ÔN TẬP PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KINH DOANH
1.Tổng công ty sữa Việt Nam Vinamilk thực hiện dự án nghiên cứu
nhằm phát triển hệ thống kênh phân phối sản phẩm sữa chua tại thị
trường Đà Nẵng. Trong nghiên cứu này, Vinamilk cần thu thập các
loại dữ liệu thứ cấp nào? Tại sao? Ưu/ nhược điểm từng loại . TRẢ LỜI:
 Vinamilk cần thu thập các loại dữ liệu thứ cấp sau:
- Dữ liệu thứ cấp văn bản: dùng đồng thời các phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp,bao gồm:
+ Các tài liệu văn bản như: bảng thông báo, thư từ trao đổi, biên bản các
cuộc họp, bảng báo cáo cho các cổ đông, nhật ký, bản ghi các diễn văn và
những hồ sơ hành chính. Ngoài ra, còn có sách, các bài viết trong các tập
san, tạp chí, nhật báo. Các dữ liệu này có thể cung cấp dữ liệu địddinhtinhs
hoặc dùng để tính các số đo thống kê
+ Các tài liệu phi văn bản như: ghi âm, ghi hình, tranh, ảnh, phim, các
chương trình truyền hình, DVDs,… Các dữ liệu này có thể phân tích định tính hoặc định lượng
- Dữ liệu thứ cấp từ nhiều nguồn: Có thể dựa hoàn toàn vào các dữ liệu
văn bản hoặc dữ liệu thứ cấp từ khảo sát, hoặc kết hợp cả hai.
+ Đây là những tập dữ liệu khác nhau đã được kết hợp để hình thành một tập dữ liệu khác.
+ Cách thức thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn được biên soạn, sẽ xác định
loại câu hỏi nghiên cứu và mục tiêu nghiên cứu mà bạn có thể sử dụng tập dữ liệu đó.
Các tập dữ liệu theo nhiều nguồn thường tồn tại ở dạng ấn bản, phục vụ cho
quốc gia và những vùng hoạch định kinh tế tiêu chuẩn cấu thành.
- Dữ liệu thứ cấp dựa trên khảo sát:Là những dữ liệu được thu thập bằng
cách sử dụng chiến lược khảo sát, thường dùng những bảng câu hỏi đã được phân tích
+ Dữ liệu thứ cấp dựa trên khảo sát đã được thu thập qua một trong ba phân
loại của chiến lược khảo sát là:
+ Các điều tra thống kê: thường do NN tiến hành và bắt buộc tham gia => thông
tin có độ bao phủ rất tốt về tổng thể, ghi chép đầy đủ, chất lượng cao.
+ Các cuộc khảo sát liên tục/thường xuyên: là những khảo sát được lặp lại nhiều
lần theo thời gian, ngoài các điều tra thống kê => cung cấp nguồn tài liệu hữu ích,
nhờ đó có thể so sánh hoặc thiết lập bối cảnh cho các kết quả nghiên cứu
+ Các cuộc khảo sát đặc biệt: thường là những cuộc khảo sát chỉ thực hiện một
lần, đặc trưng hơn nhiều về nội dung chủ đề
 Ưu/ Nhược điểm của dữ liệu thứu cấp: - Ưu điểm:
+ Tiết kiệm về nguồn lực
+ Thu thập dữ liệu nhanh chóng, chất lượng cao, cung cấp một thước đo kín đáo
+ Việc tái phân tích dữ liệu thứ cấp cũng có thể dẫn đến những phát hiện bất ngờ mới
+ Cung cấp nguồn dữ liệu đều đặn và ở dạng thức có thể được người khác kiểm tra tương đối dễ dàng - Nhược điểm:
+ Dữ liệu thứ cấp đã được thu thập cho một mục đích cụ thể…
+ Tiếp cận dữ liệu khó khăn hoặc tốn kém khi dữ liệu được thu thập cho mục đích thương mại
+ Mục đích ban đầu có thể tác động đến cách trình bày dữ liệu.
