Soạn bài Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm văn học CTST

Soạn bài Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của
một tác phẩm văn học CTST * Hướng dẫn: Bước 1: Chuẩn bị nói
Xác định đề tài, mục đích nói, đối tượng người nghe, không gian và thời gian nói
+ Đề tài: giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm văn học Tìm ý, lập dàn ý
1. Giới thiệu về tác phẩm:
- Vợ chồng A Phủ là truyện ngắn đặc sắc và tiêu biểu của Tô Hoài viết về đời sống
của người dân miền núi phía Bắc
- Giá trị của truyện không chỉ ở nội dung thể hiện được cảnh sống khốn cùng của
người dân miền núi bị áp bức, vùng lên phản kháng mãnh liệt mà còn ở những yếu
tố nghệ thuật được sử dụng 2. Giá trị của truyện a) Giá trị nội dung * Giá trị hiện thực:
- Phản ánh chân thực số phận của người dân nghèo miền Tây Bắc dưới ách thống trị
của bọn cường quyền phong kiến tàn bạo.
- Thấy rõ sự tàn bạo, độc ác của kẻ thù mà tiêu biểu là cha con nhà thống lí Pá Tra.
Chúng đã bóc lột, hành hạ cả thể xác lẫn tinh thần người dân lao động nghèo, miền núi.
- Thông qua cuộc đời của Mị và A Phủ, Tô Hoài đã diễn tả thật sinh động quá trình
thức tỉnh vươn lên tìm ánh sáng cách mạng của người dân nghèo Tây Bắc. * Giá trị nhân đạo:
- Cảm thông sâu sắc với nỗi thống khổ cả về tinh thần và thể xác của những người
lao động nghèo khổ như Mị, A Phủ.
- Phát hiện và ca ngợi vẻ đẹp đáng quý ở Mị, A Phủ. Đó là vẻ đẹp khỏe khoắn, cần
cù, yêu tự do và đặc biệt là sức sống tiềm tàng, mãnh liệt ở họ.
- Tố cáo ách thống trị phong kiến miền núi bạo tàn, lạc hậu đã chà đạp và bóc lột
con người đến xương tủy.
- Hướng người lao động nghèo khổ đến con đường tươi sáng là tự giải phóng mình,
tìm đến cách mạng và cầm súng chiến đấu chống lại kẻ thù. b) Giá trị nghệ thuật
- Nghệ thuật miêu tả phong tục tập quán của Tô Hoài rất đặc sắc với những nét
riêng (cảnh xử kiện, không khí lễ hội mùa xuân, những trò chơi dân gian, tục cướp
vợ, cảnh cắt máu ăn thề...)
- Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên miền núi với những chi tiết, hình ảnh thấm đượm chất thơ.
- Nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, sinh động, hấp dẫn. Truyện có kết cấu, bố cục chặt
chẽ, hợp lý; dẫn dắt những tình tiết đan xen, kết hợp một cách khéo léo, tạo sức lôi cuốn.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật cũng rất thành công. Mỗi nhân vật được sử dụng
bút pháp khác nhau để khắc họa tính cách khác nhau trong khi họ có số phận giống
nhau. Tác giả tả ngoại hình, tả tâm lý với dòng kí ức chập chờn, những suy nghĩ
thầm lặng để khắc họa nỗi đau khổ và sức sống của Mị, còn A Phủ thì tả ngoại hình,
hành động và những mẩu đối thoại ngắn để thấy tính cách giản đơn.
- Ngôn ngữ tinh tế mang đậm màu sắc miền núi. Giọng điệu trần thuật có sự pha
trộn giữa giọng người kể với giọng nhân vật nên tạo ra chất trữ tình. 3. Kết luận
Có thể thấy Vợ chồng A Phủ đã trở thành tác phẩm tiêu biểu viết về người dân miền
núi phía Bắc trong thời kỳ cách mạng của nhà văn Tô Hoài. Truyện đã thể hiện
được cuộc sống khổ cực, bị đẩy đến đường cùng của người dân và cho thấy sức
phản kháng mãnh liệt của họ bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật thành công, ngôn
ngữ sinh động mang đậm màu sắc miền núi, hình ảnh giàu chất thơ.
Bước 2: Trình bày bài nói Bài nói mẫu tham khảo:
Chào cô và các bạn, mình là Minh Trang, hôm nay mình sẽ thuyết trình bài nói về
giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Vợ chồng A Phủ, mọi người lắng nghe cùng mình nhé!
