu như bi kịch của ông Huấn là bi kịch

của người anh hùng thất thế, thất thế nhưng vẫn kiêu hùng, lẫm liệt ; thì bi kịch của

ngục quan là bi kịch lầm đường. kẻ lầm đường lạc lối, may thay, vẫn còn có lương tri,

lương năng, còn có “lòng biệt nhỡn liên tài”, còn có khát vọng giải thoát. Y tôn thờ cái

đẹp, say mê cái đẹp để hi vọng tự giải thoát. Lúc ngục quan gặp huấn Cao thì “đầu đã

điểm hoa râm, râu đã ngả màu”, “bộ mặt tư lự” đã hằn nhiều nếp nhăn của cuộc đời

“tù nhân” nhọc nhằn, nhưng khát vọng giải thoát biểu hiện ở khát vọng hướng tới cái

đẹp vẫn mãnh liệt vô cùng. Âm ỉ bấy lâu, nay nó bùng cháy lên thành lửa ngọn. Ngục

quan tự hạ mình xuống trước tử tù, nhẫn nhục chấp nhận sự “khinh bạc đến điều” của

ông Huấn. Y không oán thù, y biết người ta, “y cũng thừa hiểu những người chọc trời

khuấy nước, đến trên đầu người ta, người ta cũng còn chẳng biết có ai nữa, huống chi

cái thứ mình chỉ là một kẻ tiểu lại giữ tù”. Về bản chất, đó là sự ngưỡng mộ trước cái

đẹp một cách hoàn toàn tự nguyện. Hành động biệt đãi ông Huấn cũng là xuất phát từ

lòng say mê đó. Nhưng đến cuối tác phẩm thì không chỉ còn là chuyện say mê, tôn thờ

mấy cái chữ đẹp nữa, mà cao hơn thế, đó là sự trân trọng, tôn thờ nhân cách cao quý

của một bậc tài danh. Bị cái đẹp và nhân cách cao thượng của ông Huấn thuyết phục,

viên quản ngục thực sự cảm động cũng giống như ông Huấn Cao đã cảm động trước

“sở thích cao quý” và “tấm lòng biệt nhỡn liên tài” của ngục quan. Đó là điểm gặp gỡ

để trở thành tri âm, tri kỉ của hai con người cách nhau quá xa về vị trí xã hội. Sự tri kỉ

ấy được đánh dấu bằng dòng lệ và tiếng nói nghẹn ngào : “Kẻ mê muội này xin bái

lĩnh” và kèm theo một cái vái.

Vận mệnh nghệ thuật của tính cách ông Huấn Cao đã kết thúc cùng với sự kết thúc

của thiên truyện ; trong khi đó, vận mệnh vẫn còn tiếp tục ở nhân vật viên quản ngục :

người đọc có thể tin rằng sau những lời khuyên bảo ân cần của ông Huấn, viên quản

ngục đã luống tuổi ấy sẽ từ bỏ nghề bất nhân về quê ở để giữ thiên lương cho trong

sạch, lành vững.

Nhân vật viên quản ngục là một sáng tạo rất mực sinh động của Nguyễn Tuân, để vừa

tô đậm vẻ đẹp lí tưởng của nhân vật Huấn Cao, lại vừa thể hiện vẻ đẹp của một con

người đang được dắt dẫn bởi cái đẹp và cái thiện. Đây là kiểu sáng tạo nhân vật rất

mới trong văn học hiện đại Việt Nam, cái cách để cho nhân vật tự tạo tính cách.

Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 4

“Chữ người tử tù” là truyện ngắn đặc sắc nhất trong tập “Vang bóng một thời” của

nhà văn Nguyễn Tuân. Trong truyện ngắn, bên cạnh nhân vật Huấn Cao nổi bật với vẻ

đẹp hiên ngang, khí phách, tài hoa, mặc dù không có tên tuổi song viên quản ngục

cũng lấp lánh những vẻ đẹp diệu kỳ.

Viên quản ngục là viên quan coi sóc chốn lao tù, làm việc trong môi trường toàn là tội

lỗi, tội phạm, cứng đầu,… song có sở thích cao quý và sở nguyện cao đẹp. “Biết đọc

vỡ nghĩa sách thánh hiền từ những ngày nào sở nguyện của viên quan coi ngục này là

treo ở nhà riêng của mình một đôi câu đối do chính ông Huấn Cao viết. Chữ ông Huấn

Cao đẹp lắm, vuông lắm. Tính ông vốn khoảnh, trừ chỗ tri kỉ, ông ít chịu cho chữ. Có

được chữ ông Huấn Cao mà treo ở nhà là có một thứ vật báu trên đời”.

Qua những câu văn trên ta thấy ước nguyện lớn lao có được chữ của Huấn Cao treo

trong nhà của viên quản ngục đã ấp ủ trong ông quan coi ngục này từ rất lâu, từ ngày

này sang tháng khác, trong một thời gian dài, từ những năm tuổi trẻ. Trong cuộc đời,

có biết bao những thú tiêu khiển thanh tao nhưng thú chơi chữ luôn ăn sâu bám rễ vào

viên quản ngục. Vì sở thích cao quý, sở nguyện cao đẹp ấy, viên quản ngục đã phải

dụng công trong cách đối xử với Huấn Cao, đã phải dũng cảm đánh đổi mạng sống

của mình để biệt đãi Huấn Cao. Đây thực sự là con người yêu cái đến đến độ quên

mình.

Không chỉ có thú vui thanh tao thích chơi chữ, viên quản ngục cũng là người có tấm

lòng “biệt nhỡn liên tài”. Khi nhận được phiến trát thông báo ngày mai sẽ có tử tù tên

Huấn Cao – một người nổi tiếng khắp vùng vì tài viết chữ đẹp, viên quản ngục không

e dè ca ngợi tài năng của tử tù Huấn Cao trước mặt người khác. “Huấn Cao? Hay là

cái người mà vùng tỉnh Sơn ta vẫn khen cái tài viết chữ nhanh và rất đẹp đó không?”.

Theo lẽ thường, một người dù tài năng, giỏi giang đến thế nào đi chăng nữa khi sa vào

chốn ngục tù đều bị quan lại khinh thường. Nhưng ở đây, viên quản ngục – một người

rất có địa vị nơi ngục tù lại rất xem trọng tài năng của Huấn Cao, dám ngợi ca tài hoa

của một tên tử tù, điều đó thể hiện cái nhìn kính trọng đặc biệt của viên quản ngục với

người có tài.

Khi Huấn Cao được lính tỉnh bàn giao cho quản ngục, viên quản ngục nhìn sáu tên tử

từ mới vào với cặp mắt hiền lành, lòng kiêng nể. Không chỉ sai người quét dọn sạch sẽ

phòng giam Huấn Cao, ngày ngày viên quản ngục còn cho người đưa rượu thịt tới cho

ông Huấn. Khi bước vào phòng giam Huấn Cao, bị ông Huấn ra lời trách móc, viên

quản ngục không hề nóng giận, dở trò bỉ ổi mà càng thêm kính trọng Huấn Cao, nhận

mình là kẻ tiểu lại.

Có thể nói, viên quản ngục biệt đãi tử tù Huấn Cao trên chính nơi mà mình quản lý là

một việc làm vô cùng dũng cảm. Chốn đề lao, người ta sống bằng lừa lọc, tàn nhẫn, có

rất nhiều tai mắt xung quanh, hành động “biệt nhỡn” Huấn Cao của viên quản ngục

nếu bị phát giác thì ngày Huấn Cao ra pháp trường cũng là ngày viên quản ngục lên

giá chém. Đánh đổi mạng sống của chính mình để “biệt đãi” một “liên tài” là một

hành động vô cùng liều lĩnh và cũng rất bản lĩnh của viên quản ngục. Dẫu mục đích

cuối cùng của việc biệt đãi liên tài ấy là một ngày kia viên quản ngục có chữ của Huấn

Cao nhưng phải nhận thấy rằng không có lòng yêu cái đẹp trong người thì viên quản

ngục sẽ không làm được điều đó.

Ngoài ra, viên quản ngục cũng là một con người trong chốn tối tăm của lao tù vẫn giữ

vững được thiên lương trong sáng. Thiên lương của viên quản ngục được thể hiện qua

khuôn mặt tư lự trong những đêm không ngủ của viên quản ngục và chợt nhận ra

mình đã chọn nhầm nghề. Thiên lương trong sáng của viên quản ngục được thể hiện

qua sự kính trọng người tài khi bị Huấn Cao mắng không tư thù mà chỉ trách móc bản

thân. Đặc biệt, thiên lương trong sáng của viên quản ngục được thể hiện qua cái vái

lạy người tù và câu nói: “Kẻ ngu muội này xin bái lĩnh” ở phần cuối tác phẩm khi

Huấn Cao đã cho chữ xong và khuyên ông quản ngục nên thay đổi chỗ ở, giữ thiên

lương cho lành vững rồi mới nghĩ đến chơi chữ. Nếu là kẻ gian xảo, sau khi đã đạt

được mục đích người ta có thể thay đổi ngay thái độ, thế nhưng viên quản ngục dù có

quyền hành trong tay, dù đã có đạt được sở nguyện có chữ của ông Huấn vẫn một mực

kính trọng Huấn Cao, đón nhận lời khuyên của Huấn Cao một cách rất chân thành, lễ

phép.

“Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống với nhau bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc. Tính

cách dịu dàng và lòng biết giá người, biết trọng người ngay của viên quản ngục này là

một thanh âm trong trẻo xen giữa bản đà mà nhạc luật đều xô bồ, hỗn loạn” có lẽ là

những câu nói Nguyễn Tuân dành cho viên quản ngục. Trong truyện ngắn, viên quản

ngục luôn được nhà văn Nguyễn Tuân đặt cạnh Huấn Cao, hai nhân vật được đặt trong

mối quan hệ khi trực tiếp khi gián tiếp, khi đối lập khi song hành tạo nên cốt truyện

chặt chẽ, tình huống truyện độc đáo đặc sắc, góp phần tạo nên giá trị nhân sinh, nhân

văn sâu sắc của tác phẩm. Ngôn ngữ cổ kính trang trọng, phù hợp với không khí xa

xưa đưa người đọc trở về quá khứ, góp phần tạo nên tính chân thực không gian văn

hóa cho truyện ngắn.

Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 5

Nguyên Tuân viết truyện "Chữ người tử tù" năm 1939 đăng trên tạp chí "Tao Đàn",

năm 1940, in trong tác phẩm "Vang bóng một thời". Đoản thiên tiểu thuyết này có

khoảng 2800 chữ, xứng đáng là một tờ hoa, trang hoa đích thực. Xuất hiện bên cạnh

Huấn Cao - tử tù cho chữ, là nhân vật quản ngục - người xin chữ, hai nhân vật ấy đã

được Nguyễn Tuân miêu tả một cách đặc sắc, đầy ấn tượng.

Ngục quan có một ngoại hình ưa nhìn dễ nhìn. Đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu.

Bộ mặt tư lự, nhăn nheo, có một đời sống nội tâm sâu sắc, cả nghĩ. Sau khi nhận được

phiến trát của Sơn Hưng Tuyên đốc bộ đường về chuyện nhận sáu tên tử tù, trong đó

có Huấn Cao "người đứng đầu bọn phản nghịch" lại "có tài viết chữ rất nhanh và rất

đẹp", ngục quan đăm chiêu "nghĩ ngợi". Hình ảnh ngục quan thao thức giữa đêm

khuya khi đĩa dầu sở đã "vợi lần mực dầu", lúc đầu thì "tự hỉ" càng vể khuya thì trên

mặt ông "chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ". Việc nhận tù

sắp tới đã gây ra nhiều xao động ghê gớm trong tâm tư vị ngục quan này. Ông là một

người từng trải, có "tính cách dịu dàng" khác hẳn với những kẻ "sống bằng tàn nhẫn

bằng lừa lọc" trong chốn đề lao.

Quản ngục không phải là một hung thần với đôi bàn tay vấy máu. Ông cũng là một

nhà nho "biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền" có nhiều đức tính tốt. Kín đáo và thận

trọng trong cử chỉ, ngôn ngữ. Cách hỏi dò viên thư lại về tử tù: 'Tôi nghe ngờ ngợ.

Huấn Cao!..". Qua câu nói của viên thơ lại, ông nghĩ: "Có lẽ lão bát này cũng là một

người khá đây (...). Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người

có tài, hẳn không phải là kẻ xấu hay là vô tình". Ngục quan muốn "biệt đãi" Huấn

Cao, nhưng vẫn sợ viên thơ lại "cáo giác", nên ông rất cảnh giác, thận trọng: "Để mai

ta dò ý tứ hắn lần nữa xem sao rồi sẽ liệu".

Làm quản ngục có thể thét ra lửa, bộ hạ tay chân là bọn côn đồ "lũ quay quắt", "tàn

nhẫn", "lừa lọc", nhưng ông ta lại khác lạ. Tính cách thì "dịu dàng". Tấm lòng thì nhân

hậu bao dung "biết giá người, biết trọng người ngay". Lúc nhận tù, ngục quan thật

đáng trọng, với "cặp mắt hiền lành", với "lòng kiêng nể" được giữ kín đáo, lại còn có

"biệt nhỡn đối riêng với Huấn Cao". Trước thái độ nhâng nháo, hách dịch, tàn nhẫn

của bọn lính ngục, ông ta chỉ nhẹ nhàng mà nghiêm trang nói: "Việc quan, ta có phép

nước. Các chú chớ nhiều lời".

Văn chương lãng mạn thời tiền chiến thường sử dụng thủ pháp tương phản đối lập để

làm nổi bật nghịch lí của hoàn cảnh, bi kịch của số phận. Nguyễn Tuân cũng vậy, qua

cảnh nhận tù, đã tương phản giữa ngục quan và lũ lính ngục, đối lập "cái thuần khiết"

với "đống cặn bã", "người có tâm điền tốt" với "lũ quay quắt". Qua đó làm nổi bật

nhân cách tốt đẹp của quản ngục, khác nào "một thanh âm trong trẻo chen vào giữa

một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ".

Mọi cái tốt đẹp (cả cái xấu xa nữa) đều được bộc lộ ở hành động. Đã nửa tháng tử tù

Huấn Cao sống trong trại giam đã được "biệt đãi" như một thượng khách. Trước mỗi

bữa cơm tù, Huấn Cao được "dâng rượu với thức nhắm" đó là "quà mọn" mà quản

ngục "biếu" tử tù dùng cho "ấm bụng". Sự "biệt đãi" ấy đã thể hiện thái độ tâm phục, "

lòng biết giá người, trọng người ngay" của ngục quan đối với Huấn Cao.

Xưa nay, bậc quân tử lấy chữ lẽ trong giao tiếp, tự biết mình và biết người trong quan

hệ. Tiếp cận với tử tù, quản ngục chân thành ngỏ ý: "... Ngài có cần thêm gì nữa xin

cho biết. Tôi sẽ cố gắng chu tất..". Ngục quan liền bị tử tù nạng lời, khinh bạc xua

đuổi: Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. "Là nhà ngươi đừng đặt chân

vào đây". Trước tình huống ấy, người nắm quyền uy trong tay rất bình tĩnh. Không

nổi trận lôi đình để trả thù. Không giở trò tiểu nhân thị oai. Ngục quan chỉ lui ra lễ

phép với một câu: "Xin lĩnh ý", Huấn Cao và năm đồng chí của ông vẫn được "biệt

đãi", cơm rượu lại có phần "hậu hơn trước". Tại sao ngục quan lại xử sự như thế? về

vị thế, ông ta chỉ tự coi mình là "là kẻ tiểu lại giữ tù", còn Huấn Cao là một anh hùng

tài tử "chọc trời quấy nước", nổi danh trong thiên hạ về cái tài "viết chữ rất nhanh và

rất đẹp". Vả lại, quản ngục còn hi vọng chờ cho Huấn Cao "dịu bớt tính nết" để xin

chữ. Nếu được tử tù cho chữ thì ông ta "mãn nguyện". Qua đó, Nguyễn Tuân đã làm

nổi bật bao phẩm chất của ngục quan: bình tĩnh, lễ độ, nhẫn nhục. Quản ngục đã lấy

câu châm ngôn của cổ nhân để ứng xử: "Tiểu bất nhẫn bất thành đại sự". Ngục quản

không "lớn" vì uy quyền mà "đẹp" lở nhân cách, ở tâm thế của một kẻ sĩ "biết đọc vỡ

nghĩa sách thánh hiền".

Ngục quan có một tâm hồn trong sáng thanh cao, biết trọng người tài, rất yêu thích cái

đẹp. Mặc dù đã "chọn nhầm nghẹ", nhưng thiết nghĩ trên cõi đời này đã có chúa ngục

nào có "cái sở nguyện" cao quý như ông? Cái ao ước của ông thật là thanh cao, thật là

sang trọng. Ông ao ước là có một ngày nào đó "được treo ở nhà riêng mình một đôi

câu đối do tay ông Huấn Cao viết". Ông say mê, ông khao khát vì "chữ Huấn Cao đẹp

lắm, vuông lắm". Với quản ngục thì có vinh hạnh nào hơn nếu "có được chữ ông

Huấn Cao mà treo, là có một báu vật trên đời". Vì thế, khi chưa xin được chữ Huấn

Cao thì ngục quan sống trong tâm trạng đầy bi kịch. Nỗi "khổ tâm" của ông là có một

ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà không dám "giáp lại mặt" vì ông

cảm thấy nhân cách tử tù "xa cách ông nhiều quá!". Hơn thế nữa, ông càng "khổ tâm"

lo lắng, mai mốt đây, Huấn Cao bị hành hình mà không kịp xin được mấy chữ thì ông

"ân hận suốt đời". Có thể nói, đó là một bi kịch cao quý được Nguyễn Tuân cảm nhận

ở phương diện văn hoá nghệ thuật.

Trước khi ra pháp trường, qua lời viên thơ lại, Huấn Cao thấu hiểu nỗi lòng của quản

ngục, đã nói: "Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta có biết đâu

một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút

nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ". Nhân cách văn hoá cao quý của ngục

quan đã làm Huấn Cao xúc động và quý trọng. Cảnh cho chữ diễn ra trong phòng

giam tử tù là sự kì ngộ giữa khách anh hùng tài tử với kẻ biệt nhỡn liên tài. Trước cái

đẹp của thư pháp, ngục quan đã trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục quan "khúm

núm" cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ... Ngục quan lắng nghe lời khuyên

của tử tù "nên lui về quê nhà" để giữ lấy thiên lương rồi hãy "nghĩ đến chuyện chơi

chữ... Ngục quan vái tử tù một vái và nói qua dòng nước mắt: "Kẻ mê muội này xin

bái lĩnh". Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngục quan dưới ánh sáng của thư

pháp và thiên lương.

Cảnh xin chữ trong "Chữ người tử tù" thật cảm động. Hình ảnh quản ngục là một

trong những thành công của Nguyễn Tuân trong nghệ thuật miêu tả và xây dựng nhân

vật ở phương diện tài hoa độc đáo của nghệ sĩ bậc thầy. Yêu cái đẹp với tấm lòng biệt

nhỡn liên tài là tâm hồn tính cách của ngục quan. Từ ngoại hình, ngôn ngữ, tâm tư

tình cảm đến cử chỉ, hành động của ngục quan đã được Nguyễn Tuân miêu tả với tất

cả sự chắt lọc của một ngòi bút tài hoa, đã làm hiện lên một con người có cốt cách rất

đẹp: "Nhất sinh đê thủ bái mai hoa".

Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 6

Nguyễn Tuân được biết đến là nhà văn có phong cách viết độc đáo, mỗi tác phẩm của

ông in dấu đậm trong lòng người đọc bởi cách xây dựng nhân vật độc đáo, ấn tượng.

Tập truyện ngắn “Vang bóng một thời” thể hiện cá tính sáng tác và phong cách sáng

tác của Nguyễn Tuân rất rõ nét. Đến với truyện ngắn “Chữ người tử tù”, ta bắt gặp

một nhân vật quản ngục mang nhiều phẩm chất cao đẹp.

‘Chữ người tử tù” là câu chuyện kể về nhân vật trung tâm tên là Huấn Cao. Huấn Cao

là một người anh hùng khí chất, có tài viết chữ nổi danh xa gần. Vì động lòng dân

vùng lên khởi nghĩa chống triều đình, Huấn Cao bị bắt và chờ ngày đưa về xét xử.

Viên quan coi ngục lại là một người rất ngưỡng mộ tài viết chữ của Huấn Cao. Ông đã

có ý biệt nhưỡng, ưu ái với Huấn Cao để thể hiện sự tôn trọng. Ban đầu, Huấn Cao tỏ

thái độ khinh bỉ đối với viên quan coi ngục, nhưng khi hiểu ra tấm lòng chân thành

của quan coi ngục, Huấn Cao đã đồng ý viết tặng chữ, và có lời khuyên chân thành

với quản ngục, mong ông thoát khỏi nghề để giữ sạch thiên lương.

Nhân vật quản ngục xuất hiện với chức danh là viên quan coi ngục, một tiểu lại giữ tù,

một tay sai của triều đình phong kiến. Chức năng của ông ta là áp chế và tiêu diệt tội

phạm của triều đình- những người dám đứng lên chống lại triều đình và bảo vệ nhân

dân. Quản ngục là kẻ thù của nhân dân, và tất nhiên là kẻ thù của Huấn Cao, là người

tàn ác, tội lỗi, thuộc về thế giới của cái ác. Nhưng quản ngục vẫn giữ được bản chất

tốt đẹp.

Quản ngục là người có phẩm chất nghệ sĩ: biết yêu cái đẹp và có sở thích cao quý là

chơi chữ. Khi Huấn Cao đến trại giam, quản ngục đã thiết đãi rất nhiệt tình. Ông sai

người quét dọn phòng giam sạch sẽ, sai người đem đồ ăn thức uống chu đáo đến cho

Huấn Cao. Quản ngục còn mua sẵn một tấm lụa trắng, chờ ngày nào ông Huấn cao bớt

tính nết để xin chữ. Quản ngục luôn thấy trong mình một nỗi khổ tâm và dằn vặt. Ông

khổ tâm vì mình đang giữ trong tay tính mạng của Huấn Cao mà lại không giữ được

lòng người. Cái khổ tâm thứ hai còn là vì ông giữ cái đẹp trong tay mà lại không có

được cái đẹp. Nỗi khổ tâm nữa là nếu ngày Huấn Cao ra pháp trường mà không xin

được chữ, ông sẽ có nỗi ân hận đến suốt cả cuộc đời.

Với sự chân thành và lòng biết giá người, tấm lòng của viên quan coi ngục cuối cùng

cũng được Huấn Cao tỏ và chấp nhận cho chữ. Cảnh cho chữ diễn ra và được miêu tả

là “cảnh tượng xưa nay chưa từng có”. Hình ảnh quản ngục ‘khúm núm”, “cầm những

đồng tiền kẽm đánh dấu vào các ô chữ” thể hiện được tình yêu và sự trân trọng của

ông đối với cái đẹp. Đó còn là niềm khao khát của viên quan coi ngục, khao khát vươn

tới cái đẹp. Sau khi xin chữ và nhận được lời khuyên của Huấn Cao, viên quan coi

ngục đã vái lạy và khóc. Hành động thành khẩn đó thể hiện sự ăn năn, hối hận và dự

báo sự hoàn lương.

Nhân vật viên quản ngục là người có thiên lương trong sáng. Ngay khi biết phạm nhân

là Huấn Cao- một người chí khí anh hùng, tài viết chữ đẹp, ông đã có hành động và

thái độ biệt nhỡn nhân tài. Đầu tiên ông đã sai người quét dọn buồng giam để tỏ ý biệt

đãi Huấn Cao. Khi đón tù nhân, ông nhìn Huấn Cao với cặp mắt hiền lành, kiêng nể,

tỏ ra tiếc nuối khi phải chém một nhân tài như thế. Thời gian Huấn Cao ở buồng giam,

ông cũng sai người đối xử rất tử tế. Khi được cho chữ và nhận được lời khuyên của

Huấn Cao, viên quan coi ngục đã tỏ thái độ kính cẩn và nói “kẻ mê muội này xin bái

lĩnh”. Đó chính là dấu hiệu của sự hoàn lương, dự báo sự thay đổi trong việc chọn

nghề lương thiện sau này.

Việc xây dựng hình tượng ông quản ngục thể hiện được niềm tin của Nguyễn Tuân về

đạo đức con người. Dù trong bất kì hoàn cảnh nào, chắc chắn vẫn sẽ có những con

người giữ được nhân cách ngay cả khi sống trong môi trường toàn lừa lọc và dối trá.

Và nhân vật viên quan coi ngục nghe lời khuyên của Huấn Cao chính là một minh

chứng cho việc một cái đẹp, thiên lương trong sáng có thể cảm hóa được cái xấu.

Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 7

Nguyễn Tuân là nhà văn lớn của dân tộc, một người nghệ sĩ yêu chủ nghĩa xê dịch và

suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông có rất nhiều những đóng góp không nhỏ cho nền văn học

Việt Nam hiện đại. Một trong những sáng tác tiêu biểu nhất để lại tiếng vang trong sự

nghiệp hành văn của ông là truyện ngắn Chữ người tử tù. Trong truyện ngắn Chữ

người tử tù, Nguyễn Tuân đã phác họa thành công hình tượng nhân vật đặc biệt đi vào

lòng độc giả. Ngoài Huấn Cao - con người tài hoa, khí phách hiên ngang, giỏi giang

và thiên lương trong sáng, thì chúng ta không thể không nhắc đến một nhân vật đặc

biệt khác, đó chính là viên quản ngục.

Quản ngục, tuy không phải là một người danh giá như Huấn Cao, lại càng không

mang dáng vóc, tính cách của một tên đao phủ khát máu, tham lam lợi lộc, vinh hoa,

phú quý. Ở viên quản ngục toát ra một vẻ ưa nhìn dễ nhìn, thanh lịch. Đầu đã điểm

hoa râm, râu đã ngả màu. Bộ mặt tư lự, nhăn nheo, có một đời sống nội tâm sâu sắc,

cả nghĩ. Sau khi nhận được phiến trát của Sơn Hưng Tuyên đốc bộ đường về chuyện

nhận sáu tên tử tù, trong đó có Huấn Cao “người đứng đầu bọn phản nghịch” lại “có

tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp”, viên quản ngục đã đăm chiêu “nghĩ ngợi”.

Hình ảnh người quản ngục thao thức giữa đêm khuya khi đĩa dầu sở đã “vợi lần mực

dầu”, lúc đầu thì “tự hỉ” càng về khuya thì trên mặt ông “chỉ còn là mặt nước ao xuân,

bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ”. Việc nhận những người tử tù sắp tới đã gây ra nhiều

dao động trong thâm tâm ngục quan này. Ông là một người từng trải, có tính cách nhẹ

nhàng, ấm áp khác hẳn với những kẻ độc ác, sống bằng tàn nhẫn, lừa lọc trong chốn

lao tù. Và điều chúng ta có thể thấy rõ nhất ở con người này chính là tâm hồn trong

sáng, yêu thích cái đẹp, trọng người tài.

Đối đãi với Huấn Cao, viên quản ngục hết sức tôn trọng kính cẩn, thể hiện rõ thái độ

tôn trọng nhân tài. Ngày nhận tù nhân, viên quản ngục đã làm trái với quy định nhận

tù, rằng hôm nay viên quan coi ngục nhìn sáu tên tù mới vào bằng cặp mắt hiền lành.

Ngay từ ánh nhìn đầu tiên mà viên quản ngục đã bày tỏ kín đáo tấm chân tình, trân

trọng của mình đối với người sáng tạo ra cái đẹp - Huấn Cao. Mặc kệ cho những tên

tay sai bên dưới nhắc khéo ngài có phải dùng đến những tiểu sảo trong nhà lao để ép

cung, tra tấn thì viên quản ngục vẫn lặng thinh làm lơ đi điều đó.

Bởi lúc này đây, quản ngục biết mình đang gặp ai, một người mà từ thuở đọc vở

nghĩa, chữ sách thánh hiền hắn hằng đêm mong có được chữ của người. Trong suốt

nửa tháng ở trong tù, ngày nào Huấn Cao cũng nhận được rượu thịt trước bữa cơm tù,

mặc dù là chuyện lạ, nhưng người vẫn cứ điềm nhiên nhận lấy hưởng thụ như thú vui

lúc bình sinh chưa bị giam cầm. Và người đứng đằng sau những bữa ăn thịnh soạn ấy,

không ai khác chính là viên quản ngục đã đối đãi đặc biệt với Huấn Cao. Rồi đến một

hôm đích thân quản ngục xuống hỏi thăm tên tù ngục ta lại càng thêm thấy rõ sự trân

trọng của viên quản ngục dành cho Huấn Cao.

Thế nhưng trước những lời lẽ kính cẩn, tôn trọng của hắn, Huấn Cao lại một mực phũ

phàng, coi thường rằng: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà

ngươi đừng bao giờ đặt chân vào đây”. Trước tình huống ấy, một người nắm quyền

lực trong tay vẫn tỏ ra vô cùng bình tĩnh, cũng không nổi trận lôi đình lấy quyền hạn

ra để trả thù hay giở trò tiểu nhân thị oai. Viên quản ngục chỉ lui ra lễ phép với một

câu: “Xin lĩnh ý”. Huấn Cao và năm đồng chí của người vẫn được “biệt đãi”, cơm

rượu lại có phần “hậu hơn trước”. Tại sao viên quản ngục lại hành xử như thế? Về vị

thế, hắn chỉ tự coi mình là “là kẻ tiểu lại giữ tù”, còn Huấn Cao là một anh hùng tài tử

“chọc trời khuấy nước”, nổi danh trong thiên hạ về cái tài “viết chữ rất nhanh và rất

đẹp”. Vả lại, quản ngục còn hi vọng chờ cho Huấn Cao “dịu bớt tính nết” để xin chữ.

Nếu được tử tù cho chữ thì hắn ta “mãn nguyện”. Qua đó, Nguyễn Tuân đã làm nổi

bật biết bao phẩm chất đáng quý trong con người viên quản ngục này, đó là luôn bình

tĩnh, lễ độ, nhẫn nhục, trân trọng cái đẹp.

