Phân Tích Xây Dựng Nhà Nước Pháp Quyền XHCN tại Việt Nam | Bài thảo luận Chủ nghĩa xã hội khoa học
Nước Việt Nam ta có thể nói rằng, dù chỉ là một nước nhỏ và đã từng trải qua vô vàn những đau thương, bần cùng, mất mất do phong kiến, do chiến tranh, đô hộ, nhưng đất nước hình chữ S này vẫn luôn kiên cường chuyển mình phát triển ngày một mạnh mẽ hơn. Tài liệu giúp bạn tham khảo, ôn tập và đạt kết quả cao. Mời đọc đón xem!
Môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học (HCMI0121) 75 tài liệu
Trường: Trường Đại học Thương Mại 857 tài liệu
Tác giả:
Preview text:
lOMoAR cPSD| 39651089
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI ******** KHOA MARKETING BÀI THẢO LUẬN ĐỀ TÀI
Phân tích và liên hệ thực tiễn vấn đề xây dựng nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa tại Việt Nam hiện nay. Đồng thời liên hệ trách nhiệm của
sinh viên trong việc xây dựng và bảo vệ nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Tên học phần: Chủ nghĩa xã hội khoa học
Lớp học phần: 2201HCMI0121 Nhóm thực hiện: 05
GV hướng dẫn: Cô Nguyễn Thị Thu Hà
Hà Nội, tháng 04 năm 2022 lOMoAR cPSD| 39651089 DANH SÁCH NHÓM ST Họ và tên
Mã sinh viên Lớp HC Nhiệm vụ T 37 Nguyễn Thị Thu Lan 20D220093 K56T2 Powerpoint, Thuyết trình 38 Cao Thị Liên 20D220024 K56T1 Nội dung 39 Dương Thị Liên 20D220094 K56T2 Word 40 Lương Thị Thuỳ Linh 20D220026 K56T1 Nội dung
41 Nguyễn Hiền Diệu Linh 20D220096 K56T2 Nội dung 42 Phạm Thị Phương Linh 20D220028 K56T1 Nội dung 43 Phan Tài Linh 20D220098 K56T2 Nội dung 44 Vũ Thị Hà Linh (Nhóm 20D220068 K56T3 Nội dung trưởng) 45 Trần Thị Thanh Loan 20D220029 K56T1 Thuyết trình, Nội dung lOMoAR cPSD| 39651089 MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 4
NỘI DUNG ............................................................................................................................. 5
I. Một số vấn đề về nhà nước Pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam ...................... 5
1. Nhà nước xã hội chủ nghĩa ..................................................................................... 5
a, Sự ra đời của nhà nước xã hội chủ nghĩa ............................................................... 5
b, Bản chất của nhà nước xã hội chủ nghĩa ................................................................ 5
c, Chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa ............................................................ 6
2. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam .............................................. 6
a, Quan niệm của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam ...................... 6
b, Đặc điểm của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam ........................ 7
II. Thực trạng xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay ........... 7
1, Thành tựu ................................................................................................................ 7
2. Hạn chế ................................................................................................................. 10
3. Phương hướng xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay: .... 11
a, Xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan
nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp trên cơ
sở nguyên tắc pháp quyền, bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự
phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ và tăng cường kiểm soát quyền lực nhà
nước .................................................................................................................... 12
b, Đẩy mạnh việc hoàn thiện pháp luật gắn với nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức
thi hành pháp luật ............................................................................................... 12
c, Nâng cao năng lực tổ chức có hiệu quả hệ thống pháp luật, thể chế và các chính
sách phát triển kinh tế - xã hội ........................................................................... 13
d, Tập trung xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, dân chủ, pháp
quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, bảo đảm công khai, minh
bạch, quản lý thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả .................................. 14
e, Xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh,
liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân .............................................. 15
f, Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có tính chuyên nghiệp cao, có năng
lực sáng tạo dựa trên cơ chế cạnh tranh về tuyển dụng, chế độ đãi ngộ và đề bạt;
có phẩm chất đạo đức tốt và bản lĩnh chính trị vững vàng ................................ 16 lOMoAR cPSD| 39651089
III. Liên hệ trách nhiệm của sinh viên trong việc xây dựng và bảo vệ nhà nước xã
hội chủ nghĩa Việt Nam ................................................................................................. 17
1. Trách nhiệm ở hiện tại: ......................................................................................... 17
2. Trách nhiệm trong tương lai .................................................................................. 18
KẾT LUẬN ........................................................................................................................... 19
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................... 20 LỜI MỞ ĐẦU
Nước Việt Nam ta có thể nói rằng, dù chỉ là một nước nhỏ và đã từng trải qua vô vàn
những đau thương, bần cùng, mất mất do phong kiến, do chiến tranh, đô hộ, nhưng đất nước
hình chữ S này vẫn luôn kiên cường chuyển mình phát triển ngày một mạnh mẽ hơn. Ngay từ
những buổi đầu lập nước, từ trong khó khăn cũng như từ điều kiện thực tế của đất nước và
dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ nhà nước ta đã dần có một hướng đi mới, hướng đi tiến
lên chủ nghĩa xã hội. Đến tận bây giờ với sự kế thừa tư tưởng Hồ Chí Minh, kế thừa những
tinh hoa, giá trị tiến bộ của nhân loại, những đường lối đổi mới của Đảng đã định hình rõ
những quan điểm lớn, sâu sắc và toàn diện về xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành
phần, vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, sau này là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Công cuộc đổi mới
của Việt Nam không chỉ đem lại những thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế - xã hội, giữ
vững ổn định chính trị, hội nhập quốc tế sâu rộng, mà quan trọng hơn là đưa ra những đổi mới
trong tư duy lý luận, làm thay đổi nhận thức về con đường phát triển của đất nước, là tiền đề
để Đảng ta đưa ra những chủ trương, quan điểm phát triển lớn trên các lĩnh vực. Trong các
vấn đề đó, có việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Đảng và
Nhà nước ta đã và đang nỗ lực cố gắng để xây dựng Nhà nước của dân, do dân và vì dân, đề
cao vai trò của luật pháp, xây dựng một nhà nước công bằng, dân chủ và văn minh. Và với đề
tài “Phân tích và liên hệ thực tiễn vấn đề xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tại
Việt Nam hiện nay. Đồng thời liên hệ trách nhiệm của sinh viên trong việc xây dựng và bảo
vệ nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam.” Chúng ta sẽ lại được nhìn nhận một cách sâu sắc
hơn nữa vấn đề xây dựng nhà nước pháp quyền ở Việt Nam đã diễn ra như thế nào và đã đạt
được hiệu quả ra sao. Cũng từ đó chúng ta sẽ được thấy vai trò và trách nhiệm của sinh viên
hiện nay trong việc góp phần xây dựng và bảo vệ nhà nước ta. Xin trân trọng cảm ơn! lOMoAR cPSD| 39651089 NỘI DUNG
I. Một số vấn đề về nhà nước Pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam
1. Nhà nước xã hội chủ nghĩa
a, Sự ra đời của nhà nước xã hội chủ nghĩa
Khát vọng về một xã hội công bằng, dân chủ, bình đẳng và bác ái đã xuất hiện từ lâu
trong lịch sử. Xuất phát từ nguyện vọng của nhân dân lao động muốn thoát khỏi sự áp bức,
bất công và chuyên chế, ước mơ xây dựng một xã hội dân chủ, công bằng và những giá trị
của con người được tôn trọng, bảo vệ và có điều kiện để phát triển tự do tất cả năng lực của
mình, nhà nước xã hội chủ nghĩa ra đời là kết quả của cuộc cách mạng do giai cấp vô sản và
nhân dân lao động tiến hành dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Tuy nhiên, chỉ đến khi xã hội tư bản chủ nghĩa xuất hiện, khi những mâu thuẫn giữa
quan hệ sản xuất tư bản tư nhân về tư liệu sản xuất với tính chất xã hội hóa ngày càng cao của
lực lượng sản xuất trở nên ngày càng gay gắt, những cuộc khủng hoảng kinh tế diễn ra, mâu
thuẫn sâu sắc giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản dẫn đến các phong trào đấu tranh của
giai cấp vô sản, các Đảng Cộng sản được thành lập để dẫn dắt phong trào đấu tranh cách
mạng. Giai cấp vô sản được trang bị vũ khí lý luận là chủ nghĩa Mác-Lênin, cùng với các yếu
tố dân tộc và thời đại đã tác động mạnh mẽ đến phong trào cách mạng của giai cấp vô sản và
nhân dân lao động của mỗi nước.
