Soạn bài Kiêu binh nổi loạn - Cánh diều 10

Xin giới thiệu bài Soạn văn 10: Kiêu binh nổi loạn, giúp học sinh chuẩn bài khi học môn Ngữ văn. Dưới đây là nội dung chi tiết của tài liệu mà chúng tôi muốn giới thiệu, mời các bạn học sinh lớp 10 cùng tham khảo.

Soạn văn 10: Kiu binh ni lon
1. Chun b
- Đon trích có nhng nhân vt: D Vũ, đầu bếp ca Tông; Gia Th là gia thn,
Bằng Vũ là gia binh, Quận Huy.
- Đề tài: Cuc ni lon ca binh lính; Ch đề: Phn ánh s sụp đổ ca ca triu
đình Lê - Trnh và nn kiêu binh ni lon.
- Đặc sc ngh thut: Ngôi k th ba, tư liệu trình bày c th và t mỉ…
2. Đọc hiu
Câu 1. Người k chuyn là ai?
Ngưi k chuyn theo ngôi th ba, là người k chuyn toàn tri.
Câu 2. Người k chuyn nhn xét gì v đầu bếp, gia thn ca Trnh Tông?
D Vũ là người cơ trí, nói năng rành mạch; Gia Th là k tinh khôn.
Câu 3. Ai là người k chuyn v nhân vt Bằng Vũ?
Ngưi k chuyn theo ngôi th ba, là người k chuyn toàn tri.
Câu 4. Khí thế của kiêu binh được miêu t như thế nào?
Khí thế ca kiêu binh: người nào cũng nhảy nhót ng hái, cùng cầm binh khí
xô ln nhau vào trong phủ; không vào được thì hò reo, quát tháo long tri l đất.
Câu 5. Tình thế bt lc, thm hại và bi đát ca Quận Huy được miêu t qua
nhng chi tiết nào?
Quận Huy giương cung định bn, chng may cung b đứt dây, li v lấy súng để
nạp đạn nhưng mồi la tịt không cháy… Họ dùng câu liêm móc c Qun Huy
kéo xung, rồi đánh đấm túi bi, giết chết ngay ti ch.
Câu 6. Nhng hình nh so sánh trong li k có tác dng gì?
Khc ha một cách sinh động v hình nh quân lính.
Câu 7. Kiêu binh lng hành bức ép chúa cũ, trả thù các đại thần như thế nào?
Ch trong chc lát, nhà ca ca Qun Huy b phá tan tành, mt mảnh ngói cũng
không còn; Phàn các quan văn h ai thuộc đảng ca Th Hu Qun
Huy, cùng những người d vào vic t giác v án năm Canh đu b phá nhà
hàng lot và bng bắt đem giết chết.
Câu 8. Chi tiết nào cho thy Trnh Tông bt lc, không kiểm soát được kiêu
binh?
Tông phi h ch ngăn cấm mà h vẫn không thôi…
3. Tr li câu hi
Câu 1. Hãy nêu nhng s kiện chính trong văn bn Kiêu binh ni lon cho
biết mâu thun đây là gì?
- Nhng s kiện chính trong văn bản:
D Vũ, Gia Thọi gic, hu thun cho Trnh Tông làm phn.
Trnh Tông mời cơm ngỏ ý ch mt biu hin phó thác chính thc, lái
mũi nhọn chĩa vào Quận Huy.
Bằng ngưi dẫn đầu ch mưu giao cho hắn đánh trống để thúc
gic ba quân.
Kiêu binh ni loạn đến ph và giết chết Qun Huy.
Lp Trnh Tông làm vua, giết sạch bè đảng ca Th Hu và Qun Huy.
- Mâu thun: Chúa b con c, lp con út khiến thiên h căm ghét, quân lính bất
bình.
Câu 2. Tìm nhng chi tiết miêu t hành đng ca đám kiêu binh. Em nhn
xét gì v nhng hành động y?
- Kiêu binh tiến đến nhà Quận Huy: “Quân lính nghe thy tiếng trng tc thi
người nào cũng thấy nhảy nhót hăng hái, cùng cm binh khí ln nhau
vào trong ph; H c đứng hò reo, quát tháo long tri l đất”.
- Kiêu binh xông vào nhà giết Quận Huy: “Quân lính tha dp dùng luôn
câu liêm lôi viên quan tượng xuống đất chém; Quân lính xúm đến vây kín
ới chân voi; Quân lính hăng máu kéo đến càng đông; Họ bèn dùng câu liêm
móc c Qun Huy kéo xung, rồi đánh đấm túi bi, giết chết ngay ti ch”.