2.Phân tích vai trò của tổng quan nghiên cứu. lấy ví dụ cụ thể để minh họa TRẢ LỜI:
 Vai trò của tổng quan nghiên cứu:
- Tổng quan các nghiên cứu trước: Hiểu biết về những “tri thức cũ” hay
những công trình nghiên cứu về chủ đề liên quan. Giúp mọi người hiểu rõ cách tiếp
cận, phương pháp, kết quả, ý nghĩa và hạn chế của những nghiên cứu trước
- Xác định khoảng trống tri thức: Với mục tiêu phát triển tri thức mới,
nghiên cứu sẽ chỉ có ý nghĩa khi hướng tới những khoảng trống tri thức mà
những nghiên cứu trước chưa đề cập tới. Việc xác định các khoảng trống tri
thức này là tiền đề của một nghiên cứu mới. Tất nhiên những luận giải về
khoảng trống tri thức phải được thực hiện một cách có hệ thống, chặt chẽ và logic
- Định hướng các nghiên cứu mới: Trên cơ sở tổng hợp và xác định
khoảng trống tri thức, phần Tổng quan cần chỉ ra được những nghiên cứu mới
cho việc phát triển tri thức. Những đề xuất này có thể về chủ đề mới, nhân tố
mới, khung cảnh hoặc phương pháp mới. Những hướng nghiên cứu này có thể
nhiều hơn phạm vị và khả năng của một đề tài
Ví dụ: Nghiên cứu xử lý nước thải sinh hoạt bằng bãi lọc ngầm trồng
cây dòng chảy ngang “ 1. một số khái niệm
2. tình hình ô nhiễm của nước thải sinh hoạt
3. một số chỉ tiêu đánh giá chất lượng nước - Độ pH - Độ đục - Mùi - Hàm lượng chất rắn - tiêu chuẩn vi sinh
4. Nguyên lí công nhệ xử lí nước thải
- khảo sát và đánh giá mức độ ô nhiễm
- Một số phương pháp xử lí nước thải
5. Giới thiệu về cây sậy
6. Vai trò của cây sậy trong hệ thống đất ngập nước
7. Một số nghiên cứu trên thế giới và tại Việt Nam
3.Khi nghiên cứu sự hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ mà
vietnam airline cung cấp, nên sử dụng thang đo nào? Tại sao? TRẢ LỜI:
 Trong nghiên cứu khoa học bao gồm các thang đo sau đây: - Thang đo danh nghĩa - Thang đo thứ tự - Thang đo khoảng cách - Thang đo tỷ lệ
 Khi nghiên cứu sự hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ mà
vietnam airline cung cấp, nên sử dụng thang đo thứ tự, bởi:
- Là loại thang đo trong đó số đo dùng để so sánh thứ tự, không có ý nghĩa về lượng
- Tương tự như thang đo danh nghĩa, dùng cho mục tiêu phân loại
- Thang đo thứ tự cho phép xác định một đặc tính của một sự vật này có
hơn một sự vật khác hay không nhưng không cho phép chỉ ra mức độ sự khác biệt này
- Các con số trong thang thứ tự được gán một cách quy ước
- Thang đo thứ tự được dùng phổ biến trong nghiên cứu để đo lường thái độ,
ý kiến, quan điểm, nhận thức và sở thích. -
4.Phân tích vai trò khung lí thuyết trong nghiên cứu kinh doanh.
Lấy ví dụ cụ thể minh họa TRẢ LỜI:
 Khung lý thuyết là sự thể hiện có logic các nhân tố, biến số và mối quan
hệ liên quan trong công trình nghiên cứu. Khung lý thuyết xác định rõ điều
cần đo lường, mô tả, khám phá, hoặc kiểm định. Khung lý thuyết là sự cụ thể
hóa của lý thuyết cơ sở thành nhân tố, biến số và mối quan hệ cần phát hiện,
kiểm định. Mỗi khung lý thuyết thường là sự áp dụng của một lý thuyết hoặc
sự kết hợp của một vài lý thuyết cơ sở
 Vai trò của khung lí thuyết:
- Xác lập rõ góc nhìn lý thuyết của nghiên cứu. Khung lý thuyết là sự
cụ thể hóa của trường phái lý thuyết. Mỗi trường phái lý thuyết là một góc
nhìn về vấn đề hoặc cuộc sống. Vì vậy, khi xây dựng khung lý thuyết các tác
giả đã lựa chọn góc nhìn, giả định và luận điểm cơ bản cho đề tài của mình
- Cụ thể hóa các nhân tố , biến số chính cho công việc thu thập dữ
liệu. Việc xác định rõ các nhân tố chính là định hướng tốt nhất cho công việc
xác định đơn vị phân tích, dữ liệu cần thu thập trong công việc nghiên cứu sau này
- Gợi mở giả thuyết về mối quan hệ giữa các nhân tố
Ví dụ: Nghiên cứu sự hài long của khách hàng
Thomassen (2003, tr69) định nghĩa sự hài lòng của khách hàng theo cách sau: "nhận thức của
khách hàng là kết quả của việc so sánh, một cách có ý thức hoặc vô thức, những trải nghiệm của
họ với mong đợi của họ".
