lOMoAR cPSD| 48541417
Phòng chốống ung thư bằằng chếố độ dinh dưỡng hơp lý
Chế độ ăn uống là một trong những nguyên nhân trực tiếp dẫn đến gia tăng nguy cơ
ung thư. Do đó, chọn lựa thực phẩm nào, ăn bao nhiêu, cũng như cách chế biến như
thế nào là những điều cơ bản cần phải lưu ý hằng ngày để phòng bệnh, nhất là với tình
trạng thực phẩm bẩn vẫn còn tồn đọng ở nước ta.
Dưới đây là 6 nguyên tắc cơ bản trong dinh dưỡng phòng ung thư được cập nhật từ các
báo cáo khoa học và các viện nghiên cứu ung thư hàng đầu thế giới.
Chế độ ăn uống lành mạnh giúp duy trì cân nặng lý tưởng
Duy trì cân nặng lý tưởng rất quan trọng, bởi vì béo phì là nguyên nhân thứ hai có nguy
cơ cao gây ung thư sau hút thuốc lá. Việc thừa cân làm tăng nguy cơ của 13 loại ung
thư, do đó một chế độ ăn uống lành mạnh có thể gián tiếp giúp làm giảm nguy cơ mắc
các bệnh ung thư bằng cách kiểm soát trọng lượng và phòng ngừa bệnh béo phì.
Bằng chứng ngày càng tăng cho thấy một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm: lOMoAR cPSD| 48541417
1/2 khẩu phần là rau, hoa quả
¼ khẩu phần là ngũ cốc nguyên cám
¼ khẩu phần còn lại là đạm “tốt”
Đạm tốt tức các loại thịt, hải sản ngoại trừ các loại thịt chế biến sẵn (xúc xích, thịt xông
khói, thịt muối…), hạn chế thịt đỏ (thịt gia súc như heo, bò, dê…)
Trái cây và rau củ có khả năng làm giảm nguy cơ ung thư
Các nghiên cứu cho thấy ăn trái cây và rau cải có thể làm giảm nguy cơ ung thư
miệng, cổ họng, thanh quản và phổi.
Trái cây và rau quả có nhiều loại chất khác nhau có khả năng làm giảm khả năng phát
triển của ung thư. Các chất dinh dưỡng này bao gồm:
Các nhóm chất có hoạt tính kháng ung thư carotenoid, folate, vitamin C, vitamin E,
selen, flavonoid và các chất phytochemical khác (các chất tìm thấy trong cây).
Chất xơ. Việc ăn các thực phẩm giàu chất xơ làm giảm nguy cơ ung thư ruột là điều đã
được khoa học chứng minh rõ ràng. Các nghiên cứu cho thấy ăn 10g chất xơ mỗi ngày
có thể làm giảm nguy cơ ung thư ruột khoảng 10%.
Chất chống tăng sinh mạch máu mới. Đây là tác động kép, vì cả tế bào ung thư lẫn mô
mỡ đều cần sinh mạch máu mới đến nuôi chúng, do đó việc chống tăng sinh mạch máu
mới vừa trực tiếp làm giảm nguy cơ ung thư, vừa gián tiếp giảm nguy cơ ung thư thông
qua việc làm giảm sự phát triển của mô mỡ, tránh béo phì.
Ăn nhiều thịt chế biến và thịt đỏ có thể làm tăng nguy cơ ung thư ruột
Ăn nhiều thịt đã chế biến sẵn và thịt đỏ có thể làm tăng nguy cơ ung thư ruột. Thịt đỏ
bao gồm các loại thịt gia súc như bò, heo, dê. Thịt chế biến bao gồm giăm bông, thịt
xông khói, xúc xích, thịt muối và các sản phẩm tương tự.
Cơ quan Nghiên cứu Quốc tế về Ung thư phân loại thịt chế biến là tác nhân gây ung
thư, và thịt đỏ là nguyên nhân có thể gây ra ung thư. Các nhà khoa học ước tính lOMoAR cPSD| 48541417
khoảng một phần tư các trường hợp ung thư ruột ở nam giới, và khoảng 1/6 ở phụ nữ,
có liên quan đến ăn thịt đỏ hoặc thịt chế biến.
Ăn quá mặn có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày
Muối là một gia vị không thể thiếu đối với con người. Nhưng cũng như tất cả các chất
khác, ăn quá nhiều muối đến một ngưỡng nhất định cũng gây tình trạng bệnh lý và
tăng nguy cơ các bệnh nguy hiểm, trong đó có ung thư. Bên cạnh việc ăn mặn nói
chung, một số bằng chứng còn cho thấy ăn thực phẩm đã được bảo quản bằng muối,
đặc biệt là rau củ ngâm muối, có thể làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khuyến cáo mỗi ngày chỉ nên nạp tối đa 6 gam muối
(khoảng 2.4 gam natri), tương đương lượng muối trong 1 muống café (teaspoon) mỗi ngày.
Giảm chiên, xào, nướng, áp chảo
Những món ăn được chế biến bằng các phương pháp sốc nhiệt như chiên, xào, nướng,
áp chảo, từ lâu đã được chứng minh là tăng khả năng bị ung thư cho người tiêu thụ. Có
rất nhiều chất làm tăng nguy cơ ung thư được sinh ra do thực phẩm bị sốc nhiệt, nhất là
các nhóm aldehyde sinh ra từ sự phân hủy chất béo (dầu mỡ), và các nhóm N-nitroso
từ đạm bị sốc nhiệt. Thời gian sốc nhiệt càng lâu, nhiệt độ sốc nhiệt càng cao càng sinh
ra nhiều các chất độc hại này.
Ăn uống đa dạng giúp giảm sự tích tụ chất độc hại
Các độc tố tiềm ẩn trong thực phẩm vẫn còn là vấn đề lo ngại của nhiều người. Do đó,
một cách đơn giản để hạn chế tác động của hiện trạng thực phẩm bẩn hiện nay là đa
dạng hóa thực đơn hằng ngày, hay nói cách khác là thay đổi các món ăn thường xuyên.
Tuy nhiên, cần hiểu là nên đa dạng hóa các thực phẩm tốt, bao gồm rau củ quả, ngũ
cốc nguyên cám, và vẫn phải hạn chế các thực phẩm gây hại như thịt chế biến sẵn, thịt
đỏ, bên cạnh hạn chế rượu bia, nước ngọt. lOMoAR cPSD| 48541417