- Kiêu binh giết được Quận Huy và ăn mừng: “Quân lính vui mừng reo hò như
sm; H kiu thế t lên vai, rồi đứng xúm xung quanh, gào lên vui ng; h
phi dùng tm chiếc mâm vn bày c lc làm ghế, đặt thế ngi lên, ri tám
ngưi k vai vào khiêng... mi ln thế t đưc nhô lên cao, quân lính lãi v tay
reo hò vang lên mt chp.
Khi đám kiêu binh giết những người liên quan đến Qun Huy: h lại kéo đến
qu trước mt chúa xin phá tt c dinh cơ của Qun Huy; h làm náo động c
kinh thành”.
=> Những hành đng ca kiu binh th hin s căm tức, lòng quyết tâm lật đổ
bè phái ca Qun Huy.
Câu 3. Nhng chi tiết, hình nh nào cho thy s bt lc và tht bi ca phe cánh
Qun Huy?
- Quận Huy giương cung đnh bn, chng may cung b đứt dây, v lấy súng để
nạp đạn nhưng mồi la tt không cháy.
- Quân lính tha dp dùng luôn câu liêm lôi viên quản tượng xuống đất
chém.
- Voi bước lùi tr lại. Quân lính xúm vây kín dưới chân voi. Voi đng yên mt
ch không th nhúc nhích.
- H dùng câu lương móc cổ Qun Huy kéo xung rồi đánh đấm túi bi, giết
chết ngay ti ch.
- Em rut Quận Huy là Lý Vũ hầu Hoàng Lương nghe tin có biến vi vàng chy
b vào ph đường. Nhưng mới đến ca chùa Báo Thiên thì b quân lính quát
dng li, ri h v luôn gạch đá trên đường đập cho v đầu và vt xác xung h
Thy Quân.
Câu 4. Cnh Trịnh Tông lên ngôi chúa gì đc bit? Nhn xét v ngh thut
miêu t ca tác gi.
- Cnh Trịnh Tông lên ngôi chúa đặc bit:
Trong lúc gp vi không có k sp, h phi dùng tm chiếc mâm vn bày
c lc làm ghế, đt thế t ngi lên, rồi tám người k vai vào khiêng. Chc
chc h li nâng bng chiếc mâm lên đầu đội, đu mi li h xung
vai ri vai vai mi lại nâng lên đầu. C thế lên lên xung xuống, y như
ngưi ta gin qu cu hoặc rước pho tượng Pht.
Quân lính đt chiếc sp ng ngoài ph đưng, các quan đu dìu thế t
lên ngôi chúa. Cuc mng l xong ri, các quan mới đem đạo sc ca nhà
vua t chi ca thánh mu d ba quân v vic phò lp chú, ti dán
ca các. Nhng t ấy đều tm thi thảo ra, nhưng được gi mnh
lệnh định sn.
- Ngh thut miêu t ca tác giả: Sinh động, chân thc phần hài hước để
thấy được v chúa mới cũng chỉ là knhìn.
Câu 5. Hãy dn ra mt s bình lun, đánh gcủa người k chuyện đối vi các
s kin nhân vật trong văn bản. Theo em, quan điểm thái đ của người k
chuyện có khách quan và đáng tin cậy không? Vì sao?
- Mt s bình luận, đánh giá của người k chuyn:
Lúc quân lính đến hi hp, bàn v vic ấy không ai là không hăng hái…
Mọi người đều reo mừng hưởng ng và cùng nhìn v phía k mi nói, thì
ra đó là viên biện li của đội Tip bo tên là Bằng Vũ…
C thế lên lên xung xuống y như ngưi ta gin qu cu hoặc rước pho
ng Pht.
Nhng k buôn bán các ph phưng, ch búa đều tranh nhau kéo đến
xem mt chúa, sân ph đông như họp ch.
Li nói, bn quân lính tuy đã giết chết anh em Quận Huy nhưng cơn gin
vẫn chưa hả…
- Quan điểm và thái độ của người k chuyện khách quan đáng tin cy.
ngưi k ngôi th ba đã quan sát toàn bộ din biến s vic, nắm được hành
động ca các nhân vật…
Câu 6. Người xưa từng nói v năm nguy làm mất nước: “Mt, tr không
kính già; hai, trò không trng thầy; ba, binh kiêu tướng thoái; bốn, tham nhũng
tràn lan; năm, phu ngonh mặt.” Sau khi đọc đoạn trích Kiêu binh ni lon,
em suy nghĩ gì về ý kiến này?
- Ý kiến trên: Đúng đắn.
- Gii thích: S ni lon ca kiêu binh cho thy s hn lon của đất nước lúc
by gi, d dẫn đến mất nước.
| 1/5

Preview text:


Soạn văn 10: Kiều binh nổi loạn 1. Chuẩn bị
- Đoạn trích có những nhân vật: Dự Vũ, đầu bếp của Tông; Gia Thọ là gia thần,
Bằng Vũ là gia binh, Quận Huy.