Vợ chồng A Phủ được đánh giá là truyện ngắn đặc sắc và tiêu biểu nhất của Tô
Hoài viết về đời sống của người dân miền núi phía Bắc. Giá trị của truyện không chỉ
ở nội dung thể hiện được cảnh sống khốn cùng của người dân miền núi bị áp bức,
vùng lên phản kháng mãnh liệt mà còn ở những yếu tố nghệ thuật được sử dụng một
cách khéo léo trong văn bản.
Về nội dung, tác phẩm có hai khía cạnh chính là giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo.
Ở giá trị hiện thực, tác phẩm đã phản ánh một cách chân thực số phận của người dân
nghèo miền Tây Bắc dưới ách thống trị của bọn cường quyền phong kiến tàn bạo.
Sự vạch trần của Tô Hoài giúp người đọc thấy rõ sự tàn bạo, độc ác của bọn chúa
đất áp bức mà tiêu biểu là cha con nhà thống lí Pá Tra. Chúng đã bóc lột, hành hạ cả
thể xác lẫn tinh thần người dân lao động nghèo, miền núi. Bên cạnh đó, thông qua
cuộc đời của Mị và A Phủ, Tô Hoài đã diễn tả thật sinh động quá trình thức tỉnh
vươn lên tìm ánh sáng cách mạng của người dân nghèo Tây Bắc.
Tác phẩm còn cho thấy giá trị nhân đạo và tấm lòng của nhà văn Tô Hoài qua cái
nhìn cảm thông sâu sắc với nỗi thống khổ cả về tinh thần lẫn thể xác của những
người lao động nghèo khổ như Mị, A Phủ. Nhà văn phát hiện và ca ngợi vẻ đẹp
đáng quý ở Mị, A Phủ. Đó là vẻ đẹp khỏe khoắn, cần cù, yêu tự do và đặc biệt là
sức sống tiềm tàng, mãnh liệt ở họ. Tiếng nói tố cáo ách thống trị phong kiến miền
núi bạo tàn, lạc hậu đã chà đạp và bóc lột con người đến xương tủy cũng được nêu
cao, thể hiện mạnh mẽ trong văn bản. Nhà văn còn đưa ra lối thoát cho nhân vật
bằng cách hướng những con người lao động nghèo khổ đang bị chà đạp, dồn nén
đến con đường tươi sáng là tự giải phóng mình, tìm đến cách mạng và cầm súng
chiến đấu chống lại kẻ thù.
Bên cạnh những giá trị hiện thực và nhân đạo ấy, nghệ thuật được sử dụng trong
văn bản cũng là một yếu tố làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm. Nghệ thuật miêu tả
phong tục tập quán của Tô Hoài rất đặc sắc với những nét riêng (cảnh xử kiện,
không khí lễ hội mùa xuân, những trò chơi dân gian, tục cướp vợ, cảnh cắt máu ăn
thề...). Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên miền núi với những chi tiết, hình ảnh thấm
đượm chất thơ. Nghệ thuật kể chuyện tự nhiên, sinh động, hấp dẫn. Truyện có kết
cấu, bố cục chặt chẽ, hợp lý; dẫn dắt những tình tiết đan xen, kết hợp một cách khéo
léo, tạo sức lôi cuốn. Nghệ thuật xây dựng nhân vật cũng rất thành công, mỗi nhân
vật được sử dụng một bút pháp riêng để khắc họa tính dù họ đều có chung số phận
và hoàn cảnh sống. Cách miêu tả ngoại hình, tâm lý cũng được thể hiện một cách
tinh tế, với dòng kí ức chập chờn, những suy nghĩ thầm lặng để khắc họa nỗi đau
khổ và sức sống của Mị, còn A Phủ thì tả ngoại hình, hành động và những mẩu đối
thoại ngắn để thấy tính cách giản đơn. Ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản tinh tế,
mang đậm màu sắc miền núi. Giọng điệu trần thuật có sự pha trộn giữa giọng người
kể với giọng nhân vật nên tạo ra chất trữ tình.
Có thể thấy Vợ chồng A Phủ đã trở thành tác phẩm tiêu biểu viết về người dân miền
núi phía Bắc trong thời kỳ cách mạng của nhà văn Tô Hoài. Truyện đã thể hiện
được cuộc sống khổ cực, bị đẩy đến đường cùng của người dân và cho thấy sức
phản kháng mãnh liệt của họ bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật thành công, ngôn
ngữ sinh động mang đậm màu sắc miền núi, hình ảnh giàu chất thơ.
Bài thuyết trình về giá trị nội dung và nghệ thuật trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ
của mình đến đây là kết thúc, cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe. Mọi người hãy
đưa ra góp ý và nhận xét cho mình nhé!
Bước 3: Trao đổi, đánh giá
- Đánh giá theo bảng sau: