So sánh 3 chức danh pháp luật: Thẩm phán, Luật sư, Kiểm sát viên môn Kỹ năng hành nghề luật sư | Trường Đại học Luật Hà Nội

lOMoAR cPSD| 57855709
I. SO SÁNH BA CHỨC DANH THẨM PHÁN, LUẬT SƯ, KIỂM SÁT VIÊN.
1. Những điểm tương đồng:
Ba chức danh Thẩm phán, Luật sư, Kiểm sát viên là ba chức danh
đứng trong ba vị trí chính cũng như quan trọng nhất trong một phiên
tòa. Bên cạnh đó, ba chức danh này luôn có sự đồng hành, hỗ trợ, đối
trọng nhau trên con đường thực thi pháp luật. Tuy nhiên, dù là ba chức
danh khác nhau thì chức danh Thẩm phán, Luật sư, Kiểm sát viên vẫn
có những điểm tương đồng nhất định.
Đầu tiên, nghề luật nói chung hay ba chức danh Thẩm phán, Luật
sư, Kiểm sát viên nói riêng thì đều lấy công cụ chính là quy định của
Pháp luật. Vậy nên, cả ba chức danh đều gắn với công bằng, lẽ phải và
đặc biệt là pháp luật. Họ cần tuân theo khẩu hiệu “Sống và làm việc
theo Hiến pháp và pháp luật”, đặc biệt, những người hành nghề luật
càng phải nắm rõ Hiến pháp, luật và các văn bản dưới luật để phục vụ
cho sứ mệnh cao cả của mình. Nhìn theo phương diện lịch sử, bảo vệ
công lý, quyền và lợi ích chính đáng của con người và xã hội sớm đã
trở thành sứ mệnh của các chức danh tư pháp thuộc hệ thống pháp luật.
Tuy vậy, dưới những chức danh khác nhau, pháp luật lại được sử dụng
quy định pháp luật dưới góc độ khác nhau. Nếu Luật sư dùng luật để
tiến hành bảo vệ lợi ích của khách hàng, phản biện cho hoạt động của
cơ quan nhà nước thì Kiểm sát viên thực hành quyền công tố, kiểm sát
tính đúng đắn và hợp pháp, đảm bảo mọi hành vi phạm tội đều phải
được xử lí kịp thời, việc khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án
đúng người, đúng tội, đúng theo pháp luật.
Còn Thẩm phán là người ra quyết định cuối cùng, họ dùng Hiến pháp,
luật và các văn bản dưới luật để đưa ra những phán quyết ảnh hưởng
trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ cơ quan, tổ chức, cá nhân. Ngoài ra
còn là xác định tính đúng, sai của tranh chấp. Như vậy, pháp luật và lOMoAR cPSD| 57855709
yếu tố công bằng, lẽ phải là những điều ba chức danh trên phải gắn bó
và tuân theo để tiến hành công việc một cách chính xác nhất.
Thứ hai, nghề luật còn là nghề mang tính đạo đức sâu sắc. Mỗi
năm mỗi khoảnh khắc đều có những vụ án mà cần tính đạo đức của
người hành nghề Tư pháp vô cùng. Ví dụ Thẩm phán phải quyết định
vụ án cho người quen, người thân của mình. Hoặc những người phạm
tội đã tìm đến Luật sư, Kiểm sát viên,.. với mức giá cao nhằm giúp
mình “thoát tội”. Vậy thì quyết định của Thẩm phán, Luật sư, Kiểm sát
viên phải công tư phân minh, không để tình cảm, lợi ích cá nhân lên
trước pháp luật. Vì mỗi quyết định của Luật sư, Thẩm phán, Kiểm sát
viên đều tác động mạnh mẽ lên mỗi vụ án, quyền và lợi ích con người.
Tóm lại, người làm trong nghề luật nói chung và ba chức danh Thẩm
phán, Kiểm sát viên, Luật sư nói riêng không chỉ cần giỏi lĩnh vực
chuyên môn mà còn cần có tình người, hết mình vì quyền và lợi ích con
người để quyết định một sự việc có lí, có tình, khiến chủ thể “tâm phục, khẩu phục”.
Điểm tương đồng thứ ba, ba chức danh Thẩm phán, Kiểm sát viên
và Luật sư là những người cần đến tính chuyên môn và nghiệp vụ
cao. Khi ta làm một trong những chức danh đó nói riêng hay làm các
chức danh nghề Luật nói chung thì ta đều cần phải am hiểu rõ ràng về
pháp luật. Nếu không am hiểu về Pháp luật thì một Luật sư có thể tư
vấn sai cho chủ thể, không bảo vệ được thân chủ trước tòa, một Kiểm
sát viên có thể ra quyết định công tố và kiểm sát sai, một Thẩm phán có
thể định tội sai cho bị cáo,…Vậy thì, những cái sai được đề cập đến
phía trên đều ảnh hưởng trực tiếp và gây hậu quả nặng nề tới quyền, lợi
ích chính đáng của mọi cá nhân, tổ chức trong xã hội. Nên những lỗi
sai, tính cẩu thả hay những lý do không đáng có trong nghề Luật đều
đáng lên án và khó có thể chấp nhận. Bên cạnh đó, do tính chất chuyên lOMoAR cPSD| 57855709
môn và tính nghiệp vụ cao nên ba chức danh này đều có tính bất khả
kiêm nhiệm. Dù cùng nằm trong khuôn khổ nghề Luật, nhưng một
người đảm nhiệm chức danh tư pháp này không thể đồng thời làm các
chức vụ trong cơ quan nhà nước nói chung hay các chức danh tư pháp
khác nói riêng. Ví dụ, khi một người đang làm Thẩm phán thì không thể
đảm nhiệm chức danh Luật sư, Kiểm sát viên và ngược lại.
Thứ tư, ba chức danh Thẩm phán, Kiểm sát viên và Luật sư cần có tính
độc lập và chế độ trách nhiệm cao. Tính độc lập đó là làm việc không
bị ảnh hưởng bởi các tác nhân bên ngoài. Ví dụ với chức danh Thẩm
phán, theo điều 100 chương VIII Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội
chủ nghĩa Việt Nam năm 1959 quy định: “Khi xét xử, Tòa án nhân dân
có quyền độc lập và chỉ tuân theo luật.”, như vậy, tính độc lập của Thẩm
phán là người Thẩm phán không bị lệ thuộc vào bất cứ sự tác động nào từ
bên ngoài. Và Thẩm phán khi giải quyết các vụ án, vụ kiện,.. đều phải
chủ động nghiên cứu mọi tình tiết, không bị lệ thuộc vào lý do của người
tham gia tố tụng hay kết luận của Viện kiêm sát đưa ra. Tương tự như vậy
với kiểm sát viên, việc độc lập của Kiểm sát viên được thể hiện một cách
rõ ràng theo đúng vai trò và công việc của mình. Về phía Luật sư, tinh
thần độc lập của chức danh này có thể được nhìn thấy ở nhiều góc độ
khác nhau; họ phải tìm hiểu, thu thập những chi tiết bằng chứng. Và nếu
chỉ cần bỏ qua một chi tiết hay hiểu sai những chi tiết nhỏ đều có thể
khiến vụ án phải đi theo một hướng khác, một kết quả sai lệch. Vì vậy,
Luật sư, Thẩm phán và Kiểm sát viên nhằm đưa ra những bản án hợp
tình, hợp lí, đúng và chính xác với Pháp luật . Ba chức danh được đề cập
trên cần có chế độ trách nhiệm cao. Họ, hơn ai hết, cần chịu trách nhiệm
với mọi lời nói, quan điểm của mình trước tòa và trước pháp luật.Và
những chủ thể này phải chịu trách nhiệm độc lập cho những gì mình đã
làm, trước sự công minh của xã hội, luật pháp. lOMoAR cPSD| 57855709
Thứ năm, cũng như nhiều ngành nghề khác, nghề luật nói chung và
ba chức danh Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư cần tuân thủ đạo đức
nghề nghiệp của mình. Đạo đức nghề luật là tập hợp các quy tắc,
chuẩn mực đạo đức đặt ra cho những cá nhân và tổ chức hành nghề luật. lOMoAR cPSD| 57855709
Những quy tắc đạo đức nghề luật là tổng thể những quy tắc xử sự
nhằm chuẩn mực hóa hành vi ứng xử của những người hành nghề
luật nói chung và ba chức danh Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư
nói riêng. Tuy vậy, quy tắc đạo đức chung của nghề luật chỉ là
những quy định chung nhất dành cho người hành nghề luật, mỗi
chức danh Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư đều có một số quy tắc
hành nghề riêng, phụ thuộc vào đặc thù của từng chức danh. Họ
buộc phải biết đến, tuân thủ và không được lựa chọn. Nếu họ làm
trái với đạo đức nghề luật, họ không chỉ phải gánh chịu những chế
tài xử phạt nghiêm khắc của nhà nước mà còn phải chịu hậu quả từ
rất nhiều chủ thể có quyền và lợi ích liên quan.