- Đề tài: Cuộc nổi loạn của binh lính; Chủ đề: Phản ánh sự sụp đổ của của triều
đình Lê - Trịnh và nạn kiêu binh nổi loạn.
- Đặc sắc nghệ thuật: Ngôi kể thứ ba, tư liệu trình bày cụ thể và tỉ mỉ… 2. Đọc hiểu
Câu 1. Người kể chuyện là ai?
Người kể chuyện theo ngôi thứ ba, là người kể chuyện toàn tri.
Câu 2. Người kể chuyện nhận xét gì về đầu bếp, gia thần của Trịnh Tông?
Dự Vũ là người cơ trí, nói năng rành mạch; Gia Thọ là kẻ tinh khôn.
Câu 3. Ai là người kể chuyện về nhân vật Bằng Vũ?
Người kể chuyện theo ngôi thứ ba, là người kể chuyện toàn tri.
Câu 4. Khí thế của kiêu binh được miêu tả như thế nào?
Khí thế của kiêu binh: người nào cũng nhảy nhót hăng hái, cùng cầm binh khí
xô lấn nhau vào trong phủ; không vào được thì hò reo, quát tháo long trời lở đất.
Câu 5. Tình thế bất lực, thảm hại và bi đát của Quận Huy được miêu tả qua những chi tiết nào?
Quận Huy giương cung định bắn, chẳng may cung bị đứt dây, lại vớ lấy súng để
nạp đạn nhưng mồi lửa tịt không cháy… Họ dùng câu liêm móc cổ Quận Huy
kéo xuống, rồi đánh đấm túi bụi, giết chết ngay tại chỗ.
Câu 6. Những hình ảnh so sánh trong lời kể có tác dụng gì?
Khắc họa một cách sinh động về hình ảnh quân lính.
Câu 7. Kiêu binh lộng hành bức ép chúa cũ, trả thù các đại thần như thế nào?
Chỉ trong chốc lát, nhà cửa của Quận Huy bị phá tan tành, một mảnh ngói cũng
không còn; Phàn các quan văn võ hễ ai thuộc bè đảng của Thị Huệ và Quận
Huy, cùng những người dự vào việc tố giác vụ án năm Canh Tí đều bị phá nhà
hàng loạt và bị lùng bắt đem giết chết.
Câu 8. Chi tiết nào cho thấy Trịnh Tông bất lực, không kiểm soát được kiêu binh?
Tông phải hạ chỉ ngăn cấm mà họ vẫn không thôi…
3. Trả lời câu hỏi
Câu 1. Hãy nêu những sự kiện chính trong văn bản Kiêu binh nổi loạn và cho
biết mâu thuẫn ở đây là gì?
- Những sự kiện chính trong văn bản:
• Dự Vũ, Gia Thọ xúi giục, hậu thuẫn cho Trịnh Tông làm phản.
• Trịnh Tông mời cơm ngỏ ý chỉ là một biểu hiện phó thác chính thức, lái
mũi nhọn chĩa vào Quận Huy.
• Vũ Bằng là người dẫn đầu chủ mưu và giao cho hắn đánh trống để thúc giục ba quân.
• Kiêu binh nổi loạn đến phủ và giết chết Quận Huy.
• Lập Trịnh Tông làm vua, giết sạch bè đảng của Thị Huệ và Quận Huy.
- Mâu thuẫn: Chúa bỏ con cả, lập con út khiến thiên hạ căm ghét, quân lính bất bình.
Câu 2. Tìm những chi tiết miêu tả hành động của đám kiêu binh. Em có nhận
xét gì về những hành động ấy?
- Kiêu binh tiến đến nhà Quận Huy: “Quân lính nghe thấy tiếng trống tức thi
người nào cũng thấy nhảy nhót hăng hái, cùng cầm binh khí xô lấn nhau mà
vào trong phủ; Họ cứ đứng hò reo, quát tháo long trời lở đất”.
- Kiêu binh xông vào nhà và giết Quận Huy: “Quân lính thừa dịp dùng luôn
câu liêm lôi viên quan tượng xuống đất mà chém; Quân lính xúm đến vây kín
dưới chân voi; Quân lính hăng máu kéo đến càng đông; Họ bèn dùng câu liêm
móc cổ Quận Huy kéo xuống, rồi đánh đấm túi bụi, giết chết ngay tại chỗ”.
- Kiêu binh giết được Quận Huy và ăn mừng: “Quân lính vui mừng reo hò như
sấm; Họ kiệu thế tử lên vai, rồi đứng xúm xung quanh, gào lên vui sướng; họ
phải dùng tạm chiếc mâm vẫn bày cỗ lộc làm ghế, đặt tư thế ngồi lên, rồi tám
người kề vai vào khiêng... mỗi lần thế tử được nhô lên cao, quân lính lãi vỗ tay
reo hò vang lên một chặp.
