Phân tích tác động của CNH, HĐH tại Việt Nam | Tiểu luận chủ nghĩa xã hội khoa học

lOMoAR cPSD| 47207194
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG
----------------
BÀI TIỂU LUẬN MÔN
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC Đề tài
PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG
CỦA SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA
ĐẾN SỰ THAY ĐỔI CƠ CẤU GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở VIỆT NAM
GVHD: ThS. Trần Tiến NHÓM 1 Lớp: 22NH111
BIÊN HÒA – THÁNG 10/2023 lOMoAR cPSD| 47207194 2 lOMoAR cPSD| 47207194
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG
CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG –
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc LỚP 22NH111
Đồng Nai, ngày 05 tháng 11 năm 2023
DANH SÁCH NHÓM TIỂU LUẬN Nhóm: 1 ----------------- Stt Họ tên Số ĐT Ghi chú 1. LÊ HUỲNH BẢO NGỌC 0839963196 Nhóm trưởng 2. TRẦN THANH HUY 0941508417 Thành viên tích cực 3. NGÔ ANH QUỐC 0927192093 Thành viên 4. LÊ HOÀNG NHƯ Ý 0338123318 Thành viên 5. TRẦN NGUYỆT NHI 0344915106 Thành viên 6. PHẠM THỊ DIỆU LINH 0385767984 Thành viên 7. NGÔ TUẤN PHONG 0931276797 Thành viên LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Trường Đại học Lạc Hồng
đã đưa môn học Chủ nghĩa xã hội khoa học vào chương trình giảng dạy. Đặc
biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến giảng viên bộ môn – Thầy Trần Tiến
đã dạy dỗ, truyền đạt những kiến thức quý báu cho em trong suốt thời gian học
tập vừa qua. Trong thời gian tham gia lớp học của thầy, em đã có thêm cho
mình nhiều kiến thức bổ ích, tinh thần học tập hiệu quả, nghiêm túc. Đây chắc
chắn sẽ là những kiến thức quý báu, là hành trang để em có thể vững bước sau 3 lOMoAR cPSD| 47207194
này.Bộ môn Chủ nghĩa xã hội khoa học là môn học thú vị, vô cùng bổ ích và
có tính thực tế cao. Đảm bảo cung cấp đủ kiến thức, gắn liền với nhu cầu thực
tiễn của sinh viên. Tuy nhiên, do vốn kiến thức còn nhiều hạn chế và khả năng
tiếp thu thực tế còn nhiều bỡ ngỡ. Mặc dù em đã cố gắng hết sức nhưng chắc
chắn bài tiểu luận khó có thể tránh khỏi những thiếu sót và nhiều chỗ còn chưa
chính xác, kính mong cô xem xét và góp ý để bài tiểu luận của em được hoàn
thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn!”
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT CNXH
Chủ nghĩa xã hội GCCN Giai cấp công nhân LLSX
Lực lượng sản xuất TLSX
Tư liệu sản xuất XHCN Xã
hội chủ nghĩa CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN
1.1. Quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin về giai cấp công nhân và sứ
mệnh của giai cấp công nhân. 1.1.1. Khái niệm
Nguồn gốc ra đời của giai cấp công nhân. -
Có thể thấy nguồn gốc ra đời của giai cấp công nhân đó là kết quả
phát triển của nền công nghiệp hiện đại. Giai cấp công nhân sinh ra và phát
triển theo đà phát triển của kỹ thuật và công nghệ, và trở thành một giai cấp
ổn định khi sản xuất công nghệ đã thay thế về cơ bản nền sản xuất thủ công. -
Dù diễn đạt bằng những thuật ngữ khác nhau, song giai cấp được xác
định trên hai phương diện: kinh tế - xã hội và chính trị xã hội. Thứ nhất, về
phương diện kinh tế - xã hội 4 lOMoAR cPSD| 47207194 -
Giai cấp công nhân phương thức lao động công nghiệp trong nền sản
xuất TBCN: đó là những người lao động trực tiếp hay gián tiếp vận hành các
công cụ sản xuất có tính chất công nghiệp ngày càng hiện đại, tính xã hội hóa cao. -
Giai cấp công nhân trong quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa: họ là
những người lao động không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động, làm
thuê cho nhà tư bản, bị nhà tư bản bóc lột giá trị thặng dư. Thứ hai, về
phương diện chính trị- xã hội
Lao động bằng phương thức công nghiệp với đặc trưng công cụ lao động là
máy móc, năng suất lao động cao, quá trình lao động mang tính chất xã hội
hóa cao. Là chủ thể của quá trình sản vật chất hiện đại, đại biểu cho LLSX
tiên tiến, cho PTSX hiện đại.
Có thể hiểu về giai cấp công nhân theo khái niệm sau:
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát triển
cùng với quá trình của nền công nghiệp hiện đại; là giai cấp đại diện cho lực
lượng sản xuất tiên tiến; giai cấp công nhân là những người không có hoặc về
cơ bản không có TLSX phải làm thuê cho GCTS và bị GCTS bóc lột giá trị
thặng dư; ở các nước XHCN, giai cấp công nhân cùng nhân dân lao động làm
chủ những TLSX chủ yếu và cùng nhau hợp tác lao động vì lợi ích chung của
toàn xã hội trong đó có lợi ích chính đáng của mình. 1.1.2. Đặc điểm
Sứ mệnh lịch sử của GCCN chính là những nhiệm vụ mà GCCN cần phải
thực hiện với tư cách là lực lượng tiên phong, đi đầu trong cách mạng xác lập HTKT - XH CSCN.