Kotler & Keller (2003, tr.60) dựa trên định nghĩa này, nói rằng "sự hài lòng của khách hàng
được xác định theo mức độ mà ai đó hài lòng hoặc thất vọng với hành vi quan sát được của sản
phẩm liên quan đến mong đợi của họ".
Hiệu suất dưới mức mong đợi dẫn đến một khách hàng không hài lòng, trong khi hiệu suất đáp
ứng mong đợi tạo ra khách hàng hài lòng.
Những kỳ vọng vượt quá dẫn đến "một khách hàng rất hài lòng hoặc thậm chí ngạc nhiên"
(Kotler & Keller, 2003, tr.68)
Định nghĩa của Zeithaml & Bitner (2003, p.78) hơi khác so với Thomassen:
"Sự hài lòng là đỉnh cao của phản ứng của khách hàng. Đó là phán đoán rằng một đặc tính sản
phẩm hoặc dịch vụ, hoặc sản phẩm của dịch vụ như vậy, cung cấp một mức độ đỉnh điểm tiêu dùng dễ chịu. "
Theo cách này, điểm nhấn của Zeithaml & Bitner là đạt được mức độ hài lòng liên quan đến việc mua lại.
Định nghĩa của Thomassen sẽ được sử dụng trong nghiên cứu sau đây, do tầm quan trọng của
nhận thức. Điều này kết hợp tốt với các dịch vụ của công ty X, thuộc danh mục xa xỉ.
Mặc dù Zeithaml & Bitner (như Thomassen) nói rằng sự hài lòng của khách hàng là phản ứng
đối với trải nghiệm có được và tập trung vào một sự hài lòng cụ thể, không có sự phân biệt giữa
so sánh có ý thức và vô thức trong định nghĩa của nó.
Công ty X đảm bảo trong tuyên bố các nguyên tắc của mình (xem Chương 1) rằng họ muốn bán
không chỉ một sản phẩm, mà còn là một tình cảm; Do đó, một so sánh vô thức sẽ đóng một vai
trò quan trọng. Theo cách này, định nghĩa của Thomassen sẽ phù hợp hơn với nghiên cứu hiện tại.
5.Phân tích khác nhau định lượng và định tính. Lấy ví dụ cụ thể TRẢ LỜI;
 Sự khác nhau giữa định tính và định lượng Định tính Định lượng
Tiêu điểmHiểu và diễn dịch
Mô tả, giải thích và dự của NC báo
Tham dựNhà nghiên cứu là xúc tác Bị hạn chế, kiểm soát của nhà NC để tránh thiên lệch
Mục tiêuHiểu, sâu sắc, xây dựng lý thuyết Mô tả hoặc dự báo, xây NC
dựng hoặc kiểm định lý thuyết
Chọn mẫu Phi xác suất, có mục đích Xác suất Cỡ mẫu Nhỏ Lớn
Quy trìnhCó thể được điều chỉnh trong quáĐược quyết định trước
nghiên cứu trình nghiên cứu. Thường sử dụngkhi bắt đầu nghiên cứu
phối hợp nhiều phương pháp đồngSử dụng một hay phối thời hay theo thứ tự. hợp nhiều phương pháp
Tiếp cận thời điểm hay lâu dài
Kiểu dữMô tả bằng lời nói hay hình ảnh LọcMô tả lời nói Lượng hóa liệu
vàdữ liệu bằng công cụ mã hóa lời nóidữ liệu bằng cách mã chuẩn bị
(đôi khi có trợ giúp của máy tính) hóa để phân tích thống kê bằng máy tính
Phân tíchPhân tích con người, chủ yếu phiPhân tích bằng máy dữ liệu
định lượng Nhà nghiên cứu phảitính- các phương pháp
nhìn thấy bối cảnh của hiện tượngtoán và thống kê là chủ
nghiên cứu- khác biệt giữa thực tếđạo Phân tích có thể
và sự phán xét rất rõ ràng Luôn tiếpdiễn ra suốt quá trình