Viên quản ngục thật sự có một tâm hồn trong sáng thanh cao, biết trọng người tài,

đồng thời cũng rất yêu thích cái đẹp. Mặc dù đã “chọn nhầm nghề”, nhưng thiết nghĩ

trên cõi đời này đã có người coi ngục nào có “cái sở nguyện” cao quý như hắn? Cái ao

ước của hắn thật là thanh cao, thật là một thú vui tao nhã nhân văn. Viên quản ngục ao

ước là có một ngày nào đó “được treo ở nhà riêng mình một đôi câu đối do tay Huấn

Cao viết”. Hắn say mê, khao khát đến cháy bỏng bởi lẽ “chữ Huấn Cao đẹp lắm,

vuông lắm”. Với viên quản ngục thì có vinh hạnh nào hơn nếu “có được chữ ông

Huấn Cao mà treo, là có một báu vật trên đời”. Vì thế, chừng nào chưa xin được chữ

Huấn Cao thì ngục quan sống trong tâm trạng đầy khó chịu.

Nỗi “khổ tâm” của hắn là có một ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà

không dám giáp lại mặt, vì hắn cảm thấy nhân cách của người tử tù xa cách mình

nhiều quá. Hơn thế nữa, hắn càng “khổ tâm” lo lắng, mai mốt đây, Huấn Cao bị hành

hình mà không kịp xin được mấy chữ thì sẽ “ân hận suốt đời”. Có thể nói, đó tình

huống dở khóc dở cười nhưng trân quý đã được Nguyễn Tuân cảm quan ở phương

diện văn hoá nghệ thuật. Sự giày vò tâm trạng của quản ngục đẩy tác phẩm đến cao

trào khi Huấn Cao đồng ý cho chữ ngay trước đêm người phải ra pháp trường lãnh án

tử hình.

Điều gì đến rồi cũng phải đến, lệnh thi hành án đã được gửi đến nhà lao nơi giam giữ

Huấn Cao, quản ngục gọi thầy thơ lại đến tâm sự rõ sự tình của mình, như một tiếng

thở dài than vãn sao thời gian nhanh quá, còn chưa kịp xin chữ Huấn Cao mà đã nhận

giấy án chém ... Thầy thơ lại nghe xong thì vô cùng cảm động nên đã tìm đến người tù

đang bị giam trong nhà lao kia kể lại sự tình và báo luôn tin tử hình cho Huấn Cao

nghe. Nghe xong người tử tù liền mỉm cười. Đó là một nụ cười cho một người biết

trân quý cái đẹp chứ, không phải là sự sợ hãi trước cái chết đang cận kề. Phải là một

kẻ đã đối mặt với bao hiểm nguy, thân quen với cái chết trong gang tấc thì nụ cười đó

mới nở trên môi như vậy, con người này đúng là anh hùng bất khuất, hiên ngang,

xứng đáng với sự kiêng nể của viên quản ngục, đồng thời lại lại thêm mến phục, yêu

con chữ thể hiện hoài bão cả một kiếp người tung hoành bốn phương trời. Huấn Cao

như thấu hiểu nỗi lòng của quản ngục, đã nói rằng mình cảm cái tấm lòng biệt nhỡn

liên tài của các người.

Nào Huấn Cao có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao

quý như vậy. Thiếu chút nữa, hắn đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ. Nhân cách

thanh cao của viên quản ngục đã khiến Huấn Cao xúc động và quý trọng. Cảnh cho

chữ diễn ra trong phòng giam tử tù chính là sự kỳ ngộ giữa khách anh hùng tài tử với

kẻ biệt nhỡn liên tài, một cảnh đẹp hiếm có trong nhân gian. Kẻ có quyền lại khúm

núm trước một kẻ tử tù, còn kẻ tử tù áy lại thong dong, viết nên bức thư pháp ngàn

người nể phục, yêu quý, săn tìm nhu cầu mong có được như bảo vật quý trên đời.

Trước cái đẹp của thư pháp, viên quản ngục đã trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục

quan “khúm núm” cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ, ... Ngục quan lắng

nghe lời khuyên của tử tù “nên lui về quê nhà” để giữ lấy thiên lương rồi hãy “nghĩ

đến chuyện chơi” chữ, ... Ngục quan vái tử tù một vái và nói qua dòng nước mắt: “Kẻ

mê muội này xin bái lĩnh”. Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của viên quản ngục dưới

ánh sáng của thư pháp và thiên lương.

Hình ảnh nhân vật quản ngục là một trong những thành công của Nguyễn Tuân trong

nghệ thuật miêu tả và xây dựng nhân vật, bằng cái tài hoa độc đáo của một nghệ sĩ bậc

thầy. Yêu cái đẹp với tấm lòng biệt nhỡn liên tài là tâm hồn tính cách của viên quản

ngục. Từ ngoại hình, ngôn ngữ, tâm tư tình cảm đến cử chỉ, hành động của viên quản

ngục đã được Nguyễn Tuân miêu tả với tất cả sự chắt lọc của một ngòi bút tài hoa,

tinh tế, qua đó làm hiện lên một con người có cốt cách rất đẹp.

Viên quản ngục với nghề nghiệp của mình trên phương diện xã hội là hoàn toàn trái

ngược nhau, đối lập với Huấn Cao, nhưng trên phương diện nghệ thuật thì quản ngục

là người biết yêu, biết say mê, tôn thờ cái đẹp và bằng nhân vật này, chủ đề của tác

phẩm càng thêm được điểm tô rõ nét hơn rằng: Cái duy nhất đang được tôn vinh và

kính trọng ở đây chính là cái đẹp.

Phân tích nhân vật quản Ngục

Nhân vật quản ngục - Mẫu 1

Với hành trình suốt đời đi tìm cái đẹp của mình, Nguyễn Tuân được người ta biết đến

là một gương mặt tiêu biểu của nền văn học hiện đại. Vốn tri thức vô cùng uyên bác

cùng tài năng nghệ thuật bậc thầy đã giúp ông để lại rất nhiều tác phẩm văn học có giá

trị cho nền văn học Việt Nam và “Chữ người tử tù” là một tác phẩm như thế. Trong

tác phẩm, bên cạnh sự xuất hiện của Huấn Cao – một con người tài hoa, uyên bác thì

viên quản ngục với những phẩm chất đáng quý cũng là một nhân vật rất đáng được

quan tâm.

Truyện ngắn “Chữ người tử tù” được trích từ tập “Vang bóng một thời”. Ban đầu,

truyện có tên là “Dòng chữ cuối cùng” và đã được in trên tạp chí Tao Đàn vào năm

1938. Đến khi được in trong tập “Vang bóng một thời” tác phẩm đã được đổi tên

thành “Chữ người tử tù”. Truyện kể về cuộc gặp gỡ éo le giữa hai con người với hai

thân phận hoàn toàn đối lập nhau, một bên là người tử tù Huấn Cao còn một bên là

viên quản ngục. Trước sự đối đãi tử tế cùng tấm lòng của viên quản ngục, Huấn Cao

đã đồng ý trước lời xin chữ của quản ngục. Câu chuyện đã tái hiện lại một khung cảnh

cho chữ xưa nay chưa từng có trong buồng giam chật hẹp, bẩn thỉu để rồi kết lại với

những dư vị thấm thía trong lòng độc giả.

Để nói về nhân vật quản ngục, trước hết đó là một người trung niên “đầu đã điểm hoa

râm, râu đã ngả màu”. Khuôn mặt ông được Nguyễn Tuân miêu tả vô cùng điềm đạm,

bình tĩnh, phúc hậu với “mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ”. Có thể

thấy rõ ông đã được miêu tả với một ngoại hình vô cùng ưa nhìn. Cái vẻ nền nã của

ông còn được thể hiện ở vẻ mặt đăm chiêu “nghĩ ngợi” sau khi biết tin về sáu tên tử tù

trong đó “người đứng đầu bọn phản nghịch” là Huấn Cao lại “có tài viết chữ rất nhanh

và rất đẹp”. Với tất cả sự từng trải cùng “tính cách dịu dàng” quản ngục đã biến trở

thành một nhân vật đặc biệt giữa trốn lao tù, khác hẳn với những bọn “sống bằng tàn

nhẫn bằng lừa lọc” nơi đây.

Bên cạnh là một người có “tính cách dịu dàng”, viên quản ngục còn có đời sống nội

tâm vô cùng sâu sắc. Khi biết Huấn Cao không chỉ nổi tiếng với tài cho chữ mà còn là

một bậc trượng phu đầy nghĩa khí nhưng lại là một trong những trọng phạm triều đình

ông đã vô cùng đau khổ. Nguyễn Tuân đã có một so sánh hết sức thú vị rằng nếu xã

hội lao tù là “một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ” thì viên quản ngục được

ví như một thanh âm trong trẻo “chen vào giữa bản đàn ấy”.

Và cái đáng quý nhất ở viên quản ngục là tình yêu dành cho cái đẹp và tấm lòng biệt

nhỡn liên tài. Sự xuất hiện của Huấn Cao dù là trong trại giam nhưng vẫn khơi lên

khao khát muốn “được treo ở nhà riêng một đôi câu đối” do ông Huấn viết. Yêu quý

cái đẹp cũng là yêu quý, kính trọng người tạo ra cái đẹp bởi vậy “hằng ngày vẫn cho

thầy thơ lại mang rượu thịt vào khoản đãi ông Huấn… càng ngày càng hậu hĩnh”. Vì

yêu cái đẹp, kính trọng người tạo ra cái đẹp, ông đã “biệt đãi” đối với một tử tù – hành

động có thể làm nguy hại đến địa vị, thậm chí là tính mạng của ông. Ông “biệt đãi”

với Huấn Cao ngày cả khi bị người ta xua đuổi “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn

ngươi đừng đặt chân vào đây nữa”. Bị xua đuổi ông không hề than trách, cũng không

gắt phạt Huấn Cao, thậm chí đồ ăn được mang đến còn hậu hĩnh hơn trước.

Viên quản ngục luôn mong muốn có được chữ ông Huấn, chỉ mong ông Huấn dịu bớt

tính cách để ông có thể trình bày sở nguyện của mình. Mặc dù đã chọn sai nghề,

nhưng trên đời này làm gì còn viên coi ngục nào lại có một tâm hồn trong sáng, có

một tình yêu với cái đẹp đến thế? Tình yêu cái đẹp càng được thể hiện ở sự “khổ tâm”

của ông trước khi Huấn Cao sắp bị đưa ra pháp trường mà ông không kịp xin chữ thì

ông sẽ “ân hận suốt đời”. Nhưng thật may rằng, qua lời kể của thầy thơ lại, ông Huấn

đã hiểu ra tấm lòng của viên quản ngục và đồng ý cho chữ. Chính nhân cách cao quý

ấy đã làm cho Huấn Cao cảm động: “Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các

người.

Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như

vậy. Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”. Từ tấm lòng của

viên quản ngục, từ sự cảm động của ông Huấn mà cảnh cho chữ xưa nay chưa từng có

đã xuất hiện. Đó là nơi trại giam bẩn thỉu, tăm tối nhưng người ta đã ví nó như cuộc

gặp gỡ giữa người khách anh hùng tài tử với một tấm lòng biệt nhỡn liên tài. Vẻ đẹp

tâm hồn cao quý và tình yêu, sự say mê cái đẹp đã kết nối hai phía đối lập lại với

nhau. Cảnh tượng xưa nay chưa từng có này chính là chìa khóa làm nổi bật chủ đề của

truyện rằng cái đẹp, cái thiện sẽ luôn luôn chiến thắng cái ác, cái xấu dù trong hoàn

cảnh nào đi chăng nữa.

Việc khắc họa thành công vẻ đẹp khác thường, mới lạ của viên quản ngục giữa chốn

ngục tù tăm tối đã cho thấy tâm hồn “suốt đời đi tìm cái đẹp” của Nguyễn Tuân.

Xuyên suốt tác phẩm ta không chỉ bắt gặp thủ pháp tương phản đối lập mà còn thấy cả

nghệ thuật hội họa, điêu khắc được Nguyễn Tuân sử dụng vô cùng khéo léo và chính

điều này đã làm nên sức hút cho tác phẩm. Chỉ bằng một vài nét phác họa độc đáo,

Nguyễn Tuân đã thành công trong việc khắc họa một nhân vật với tấm lòng biệt nhỡn

liên tài cùng sở nguyện cao quý trong mắt người đọc.

Có thể nói, cùng với nhân vật Huấn Cao, viên quản ngục cũng góp phần thể hiện chủ

đề của truyện cũng như điều mà Nguyễn Tuân luôn muốn hướng đến đó là cái đẹp và

cái đẹp luôn đủ sức đánh bại mọi sự xấu xa, bẩn thỉu trong cuộc sống này.

Nhân vật quản ngục - Mẫu 2

"Chữ người tử tù" là một tác phẩm hay của tác giả Nguyễn tuân, đây là một tác phẩm

yêu thích của tôi. Và tôi hoàn toàn phản đối bài viết của tác giả Trần Hà Nam khi nhận

xét về tác phẩm này và nhân vật viên quan coi ngục. Có lẽ về tuổi đời và kiến thức của

tôi chưa bằng tác giả trên, nhưng tôi cũng xin đưa ra một vài ý kiến của riêng mình.

Theo như tác giả đã giới thiệu, viên quản ngục vốn là người đã từng "đọc vỡ nghĩa

sách thánh hiền", là người có cái tâm, là "một âm thanh trong trẻo chen vào giữa một

bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ" - đó là điều tác giả đã khẳng định.

Viên quản ngục không phải là người đứng đầu bộ máy đàn áp, nếu nói ông đại diện

cho chế độ phong kiến lúc bấy giờ còn chấp nhận được. Vì thế khi nghe thầy thơ lại

buột miệng nói, ông đã vội lên tiếng: "Chuyện triều đình quốc gia... nhỡ lại vạ miệng

thì khốn", đó là vì ông sợ người ngoài biết sẽ mang tội chết, bởi ông chỉ là một viên

quan coi ngục - phận hèn chức mọn. Ông đối xử với những người tù khác như thế nào

ta chưa biết vì tác giả không nhắc đến chuyện đó. Nhưng có thể đoán ra phần nào qua

chức vụ của ông, của một viên quản ngục, buộc ông phải làm thế.

Tuy nhiên, tác giả cũng đã nói rằng viên quan này là "người có tính cách dịu dàng và

biết giá người, biết trọng người ngay". Đối xử với Huấn Cao, khi nghe bọn lính lệ

nhắc đến hai từ "để tâm", ông hiểu, nhưng ông không làm thế, không phải vì "người

đó là Huấn Cao - người sở hữu báu vật", mà Huấn Cao còn là người ông hằng kính

trọng, ông làm sao dám giở những trò tiểu nhân bỉ ổi đó ra, chứ thực sự ông không có

mưu mô thủ đoạn gì. hành động ngày ngày dâng rượu thịt của viên quản ngục cũng

chỉ là xuất phát từ tấm lòng của ông, không muốn trong những ngày cuối cùng của

cuộc đời mà Huấn Cao lại phải chịu cực khổ. Hành động này cũng đã vượt qua phép

tắc của triều đình phong kiến. Và có lẽ một phần ông cũng muốn tiếp cận Huấn Cao.

Việc ông muốn có chữ của Huấn Cao, đó không phải là sự thèm khát, mà là ước

nguyện của ông. Phải nói cho rõ, "ước nguyện" và "thèm khát", hai từ này khác xa

nhau về ngữ cảnh, ít nhất là đối với bài "Chữ người tử tù". Tác giả đã xây dựng được

một hình tượng người quản ngục giữa chốn ngục tối mà nung nấu được cái sở nguyện

cao quý như vậy.

Ông là quản ngục, nhưng không có nghĩa là trong nhà tù ông có toàn quyền sinh sát.

Cho nên khi trải lụa cho Huấn Cao viết chữ, ông đã không mở cùm gông, thêm nữa,

nhà lao là nơi tai mắt rất nhiều, nếu sự việc có bị bại lộ thì sẽ mang thêm trọng tội cho

cả ba người. Chi tiết mà tác giả nói đến: "Huấn Cao cổ đeo gông, chân vướng xiềng

đang dậm tô nét chữ" là muốn khẳng định sự bất tử của cái tài cái đẹp dù ở bất cứ đâu.

Nét chữ ra đời trong khi "cổ vướng gông, chân vướng xiềng" và nét chữ ra đời trong

tư thế mà tác giả Trần Hà Nam gọi là "thể hiện trọn vẹn thần thái khí phách người viết

chữ", suy cho cùng, cũng giống nhau cả thôi, có khác chăng là tư thế viết chữ, bởi nét

chữ đều đẹp, đều ý nghĩa.

Nét chữ ra đời trong cảnh gông cùm kìm kẹp, thực tế mà nói thì tất nhiên là không thể

"thỏa chí tung hoành". Nhưng trong tư tưởng, đó vẫn là con người tự do với những

hoài bão tung bay. Chả thế mà tác giả cũng đã nói rằng khi Huấn Cao ngồi từ, ông vẫn

nghĩ đến cái "chí lớn không thành". Huấn Cao đã dành những giây phút cuối cùng của

cuộc đời để sáng tạo cái đẹp, để cái đẹp bất tử, nói những lời khuyên cuối cùng dành

cho người mà ông coi như người bạn tri kỉ.

Nhân vật quản ngục - Mẫu 3

Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn , là một người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông

có một vị trí quan trọng và những đóng góp không nhỏ cho nền văn học Việt Nam

hiện đại. Một trong những sáng tác tiêu biểu để lại tiếng vang trong sự nghiệp hành

văn của Nguyễn Tuân là truyện ngắn" Chữ người tử tù". Trong truyện ngắn " Những

người tử tù", Nguyễn Tuân đã khắc họa thành công hình tượng nhân vật đặc sắc đi vào

lòng độc giả. Ngoài Huấn Cao - con người tài hoa, khí phách hiên ngang, bất khuất và

thiên lương trong sáng thì ta không thể không nhắc đến một nhân vật đặc biệt khác -

viên quản ngục.

Quản ngục: không phải là một anh hùng cao đẹp như Huấn Cao, lại càng không mang

dáng vóc, tính cách của một tên đao phủ khát máu, tham lam lợi lộc , vinh hoa , phú

quý. Ngục quan có một ngoại hình ưa nhìn dễ nhìn. Đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả

màu. Bộ mặt tư lự, nhăn nheo, có một đời sống nội tâm sâu sắc, cả nghĩ. Sau khi nhận

được phiến trát của Sơn Hưng Tuyên đốc bộ đường về chuyện nhận sáu tên tử tù,

trong đó có Huấn Cao "người đứng đầu bọn phản nghịch" lại "có tài viết chữ rất

nhanh và rất đẹp", ngục quan đăm chiêu "nghĩ ngợi".

Hình ảnh ngục quan thao thức giữa đêm khuya khi đĩa dầu sở đã "vợi lần mực dầu",

lúc đầu thì "tự hỉ" càng về khuya thì trên mặt ông "chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng

lặng, kín đáo và êm nhẹ". Việc nhận tù sắp tới đã gây ra nhiều xao động ghê gớm

trong tâm tư vị ngục quan này. Ông là một người từng trải, có tính cách dịu dàng khác

hẳn với những kẻ sống bằng tàn nhẫn bằng lừa lọc trong chốn đề lao. Và điều ta thấy

rõ ở con người này chính là tâm hồn trong sáng, yêu cái đẹp, trọng người tài.

Đối đãi với Huấn Cao, quản ngục hết sức tôn trọng kính cẩn, thể hiện rõ thái độ biệt

nhỡn nhân tài. Ngày nhận tù nhân , viên quản ngục đã làm trái với phong tục nhận tù

mọi ngày," hôm nay viên quan coi ngục nhìn sáu tên tù mới vào bằng cặp mắt hiền

lành". Ngay từ ánh nhìn đầu tiên mà viên quản ngục đã bày tỏ kín đáo tấm chân tình

của mình đối với người sáng tạo ra cái đẹp - Huấn Cao. Mặc kệ cho những tên tay sai

bên dưới nhắc khéo ngài có phải dùng đến những tiểu sảo trong nhà lao để ép cung ,

tra tấn thì viên quản ngục vẫn lặng thinh làm lơ đi điều đó.

Bởi lúc này đây, quản ngục biết mình đã gặp đúng người rồi, người mà từ thủa đọc vỡ

nghĩa chữ sách thánh hiền hắn hằng đêm mong có được chữ của người. Suốt nửa

tháng ở trong tù, ngày nào Huấn Cao cũng nhận được rượu thịt trước bữa cơm tù

thành ra là chuyện lạ nhưng người vẫn cứ điềm nhiên nhận lấy hưởng thụ như thú vui

lúc bình sinh chưa bị giam cầm. Và người đứng đằng sau những bữa rượu thịt ngon

ấy, không ai khác chính là viên quản ngục sắp xếp đối đãi đặc biệt với Huấn Cao. Rồi

đến một hôm quản ngục đích thân xuống hỏi thăm tên tù ngục ta lại càng thêm thấy rõ

tấm chân tình của hắn dành cho Huấn Cao.

Thế nhưng trước những lời lẽ kính cẩn , tôn trọng của hắn, Huấn Cao lại một mực phũ

phàng , coi thường: " Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi

đừng bao giờ đặt chân vào đây". Trước tình huống ấy, người nắm quyền uy trong tay

rất bình tĩnh. Không nổi trận lôi đình để trả thù. Không giở trò tiểu nhân thị oai. Ngục

quan chỉ lui ra lễ phép với một câu: "Xin lĩnh ý", Huấn Cao và năm đồng chí của

người vẫn được "biệt đãi", cơm rượu lại có phần "hậu hơn trước". Tại sao ngục quan

lại xử sự như thế? về vị thế, hắn chỉ tự coi mình là "là kẻ tiểu lại giữ tù", còn Huấn

Cao là một anh hùng tài tử "chọc trời quấy nước", nổi danh trong thiên hạ về cái tài

"viết chữ rất nhanh và rất đẹp". Vả lại, quản ngục còn hi vọng chờ cho Huấn Cao "dịu

bớt tính nết" để xin chữ. Nếu được tử tù cho chữ thì hắn ta "mãn nguyện". Qua đó,

Nguyễn Tuân đã làm nổi bật bao phẩm chất của ngục quan: bình tĩnh, lễ độ, nhẫn

nhục.

Ngục quan có một tâm hồn trong sáng thanh cao, biết trọng người tài, rất yêu thích cái

đẹp. Mặc dù đã "chọn nhầm nghề", nhưng thiết nghĩ trên cõi đời này đã có chúa ngục

nào có "cái sở nguyện" cao quý như hắn ? Cái ao ước của hắn thật là thanh cao, thật là

một thú vui tao nhã nhân văn. Quản ngục ao ước là có một ngày nào đó "được treo ở

nhà riêng mình một đôi câu đối do tay ông Huấn Cao viết". Hắn say mê, hắn khao

khát vì "chữ Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm". Với quản ngục thì có vinh hạnh nào hơn

nếu "có được chữ ông Huấn Cao mà treo, là có một báu vật trên đời". Vì thế, khi chưa

xin được chữ Huấn Cao thì ngục quan sống trong tâm trạng đầy bi kịch.

Nỗi "khổ tâm" của hắn là có một ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà

không dám giáp lại mặt vì quản ngục cảm thấy nhân cách tử tù xa cách ông nhiều

quá!. Hơn thế nữa, hắn càng "khổ tâm" lo lắng, mai mốt đây, Huấn Cao bị hành hình

mà không kịp xin được mấy chữ thì ông "ân hận suốt đời". Có thể nói, đó là một bi

kịch cao quý được Nguyễn Tuân cảm nhận ở phương diện văn hoá nghệ thuật. Sự giày

vò tâm trạng của quản ngục đem đến tình tiết cao trào cho tác phẩm khi Huấn Cao

đồng ý cho chữ ngay trước đêm người phải ra pháp trường lãnh án tử hình.

Điều gì đến rồi cũng phải đế , giấy báo tử được gửi đến nhà lao nơi giam giữ Huấn

Cao, quản ngục gọi thầy thơ lại đến tâm sự rõ sự tình của mình như một tiếng thở dài

than vãn sao thời gian nhanh quá, còn chưa kịp xin chữ Huấn Cao mà đã nhận giấy án

chém... Thầy thơ lại nghe xong thì vô cùng cảm động nên đã tìm đến người tù đang bị

giam trong nhà lao kia kể lại sự tình và báo luôn tin tử hình cho Huấn Cao nghe. Nghe

xong tên tử tù liền mỉm cười. Đó là một nụ cười chứ không phải sự sợ hãi trước cái

chết đang cận kề. Phải là một kẻ đã đối mặt với bao hiểm nguy, thân quen với cái chết

trong gang tấc thì nụ cười đó mới nở trên môi như vậy, con người này đúng là anh

hùng bất khuất, hiên ngang bảo sao mà quản ngục không kiêng nể, lại thêm mến phục,

yêu con chữ thể hiện hoài bão cả một kiếp người tung hoành bốn phương trời. Huấn

Cao như thấu hiểu nỗi lòng của quản ngục, đã nói: "Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn

liên tài của các người.

Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như

vậy. Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ". Nhân cách văn hoá

cao quý của ngục quan đã làm Huấn Cao xúc động và quý trọng. Cảnh cho chữ diễn ra

trong phòng giam tử tù là sự kì ngộ giữa khách anh hùng tài tử với kẻ biệt nhỡn liên

tài, một cảnh đẹp hiếm có trong nhân gian. Kẻ có quyền lại khúm núm trước một kẻ tử

tù, còn kẻ tử tù áy lại thong dong, viết nên bức thư pháp ngàn người nể phục, yêu quý,

săn tìm , cầu mong có được như bảo vật quý trên đời.

Trước cái đẹp của thư pháp, ngục quan đã trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục quan

"khúm núm" cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ... Ngục quan lắng nghe lời

khuyên của tử tù "nên lui về quê nhà" để giữ lấy thiên lương rồi hãy "nghĩ đến chuyện

chơi" chữ... Ngục quan vái tử tù một vái và nói qua dòng nước mắt: "Kẻ mê muội này

xin bái lĩnh". Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngục quan dưới ánh sáng của thư

pháp và thiên lương.

Hình ảnh quản ngục là một trong những thành công của Nguyễn Tuân trong nghệ

thuật miêu tả và xây dựng nhân vật ở phương diện tài hoa độc đáo của nghệ sĩ bậc

thầy. Yêu cái đẹp với tấm lòng biệt nhỡn liên tài là tâm hồn tính cách của ngục quan.

Từ ngoại hình, ngôn ngữ, tâm tư tình cảm đến cử chỉ, hành động của ngục quan đã

được Nguyễn Tuân miêu tả với tất cả sự chắt lọc của một ngòi bút tài hoa, đã làm hiện

lên một con người có cốt cách rất đẹp.

Quản ngục với nghề nghiệp của mình trên phương diện xã hội là hoàn toàn trái ngược

nhau, đối lập với Huấn Cao, nhưng trên phương diện nghệ thuật thì quản ngục là

người biết yêu , biết say mê, tôn thờ cái đẹp và với nhân vật này chủ đề của tác phẩm

càng thêm được thể hiện rõ nét: Cái duy nhất đang được tôn vinh và kính trọng là cái

đẹp.

Nhân vật quản ngục - Mẫu 4

Nhắc đến Nguyễn Tuân những năm 1930-1945, người đọc sẽ nhớ tới truyện ngắn lãng

mạn nổi tiếng của ông: " Chữ người tử tù". Một cuộc kì ngộ diễn ra nơi chốn nhà tù

chật chội với những điều trái ngang. Nổi bật ở đó là hình ảnh nhân vật Huấn Cao -

một người anh hùng một người nghệ sĩ tài hoa. Nhưng nhắc đến Huấn Cao thì không

thể thiếu viên quản ngục : " một thanh âm trong trẻo" giữa chốn lao tù.

Quản Ngục được giới thiệu ngay ở phần đầu tác phẩm trong cuộc trò chuyện với thầy

thơ lại. Cái tên Huấn Cao xuất hiện trong phiến trát khiến Quản Ngục ngờ ngợ, ông

hỏi thầy thơ lại về Huấn Cao với thái độ quan tâm, mến mộ một cách kín đáo. Nhân

vật quản ngục với chức danh là quan coi ngục chức không cao, bổng không lộc nhưng

cũng có thể coi là người có danh có phận, là người thay mặt cho luật lệ triều đình. Từ

cách giới thiệu ban đầu, nhà văn đã giúp ta hiểu rõ hơn về nhân vật này.

Trong đêm đầu tiên hình ảnh Quản Ngục được khắc hoạ với dáng ngồi tư lự "khuôn

mặt băn khoăn ngồi bóp thái dương...". Có lẽ trong lòng viên quản ngục có một tâm sự

kín đáo. Quản Ngục băn khoăn bởi sự xuất hiện của Huấn Cao trong nhà ngục cũng có

nghĩa là một kẻ tài hoa sắp phải chịu án tử hình. Một nỗi tiếc nuối mơ hồ trước một

ngôi sao chính vị sắp từ biệt vũ trụ. Nhưng là người có danh có phận, quản ngục lại

sống trong nghịch cảnh, cô đơn. Ông có ước nguyện muốn xin chữ mà lại không dám

nói. Thân phận " cá chậu chim lồng".

Một viên quan coi ngục, một cái tên khi được nhắc đến ngay cả ngày nay huống chi

thời kì phong kiến, luôn có những định kiến nhất định về họ: những kẻ xảo quyệt, ham

tiền,.... Nhưng Nguyễn Tuân lại xây dựng một hình tượng mới về quan coi ngục: một

quản ngục có lòng biệt nhỡn người người tài.

Viên Quản ngục có sở nguyện cao quý là xin được chữ Huấn Cao để treo ở nhà. "Viên

quản ngục khổ tâm nhất là có một ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà

không biết làm thế nào mà xin được chữ. Không can đảm giáp lại mặt một người cách

xa y nhiều quá, y chỉ lo mai mốt đây, ông Huấn bị hành hình mà không kịp xin được

mấy chữ, thì ân hận suốt đời mất". Một sở nguyện tao nhã thật cùng. Ông quan tâm

đến Huấn Cao. Nghe tin Huấn Cao đến trại giam, ông sai Thơ lại dọn dẹp lại chu đáo

" cần dùng đến".