Thực hiện xã hội hóa sản xuất, phát triển lực lượng sản xuất. Chủ nghĩa
Mác-lênin chỉ rõ, lực lượng sản xuất xã hội hóa cao, ở trình độ phát triển hiện
đại và chế độ công hữu sẽ tạo ra cơ sở kinh tế để chấm dứt vĩnh viễn chế độ
bóc lột người lao động.
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là sự nghiệp cách mạng
của chính bản thân giai cấp công nhân và của quần chúng, mang lại lợi ích
cho đa số. Đây là một cuộc cách mạng của đại đa số mưu lợi ích cho tuyệt đại 5 lOMoAR cPSD| 47207194
đa số, nhờ việc hướng tới xây dựng một xã hội mới dựa trên cơ sở cộng hữu
những tư liệu sản xuất chủ yếu. Sự thống nhất cơ bản về lợi ích giai cấp công
nhân với lợi ích của nhân dân lao động tạo điều kiện để đặc điểm quan trọng
này về sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân được thực hiện.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không phải là thay thế chế độ tư
hữu tư nhân này bằng chế độ sở hữu tư nhân khác mà là xóa bỏ triệt để tư
hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu. Xóa bỏ chế độ công tư hữu và thiết lập chế
độ công hữu về tư liệu sản xuất sẽ tạo ra cơ sở kinh tế - xã hội cho sự phát
triển mạnh mẽ lực lượng sản xuất, từ đó tạo ra tiền đề và điều kiện để tiến tới
xóa bỏ giai cấp và áp bức giai cấp.
1.1.3. Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhận là thông qua Đảng Cộng sản, giai
cấp công nhân tổ chức lãnh đạo để xoá bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa, xoá bỏ
chế độ người bóc lột người, giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao
động và toàn thể nhân loại khỏi mọi sự áp bức, bóc lột, nghèo nàn lạc hậu;
xây dựng xã hội mới thực sự tốt đẹp chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.
Về kinh tế, giai cấp công nhân là lực lượng sản xuất cơ bản sản xuất ra của
cải vật chất cho xã hội mới - xã hội chủ nghĩa. Giai cấp công nhân là nhân tố
hàng đầu của lực lượng sản xuất xã hội hóa cao, giai cấp công nhân cũng là
đại biểu cho quan hệ san xuất mới, tiên tiến nhất dựa trên chế độ công hữu về
tư liệu sản xuất, đại biểu cho phương thức sản xuất tiến bộ nhất thuộc về xu
thế phát triển của lịch sử xã hội.
Về chính trị - xã hội, giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động dưới
sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ
quyền thống trị của giai cấp tư sản, xóa bỏ chế độ bóc lột, áp bức của chủ
nghĩa tư bản, giành quyền.
1.2. Điều kiện khách quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử.
Do địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân.
Thứ nhất, giai cấp công nhân là bộ phận quan trọng nhất, cách mạng nhất
trong các bộ phận cấu thành lực lượng sản xuất dưới chủ nghĩa tư bản. 6 lOMoAR cPSD| 47207194
-Trong nền sản xuất hiện đại, giai cấp công nhân vừa là chủ thể trực tiếp,
vừa là sản phẩm căn bản nhất của nền sản xuất đó. Tất cả các giai cấp khác
đều suy tàn và tiêu vong cùng với đại công nghiệp, còn giai cấp công nhân lại
là sản phẩm của bản thân nền đại công nghiệp.
-Giai cấp công nhân hiện đại có xu hướng ngày càng được tri thức hóa.
Thứ hai, do không có tư liệu sản xuất nên giai cấp công nhân phải bán sức
lao động của mình cho nhà tư bản và bị nhà tư bản chiếm đoạt giá trị thặng
dư, họ bị lệ thuộc hoàn toàn trong quá trình phân phối các kết quả lao động
của chính mình. Do vậy, về mặt lợi ích giai cấp công nhân là giai cấp đối
kháng trực tiếp với giai cấp tư sản.
-Xét về bản chất, họ là giai cấp cách mạng triệt để nhất chống lại chế độ áp
bức, bóc lột tư bản chủ nghĩa.
Thứ ba, giai cấp công nhân có lợi ích căn bản thống nhất với lợi ích của
toàn thể nhân dân lao động nên họ có thể tập hợp, đoàn kết, lãnh đạo đông
đảo quần chúng đi theo làm cách mạng chống lại giai cấp tư sản
=> Địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công nhân là yếu tố quan trọng nhất
quy định nên sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân bởi nếu không có địa vị
về kinh tế là người đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ, không có địa vị
về xã hội là bị giai cấp tư sản bóc lột thì sẽ không có động lực về chính trị để
thực hiện cuộc cách mạng xóa bỏ chủ nghĩa tư bản để xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Do địa vị chính trị - xã hội của giai cấp công nhân
Giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất.
-Giai cấp công nhân là sản phẩm của nền sản xuất đại công nghiệp, phát
triển cùng với sự phát triển của nền sản xuất đại công nghiệp nên nền sản
xuất có trình độ phát triển cao đòi hỏi giai cấp công nhân cần phải tiếp thu
các kiến thức khoa học để vận hành được dây chuyền này.
-Giai cấp công nhân đại diện cho lực lượng sản xuất tiên tiến thể hiện ở
nhiệm vụ xóa bỏ quan hệ sản xuất dựa trên chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất
thiết lập quan hệ sản xuất mới tiến bộ hơn. 7 lOMoAR cPSD| 47207194
-Giai cấp công nhân được trang bị lí luận của chủ nghĩa Mác Lênin là lý
luận cách mạng khoa học và tiến bộ. Để có thể tiếp thu và vận dụng lí luận
này đòi hỏi giai cấp công nhân cần có trình độ lí luận nhất định.
Giai cấp công nhân có ý thức tổ chức kỷ luật cao.
-Môi trường làm việc của giai cấp công nhân là sản xuất tập trung cao và
có trình độ kỹ thuật ngày càng hiện đại, có cơ cấu tổ chức ngày càng chặt
chẽ, làm việc theo dây chuyền buộc giai cấp công nhân phải luôn tuân thủ
nghiêm ngặt kỷ luật lao động.
-Do yêu cầu của cuộc đấu tranh giai cấp chống lại giai cấp tư sản - là một
giai cấp có tiềm lực về kinh tế - kỹ thuật nên giai cấp công nhân phải đấu
tranh bằng phẩm chất kỷ luật của mình.
Giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để nhất.
-Vì cách mạng của giai cấp công nhân hướng tới mục tiêu cuối là giải
phóng giai cấp, giải phóng dân tộc, giải phóng con người, thể hiện ở sự xóa
bỏ mọi tình trạng áp bức bóc lột, nô dịch cả về vật chất lẫn tinh thần. Giai cấp
công nhân vừa phải giành chính quyền, vừa sử dụng chính quyền để thực hiện mục tiêu đó.
Giai cấp công nhân có bản chất quốc tế.
-Giai cấp công nhân ở tất cả các nước đều có chung một mục đích là giải
phóng mình đồng thời giải phóng xã hội khỏi áp bức bóc lột và họ đều có
chung một kẻ thù là giai cấp tư sản bóc lột.
-Do yêu cầu của cuộc đấu tranh giai cấp, để chống lại chủ nghĩa tư bản,
giai cấp tư sản khi mà chúng đã liên kết với nhau thành tập đoàn tư bản, chủ
nghĩa đế quốc, vì vậy mà giai cấp công nhân càng phải nêu cao tinh thần
quốc tế của giai cấp mình, cùng nhau thực hiện sứ mệnh lịch sử.
=> Điều kiện khách quan quy định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân
thể hiện ở 2 nội dung: thứ nhất là về địa vị kinh tế - xã hội của giai cấp công
nhân và thứ 2 là địa vị về chính trị xã hội của giai cấp công nhân và chính
điều kiện khách quan này là 1 trong các yếu tố để giai cấp công nhân hoàn
thành sứ mệnh lịch sử của mình. 8 lOMoAR cPSD| 47207194
1.3. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử.
Sự phát triển của giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng.
-Chất lượng công nhân phải thể hiện ở trình độ trưởng thành về ý thức
chính trị của một giai cấp cách mạng, tức là tự giác nhận thức được vai trò và
trọng trách của giai cấp mình đối với lịch sử, do đó giai cấp công nhân phải
được giác ngộ về lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin.
- Là giai cấp đại diện tiêu biểu cho phương thức sản xuất tiên tiến, chất
lượng giai cấp công nhân còn phải thể hiện ở năng lực và trình độ làm chủ
khoa học kỹ thuật và công nghệ hiện đại, nhất là trong điều kiện hiện nay.
Đảng Cộng sản là nhân tố chủ quan quan trọng nhất để giai cấp công
nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình
- Đảng Cộng sản - đội tiên phong của giai cấp công nhân ra đời và đảm
nhận vai trò lãnh đạo cuộc cách mạng là dấu hiệu về sự trưởng thành vượt
bậc của giai cấp công nhân với tư cách là giai cấp cách mạng.
- Giai cấp công nhân là cơ sở xã hội và nguồn bổ sung lực lượng quan
trọng nhất của Đảng, làm cho Đảng mang bản chất giai cấp công nhân trở
thành đội tiên phong, bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp.
+ Đảng Cộng sản đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp công nhân,
của dân tộc và xã hội.
- Đảng Cộng sản đề ra đường lối, tuyên truyền đưa đường lối vào thực
tiễncuộc sống; tổ chức thực hiện và gương mẫu thực hiện đường lối.
-Sự liên minh giai cấp giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và
các tầng lớp lao động khác (trí thức, tiểu thương,. . . ) do giai cấp công nhân
thông qua đội tiên phong của nó là Đảng Cộng sản lãnh đạo
=> Chỉ duy nhất giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử xóa bỏ chủ nghĩa
tư bản, từng bước xây dựng chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản trên phạm vi toàn thế giới. 9 lOMoAR cPSD| 47207194
CHƯƠNG 2: TÁC ĐỘNG CỦA SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA,
HIỆN ĐẠI HÓA ĐẾN SỰ THAY ĐỔI CƠ CẤU GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT NAM
2.1. Khái niệm về cách mạng công nghiệp hóa và hiện đại hóa
2.1.1. Khái niệm về công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Lịch sử công nghiệp hóa trên thế giới đã trải qua hàng trăm năm. Vào giữa
thế kỷ XVIII, một số nước phương Tây, mở đầu là nước Anh đã tiến hành
cuộc cách mạng công nghiệp, với nội dung chủ yếu là chuyển từ lao động thủ
công sang lao động cơ khí. Đây là mốc đánh dấu sự khởi đầu cho tiến trình
công nghiệp hóa của thế giới. Tuy vậy, phải đến thế kỷ XIX, khái niệm công
nghiệp hóa mới được dùng để thay thế cho khái niệm cách mạng công
nghiệp, mặc dù sau cách mạng công nghiệp ở Anh, một thế hệ công nghiệp
hóa đã diễn ra ở các nước Tây Âu, Bắc Mỹ và Nhật Bản. Có thể khái quát,
công nghiệp hóa là quá trình tạo sự chuyển biến từ nền kinh tế nông nghiệp
với nền kinh tế lạc hậu, dựa trên lao động thủ công, năng suất thấp sang nền
kinh tế công nghiệp với cơ cấu kinh tế hiện đại, dựa trên lao động sử dụng
bằng máy móc, tạo ra năng suất lao động cao. Như vậy, công nghiệp hóa là
quá trình biến một nước có nền kinh tế lạc hậu thành nước công nghiệp hiện
đại với trình độ công nghệ, kỹ thuật tiên tiến, có năng suất lao động cao
trong các ngành kinh tế quốc dân. Hiện đại hóa là quá trình tận dụng mọi khả
năng để đạt trình độ công nghệ ngày càng tiên tiến, hiện đại.
2.1.2. Đặc điểm của công nghiệp hóa, hiện đại hóa
Do những biến đổi của nền kinh tế thế giới và điều kiện cụ thể của đất
nước, công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta có những đặc điểm chủ yếu sau:
-Công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa, thực
hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
- Công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với phát triển kinh tế tri thức.
- Công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện cơ chế thị trường có sự
điều tiết của Nhà nước. 10 lOMoAR cPSD| 47207194
- Công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa kinh tế và
Việt Nam tích cực, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế.
2.1.3. Nội dung công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở Việt Nam
Một là tạo lập những điều kiện để có thể thực hiện chuyển đổi từ nền sản xuất
– Xã hội lạc hậu sang nền sản xuất – xã hội tiến bộ.
Hai là thực hiện các nhiệm vụ để chuyển đổi nền sản xuất- xã hội lạc hậu
sang nền sản xuất – xã hội hiện đại. Cụ thể:
+ Đẩy mạnh ứng dụng những thành tựu khoa học, công nghệ mới, hiện đại
+ Chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, hợp lý và hiệu quả +
Từng bước hoàn thiện quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển
của lực lượng sản xuất
2.2. Giai cấp công nhân hiện nay và sứ mệnh của giai cấp công nhân hiện nay
2.2.1. Giai cấp công nhân hiện nay
So với giai cấp công nhân truyền thống ở thế kỷ XIX thì giai cấp công
nhân hiện nay vừa có những điểm tương đồng vừa có những điểm khác biệt
có những biến đổi mới trong điều kiện lịch sử mới.
Thứ nhất, về những điểm tương đối ổn định so với thế kỷ XIX
Giai cấp công nhân hiện nay vẫn đang là LLSX hàng đầu của xã hội hiện
đại. Họ là chủ thể của quá trình sản xuất công nghiệp hiện đại mang tính xã
hội hóa ngày càng cao. Công nghiệp hóa vẫn là cơ sở khách quan để GCCN
hiện đại phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng.
Phong trào cộng sản và công nhân ở nhiều nước vẫn luôn là lực lượng đi
đầu trong các cược đấu tranh vì hòa bình, hợp tác và phát triển, vì dân sinh,
dân chủ, tiến bộ xã hội và CNXH.
Thứ hai, những biến đổi và khác biệt của giai cấp công nhân hiện đại
-Xu hướng “trí tuệ hóa” tăng nhanh 11 lOMoAR cPSD| 47207194
Gắn liền với cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, với sự phát triển
kinh tế tri thức, công nhân hiện đại có xu hướng trí tuệ hóa. Đó là ‘công nhân
trí thức”, “công nhân áo trắng”, lao động trình độ cao. Nền sản xuất và dịch
vụ hiện đại đòi hỏi người lao động phải hiểu biết sâu rộng tri thức và kỹ năng nghề nghiệp.
-Xu hướng “trung lưu hóa” gia tăng
Trong bối cảnh toàn cầu hóa CNTB đã có một số điều chỉnh nhất định về
phương thức quản lý, các biện pháp điều hòa mâu thuẫn xã hội. Điều này
đang tác động hai mặt vào giai cấp công nhân. Một số bộ phận công nhân đã
tham gia vào sở hữu một lượng TLSX của xã hội thông qua chế độ cổ phần
hóa. Về mặt hình thức, họ không còn là “vô sản” nữa và có thể được “trung
lưu hóa” về mức sống, nhưng về thực chất, ở các nước tư bản, do không
chiếm được tỷ lệ sở hữu cao nên quá trình sản xuất và phân chia lợi nhuận
vẫn bị phụ thuộc vào những cổ đông lớn. Việc làm và lao động vẫn là nhân tố
quyết định mức thu nhập, đời sống của công nhân hiện đại. Quyền định đoạt
quá trình sản xuất, quyền quyết định cơ chế phân phối lợi nhuận vẫn thuộc về giai cấp tư sản.
-Là giai cấp giữ vai trò lãnh đạo, Đảng Cộng sản- đội tiên phong của giai
cấp công nhân, giữ vai trò cầm quyền trong quá trình xây dựng CNXH ở một số quốc gia XHCN.
2.2.2. Sứ mệnh giai cấp công nhân hiện nay
Theo chủ nghĩa Mác – Lênin giai cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất
và cách mạng nhất, là lực lượng xã hội duy nhất có sứ mệnh lịch sử Sứ mệnh
lịch sử là sự tổng quát của giai cấp công nhân thông qua chính đảng tiền
phong, giai cấp công nhân tổ chức, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh xóa
bỏ các chế độ người bóc lột người, xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, giải phóng giai
cấp công nhân nhân dân lao động khỏi mọi sự áp bức, nghèo nàn, lạc hậu xây
dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa văn minh Theo quan điểm của C.Mác và
Ph.Ăngghen, việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân cần phải trải qua hai bước. 12 lOMoAR cPSD| 47207194
Bước thứ nhất: giai cấp công nhân biến thành giai cấp thống trị và giành
lấy chính quyền nhà nước vào tay giai cấp mình.
Bước thứ hai: giai cấp công nhân dùng sự thống trị của mình để từng bước
đoạt lấy toàn bộ tư bản trong tay giai cấp tư sản để tập trung tất cả những
công cụ sản xuất vào trong tay nhà nước từ đó tiến hành tổ chức xây dựng xã
hội mới - xã hội chủ nghĩa.
Hai bước này quan hệ chặt chẽ với nhau, giai cấp công nhân không thực
hiện được bước thứ nhất thì cũng không thực hiện được bước thứ hai nhưng
bước thứ hai là quan trọng nhất để giai cấp công nhân hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình.
Sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công nhân bắt nguồn từ địa vị kinh tế-xã hội khách quan:
– Giai cấp công nhân ra đời và phát triển dưới chủ nghĩa tư bản, là bộ
phận quan trọng nhất, cách mạng nhất của lực lượng sản xuất có trình độ xã hội hóa cao.
– Giai cấp công nhân không có tư liệu sản xuất nên buộc bán sức lao
động của mình cho nhà tư bản để sống. Họ bị giai cấp tư sản bóc lột giá trị
thặng dư mà họ đã tạo ra trong thời gian lao động
. – Địa vị kinh tế xã hội giúp cho giai cấp công nhân trở thành giai cấp
cách mạng triệt để và có khả năng thực hiện sứ mệnh lịch sử, đó là khả năng
đoàn kết toàn thể giai cấp công nhân và các dân tộc bị áp bức trên quy mô
quốc tế chống chủ nghĩa đế quốc.
Trong suốt những năm qua, giai cấp công nhân Việt Nam đã khẳng định
được vai trò của mình, xứng đáng là bộ phận của giai cấp công nhân thế giới,
tiếp tục lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư
tưởng. Ngày nay, công nhân Việt Nam chủ động tham gia giải quyết các vấn
đề là thu hút sự quan tâm hàng đầu của Việt Nam nói riêng và thế giới nói
chung. Các vấn đề đó có tính thời sự cao như dân số, môi trường, văn hóa,
năng lượng, lương thực, …
Giai cấp công nhân là lực lượng kiên định bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ xã
hội chủ nghĩa, không chấp nhận chế độ đa đảng, đa nguyên chính trị. 13 lOMoAR cPSD| 47207194
Giai cấp công nhân tham gia đông đảo vào các thành phần kinh tế, lấy
mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh để phấn đấu.
Giai cấp công nhân là lực lượng tiên phong trong đấu tranh phòng chống
tiêu cực, tham nhũng, tệ nạn xã hội, là lực lượng chính trị – xã hội quan trọng
trong việc bảo vệ tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự xã hội, xây dựng
nền quốc phòng toàn dân.
Kết luận: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam là xóa bỏ chế
độ tư bản chủ nghĩa, xóa bỏ chế độ bóc lột, tự giải phóng, giải phóng nhân
dân lao động và toàn thể nhân loại khỏi sự áp bức, bóc lột, xây dựng thành
công xã hội cộng sản chủ nghĩa. Và Phát triển về số lượng và chất lượng,
nâng cao giác ngộ và bản lĩnh chính trị, trình độ học vấn và nghề nghiệp thực
hiện “tri thức hóa công nhân”, nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ vào
sản xuất nhằm tăng năng suất, chất lượng và hiệu quả làm việc, xứng đáng
với vai trò lãnh đạo cách mạng trong thời kỳ mới.