Như vậy, nhà nước xã hội chủ nghĩa là nhà nước mà ở đó, sự thống trị chính trị thuộc
về giai cấp công nhân, do cách mạng xã hội chủ nghĩa sản sinh ra và có sứ mệnh xây dựng
thành công chủ nghĩa xã hội, đưa nhân dân lao động lên địa vị làm chủ trên tất cả các mặt của
đời sống xã hội trong một xã hội phát triển cao - xã hội xã hội chủ nghĩa.
b, Bản chất của nhà nước xã hội chủ nghĩa
Bản chất của nhà nước xã hội chủ nghĩa có tính ưu việt như sau:
Về chính trị, nhà nước xã hội chủ nghĩa mang bản chất của giai cấp công nhân, giai
cấp có lợi ích phù hợp với lợi ích chung của quần chúng nhân dân lao động. Trong xã hội xã
hội chủ nghĩa, giai cấp vô sản là lực lượng giữ địa vị thống trị về chính trị, là sự thống trị của
đa số đối với thiểu số giai cấp bóc lột nhằm giải phóng giai cấp mình và giải phóng tất cả các
tầng lớp nhân dân lao động khác trong xã hội. Do đó, nhà nước xã hội chủ nghĩa là đại biểu
cho ý chí chung của nhân dân lao động.
Về kinh tế, bản chất của nhà nước xã hội chủ nghĩa chịu sự quy định của cơ sở kinh tế
của xã hội xã hội chủ nghĩa, đó là chế độ sở hữu xã hội về tư liệu sản xuất chủ yếu. Do đó,
không còn tồn tại quan hệ sản xuất bóc lột. Nếu như tất cả các nhà nước bóc lột khác trong
lịch sử đều là nhà nước theo đúng nghĩa của nó, nghĩa là bộ máy của thiểu số những kẻ bóc
lột để trấn áp đa số nhân dân lao động bị áp bức, bóc lột, thì nhà nước xã hội chủ nghĩa vừa
là một bộ máy chính trị - hành chính, một cơ quan cưỡng chế, vừa là một tổ chức quản lý kinh lOMoAR cPSD| 39651089
tế - xã hội của nhân dân lao động, nó không còn là nhà nước theo đúng nghĩa, mà chỉ là "nửa
nhà nước”. Việc chăm lo cho lợi ích của đại đa số nhân dân lao động trở thành mục tiêu hàng
đầu của nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Về văn hóa, xã hội, nhà nước xã hội chủ nghĩa được xây dựng trên nền tảng tinh thần
là lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin và những giá trị văn hóa tiên tiến, tiến bộ của nhân loại,
đồng thời mang những bản sắc riêng của dân tộc. Sự phân hóa giữa các giai cấp, tầng lớp từng
bước được thu hẹp, các giai cấp, tầng lớp bình đẳng trong việc tiếp cận các nguồn lực và cơ hội để phát triển.
c, Chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa
Tùy theo góc độ tiếp cận, chức năng của nhà nước xã hội chủ nghĩa được chia thành các chức năng khác nhau.
Căn cứ vào phạm vi tác động của quyền lực nhà nước, chức năng của nhà nước được
chia thành chức năng đối nội và chức năng đối ngoại.
Căn cứ vào lĩnh vực tác động của quyền lực nhà nước, chức năng của nhà nước xã hội
chủ nghĩa được chia thành chức năng chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, ...
Căn cứ vào tính chất của quyền lực nhà nước, chức năng của nhà nước được chia thành
chức năng giai cấp (trấn áp) và chức năng xã hội (tổ chức và xây dựng).
Trong nhà nước xã hội xã hội chủ nghĩa, chức năng trấn áp là bộ máy của giai cấp công
nhân và nhận dân lao động tổ chức ra để trấn áp giai cấp bóc lột đã bị lật đổ và những phần
tử chống đói để bảo vệ thành quả cách mạng, giữ vững an ninh chính trị, tạo điều kiện thuận
lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Mặc dù trong thời kỳ quá độ, sự trấn áp vẫn còn tồn tại
như một tất yếu, nhưng đó là sự thật trấn áp của đa số nhân dân lao động với thiểu số bóc lột.
V.I.Lenin cho rằng, giai cấp vô sản sau khi giành được chính quyền, xác lập địa vị
thống trị cho đại đa số nhân dân lao động, thì vấn đề quan trọng không chỉ là trấn áp lại sự
phản kháng của giai cấp bóc lột, mà điều quan trọng hơn cả là chính quyền mới tạo ra được
năng suất sản xuất cao hơn chế độ xã hội cũ, nhờ đó mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho đại
đa số các giai cấp, tầng lớp nhân dân lao động. Cải tạo xã hội cũ, xây dựng thành công xã hội
mới là nội dung chủ yếu và mục đích cuối cùng của nhà nước xã hội chủ nghĩa.
2. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
a, Quan niệm của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Theo quan niệm chung, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là nhà nước thượng tôn
pháp luật, nhà nước hướng tới những vấn đề về phúc lợi cho mọi người, tạo điều kiện cho cá
nhân được tự do, bình đẳng, phát huy hết năng lực của chính mình. Trong hoạt động của nhà
nước pháp quyền, các cơ quan của nhà nước được phân quyền rõ ràng và được mọi người
chấp nhận dựa trên nguyên tắc bình đẳng của các thế lực, giai cấp và tầng lớp trong xã hội.
Trong giai đoạn hiện nay, cách tiếp cận và những đặc trưng về nhà nước pháp quyền
vẫn có những cách hiểu khác nhau. Tựu trung lại, nhà nước pháp quyền được hiểu là nhà lOMoAR cPSD| 39651089
nước mà ở đó, tất cả mọi công dân đều được giáo dục pháp luật và phải hiểu biết pháp luật,
tuân thủ pháp luật, pháp luật phải đảm bảo tính nghiêm minh; trong hoạt động của các cơ
quan nhà nước, phải có sự kiểm soát lẫn nhau, tất cả vì mục tiêu phục vụ nhân dân.
b, Đặc điểm của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Từ thực tiễn nhận thức và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam trong thời kỳ đổi mới, có thể thấy Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở nước ta có
những đặc điểm cơ bản như sau:
Thứ nhất, xây dựng nhà nước do nhân dân lao động làm chủ, đó là Nhà nước của dân, do dân, vì dân.
Thứ hai, Nhà nước được tổ chức và hoạt động dựa trên cơ sở của Hiến pháp và pháp
luật. Trong tất cả các hoạt động của xã hội, pháp luật được đặt ở vị trí tối thượng để điều chỉnh các quan hệ xã hội.
Thứ ba, quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rõ ràng, có cơ chế phối
hợp nhịp nhàng và kiểm soát giữa các cơ quan: lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Thứ tư, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam phải do Đảng Cộng sản
Việt Nam lãnh đạo, phù hợp với điều 4 Hiến pháp năm 2018. Hoạt động của Nhà nước được
giám sát bởi nhân dân với phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” thông
qua các tổ chức, các cá nhân được nhân dân uỷ nhiệm.
Thứ năm, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam tôn trọng quyền con
người, coi con người là chủ thể là trung tâm của sự phát triển. Quyền dân chi của nhân dân
được thực hành một cách rộng rãi; “nhân dân có quyền bầu và bãi miễn những đại biểu không
xứng đáng”; đồng thời tăng cường thực hiện sự nghiêm minh của pháp luật.
Thứ sáu, tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước theo nguyên tắc tập trung dân chủ,
có sự phân công, phân cấp, phối hợp và kiểm soát lẫn nhau, nhưng đảm bảo quyền lực là
thống nhất và sự chỉ đạo thống nhất của Trung ương.
Vậy, những đặc điểm của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nước ta đã thể
hiện được tinh thần cơ bản của một nhà nước pháp quyền nói chung và còn thể hiện được sự
khác biệt so với các nhà nước pháp quyền khác. Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở
Việt Nam mang bản chất giai cấp công nhân, phục vụ lợi ích cho nhân dân; nhà nước là công
cụ chủ yếu để Đảng Cộng sản Việt Nam định hướng đi lên chủ nghĩa xã hội.
II. Thực trạng xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay 1, Thành tựu
Mô hình Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa được xây dựng, hoàn thiện qua nhiều
thời kỳ với đặc điểm, tính chất đặc thù Việt Nam, từng bước tiếp cận chuẩn mực, tinh hoa
nhân loại. Quá trình đó có nhiều giai đoạn chuyển đổi, từ Nhà nước chuyên chính vô sản sang
nhà nước Nhà nước có tính pháp quyền, đề cao vai trò của Hiến pháp và pháp luật. Những
quan điểm, chủ trương của Đảng về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ lOMoAR cPSD| 39651089
nghĩa ở Việt Nam, tiếp tục được thể chế hóa trong Hiến pháp 1992, Hiến pháp sửa đổi năm
2001 và Hiến pháp 2013, cũng như các văn bản pháp luật của Nhà nước và được triển khai
thực hiện trên thực tế. Việc đổi mới được dựa trên ba trụ cột cơ bản là: (i) Xây dựng và hoàn
thiện một Nhà nước pháp quyền hiện đại được đổi mới cả chất và lượng; (ii) Tạo dựng môi
trường phát triển đầy đủ một nền kinh tế thị trường hiện đại, hội nhập sâu rộng với quốc tế;
(iii) Thiết lập một xã hội dân chủ phát triển ở trình độ cao hơn, trong đó thượng tôn pháp luật,
phù hợp với đặc điểm, điều kiện của đất nước là nguyên tắc chủ đạo, chi phối các mối quan
hệ xã hội, xử lý hài hoà mối quan hệ giữa Nhà nước với thị trường và xã hội.
Bộ máy nhà nước dần được được hoàn thiện theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực,
hiệu quả hơn, cơ chế vận hành có nhiều thay đổi so với trước đây, mối quan hệ giữa Quốc hội,
chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức xã hội thích ứng dần với xây dựng Nhà nước pháp
quyền. Quốc hội có nhiều đổi mới trong tổ chức và hoạt động; chính phủ được sắp xếp lại các
đầu mối, tập trung làm tốt chức năng quản lý vĩ mô. Vai trò Nhà nước kiến tạo phát triển theo
hướng: (i) Đủ năng lực đóng vai trò hướng dẫn, giảm bớt việc tham gia trực tiếp vào hoạt
động phát triển kinh tế và xã hội, (ii) Nhà nước được cải cách về tổ chức, cơ chế hoạt động
theo hướng quản trị hiện đại, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Mối quan hệ giữa chính quyền trung
ương và địa phương chuyển mạnh sang phân cấp, phân quyền. Sự phân công, phối hợp và
kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan trong thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư
pháp ngày càng rành mạnh hơn. Tính công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình ngày càng rõ hơn.
Hệ thống luật pháp được xây dựng và hoàn thiện đáp ứng yêu cầu phát triển nền kinh
tế thị trường hiện đại, hội nhập quốc tế, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Trên nhiều phương
diện, đặc biệt là lĩnh vực kinh tế, Việt Nam đã thực hiện, tham gia sâu rộng nhiều cam kết
quốc tế, là thành viên có trách nhiệm, tin cậy của cộng đồng quốc tế. Quyền con người, quyền
công dân tiếp tục được cụ thể hóa bằng hệ thống luật pháp và đảm bảo thực thi trên thực tế.
Dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện của người dân được quan tâm và đảm bảo trên thực tế.
Các chủ thể trong xã hội bình đẳng trước pháp luật, được làm những điều pháp luật không cấm.
Đảng Cộng sản Việt Nam đã xác lập một số nguyên tắc cơ bản, là nền tảng tư tưởng và
quan điểm cho việc kiến tạo một Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì
nhân dân. Đó là các nguyên tắc quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân với các cơ chế bảo
đảm cho quyền lực nhà nước luôn luôn nằm trong quỹ đạo phục vụ nhân dân. Nguyên tắc bảo
đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ
quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp, có sự kiểm tra,
giám sát chặt chẽ việc thực hiện quyền lực nhà nước từ phía nhân dân;
Nguyên tắc Đảng lãnh đạo xây dựng Nhà nước pháp quyền… lOMoAR cPSD| 39651089
Đảng Cộng sản Việt Nam xác định rõ hơn vị trí, vai trò và chức năng của Nhà nước.
Nhà nước pháp quyền là Nhà nước đề cao vai trò của pháp luật, tính độc lập của cơ quan xét
xử, hoạt động của Nhà nước vì con người và bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Nhận
thức rõ những giá trị này, trong lãnh đạo xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN, Đảng Cộng
sản Việt Nam đã xác định rõ vị trí, vai trò của Nhà nước là trụ cột, trung tâm của hệ thống
chính trị, chuyển mạnh chức năng của Nhà nước theo hướng phục vụ nhân dân.
Trong công tác phòng ngừa và đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng đạt được nhiều kết quả.
Với chế độ chính trị nhất nguyên thì quan liêu, tham nhũng là một nguy cơ hiện thực, đe doạ
nền dân chủ. Vì vậy, phòng ngừa và đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, làm trong sạch
bộ máy của Đảng và Nhà nước là một nhiệm vụ tất yếu được đặt ra. Trong thực tế, nhiệm vụ
nói trên đã được triển khai thường xuyên và đạt những kết quả nhất định. Các văn kiện của
Đảng từ Đại hội IX đến nay đều đánh giá: trong nhiều năm qua, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh
đốn Đảng đã được coi trọng. Những biểu hiện suy thoái đạo đức, lối sống của một bộ phận
cán bộ, đảng viên đã giảm khá nhiều và đang tiếp tục được cảnh tỉnh, răn đe; một số nơi tham
nhũng, quan liêu, lãng phí, trong đó có không ít vụ việc tồn đọng kéo dài nhiều năm, đã được
tiếp tục giải quyết…
Có thể thấy, kết quả cụ thể đạt được thể hiện:
Thực sự đóng góp vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử sau 35 năm đổi mới
đất nước. Chưa bao giờ đất nước có vị thế, uy tín, tiềm lực và cơ đồ to lớn như ngày nay.
Hoạt động xây dựng pháp luật phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng, trong gần
40 năm đổi mới, số lượng luật và pháp lệnh ban hành tăng nhanh, trong 20 năm đầu đổi mới
(1986-2005), Quốc hội thông qua 7 bộ luật, 133 luật và 15 pháp lệnh thì gần 20 năm sau
(2006-2021), Quốc hội thông qua được 329 luật, pháp lệnh. Nhiều điều luật, điều ước quốc tế
phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước đã được nội luật hóa, nhất là vấn đề liên quan
đến quyền con người. Hiệu quả thực thi pháp luật không ngừng được nâng lên.
Đổi mới tư duy về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước phù hợp với điều kiện
KTTT định hướng XHCN. Khẳng định quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công,
phối hợp và kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện các quyền lập
pháp, hành pháp và tư pháp. Tính chuyên nghiệp, minh bạch, trách nhiệm giải trình, phân cấp,
phân quyền khoa học, hiệu lực, hiệu quả hơn.
Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, có phẩm
chất đạo đức tốt và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Chất lượng đội ngũ cán bộ không ngừng được
nâng lên, trong giai đoạn 2011-2020, số cán bộ, công chức hiện có ở bộ, ngành và địa phương
từ cấp huyện trở lên là 295.536 người (trong đó ở các bộ, ngành trung ương là 125.144 người).
Về chuyên môn, đào tạo: tiến sĩ: 2.347 người, (0,8%); thạc sĩ:19.136 người (chiếm 6,5%); đại
học: 210.592 người (chiếm 71,3%); cao đẳng: 12.885 người (chiếm 4,4%). lOMoAR cPSD| 39651089
Công cuộc đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng trong bộ máy nhà nước được
triển khai tích cực bằng nhiều biện pháp. Chỉ tính riêng trong các năm 2016-2021, ngành Toà
án đã thụ lý 2.433.631 vụ việc, đã giải quyết được 2.375.938 vụ việc, đạt tỷ lệ 97,6%. Đã xét
xử 7.463 vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp với 14.540 bị cáo, áp
dụng hình phạt nghiêm minh, đúng pháp luật.
Sự lãnh đạo của Đảng, vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên, các tổ
chức xã hội tham gia đóng góp, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền không ngừng
được nâng lên; dân chủ xã hội chủ nghĩa tiếp tục được coi trọng. 2. Hạn chế
Mặc dù hiện nay, vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền ở nước ta đã có nhiều bước
cải cách, đổi mới và đã thu được nhiều thành tựu, kết quả nhất định nhưng đến nay vẫn còn
bộc lộ những hạn chế, khuyết điểm. Nhất là trong thời kỳ đổi mới, nhiều hạn chế, khuyết điểm
cũ chưa được khắc phục triệt để, đồng thời phát sinh một số hạn chế, khuyết điểm mới.
Trước hết, chúng ta có thể thấy rõ, công tác xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa còn chưa theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và quản lý đất nước. Năng lực xây
dựng thể chế còn hạn chế, hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách chưa đồng bộ, thống nhất.
Mặc dù Quốc hội đã ban hành nhiều đạo luật mới, sửa đổi, bổ sung nhiều đạo luật hiện hành
để hệ thống luật pháp hoàn thiện hơn, đáp ứng yêu cầu phát triển nền kinh tế thị trường hiện
đại, hội nhập quốc tế theo định hướng xã hội chủ nghĩa song hệ thống luật pháp vẫn chưa
thực sự hoàn chỉnh, chưa đồng bộ, vẫn còn có nhiều văn bản chồng chéo, mâu thuẫn. Một số
luật còn nhiều quy định mang tính nguyên tắc, thiếu cụ thể nên khi có hiệu lực chưa được thi
hành ngay mà phải chờ văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn, trong khi đó các văn bản loại
này nhiều khi lại không được ban hành kịp thời nên pháp luật chậm đi vào cuộc sống và không
tránh khỏi có những cách hiểu, cách làm khác nhau, dẫn đến sơ hở, lợi dụng trong việc thi
hành pháp luật. Bên cạnh đó, công tác điều hành, tổ chức thực thi pháp luật có những mặt còn
yếu, ý thức pháp luật chưa cao, việc thi hành pháp luật chưa nghiêm. Cải cách hành chính
chưa đạt yêu cầu đề ra, còn nhiều thủ tục hành chính gây phiền hà cho tổ chức và công dân.
Hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trên một số lĩnh vực chưa cao; tính chủ động, năng động,
ý thức trách nhiệm của từng địa phương chưa được phát huy đầy đủ.
Thực hiện dân chủ là một trong những nội dung cơ bản của Nhà nước pháp quyền, đặc
biệt là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Tuy nhiên, ở nước ta,
việc phát huy dân chủ còn nhiều hạn chế, nhất là trong tổ chức thực hiện, kiểm tra, giám sát,
xử lý vi phạm. Quyền làm chủ của nhân dân ở một số nơi, trên một vài lĩnh vực còn bị vi
phạm. Việc thực hành dân chủ còn mang tính hình thức, vẫn còn tình trạng lợi dụng dân chủ
để chia rẽ, làm mất đoàn kết nội bộ, gây rối, ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội. lOMoAR cPSD| 39651089
Bộ máy Nhà nước còn nặng nề, cồng kềnh, thủ tục hành chính còn rườm rà, chưa thuận
tiện cho dân, thiếu công khai cho dân biết, dân kiểm tra, một số cán bộ còn thiếu trách nhiệm,
thiếu năng lực, làm việc tuỳ tiện, hách dịch, cửa quyền. Ở một số nơi, bộ máy Nhà nước chưa
thật sự vì dân, còn quan liêu, xa dân, phiền hà, sách nhiễu dân đã ảnh hưởng không nhỏ đến
hình ảnh cán bộ, công chức Nhà nước. Thêm vào đó, tổ chức bộ máy ở một số cơ quan Nhà
nước còn chưa hợp lý, sự phân công, phối hợp giữa các cơ quan Nhà nước trong việc thực
hiện ba quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp còn nhiều điểm chưa rõ ràng về chức năng, nhiệm
vụ. Hiện tượng chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan còn là một thực tế. Sự
phối hợp giữa các cơ quan thường phụ thuộc vào các quan hệ lợi ích trực tiếp và thực dụng
hơn là sự điều chỉnh bằng cơ chế pháp lý, nên rất dễ tuỳ tiện và nảy sinh tình trạng lạm quyền,
lộng quyền, bỏ sót quyền lực. Cải cách bộ máy Nhà nước, đặc biệt là cải cách hành chính, cải
cách tư pháp còn chậm được triển khai, chưa đáp ứng được yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa và chủ động hội nhập quốc tế.
Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình
mới của đất nước. Một bộ phận cán bộ, công chức thoái hóa, biến chất; tính chủ động và trách
nhiệm chưa cao, còn hiện tượng vi phạm đạo đức công chức. Có thể thấy, tham nhũng, lãng
phí vẫn xảy ra trên nhiều lĩnh vực, ở nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều cơ quan, đơn vị, đặc biệt
là trong các lĩnh vực và hoạt động liên quan đến đất đai, khoáng sản; đầu tư công; xây dựng
cơ bản; quản lý vốn và tài sản của doanh nghiệp Nhà nước; tín dụng, ngân hàng; thu chi ngân
sách, mua sắm tài sản công.
Từ những hạn chế, yếu kém trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa đã gây ra những khó khăn, cản trở, làm ảnh hưởng đến sự đổi mới của đất nước, trong
một số lĩnh vực còn tạo nên bức xúc xã hội. Hiện nay, với sự nghiệp đổi mới, xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc của đất nước ta đòi hỏi phải tiếp tục đẩy mạnh, thực hiện tốt hơn, có hiệu quả
hơn nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.