Rồi khi Huấn Cao đến, viên quản ngục tiếp đón bằng biệt lệ. Lính áp giải hỏi viên

quan ngục, ý nhắc những biện pháp tra tấn như mọi khi, nhưng viên quan coi ngục trả

lời đầy ung dung, khác hẳn mọi ngày khiến chúng giật mình, ngơ ngác. Ông nhìn

Huấn Cao bằng ánh mắt "hiền lành" và thái độ khiêng nể không thể có của một người

coi ngục với người bị tù đày. Viên quản ngục còn biệt đãi Huấn Cao khi ngày nào

cũng cho Thơ lại bữa bữa dâng rượt thịt, không chỉ với Huấn Cao mà với cả bạn bè

của Huấn Cao.

Rồi một hôm quản ngục khép nép đến thăm Huấn Cao, bị Huấn Cao xẵng giọng mắng

và tỏ ra khinh bạc: "Ta chỉ muốn một điều là ngươi đừng bao giờ đặt chân vào đây."

Quản ngục lễ phép, nhã nhặn, một mực thành kính đáp: "Xin lĩnh ý." Cách cư xử điềm

đạm, thái độ nghiêm cung, mục đích bày tỏ tấm thị tình đúng mực này soi sáng một

tâm hồn cao quý và sẵn lòng quỳ gối trước hoa mai.

Khi biết Huấn Cao đồng ý cho chữ, viên quản ngục chuẩn bị chu đáo lụa trắng, thỏi

mực, mực thơm. Sự chuẩn bị đó cho thấy viên quản ngục trân trọng cái đẹp vô cùng.

Xin chữ Huấn Cao bằng thái độ " khúm núm" để thấy viên quản ngục coi trọng Huấn

Cao, coi trọng cái đẹp. Trước cái đẹp của thư pháp, ngục quan đã trở thành tri âm, tri

kỉ của tử tù. Ngục quan "khúm núm" cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ...

Ngục quan lắng nghe lời khuyên của tử tù "nên lui về quê nhà" để giữ lấy thiên lương

rồi hãy "nghĩ đến chuyện chơi chữ... Ngục quan vái tử tù một vái và nói qua dòng

nước mắt: "Kẻ mê muội này xin bái lĩnh". Viên quản ngục coi Huấn Cao như đấng

thiêng liêng, người đi truyền đạo. Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngục quan

dưới ánh sáng của thư pháp và thiên lương, ánh sáng của cái đẹp.

Nguyễn Tuân thành công sử dụng bút pháp lãng mạn xây dựng hình tượng nhân vật

Quản ngục khác hoàn toàn với những định kiến trước giờ. Đó là viên quản ngục yêu

cái đẹp, trân trọng người tài, trân trọng ánh sáng thiên lương. Một con người "sống

gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn".

Nhân vật quản ngục - Mẫu 5

Nguyễn Tuân với những trang anh hùng dũng liệt hiện lên dưới một 1 lớp ngôn ngữ

dân tộc thuần khiết và chuẩn mực, luôn cố gắng hết sức mình để làm sống dậy một

thời quá khứ rực rỡ. Và dường như cảm thấy mình không đủ sức. Nguyễn Tuân kéo cả

những nhân vật của mình theo khuynh hướng ấy. Đó là trường hợp của viên quản

ngục trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” (trong tập Vang bóng một thời).

Quản ngục: không phải là một anh hùng cao đẹp như Huấn Cao, lại càng không mang

dáng vóc, tính cách của một tên đao phủ khát máu (Bữa rượu máu). Con người đó là

một hình ảnh trung gian giữa cái đẹp và cái không đẹp. Dưới ngòi bút tài hoa của một

bậc thầy về ngôn ngữ, hình ảnh trung gian ấy cũng mập mờ, không có ranh giới rõ rệt.

Thoạt nhiên, viên quản ngục có vẻ như là một con người cam chịu, yên phận và cũng

chẳng có gì khác những kẻ cùng địa vị đương thời: “Chuyện triều đình quốc gia chúng

ta biết gì mà bàn bạc cho thêm lời". Cái khuôn khổ phong kiến, cái “phép nước” đã

khiến quản ngục quen với việc nhận tù, với "những mánh khóe hành hạ thường lệ”.

Những lúc ấy, viên quản ngục cứ lạnh lùng như một cỏ may, ngoan ngoãn như một

tên nô lệ trung thành với vai trò của mình.

Nhưng có ai ngờ, bên trong con người đó vẫn luôn tồn tại một mầm sống tươi xanh

của cái đẹp. Cái mầm ấy bị đè bẹp nhưng vẫn khắc khoải sống như chờ đợi một lúc

nào đó được vươn lên. Rồi thời điểm đó cũng đến. Huấn Cao, con người văn võ song

toàn xuất hiện với “cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp”. Quản ngục bắt đầu rơi vào

một tâm trạng hết sức khó xử. Một sự đấu tranh âm thầm trở thành nét tiêu biểu cho

quản ngục suốt truyện mà cũng chính là biểu hiện tiêu biểu cho quản ngục suốt truyện

mà cùng chính là biểu hiện tiêu biểu cho tính “hướng nội” mỗi chúng ta thường bắt

gặp trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.

Cuối cùng thì niềm đam mê cái đẹp cũng đã chiến thắng. Tuy cái chiến thắng đó chưa

phải là tuyệt đối nhưng vẫn đủ biến viên quản ngục thành một con người khác. “Bấy

nhiêu âm thanh phức tạp bay cao lần lên khỏi mặt đất, nâng đỡ lấy một ngôi sao chính

vị muốn từ biệt vũ trụ”, “Ngôi sao chính trị" dĩ nhiên là ám chỉ Huấn Cao. Còn “thanh

âm phức tạp” ngầm chỉ ai? Con người ấy chính là quản ngục. Quản ngục muốn nâng

niu cái đẹp nhưng lại sợ. Vì thế nên Nguyễn Tuân đã để cho nhân vật này hóa thân

thành một cái gì đó vô hình, hư ảo. Chi tiết đó vừa bộc lộ nét mạnh của Vang bóng

một thời lãng mạn và khao khát đánh thức cái đẹp, vừa để lộ thấp thoáng điểm yếu và

sự yếu đuối của Nguyễn Tuân trong cái nhìn hoài vọng xa xôi. Nó khiến Nguyễn Tuân

như tránh né, đem ông trời ra mà trách: '‘Ông trời nhiều khi chơi ác đem đày ải những

cái thuần khiết giữa một đống cặn bã”.

Cũng từ ý niệm ấy, quản ngục nghĩ mình “chọn nhầm nghề mất rồi", Nguyễn Tuân đi

tìm cái đẹp và đã tìm ra cái đẹp long lanh, mong manh giữa một vùng trời đen tối.

Việc miễn những mánh khóe hành hạ, biệt đãi những người tử tù, rồi bạo dạn xin chữ,

một cách khéo léo từng chút từng chút gắn thêm nét đẹp vào con người quản ngục bởi

vì: “Biết người tài, không phải là kẻ xấu". Mặc dù vậy khi đã biệt đãi, đã toan tính

cách xin chữ, quản ngục vẫn còn sợ, vẫn dặn viên thơ lại nói với Huấn Cao: “Miễn là

ngài giữ kín cho”. Một chi tiết nhỏ nhưng chắc là không thể thiếu. Một chi tiết vừa

lãng mạn vừa hiện thực. Mến cái tài của Huấn Cao nhưng sợ “phép vua”. Phải tinh tế

lắm. Nguyễn Tuân mới phát hiện ra điều đó. Phải tài hoa lắm Nguyễn Tuân mới thể

hiện được điều đó. Nếu không viết về nỗi sợ ngấm ngầm thì là không thật, mà Nguyễn

Tuân lại là con người luôn vươn tới cái đẹp, cái thật. Nếu viết quá nhiều thì sẽ làm

ngắt quãng mạch chuyển biến đang cuồn cuộn, sôi sục trong nhân vật hình tượng.

Mến cái tài của Huấn Cao, khát khao “có được chữ ông Huấn mà treo là có một báu

vật trên đời”, đến lúc này, quản ngục dường như không còn là quản ngục mà là hóa

thân của Nguyễn Tuân với nhịp tim và hơi thở dành trọn cho sự nâng niu cái đẹp.

“Một buổi chiều lạnh, viên quản ngực tái nhặt người đi sau khi tiếp đọc công văn”.

Không còn là thương tiếc, xót xa mà đã đạt đến đỉnh điểm của niềm đau xót, thẫn thờ.

Việc nhận công văn, quản ngục biết trước nhưng vẫn thấy đột ngột, hụt hẫng. Thiên

lương vừa sóng dậy trong một con người đã thúc giục quản ngục hành động. Một.

hành động trái ngược với những gì quản ngục nói: “Ta biết rồi, việc quan ta đã có

phép trước”.

Tình yêu cái đẹp đến đam mê đã đánh thức khí phách tiềm tàng nằm im suốt bao

nhiêu năm.

Trong cảnh cho chữ hùng vĩ, có một chi tiết đáng nhớ: “Người tù viết xong một chữ

viên quản ngục lại vội khúm núm cất những đồng tiền xèng đánh dấu ô chữ đặt lên

phiến lục ông”, “khúm núm” không phải chỉ vì nịnh bợ mà là vì cảm phục. Khi sự

cảm phục lên đến đỉnh điểm cũng là lúc kết thúc truyện. “Kẻ mê muội này xin bái

lĩnh”. Một nghệ thuật tài hoa, kết thúc truyện ở cao trào. Chính nghệ thuật độc đáo đó

đã nêu bật cái đẹp toàn diện, toàn mỹ và rất đặc sắc của cả người xin chữ và người cho

chữ.

Dọc theo suốt chiều dài của truyện, nhân vật quản ngục luôn tồn tại với một ý nghĩa

nhất định. Quản ngục không chỉ là một hình tượng độc đáo mà còn là nhân vật hội đủ

những đặc điểm chung nhất của Vang bóng một thời, của quan niệm và phong cách

Nguyễn Tuân: lãng mạn mà vẫn hiện thực, là tiếng nói của thiên lương, của tinh thần

dân tộc, là biểu hiện của sự “yêu mến và luyến tiếc những cái đã qua và có sức làm

sống lại một thời xưa cũ”.

Nhân vật quản ngục - Mẫu 6

Nguyễn Tuân - nhà văn suốt một đời đi tìm cái đẹp. Trước cách mạng tháng Tám nhân

vật trong trang văn của đều là những người hiện thân của cái đẹp. Chắc hẳn chúng ta

chẳng thể quên một ông Huấn Cao tài hoa tài tình, thiên lương cao đẹp mà anh dũng,

bất khuất. Bên cạnh đó nhân vật viên quản ngục được tác giả khắc họa là một người

trọng nghĩa khí, biết yêu và trân trọng cái đẹp càng làm nổi bật lên nhân cách cao đẹp

của nhà văn.

Xét về địa vị xã hội viên quản ngục là người đại cho quyền lực, pháp luật của triều

đình và đại diện cho cái xấu cái ác lúc bấy giờ. Tuy nhiên xét về phương diện nghệ

thuật ông lại là người ham mê, yêu thích cái đẹp và say đắm nét chữ của Huấn Cao vô

cùng.

Viên quản ngục là một người có tâm hồn nghệ sĩ biết yêu và trân trọng cái đẹp. Điều

đó được thể hiện trước tiên là ở sở thích chơi chữ. Xưa nay khi nhắc quan lại người ta

thường nghĩ ngay đến những tên “đầu trâu mặt ngựa” hống hách, thị uy chứ nào ai

biết vẫn có một viên quan có tâm hồn nghệ sĩ với thú chơi tao nhã như viên quản

ngục. Ông say mê điều đó vô cùng, ông luôn khao khát có được chữ ông Huấn treo

trong nhà riêng của mình bởi “Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm”, ông coi đó là

một vật báu trên đời. Sở nguyện đó còn được thể hiện ở tâm trạng hồ hởi vui mừng

của ông khi biết tin trong số phạm nhân được áp giải về có Huấn Cao. Ông vừa băn

khoăn không biết làm thế nào để xin được chữ ông Huấn, vừa tiếc nuối vô cùng cho

người tài mà lại chịu cảnh ngục tù đao phủ cũng vừa day dứt khổ tâm khi sở nguyện

chưa thành. Ông chỉ lo một mai ông Huấn bị hành hình mà chưa kịp xin chữ thì thật

đáng tiếc và ân hận suốt đời. Nguyễn Tuân đã nhìn nhận nét đẹp nhân cách của nhân

vật ở phương diện văn học nghệ thuật thật sâu sắc và đáng trân trọng.

Viên quản ngục là người có con mắt tinh tường biết nhìn nhận và đánh giá người tài

năng đồng thời cũng là người có tấm lòng biệt nhỡn liên tài. Trong phần đối thoại với

thầy thơ lại ông luôn thể hiện sự thành kính chân thành của mình đối với Huấn Cao.

Hằng ngày biệt đãi ông Huấn và những người bạn tù bằng rượu thịt thơm ngon. Khi bị

Huấn Cao khinh miệt, coi thường ông không hề trách móc tức giận hay tìm cách trả

thù mà vô cùng kính cẩn, lễ độ và thấu hiểu “Những người chọc trời khuấy nước, đến

trên đầu người ta, người ta cũng chẳng biết có ai nữa, huống chi cái thứ mình chỉ là

một kẻ tiểu lại giữ tù”. Quả là một viên quan có tấm lòng đáng kính.

Ông còn là người có thiên lương trong sáng, biết cúi mình trước cái đẹp. Trong buổi

tối đêm đầu tiên khi Huấn cao ở trong ngục ông băn khoăn, trăn trở suy nghĩ về cái

nghề của mình với “bộ mặt suy tư lự” vì “chọn nhầm nghề mất rồi”. Nguyễn Tuân đã

nhận xét viên coi ngục là “một âm thanh trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà

nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ”. Khi được Huấn Cao đồng ý cho chữ ông vô cùng hạnh

phúc. Ông cúi mình trước cái đẹp thể hiện trong tư thế, tâm thế khi nhận chữ trong

không gian tăm tối, bẩn thỉu chốn ngục tù. Viên quản ngục “khúm núm cất những

đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ trên mặt phiến lụa óng”. Cái khúm núm ấy không phải

là hèn hạ mà càng tôn lên sự thanh cao của một nhân cách đẹp đẽ. Đặc biệt khi được

Huấn Cao cho lời khuyên để giữ được thiên lương thì hãy thoát khỏi cái nghề này đi

thì cảm động vái người tù và rỉ nước mắt vào kẽ miệng thốt lên lời chân thành “Kẻ mê

muội này xin bái lĩnh” cho thấy thiên lương trong sáng của viên quan coi ngục đáng

được trân trọng ở “Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa

lọc”.

Với tài năng kết hợp hài hòa giữa bút pháp lãng mạn và tả thực. Ngôn ngữ nghệ thuật

sinh động có sử dụng từ Hán Việt xen lẫn từ thuần Nôm, những câu văn chừng mực,

nhẹ nhàng sâu lắng đã khắc họa được hình tượng nhân vật viên quản ngục trọng nghĩa

trọng tài để sánh ngang với ông Huấn anh dũng tài hoa, làm nên những hình tượng

nhân vật hiện thân cho cái đẹp của “một thời vang bóng” trong trang văn Nguyễn

Tuân.

Qua nhân vật viên quản ngục cho ta thêm bài học về cách nhìn nhận, quan niệm về

con người. Trong mỗi chúng ta luôn có một tâm hồn nghệ sĩ biết yêu cái đẹp và trân

trọng người tài, không phải ai cũng xấu, bên cạnh những con người chưa tốt vẫn có

những tấm lòng cao cả, thiên lương trong sáng. Điều đó cũng cho thấy quan niệm mới

mẻ về nghệ thuật là cái đẹp có thể nảy sinh trong môi trường cái xấu cái ác nhưng

không vì thế mà nó lụi tàn, trái lại càng bừng sáng rực rỡ và mang ý nghĩa nhân văn

cao đẹp.

Nhân vật quản ngục - Mẫu 7

Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, bên cạnh nhân vật Huấn Cao, ta còn thấy hiện lên

nhân vật quản ngục biết trọng người và biết quý người ngay thẳng, viên quản ngục là

một thanh âm trong trẻo chen giữa bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ. Nhân

vật đã được Nguyễn Tuân khắc họa vô cùng đặc sắc, đầy ấn tượng.

Quản ngục là một người đã lớn tuổi, đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu. Khuôn

mặt luôn tự lự, nhăn nheo chứng tỏ ông có một đời sống nội tâm sâu sắc, phong phú.

Sau khi nhận được phiến trát gửi về, trong sáu tên tử tù có ông Huấn Cao, người mà

ông hằng ngưỡng mộ về tài viết chữ đẹp, điều đó làm ông vô cùng băn khoăn, nghĩ

ngợi.

Quản ngục là người có số phận bi kịch. Ông là người “tính cách dịu dàng và lòng biết

giá người, biết trọng người ngay” “là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản

đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ”. Nhưng tính cách đó, con người đó lại bị đặt

trong hoàn cảnh đề lao chỉ có lừa dối, tàn nhẫn. Hoàn cảnh sống và phẩm chất của

nhân vật hoàn toàn trái ngược nhau: quản ngục tâm điền tốt và thẳng thắn nhưng lại

phải ăn ở đời đời, kiếp kiếp với một lũ cặn bã. Đó chính là bi kịch của cuộc đời ông.

Sống trong hoàn cảnh đó, nhưng quản ngục vẫn giữ được cho mình một tâm hồn và

cốt cách cao đẹp. Nhận được phiến trát, biết được trong số tử tù có Huấn Cao điều đó

đã làm ông suy nghĩ cả đêm, việc nhận tù sắp tới gây xáo động lớn trong tâm từ của

ông: khuôn mặt “tư lự” dần thay thế bằng “mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và

êm nhẹ”. Có phải chăng trong đêm thanh tĩnh đó, ông đã suy nghĩ, đã cất nhắc để

quyết định sẽ có biệt đãi riêng với người tư tù mang tên Huấn Cao này, cũng bởi vậy

từ khuôn mặt tư lự, lo lắng chuyển sang sự thanh thản, bình lặng.

Niềm say mê nghệ thuật, lòng trân trọng người tài chính là yếu tố đã khiến ông quyết

định biệt đãi với Huấn Cao. Nhưng đi đến quyết định này, chính bản thân quản ngục

cũng phải đối mặt với nguy hiểm. Nhưng bằng tình yêu cái đẹp, bằng khí phách của

chính mình viên quản ngục vẫn quyết định biệt đãi với Huấn Cao. Biệt đãi Huấn Cao,

quản ngục cũng mang trong mình niềm hi vọng sẽ xin được chữ của ông, nhưng đó

chỉ là hi vọng mong manh, bởi tính ông Huấn vốn khoảnh, điều này quản ngục hiểu

rất rõ. Ngày cả khi đem tất cả dũng khí vào gặp Huấn Cao, nhận được thái độ coi

thường từ Huấn Cao, nhưng quản ngục chỉ lễ phép lui ra và nói: “Xin lĩnh ý” và mọi

sự biệt đãi vẫn diễn ra như cũ. Hành động đó, cử chỉ nhún nhường đó là cả tấm lòng

của quản ngục dành cho Huấn Cao, cũng chính ông đã tự bộc bạch: “những người

chọc trời khuấy nước, đến trên đầu người ta, người ta cũng còn chẳng biết có ai nữa,

huống chi cái thứ mình chỉ là một kẻ tiểu lại giữ tù”. Sự biệt đã và thái độ nhún

nhường đó cho thấy thái độ tâm phục, lòng biết giá người và trọng người ngay của

quản ngục với Huấn Cao.

Trong những ngày Huấn Cao dưới sự cai quản của mình, quản ngục còn mang trong

mình hi vọng: ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết khi ấy ông sẽ xin ông Huấn chữ lên chữ

lần lụa vuông vắn, trắng tinh đã được ông chuẩn bị từ lâu. Nếu được Huấn Cao cho

chữ thì cả đời này của ông coi như đã thỏa ý, đã mãn nguyện. Điều ông đau lòng nhất

là ông Huấn dưới quyền mình nhưng chẳng biết làm cách nào để có thể xin chữ. Ông

sợ một mai ông Huấn bị giải đi thì ông sẽ ân hận cả đời.

Ngày nhận được công văn, quản ngục “tái nhợt người đi”, nốt đêm nay thôi, ngày mai

ông Huấn Cao đã bị giải đi để hành hình, vậy là sở nguyện xin chữ của ông có lẽ sẽ

mãi mãi không thể thực hiện. Nhưng bên cạnh ông còn có một thầy thơ lại cũng mang

trong mình tấm lòng biệt nhỡn liên tài, nghe lời tâm sự của quản ngục, thầy thơ lại đã

tìm ông Huấn và kể về nỗi lòng sâu kín của quản ngục. Huấn Cao thấu hiểu nỗi lòng

viên quản ngục: “Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các ngươi. Nào ta có biết

đâu một người như thầy Quản đây mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu

chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”. Chính nhân cách, phẩm chất của

viên quản ngục đã làm cho Huấn Cao cảm phục và xúc động. “Cảnh cho chữ diễn ra

trong phòng giam tử tù và sự kì ngộ giữa khách anh hùng tài tử với kẻ biệt nhỡn liên

tài”. Trong không gian nhà tù tối tăm, ẩm thấp, chật hẹp đã diễn ra cảnh cho chữ chưa

từng có. Tấm lụa bạch trắng còn nguyên vẹn lần hồ, những đồng tiền kẽm đánh dấu ô,

mùi mực thơm đều đã được viên quản ngục cẩn trọng chuẩn bị với tất cả lòng thành

kính. Dưới ánh đuốc tỏa ra đỏ rực, ba chiếc đầu chụm lại chăm chú từng nét chữ

người tù đang viết. Mỗi chữ Huấn Cao viết xong, viên quản ngục đều “khúm núm cất

những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ” thầy thơ lại “run run bưng chậu mực”. Trên lần

lụa trắng, những nét chữ được viết ra, viên quản ngục lắng nghe lời khuyên chân

thành của tử tù, lui về quê nhà, bỏ nghề để giữ vững thiên lương trong sạch của mình.

Cảm về tài năng, cảm về nhân cách, viên quản ngục vội vái người tù một vái, trong

hàng nước mắt nói: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”. Ông tự nhận mình là kẻ mê muội,

bao lâu nay sống trong cảnh đề lao, thiếu chút nữa đã làm hoen ố nhân cách và thiên

lương của chính mình. Nhờ có ánh sáng của cái đẹp, của nhân cách Huấn Cao, quản

ngục mới được khai sáng, mới có thể sống nốt phần đời còn lại trong sự thanh tĩnh,

trong sạch.

Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc biệt, đặt nhân vật vào tình huống gặp gỡ độc đáo,

kết hợp với nghệ thuật cường điệu, phóng đại, tương phản giúp bộc lộ tính cách nhân

vật. Nhân vật được khắc họa thiên về chiều sâu tâm lí thể hiện qua các lời độc thoại

nội tâm.

Bằng nghệ thuật khắc họa nhân vật đặc sắc, độc đáo, Nguyễn Tuân đã vẽ lên chân

dung của một quản ngục thật đẹp đẽ, cao cả về nhân cách. Đồng thời ông cũng cho

thấy trong mỗi một con người luôn có một phần con người nghệ sĩ, tâm hồn yêu cái

đẹp, trọng cái tài.

Phân tích Viên quản Ngục

Nhân vật quản ngục - Mẫu 1

“Chữ người tử tù” là một trong những tác phẩm nổi bật nhất trong sự nghiệp sáng tác

của Nguyễn Tuân. Mang trong mình niềm đam mê cái đẹp, các sáng tác của ông luôn

tập trung khám phá, khai thác con người ở khía cạnh tài hoa, nghệ sĩ. Viên quản ngục

trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” là một nhân vật điển hình cho bút pháp sáng tạo

và tư duy nghệ thuật của Nguyễn Tuân.

“Chữ người tử tù” kể về một người tử tù có tài viết chữ đẹp tên Huấn Cao. Khi bị đưa

vào tù, người quản ngục thay vì đối xử với người tù tàn bạo, độc ác thì lại vô cùng

trân trọng, ngưỡng mộ Huấn Cao vì cái tài, khao khát được Huấn Cao viết cho dòng

thư pháp. Trước ngày Huấn Cao bị hành hình, trong nhà ngục tối tăm, ẩm thấp cảnh

cho chữ được diễn ra đầy xúc động. Hình tượng viên quản ngục được tác giả xây dựng

với những đặc điểm nổi bật, một tâm hồn thánh thiện, khát khao và trân quý cái đẹp.

Viên quản ngục được giới thiệu theo cách trực tiếp trong cuộc đối thoại với thơ lại.

Nguyễn Tuân miêu tả viên quản ngục với một vài nét đặc trưng về ngoại hình: "băn

khoăn ngồi bóp thái dương", "đều đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu", "bộ mặt tư lự",

bộc lộ hình ảnh của một con người từng trải, giàu trải nghiệm. Những nét miêu tả ấy

không chỉ mang đến cho người đọc những hình dung về diện mạo, tuổi tác, phong thái

của viên quản ngục mà còn góp phần khắc sâu thế giới nội tâm nhân vật. Bên trong

con người có vẻ đăm chiêu kia dường như đang chất chứa những nỗi niềm, tâm sự day

dứt. Hình ảnh con người điềm tĩnh, kín đáo, có phần khắc khổ, hoàn toàn khác với vẻ

ngoài hống hách, tàn ác của viên quan coi ngục thông thường. Người đọc bỗng đặt ra

câu hỏi rằng, tại sao một con người có gương mặt suy tư như thế lại làm một cái nghề

đi ngược với thiên lương của mình như vậy?

Nhân vật làm nghề coi ngục, đại diện cho giai cấp thống trị, biểu tượng của cái ác, của

sự hà khắc trong giai cấp phong kiến nhưng lại có tình yêu cháy bỏng cho cái đẹp.

Dưới góc độ nghề nghiệp, vị thế của quản ngục khác hoàn toàn so với Huấn Cao.

Nhưng nhà văn đã chú trọng miêu tả cái tâm, một nhân cách đẹp đẽ tỏa sáng nơi ngục

tù tăm tối. Điều này thể hiện qua thái độ tiếp nhận tù nhân và sự biệt đãi đối với Huấn

Cao như "bảo ngục tốt quét dọn lại buồng giam tươm tất, sạch sẽ", những ngày Huấn

Cao ở tù cũng ngày ngày dâng rượu thịt với thái độ cung kính. Đây quả là một sự đối

đãi quá sức đặc biệt đối với một tù nhân. Mặc dù lúc đầu bị Huấn Cao khinh bỉ đuổi

đi, nhưng người quản ngục vẫn đều đặn tỏ lòng kính trọng, vẫn dâng rượu thịt, thậm

chí còn hậu hĩnh hơn trước.

Lạ kì thay, kẻ tử tù thì ra oai, khinh bạt, kẻ coi tù lại nhịn nhục, hạ thấp mình. Sự đối

lập giữa vị thế và cách ứng xử của nhân vật đã khẳng định cai ngục là người hết mực

trân trọng cái tài, cái đẹp. Chính bản thân quản ngục cũng không hề oán than thái độ

của Huấn Cao mà còn tự ý thức rằng:" Mình chỉ là một kẻ tiểu lại giữ tù". Ông ý thức

sâu sắc về mình, về vị thế của bản thân. Thật nghịch lý khi một kẻ thống trị lại tự nhận

mình thấp kém. Phải chăng, cái nghịch lý ấy đã lý giải được tấm lòng nhân vật trước

cái tài, cái đẹp cốt lõi trong tâm hồn con người. Không phải ai cũng có những hiểu

biết về Huấn Cao nổi tiếng viết chữ đẹp. Qua ngòi bút Nguyễn Tuân, quản ngục là

người có vẻ đẹp "Thiên lương trong sáng", một bản chất lương thiện trời phú. Nguyễn

Tuân cũng từng có những liên tưởng rất thú vị về nhân vật này, một :nốt nhạc đẹp,

một nốt sáng vút cao giữa bản đàn hỗn loạn, xô bồ".

Viên quản ngục còn là một người có nhân cách đẹp, biểu tượng của cái đẹp đặt trên

cái trần tục tầm thường. Nguyễn Tuân từng khẳng định: "Ông trời nhiều khi chơi ác,

đem đày ải những cái thuần khiết vào giữa một đống cặn bã". Phải chăng, giữa đống

cặn bã của ngục tù, hình ảnh viên quản ngục chính là viên ngọc trong trẻo, sáng rỡ. Vẻ

đẹp nhân cách được thể hiện ở việc nhân vật này luôn lấy cái tài hoa, khí phách và

nhân cách để làm thước đo giá trị con người. Đối với thầy thơ lại, viên quản ngục nghĩ

rằng "hắn cũng như mình, cũng chọn nhầm nghề mất rồi". Một kẻ kính mến khí

phách, con mắt nhìn người sâu sắc, lấy tiêu chí từ vẻ đẹp tài hoa chứ không xuất phát

từ xuất thân hay vẻ ngoài. Vẻ đẹp tâm hồn còn được thể hiện qua khát vọng xin chữ,

"sở nguyện" của cả đời người.

Đó là hoài bão, khát vọng làm sao để xin được chữ của Huấn Cao. Trong lòng viên

quản ngục chỉ băn khoăn rằng mai mốt đây, ông Huấn bị hành hình mà không kịp xin

được mấy chữ thì ân hận suốt đời mất. Chơi chữ là một nghệ thuật, người chơi chữ

phải là một người nghệ sĩ tài hoa có con mắt thẩm mĩ vượt lên trên cái tầm thường.

Với quản ngục, nét chữ của Huấn Cao giống như một báu vật, trân trọng nét chữ hay

chính là trân trọng nhân cách và giá trị con người. Tấm lòng của quản ngục với Huấn

Cao là tấm lòng trân trọng cái tài. Chừng nào vẫn có những con người sáng tạo ra cái

đẹp, chừng đó vẫn có những con người khát khao nâng giữ và vinh danh cái đẹp đó.

Tài năng xây dựng nhân vật với những nét đặc trưng điển hình, ngôn từ mĩ miều và

cách thức để nhân vật tự bộc lộ tính cách qua lời nói và hành động, Nguyễn Tuân đã

thành công trong việc xây dựng một nhân vật thứ chính nổi bật với những đức tính tốt

đẹp. Đặc biệt, nhân vật này cũng yêu cái đẹp, tôn sùng cái đẹp như chính cái cách mà

Nguyễn Tuân quan niệm về đời sống, văn chương và xã hội.

Nhân vật quản ngục - Mẫu 2

Một nền văn học lớn là một nền văn học có nhiều phong cách, một nhà văn lớn là một

nhà văn xây dựng cho mình một phong cách riêng độc đáo. Nguyễn Tuân là một nhà

văn như thế. Phong cách nghệ thuật nổi bật của ông chính là tài hoa uyên bác và là

một người suốt đời đi tìm cái đẹp. Chính bởi phong cách ấy mà những tác phẩm của

ông mang đậm sự tài hoa uyên bác. Đặc biệt là chữ người tử tù, trong tác phẩm ấy

ngoài nhân vật Huấn Cao ta cũng không thể nào không nhắc đến nhân vật Viên quản

ngục. Dưới ngòi bút tài hoa uyên bác, một bậc phù thủy ngôn ngữ chẻ sợi tóc làm tư

nhân vật ấy hiện lên cũng thật đáng chú ý.

Chữ người tử tù là một trong những truyện trong tập vang bóng một thời của nhà văn

Nguyễn tuân. Tập truyện viết về những thói quen xưa cũ nay chỉ còn vang bóng mà

thôi. Trong đó chữ người tử tù kể về một cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa nhân vật viên

quản ngục và Huấn Cao. Không gian gặp gỡ là nhà tù nơi ngự trị của bóng tối và là kẻ

thù của cái đẹp. Thời gian là những ngày cuối cùng của tử tù Huấn Cao. Ta thấy được

cái tình huống éo le ấy nhưng còn thấy được sự éo le hơn trong chính thân phận của

họ. Viên quản ngục là đạo diện cho triều đình còn Huấn Cao thì lại chống lại triều

đình. Những trên bình diện nghệ thuật thì họ không còn là kẻ thù của nhau nữa. Huấn

Cao viết chữ đẹp còn viên quản ngục thì lại yêu thích say đắm cái đẹp. Chính vì thế

mà trên bình diện nghệ thuật họ là những người tri kỉ. Và đồng thời xuất phát từ tình

huống truyện ấy ta cảm nhận được vẻ đẹp của viên quản ngục như những nốt nhạc

thánh thót thanh cao trong một bản nhạc xô bồ.

Viên quản ngục là một người có sở thích sở nguyện cao quý. Đó chính là thích chữ

đẹp của Huấn Cao. Nếu như sở thích của những viên quan tầm thường là vàng bạc hư

danh, quyền quý an nhàn thì viên quản ngục trong tác phẩm này thì lại hoàn toàn

ngược lại. Ông là một người có những sở thích và sở nguyện cao quý. Ông có tầm

nhìn xa trông rộng và tâm tưởng thì hoàn toàn thoát khỏi những cám dỗ của vật chất

cũng như những bóng tối của ngục tù. Ông làm quan nhưng không hề hống hách mà

chỉ biết làm tròn nhiệm vụ của bản thân mình. Ông giống như một âm thanh trong trẻo

trong bản nhạc xô bồ ấy. Sở nguyện của ông là một ngày kia có một bức tranh chữ của

Huấn Cao viết mà treo trong nhà thì quả thật là nhất.

Cái sở nguyện yêu chuộng những giá trị văn hóa truyền thống ấy cho thấy được cái

tâm hồn trong trẻo của ông. Mặc dù làm một tên quan cai ngục nhưng ông không đánh

mất đi cái sự lương thiện trong bản thân mình. Ông không hề phụ thuộc vào triều

đình. Khi biết Huấn Cao đến thì ông đã tìm mọi cách để xin chữ của ông dẫu biết rằng

một khi bại lộ ra thì ông sẽ có thể mất đầu. Ta cảm nhận được ở con người ông những

giá trị tôn vinh cái đẹp, tâm hồn ông không bị nhà ngục kia vấy đen. Trong cái nơi chỉ

có sự đánh đập trả thù tra tấn đến dã man ấy mà tâm hồn ông vẫn sáng lấp lánh như

một viên ngọc quý trong đêm. Kể cả khi việc xin chữ ấy gặp khó khăn khi Huấn Cao

không hiểu được nỗi lòng của ông nhưng ông vẫn giữ niềm hi vọng và sở nguyện cao

quý ấy. Có biết đến viên quản ngục chúng ta mới có thể hiểu hết được con người

chúng ta. Nhiều khi cái chức vụ hay thân phận kia không quyết định đến lối sống và

tâm hồn của họ.

Không chỉ là một người yêu chuộng cái đẹp và có sở nguyện cao quý mà viên quản

ngục còn là một người rất biết trân trọng những con người tài giỏi như Huấn Cao nữa.

Khi có phiến tráp báo rằng tên tội phạm nguy hiểm của triều đình sẽ được đưa đến đây

trong vài ngày sau đó mới mang ra xử trảm thì viên quản ngục đã tỏ ra rất vui mừng

khi gặp được người mà mình nể phục. những đồng thời ông cũng thấy tiếc cho con

người tài giỏi ấy mà lại phải chuốc lấy cái chết. Được biết Huấn Cao có tài bẻ khóa

vượt ngục nhưng viên quản ngục không mấy quan tâm về điều đó mà cái ông quan

tâm là làm sao có thể tiếp cận được con người anh hùng ấy để xin chữ mà thôi. Ông

trân trọng Huấn Cao thiết đãi Huấn Cao và những người bạn của Huấn Cao thịt rượu

hàng ngày. Điều đó thể hiện sự trân trọng những con người tài giỏi của viên quản

ngục. Thế rồi ông lân la hỏi Huấn Cao có cần gì thì cứ nói viên quản ngục sẽ thiết đãi.

Mặc dù ở đó viên quản ngục là chủ nhưng khi muốn xin chữ và trân trọng người tài

cho nên viên quản ngục hạ mình xuống xưng hô như một người bề dưới. Khi Huấn

Cao quát mắng ông thì ông cảm thấy buồn nhưng ông không trách vì ông nghĩ rằng

những kẻ chuyên chọc trời khuấy nước chỉ quen ngồi trên đầu người ta thôi.

Không những thế những hành động ấy của viên quan coi ngục chính là thể hiện sự

trân trọng và đề cao những giá trị văn hóa của ông. Thái độ trân trọng nghệ thuật thư

pháp chính là trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Trong nhà tù

ấy bóng tối không nhuốm đen tâm hồn của viên quản ngục. Sức mạnh của cái đẹp làm

cho tâm hồn của viên quản ngục vẫn thiên lương trong sáng lắm. Chính vì thế mà ông

nhất định phải xin bằng được chữ của Huấn Cao. Khi Huấn Cao quyết định cho chữ

viên quản ngục cảm thấy rất vui, ông như nhận ra nhiều điều, nhận thấy cả cái cách

chọn nghề sai của mình nữa. Ông thể hiện thái độ kính trọng trước những lời dặn dò

cuối cùng của một người tử tù. Viên quan ấy hứa rằng sau khi nhận được chữ của

Huấn Cao thì sẽ trở về quê sống để giữ cái thiên lương trong sáng của bản thân mình.

Hai dòng nước mắt của ông khẽ rơi như thể hiện sự hối hận của mình. Qua đó ta thấy

được viên quản ngục đúng là một người có thiên lương trong sáng trân trọng những

giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mà quên đi cả sự an toàn của bản thân.

Một lần nữa ta phải trầm trộ tài năng uyên bác của Nguyễn Tuân. Ông không những

xây dựng được một nhân vật chính chuẩn mực mà đến một nhân vật phụ như viên

quản ngục cũng để lại rất nhiều giá trị con người. Vẻ đẹp trong con người viên quản

ngục cũng sáng lấp lánh. Cánh cửa nhà tù không thể nào cướp đi cái thiên lương trong

sáng cùng sở nguyện cao quý của ông. Chuyện kết thúc cũng là lúc viên quản ngục tay

nải về quê sống với thiên lương trong sáng của mình.

Bấm Tải xuống để xem toàn bộ.

| 1/41

| | Tải xuống

Preview text:

Dàn ý phân tích nhân vật Viên quản ngục Dàn ý số 1
I. Mở bài: giới thiệu Viên quản ngục Ví dụ:
Truyện ngắn Chữ người tử tù là một câu chuyện được xem là đặc sắc, trong câu
chuyện có một tình huống hết sức éo le giữa hai con người hai số phận. câu chuyện
nói đến hai người cùng yêu cái đẹp nhưng lại có địa vị xã hội trái người nhau, và đồng
thời sự gặp gỡ giữa hai nhân vật này cũng hết sức đặc biệt. nổi bật trong câu chuyện là
hình ảnh của viên quản ngục, một con người yêu cái đẹp nhưng lại sống trong một chế
độ mục nát, chúng ta cùng đi tìm hiểu nhân vật này.
II. Thân bài: phân tích viên quản ngục trong Chữ người Tử tù
1. Ngoại hình của viên quản ngục:
- Một người tuổi trung niên - Khuôn mặt như mặt ao
- Viên quản ngục là một người điềm đạm, phúc hậu
2. Tính cách của viên quản ngục
- Viên quản ngục có tâm hồn thuần khiết, yêu cái đẹp
- Ông là một người có tâm hồn nghệ sĩ, yêu nghệ thuật
- Viên quản ngục có tấm lòng khâm phục những người tài hoa
- Ông là người có tâm hồn nghệ sĩ, nâng niu cái đẹp, cái có giá trị thẩm mĩ
- Là một con người có tâm hồn trong sáng
3. Nhận xét chung về viên quản ngục
- Xây dựng hình tượng nhân vật độc đáo
- Có một cách dẫn dắt để thể hiện được nhân vật một cách sâu sắc
- Xây dựng tình huống truyện độc đáo và tinh tế
III. Kết bài: nêu cảm nhận của em về nhân vật Viên quản ngục trong Chữ người tử tù Ví dụ:
Viên quản ngục trong Chữ người tử tù là một người có tấm lòng hiền hậu, yêu cái đẹp
và có vẻ đẹp tâm hồn sâu sắc. ông là một trong số ít người còn sót lại với chế độ xã
hội mục nát mà yêu cái đẹp, yêu thẩm mỹ. Dàn ý số 2 I. Mở bài
- Đôi nét về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm Chữ người tử tù: Một nhà văn có “tính
tài hoa và cái giọng khinh bạc đệ nhất trong giới Việt Nam hiện đại” (Vũ Ngọc Phan).
Chữ người tử tù là truyện ngắn tiêu biểu của ông
- Giới thiệu nhân vật quản ngục: II. Thân bài
1. Tấm lòng biệt nhỡn liên tài
- Nói về kẻ tử tù với một thái độ kính trọng không che giấu “Tôi nghe ...rất đẹp đó không?”
- Trong những ngày Huấn Cao trong ngục, quản ngục luôn bày tỏ thái độ nghiêm kính khiêm nhường
- Dũng cảm biệt đãi Huấn Cao trong những ngày cuối cùng ngay cả khi bị HC coi thường, khinh bỉ:
● Mong muốn: “Ta muốn biệt đãi ông Huấn Cao, ta muốn cho ông ta đỡ cực
trong những ngày cuối cùng còn lại”
● Sai người đem rượu và đồ nhắm đến cho Huấn Cao vì sợ trong buồng giam lạnh
● Khép nép bày tỏ: Biết ngài là một người có nghĩa khí, tôi muốn châm chước ít nhiều
● Sau sự tức giận của Huấn Cao, quản ngục vẫn giữ sự đối đãi như thế
- Cảm thấy tiếc nuối khi biết Huấn Cao sắp phải từ giữ cõi đời: “Bấy nhiêu ...vũ trụ”.
⇒ Thái độ và hành động của Quản ngục cho thấy đây là con người có tấm lòng biệt
nhỡn liên tài, có thiên lương.
2. Sự khát khao và trân trọng cái đẹp
- Quản ngục trước kia là người đèn sách bồi đắp “thiên lương” nảy nở tốt đẹp ⇒ ông
ta yêu đến say mê cái đẹp
- Khát khao cái đẹp: mong ước của ông là “được treo ở nhà riêng một đôi câu đối” do chính tay Huấn Cao viết.
-Sự khát khao và niềm trân trọng cái đẹp trong quản ngục mãnh liệt, ông có thể bất
chấp cả tính mạng và địa vị, mong sao có được mấy chữ của ông Huấn.
- Biết tính ông Huấn “vốn khoảnh, trừ chỗ tri kỉ, ông ít chịu cho chữ” ⇒ lo lắng nếu
như không xin được chữ ông Huấn trước khi bị hành hình thì “ân hận suốt đời mất”
⇒ Chỉ có một người trân trọng cái đẹp đến tột cùng mới có những lo sợ khi không xin
được chữ Huấn Cao như vậy thôi
⇒ Sở nguyện cao quý cho thấy quản ngục là con người biết quý trọng nâng niu cái đẹp
3. Tấm lòng biệt nhỡn liên tài và niềm khát khao cái đẹp được kết tinh trong
cảnh cho chữ, càng khẳng định quản ngục là “một thanh âm trong trẻo”
- Cảnh cho chữ diễn ra giữa một buồng giam tối tăm và chật hẹp nhưng tất cả trở nên
đẹp đẽ thanh cao bởi “tấm lụa trắng còn nguyên vẹn lần hồ” cùng hai người trao cái
đẹp và trân trọng, ngưỡng vọng cái đẹp.
- Sự “khúm núm, run run” của quản ngục không phải là biểu hiện của sự hèn nhát mà
là thái độ ngưỡng vọng trước cái đẹp, cái tài.
- Quản ngục đã thoát khỏi vai trò của một người cai quản để trở thành một người trân
trọng ngưỡng mộ cái đẹp ⇒ Đồng điệu với Huấn cao
- Chi tiết quản ngục cúi đầu vái lạy người tử tù Huấn Cao với giọt nước mắt rỉ vào kẽ
miệng mà nhận mình là kẻ mê muội như một sự thức tỉnh trước cái đẹp, quản ngục đã
thoát ra những cái tầm thường, ràng buộc để vươn tới cái cao đẹp.
4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật
- Thủ pháp tương phản đối lập.
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế.
- Đặt nhân vật vào tình huống giàu kịch tính. III. Kết bài
- Khái quát lại những nét tiêu biểu nhất về hình tượng nhân vật quản ngục
- Đây là nhân vật chứa đựng quan điểm nghệ thuật của nhà văn: Cái đẹp tồn tại cả
trong môi trường của cái ác, cái xấu, nhưng không vì thế mà nó lụi tàn, trái lại, nó có
thể càng mạnh mẽ và bền bỉ vươn lên như hoa sen giữa đầm lầy Dàn ý số 3 I. Mở bài:
- Giới thiệu chung về vấn đề:
"Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân là một trong những truyện ngắn xuất sắc và nổi
tiếng, đem đến nhiều ấn tượng đối với bạn đọc bao thế hệ. Trong truyện, cùng với
hình tượng nhân vật Huấn Cao, nhân vật viên quản ngục cũng là một hình tượng được
Nguyễn Tuân dành nhiều tâm huyết, tình cảm để xây dựng, qua đó hiểu hơn những
những bài học nhân sinh sâu sắc mà tác giả muốn gửi gắm đồng thời chia sẻ, đồng
cảm với những quan niệm, suy nghĩ về con người, cuộc đời và nghệ thuật của Nguyễn Tuân. II. Thân bài:
1. Con người viên quản ngục thể hiện qua cách ứng xử với Huấn Cao:
• Viên quản ngục tình cờ biết người mình bấy lâu ngưỡng mộ chính là người tử
tù đang trong tay mình nên đã bất chấp sinh mệnh bản thân để có thể đối xử
biệt đãi với Huấn Cao. Hành động đó thể hiện "tấm lòng biệt nhỡn liên tài" vô cùng đáng trân trọng.
• Khi bị Huấn Cao hiểu lầm, tỏ thái độ thách thức và buông những lời sỉ nhục,
viên ngục quan vẫn cung kính giữ lễ.
• Viên coi ngục "mong mỏi một ngày gần đây ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết thì sẽ
nhờ ông viết cho mấy chữ trên chục vuông lụa trắng đã mua sẵn".
• Khi nhận được tin dữ rằng Huấn Cao sắp sửa bị giải vào kinh chịu án, viên
quản ngục tái nhợt người đi rồi vô cùng lo lắng, sợ nếu không xin được chữ
Huấn Cao sẽ ân hận cả đời.
• Đằng sau thân phận một ngục quan thấp bé, tầm thường là tâm hồn một người
nghệ sĩ khát khao, say mê cái đẹp, một người dám bất chấp sinh mệnh để bảo lưu gìn giữ cái đẹp.
• Viên quản ngục sống trong bóng tối nhà lao, sống giữa bộn bề bao cái xấu cái
ác, cái chốn có thể tha hoá một con người lành thiện bất cứ lúc nào, tuy vậy vẫn
giữ trọn vẹn tấm lòng liên tài, nhân cách thanh cao.
• Bởi vậy mà tử tù Huấn Cao đã đặt cho con người ấy một danh xưng thật tinh tế:
"một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ".
2. Con người viên quản ngục thể hiện ở lúc Huấn Cao cho chữ:
• "Trong không khí khói toả như đám cháy nhà, ánh sáng đỏ rực của một bó đuốc
tẩm dầu rọi lên ba cái đầu người đang chăm chú trên một tấm lụa bạch còn
nguyên vẹn lần hồ...", mỗi khi người tử tù viết xong một chữ là viên quản ngục
lại " vội khúm núm cất những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng".
• Khi nghe những lời khuyên bảo của người tử tù mình luôn ngưỡng mộ và trân
trọng, ngục quan cảm động, vái lạy người tù một vái, " chắp tay nói một câu
mà dòng nước mắt rỉ vào kẽ miệng làm cho nghẹn ngào: "Kẻ mê muội này xin bái lĩnh"".
• Thông thường sự khúm núm cúi đầu hay những giọt nước mắt chảy xuống
thường thể hiện sự hèn kém, yếu đuối, tầm thường nhưng đặt trong hoàn cảnh
này, những biểu hiện, thái độ của người quản ngục lại không thể hiện điều đó.
• Cả tư thế và tâm thế khi nhận chữ và lắng nghe lời khuyên của Huấn Cao đều
rất thành kính trước cái đẹp, cái thiên lương, cái khí phách cao cả.
• Sự khúm núm và cái cúi đầu không thực sự yếu đuối, ủy mị, hèn kém mà nó lại
giống như những điểm nhấn càng làm sáng lên vẻ đẹp nhân cách của một tâm hồn thánh thiện.
• Cái cúi đầu của quản ngục gợi ta nghĩ tới cái cúi đầu của Cao Bá Quát trước
hoa mai hay một câu nói vô cùng nổi tiếng của V.Hugo: "Trước một trí tuệ vĩ
đại, tôi cúi đầu. Trước một trái tim vĩ đại, tôi quỳ gối".
• Qua hành động, những cách ứng xử của viên quản ngục, ta càng thêm hiểu và
trân trọng hơn nhân vật này, từ đó cũng phần nào thấm thía hơn một quan niệm
nhân sinh sâu sắc mà tác giả gửi gắm: "Trong thẳm sâu mỗi con người đều ẩn
chứa một tâm hồn nghệ sĩ biết hướng tới cái đẹp, khát khao ánh sáng cái đẹp
bởi vậy mà mỗi chúng ta hãy nhìn sâu vào tâm hồn con người để nắm bắt ánh
sáng thiên lương vì có những khi trong môi trường của cái xấu và cái ác, cái
đẹp không lụi tàn mà có thể đẩy lùi cái xấu, cái ác và tồn tại một cách thật mạnh mẽ, bền bỉ. III. Kết bài:
• Nêu khái quát lại những suy nghĩ, cảm xúc của bản thân đối với nhân vật viên
quản ngục trong tác phẩm.
• Khẳng định tài năng và tấm lòng của tác giả Nguyễn Tuân
Phân tích Viên quản ngục ngắn gọn
Viên quản ngục là người làm nghề coi ngục, một công cụ của bộ máy thống trị lúc bấy
giờ. Cuộc sống trong nhà tù thường gắn liền với tội ác, gắn liền với sự nhem nhuốc,
xấu xa. Vậy tại sao tác giả lại ví viên quản ngục là một thanh âm trong trẻo giữa một
bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ? Để hiểu được điều đó, trước hết ta phải
biết thế nào là “âm thanh trong trẻo”, thế nào là “bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn,
xô bồ”. Về nghĩa đen, ta thấy “thanh âm trong trẻo” là thanh âm cao, trong, vút lên
trong bản đàn mà người ta dễ nhận biết. “Bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”
là âm sắc phát ra từ tiếng đàn không hòa hợp với nhau để tạo nên vần điệu cho bản
nhạc. Về nghĩa bóng thì “âm thanh trong trèo” chỉ cái tâm trong sáng, thiên lương của
viên quản ngục. Viên quản ngục biết quý trọng người tài, biết yêu cái đẹp, biết trân
trọng và giữ gìn cái đẹp. Còn “bản đàn mà nhạc luật hỗn loạn, xô bồ” ý muốn nói đến
nhà tù mà viên quản ngục đang canh giữ. Là nơi thường diễn ra những đòn roi tra tấn,
những hành vi chà đạp lên đạo đức xã hội. Tóm lại nơi đây làm cho tâm hồn con
người trở nên mục ruỗng đi.
Giữa môi trường xấu xa như vậy nhưng viên quản ngục lại là người có những phẩm
chất đáng quý. Trước hết, viên quản ngục là người biết yêu cái đẹp, biết trân trọng và
giữ gìn cái đẹp. Viết chữ đẹp và thưởng thức chữ đẹp là thú chơi thanh tao của người
xưa. Ngay từ thời còn trẻ, viên quản ngục đã có thú chơi thanh tao đó. “Biết đọc vỡ
nghĩa sách thánh hiền, từ những ngày nào, cái sở nguyện của viên quan coi ngục là có
một ngày kia được treo ở nhà riêng mình một đôi câu đối do tay ông Huấn Cao viết.
Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm”. Rõ ràng phải là người biết yêu cái đẹp, biết
trân trọng cái đẹp, viên quản ngục mới ước muốn có được chữ của ông Huấn Cao để
treo trong nhà. Trong những ngày Huấn Cao ở trong nhà ngục do mình trông coi, viên
quản ngục luôn nhẫn nhục để xin cho bằng được chữ của Huấn Cao. Khi Huấn Cao trả
lời câu hỏi của mình với thái độ khinh bạc: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có
một điều là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây”, viên quản ngục không nổi trận lôi đình
mà lại còn lễ phép lui ra với một câu “Xin lĩnh ý!”. Một điều đáng nói nữa là “Viên
quản ngục mong mỏi một ngày gần đây ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết, thì y sẽ nhờ ông
viết cho… mấy chữ trên chục vuông lụa trắng đã mua sẵn và can lại kia. Thế là y mãn
nguyện”. Việc mua sẵn mấy vuông lụa trắng cũng đã đủ chứng minh viên quản ngục
rất mong có được chữ của ông Huấn Cao. Viên quản ngục rất lo lắng. “Y chỉ lo mai
mốt đây, ông Huấn Cao bị hành hình mà. không kịp xin được mấy chữ, thì ân hận suốt
đời mất”. Khi có công văn, ngày mai tinh mơ, ông Huấn Cao và các bạn tù của ông
phải giải về kinh chịu án tử hình thì “viên quản ngục tái nhợt người đi”, cho gọi viên
thơ lại lên và kể rõ tâm sự của mình cho thầy thơ lại biết. Sự trân trọng cái đẹp còn thể
hiện qua thái độ của viên quản ngục khi nhận được chữ của ông Huấn Cao cho.
“Người tù viết xong một chữ, viên quản ngục lại khúm núm cất những đồng tiền kẽm
đánh dấu ô chữ đặt trên phiến lụa óng”. Việc giữ lại những vuông lụa trắng có chữ
viết của Huấn Cao chính là ý thức muốn lưu.giữ cái đẹp, bảo vệ cái đẹp.
Không chỉ là người biết yêu cái đẹp, trân trọng cái đẹp và giữ gìn cái đẹp, viên quản
ngục còn là người biết quý trọng người tài. Mới nghe tin trong những người tử tù ngày
mai đến ở có Huấn Cao, viên quản ngục đã cho người lo chu đáo chỗ ở cho những
người tù. Điều đó được thể hiện qua ý nghĩ của viên quản ngục khi chuẩn bị đón tù.
Viên quản ngục nghĩ về thầy thơ lại “Có lẽ hắn cũng như mình, chọn nhầm nghề mất
rồi. Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người có tài, hẳn là
không phải kẻ xấu hay là người vô tình. Ta muốn biệt đãi ông Huấn Cao. Ta muốn
cho Ông ta đỡ cơ cực trong những ngày cuối cùng còn lại”. Trong những ngày Huấn
Cao ở tù, bao giờ viên quản ngục cũng cho viên thơ lại đem rượu đến và lễ phép dâng
rượu với đồ nhắm cho Huấn Cao. Không những vậy, “năm bạn đồng chí” của ông
Huấn Cao “cũng đều được biệt đãi như thế cả”. Đặc biệt khi nhận được công văn ngày
mai, vào sáng sớm những người tử tù phải giải về kinh thì viên quản ngục “tái nhợt
người đi”. Thái độ đó thể hiện sự tiếc thương của viên quản ngục đối với người tài đức như Huấn Cao.
Biết yêu cái đẹp, biết trân trọng giữ gìn cái đẹp, viên quản ngục còn là người có thiên
lương trong sáng. Thiên lương chính là bản tính tốt của con người do trời phú cho.
Vậy viên quản ngục là người có bản tính tốt. Sống giữa chốn lao tù, đầy rẫy tội ác mà
tâm hồn viên quản ngục không hề bị nhuốm bẩn. Ông biết nhận rõ đâu là đúng, đâu là
sai, đâu là tốt và đâu là xấu. Quả thực “Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”. Tự
mình ông cũng đã biết mình chọn “nhầm nghề”. Vì vậy, khi Huấn Cao có lời khuyên
“Ở đây lẫn lộn cả. Ta khuyên thầy quản nên thay đổi chốn ở đi. Chỗ này không phải là
nơi để treo một bức lụa trắng với những nét chữ vuông tươi tắn nó nói lên những cái
hoài bão tung hoành của một đời con người (…) Thầy quản nên tìm về nhà quê mà ở,
thầy hãy thoát khỏi cái nghề này đi đã, rồi hãy nghĩ đến chuyện chơi chữ. Ở đây khó
giữ thiên lương cho lành vững rồi cũng đến nhem nhuốc mất cái đời lương thiện đi”
thì viên quản ngục đã kính cẩn tiếp nhận lời khuyên “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”.
Qua phân tích, ta thấy viên quản ngục đúng là một thanh âm trong trẻo giữa một bản
đàn mà nhạc luật đều xô bồ.
Nguyễn Tuân đã rất thành công khi xây dựng được nhân vật viên quản ngục. Lấy cái
nền là nhà tù, Nguyễn Tuân muốn gửi đến độc giả một thông điệp quý giá: con người
phải luôn vượt lên trên hoàn cảnh sống, vượt lên chính mình. Nguyễn Tuân thành
công khi xây dựng nhân vật này còn bởi ông am hiểu thấu đáo về hiện thực cuộc sống,
về diễn biến tâm trạng của con người. Qua nhân vật viên quản ngục, người đọc rút ra
rằng: muốn yêu cái đẹp, muốn thưởng thức cái đẹp, muốn lưu giữ bảo vệ cái đẹp trước
hết phải biết sống đẹp, sống tốt.
Phân tích nhân vật Viên quản ngục
Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 1
Quả thật không sai khi đánh giá rằng các tác phẩm văn học chỉ được khai sinh ra khi
chính nó là kết quả nhào nặn từ những nguyên liệu đời sống, nếu những sáng tác ấy
chỉ hoàn toàn là sản phẩm của sự hư cấu mà không mang hơi thở đời sống thì tác
phẩm ấy sẽ không thể truyền được cảm xúc đến với bạn đọc. Văn học cũng là chuyện
cuộc đời, một hành trình mang trong mình sứ mệnh cao cả của một nhà văn. Đối với
Nguyễn Tuân, ông luôn khao khát đi tìm cái đẹp thuần khiết dù đó là những nơi bóng
tối phủ đầy và chỉ có cái xấu xa ngự trị. Nguyễn Tuân luôn tin rằng dù con người sống
trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì ẩn sâu trong tâm hồn họ vẫn luôn chứa đựng những cái
đẹp rất đáng trân trọng. Và Chữ người tử tù sẽ cho ta sẽ thấy rõ được điều đó.
Tuy không phải là nhân vật chính trong tác phẩm của Nguyễn Tuân, nhưng viên quản
ngục cũng đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Ở nhân vật viên quản ngục người đọc
nhận ra những nét đẹp đáng quý đồng thời làm nổi bật vẻ đẹp của nhân vật chính là
ông Huấn Cao. Nói về nhân vật viên quản ngục, trong mở đầu của câu chuyện, nhà
văn Nguyễn Tuân viết rằng: “trong hoàn cảnh đề lao người ta sống bằng sự tàn nhẫn,
lừa lọc, tính cách dịu dàng, lòng biết trọng giá trị của người biết trọng người ngay của
quản ngục là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”.
Có lẽ ai cũng nghĩ rằng việc sống trong chốn lao tù trông coi những kẻ tù tội, cái hoàn
cảnh ấy dễ đẩy con người đến với sự lọc lừa, tàn nhẫn. Tuy nhiên trái ngược với bản
chất của nơi đây, nhân vật viên quản ngục lại là người có tính cách dịu dàng, biết
trọng người ngay và hiểu được giá trị của con người.
Mặc dù trong tư thế đối nghịch khi phải làm việc cho triều đình nhưng viên quản ngục
lại vô cùng mến mộ khí phách của ông Huấn Cao khi biết Huấn Cao là một vị anh
hùng đại nghĩa, dám đứng lên lãnh đạo nhân dân chống lại triều đình thối nát. Viên
quản ngục hiểu rằng với ông Huấn Cao mình chỉ là một kẻ xấu xa, tiểu nhân giữ tù,
bởi vậy quản ngục cũng đã lường trước được rằng mình sẽ bị Huấn Cao khinh bạc, coi
thường. Thế nhưng y vẫn rất mực cung kính, lễ độ khi đối diện với ông Huấn Cao.
Trong thời gian Huấn Cao bị bắt giam, ngày nào viên quản ngục cũng tự mình đem
cơm rượu tới, hành động này của nhân vật không phải vì ông muốn có luôn muốn có
được chữ của Huấn Cao mà nó xuất phát từ chính tấm lòng biệt nhỡn liên tài của viên
quản ngục dành cho vị anh hùng Huấn Cao với khát khao to lớn đó là vùng vẫy khắp
năm châu bốn bể, ước muốn lật đổ triều đình mục nát để nhân dân có cuộc sống tốt đẹp hơn.
Câu hỏi của nhân vật viên quản ngục “Xin cho biết ngài cần gì? để tôi cố gắng chu
tất” và nhận được câu trả lời khẳng khái, thẳng thắn của Huấn Cao “ta chỉ muốn một
điều là nhà ngươi đừng bước chân vào đây nữa” Nhưng người quản ngục không tức
giận mà lại bày tỏ thái độ “xin lĩnh ý” lui ra một lần nữa đã tôn lên vẻ đẹp chính trực,
bất khuất của Huấn Cao cùng với sự kính trọng đối với cái đẹp của viên quản ngục.
Không chỉ có tấm lòng biệt nhỡn liên tài, nhân vật viên quản ngục còn là người rất
yêu cái đẹp. Khi hắn nghe tin trại giam tỉnh Sơn sắp tiếp nhận thêm 6 tội nhân, trong
đó có ngài Huấn Cao, một người nổi tiếng là viết chữ nhanh và đẹp, viên quản ngục đã
bùng nổ khao khát từ bấy lâu là có được chữ Huấn Cao để treo trong nhà. Và để đạt
được sở nguyện đó, ông đã bất chấp mọi nguy hiểm có thể đến, dám biệt đãi Huấn
Cao và cả 5 đồng chí của ông để đạt được sở nguyện “cả đời” của mình. Dù trong
lòng lo sợ không xin được chữ của Huấn Cao sẽ phải hối hận cả đời nhưng ông vẫn
không dám mở miệng để nói lời thỉnh cầu với Huấn cao về ước muốn của mình.
Với tấm lòng chân thành của viên quản ngục cuối cùng đã khiến Huấn Cao cảm động
và chấp nhận dành cho chữ y vào lúc nửa đêm, khi trại giam tỉnh Sơn nơi đây chỉ còn
vọng lại tiếng mõ trên vọng canh. Trong một buổi tối trong chiếc phòng giam chật
hẹp, ẩm ướt đã diễn ra một cảnh tượng độc đáo xưa nay chưa từng có. Người cho chữ
là một kẻ tử tù, cổ đeo gông cùm, chân vướng xiềng xích, còn người được nhận chữ là
viên quản ngục cai quản nhà giam lại đang có thái độ khúm núm với hành động chất
từng đồng kẽm đánh dấu ô.
Sự khúm núm của viên quản ngục không khiến cho nhân người đọc đánh giá nhân
cách của y bị hạ thấp mà trái lại càng nâng cao hơn giá trị con người ông, đó là sự
kính nể, hạ mình trước cái tài, cái thiên lương. Sau khi nhận chữ, được ngài Huấn Cao
khuyên bảo là nên thay đổi chỗ ở để giữ cái thiên lương cho lành vững, lúc ấy viên
quản ngục đã vái lạy người tử tù một vái và chắp tay nói một câu mà dòng nước mắt
chảy rỉ vào kẽ miệng làm cho không khí trở nên nghẹn ngào “kẻ mê muội này xin bái lĩnh”.
Đến đây cuối cùng cái đẹp, cái thiện đã chiến thắng cái xấu, cái ác và ta dễ dàng nhận
thấy có những người cho dù phải sống trong môi trường xấu xa nhưng họ vẫn hướng
về thiên lương, đó chính là niềm tin sắt đá của tác giả Nguyễn Tuân về giá trị của con
người. Thực sự viên quản ngục trong tác phẩm là một thanh âm trong trẻo giữa bản
đàn mà nhạc luật đều xô bồ và hỗn loạn.
Mặc dù tác phẩm đã kết thúc nhưng trong tâm trí bạn đọc vẫn còn lưu giữ những nét
chữ vuông vắn, đẹp đẽ của Huấn Cao, cùng với thái độ kính trọng của viên quản ngục
trong một cái không gian chật hẹp tối tăm. Thông qua nhân vật viên quản ngục nhà
văn Nguyễn Tuân một lần nữa khẳng định, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì cái đẹp
cũng luôn có sức mạnh cảm hóa con người và để giữ được thiên lương của mình luôn
sáng trong, con người cần phải tránh xa cái ác độc, xấu xa.
Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 2
Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc, tính cách dịu dàng
và lòng biết giá người, biết trọng người ngay của viên quản ngục này là một âm thanh
trong trẻo chen giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ. Nguyễn Tuân viết
truyện Chữ người tử tù năm 1939 đăng trên tạp chí Tao Đàn, năm 1940, in trong tác
phẩm Vang bóng một thời. Đoản thiên tiểu thuyết này có khoảng 2800 chữ, xứng
đáng là một tờ hoa, trang hoa đích thực.
Bên cạnh Huấn Cao — tử tù cho chữ, là nhân vật viên quản ngục — người xin chữ đã
được Nguyễn Tuân miêu tả một cách đặc sắc, đầy ấn tượng. Ngục quan có một ngoại
hình ưa nhìn. Đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu. Bộ mặt tư lự, nhăn nheo, có một
đời sống nội tâm sâu sắc, cả nghĩ. Sau khi nhận được phiến trát của Sơn Hưng Tuyên
Đốc bộ đường về chuyện nhận sáu tên tử tù, trong đó có Huấn Cao, người đứng đầu
bọn phản nghịch lại có tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp đã làm cho ngục quan nghĩ ngợi.
Hình ảnh ngục quan thao thức giữa đêm khuya khi đĩa đầu sở đã vợi lần mực dầu, lúc
đầu thì tư lự, càng về khuya thì trên mặt ông chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng lặng,
kín đáo và êm nhẹ. Việc nhận tù sắp tới đã gây ra nhiều xáo động ghê gớm trong tâm
tư vị ngục quan này. Ông là một con người từng trải, có tính cách dịu dàng khác hẳn
với những kẻ sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc trong chốn đề lao.
Quản ngục không phải là một hung thần với bàn tay vấy máu. Ông cũng là một nhà
Nho biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền có nhiều đức độ. Kín đáo và thận trọng trong
cử chỉ, ngôn ngữ. Cách dò hỏi viên thư lại về tử tù: "Tôi nghe ngờ ngợ Huấn Cao...".
Qua câu nói của viên thơ lại, ông nghĩ: có lẽ lão bát này cũng là một người khá đây
(...). Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người có tài, hẳn
không phải là kẻ xấu hay vô tình. Ngục quan muốn biệt đãi Huấn Cao, nhưng vẫn sợ
viên thơ lại cáo giác nên ông rất cảnh giác, thận trọng: để mai ta dò ý tứ hắn lần nữa xem sao rồi sẽ liệu.
Làm quản ngục có thể hét ra lửa, bộ hạ tay chân là bọn côn đồ "lũ quay quắt, tàn nhẫn,
lừa lọc" nhưng ông lại khác lạ. Tính cách thì dịu dàng, tấm lòng thì nhân hậu, bao
dung biết giá người, biết trọng người ngay. Lúc nhận tù, ngục quan thật đáng trọng,
với cặp mắt hiện lành, với lòng kiêng nể được giữ kín đáo, lại còn có biệt nhỡn đối với
Huấn Cao. Trước thái độ nhâng nháo, hách dịch, tàn nhẫn của bọn lính ngục, ông chỉ
nhẹ nhàng mà nghiêm trang nói: "việc quan, ta đã có phép nước. Các chú chớ nhiều lời".
Văn chương lãng mạn tiền chiến thường sử dụng thủ pháp tương phản đối lập để làm
nổi bật nghịch lí của hoàn cảnh, bi kịch của số phận. Nguyễn Tuân cũng vậy, qua hình
ảnh nhận tù, đã tương phản giữa ngục quan với lũ lính ngục, đối lập cái thuần khiết
với cái cặn bã, giữa người có tâm điền tốt với lũ quay quắt. Qua đó làm nổi bật nhân
cách tốt đẹp của quản ngục, khác nào "âm thanh trong trẻo chen giữa một bản đàn đều hỗn loạn, xô bồ".
Mọi cái tốt đẹp và cái xấu xa đều được bộc lộ ở hành động. Nửa tháng tử tù Huấn Cao
sống trong trại giam đã được thầy quản biệt đãi như một thượng khách. Trước mỗi
bữa cơm tù, Huấn Cao được dâng rượu với thức nhắm; đó là món quà mà viên quản
ngục biếu tử tù dùng cho ấm bụng. Sự biệt đãi ấy đã thể hiện thái độ tâm phục, lòng
biết giá người và trọng người ngay của ngục quan đối với Huấn Cao.
Xưa nay, bậc quân tử lấy chữ lễ trọng giao tiếp, tự biết mình và biết người trong quan
hệ. Tiếp cận với tử tù, quản ngục chân thành ngỏ ý: "... Ngài có cần thêm gì nữa xin
cho biết. Tôi sẽ cố gắng chu tất...". Ngục quan liền bị tử tù nặng lời khinh bạc xua
đuổi: "Ta chỉ muốn có một điều là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây". Trước tình
huống ấy, người nắm uy quyền trong tay rất bình tĩnh, không nổi trận lôi đình để trả
thù, không giở trò tiểu nhân để thị oai. Ngục quan chỉ lễ phép lui ra sau khi nói: "Xin
lĩnh ý". Huấn Cao và bạn tù của ông vẫn được tiếp tục biệt đãi, cơm rượu lại có phần hậu hơn trước.
Tại sao ngục quan lại xử sự như thế? Vì xét về vị thế, ông ta chỉ tự coi mình là kẻ tiểu
lại giữ tù, còn Huấn Cao là một anh hùng tài tử đầu đội trời, chân đạp đất, chọc trời
khuấy nước nổi danh trong thiên hạ về cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp. Vả lại,
quản ngục còn hi vọng chờ cho Huấn Cao dịu bớt tính nết để xin chữ. Nếu được Huấn
Cao cho chữ thì ông rất mãn nguyện. Nguyễn Tuân đã làm nổi bật bao phẩm chất của
quản ngục: bình tĩnh, lễ độ, nhẫn nhục. Quản ngục đã lấy câu châm ngôn của cổ nhân
để ứng xử: "Tiểu bất nhẫn bất thành đại sự". Ngục quan không lớn vì quyền uy mà
đẹp ở nhân cách, ở tâm thế của một kẻ sĩ biết đọc vở nghĩa sách thánh hiền.
Ngục quan có một tâm hồn trong sáng thanh cao, biết trọng người tài và rất yêu cái
đẹp. Mặc dù đã chọn nhầm nghề,nhưng thiết nghĩ trên cõi đời này đã có chúa ngục
nào có cái sở nguyện cao quý như ông? Cái ao ước của ông thật thanh cao, sang trọng.
Ông ao ước có một ngày nào đó được treo ở nhà riêng câu đối do chính tay Huấn Cao
viết. Ông say mê, khao khát vì chữ Huấn Cao đẹp và vuông lắm. Với viên quản ngục,
có vinh hạnh nào hơn nếu có được chữ ông Huấn Cao mà trèo, đó là một báu vật trên
đời. Vì thế, khi chưa xin được chữ, quản ngục sống trong tâm trạng đầy bi kịch. Nỗi
khổ tâm của ông là có Huấn Cao trong tay, dưới quyền mình mà không dám giáp mặt
vì ông cảm thấy nhân cách tử tù xa cách ông quá nhiều, ông càng khổ tâm, lo lắng hơn
khi biết chỉ vài ngày nữa Huấn Cao sẽ bị hành hình; nếu không xin được chữ thì ông
ân hận suốt đời. Có thể nói đó là một bi kịch cao quý được Nguyễn Tuân cảm nhận ở
phương diện văn hóa nghệ thuật.
Trước khi ra pháp trường, qua lời viên thơ lại, Huân Cao thấu hiểu nỗi lòng của viên
quản ngục, đã nói: "Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta có
biết đâu một người như thầy Quản đây mà lại có sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút
nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ". Chính nhân cách cao quý của ngục
quan đã làm Huấn Cao xúc động và quý trọng. Cảnh cho chữ diễn ra trong phòng
giam tử tù là sự kì ngộ giữa khách anh hùng tài tử với kẻ biệt nhỡn liên tài. Trước cái
đẹp của thư pháp, ngục quan đã trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục quan khúm núm
cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ và lắng nghe lời khuyên chân thành của
tử tù nên lui về quê nhà để giữ lấy thiên lương trong sạch, rồi hãy nghĩ đến chuyện
chơi chữ. Ngục quan đã vái người tù một vái và nói qua dòng nước mắt: "Kẻ mê muội
này xin bái lĩnh". Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngục quan dưới ánh sáng của
thư pháp và thiên lương.
Cảnh cho chữ thật cảm động. Nhân vật quản ngục là một trong những thành công của