2.3. Nội dung sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân
2.3.1. Nội dung tổng quát.
Đối với giai cấp công nhân Việt Nam, tuy ra đời muộn (trong những năm
đầu thế kỷ XX, gắn liền với quá trình khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ở
Đông Dương). Trải qua mấy chục năm phát triển, giai cấp công nhân Việt
Nam đã lớn mạnh và có vai trò to lớn trong tiến trình cách mạng nước ta,
thông qua Đảng Cộng Sản Việt Nam, giai cấp công nhân là người lãnh đạo
đồng thời cũng là một trong những lực lượng cơ bản, chủ yếu của cách mạng
và thực sự là lực đi đầu trong tiến trình xây dựng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Việt Nam. Trong quá trình cách mạng xã hội chủ nghĩa, thực hiện công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giai cấp công nhân Việt Nam đã và đang
trải qua những biến động về cơ cấu, số lượng, tâm lý, tư tưởng, phong cách lao động... 2.3.2. Nội dung cụ thể. -Nội dung kinh tế 14 lOMoAR cPSD| 47207194
Xóa bỏ chế độ chiếm hữu tư nhân của tư liệu sản xuất, xâydựng chế độ
công hữu về tư liệu sản xuất, nâng cao năng suất lao động, đáp ứng với nhu
cầu ngày càng phát triển của xã hội.
-Nội dung chính trị- xã hội
Giai cấp công nhân cùng với nhân dân lao động, dưới sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản, tiến hành cách mạng chính trị để lật đổ quyền thống trị của
giai cấp thống trị, xóa bỏ chế độ bóc lột, áp bức, giành quyền lực về tay giai
cấp công nhân và nhân dân lao động. Thiết lập nhà nước kiểu mới, mang bản
chất giai cấp công nhân, xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, thực hiện
quyền lực của nhân dân, quyền dân chủ và làm chủ xã hội của tuyệt đại đa số nhân dân lao động.
Giai cấp công nhân và nhân dân lao động sử dụng nhà nước của mình, do
mình làm chủ như một công cụ có hiệu lực để cải tạo xã hội cũ và tổ chức
xây dựng xã hội mới, phát triển kinh tế và văn hóa, xây dựng nền chính trị
dân chủ - pháp quyền, quản lý kinh tế - xã hội và tổ chức đời sống xã hội
phục vụ quyền và lợi ích của nhân dân lao động, thực hiện dân chủ, công
bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội, theo lý tưởng và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội.
- Nội dung văn hóa, tư tưởng:
Thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình, giai cấp công nhân trong tiến trình
cách mạng cải tạo xã hội cũ và xây dựng xã hội mới trên lĩnh vực văn hóa, tư
tưởng cần phải tập trung xây dựng hệ giá trị mới: lao động; công bằng; dân
chủ; bình đẳng và tự do.
Giai cấp công nhân thực hiện cuộc cách mạng về văn hóa, tư tưởng bao
gồm cải tạo cái cũ lỗi thời, lạc hậu, xây dựng cái mới, tiến bộ trong lĩnh vực ý
thức tư tưởng, trong tâm lý, lối sống trong đời sống tinh thần xã hội. Xây
dựng và củng cố ý thức hệ tiên tiến của giai cấp công nhân, đó là chủ nghĩa
Mác - Lênin, đấu tranh để khắc phục ý thức hệ tư sản và các tàn dư còn sót
lại của các hệ tư tưởng cũ. Phát triển văn hóa, xây dựng con người mới xã hội
chủ nghĩa, đạo đức và lối sống mới xã hội chủ nghĩa là một trong những nội 15 lOMoAR cPSD| 47207194
dung căn bản mà cách mạng xã hội chủ nghĩa trên lĩnh vực văn hóa tư tưởng
đặt ra đối với sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân hiện đại.
2.4. Vai trò của giai cấp công nhân việt nam trong quá trình công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước
Như chúng ta đã biết, khi đất nước có giặc ngoại xâm, giai cấp công nhân
thông qua Đảng tiên phong của mình đã tập hợp nhân dân, lãnh đạo cả nước
đứng lên chống giặc cứu nước. Sau khi hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc,
dân chủ, nước ta lại tiếp tục bước vào giai đoạn làm cách mạng xã hội chủ
nghĩa - một cuộc cách mạng cũng hết sức quan trọng, khó khăn, đòi hỏi góp
sức của toàn Đảng, toàn dân và giai cấp công nhân Việt Nam trong cuộc cách
mạng này, đứng trước rất nhiều cơ hội và thách thức mới. Phát huy truyền
thống, tính ưu việt và bản lĩnh của mình công nhân Việt Nam đang vươn lên
mạnh mẽ, họa nhịp với vận hội mới của đất nước. Đến nay, tuy chưa thật
đông đã về mặt số lượng nhưng do địa vị kinh tế - xã hội của mình, giai cấp
công nhân Việt Nam có vị trí, vai trò ngày càng to lớn trên tất cả lĩnh vực
kinh tế, xã hội, văn hoá. Thứ nhất: Giai cấp công nhân là lực lượng đi đầu,
giữ vai trò lãnh đạo quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta. Như
đã nói ở trên, giai cấp công nhân Việt Nam ra đời và đã sớm bước lên vũ đài
chính trị, giành quyền lãnh đạo cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Dưới sự
lãnh đạo của Đảng của giai cấp công nhân, trong hơn nửa thế kỷ qua, dân tộc
ta đã giành được nhiều thắng lợi vệ vang. Điều đỏ cho thấy, vai trò lãnh đạo
của giai cấp công nhân đã được hình thành trong lịch sử và được quần chúng
nhân dân thừa nhận, được cả dân tộc suy tồn, được thực tế lịch sử chứng
nhận. Ngày nay, khi đất nước bước sang thời kỳ xây dựng và phát triển, Đảng
ta vẫn luôn xác định giai cấp công nhân là lực lượng duy nhất lãnh đạo Cách
mạng Xã hội Chủ nghĩa ở nước ta.