tục suốt quá trình nghiên cứu. nghiên cứu Duy trì sự khác biệt rõ ràng giữa thực tế và phán xét. Ý nghĩa
Thấu hiểu là chuẩn mực, đượcBị hạn chế vì không có
quyết định bởi loại và số lượng cáckhảo sát tham dò và
câu hỏi trả lời tự do Tham gia củachất lượng của công cụ
nhà nghiên cứu trong quá trình thuthu nhập dữ liệu. Sự
thập dữ liệu cho phép hình thành vàthấu hiểu đi theo sau thu
kiểm định sự thấu hiểu suốt quánhập dữ liệu và nhập dữ trình
liệu, ít có khả năng tái phỏng vấn người tham dự Ví dụ
Trong quá trình quảng bá GiảiMột trường i đạ học
bóng chày chuyên nghiệp nữyêu cầu tất cả sinh
Nhật Bản, công ty Ferret đã tiếnviên điền bảng khảo
hành phỏng vấn người hâm mộsát đánh giá chất
để tìm hiểu về những khoảnhượng đào tạo của
khắc mà họ ấn tượng và cảmtrường. Kết quả phân
xúc của họ sau giải đấu.
tích cho thấy 20% sinh viên mong muốn
trường cải thiện cơ sở vật chất, 10% mong
muốn giảm tải chương trình học,...
6.Phân tích sự cần thiết phải chọn mẫu trong phân tích định lượng.
Chỉ rõ sự khác nhau chọn mẫu xác suất và chọn mẫu phi xác suất. TRẢ LỜI:
 Phân tích sự cần thiết chọn mẫu trong phân tích định lượng:
- Chọn mẫu là một trong những khâu quyết định chất lượng của kết quả NC
- Chọn mẫu mang lại nhiều lợi thế như: giảm thiểu chi phí; thu thập dữ liệu
nhanh mà vẫn đạt được mức chính xác cần có của kết quả; dễ dàng có được
các đơn vị nghiên cứu sẵn có cho nghiên cứu
- Sử dụng mẫu mang lại độ chính xác cao hơn khảo sát tổng thể
- Số phần tử cần thu thập dữ liệu ít hơn => thu thập thông tin chi tiết hơn, nhiều thời gian hơn…
 Khác nhau giữa xác suất và phi xác suất
7.Báo cáo kết quả nghiên cứu thị trường nhằm xác dịnh thị trường
mục tiêu của Tổng Công ty Bia rượu Nước giải khát Hà Nội cần đảm
bảo những nội dung cơ bản nào? TRẢ LỜI:
Báo cáo kết quả nghiên cứu thị trường nhằm xác dịnh thị trường
mục tiêu của Tổng Công ty Bia rượu Nước giải khát Hà Nội cần đảm
bảo những nội dung cơ bản:
(7)Tài liệu trích dẫn và tham khảo:
*8Lời cảm ơn
8.Khi thu thập dữ liệu sơ cấp bằng bảng hỏi, nhà nghiên cứu kinh
doanh cần chú ý những điểm nào? TRẢ LỜI:
 Thu thập dữ liệu sơ cấp bằng bảng hỏi Là phương pháp thu thập
dữ liệu bằng cách yêu cầu đối tượng điều tra trả lời cùng một bộ câu
hỏi đã được thiết kế trước theo thứ tự cố định. Bao gồm:
+ Điều tra phỏng vấn: phỏng vấn trực tiếp và qua điện thoại
+ Đối tượng tự hoàn thành phiếu điều tra: gửi phiếu điêu tra qua bưu điện h oặc qua email/internet
 - Cách thiết kế bảng hỏi sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ trả lời, độ tin cậy
và độ giá trị của dữ liệu thu thập:
+ Thiết kế cẩn thận từng câu hỏi
+ Trình bày rõ ràng mẫu bảng câu hỏi
+ Giải thích rõ ràng mục đích của bảng câu hỏi + Trắc nghiệm sơ bộ
+ Hoạch định và triển khai bảng câu hỏi một cách cẩn thận