Điểm tương đồng thứ sáu, là đã liên quan tới luật pháp chính là
liên quan tới quyền và lợi ích của con người. Vậy nên khi làm
những nghề liên quan tới Luật nói chung hay ba chức danh Thẩm
phán, Kiểm sát viên, Luật sư nói riêng đều rất dễ gặp nguy hiểm.
Trong đó tiêu biểu là vào năm 2018, bị cáo Nguyễn Văn Hiền và
người thân bị cáo bức xúc vì thua kiện, nên đã có hành động hành
hung Kiểm sát viên. Hay cũng có những vụ án Thẩm phán Nguyễn
Thị Kim Loan năm 2018, Luật sư Trần Hồng Lĩnh năm 2012, đã bị
tạt axit hay nói cách khác là trả thù. Nhưng đó cũng chỉ là những vụ
án nổi tiếng, ngoài ra vẫn còn rất nhiều lần ba chức danh này bị trả
thù, đe doạ nhằm đoạt được lợi ích, thoả mãn về mặt cảm xúc của cá
nhân. Vậy nên những người làm nghề Luật nói chung hay người
làm ba chức danh này nói riêng đều cần phải biết cách bảo vệ bản
thân và đồng thời thực thi đúng pháp luật, hợp tình, hợp lý.
Điểm tương đồng thứ bảy là, ba chức danh đều có điểm chung
Downloaded by My L? (mymylu9x@gmail.com) lOMoAR cPSD| 57855709
trong quá trình đào tạo. Dù là Thẩm phán, Luật sư, Kiểm sát viên
thì đều cần trải qua quá trình học và lấy bằng cử nhân Luật do các
trường Đại học đào tạo ngành luật cấp. Sau khi có bằng cử nhân
Luật, họ cần tiếp tục học một khóa đào tạo nghiệp vụ của từng chức
danh để lấy chứng chỉ hành nghề khác nhau. Tuỳ vào mỗi chức
danh sẽ có những yêu cầu bằng cấp, kinh nghiệm khác nhau. Vậy
thì ta đều có thể thấy không chỉ tương đồng về quá trình đào tạo, mà
còn có thể thấy Thẩm phán, Luật sư, Kiểm sát viên đều phải trải qua
quá trình học và làm việc đầy khó nhằn để có đủ kiến thức làm việc,
đóng góp, cống hiến cho xã hội.
Điều thứ tám, cũng là điều cuối cùng, ba chức danh Thẩm phán,
Kiểm sát viên và Luật sư đều rất quan trọng, không thể thay thế
đối với nghề Luật và xã hội, Đất nước. Bởi nếu không có họ, sẽ
khó có thể thực thi pháp luật, duy trì công bằng, lẽ phải và bảo vệ
quyền nhân dân, quyền con người. Và cũng nhờ công của Thẩm
phán, Kiểm sát viên, Luật sư thì ta thêm hiểu và yêu pháp luật. Bởi
Thẩm phán là người kết luận, phán quyết kết quả xử án. Hay Kiểm
sát viên là người buộc tội bị cáo, Luật sư sẽ bào chữa, bảo vệ thân
chủ khỏi án sai, án oan. Vậy tóm lại, ba chức danh này đều đóng
góp, cống hiến kiến thức, công sức đầy vị thế và tầm quan trọng cho xã hội, Đất nước.
Như vậy, việc tìm hiểu về điểm tương đồng giữa ba chức danh
là rất quan trọng, để ta có thể hiểu được công việc, vai trò của
Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư. Tuy nhiên do mỗi ngành
nghề đều có những đặc thù riêng nên việc hiểu được những điểm
tương đồng chỉ là bước đầu tiên trong việc phân biệt và so sánh ba chức danh trên.
Downloaded by My L? (mymylu9x@gmail.com)