2.5. Tác động của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến sựu thay đổi
cơ cấu giai cấp công nhân Việt Nam
Sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đang diễn ra mạnh mẽ tại Việt
Nam đã có những tác động lớn đến sự thay đổi cơ cấu giai cấp công nhân. 16 lOMoAR cPSD| 47207194
Trước đây, cơ cấu giai cấp công nhân tại Việt Nam chủ yếu là lao động
nông thôn chuyển động lên thành phố làm công nhân trong các ngành công
nghiệp truyền thống như may mặc, điện tử, cơ khí, xây dựng, nông nghiệp.
Tuy nhiên, với sự phát triển của các ngành công nghiệp mới như công nghệ
thông tin, điện tử viễn thông, sản xuất ô tô, hàng không, năng lượng tái tạo,
có những công nhân có trình độ, kỹ năng cao và có thu nhập khá cao đã xuất
hiện, trong khi đó, một số lao động nông thôn và trong các ngành công
nghiệp truyền thống đang gặp khó khăn trong việc thích nghi với thay đổi cơ cấu ngành nghề.
Sự thay đổi cơ cấu giai cấp công nhân còn ảnh hưởng đến tỷ lệ thu nhập
giữa các công nhân. Đó là do sự xuất hiện của các công nhân có trình độ cao,
kỹ năng cao đang mang lại thu nhập cao hơn so với các công nhân trong các
ngành công nghiệp truyền thống hay lao động nông thôn.
Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đã có tác động lớn đến sự thay đổi
cơ cấu của giai cấp công nhân ở Việt Nam. Cụ thể, những tác động chính bao gồm:
1. Sự gia tăng về số lượng công nhân: Sự phát triển của các ngành công
nghiệp đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động. Điều này dẫn đến
sự gia tăng đáng kể về số lượng công nhân tại các khu công nghiệp và khu
chế xuất trên toàn quốc.
2. Thay đổi cơ cấu của giai cấp công nhân: Trong quá khứ, giai cấp công
nhân ở Việt Nam chủ yếu là lao động nông, thủ công. Tuy nhiên, với sự phát
triển của nền công nghiệp, cơ cấu giai cấp công nhân đã thay đổi đáng kể.
Ngày nay, công nhân không chỉ là người lao động trong ngành nông nghiệp,
mà còn có nhiều công nhân làm việc trong các ngành công nghiệp chế tạo, cơ
khí, điện tử, thông tin và viễn thông.
3. Mức độ kỹ năng của công nhân tăng lên: Sự nghiệp công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đã yêu cầu gia tăng sự chuyên môn hóa và nâng cao trình độ kỹ
năng của người lao động. Điều này dẫn đến sự gia tăng của số lượng công
nhân có trình độ cao, biết nhiều nghề và có khả năng làm việc trong môi
trường công nghiệp hiện đại. 17 lOMoAR cPSD| 47207194
4. Lương của công nhân thay đổi: Sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại
hoá cũng đã góp phần tăng lương cho công nhân. Tuy nhiên, tăng lương lại
không đồng đều cho tất cả công nhân, có một số nhóm vẫn chưa tận hưởng
được sự tăng lương này.
Ngoài ra, sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá còn ảnh hưởng đến
điều kiện làm việc, đòi hỏi sự tiên tiến về kỹ thuật và công nghệ tiên tiến.
Điều này đảm bảo được công suất sản xuất và tiết kiệm chi phí, nhưng cũng
làm cho một số công nhân không có trình độ, kiến thức, kỹ năng cao gặp khó
khăn trong việc đáp ứng yêu cầu công việc mới.
Vì vậy, cần có những chính sách và biện pháp nhằm giúp các công nhân
trong các ngành công nghiệp truyền thống và lao động nông thôn có thể thích
nghi với sự thay đổi cơ cấu ngành nghề và nâng cao trình độ, kỹ năng của
mình để có thể tham gia vào những ngành nghề mới. Cũng cần đảm bảo cho
các công nhân vừa có điều kiện làm việc tốt, giữ lại công nhân có tiềm năng
để đảm bảo sự ổn định của nguồn lực lao động, vừa đảm bảo thu nhập công bằng cho các công nhân.