Nguyễn Tuân trong nghệ thuật miêu tả và xây dựng nhân vật ở phương diện tài hoa
nghệ sĩ rất độc đáo. Yêu cái đẹp với tấm lòng biệt nhỡn liên tài là tính cách, tâm hồn
của ngục quan. Ngoại hình, ngôn ngữ, tâm tư tình cảm đến cử chỉ, hành động của
ngục quan đã được Nguyễn Tuân miêu tả với tất cả sự chắt lọc của một ngòi bút tài
hoa, đã làm thể hiện lên một con người có cốt cách tốt đẹp: "nhất sinh đê thủ bái mai
hoa" — không cúi đầu trước cường quyền, chỉ cúi đầu trước hoa mai, trước cái đẹp trong đời.
Có thể nói, nhân vật quản ngục là con người tài hoa, con người thức tỉnh, con người
vang bóng trong Vang bóng một thời của Nguyễn Tuân.
Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 3
Nguyễn Tuân viết truyện "Chữ người tử tù" năm 1939 đăng trên tạp chí "Tao Đàn",
năm 1940, in trong tác phẩm "Vang bóng một thời". Đoản thiên tiểu thuyết này có
khoảng 2800 chữ, xứng đáng là một tờ hoa, trang hoa đích thực. Bên cạnh nhân vật
Huấn Cao - tử tù cho chữ, là nhân vật quản ngục - người xin chữ, nhân vật ấy đã được
Nguyễn Tuân miêu tả một cách đặc sắc, đầy ấn tượng, góp phần tạo nên thành công của tác phẩm.
Nhưng vai trò cực kì quan trọng ấy của nhân vật quản ngục không dễ nhận ra, bởi vì
nhân vật này dường như được Nguyễn Tuân “giấu” đi, ẩn xuống hàng thứ hai đằng
sau nhân vật Huấn Cao. Cảm giác ban đầu khi đọc Chữ người tử tù, người đọc choáng
váng, ngập trong ánh sáng tỏa ra từ hình tượng Huấn Cao uy nghi, rực rỡ. Từng dòng
chữ, từng trang sách cứ lấp lánh Huấn Cao. Người đọc chẳng thiết nghĩ điều gì khác
ngoài nghĩ về Huấn Cao. Nhưng đọc thêm một vài lần nữa, gấp trang sách lại, ngẫm
nghĩ kĩ, thấy nhân vật quản ngục từ từ hiện lên, ngày một rõ nét và cuốn hút ta bằng
một sức mạnh kì lạ. Ta càng thấm thía, cảm phục ngòi bút tài hoa, thâm thúy của
Nguyễn Tuân. Khi được khám phá, phát hiện, nhân vật quản ngục sẽ đem lại cho ta
nhiều khoái cảm thẩm mĩ mới mẻ, thú vị.
Tính cách của nhân vật Huấn Cao có phần một chiều, bất biến và đơn giản, ít những
bất ngờ. Trái lại, nhân vật viên quản ngục có sự vận động về tính cách. Trước khi là
quản ngục, ông ta cũng là người đèn sách, “biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền”. Là
người lương thiện, tử tế, lại có chữ thánh hiền bồi đắp cho “thiên lương” nảy nở tốt
đẹp, ông ta yêu đến say mê cái đẹp, “cái sở nguyện của viên quan coi ngục này là có
một ngày kia được treo ở nhà riêng mình một đôi câu đối do tay ông Huấn Cao viết”.
Nhưng sự đời run rủi, và “ông trời nhiều khi chơi ác, đem đày ải những cái thuần khiết
vào giữa một đống cặn bã. Và những người thẳng thắn lại phải ăn đời ở kiếp với lũ
quay quắt”, quản ngục sa vào chỗ tối tăm, phẩm chất từ đó đã hoen ố đi ít nhiều. Giữa
chốn tù ngục hầu như chỉ tồn tại hai thứ : cái ác, cái xấu, tàn nhẫn, lừa lọc và những
nỗi đau khổ, tuyệt vọng. Tình cờ, viên quản ngục gặp được ông huấn Cao, gặp thần
tượng của mình, gặp trong hoàn cảnh cực kì éo le : giữa chốn ngục thất, thần tượng
của ông giờ đây lại là một tử tù, còn ông là cai ngục. Một tình huống đầy kịch tính
được mở ra : ở bình diện xã hội, họ là những kẻ đối địch nhau ; ở bình diện nghệ
thuật, họ lại là tri âm, tri kỉ của nhau. Kẻ cầm đầu cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình
lại là một nghệ sĩ tài hoa tầm cỡ “thiên hạ đệ nhất thư pháp”, kẻ đại diện cho luật pháp
của triều đình lại là người có “tấm lòng biệt nhỡn liên tài”’ ngưỡng mộ tài thư pháp
ấy. Cuộc “kì ngộ” khiến cho lòng yêu cái đẹp trong quản ngục sống dậy mãnh liệt tới
mức ông có thể bất chấp cả tính mạng và địa vị, mong sao có được mấy chữ của ông Huấn.
Người đọc hồi hộp theo dõi từ đầu chí cuối tác phẩm, không biết quản ngục có xinh
nổi chữ của ông Huấn hay không ? Nhân vật quản ngục bị đặt vào một thử thách khá
gay go quyết liệt. Mấy ngày ngắn ngủi ông Huấn Cao tạm bị giam trong ngục tử tù
của y, quản ngục luôn sống trong tình trạng vô cùng căng thẳng, hồi hộp. Y thừa biết
tính ông Huấn “vốn khoảng, trừ chỗ tri kỉ, ông ít chịu cho chữ”. Làm sao đây, chỉ
trong ít ngày để có thể lấp đầy khoảng cách giữa “cai ngục” và “tử tù”, để thành “tri
kỉ” của ông Huấn ? “Viên quản ngục khổ tâm nhất là có một ông Huấn Cao trong tay
mình, dưới quyền mình mà không biết làm thế nào mà xin được chữ. Không can đảm
giáp lại mặt một người cách xa y nhiều quá, y chỉ lo mai mốt đây, ông Huấn bị hành
hình mà không kịp xin được mấy chữ, thì ân hận suốt đời mất”. Mặt khác, viên quản
ngục luôn luôn phải dò xét, đề phòng cả bọn thuộc hạ, ông sợ “tên bát phẩm thơ lại
này đem cáo giác với quan trên thì khó mà ở yên”, ông phải “dò ý tứ hắn lần nữa xem sao rồi sẽ liệu”.
Nhân vật viên quản ngục được xây dựng với bút pháp giàu chất hiện thực, gần với
cuộc đời hơn, thật hơn. Và chính ở đây thể hiện tài năng nghệ thuật của Nguyễn Tuân.
Đọc truyện, người đọc như thấy hiện ra trước mắt dáng đi, điệu đứng, lời ăn tiếng nói
của viên quản ngục này. Lúc ở công đường, dáng điệu của y rõ bệ vệ, quan cách, oai
phong, trầm tĩnh, rõ là chu đáo, cần mẫn trong công việc. Tiếp được công văn để lĩnh
nhận sáu tên tù án chém, ông ta đọc tên từng người và dừng lại ở cái tên Huấn Cao,
rồi hỏi viên thơ lại để xác minh cho rõ. Nhân vật viên quản ngục không chỉ là kẻ biết
thi hành phận sự, cần mẫn, tận tụy, mà còn là nhân vật có đời sống nội tâm sâu sắc.
Có lúc khuôn mặt tỏ rõ sự nghĩ ngợi đăm chiêu, “ngục quan băn khoăn ngồi bóp thái
dương”, “người ngồi đấy, đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu. Những đường nhăn
nheo của bộ mặt tư lự, bây giờ đã biến mất hẳn. Ở đấy, giờ chỉ còn là mặt nước ao
xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ”.
Trong nhận xét rất tinh tế của người dẫn truyện thì viên quản ngục có “tính cách dịu
dàng và lòng biết giá người”. Ông được coi “là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa
một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ”, là “cái thuần khiết” bị đày ải “vào
giữa một đống cặn bã”, là “người thẳng thắn lại phải ăn đời ở kiếp với lũ quay quắt”.
Là quản ngục, nhưng ông ta cũng chính là tù nhân chung thân của cái nhà tù do ông
cai quản. Cái danh, cái lợi, trách nhiệm, bổn phận của một ngục quan là những thứ
gông cùm, xiềng xích vô hình siết chặt tâm hồn quản ngục suốt đời. “Lũ người quay
quắt”, cái “đống cặn bã” bao quanh ông chẳng khác gì nơi buồng tối giam tử tù “một
buồng tối chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián”.
Đã có lúc, ngục quan thấm thía thân phận lạc loài, cô đơn giữa chốn tù ngục của chính
mình, y than thở một mình : “Có lẽ lão bá này, cũng là một người khá đây. Có lẽ hắn
cũng như mình, chọn nhầm nghề mất rồi”. Nếu như bi kịch của ông Huấn là bi kịch
của người anh hùng thất thế, thất thế nhưng vẫn kiêu hùng, lẫm liệt ; thì bi kịch của
ngục quan là bi kịch lầm đường. kẻ lầm đường lạc lối, may thay, vẫn còn có lương tri,
lương năng, còn có “lòng biệt nhỡn liên tài”, còn có khát vọng giải thoát. Y tôn thờ cái
đẹp, say mê cái đẹp để hi vọng tự giải thoát. Lúc ngục quan gặp huấn Cao thì “đầu đã
điểm hoa râm, râu đã ngả màu”, “bộ mặt tư lự” đã hằn nhiều nếp nhăn của cuộc đời
“tù nhân” nhọc nhằn, nhưng khát vọng giải thoát biểu hiện ở khát vọng hướng tới cái
đẹp vẫn mãnh liệt vô cùng. Âm ỉ bấy lâu, nay nó bùng cháy lên thành lửa ngọn. Ngục
quan tự hạ mình xuống trước tử tù, nhẫn nhục chấp nhận sự “khinh bạc đến điều” của
ông Huấn. Y không oán thù, y biết người ta, “y cũng thừa hiểu những người chọc trời
khuấy nước, đến trên đầu người ta, người ta cũng còn chẳng biết có ai nữa, huống chi
cái thứ mình chỉ là một kẻ tiểu lại giữ tù”. Về bản chất, đó là sự ngưỡng mộ trước cái
đẹp một cách hoàn toàn tự nguyện. Hành động biệt đãi ông Huấn cũng là xuất phát từ
lòng say mê đó. Nhưng đến cuối tác phẩm thì không chỉ còn là chuyện say mê, tôn thờ
mấy cái chữ đẹp nữa, mà cao hơn thế, đó là sự trân trọng, tôn thờ nhân cách cao quý
của một bậc tài danh. Bị cái đẹp và nhân cách cao thượng của ông Huấn thuyết phục,
viên quản ngục thực sự cảm động cũng giống như ông Huấn Cao đã cảm động trước
“sở thích cao quý” và “tấm lòng biệt nhỡn liên tài” của ngục quan. Đó là điểm gặp gỡ
để trở thành tri âm, tri kỉ của hai con người cách nhau quá xa về vị trí xã hội. Sự tri kỉ
ấy được đánh dấu bằng dòng lệ và tiếng nói nghẹn ngào : “Kẻ mê muội này xin bái
lĩnh” và kèm theo một cái vái.
Vận mệnh nghệ thuật của tính cách ông Huấn Cao đã kết thúc cùng với sự kết thúc
của thiên truyện ; trong khi đó, vận mệnh vẫn còn tiếp tục ở nhân vật viên quản ngục :
người đọc có thể tin rằng sau những lời khuyên bảo ân cần của ông Huấn, viên quản
ngục đã luống tuổi ấy sẽ từ bỏ nghề bất nhân về quê ở để giữ thiên lương cho trong sạch, lành vững.
Nhân vật viên quản ngục là một sáng tạo rất mực sinh động của Nguyễn Tuân, để vừa
tô đậm vẻ đẹp lí tưởng của nhân vật Huấn Cao, lại vừa thể hiện vẻ đẹp của một con
người đang được dắt dẫn bởi cái đẹp và cái thiện. Đây là kiểu sáng tạo nhân vật rất
mới trong văn học hiện đại Việt Nam, cái cách để cho nhân vật tự tạo tính cách.
Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 4
“Chữ người tử tù” là truyện ngắn đặc sắc nhất trong tập “Vang bóng một thời” của
nhà văn Nguyễn Tuân. Trong truyện ngắn, bên cạnh nhân vật Huấn Cao nổi bật với vẻ
đẹp hiên ngang, khí phách, tài hoa, mặc dù không có tên tuổi song viên quản ngục
cũng lấp lánh những vẻ đẹp diệu kỳ.
Viên quản ngục là viên quan coi sóc chốn lao tù, làm việc trong môi trường toàn là tội
lỗi, tội phạm, cứng đầu,… song có sở thích cao quý và sở nguyện cao đẹp. “Biết đọc
vỡ nghĩa sách thánh hiền từ những ngày nào sở nguyện của viên quan coi ngục này là
treo ở nhà riêng của mình một đôi câu đối do chính ông Huấn Cao viết. Chữ ông Huấn
Cao đẹp lắm, vuông lắm. Tính ông vốn khoảnh, trừ chỗ tri kỉ, ông ít chịu cho chữ. Có
được chữ ông Huấn Cao mà treo ở nhà là có một thứ vật báu trên đời”.
Qua những câu văn trên ta thấy ước nguyện lớn lao có được chữ của Huấn Cao treo
trong nhà của viên quản ngục đã ấp ủ trong ông quan coi ngục này từ rất lâu, từ ngày
này sang tháng khác, trong một thời gian dài, từ những năm tuổi trẻ. Trong cuộc đời,
có biết bao những thú tiêu khiển thanh tao nhưng thú chơi chữ luôn ăn sâu bám rễ vào
viên quản ngục. Vì sở thích cao quý, sở nguyện cao đẹp ấy, viên quản ngục đã phải
dụng công trong cách đối xử với Huấn Cao, đã phải dũng cảm đánh đổi mạng sống
của mình để biệt đãi Huấn Cao. Đây thực sự là con người yêu cái đến đến độ quên mình.
Không chỉ có thú vui thanh tao thích chơi chữ, viên quản ngục cũng là người có tấm
lòng “biệt nhỡn liên tài”. Khi nhận được phiến trát thông báo ngày mai sẽ có tử tù tên
Huấn Cao – một người nổi tiếng khắp vùng vì tài viết chữ đẹp, viên quản ngục không
e dè ca ngợi tài năng của tử tù Huấn Cao trước mặt người khác. “Huấn Cao? Hay là
cái người mà vùng tỉnh Sơn ta vẫn khen cái tài viết chữ nhanh và rất đẹp đó không?”.
Theo lẽ thường, một người dù tài năng, giỏi giang đến thế nào đi chăng nữa khi sa vào
chốn ngục tù đều bị quan lại khinh thường. Nhưng ở đây, viên quản ngục – một người
rất có địa vị nơi ngục tù lại rất xem trọng tài năng của Huấn Cao, dám ngợi ca tài hoa
của một tên tử tù, điều đó thể hiện cái nhìn kính trọng đặc biệt của viên quản ngục với người có tài.
Khi Huấn Cao được lính tỉnh bàn giao cho quản ngục, viên quản ngục nhìn sáu tên tử
từ mới vào với cặp mắt hiền lành, lòng kiêng nể. Không chỉ sai người quét dọn sạch sẽ
phòng giam Huấn Cao, ngày ngày viên quản ngục còn cho người đưa rượu thịt tới cho
ông Huấn. Khi bước vào phòng giam Huấn Cao, bị ông Huấn ra lời trách móc, viên
quản ngục không hề nóng giận, dở trò bỉ ổi mà càng thêm kính trọng Huấn Cao, nhận mình là kẻ tiểu lại.
Có thể nói, viên quản ngục biệt đãi tử tù Huấn Cao trên chính nơi mà mình quản lý là
một việc làm vô cùng dũng cảm. Chốn đề lao, người ta sống bằng lừa lọc, tàn nhẫn, có
rất nhiều tai mắt xung quanh, hành động “biệt nhỡn” Huấn Cao của viên quản ngục
nếu bị phát giác thì ngày Huấn Cao ra pháp trường cũng là ngày viên quản ngục lên
giá chém. Đánh đổi mạng sống của chính mình để “biệt đãi” một “liên tài” là một
hành động vô cùng liều lĩnh và cũng rất bản lĩnh của viên quản ngục. Dẫu mục đích
cuối cùng của việc biệt đãi liên tài ấy là một ngày kia viên quản ngục có chữ của Huấn
Cao nhưng phải nhận thấy rằng không có lòng yêu cái đẹp trong người thì viên quản
ngục sẽ không làm được điều đó.
Ngoài ra, viên quản ngục cũng là một con người trong chốn tối tăm của lao tù vẫn giữ
vững được thiên lương trong sáng. Thiên lương của viên quản ngục được thể hiện qua
khuôn mặt tư lự trong những đêm không ngủ của viên quản ngục và chợt nhận ra
mình đã chọn nhầm nghề. Thiên lương trong sáng của viên quản ngục được thể hiện
qua sự kính trọng người tài khi bị Huấn Cao mắng không tư thù mà chỉ trách móc bản
thân. Đặc biệt, thiên lương trong sáng của viên quản ngục được thể hiện qua cái vái
lạy người tù và câu nói: “Kẻ ngu muội này xin bái lĩnh” ở phần cuối tác phẩm khi
Huấn Cao đã cho chữ xong và khuyên ông quản ngục nên thay đổi chỗ ở, giữ thiên
lương cho lành vững rồi mới nghĩ đến chơi chữ. Nếu là kẻ gian xảo, sau khi đã đạt
được mục đích người ta có thể thay đổi ngay thái độ, thế nhưng viên quản ngục dù có
quyền hành trong tay, dù đã có đạt được sở nguyện có chữ của ông Huấn vẫn một mực
kính trọng Huấn Cao, đón nhận lời khuyên của Huấn Cao một cách rất chân thành, lễ phép.
“Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống với nhau bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc. Tính
cách dịu dàng và lòng biết giá người, biết trọng người ngay của viên quản ngục này là
một thanh âm trong trẻo xen giữa bản đà mà nhạc luật đều xô bồ, hỗn loạn” có lẽ là
những câu nói Nguyễn Tuân dành cho viên quản ngục. Trong truyện ngắn, viên quản
ngục luôn được nhà văn Nguyễn Tuân đặt cạnh Huấn Cao, hai nhân vật được đặt trong
mối quan hệ khi trực tiếp khi gián tiếp, khi đối lập khi song hành tạo nên cốt truyện
chặt chẽ, tình huống truyện độc đáo đặc sắc, góp phần tạo nên giá trị nhân sinh, nhân
văn sâu sắc của tác phẩm. Ngôn ngữ cổ kính trang trọng, phù hợp với không khí xa
xưa đưa người đọc trở về quá khứ, góp phần tạo nên tính chân thực không gian văn hóa cho truyện ngắn.
Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 5
Nguyên Tuân viết truyện "Chữ người tử tù" năm 1939 đăng trên tạp chí "Tao Đàn",
năm 1940, in trong tác phẩm "Vang bóng một thời". Đoản thiên tiểu thuyết này có
khoảng 2800 chữ, xứng đáng là một tờ hoa, trang hoa đích thực. Xuất hiện bên cạnh
Huấn Cao - tử tù cho chữ, là nhân vật quản ngục - người xin chữ, hai nhân vật ấy đã
được Nguyễn Tuân miêu tả một cách đặc sắc, đầy ấn tượng.
Ngục quan có một ngoại hình ưa nhìn dễ nhìn. Đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu.
Bộ mặt tư lự, nhăn nheo, có một đời sống nội tâm sâu sắc, cả nghĩ. Sau khi nhận được
phiến trát của Sơn Hưng Tuyên đốc bộ đường về chuyện nhận sáu tên tử tù, trong đó
có Huấn Cao "người đứng đầu bọn phản nghịch" lại "có tài viết chữ rất nhanh và rất
đẹp", ngục quan đăm chiêu "nghĩ ngợi". Hình ảnh ngục quan thao thức giữa đêm
khuya khi đĩa dầu sở đã "vợi lần mực dầu", lúc đầu thì "tự hỉ" càng vể khuya thì trên
mặt ông "chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ". Việc nhận tù
sắp tới đã gây ra nhiều xao động ghê gớm trong tâm tư vị ngục quan này. Ông là một
người từng trải, có "tính cách dịu dàng" khác hẳn với những kẻ "sống bằng tàn nhẫn
bằng lừa lọc" trong chốn đề lao.
Quản ngục không phải là một hung thần với đôi bàn tay vấy máu. Ông cũng là một
nhà nho "biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền" có nhiều đức tính tốt. Kín đáo và thận
trọng trong cử chỉ, ngôn ngữ. Cách hỏi dò viên thư lại về tử tù: 'Tôi nghe ngờ ngợ.
Huấn Cao!..". Qua câu nói của viên thơ lại, ông nghĩ: "Có lẽ lão bát này cũng là một
người khá đây (...). Một kẻ biết kính mến khí phách, một kẻ biết tiếc, biết trọng người
có tài, hẳn không phải là kẻ xấu hay là vô tình". Ngục quan muốn "biệt đãi" Huấn
Cao, nhưng vẫn sợ viên thơ lại "cáo giác", nên ông rất cảnh giác, thận trọng: "Để mai
ta dò ý tứ hắn lần nữa xem sao rồi sẽ liệu".
Làm quản ngục có thể thét ra lửa, bộ hạ tay chân là bọn côn đồ "lũ quay quắt", "tàn
nhẫn", "lừa lọc", nhưng ông ta lại khác lạ. Tính cách thì "dịu dàng". Tấm lòng thì nhân
hậu bao dung "biết giá người, biết trọng người ngay". Lúc nhận tù, ngục quan thật
đáng trọng, với "cặp mắt hiền lành", với "lòng kiêng nể" được giữ kín đáo, lại còn có
"biệt nhỡn đối riêng với Huấn Cao". Trước thái độ nhâng nháo, hách dịch, tàn nhẫn
của bọn lính ngục, ông ta chỉ nhẹ nhàng mà nghiêm trang nói: "Việc quan, ta có phép
nước. Các chú chớ nhiều lời".
Văn chương lãng mạn thời tiền chiến thường sử dụng thủ pháp tương phản đối lập để
làm nổi bật nghịch lí của hoàn cảnh, bi kịch của số phận. Nguyễn Tuân cũng vậy, qua
cảnh nhận tù, đã tương phản giữa ngục quan và lũ lính ngục, đối lập "cái thuần khiết"
với "đống cặn bã", "người có tâm điền tốt" với "lũ quay quắt". Qua đó làm nổi bật
nhân cách tốt đẹp của quản ngục, khác nào "một thanh âm trong trẻo chen vào giữa
một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ".
Mọi cái tốt đẹp (cả cái xấu xa nữa) đều được bộc lộ ở hành động. Đã nửa tháng tử tù
Huấn Cao sống trong trại giam đã được "biệt đãi" như một thượng khách. Trước mỗi
bữa cơm tù, Huấn Cao được "dâng rượu với thức nhắm" đó là "quà mọn" mà quản
ngục "biếu" tử tù dùng cho "ấm bụng". Sự "biệt đãi" ấy đã thể hiện thái độ tâm phục, "
lòng biết giá người, trọng người ngay" của ngục quan đối với Huấn Cao.
Xưa nay, bậc quân tử lấy chữ lẽ trong giao tiếp, tự biết mình và biết người trong quan
hệ. Tiếp cận với tử tù, quản ngục chân thành ngỏ ý: "... Ngài có cần thêm gì nữa xin
cho biết. Tôi sẽ cố gắng chu tất..". Ngục quan liền bị tử tù nạng lời, khinh bạc xua
đuổi: Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. "Là nhà ngươi đừng đặt chân
vào đây". Trước tình huống ấy, người nắm quyền uy trong tay rất bình tĩnh. Không
nổi trận lôi đình để trả thù. Không giở trò tiểu nhân thị oai. Ngục quan chỉ lui ra lễ
phép với một câu: "Xin lĩnh ý", Huấn Cao và năm đồng chí của ông vẫn được "biệt
đãi", cơm rượu lại có phần "hậu hơn trước". Tại sao ngục quan lại xử sự như thế? về
vị thế, ông ta chỉ tự coi mình là "là kẻ tiểu lại giữ tù", còn Huấn Cao là một anh hùng
tài tử "chọc trời quấy nước", nổi danh trong thiên hạ về cái tài "viết chữ rất nhanh và
rất đẹp". Vả lại, quản ngục còn hi vọng chờ cho Huấn Cao "dịu bớt tính nết" để xin
chữ. Nếu được tử tù cho chữ thì ông ta "mãn nguyện". Qua đó, Nguyễn Tuân đã làm
nổi bật bao phẩm chất của ngục quan: bình tĩnh, lễ độ, nhẫn nhục. Quản ngục đã lấy
câu châm ngôn của cổ nhân để ứng xử: "Tiểu bất nhẫn bất thành đại sự". Ngục quản
không "lớn" vì uy quyền mà "đẹp" lở nhân cách, ở tâm thế của một kẻ sĩ "biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền".
Ngục quan có một tâm hồn trong sáng thanh cao, biết trọng người tài, rất yêu thích cái
đẹp. Mặc dù đã "chọn nhầm nghẹ", nhưng thiết nghĩ trên cõi đời này đã có chúa ngục
nào có "cái sở nguyện" cao quý như ông? Cái ao ước của ông thật là thanh cao, thật là
sang trọng. Ông ao ước là có một ngày nào đó "được treo ở nhà riêng mình một đôi
câu đối do tay ông Huấn Cao viết". Ông say mê, ông khao khát vì "chữ Huấn Cao đẹp
lắm, vuông lắm". Với quản ngục thì có vinh hạnh nào hơn nếu "có được chữ ông
Huấn Cao mà treo, là có một báu vật trên đời". Vì thế, khi chưa xin được chữ Huấn
Cao thì ngục quan sống trong tâm trạng đầy bi kịch. Nỗi "khổ tâm" của ông là có một
ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà không dám "giáp lại mặt" vì ông
cảm thấy nhân cách tử tù "xa cách ông nhiều quá!". Hơn thế nữa, ông càng "khổ tâm"
lo lắng, mai mốt đây, Huấn Cao bị hành hình mà không kịp xin được mấy chữ thì ông
"ân hận suốt đời". Có thể nói, đó là một bi kịch cao quý được Nguyễn Tuân cảm nhận
ở phương diện văn hoá nghệ thuật.
Trước khi ra pháp trường, qua lời viên thơ lại, Huấn Cao thấu hiểu nỗi lòng của quản
ngục, đã nói: "Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các người. Nào ta có biết đâu
một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu chút
nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ". Nhân cách văn hoá cao quý của ngục
quan đã làm Huấn Cao xúc động và quý trọng. Cảnh cho chữ diễn ra trong phòng
giam tử tù là sự kì ngộ giữa khách anh hùng tài tử với kẻ biệt nhỡn liên tài. Trước cái
đẹp của thư pháp, ngục quan đã trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục quan "khúm
núm" cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ... Ngục quan lắng nghe lời khuyên
của tử tù "nên lui về quê nhà" để giữ lấy thiên lương rồi hãy "nghĩ đến chuyện chơi
chữ... Ngục quan vái tử tù một vái và nói qua dòng nước mắt: "Kẻ mê muội này xin
bái lĩnh". Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngục quan dưới ánh sáng của thư pháp và thiên lương.
Cảnh xin chữ trong "Chữ người tử tù" thật cảm động. Hình ảnh quản ngục là một
trong những thành công của Nguyễn Tuân trong nghệ thuật miêu tả và xây dựng nhân
vật ở phương diện tài hoa độc đáo của nghệ sĩ bậc thầy. Yêu cái đẹp với tấm lòng biệt
nhỡn liên tài là tâm hồn tính cách của ngục quan. Từ ngoại hình, ngôn ngữ, tâm tư
tình cảm đến cử chỉ, hành động của ngục quan đã được Nguyễn Tuân miêu tả với tất
cả sự chắt lọc của một ngòi bút tài hoa, đã làm hiện lên một con người có cốt cách rất
đẹp: "Nhất sinh đê thủ bái mai hoa".
Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 6
Nguyễn Tuân được biết đến là nhà văn có phong cách viết độc đáo, mỗi tác phẩm của
ông in dấu đậm trong lòng người đọc bởi cách xây dựng nhân vật độc đáo, ấn tượng.
Tập truyện ngắn “Vang bóng một thời” thể hiện cá tính sáng tác và phong cách sáng
tác của Nguyễn Tuân rất rõ nét. Đến với truyện ngắn “Chữ người tử tù”, ta bắt gặp
một nhân vật quản ngục mang nhiều phẩm chất cao đẹp.
‘Chữ người tử tù” là câu chuyện kể về nhân vật trung tâm tên là Huấn Cao. Huấn Cao
là một người anh hùng khí chất, có tài viết chữ nổi danh xa gần. Vì động lòng dân
vùng lên khởi nghĩa chống triều đình, Huấn Cao bị bắt và chờ ngày đưa về xét xử.
Viên quan coi ngục lại là một người rất ngưỡng mộ tài viết chữ của Huấn Cao. Ông đã
có ý biệt nhưỡng, ưu ái với Huấn Cao để thể hiện sự tôn trọng. Ban đầu, Huấn Cao tỏ
thái độ khinh bỉ đối với viên quan coi ngục, nhưng khi hiểu ra tấm lòng chân thành
của quan coi ngục, Huấn Cao đã đồng ý viết tặng chữ, và có lời khuyên chân thành
với quản ngục, mong ông thoát khỏi nghề để giữ sạch thiên lương.
Nhân vật quản ngục xuất hiện với chức danh là viên quan coi ngục, một tiểu lại giữ tù,
một tay sai của triều đình phong kiến. Chức năng của ông ta là áp chế và tiêu diệt tội
phạm của triều đình- những người dám đứng lên chống lại triều đình và bảo vệ nhân
dân. Quản ngục là kẻ thù của nhân dân, và tất nhiên là kẻ thù của Huấn Cao, là người
tàn ác, tội lỗi, thuộc về thế giới của cái ác. Nhưng quản ngục vẫn giữ được bản chất tốt đẹp.
Quản ngục là người có phẩm chất nghệ sĩ: biết yêu cái đẹp và có sở thích cao quý là
chơi chữ. Khi Huấn Cao đến trại giam, quản ngục đã thiết đãi rất nhiệt tình. Ông sai
người quét dọn phòng giam sạch sẽ, sai người đem đồ ăn thức uống chu đáo đến cho
Huấn Cao. Quản ngục còn mua sẵn một tấm lụa trắng, chờ ngày nào ông Huấn cao bớt
tính nết để xin chữ. Quản ngục luôn thấy trong mình một nỗi khổ tâm và dằn vặt. Ông
khổ tâm vì mình đang giữ trong tay tính mạng của Huấn Cao mà lại không giữ được
lòng người. Cái khổ tâm thứ hai còn là vì ông giữ cái đẹp trong tay mà lại không có
được cái đẹp. Nỗi khổ tâm nữa là nếu ngày Huấn Cao ra pháp trường mà không xin
được chữ, ông sẽ có nỗi ân hận đến suốt cả cuộc đời.
Với sự chân thành và lòng biết giá người, tấm lòng của viên quan coi ngục cuối cùng
cũng được Huấn Cao tỏ và chấp nhận cho chữ. Cảnh cho chữ diễn ra và được miêu tả
là “cảnh tượng xưa nay chưa từng có”. Hình ảnh quản ngục ‘khúm núm”, “cầm những
đồng tiền kẽm đánh dấu vào các ô chữ” thể hiện được tình yêu và sự trân trọng của
ông đối với cái đẹp. Đó còn là niềm khao khát của viên quan coi ngục, khao khát vươn
tới cái đẹp. Sau khi xin chữ và nhận được lời khuyên của Huấn Cao, viên quan coi
ngục đã vái lạy và khóc. Hành động thành khẩn đó thể hiện sự ăn năn, hối hận và dự báo sự hoàn lương.
Nhân vật viên quản ngục là người có thiên lương trong sáng. Ngay khi biết phạm nhân
là Huấn Cao- một người chí khí anh hùng, tài viết chữ đẹp, ông đã có hành động và
thái độ biệt nhỡn nhân tài. Đầu tiên ông đã sai người quét dọn buồng giam để tỏ ý biệt
đãi Huấn Cao. Khi đón tù nhân, ông nhìn Huấn Cao với cặp mắt hiền lành, kiêng nể,
tỏ ra tiếc nuối khi phải chém một nhân tài như thế. Thời gian Huấn Cao ở buồng giam,
ông cũng sai người đối xử rất tử tế. Khi được cho chữ và nhận được lời khuyên của
Huấn Cao, viên quan coi ngục đã tỏ thái độ kính cẩn và nói “kẻ mê muội này xin bái
lĩnh”. Đó chính là dấu hiệu của sự hoàn lương, dự báo sự thay đổi trong việc chọn
nghề lương thiện sau này.
Việc xây dựng hình tượng ông quản ngục thể hiện được niềm tin của Nguyễn Tuân về
đạo đức con người. Dù trong bất kì hoàn cảnh nào, chắc chắn vẫn sẽ có những con
người giữ được nhân cách ngay cả khi sống trong môi trường toàn lừa lọc và dối trá.
Và nhân vật viên quan coi ngục nghe lời khuyên của Huấn Cao chính là một minh
chứng cho việc một cái đẹp, thiên lương trong sáng có thể cảm hóa được cái xấu.
Nhân vật Viên quản ngục - Mẫu 7
Nguyễn Tuân là nhà văn lớn của dân tộc, một người nghệ sĩ yêu chủ nghĩa xê dịch và
suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông có rất nhiều những đóng góp không nhỏ cho nền văn học
Việt Nam hiện đại. Một trong những sáng tác tiêu biểu nhất để lại tiếng vang trong sự
nghiệp hành văn của ông là truyện ngắn Chữ người tử tù. Trong truyện ngắn Chữ
người tử tù, Nguyễn Tuân đã phác họa thành công hình tượng nhân vật đặc biệt đi vào
lòng độc giả. Ngoài Huấn Cao - con người tài hoa, khí phách hiên ngang, giỏi giang
và thiên lương trong sáng, thì chúng ta không thể không nhắc đến một nhân vật đặc
biệt khác, đó chính là viên quản ngục.
Quản ngục, tuy không phải là một người danh giá như Huấn Cao, lại càng không
mang dáng vóc, tính cách của một tên đao phủ khát máu, tham lam lợi lộc, vinh hoa,
phú quý. Ở viên quản ngục toát ra một vẻ ưa nhìn dễ nhìn, thanh lịch. Đầu đã điểm
hoa râm, râu đã ngả màu. Bộ mặt tư lự, nhăn nheo, có một đời sống nội tâm sâu sắc,
cả nghĩ. Sau khi nhận được phiến trát của Sơn Hưng Tuyên đốc bộ đường về chuyện
nhận sáu tên tử tù, trong đó có Huấn Cao “người đứng đầu bọn phản nghịch” lại “có
tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp”, viên quản ngục đã đăm chiêu “nghĩ ngợi”.
Hình ảnh người quản ngục thao thức giữa đêm khuya khi đĩa dầu sở đã “vợi lần mực
dầu”, lúc đầu thì “tự hỉ” càng về khuya thì trên mặt ông “chỉ còn là mặt nước ao xuân,
bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ”. Việc nhận những người tử tù sắp tới đã gây ra nhiều
dao động trong thâm tâm ngục quan này. Ông là một người từng trải, có tính cách nhẹ
nhàng, ấm áp khác hẳn với những kẻ độc ác, sống bằng tàn nhẫn, lừa lọc trong chốn
lao tù. Và điều chúng ta có thể thấy rõ nhất ở con người này chính là tâm hồn trong
sáng, yêu thích cái đẹp, trọng người tài.
Đối đãi với Huấn Cao, viên quản ngục hết sức tôn trọng kính cẩn, thể hiện rõ thái độ
tôn trọng nhân tài. Ngày nhận tù nhân, viên quản ngục đã làm trái với quy định nhận
tù, rằng hôm nay viên quan coi ngục nhìn sáu tên tù mới vào bằng cặp mắt hiền lành.
Ngay từ ánh nhìn đầu tiên mà viên quản ngục đã bày tỏ kín đáo tấm chân tình, trân
trọng của mình đối với người sáng tạo ra cái đẹp - Huấn Cao. Mặc kệ cho những tên