Khi đám kiêu binh giết những người liên quan đến Quận Huy: họ lại kéo đến
quỳ ở trước mặt chúa xin phá tất cả dinh cơ của Quận Huy; họ làm náo động cả kinh thành”.
=> Những hành động của kiều binh thể hiện sự căm tức, lòng quyết tâm lật đổ bè phái của Quận Huy.
Câu 3. Những chi tiết, hình ảnh nào cho thấy sự bất lực và thất bại của phe cánh Quận Huy?
- Quận Huy giương cung định bắn, chẳng may cung bị đứt dây, vớ lấy súng để
nạp đạn nhưng mồi lửa tịt không cháy.
- Quân lính thừa dịp dùng luôn câu liêm lôi viên quản tượng xuống đất mà chém.
- Voi bước lùi trở lại. Quân lính xúm vây kín dưới chân voi. Voi đứng yên một
chỗ không thể nhúc nhích.
- Họ dùng câu lương móc cổ Quận Huy kéo xuống rồi đánh đấm túi bụi, giết chết ngay tại chỗ.
- Em ruột Quận Huy là Lý Vũ hầu Hoàng Lương nghe tin có biến vội vàng chạy
bổ vào phủ đường. Nhưng mới đến cửa chùa Báo Thiên thì bị quân lính quát
dừng lại, rồi họ vớ luôn gạch đá trên đường đập cho vỡ đầu và vứt xác xuống hồ Thủy Quân.
Câu 4. Cảnh Trịnh Tông lên ngôi chúa có gì đặc biệt? Nhận xét về nghệ thuật miêu tả của tác giả.
- Cảnh Trịnh Tông lên ngôi chúa đặc biệt:
• Trong lúc gấp vội không có kỉ sập, họ phải dùng tạm chiếc mâm vẫn bày
cỗ lộc làm ghế, đặt thế tử ngồi lên, rồi tám người kề vai vào khiêng. Chốc
chốc họ lại nâng bổng chiếc mâm lên đầu mà đội, đầu mỏi lại hạ xuống
vai rồi vai vai mỏi lại nâng lên đầu. Cứ thế lên lên xuống xuống, y như
người ta giỡn quả cầu hoặc rước pho tượng Phật.
• Quân lính đặt chiếc sập ngụ ở ngoài phủ đường, các quan đều dìu thế tử
lên ngôi chúa. Cuộc mừng lễ xong rồi, các quan mới đem đạo sắc của nhà
vua và tờ chi của thánh mẫu dụ ba quân về việc phò lập chú, tới dán ở
cửa các. Những tờ ấy đều là tạm thời thảo ra, nhưng được gọi là mệnh lệnh định sẵn.
- Nghệ thuật miêu tả của tác giả: Sinh động, chân thực mà có phần hài hước để
thấy được vị chúa mới cũng chỉ là kẻ bù nhìn.
Câu 5. Hãy dẫn ra một số bình luận, đánh giá của người kể chuyện đối với các
sự kiện và nhân vật trong văn bản. Theo em, quan điểm và thái độ của người kể
chuyện có khách quan và đáng tin cậy không? Vì sao?
- Một số bình luận, đánh giá của người kể chuyện:
• Lúc quân lính đến hội họp, bàn về việc ấy không ai là không hăng hái…
• Mọi người đều reo mừng hưởng ứng và cùng nhìn về phía kẻ mới nói, thì
ra đó là viên biện lại của đội Tiệp bảo tên là Bằng Vũ…
• Cứ thế lên lên xuống xuống y như người ta giỡn quả cầu hoặc rước pho tượng Phật.
• Những kẻ buôn bán ở các phố phường, chợ búa đều tranh nhau kéo đến
xem mặt chúa, sân phủ đông như họp chợ.
• Lại nói, bọn quân lính tuy đã giết chết anh em Quận Huy nhưng cơn giận vẫn chưa hả…
- Quan điểm và thái độ của người kể chuyện có khách quan và đáng tin cậy. Vì
người kể là ngôi thứ ba đã quan sát toàn bộ diễn biến sự việc, nắm được hành
động của các nhân vật…
Câu 6. Người xưa từng nói về năm nguy cơ làm mất nước: “Một, trẻ không
kính già; hai, trò không trọng thầy; ba, binh kiêu tướng thoái; bốn, tham nhũng
tràn lan; năm, sĩ phu ngoảnh mặt.” Sau khi đọc đoạn trích Kiêu binh nổi loạn,
em suy nghĩ gì về ý kiến này?
- Ý kiến trên: Đúng đắn.
- Giải thích: Sự nổi loạn của kiêu binh cho thấy sự hỗn loạn của đất nước lúc
bấy giờ, dễ dẫn đến mất nước.