Có thể thấy, vấn đề xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam còn
mắc phải một số hạn chế, khuyết điểm nhất định. Song, những hạn chế, khuyết điểm này có
thể tháo gỡ, khắc phục được. Vì vậy, đòi hỏi chúng ta phải nhìn nhận vấn đề một cách nghiêm
túc, từ đó phân tích và tìm ra những nguyên nhân dẫn đến những hạn chế khuyết điểm còn
tồn tại. Trên cơ sở đó chúng ta đưa ra phương hướng và giải pháp hữu hiệu nhằm khắc phục
những hạn chế, khuyết điểm trên để xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam hiện nay.
3. Phương hướng xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam hiện nay:
Đại hội lần thứ XIII của Đảng coi “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân do Đảng lãnh
đạo là nhiệm vụ trọng tâm của đổi mới hệ thống chính trị”. Trên tinh thần nhiệm vụ trọng tâm lOMoAR cPSD| 39651089
này, Đại hội XIII đề ra một số phương hướng xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.
a, Xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ quan nhà
nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp trên cơ sở nguyên
tắc pháp quyền, bảo đảm quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch,
phối hợp chặt chẽ và tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước.
Đây vừa là nhiệm vụ trước mắt vừa là nhiệm vụ lâu dài. Bởi lẽ, chỉ trên cơ sở phân công
rành mạch, phối hợp chặt chẽ và tăng cường kiểm soát quyền lực Nhà nước chúng ta mới bảo
đảm được trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam không xảy ra tình trạng
lạm quyền, lộng quyền hay buông lỏng quyền lực. Như vậy thì Nhà nước mới được tổ chức
và hoạt động theo tinh thần pháp quyền, quyền lực của nhân dân mới được bảo đảm trên cơ
sở Hiến pháp và pháp luật. Để thực hiện tốt giải pháp này cần tổ chức thực hiện một số nội dung cụ thể sau:
Thứ nhất, xây dựng hệ thống pháp luật đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi,
công khai, minh bạch, ổn định, lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân,
doanh nghiệp làm trọng tâm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo đảm yêu cầu phát triển nhanh,
bền vững. Đồng thời, “Đẩy nhanh tiến độ ban hành các luật trực tiếp triển khai thi hành Hiến
pháp năm 2013”. Bởi lẽ, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa quản lý, điều hành cũng như
kiến tạo phát triển phải trên cơ sở Hiến pháp và pháp luật. Thiếu các luật trực tiếp triển khai
thi hành Hiến pháp thì nhà nước sẽ không có cơ sở pháp lý để thực hiện chức năng quản lý
điều hành cũng như chức năng kiến tạo phát triển.
Thứ hai, xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của các cơ
quan nhà nước, thực hiện tốt chức năng của Nhà nước, giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa
Nhà nước, thị trường và xã hội. Khi xác định rõ hơn vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ và
quyền hạn của các cơ quan nhà nước thì sẽ khắc phục tình trạng chồng chéo, trùng lặp và bỏ
sót chức năng nào đó của các cơ quan nhà nước. Đồng thời, khi ấy chức năng lập pháp, hành
pháp, tư pháp cũng như chức năng quản lý, điều hành, chức năng kiến tạo phát triển sẽ rõ
ràng, rành mạch không chồng chéo, không cản trở nhau, ngược lại, bổ sung, hỗ trợ cho nhau.
Trên cơ sở đó phải giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội. Bởi
lẽ, quản lý phát triển xã hội theo một nghĩa nào đó là phải giải quyết tốt quan hệ Nhà nước
(quản trị công) - thị trường (quản trị theo quy luật kinh tế thị trường) - xã hội (quản trị bằng
cách lôi kéo người dân, xã hội tham gia). Ba hình thức quản lý này bổ sung, hỗ trợ cho nhau.
b, Đẩy mạnh việc hoàn thiện pháp luật gắn với nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi
hành pháp luật.
Định hướng giải pháp này xuất phát từ thực tế những hạn chế trong xây dựng nhà nước
mà Đại hội XIII đã chỉ ra “Hệ thống pháp luật còn một số quy định chưa thống nhất, chưa lOMoAR cPSD| 39651089
đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn. Chấp hành pháp luật nhìn chung chưa nghiêm; kỷ cương
phép nước có nơi, có lúc còn bị xem nhẹ, xử lý vi phạm pháp luật chưa kịp thời, chế tài xử lý
chưa đủ sức răn đe”. Để đẩy mạnh việc hoàn thiện pháp luật gắn với nâng cao hiệu quả, hiệu
quả tổ chức thi hành pháp luật có hiệu quả, Đại hội XIII đề ra một số các biện pháp cụ thể:
Thứ nhất, tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, bảo đảm Quốc hội thực
sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, tăng tính
chuyên nghiệp trong tổ chức và hoạt động của Quốc hội, trong thực hiện chức năng lập pháp,
quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao.
Thứ hai, trên cơ sở đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội, xây dựng hệ thống pháp
luật thống nhất, đồng bộ, khả thi, công khai, minh bạch, ổn định, có sức cạnh tranh quốc tế,
lấy quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân là trung tâm, thúc đẩy đổi mới sáng
tạo, bảo đảm yêu cầu phát triển bền vững kinh tế, xã hội và quốc phòng, an ninh trong điều
kiện mới. Trên cơ sở đó thì việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa kiến tạo
phát triển, liêm chính, hành động mới thành công.
Thứ ba, Nhà nước cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, chủ động điều tiết các tác
động tiêu cực của thị trường nhưng không can thiệp làm sai lệch các quy luật thị trường.
Nghĩa là, nhà nước phải giải quyết tốt quan hệ Nhà nước và thị trường, tránh rơi vào “Nhà
nước tối thiểu” trong cơ chế thị trường tự do, nhưng cũng không được rơi vào “Nhà nước tối
đa” trong cơ chế kinh tế tập trung bao cấp. Muốn vậy phải tuân thủ nguyên tắc là nhà nước
điều hành, quản lý nền kinh tế bằng pháp luật, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và các công
cụ điều tiết trên cơ sở các quy luật thị trường.
c, Nâng cao năng lực tổ chức có hiệu quả hệ thống pháp luật, thể chế và các chính sách
phát triển kinh tế - xã hội.
Nâng cao cao năng lực tổ chức có hiệu quả hệ thống pháp luật, thể chế và các chính sách
phát triển kinh tế - xã hội là một định hướng giải pháp quan trọng để nâng cao năng lực kiến
tạo phát triển, liêm chính, hành động của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Để nâng cao
cao năng lực tổ chức có hiệu quả hệ thống pháp luật, thể chế và các chính sách phát triển kinh
tế - xã hội, Đại hội XIII xác định cần thực hiện tốt một số biện pháp cụ thể:
Thứ nhất, thực hiện tốt việc gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với tổ chức thi
hành pháp luật. Tập trung đầu tư cơ sở vật chất, các điều kiện cần thiết để thực hiện tốt các
nhiệm vụ nâng cao hiệu lực, hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật; thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật.
Thứ hai, chú trọng quản lý phát triển xã hội, thực hiện ngày càng tốt hơn an sinh xã hội
và phúc lợi xã hội, bảo vệ và trợ giúp các đối tượng dễ bị tổn thương trong nền kinh tế thị
trường. Chúng ta đều rõ, một trong những chức năng quan trọng của Nhà nước ta là quản lý
phát triển xã hội bền vững, bảo đảm tiến bộ và công bằng xã hội trong từng bước và trong lOMoAR cPSD| 39651089
từng chính sách phát triển. Thực hiện tốt chức năng này mới có cơ sở thực hiện tốt chức năng
kiến tạo phát triển. Đảng và Nhà nước ta phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa như một công cụ, phương tiện thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh”. Do vậy, để giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa của kinh tế thị trường,
Đảng, Nhà nước ta rất quan tâm tới an sinh xã hội và phúc lợi xã hội, bảo vệ và trợ giúp các
đối tượng dễ bị tổn thương trong nền kinh tế thị trường. Cũng vì vậy, trong các chủ trương,
đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước luôn có sự thống nhất giữa chính
sách kinh tế với chính sách xã hội; gắn tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hóa, thực hiện
tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường trong từng bước và từng chính sách phát triển.
Đồng thời thực hiện phân phối công bằng, ngoài phân phối theo quy luật kinh tế thị trường
như theo kết quả, hiệu quả sản xuất kinh doanh, theo đóng góp vốn và các nguồn lực khác
còn thực hiện phân phối theo an sinh xã hội và phúc lợi xã hội.
Thứ ba, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô và an ninh kinh tế; thực hiện tốt chức năng quản
lý, phát triển mạnh nguồn nhân lực và hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, đáp ứng yêu
cầu phát triển. Quản lý và sử dụng hiệu quả tài sản quốc gia, thực hiện đúng, tốt chức năng
chủ sở hữu đối với doanh nghiệp nhà nước. Rõ ràng là nếu kinh tế không ổn định thì không
thể phát triển được. Hơn nữa, để phát triển đất nước phải có nguồn nhân lực, hệ thống cơ sở
hạ tầng kinh tế, xã hội, sử dụng hiệu quả tài sản quốc gia, phát huy vai trò của doanh nghiệp Nhà nước.
Thứ tư, hoàn thiện hệ thống các đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng tinh gọn, có cơ
cấu hợp lý, có năng lực tự chủ, quản trị tiên tiến, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; cung ứng dịch
vụ sự nghiệp công cơ bản, thiết yếu có chất lượng ngày càng cao. Rõ ràng, Nhà nước pháp
quyền kiến tạo phát triển không thể là nhà nước có bộ máy cồng kềnh, quản trị lạc hậu, cung
cấp dịch vụ công phức tạp, kém chất lượng. Do vậy, cần đẩy mạnh chuyển giao quyền tự chủ,
tự chịu trách nhiệm đối với các đơn vị sự nghiệp công lập; phát triển thị trường dịch vụ sự
nghiệp công, kiểm soát độc quyền và bảo vệ người tiêu dùng.
d, Tập trung xây dựng nền hành chính nhà nước phục vụ nhân dân, dân chủ, pháp quyền,
chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, bảo đảm công khai, minh bạch, quản lý
thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả.
Thứ nhất, tiếp tục thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính và hiện đại hóa
nền hành chính quốc gia. Hoàn thiện tổ chức bộ máy chính quyền các cấp gắn với tinh giản
biên chế, bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Thứ hai, đẩy mạnh hoàn thiện cơ chế phân cấp, phân quyền, bảo đảm quản lý thống
nhất, hiệu lực, hiệu quả hoạt động; đồng thời phát huy tính chủ động sáng tạo, đề cao tinh
thần trách nhiệm của từng cấp, từng ngành gắn với tăng cường kiểm soát quyền lực. lOMoAR cPSD| 39651089
Thứ ba, trên cơ sở phân cấp, phân quyền, xác định rõ trách nhiệm giữa chính phủ với
các bộ, ngành; giữa Chính phủ, bộ, ngành với địa phương; khắc phục tình trạng chồng chéo
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Chính phủ tập trung vào quản lý vĩ mô, nâng cao chất lượng
xây dựng thể chế, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch. Tăng cường năng lực dự báo và khả năng
dự báo và khả năng phản ứng chính sách trong trong điều kiện kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế.
Thứ tư, tiếp tục hoàn thiện tổ chức chính quyền địa phương phù hợp với địa bàn nông
thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính, kinh tế đặc biệt. Tổng kết việc thí điểm chính quyền
đô thị nhằm xây dựng và vận hành các mô hình chính quyền đô thị theo hướng tinh gọn, hoạt
động hiệu lực, hiệu quả.
Thứ năm, mở rộng dân chủ đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương. Phát huy dân chủ
để phát huy tính sáng tạo, chủ động, tích cực của các cấp, các ngành, các địa phương nhưng
phải tăng cường kỷ cương, kỷ luật, tăng cường kiểm tra, giám sát quyền lực trong hoạt động
của Nhà nước và của cán bộ, công chức, viên chức.
Thứ sáu, nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý, điều hành và năng lực kiến tạo phát triển.
Chúng ta đều rõ quản lý, điều hành là chức năng vốn có của bất kỳ nhà nước nào, còn khi nói
đến năng lực kiến tạo phát triển là muốn nói đến năng lực chủ động, tích cực tham gia, dẫn
dắt, tạo lập, khuyến khích, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bằng trách nhiệm, uy tín, bằng
cơ chế, chính sách, bằng môi trường cạnh tranh lành mạnh mà nhà nước tạo lập ra.
Kết luận rằng, thực hiện tốt sáu biện pháp này sẽ xây dựng được nền hành chính nhà
nước phục vụ nhân dân, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững
mạnh, bảo đảm công khai, minh bạch, quản lý thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả. Trên
cơ sở đó việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa kiến tạo phát triển, liêm chính,
hành động sẽ hiệu quả.
e, Xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm
chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Chúng ta đều rõ, nền tư pháp xã hội chủ nghĩa của Nhà nước ta có trọng trách bảo vệ
công lý, bảo vệ quyền con người, bảo vệ quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa,
bảo vệ lợi ích của Nhà nước, bảo vệ quyền, lợi ích chính đảng, hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Do vậy, xây dựng được nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm
minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân sẽ góp phần trực tiếp vào xây dựng
được nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động. Để
thực hiện tốt giải pháp này, Đại hội XIII yêu cầu thực hiện tốt các biện pháp cụ thể sau:
Thứ nhất, tăng cường khả năng tiếp cận pháp luật của người dân và doanh nghiệp. Muốn
vậy, cần phát triển các hoạt động dịch vụ pháp lý và các thiết chế giải quyết tranh chấp ngoài toà án. lOMoAR cPSD| 39651089
Thứ hai, nâng cao hiệu quả và rút ngắn thời gian giải quyết tranh chấp, thi hành án trong
lĩnh vực dân sự, hành chính, đầu tư, kinh doanh, thương mại, bảo vệ người tiêu dùng.
Thứ ba, tiếp tục đổi mới tổ chức, nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động và uy tín của
toà án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra, cơ quan thi hành án và các cơ quan,
tổ chức tham gia vào quá trình tố tụng tư pháp.
f, Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có tính chuyên nghiệp cao, có năng lực
sáng tạo dựa trên cơ chế cạnh tranh về tuyển dụng, chế độ đãi ngộ và đề bạt; có phẩm chất
đạo đức tốt và bản lĩnh chính trị vững vàng.