tay sai bên dưới nhắc khéo ngài có phải dùng đến những tiểu sảo trong nhà lao để ép
cung, tra tấn thì viên quản ngục vẫn lặng thinh làm lơ đi điều đó.
Bởi lúc này đây, quản ngục biết mình đang gặp ai, một người mà từ thuở đọc vở
nghĩa, chữ sách thánh hiền hắn hằng đêm mong có được chữ của người. Trong suốt
nửa tháng ở trong tù, ngày nào Huấn Cao cũng nhận được rượu thịt trước bữa cơm tù,
mặc dù là chuyện lạ, nhưng người vẫn cứ điềm nhiên nhận lấy hưởng thụ như thú vui
lúc bình sinh chưa bị giam cầm. Và người đứng đằng sau những bữa ăn thịnh soạn ấy,
không ai khác chính là viên quản ngục đã đối đãi đặc biệt với Huấn Cao. Rồi đến một
hôm đích thân quản ngục xuống hỏi thăm tên tù ngục ta lại càng thêm thấy rõ sự trân
trọng của viên quản ngục dành cho Huấn Cao.
Thế nhưng trước những lời lẽ kính cẩn, tôn trọng của hắn, Huấn Cao lại một mực phũ
phàng, coi thường rằng: “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà
ngươi đừng bao giờ đặt chân vào đây”. Trước tình huống ấy, một người nắm quyền
lực trong tay vẫn tỏ ra vô cùng bình tĩnh, cũng không nổi trận lôi đình lấy quyền hạn
ra để trả thù hay giở trò tiểu nhân thị oai. Viên quản ngục chỉ lui ra lễ phép với một
câu: “Xin lĩnh ý”. Huấn Cao và năm đồng chí của người vẫn được “biệt đãi”, cơm
rượu lại có phần “hậu hơn trước”. Tại sao viên quản ngục lại hành xử như thế? Về vị
thế, hắn chỉ tự coi mình là “là kẻ tiểu lại giữ tù”, còn Huấn Cao là một anh hùng tài tử
“chọc trời khuấy nước”, nổi danh trong thiên hạ về cái tài “viết chữ rất nhanh và rất
đẹp”. Vả lại, quản ngục còn hi vọng chờ cho Huấn Cao “dịu bớt tính nết” để xin chữ.
Nếu được tử tù cho chữ thì hắn ta “mãn nguyện”. Qua đó, Nguyễn Tuân đã làm nổi
bật biết bao phẩm chất đáng quý trong con người viên quản ngục này, đó là luôn bình
tĩnh, lễ độ, nhẫn nhục, trân trọng cái đẹp.
Viên quản ngục thật sự có một tâm hồn trong sáng thanh cao, biết trọng người tài,
đồng thời cũng rất yêu thích cái đẹp. Mặc dù đã “chọn nhầm nghề”, nhưng thiết nghĩ
trên cõi đời này đã có người coi ngục nào có “cái sở nguyện” cao quý như hắn? Cái ao
ước của hắn thật là thanh cao, thật là một thú vui tao nhã nhân văn. Viên quản ngục ao
ước là có một ngày nào đó “được treo ở nhà riêng mình một đôi câu đối do tay Huấn
Cao viết”. Hắn say mê, khao khát đến cháy bỏng bởi lẽ “chữ Huấn Cao đẹp lắm,
vuông lắm”. Với viên quản ngục thì có vinh hạnh nào hơn nếu “có được chữ ông
Huấn Cao mà treo, là có một báu vật trên đời”. Vì thế, chừng nào chưa xin được chữ
Huấn Cao thì ngục quan sống trong tâm trạng đầy khó chịu.
Nỗi “khổ tâm” của hắn là có một ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà
không dám giáp lại mặt, vì hắn cảm thấy nhân cách của người tử tù xa cách mình
nhiều quá. Hơn thế nữa, hắn càng “khổ tâm” lo lắng, mai mốt đây, Huấn Cao bị hành
hình mà không kịp xin được mấy chữ thì sẽ “ân hận suốt đời”. Có thể nói, đó tình
huống dở khóc dở cười nhưng trân quý đã được Nguyễn Tuân cảm quan ở phương
diện văn hoá nghệ thuật. Sự giày vò tâm trạng của quản ngục đẩy tác phẩm đến cao
trào khi Huấn Cao đồng ý cho chữ ngay trước đêm người phải ra pháp trường lãnh án tử hình.
Điều gì đến rồi cũng phải đến, lệnh thi hành án đã được gửi đến nhà lao nơi giam giữ
Huấn Cao, quản ngục gọi thầy thơ lại đến tâm sự rõ sự tình của mình, như một tiếng
thở dài than vãn sao thời gian nhanh quá, còn chưa kịp xin chữ Huấn Cao mà đã nhận
giấy án chém ... Thầy thơ lại nghe xong thì vô cùng cảm động nên đã tìm đến người tù
đang bị giam trong nhà lao kia kể lại sự tình và báo luôn tin tử hình cho Huấn Cao
nghe. Nghe xong người tử tù liền mỉm cười. Đó là một nụ cười cho một người biết
trân quý cái đẹp chứ, không phải là sự sợ hãi trước cái chết đang cận kề. Phải là một
kẻ đã đối mặt với bao hiểm nguy, thân quen với cái chết trong gang tấc thì nụ cười đó
mới nở trên môi như vậy, con người này đúng là anh hùng bất khuất, hiên ngang,
xứng đáng với sự kiêng nể của viên quản ngục, đồng thời lại lại thêm mến phục, yêu
con chữ thể hiện hoài bão cả một kiếp người tung hoành bốn phương trời. Huấn Cao
như thấu hiểu nỗi lòng của quản ngục, đã nói rằng mình cảm cái tấm lòng biệt nhỡn
liên tài của các người.
Nào Huấn Cao có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao
quý như vậy. Thiếu chút nữa, hắn đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ. Nhân cách
thanh cao của viên quản ngục đã khiến Huấn Cao xúc động và quý trọng. Cảnh cho
chữ diễn ra trong phòng giam tử tù chính là sự kỳ ngộ giữa khách anh hùng tài tử với
kẻ biệt nhỡn liên tài, một cảnh đẹp hiếm có trong nhân gian. Kẻ có quyền lại khúm
núm trước một kẻ tử tù, còn kẻ tử tù áy lại thong dong, viết nên bức thư pháp ngàn
người nể phục, yêu quý, săn tìm nhu cầu mong có được như bảo vật quý trên đời.
Trước cái đẹp của thư pháp, viên quản ngục đã trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục
quan “khúm núm” cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ, ... Ngục quan lắng
nghe lời khuyên của tử tù “nên lui về quê nhà” để giữ lấy thiên lương rồi hãy “nghĩ
đến chuyện chơi” chữ, ... Ngục quan vái tử tù một vái và nói qua dòng nước mắt: “Kẻ
mê muội này xin bái lĩnh”. Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của viên quản ngục dưới
ánh sáng của thư pháp và thiên lương.
Hình ảnh nhân vật quản ngục là một trong những thành công của Nguyễn Tuân trong
nghệ thuật miêu tả và xây dựng nhân vật, bằng cái tài hoa độc đáo của một nghệ sĩ bậc
thầy. Yêu cái đẹp với tấm lòng biệt nhỡn liên tài là tâm hồn tính cách của viên quản
ngục. Từ ngoại hình, ngôn ngữ, tâm tư tình cảm đến cử chỉ, hành động của viên quản
ngục đã được Nguyễn Tuân miêu tả với tất cả sự chắt lọc của một ngòi bút tài hoa,
tinh tế, qua đó làm hiện lên một con người có cốt cách rất đẹp.
Viên quản ngục với nghề nghiệp của mình trên phương diện xã hội là hoàn toàn trái
ngược nhau, đối lập với Huấn Cao, nhưng trên phương diện nghệ thuật thì quản ngục
là người biết yêu, biết say mê, tôn thờ cái đẹp và bằng nhân vật này, chủ đề của tác
phẩm càng thêm được điểm tô rõ nét hơn rằng: Cái duy nhất đang được tôn vinh và
kính trọng ở đây chính là cái đẹp.
Phân tích nhân vật quản Ngục
Nhân vật quản ngục - Mẫu 1
Với hành trình suốt đời đi tìm cái đẹp của mình, Nguyễn Tuân được người ta biết đến
là một gương mặt tiêu biểu của nền văn học hiện đại. Vốn tri thức vô cùng uyên bác
cùng tài năng nghệ thuật bậc thầy đã giúp ông để lại rất nhiều tác phẩm văn học có giá
trị cho nền văn học Việt Nam và “Chữ người tử tù” là một tác phẩm như thế. Trong
tác phẩm, bên cạnh sự xuất hiện của Huấn Cao – một con người tài hoa, uyên bác thì
viên quản ngục với những phẩm chất đáng quý cũng là một nhân vật rất đáng được quan tâm.
Truyện ngắn “Chữ người tử tù” được trích từ tập “Vang bóng một thời”. Ban đầu,
truyện có tên là “Dòng chữ cuối cùng” và đã được in trên tạp chí Tao Đàn vào năm
1938. Đến khi được in trong tập “Vang bóng một thời” tác phẩm đã được đổi tên
thành “Chữ người tử tù”. Truyện kể về cuộc gặp gỡ éo le giữa hai con người với hai
thân phận hoàn toàn đối lập nhau, một bên là người tử tù Huấn Cao còn một bên là
viên quản ngục. Trước sự đối đãi tử tế cùng tấm lòng của viên quản ngục, Huấn Cao
đã đồng ý trước lời xin chữ của quản ngục. Câu chuyện đã tái hiện lại một khung cảnh
cho chữ xưa nay chưa từng có trong buồng giam chật hẹp, bẩn thỉu để rồi kết lại với
những dư vị thấm thía trong lòng độc giả.
Để nói về nhân vật quản ngục, trước hết đó là một người trung niên “đầu đã điểm hoa
râm, râu đã ngả màu”. Khuôn mặt ông được Nguyễn Tuân miêu tả vô cùng điềm đạm,
bình tĩnh, phúc hậu với “mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và êm nhẹ”. Có thể
thấy rõ ông đã được miêu tả với một ngoại hình vô cùng ưa nhìn. Cái vẻ nền nã của
ông còn được thể hiện ở vẻ mặt đăm chiêu “nghĩ ngợi” sau khi biết tin về sáu tên tử tù
trong đó “người đứng đầu bọn phản nghịch” là Huấn Cao lại “có tài viết chữ rất nhanh
và rất đẹp”. Với tất cả sự từng trải cùng “tính cách dịu dàng” quản ngục đã biến trở
thành một nhân vật đặc biệt giữa trốn lao tù, khác hẳn với những bọn “sống bằng tàn
nhẫn bằng lừa lọc” nơi đây.
Bên cạnh là một người có “tính cách dịu dàng”, viên quản ngục còn có đời sống nội
tâm vô cùng sâu sắc. Khi biết Huấn Cao không chỉ nổi tiếng với tài cho chữ mà còn là
một bậc trượng phu đầy nghĩa khí nhưng lại là một trong những trọng phạm triều đình
ông đã vô cùng đau khổ. Nguyễn Tuân đã có một so sánh hết sức thú vị rằng nếu xã
hội lao tù là “một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ” thì viên quản ngục được
ví như một thanh âm trong trẻo “chen vào giữa bản đàn ấy”.
Và cái đáng quý nhất ở viên quản ngục là tình yêu dành cho cái đẹp và tấm lòng biệt
nhỡn liên tài. Sự xuất hiện của Huấn Cao dù là trong trại giam nhưng vẫn khơi lên
khao khát muốn “được treo ở nhà riêng một đôi câu đối” do ông Huấn viết. Yêu quý
cái đẹp cũng là yêu quý, kính trọng người tạo ra cái đẹp bởi vậy “hằng ngày vẫn cho
thầy thơ lại mang rượu thịt vào khoản đãi ông Huấn… càng ngày càng hậu hĩnh”. Vì
yêu cái đẹp, kính trọng người tạo ra cái đẹp, ông đã “biệt đãi” đối với một tử tù – hành
động có thể làm nguy hại đến địa vị, thậm chí là tính mạng của ông. Ông “biệt đãi”
với Huấn Cao ngày cả khi bị người ta xua đuổi “Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn
ngươi đừng đặt chân vào đây nữa”. Bị xua đuổi ông không hề than trách, cũng không
gắt phạt Huấn Cao, thậm chí đồ ăn được mang đến còn hậu hĩnh hơn trước.
Viên quản ngục luôn mong muốn có được chữ ông Huấn, chỉ mong ông Huấn dịu bớt
tính cách để ông có thể trình bày sở nguyện của mình. Mặc dù đã chọn sai nghề,
nhưng trên đời này làm gì còn viên coi ngục nào lại có một tâm hồn trong sáng, có
một tình yêu với cái đẹp đến thế? Tình yêu cái đẹp càng được thể hiện ở sự “khổ tâm”
của ông trước khi Huấn Cao sắp bị đưa ra pháp trường mà ông không kịp xin chữ thì
ông sẽ “ân hận suốt đời”. Nhưng thật may rằng, qua lời kể của thầy thơ lại, ông Huấn
đã hiểu ra tấm lòng của viên quản ngục và đồng ý cho chữ. Chính nhân cách cao quý
ấy đã làm cho Huấn Cao cảm động: “Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các người.
Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như
vậy. Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”. Từ tấm lòng của
viên quản ngục, từ sự cảm động của ông Huấn mà cảnh cho chữ xưa nay chưa từng có
đã xuất hiện. Đó là nơi trại giam bẩn thỉu, tăm tối nhưng người ta đã ví nó như cuộc
gặp gỡ giữa người khách anh hùng tài tử với một tấm lòng biệt nhỡn liên tài. Vẻ đẹp
tâm hồn cao quý và tình yêu, sự say mê cái đẹp đã kết nối hai phía đối lập lại với
nhau. Cảnh tượng xưa nay chưa từng có này chính là chìa khóa làm nổi bật chủ đề của
truyện rằng cái đẹp, cái thiện sẽ luôn luôn chiến thắng cái ác, cái xấu dù trong hoàn cảnh nào đi chăng nữa.
Việc khắc họa thành công vẻ đẹp khác thường, mới lạ của viên quản ngục giữa chốn
ngục tù tăm tối đã cho thấy tâm hồn “suốt đời đi tìm cái đẹp” của Nguyễn Tuân.
Xuyên suốt tác phẩm ta không chỉ bắt gặp thủ pháp tương phản đối lập mà còn thấy cả
nghệ thuật hội họa, điêu khắc được Nguyễn Tuân sử dụng vô cùng khéo léo và chính
điều này đã làm nên sức hút cho tác phẩm. Chỉ bằng một vài nét phác họa độc đáo,
Nguyễn Tuân đã thành công trong việc khắc họa một nhân vật với tấm lòng biệt nhỡn
liên tài cùng sở nguyện cao quý trong mắt người đọc.
Có thể nói, cùng với nhân vật Huấn Cao, viên quản ngục cũng góp phần thể hiện chủ
đề của truyện cũng như điều mà Nguyễn Tuân luôn muốn hướng đến đó là cái đẹp và
cái đẹp luôn đủ sức đánh bại mọi sự xấu xa, bẩn thỉu trong cuộc sống này.
Nhân vật quản ngục - Mẫu 2
"Chữ người tử tù" là một tác phẩm hay của tác giả Nguyễn tuân, đây là một tác phẩm
yêu thích của tôi. Và tôi hoàn toàn phản đối bài viết của tác giả Trần Hà Nam khi nhận
xét về tác phẩm này và nhân vật viên quan coi ngục. Có lẽ về tuổi đời và kiến thức của
tôi chưa bằng tác giả trên, nhưng tôi cũng xin đưa ra một vài ý kiến của riêng mình.
Theo như tác giả đã giới thiệu, viên quản ngục vốn là người đã từng "đọc vỡ nghĩa
sách thánh hiền", là người có cái tâm, là "một âm thanh trong trẻo chen vào giữa một
bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ" - đó là điều tác giả đã khẳng định.
Viên quản ngục không phải là người đứng đầu bộ máy đàn áp, nếu nói ông đại diện
cho chế độ phong kiến lúc bấy giờ còn chấp nhận được. Vì thế khi nghe thầy thơ lại
buột miệng nói, ông đã vội lên tiếng: "Chuyện triều đình quốc gia... nhỡ lại vạ miệng
thì khốn", đó là vì ông sợ người ngoài biết sẽ mang tội chết, bởi ông chỉ là một viên
quan coi ngục - phận hèn chức mọn. Ông đối xử với những người tù khác như thế nào
ta chưa biết vì tác giả không nhắc đến chuyện đó. Nhưng có thể đoán ra phần nào qua
chức vụ của ông, của một viên quản ngục, buộc ông phải làm thế.
Tuy nhiên, tác giả cũng đã nói rằng viên quan này là "người có tính cách dịu dàng và
biết giá người, biết trọng người ngay". Đối xử với Huấn Cao, khi nghe bọn lính lệ
nhắc đến hai từ "để tâm", ông hiểu, nhưng ông không làm thế, không phải vì "người
đó là Huấn Cao - người sở hữu báu vật", mà Huấn Cao còn là người ông hằng kính
trọng, ông làm sao dám giở những trò tiểu nhân bỉ ổi đó ra, chứ thực sự ông không có
mưu mô thủ đoạn gì. hành động ngày ngày dâng rượu thịt của viên quản ngục cũng
chỉ là xuất phát từ tấm lòng của ông, không muốn trong những ngày cuối cùng của
cuộc đời mà Huấn Cao lại phải chịu cực khổ. Hành động này cũng đã vượt qua phép
tắc của triều đình phong kiến. Và có lẽ một phần ông cũng muốn tiếp cận Huấn Cao.
Việc ông muốn có chữ của Huấn Cao, đó không phải là sự thèm khát, mà là ước
nguyện của ông. Phải nói cho rõ, "ước nguyện" và "thèm khát", hai từ này khác xa
nhau về ngữ cảnh, ít nhất là đối với bài "Chữ người tử tù". Tác giả đã xây dựng được
một hình tượng người quản ngục giữa chốn ngục tối mà nung nấu được cái sở nguyện cao quý như vậy.
Ông là quản ngục, nhưng không có nghĩa là trong nhà tù ông có toàn quyền sinh sát.
Cho nên khi trải lụa cho Huấn Cao viết chữ, ông đã không mở cùm gông, thêm nữa,
nhà lao là nơi tai mắt rất nhiều, nếu sự việc có bị bại lộ thì sẽ mang thêm trọng tội cho
cả ba người. Chi tiết mà tác giả nói đến: "Huấn Cao cổ đeo gông, chân vướng xiềng
đang dậm tô nét chữ" là muốn khẳng định sự bất tử của cái tài cái đẹp dù ở bất cứ đâu.
Nét chữ ra đời trong khi "cổ vướng gông, chân vướng xiềng" và nét chữ ra đời trong
tư thế mà tác giả Trần Hà Nam gọi là "thể hiện trọn vẹn thần thái khí phách người viết
chữ", suy cho cùng, cũng giống nhau cả thôi, có khác chăng là tư thế viết chữ, bởi nét
chữ đều đẹp, đều ý nghĩa.
Nét chữ ra đời trong cảnh gông cùm kìm kẹp, thực tế mà nói thì tất nhiên là không thể
"thỏa chí tung hoành". Nhưng trong tư tưởng, đó vẫn là con người tự do với những
hoài bão tung bay. Chả thế mà tác giả cũng đã nói rằng khi Huấn Cao ngồi từ, ông vẫn
nghĩ đến cái "chí lớn không thành". Huấn Cao đã dành những giây phút cuối cùng của
cuộc đời để sáng tạo cái đẹp, để cái đẹp bất tử, nói những lời khuyên cuối cùng dành
cho người mà ông coi như người bạn tri kỉ.
Nhân vật quản ngục - Mẫu 3
Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn , là một người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông
có một vị trí quan trọng và những đóng góp không nhỏ cho nền văn học Việt Nam
hiện đại. Một trong những sáng tác tiêu biểu để lại tiếng vang trong sự nghiệp hành
văn của Nguyễn Tuân là truyện ngắn" Chữ người tử tù". Trong truyện ngắn " Những
người tử tù", Nguyễn Tuân đã khắc họa thành công hình tượng nhân vật đặc sắc đi vào
lòng độc giả. Ngoài Huấn Cao - con người tài hoa, khí phách hiên ngang, bất khuất và
thiên lương trong sáng thì ta không thể không nhắc đến một nhân vật đặc biệt khác - viên quản ngục.
Quản ngục: không phải là một anh hùng cao đẹp như Huấn Cao, lại càng không mang
dáng vóc, tính cách của một tên đao phủ khát máu, tham lam lợi lộc , vinh hoa , phú
quý. Ngục quan có một ngoại hình ưa nhìn dễ nhìn. Đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả
màu. Bộ mặt tư lự, nhăn nheo, có một đời sống nội tâm sâu sắc, cả nghĩ. Sau khi nhận
được phiến trát của Sơn Hưng Tuyên đốc bộ đường về chuyện nhận sáu tên tử tù,
trong đó có Huấn Cao "người đứng đầu bọn phản nghịch" lại "có tài viết chữ rất
nhanh và rất đẹp", ngục quan đăm chiêu "nghĩ ngợi".
Hình ảnh ngục quan thao thức giữa đêm khuya khi đĩa dầu sở đã "vợi lần mực dầu",
lúc đầu thì "tự hỉ" càng về khuya thì trên mặt ông "chỉ còn là mặt nước ao xuân, bằng
lặng, kín đáo và êm nhẹ". Việc nhận tù sắp tới đã gây ra nhiều xao động ghê gớm
trong tâm tư vị ngục quan này. Ông là một người từng trải, có tính cách dịu dàng khác
hẳn với những kẻ sống bằng tàn nhẫn bằng lừa lọc trong chốn đề lao. Và điều ta thấy
rõ ở con người này chính là tâm hồn trong sáng, yêu cái đẹp, trọng người tài.
Đối đãi với Huấn Cao, quản ngục hết sức tôn trọng kính cẩn, thể hiện rõ thái độ biệt
nhỡn nhân tài. Ngày nhận tù nhân , viên quản ngục đã làm trái với phong tục nhận tù
mọi ngày," hôm nay viên quan coi ngục nhìn sáu tên tù mới vào bằng cặp mắt hiền
lành". Ngay từ ánh nhìn đầu tiên mà viên quản ngục đã bày tỏ kín đáo tấm chân tình
của mình đối với người sáng tạo ra cái đẹp - Huấn Cao. Mặc kệ cho những tên tay sai
bên dưới nhắc khéo ngài có phải dùng đến những tiểu sảo trong nhà lao để ép cung ,
tra tấn thì viên quản ngục vẫn lặng thinh làm lơ đi điều đó.
Bởi lúc này đây, quản ngục biết mình đã gặp đúng người rồi, người mà từ thủa đọc vỡ
nghĩa chữ sách thánh hiền hắn hằng đêm mong có được chữ của người. Suốt nửa
tháng ở trong tù, ngày nào Huấn Cao cũng nhận được rượu thịt trước bữa cơm tù
thành ra là chuyện lạ nhưng người vẫn cứ điềm nhiên nhận lấy hưởng thụ như thú vui
lúc bình sinh chưa bị giam cầm. Và người đứng đằng sau những bữa rượu thịt ngon
ấy, không ai khác chính là viên quản ngục sắp xếp đối đãi đặc biệt với Huấn Cao. Rồi
đến một hôm quản ngục đích thân xuống hỏi thăm tên tù ngục ta lại càng thêm thấy rõ
tấm chân tình của hắn dành cho Huấn Cao.
Thế nhưng trước những lời lẽ kính cẩn , tôn trọng của hắn, Huấn Cao lại một mực phũ
phàng , coi thường: " Ngươi hỏi ta muốn gì? Ta chỉ muốn có một điều. Là nhà ngươi
đừng bao giờ đặt chân vào đây". Trước tình huống ấy, người nắm quyền uy trong tay
rất bình tĩnh. Không nổi trận lôi đình để trả thù. Không giở trò tiểu nhân thị oai. Ngục
quan chỉ lui ra lễ phép với một câu: "Xin lĩnh ý", Huấn Cao và năm đồng chí của
người vẫn được "biệt đãi", cơm rượu lại có phần "hậu hơn trước". Tại sao ngục quan
lại xử sự như thế? về vị thế, hắn chỉ tự coi mình là "là kẻ tiểu lại giữ tù", còn Huấn
Cao là một anh hùng tài tử "chọc trời quấy nước", nổi danh trong thiên hạ về cái tài
"viết chữ rất nhanh và rất đẹp". Vả lại, quản ngục còn hi vọng chờ cho Huấn Cao "dịu
bớt tính nết" để xin chữ. Nếu được tử tù cho chữ thì hắn ta "mãn nguyện". Qua đó,
Nguyễn Tuân đã làm nổi bật bao phẩm chất của ngục quan: bình tĩnh, lễ độ, nhẫn nhục.
Ngục quan có một tâm hồn trong sáng thanh cao, biết trọng người tài, rất yêu thích cái
đẹp. Mặc dù đã "chọn nhầm nghề", nhưng thiết nghĩ trên cõi đời này đã có chúa ngục
nào có "cái sở nguyện" cao quý như hắn ? Cái ao ước của hắn thật là thanh cao, thật là
một thú vui tao nhã nhân văn. Quản ngục ao ước là có một ngày nào đó "được treo ở
nhà riêng mình một đôi câu đối do tay ông Huấn Cao viết". Hắn say mê, hắn khao
khát vì "chữ Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm". Với quản ngục thì có vinh hạnh nào hơn
nếu "có được chữ ông Huấn Cao mà treo, là có một báu vật trên đời". Vì thế, khi chưa
xin được chữ Huấn Cao thì ngục quan sống trong tâm trạng đầy bi kịch.
Nỗi "khổ tâm" của hắn là có một ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà
không dám giáp lại mặt vì quản ngục cảm thấy nhân cách tử tù xa cách ông nhiều
quá!. Hơn thế nữa, hắn càng "khổ tâm" lo lắng, mai mốt đây, Huấn Cao bị hành hình
mà không kịp xin được mấy chữ thì ông "ân hận suốt đời". Có thể nói, đó là một bi
kịch cao quý được Nguyễn Tuân cảm nhận ở phương diện văn hoá nghệ thuật. Sự giày
vò tâm trạng của quản ngục đem đến tình tiết cao trào cho tác phẩm khi Huấn Cao
đồng ý cho chữ ngay trước đêm người phải ra pháp trường lãnh án tử hình.
Điều gì đến rồi cũng phải đế , giấy báo tử được gửi đến nhà lao nơi giam giữ Huấn
Cao, quản ngục gọi thầy thơ lại đến tâm sự rõ sự tình của mình như một tiếng thở dài
than vãn sao thời gian nhanh quá, còn chưa kịp xin chữ Huấn Cao mà đã nhận giấy án
chém... Thầy thơ lại nghe xong thì vô cùng cảm động nên đã tìm đến người tù đang bị
giam trong nhà lao kia kể lại sự tình và báo luôn tin tử hình cho Huấn Cao nghe. Nghe
xong tên tử tù liền mỉm cười. Đó là một nụ cười chứ không phải sự sợ hãi trước cái
chết đang cận kề. Phải là một kẻ đã đối mặt với bao hiểm nguy, thân quen với cái chết
trong gang tấc thì nụ cười đó mới nở trên môi như vậy, con người này đúng là anh
hùng bất khuất, hiên ngang bảo sao mà quản ngục không kiêng nể, lại thêm mến phục,
yêu con chữ thể hiện hoài bão cả một kiếp người tung hoành bốn phương trời. Huấn
Cao như thấu hiểu nỗi lòng của quản ngục, đã nói: "Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn
liên tài của các người.
Nào ta có biết đâu một người như thầy quản đây mà lại có những sở thích cao quý như
vậy. Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ". Nhân cách văn hoá
cao quý của ngục quan đã làm Huấn Cao xúc động và quý trọng. Cảnh cho chữ diễn ra
trong phòng giam tử tù là sự kì ngộ giữa khách anh hùng tài tử với kẻ biệt nhỡn liên
tài, một cảnh đẹp hiếm có trong nhân gian. Kẻ có quyền lại khúm núm trước một kẻ tử
tù, còn kẻ tử tù áy lại thong dong, viết nên bức thư pháp ngàn người nể phục, yêu quý,
săn tìm , cầu mong có được như bảo vật quý trên đời.
Trước cái đẹp của thư pháp, ngục quan đã trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục quan
"khúm núm" cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ... Ngục quan lắng nghe lời
khuyên của tử tù "nên lui về quê nhà" để giữ lấy thiên lương rồi hãy "nghĩ đến chuyện
chơi" chữ... Ngục quan vái tử tù một vái và nói qua dòng nước mắt: "Kẻ mê muội này
xin bái lĩnh". Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngục quan dưới ánh sáng của thư pháp và thiên lương.
Hình ảnh quản ngục là một trong những thành công của Nguyễn Tuân trong nghệ
thuật miêu tả và xây dựng nhân vật ở phương diện tài hoa độc đáo của nghệ sĩ bậc
thầy. Yêu cái đẹp với tấm lòng biệt nhỡn liên tài là tâm hồn tính cách của ngục quan.
Từ ngoại hình, ngôn ngữ, tâm tư tình cảm đến cử chỉ, hành động của ngục quan đã
được Nguyễn Tuân miêu tả với tất cả sự chắt lọc của một ngòi bút tài hoa, đã làm hiện
lên một con người có cốt cách rất đẹp.
Quản ngục với nghề nghiệp của mình trên phương diện xã hội là hoàn toàn trái ngược
nhau, đối lập với Huấn Cao, nhưng trên phương diện nghệ thuật thì quản ngục là
người biết yêu , biết say mê, tôn thờ cái đẹp và với nhân vật này chủ đề của tác phẩm
càng thêm được thể hiện rõ nét: Cái duy nhất đang được tôn vinh và kính trọng là cái đẹp.
Nhân vật quản ngục - Mẫu 4
Nhắc đến Nguyễn Tuân những năm 1930-1945, người đọc sẽ nhớ tới truyện ngắn lãng
mạn nổi tiếng của ông: " Chữ người tử tù". Một cuộc kì ngộ diễn ra nơi chốn nhà tù
chật chội với những điều trái ngang. Nổi bật ở đó là hình ảnh nhân vật Huấn Cao -
một người anh hùng một người nghệ sĩ tài hoa. Nhưng nhắc đến Huấn Cao thì không
thể thiếu viên quản ngục : " một thanh âm trong trẻo" giữa chốn lao tù.
Quản Ngục được giới thiệu ngay ở phần đầu tác phẩm trong cuộc trò chuyện với thầy
thơ lại. Cái tên Huấn Cao xuất hiện trong phiến trát khiến Quản Ngục ngờ ngợ, ông
hỏi thầy thơ lại về Huấn Cao với thái độ quan tâm, mến mộ một cách kín đáo. Nhân
vật quản ngục với chức danh là quan coi ngục chức không cao, bổng không lộc nhưng
cũng có thể coi là người có danh có phận, là người thay mặt cho luật lệ triều đình. Từ
cách giới thiệu ban đầu, nhà văn đã giúp ta hiểu rõ hơn về nhân vật này.
Trong đêm đầu tiên hình ảnh Quản Ngục được khắc hoạ với dáng ngồi tư lự "khuôn
mặt băn khoăn ngồi bóp thái dương...". Có lẽ trong lòng viên quản ngục có một tâm sự
kín đáo. Quản Ngục băn khoăn bởi sự xuất hiện của Huấn Cao trong nhà ngục cũng có
nghĩa là một kẻ tài hoa sắp phải chịu án tử hình. Một nỗi tiếc nuối mơ hồ trước một
ngôi sao chính vị sắp từ biệt vũ trụ. Nhưng là người có danh có phận, quản ngục lại
sống trong nghịch cảnh, cô đơn. Ông có ước nguyện muốn xin chữ mà lại không dám
nói. Thân phận " cá chậu chim lồng".
Một viên quan coi ngục, một cái tên khi được nhắc đến ngay cả ngày nay huống chi
thời kì phong kiến, luôn có những định kiến nhất định về họ: những kẻ xảo quyệt, ham
tiền,.... Nhưng Nguyễn Tuân lại xây dựng một hình tượng mới về quan coi ngục: một
quản ngục có lòng biệt nhỡn người người tài.
Viên Quản ngục có sở nguyện cao quý là xin được chữ Huấn Cao để treo ở nhà. "Viên
quản ngục khổ tâm nhất là có một ông Huấn Cao trong tay mình, dưới quyền mình mà
không biết làm thế nào mà xin được chữ. Không can đảm giáp lại mặt một người cách
xa y nhiều quá, y chỉ lo mai mốt đây, ông Huấn bị hành hình mà không kịp xin được
mấy chữ, thì ân hận suốt đời mất". Một sở nguyện tao nhã thật cùng. Ông quan tâm
đến Huấn Cao. Nghe tin Huấn Cao đến trại giam, ông sai Thơ lại dọn dẹp lại chu đáo " cần dùng đến".
Rồi khi Huấn Cao đến, viên quản ngục tiếp đón bằng biệt lệ. Lính áp giải hỏi viên
quan ngục, ý nhắc những biện pháp tra tấn như mọi khi, nhưng viên quan coi ngục trả
lời đầy ung dung, khác hẳn mọi ngày khiến chúng giật mình, ngơ ngác. Ông nhìn
Huấn Cao bằng ánh mắt "hiền lành" và thái độ khiêng nể không thể có của một người
coi ngục với người bị tù đày. Viên quản ngục còn biệt đãi Huấn Cao khi ngày nào
cũng cho Thơ lại bữa bữa dâng rượt thịt, không chỉ với Huấn Cao mà với cả bạn bè của Huấn Cao.
Rồi một hôm quản ngục khép nép đến thăm Huấn Cao, bị Huấn Cao xẵng giọng mắng
và tỏ ra khinh bạc: "Ta chỉ muốn một điều là ngươi đừng bao giờ đặt chân vào đây."
Quản ngục lễ phép, nhã nhặn, một mực thành kính đáp: "Xin lĩnh ý." Cách cư xử điềm
đạm, thái độ nghiêm cung, mục đích bày tỏ tấm thị tình đúng mực này soi sáng một
tâm hồn cao quý và sẵn lòng quỳ gối trước hoa mai.
Khi biết Huấn Cao đồng ý cho chữ, viên quản ngục chuẩn bị chu đáo lụa trắng, thỏi
mực, mực thơm. Sự chuẩn bị đó cho thấy viên quản ngục trân trọng cái đẹp vô cùng.
Xin chữ Huấn Cao bằng thái độ " khúm núm" để thấy viên quản ngục coi trọng Huấn
Cao, coi trọng cái đẹp. Trước cái đẹp của thư pháp, ngục quan đã trở thành tri âm, tri
kỉ của tử tù. Ngục quan "khúm núm" cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ...
Ngục quan lắng nghe lời khuyên của tử tù "nên lui về quê nhà" để giữ lấy thiên lương
rồi hãy "nghĩ đến chuyện chơi chữ... Ngục quan vái tử tù một vái và nói qua dòng
nước mắt: "Kẻ mê muội này xin bái lĩnh". Viên quản ngục coi Huấn Cao như đấng
thiêng liêng, người đi truyền đạo. Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của ngục quan
dưới ánh sáng của thư pháp và thiên lương, ánh sáng của cái đẹp.
Nguyễn Tuân thành công sử dụng bút pháp lãng mạn xây dựng hình tượng nhân vật
Quản ngục khác hoàn toàn với những định kiến trước giờ. Đó là viên quản ngục yêu
cái đẹp, trân trọng người tài, trân trọng ánh sáng thiên lương. Một con người "sống
gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn".
Nhân vật quản ngục - Mẫu 5
Nguyễn Tuân với những trang anh hùng dũng liệt hiện lên dưới một 1 lớp ngôn ngữ
dân tộc thuần khiết và chuẩn mực, luôn cố gắng hết sức mình để làm sống dậy một
thời quá khứ rực rỡ. Và dường như cảm thấy mình không đủ sức. Nguyễn Tuân kéo cả
những nhân vật của mình theo khuynh hướng ấy. Đó là trường hợp của viên quản
ngục trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” (trong tập Vang bóng một thời).
Quản ngục: không phải là một anh hùng cao đẹp như Huấn Cao, lại càng không mang
dáng vóc, tính cách của một tên đao phủ khát máu (Bữa rượu máu). Con người đó là
một hình ảnh trung gian giữa cái đẹp và cái không đẹp. Dưới ngòi bút tài hoa của một
bậc thầy về ngôn ngữ, hình ảnh trung gian ấy cũng mập mờ, không có ranh giới rõ rệt.
Thoạt nhiên, viên quản ngục có vẻ như là một con người cam chịu, yên phận và cũng
chẳng có gì khác những kẻ cùng địa vị đương thời: “Chuyện triều đình quốc gia chúng
ta biết gì mà bàn bạc cho thêm lời". Cái khuôn khổ phong kiến, cái “phép nước” đã
khiến quản ngục quen với việc nhận tù, với "những mánh khóe hành hạ thường lệ”.
Những lúc ấy, viên quản ngục cứ lạnh lùng như một cỏ may, ngoan ngoãn như một
tên nô lệ trung thành với vai trò của mình.
Nhưng có ai ngờ, bên trong con người đó vẫn luôn tồn tại một mầm sống tươi xanh
của cái đẹp. Cái mầm ấy bị đè bẹp nhưng vẫn khắc khoải sống như chờ đợi một lúc
nào đó được vươn lên. Rồi thời điểm đó cũng đến. Huấn Cao, con người văn võ song
toàn xuất hiện với “cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp”. Quản ngục bắt đầu rơi vào
một tâm trạng hết sức khó xử. Một sự đấu tranh âm thầm trở thành nét tiêu biểu cho
quản ngục suốt truyện mà cũng chính là biểu hiện tiêu biểu cho quản ngục suốt truyện
mà cùng chính là biểu hiện tiêu biểu cho tính “hướng nội” mỗi chúng ta thường bắt
gặp trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.
Cuối cùng thì niềm đam mê cái đẹp cũng đã chiến thắng. Tuy cái chiến thắng đó chưa
phải là tuyệt đối nhưng vẫn đủ biến viên quản ngục thành một con người khác. “Bấy
nhiêu âm thanh phức tạp bay cao lần lên khỏi mặt đất, nâng đỡ lấy một ngôi sao chính
vị muốn từ biệt vũ trụ”, “Ngôi sao chính trị" dĩ nhiên là ám chỉ Huấn Cao. Còn “thanh
âm phức tạp” ngầm chỉ ai? Con người ấy chính là quản ngục. Quản ngục muốn nâng
niu cái đẹp nhưng lại sợ. Vì thế nên Nguyễn Tuân đã để cho nhân vật này hóa thân
thành một cái gì đó vô hình, hư ảo. Chi tiết đó vừa bộc lộ nét mạnh của Vang bóng
một thời lãng mạn và khao khát đánh thức cái đẹp, vừa để lộ thấp thoáng điểm yếu và
sự yếu đuối của Nguyễn Tuân trong cái nhìn hoài vọng xa xôi. Nó khiến Nguyễn Tuân
như tránh né, đem ông trời ra mà trách: '‘Ông trời nhiều khi chơi ác đem đày ải những
cái thuần khiết giữa một đống cặn bã”.
Cũng từ ý niệm ấy, quản ngục nghĩ mình “chọn nhầm nghề mất rồi", Nguyễn Tuân đi
tìm cái đẹp và đã tìm ra cái đẹp long lanh, mong manh giữa một vùng trời đen tối.
Việc miễn những mánh khóe hành hạ, biệt đãi những người tử tù, rồi bạo dạn xin chữ,
một cách khéo léo từng chút từng chút gắn thêm nét đẹp vào con người quản ngục bởi
vì: “Biết người tài, không phải là kẻ xấu". Mặc dù vậy khi đã biệt đãi, đã toan tính
cách xin chữ, quản ngục vẫn còn sợ, vẫn dặn viên thơ lại nói với Huấn Cao: “Miễn là
ngài giữ kín cho”. Một chi tiết nhỏ nhưng chắc là không thể thiếu. Một chi tiết vừa
lãng mạn vừa hiện thực. Mến cái tài của Huấn Cao nhưng sợ “phép vua”. Phải tinh tế
lắm. Nguyễn Tuân mới phát hiện ra điều đó. Phải tài hoa lắm Nguyễn Tuân mới thể
hiện được điều đó. Nếu không viết về nỗi sợ ngấm ngầm thì là không thật, mà Nguyễn
Tuân lại là con người luôn vươn tới cái đẹp, cái thật. Nếu viết quá nhiều thì sẽ làm
ngắt quãng mạch chuyển biến đang cuồn cuộn, sôi sục trong nhân vật hình tượng.
Mến cái tài của Huấn Cao, khát khao “có được chữ ông Huấn mà treo là có một báu
vật trên đời”, đến lúc này, quản ngục dường như không còn là quản ngục mà là hóa
thân của Nguyễn Tuân với nhịp tim và hơi thở dành trọn cho sự nâng niu cái đẹp.
“Một buổi chiều lạnh, viên quản ngực tái nhặt người đi sau khi tiếp đọc công văn”.
Không còn là thương tiếc, xót xa mà đã đạt đến đỉnh điểm của niềm đau xót, thẫn thờ.
Việc nhận công văn, quản ngục biết trước nhưng vẫn thấy đột ngột, hụt hẫng. Thiên
lương vừa sóng dậy trong một con người đã thúc giục quản ngục hành động. Một.
hành động trái ngược với những gì quản ngục nói: “Ta biết rồi, việc quan ta đã có phép trước”.
Tình yêu cái đẹp đến đam mê đã đánh thức khí phách tiềm tàng nằm im suốt bao nhiêu năm.
Trong cảnh cho chữ hùng vĩ, có một chi tiết đáng nhớ: “Người tù viết xong một chữ
viên quản ngục lại vội khúm núm cất những đồng tiền xèng đánh dấu ô chữ đặt lên
phiến lục ông”, “khúm núm” không phải chỉ vì nịnh bợ mà là vì cảm phục. Khi sự
cảm phục lên đến đỉnh điểm cũng là lúc kết thúc truyện. “Kẻ mê muội này xin bái
lĩnh”. Một nghệ thuật tài hoa, kết thúc truyện ở cao trào. Chính nghệ thuật độc đáo đó
đã nêu bật cái đẹp toàn diện, toàn mỹ và rất đặc sắc của cả người xin chữ và người cho chữ.
Dọc theo suốt chiều dài của truyện, nhân vật quản ngục luôn tồn tại với một ý nghĩa
nhất định. Quản ngục không chỉ là một hình tượng độc đáo mà còn là nhân vật hội đủ
những đặc điểm chung nhất của Vang bóng một thời, của quan niệm và phong cách
Nguyễn Tuân: lãng mạn mà vẫn hiện thực, là tiếng nói của thiên lương, của tinh thần
dân tộc, là biểu hiện của sự “yêu mến và luyến tiếc những cái đã qua và có sức làm
sống lại một thời xưa cũ”.
Nhân vật quản ngục - Mẫu 6
Nguyễn Tuân - nhà văn suốt một đời đi tìm cái đẹp. Trước cách mạng tháng Tám nhân
vật trong trang văn của đều là những người hiện thân của cái đẹp. Chắc hẳn chúng ta
chẳng thể quên một ông Huấn Cao tài hoa tài tình, thiên lương cao đẹp mà anh dũng,
bất khuất. Bên cạnh đó nhân vật viên quản ngục được tác giả khắc họa là một người
trọng nghĩa khí, biết yêu và trân trọng cái đẹp càng làm nổi bật lên nhân cách cao đẹp của nhà văn.
Xét về địa vị xã hội viên quản ngục là người đại cho quyền lực, pháp luật của triều
đình và đại diện cho cái xấu cái ác lúc bấy giờ. Tuy nhiên xét về phương diện nghệ
thuật ông lại là người ham mê, yêu thích cái đẹp và say đắm nét chữ của Huấn Cao vô cùng.
Viên quản ngục là một người có tâm hồn nghệ sĩ biết yêu và trân trọng cái đẹp. Điều
đó được thể hiện trước tiên là ở sở thích chơi chữ. Xưa nay khi nhắc quan lại người ta
thường nghĩ ngay đến những tên “đầu trâu mặt ngựa” hống hách, thị uy chứ nào ai
biết vẫn có một viên quan có tâm hồn nghệ sĩ với thú chơi tao nhã như viên quản
ngục. Ông say mê điều đó vô cùng, ông luôn khao khát có được chữ ông Huấn treo
trong nhà riêng của mình bởi “Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm”, ông coi đó là
một vật báu trên đời. Sở nguyện đó còn được thể hiện ở tâm trạng hồ hởi vui mừng
của ông khi biết tin trong số phạm nhân được áp giải về có Huấn Cao. Ông vừa băn
khoăn không biết làm thế nào để xin được chữ ông Huấn, vừa tiếc nuối vô cùng cho
người tài mà lại chịu cảnh ngục tù đao phủ cũng vừa day dứt khổ tâm khi sở nguyện
chưa thành. Ông chỉ lo một mai ông Huấn bị hành hình mà chưa kịp xin chữ thì thật
đáng tiếc và ân hận suốt đời. Nguyễn Tuân đã nhìn nhận nét đẹp nhân cách của nhân
vật ở phương diện văn học nghệ thuật thật sâu sắc và đáng trân trọng.
Viên quản ngục là người có con mắt tinh tường biết nhìn nhận và đánh giá người tài
năng đồng thời cũng là người có tấm lòng biệt nhỡn liên tài. Trong phần đối thoại với
thầy thơ lại ông luôn thể hiện sự thành kính chân thành của mình đối với Huấn Cao.
Hằng ngày biệt đãi ông Huấn và những người bạn tù bằng rượu thịt thơm ngon. Khi bị
Huấn Cao khinh miệt, coi thường ông không hề trách móc tức giận hay tìm cách trả
thù mà vô cùng kính cẩn, lễ độ và thấu hiểu “Những người chọc trời khuấy nước, đến
trên đầu người ta, người ta cũng chẳng biết có ai nữa, huống chi cái thứ mình chỉ là
một kẻ tiểu lại giữ tù”. Quả là một viên quan có tấm lòng đáng kính.
Ông còn là người có thiên lương trong sáng, biết cúi mình trước cái đẹp. Trong buổi
tối đêm đầu tiên khi Huấn cao ở trong ngục ông băn khoăn, trăn trở suy nghĩ về cái
nghề của mình với “bộ mặt suy tư lự” vì “chọn nhầm nghề mất rồi”. Nguyễn Tuân đã
nhận xét viên coi ngục là “một âm thanh trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà
nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ”. Khi được Huấn Cao đồng ý cho chữ ông vô cùng hạnh
phúc. Ông cúi mình trước cái đẹp thể hiện trong tư thế, tâm thế khi nhận chữ trong
không gian tăm tối, bẩn thỉu chốn ngục tù. Viên quản ngục “khúm núm cất những
đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ trên mặt phiến lụa óng”. Cái khúm núm ấy không phải
là hèn hạ mà càng tôn lên sự thanh cao của một nhân cách đẹp đẽ. Đặc biệt khi được
Huấn Cao cho lời khuyên để giữ được thiên lương thì hãy thoát khỏi cái nghề này đi
thì cảm động vái người tù và rỉ nước mắt vào kẽ miệng thốt lên lời chân thành “Kẻ mê
muội này xin bái lĩnh” cho thấy thiên lương trong sáng của viên quan coi ngục đáng
được trân trọng ở “Trong hoàn cảnh đề lao, người ta sống bằng tàn nhẫn, bằng lừa lọc”.
Với tài năng kết hợp hài hòa giữa bút pháp lãng mạn và tả thực. Ngôn ngữ nghệ thuật
sinh động có sử dụng từ Hán Việt xen lẫn từ thuần Nôm, những câu văn chừng mực,
nhẹ nhàng sâu lắng đã khắc họa được hình tượng nhân vật viên quản ngục trọng nghĩa
trọng tài để sánh ngang với ông Huấn anh dũng tài hoa, làm nên những hình tượng
nhân vật hiện thân cho cái đẹp của “một thời vang bóng” trong trang văn Nguyễn Tuân.
Qua nhân vật viên quản ngục cho ta thêm bài học về cách nhìn nhận, quan niệm về
con người. Trong mỗi chúng ta luôn có một tâm hồn nghệ sĩ biết yêu cái đẹp và trân
trọng người tài, không phải ai cũng xấu, bên cạnh những con người chưa tốt vẫn có
những tấm lòng cao cả, thiên lương trong sáng. Điều đó cũng cho thấy quan niệm mới
mẻ về nghệ thuật là cái đẹp có thể nảy sinh trong môi trường cái xấu cái ác nhưng
không vì thế mà nó lụi tàn, trái lại càng bừng sáng rực rỡ và mang ý nghĩa nhân văn cao đẹp.
Nhân vật quản ngục - Mẫu 7
Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, bên cạnh nhân vật Huấn Cao, ta còn thấy hiện lên
nhân vật quản ngục biết trọng người và biết quý người ngay thẳng, viên quản ngục là
một thanh âm trong trẻo chen giữa bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ. Nhân
vật đã được Nguyễn Tuân khắc họa vô cùng đặc sắc, đầy ấn tượng.
Quản ngục là một người đã lớn tuổi, đầu đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu. Khuôn
mặt luôn tự lự, nhăn nheo chứng tỏ ông có một đời sống nội tâm sâu sắc, phong phú.
Sau khi nhận được phiến trát gửi về, trong sáu tên tử tù có ông Huấn Cao, người mà
ông hằng ngưỡng mộ về tài viết chữ đẹp, điều đó làm ông vô cùng băn khoăn, nghĩ ngợi.
Quản ngục là người có số phận bi kịch. Ông là người “tính cách dịu dàng và lòng biết
giá người, biết trọng người ngay” “là một thanh âm trong trẻo chen vào giữa một bản
đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn xô bồ”. Nhưng tính cách đó, con người đó lại bị đặt
trong hoàn cảnh đề lao chỉ có lừa dối, tàn nhẫn. Hoàn cảnh sống và phẩm chất của
nhân vật hoàn toàn trái ngược nhau: quản ngục tâm điền tốt và thẳng thắn nhưng lại
phải ăn ở đời đời, kiếp kiếp với một lũ cặn bã. Đó chính là bi kịch của cuộc đời ông.
Sống trong hoàn cảnh đó, nhưng quản ngục vẫn giữ được cho mình một tâm hồn và
cốt cách cao đẹp. Nhận được phiến trát, biết được trong số tử tù có Huấn Cao điều đó
đã làm ông suy nghĩ cả đêm, việc nhận tù sắp tới gây xáo động lớn trong tâm từ của
ông: khuôn mặt “tư lự” dần thay thế bằng “mặt nước ao xuân, bằng lặng, kín đáo và
êm nhẹ”. Có phải chăng trong đêm thanh tĩnh đó, ông đã suy nghĩ, đã cất nhắc để
quyết định sẽ có biệt đãi riêng với người tư tù mang tên Huấn Cao này, cũng bởi vậy
từ khuôn mặt tư lự, lo lắng chuyển sang sự thanh thản, bình lặng.
Niềm say mê nghệ thuật, lòng trân trọng người tài chính là yếu tố đã khiến ông quyết
định biệt đãi với Huấn Cao. Nhưng đi đến quyết định này, chính bản thân quản ngục
cũng phải đối mặt với nguy hiểm. Nhưng bằng tình yêu cái đẹp, bằng khí phách của
chính mình viên quản ngục vẫn quyết định biệt đãi với Huấn Cao. Biệt đãi Huấn Cao,
quản ngục cũng mang trong mình niềm hi vọng sẽ xin được chữ của ông, nhưng đó
chỉ là hi vọng mong manh, bởi tính ông Huấn vốn khoảnh, điều này quản ngục hiểu
rất rõ. Ngày cả khi đem tất cả dũng khí vào gặp Huấn Cao, nhận được thái độ coi
thường từ Huấn Cao, nhưng quản ngục chỉ lễ phép lui ra và nói: “Xin lĩnh ý” và mọi
sự biệt đãi vẫn diễn ra như cũ. Hành động đó, cử chỉ nhún nhường đó là cả tấm lòng
của quản ngục dành cho Huấn Cao, cũng chính ông đã tự bộc bạch: “những người
chọc trời khuấy nước, đến trên đầu người ta, người ta cũng còn chẳng biết có ai nữa,
huống chi cái thứ mình chỉ là một kẻ tiểu lại giữ tù”. Sự biệt đã và thái độ nhún
nhường đó cho thấy thái độ tâm phục, lòng biết giá người và trọng người ngay của
quản ngục với Huấn Cao.
Trong những ngày Huấn Cao dưới sự cai quản của mình, quản ngục còn mang trong
mình hi vọng: ông Huấn sẽ dịu bớt tính nết khi ấy ông sẽ xin ông Huấn chữ lên chữ
lần lụa vuông vắn, trắng tinh đã được ông chuẩn bị từ lâu. Nếu được Huấn Cao cho
chữ thì cả đời này của ông coi như đã thỏa ý, đã mãn nguyện. Điều ông đau lòng nhất
là ông Huấn dưới quyền mình nhưng chẳng biết làm cách nào để có thể xin chữ. Ông
sợ một mai ông Huấn bị giải đi thì ông sẽ ân hận cả đời.
Ngày nhận được công văn, quản ngục “tái nhợt người đi”, nốt đêm nay thôi, ngày mai
ông Huấn Cao đã bị giải đi để hành hình, vậy là sở nguyện xin chữ của ông có lẽ sẽ
mãi mãi không thể thực hiện. Nhưng bên cạnh ông còn có một thầy thơ lại cũng mang
trong mình tấm lòng biệt nhỡn liên tài, nghe lời tâm sự của quản ngục, thầy thơ lại đã
tìm ông Huấn và kể về nỗi lòng sâu kín của quản ngục. Huấn Cao thấu hiểu nỗi lòng
viên quản ngục: “Ta cảm cái tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các ngươi. Nào ta có biết
đâu một người như thầy Quản đây mà lại có những sở thích cao quý như vậy. Thiếu
chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”. Chính nhân cách, phẩm chất của
viên quản ngục đã làm cho Huấn Cao cảm phục và xúc động. “Cảnh cho chữ diễn ra
trong phòng giam tử tù và sự kì ngộ giữa khách anh hùng tài tử với kẻ biệt nhỡn liên
tài”. Trong không gian nhà tù tối tăm, ẩm thấp, chật hẹp đã diễn ra cảnh cho chữ chưa
từng có. Tấm lụa bạch trắng còn nguyên vẹn lần hồ, những đồng tiền kẽm đánh dấu ô,
mùi mực thơm đều đã được viên quản ngục cẩn trọng chuẩn bị với tất cả lòng thành
kính. Dưới ánh đuốc tỏa ra đỏ rực, ba chiếc đầu chụm lại chăm chú từng nét chữ
người tù đang viết. Mỗi chữ Huấn Cao viết xong, viên quản ngục đều “khúm núm cất
những đồng tiền kẽm đánh dấu ô chữ” thầy thơ lại “run run bưng chậu mực”. Trên lần
lụa trắng, những nét chữ được viết ra, viên quản ngục lắng nghe lời khuyên chân
thành của tử tù, lui về quê nhà, bỏ nghề để giữ vững thiên lương trong sạch của mình.
Cảm về tài năng, cảm về nhân cách, viên quản ngục vội vái người tù một vái, trong
hàng nước mắt nói: “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”. Ông tự nhận mình là kẻ mê muội,
bao lâu nay sống trong cảnh đề lao, thiếu chút nữa đã làm hoen ố nhân cách và thiên
lương của chính mình. Nhờ có ánh sáng của cái đẹp, của nhân cách Huấn Cao, quản
ngục mới được khai sáng, mới có thể sống nốt phần đời còn lại trong sự thanh tĩnh, trong sạch.
Nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc biệt, đặt nhân vật vào tình huống gặp gỡ độc đáo,
kết hợp với nghệ thuật cường điệu, phóng đại, tương phản giúp bộc lộ tính cách nhân
vật. Nhân vật được khắc họa thiên về chiều sâu tâm lí thể hiện qua các lời độc thoại nội tâm.
Bằng nghệ thuật khắc họa nhân vật đặc sắc, độc đáo, Nguyễn Tuân đã vẽ lên chân
dung của một quản ngục thật đẹp đẽ, cao cả về nhân cách. Đồng thời ông cũng cho
thấy trong mỗi một con người luôn có một phần con người nghệ sĩ, tâm hồn yêu cái đẹp, trọng cái tài.
Phân tích Viên quản Ngục
Nhân vật quản ngục - Mẫu 1
“Chữ người tử tù” là một trong những tác phẩm nổi bật nhất trong sự nghiệp sáng tác
của Nguyễn Tuân. Mang trong mình niềm đam mê cái đẹp, các sáng tác của ông luôn
tập trung khám phá, khai thác con người ở khía cạnh tài hoa, nghệ sĩ. Viên quản ngục
trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” là một nhân vật điển hình cho bút pháp sáng tạo
và tư duy nghệ thuật của Nguyễn Tuân.
“Chữ người tử tù” kể về một người tử tù có tài viết chữ đẹp tên Huấn Cao. Khi bị đưa
vào tù, người quản ngục thay vì đối xử với người tù tàn bạo, độc ác thì lại vô cùng
trân trọng, ngưỡng mộ Huấn Cao vì cái tài, khao khát được Huấn Cao viết cho dòng
thư pháp. Trước ngày Huấn Cao bị hành hình, trong nhà ngục tối tăm, ẩm thấp cảnh
cho chữ được diễn ra đầy xúc động. Hình tượng viên quản ngục được tác giả xây dựng
với những đặc điểm nổi bật, một tâm hồn thánh thiện, khát khao và trân quý cái đẹp.
Viên quản ngục được giới thiệu theo cách trực tiếp trong cuộc đối thoại với thơ lại.
Nguyễn Tuân miêu tả viên quản ngục với một vài nét đặc trưng về ngoại hình: "băn
khoăn ngồi bóp thái dương", "đều đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu", "bộ mặt tư lự",
bộc lộ hình ảnh của một con người từng trải, giàu trải nghiệm. Những nét miêu tả ấy
không chỉ mang đến cho người đọc những hình dung về diện mạo, tuổi tác, phong thái
của viên quản ngục mà còn góp phần khắc sâu thế giới nội tâm nhân vật. Bên trong
con người có vẻ đăm chiêu kia dường như đang chất chứa những nỗi niềm, tâm sự day
dứt. Hình ảnh con người điềm tĩnh, kín đáo, có phần khắc khổ, hoàn toàn khác với vẻ
ngoài hống hách, tàn ác của viên quan coi ngục thông thường. Người đọc bỗng đặt ra
câu hỏi rằng, tại sao một con người có gương mặt suy tư như thế lại làm một cái nghề
đi ngược với thiên lương của mình như vậy?
Nhân vật làm nghề coi ngục, đại diện cho giai cấp thống trị, biểu tượng của cái ác, của
sự hà khắc trong giai cấp phong kiến nhưng lại có tình yêu cháy bỏng cho cái đẹp.
Dưới góc độ nghề nghiệp, vị thế của quản ngục khác hoàn toàn so với Huấn Cao.
Nhưng nhà văn đã chú trọng miêu tả cái tâm, một nhân cách đẹp đẽ tỏa sáng nơi ngục
tù tăm tối. Điều này thể hiện qua thái độ tiếp nhận tù nhân và sự biệt đãi đối với Huấn
Cao như "bảo ngục tốt quét dọn lại buồng giam tươm tất, sạch sẽ", những ngày Huấn
Cao ở tù cũng ngày ngày dâng rượu thịt với thái độ cung kính. Đây quả là một sự đối
đãi quá sức đặc biệt đối với một tù nhân. Mặc dù lúc đầu bị Huấn Cao khinh bỉ đuổi
đi, nhưng người quản ngục vẫn đều đặn tỏ lòng kính trọng, vẫn dâng rượu thịt, thậm
chí còn hậu hĩnh hơn trước.
Lạ kì thay, kẻ tử tù thì ra oai, khinh bạt, kẻ coi tù lại nhịn nhục, hạ thấp mình. Sự đối
lập giữa vị thế và cách ứng xử của nhân vật đã khẳng định cai ngục là người hết mực
trân trọng cái tài, cái đẹp. Chính bản thân quản ngục cũng không hề oán than thái độ
của Huấn Cao mà còn tự ý thức rằng:" Mình chỉ là một kẻ tiểu lại giữ tù". Ông ý thức
sâu sắc về mình, về vị thế của bản thân. Thật nghịch lý khi một kẻ thống trị lại tự nhận
mình thấp kém. Phải chăng, cái nghịch lý ấy đã lý giải được tấm lòng nhân vật trước
cái tài, cái đẹp cốt lõi trong tâm hồn con người. Không phải ai cũng có những hiểu
biết về Huấn Cao nổi tiếng viết chữ đẹp. Qua ngòi bút Nguyễn Tuân, quản ngục là
người có vẻ đẹp "Thiên lương trong sáng", một bản chất lương thiện trời phú. Nguyễn
Tuân cũng từng có những liên tưởng rất thú vị về nhân vật này, một :nốt nhạc đẹp,
một nốt sáng vút cao giữa bản đàn hỗn loạn, xô bồ".
Viên quản ngục còn là một người có nhân cách đẹp, biểu tượng của cái đẹp đặt trên
cái trần tục tầm thường. Nguyễn Tuân từng khẳng định: "Ông trời nhiều khi chơi ác,
đem đày ải những cái thuần khiết vào giữa một đống cặn bã". Phải chăng, giữa đống
cặn bã của ngục tù, hình ảnh viên quản ngục chính là viên ngọc trong trẻo, sáng rỡ. Vẻ
đẹp nhân cách được thể hiện ở việc nhân vật này luôn lấy cái tài hoa, khí phách và
nhân cách để làm thước đo giá trị con người. Đối với thầy thơ lại, viên quản ngục nghĩ
rằng "hắn cũng như mình, cũng chọn nhầm nghề mất rồi". Một kẻ kính mến khí
phách, con mắt nhìn người sâu sắc, lấy tiêu chí từ vẻ đẹp tài hoa chứ không xuất phát
từ xuất thân hay vẻ ngoài. Vẻ đẹp tâm hồn còn được thể hiện qua khát vọng xin chữ,
"sở nguyện" của cả đời người.
Đó là hoài bão, khát vọng làm sao để xin được chữ của Huấn Cao. Trong lòng viên
quản ngục chỉ băn khoăn rằng mai mốt đây, ông Huấn bị hành hình mà không kịp xin
được mấy chữ thì ân hận suốt đời mất. Chơi chữ là một nghệ thuật, người chơi chữ
phải là một người nghệ sĩ tài hoa có con mắt thẩm mĩ vượt lên trên cái tầm thường.
Với quản ngục, nét chữ của Huấn Cao giống như một báu vật, trân trọng nét chữ hay
chính là trân trọng nhân cách và giá trị con người. Tấm lòng của quản ngục với Huấn
Cao là tấm lòng trân trọng cái tài. Chừng nào vẫn có những con người sáng tạo ra cái
đẹp, chừng đó vẫn có những con người khát khao nâng giữ và vinh danh cái đẹp đó.
Tài năng xây dựng nhân vật với những nét đặc trưng điển hình, ngôn từ mĩ miều và
cách thức để nhân vật tự bộc lộ tính cách qua lời nói và hành động, Nguyễn Tuân đã
thành công trong việc xây dựng một nhân vật thứ chính nổi bật với những đức tính tốt
đẹp. Đặc biệt, nhân vật này cũng yêu cái đẹp, tôn sùng cái đẹp như chính cái cách mà
Nguyễn Tuân quan niệm về đời sống, văn chương và xã hội.
Nhân vật quản ngục - Mẫu 2
Một nền văn học lớn là một nền văn học có nhiều phong cách, một nhà văn lớn là một
nhà văn xây dựng cho mình một phong cách riêng độc đáo. Nguyễn Tuân là một nhà
văn như thế. Phong cách nghệ thuật nổi bật của ông chính là tài hoa uyên bác và là
một người suốt đời đi tìm cái đẹp. Chính bởi phong cách ấy mà những tác phẩm của
ông mang đậm sự tài hoa uyên bác. Đặc biệt là chữ người tử tù, trong tác phẩm ấy
ngoài nhân vật Huấn Cao ta cũng không thể nào không nhắc đến nhân vật Viên quản
ngục. Dưới ngòi bút tài hoa uyên bác, một bậc phù thủy ngôn ngữ chẻ sợi tóc làm tư
nhân vật ấy hiện lên cũng thật đáng chú ý.
Chữ người tử tù là một trong những truyện trong tập vang bóng một thời của nhà văn
Nguyễn tuân. Tập truyện viết về những thói quen xưa cũ nay chỉ còn vang bóng mà
thôi. Trong đó chữ người tử tù kể về một cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa nhân vật viên
quản ngục và Huấn Cao. Không gian gặp gỡ là nhà tù nơi ngự trị của bóng tối và là kẻ
thù của cái đẹp. Thời gian là những ngày cuối cùng của tử tù Huấn Cao. Ta thấy được
cái tình huống éo le ấy nhưng còn thấy được sự éo le hơn trong chính thân phận của
họ. Viên quản ngục là đạo diện cho triều đình còn Huấn Cao thì lại chống lại triều
đình. Những trên bình diện nghệ thuật thì họ không còn là kẻ thù của nhau nữa. Huấn
Cao viết chữ đẹp còn viên quản ngục thì lại yêu thích say đắm cái đẹp. Chính vì thế
mà trên bình diện nghệ thuật họ là những người tri kỉ. Và đồng thời xuất phát từ tình
huống truyện ấy ta cảm nhận được vẻ đẹp của viên quản ngục như những nốt nhạc
thánh thót thanh cao trong một bản nhạc xô bồ.
Viên quản ngục là một người có sở thích sở nguyện cao quý. Đó chính là thích chữ
đẹp của Huấn Cao. Nếu như sở thích của những viên quan tầm thường là vàng bạc hư
danh, quyền quý an nhàn thì viên quản ngục trong tác phẩm này thì lại hoàn toàn
ngược lại. Ông là một người có những sở thích và sở nguyện cao quý. Ông có tầm
nhìn xa trông rộng và tâm tưởng thì hoàn toàn thoát khỏi những cám dỗ của vật chất
cũng như những bóng tối của ngục tù. Ông làm quan nhưng không hề hống hách mà
chỉ biết làm tròn nhiệm vụ của bản thân mình. Ông giống như một âm thanh trong trẻo
trong bản nhạc xô bồ ấy. Sở nguyện của ông là một ngày kia có một bức tranh chữ của
Huấn Cao viết mà treo trong nhà thì quả thật là nhất.
Cái sở nguyện yêu chuộng những giá trị văn hóa truyền thống ấy cho thấy được cái
tâm hồn trong trẻo của ông. Mặc dù làm một tên quan cai ngục nhưng ông không đánh
mất đi cái sự lương thiện trong bản thân mình. Ông không hề phụ thuộc vào triều
đình. Khi biết Huấn Cao đến thì ông đã tìm mọi cách để xin chữ của ông dẫu biết rằng
một khi bại lộ ra thì ông sẽ có thể mất đầu. Ta cảm nhận được ở con người ông những
giá trị tôn vinh cái đẹp, tâm hồn ông không bị nhà ngục kia vấy đen. Trong cái nơi chỉ
có sự đánh đập trả thù tra tấn đến dã man ấy mà tâm hồn ông vẫn sáng lấp lánh như
một viên ngọc quý trong đêm. Kể cả khi việc xin chữ ấy gặp khó khăn khi Huấn Cao
không hiểu được nỗi lòng của ông nhưng ông vẫn giữ niềm hi vọng và sở nguyện cao
quý ấy. Có biết đến viên quản ngục chúng ta mới có thể hiểu hết được con người
chúng ta. Nhiều khi cái chức vụ hay thân phận kia không quyết định đến lối sống và tâm hồn của họ.
Không chỉ là một người yêu chuộng cái đẹp và có sở nguyện cao quý mà viên quản
ngục còn là một người rất biết trân trọng những con người tài giỏi như Huấn Cao nữa.
Khi có phiến tráp báo rằng tên tội phạm nguy hiểm của triều đình sẽ được đưa đến đây
trong vài ngày sau đó mới mang ra xử trảm thì viên quản ngục đã tỏ ra rất vui mừng
khi gặp được người mà mình nể phục. những đồng thời ông cũng thấy tiếc cho con
người tài giỏi ấy mà lại phải chuốc lấy cái chết. Được biết Huấn Cao có tài bẻ khóa
vượt ngục nhưng viên quản ngục không mấy quan tâm về điều đó mà cái ông quan
tâm là làm sao có thể tiếp cận được con người anh hùng ấy để xin chữ mà thôi. Ông
trân trọng Huấn Cao thiết đãi Huấn Cao và những người bạn của Huấn Cao thịt rượu
hàng ngày. Điều đó thể hiện sự trân trọng những con người tài giỏi của viên quản
ngục. Thế rồi ông lân la hỏi Huấn Cao có cần gì thì cứ nói viên quản ngục sẽ thiết đãi.
Mặc dù ở đó viên quản ngục là chủ nhưng khi muốn xin chữ và trân trọng người tài
cho nên viên quản ngục hạ mình xuống xưng hô như một người bề dưới. Khi Huấn
Cao quát mắng ông thì ông cảm thấy buồn nhưng ông không trách vì ông nghĩ rằng
những kẻ chuyên chọc trời khuấy nước chỉ quen ngồi trên đầu người ta thôi.
Không những thế những hành động ấy của viên quan coi ngục chính là thể hiện sự
trân trọng và đề cao những giá trị văn hóa của ông. Thái độ trân trọng nghệ thuật thư
pháp chính là trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Trong nhà tù
ấy bóng tối không nhuốm đen tâm hồn của viên quản ngục. Sức mạnh của cái đẹp làm
cho tâm hồn của viên quản ngục vẫn thiên lương trong sáng lắm. Chính vì thế mà ông
nhất định phải xin bằng được chữ của Huấn Cao. Khi Huấn Cao quyết định cho chữ
viên quản ngục cảm thấy rất vui, ông như nhận ra nhiều điều, nhận thấy cả cái cách
chọn nghề sai của mình nữa. Ông thể hiện thái độ kính trọng trước những lời dặn dò
cuối cùng của một người tử tù. Viên quan ấy hứa rằng sau khi nhận được chữ của
Huấn Cao thì sẽ trở về quê sống để giữ cái thiên lương trong sáng của bản thân mình.
Hai dòng nước mắt của ông khẽ rơi như thể hiện sự hối hận của mình. Qua đó ta thấy
được viên quản ngục đúng là một người có thiên lương trong sáng trân trọng những
giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mà quên đi cả sự an toàn của bản thân.
Một lần nữa ta phải trầm trộ tài năng uyên bác của Nguyễn Tuân. Ông không những
xây dựng được một nhân vật chính chuẩn mực mà đến một nhân vật phụ như viên
quản ngục cũng để lại rất nhiều giá trị con người. Vẻ đẹp trong con người viên quản
ngục cũng sáng lấp lánh. Cánh cửa nhà tù không thể nào cướp đi cái thiên lương trong
sáng cùng sở nguyện cao quý của ông. Chuyện kết thúc cũng là lúc viên quản ngục tay
nải về quê sống với thiên lương trong sáng của mình.

Phân tích nhân vật Viên quản ngục trong Chữ người tử tù | Kết Nối Tri Thức Ngữ văn 10

Thông tin :

Tài liệu liên quan:

Phân tích truyện Chữ người tử tù (3 Dàn ý + 16 Mẫu) |

Phân tích cảnh cho chữ trong Chữ người tử tù (Sơ đồ tư duy + 21 Mẫu) | Ngữ văn 10 Kết Nối Tri Thức

Mở bài Chữ người tử tù | Ngữ văn 10 Kết Nối Tri Thức

Tổng hợp những kết bài truyện Chữ người tử tù (65 mẫu) | Ngữ văn 10 Kết Nối Tri Thức