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ VỀ NỘI DUNG.
Ta có thể thấy rằng, vai trò của giai cấp công nhân đối với sự phát triển đất
nước và tiến trình quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là hết sức quan
trọng. Đó không chỉ là giai cấp lãnh đạo mà còn là giai cấp đã và đang cống
hiến, lãnh đạo trên con đường cách mạng dân tộc đưa đất nước ta tới thắng
lợi cuối cùng. Trước những diễn biến ngày càng xấu của tình hình kinh tế thế
giới nói chung và đất nước mình nói riêng. Công nhân Việt Nam vẫn không
ngừng nỗ lực, phấn đấu, đóng góp sức mình cho sự nghiệp công nghiệp hoá –
hiện đại hoá đất nước, giúp cho kinh tế của đất nước vượt qua giai đoạn khó
khăn và tiến đến giai đoạn đang phát triển cao và ổn định, được bạn bè thế
giới đánh giá cao. Đó là một trong những điều đáng mừng đối với sự phát
triển của đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công đạt được thì giai
cấp công nhân Việt Nam cần phải cố gắng hơn nữa trong việc rèn luyện bản
thân, phát huy những thế mạnh, hạn chế những khuyết điểm, sao cho phù hợp
với những yêu cầu của Đảng, Nhà nước, nhất là trong bối cảnh xu hướng toàn
cầu hóa đang ngày trở nên mạnh mẽ và những cơ hội, thách thức đặt ra ngày 18 lOMoAR cPSD| 47207194
càng nhiều hơn. Trong công cuộc công nghiệp hoá – hiện đại hoá của đất
nước, giai cấp công nhân phải và luôn đi đầu trong đấu tranh xây dựng đất
nước. Muốn sự nghiệp thành công thì phải đòi hỏi giai cấp lãnh đạo tức là
giai cấp công nhân nhìn nhận đúng vấn đề và không ngừng phát triển, phát
huy đúng vai trò, sứ mệnh của mình trong xã hội chung tay xây dựng đất
nước. Hiện nay, các thế lực thù địch âm mưu chống phá Đảng và Nhà nước
ta, do đó việc liên kết các giai cấp với nhau là hết sức quan trọng. Giai cấp
công nhân là giai cấp lãnh đạo trong sự nghiệp chung của dân tộc nên cần
phải tìm cách làm sao cho sợi dây liên kết được bền chặt thì mới có thể từng
bước phát triển sự nghiệp chung toàn dân. Sự nghiệp đổi mới và sự nghiệp
đổi mới, và sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước chắc chắn sẽ
còn tiếp diễn trong nhiều năm nữa và thời cơ thuận lợi, khó khăn, thách thức
lớn. Do vậy vị trí, vai trò của giai cấp công nhân càng phải được nâng cao vì
sự lãnh đạo của giai cấp công nhân Việt Nam – mà người đại diện là Đảng
cộng sản – là một nhân tố hàng đầu có ý nghĩa quyết định đảm bảo cho công
cuộc đổi mới đi đúng hướng và thu được kết quả cuối cùng. Muốn củng cố,
tăng cường vị trí, vai trò của giai cấp công nhân trong điều kiện hiện nay,
Đảng và Nhà nước cần có một hệ thống giải pháp đồng bộ để nhanh chóng
khắc phục những mặt yếu và phát huy mạnh mẽ điểm mạnh. Chúng ta cần
phải giải quyết những vấn đề bức xúc, ảnh hưởng đến đời sống công nhân để
giai cấp ngày càng phát huy hơn nữa sức sáng tạo của mình. Có như vậy ta
mới tạo được sức mạnh tổng hợp góp phần thúc đẩy nhanh tốc độ và nâng
cao chất lượng của công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. 19 lOMoAR cPSD| 47207194 MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN...................................................................................................3
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT …………………….………………….3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ SỨ MỆNH LỊCH SỬ CỦA GIAI CẤP CÔNG
NHÂN...................................................................................................4
1.1. Quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lênin về giai cấp công nhân và
sứ mệnh của giai cấp công nhân.............................................................................4
1.2. Điều kiện khách quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử.
................................................................................................................................6
1.3. Điều kiện chủ quan để giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử............8
CHƯƠNG 2: TÁC ĐỘNG CỦA SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN
ĐẠI HÓA ĐẾN SỰ THAY ĐỔI CƠ CẤU GIAI CẤP CÔNG NHÂN VIỆT
NAM................................................................................................................1 0
2.1. Khái niệm về cách mạng công nghiệp hóa và hiện đại hóa...........................10
2.2. Giai cấp công nhân hiện nay và sứ mệnh của giai cấp công nhân hiện
nay........................................................................................................................11
2.3. Nội dung sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân...............................................14
2.4. Vai trò của giai cấp công nhân việt nam trong quá trình công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước....................................................................................16
2.5. Tác động của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến sựu thay đổi
cơ cấu giai cấp công nhân Việt Nam....................................................................16
CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT KIẾN NGHỊ VỀ NỘI DUNG................................19
Mục lục ………………………………………………………………….21 Tài liệu tham khảo
…………………………………………………………..22 20