Rõ ràng là, đội ngũ đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đóng vai trò quyết định trong
việc xây dựng thành công nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa kiến tạo, phát triển, liêm
chính, hành động. Do vậy, đây là giải pháp rất quan trọng. Để thực hiện được giải pháp này,
Đại hội XIII yêu cầu thực hiện tốt các biện pháp cụ thể sau:
Thứ nhất, cùng với có quy định rõ ràng về trách nhiệm của người đứng đầu thì cần có
cơ chế khuyến khích, khơi dậy tinh thần cống hiến vì đất nước, tạo động lực và áp lực để mọi
cán bộ, công chức, viên chức hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao; tận tuỵ phục vụ nhân
dân; có cơ chế bảo vệ cán bộ đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu
trách nhiệm vì lợi ích chung. Đồng thời cũng phải có cơ chế sàng lọc, thay thế kịp thời những
người không hoàn thành nhiệm vụ, quan liêu, xa dân, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức
công vụ, đạo đức nghề nghiệp, bị xử lý kỷ luật, mất uy tín trước nhân dân.
Thứ hai, cải cách cơ bản chế độ tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức, cũng như
chế độ chính sách đãi ngộ, tạo điều kiện, môi trường làm việc để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo,
phục vụ phát triển. Trong điều kiện đất nước còn khó khăn nhưng chúng ta vẫn phải tạo điều
kiện tốt nhất về điều kiện vật chất, tinh thần để cán bộ, công chức, viên chức sáng tạo trong công việc.
Thứ ba, kiên trì, kiên quyết đấu tranh có hiệu quả phòng, chống tham nhũng, thực hành
tiết kiệm, chống lãng phí. Bởi vì, đúng như Đại hội XIII đã đánh giá “Tham nhũng, lãng phí
trên một số lĩnh vực, địa bàn vẫn còn nghiêm trọng, phức tạp, với những biểu hiện ngày càng
tinh vi gây bức xúc trong xã hội. Tham nhũng vẫn là một trong những nguy cơ đe doạ sự tồn
vong của Đảng và chế độ ta”. Do vậy, kiên trì, kiên quyết đấu tranh có hiệu quả phòng, chống
tham nhũng, đi đôi với thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là một trong những biện pháp
quan trọng để xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có tính chuyên nghiệp cao, có
năng lực sáng tạo, có phẩm chất đạo đức tốt và bản lĩnh chính trị vững vàng.
Thứ tư, nâng cao hiệu quả công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra. Để thực hiện tốt biện
pháp này, Đảng, Nhà nước chủ trương không hình sự hóa các mối quan hệ kinh tế, hành chính,
dân sự. Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của nhân dân, của Mặt trận Tổ quốc, các lOMoAR cPSD| 39651089
cơ quan thông tin đại chúng trong quá trình hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội,
trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí.
III. Liên hệ trách nhiệm của sinh viên trong việc xây dựng và bảo vệ nhà nước xã hội
chủ nghĩa Việt Nam.
1. Trách nhiệm ở hiện tại:
Trong công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng và Nhà nước
ta luôn đánh giá rất cao vai trò của thanh niên trong công cuộc góp phần xây dựng, phát huy
truyền thống anh hùng của dân tộc, đồng thời vận động thế hệ thanh niên tham gia vào sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Từ rất lâu đảng và nhà nước ta đã nhận thức được tầm quan trọng của thế hệ trẻ trong
việc góp phần bảo vệ, xây dựng non sông đất nước.
Song nhận thức này qua hàng năm lại càng được đẩy mạnh hơn nữa, do nền kinh tế có
nhiều thay đổi, thời kỳ hội nhập quốc tế mở rộng nên các cấp, ngành và các tổ chức, đoàn thể
chính trị xã hội cũng đã có nhiều chủ trương, biện pháp nhằm phát huy vai trò, sức mạnh của
thanh niên trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Tuy nhiên để xây dựng thì biện pháp, vai trò từ các cấp,các ngành, các tổ chức, cơ quan
thôi chưa đủ mà còn phải xuất phát từ nhận thức của thế hệ trẻ.
Muốn xây dựng Trách nhiệm của sinh viên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc hiện
nay là như thế nào? Thì trước tiên đối với công cuộc xây dựng tổ quốc sinh viên cần phải: -
Chăm chỉ, sáng tạo, học tập, lao động; có mục đích, động cơ học tập đúng đắn, học tập để mai
sau xây dựng đất nước, hiểu học tập tốt là yêu nước. -
Quan tâm đến đời sống chính trị - xã hội của địa phương, đất nước, đồng thời Thực
hiện tốt mọi chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước; đồng thời vận động
mọi người xung quanh cùng thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. -
Tích cực rèn luyện đạo đức, tác phong; lối sống trong sáng, lành mạnh, tránh xa các tệ
nạn xã hội; biết đấu tranh chống các biểu hiện của lối sống lai căng, thực dụng, xa rời các giá
trị văn hoá - đạo đức truyền thống của dân tộc. -
Tích cực tham gia góp phần xây dựng quê hương bằng những việc làm thiết thực, phù
hợp khả năng như: tham gia bảo vệ môi trường, phòng chống tệ nạn xã hội, xóa đói giảm
nghèo, chống tiêu cực, tham nhũng, tham gia những hoạt động mang tính xã hội như hiến
máu tình nguyện, làm tình nguyện viên… -
Biết phê phán, đấu tranh với những hành vi đi ngược lại lợi ích quốc gia, dân tộc. -
Tích cực học tập, rèn luyện thân thể, giữ gìn vệ sinh, bảo vệ sức khoẻ. -
Trung thành với Tổ quốc, với chế độ xã hội chủ nghĩa, Cảnh giác trước âm mưu chia
rẽ, xuyên tạc của các thế lực thù địch; phê phán, đấu tranh với những thái độ, việc làm gây
tổn hại đến an ninh quốc gia, xâm phạm chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc. lOMoAR cPSD| 39651089 -
Tích cực tham gia các hoạt động an ninh, quốc phòng ở địa phương; tham gia hoạt
động đền ơn đáp nghĩa… -
Tham gia đăng ký tham gia huấn luyện nghĩa vụ quân sự khi đến tuổi; sẵn sàng lên
đường làm nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc. -
Vận động bạn bè, người thân thực hiện tốt nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc.
Mỗi con người sinh ra đều mang trong mình một sứ mệnh riêng, nhưng hơn tất cả, sứ
mệnh chung của chúng ta đặc biệt là giới trẻ thì trách nhiệm đối với đất nước là một sứ mệnh
vô cùng quan trọng. Trách nhiệm của tuổi trẻ đối với quê hương, đất nước là trách nhiệm giữ
gìn nền độc lập, tích cực xây dựng nước nhà ngày càng vững mạnh.
Mỗi chúng ta khi sinh ra được sống trong nền hoà bình đã là một sự may mắn, chính
vì vậy chúng ta cần phải cống hiến nhiều hơn để phát triển nước nhà vững mạnh, có thể chống
lại mọi kẻ thù. Mỗi người khi học tập, lao động, tạo lập cho mình một cuộc sống tốt đẹp cũng
chính là cống hiến cho tổ quốc. Bên cạnh đó, mỗi chúng ta cần phải yêu thương, giúp đỡ đồng
bào, đoàn kết với mọi người vì điều đó không chỉ giúp cho chúng ta được yêu thương, trân
trọng mà còn thể hiện sức mạnh đại đoàn kết dân tộc.
Là một học sinh trước hết chúng ta cần học tập thật tốt, nghe lời ông bà cha mẹ, lễ
phép với thầy cô. Có nhận thức đúng đắn về việc giữ gìn và bảo vệ tổ quốc. Luôn biết yêu
thương và giúp đỡ những người xung quanh,…Tuy nhiên vẫn còn có nhiều bạn chưa có nhận
thức đúng đắn về trách nhiệm của mình đối với quê hương, đất nước, chỉ biết đến bản thân
mình, coi việc chung là việc của người khác,…những người này đáng bị xã hội thẳng thắn
lên án. Mỗi chúng ta cần phải cố gắng không chỉ vì tương lai của mình mà còn để xây dựng
đất nước giàu đẹp xứng đáng với những gì được hưởng.
2. Trách nhiệm trong tương lai
Cùng với việc các lớp sinh viên luôn có ý và nỗ lực thực hiện trách nhiệm của mình
ở hiện tại thì nhận thức của thế hệ trẻ phải luôn hướng về tương lai, ý thức trách nhiệm quan
trọng của mình trong công cuộc xây dựng và của đất nước.
Với sự phát triển nhanh chóng của thế giới ngày này thì trong tương lai mỗi sinh viên
cần phải có trong mình một tinh thần luôn sẵn sàng. Sẵn sàng với việc trau dồi kiến thức để
phát triển bản thân luôn làm bản thân mới hơn qua từng ngày vì mỗi chúng ta chính là tương
lai của đất nước và sự thay đổi này cũng là để có thể bắt tay vào việc thay thay đổi những thứ
lạc hậu và giúp đất nước ngày một lớn mạnh có thể sánh vai với các cường quốc năm châu.
Không chỉ trao đổi kiến thức mà mỗi sinh viên còn cần phải chăm chỉ học tập để có thể sáng
tạo ra các cái mới tiếp thu kiến thức từ các nền văn minh đi trước học hỏi tìm tòi sáng tạo và
biến nó thành của mình để phát triển đất nước trong tương lai nhiều hơn. Như chúng ta biết
đấy việc phát triển nhanh chóng chóng cũng để lại muôn vàn hậu quả về về sau những mọi
vấn đề đều có cách xử lý và khắc phúc và đây có lẽ chính là nhiệm vụ của các bạn trẻ có thể
trong tương lai mai sau Việt Nam cũng là một nước lớn với những phát minh vĩ đại góp phần lOMoAR cPSD| 39651089
cho nhân loại ngày một văn minh lớn mạnh hơn những chúng ta cần phải biết khắc phục biết
xử lý những hậu quả không tốt phải khắc phục những nhược điểm mà các tiền bối đi trước
chưa làm được đó chính là trách nhiệm trong việc xây dựng đất nước của mỗi sinh viên.
Vậy để bảo vệ và xây dựng tương lai ngày một phát triển và giàu đẹp hơn ngoài việc
đặt mục tiêu cho tương lai thì mỗi sinh viên chúng ta cần phải làm gì? Khi còn là sinh viên
ngồi trên ghế nhà trường thì chúng ta cần phải chăm chỉ học hành, rèn luyện và tu dưỡng đạo
đức, cần trau dồi kiến thức vì mỗi ngày sự phát triển đều lớn lên và trong tương lai đó chính
là những thứ ta cần phải hiểu phải biết để phát triển bản thân, đất nước. Chúng ta cũng có thể
bộc lộ tình yêu nước bằng những hành động cụ thể, tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tích cực học tập,
nghiên cứu khoa học và tham gia vào các phong trào, hoạt động của nhà trường. Bởi chúng
ta chính là tương lai của đất nước, vì vậy mỗi chúng ta cần có ý thức xây dựng, phát triển nới
đã nuôi dưỡng mình. Cố gắng hết sức mình để đóng góp một phần sức lực nhỏ bé để làm cho
đất nước giàu đẹp, văn minh hơn trong tương lai. Đặc biệt là mỗi chúng ta đều đã bước đến
ngưỡng cửa là thế hệ có sức ảnh hưởng nhất đối với tương lai đất nước vì chúng ta đã có đủ
kiến thức đã có đủ nhận biết vậy nên hay sáng tạo và chăm chỉ để bản thân có trách nhiệm
hơn với tương lai nước nhà. Mỗi sinh viên đã có đủ nhận thức có đủ tài năng vậy nên hãy
sống một cách có trách nhiệm vì mỗi sinh viên nhỏ bé cho chúng ta đều là một phần tương lai
của đất nước có thể vinh danh đất nước với thế giới ngoài kia chính là một phần trách nhiệm
mà trong tương lai chúng ta cần phải làm. KẾT LUẬN
Qua việc đi sâu vào phân tích và liên hệ thực tiễn vấn đề xây dựng nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa tại Việt Nam hiện nay cũng như liên hệ trách nhiệm của sinh viên
trong việc xây dựng và bảo vệ nhà nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam ta có thể thấy rằng Đảng
và Nhà nước ta đã và đang vô cùng quan tâm và có nhiều chủ chương để xây dựng nhà nước
ta trở thành một nhà nước pháp quyền, một nhà nước mà ở đó là của dân, do dân và vì dân,
có pháp luật bảo hộ, công bằng, dân chủ, văn minh, giàu mạnh. Và để có thể hướng đến điều
đó thì lứa tuổi thanh thiếu niên và đặc biệt là sinh viên cần phải ý thức được trách nhiệm và
vai trò to lớn của mình trong công cuộc góp sức mình xây dựng và làm phát triển đất nước,
bảo vệ đất nước trong khả năng của mình. Chính vì vậy mà mỗi một bạn sinh viên luôn cần
nỗ lực hết mình, tích cực học tập rèn luyện nâng cao tri thức và cả về mặt thể chất của bản
thân để luôn có nền tảng vững chắc cũng như luôn trong trạng thái sẵn sàng phục vụ cho đất nước. lOMoAR cPSD| 39651089
TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]
Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII,
Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. [2]
Quốc hội số 52/2014/QH13, Luật Hôn nhân và Gia đình, ban hành ngày 19 tháng 6 năm 2014. [3]
Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 - Quyết định
số 629/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ngày 29 tháng 5 năm 2012. [4]
Tài liệu bồi dưỡng thi nâng ngạch chuyên viên chính khối Đảng, MTTQ, Đoàn thể, 2017 [5]
https://www.luatquanghuy.edu.vn/blog/bai-tap-luat/duong-loi-cach-mang-voi-
dangcong-san-viet-nam/nhung-kho-khan-han-che-trong-qua-trinh-xay-dung-nha-nuoc-
phapquyen-xa-hoi-chu-nghia-o-viet-nam/ [6]
http://hdll.vn/vi/nghien-cuu---trao-doi/xay-dung-hoan-thien-nha-nuoc-phap-
quyenxa-hoi-chu-nghia-viet-nam-theo-tinh-than-dai-hoi-xiii-cua-dang.html [7]
https://tuyengiao.vn/dua-nghi-quyet-cua-dang-vao-cuoc-song/tiep-tuc-xay-dung-
nhanuoc-phap-quyen-xa-hoi-chu-nghia-kien-tao-phat-trien-liem-chinh-hanh-dong-theo- quandiem-dai-hoi-137893
Tài liệu liên quan:
-
Phân Tích Con Đường Đi Lên Chủ Nghĩa Xã Hội Việt Nam | Thảo luận chủ nghĩa xã hội khoa học
2 1 -
Đặc trưng cơ bản của dân tộc và so sánh với dân tộc Nga | Bài thảo luận chủ nghĩa xã hội khoa học
1 1 -
Tìm hiểu về vai trò liên minh công - nông - trí thức trong xây dựng CNXH | Bài thảo luận Chủ nghĩa xã hội khoa học
2 1 -
Chứng minh hình thái Kinh tế xã hội Cộng sản CNKHXH | Bài thảo luận chủ nghĩa xã hội khoa học
2 1 -
Chiến Lược Đoàn Kết Dân Tộc Trong Xã Hội Khoa Học | Bài Thảo Luận chủ nghĩa Xã Hội Khoa Học
2 1