Soạn bài Nội dung ôn tập học kì 2 | Ngữ văn 11 Cánh diều

Soạn bài Nội dung ôn tập học kì 2 Cánh diều
Câu 1 trang 147 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Thống kê các bài đọc hiểu trong sách Ngữ văn 11, tập hai theo thể loại và kiểu văn bản. Bài làm Tên văn bản Thể loại Kiểu văn bản 1. Sóng (Xuân Quỳnh) Thơ 5 chữ 2. Lời tiễn dặn Truyện thơ Thơ và truyện thơ 3. Tôi yêu em (Pu-skin) Thơ 8 chữ 4. Trao duyên (Nguyễn Du) 5. Đọc Tiểu Thanh Kí (Nguyễn Du)
6. Anh hùng tiếng đã gọi Thơ lục bát Thơ văn Nguyễn Du rằng (Nguyễn Du) 7. Chí Phèo (Nam Cao) Truyện ngắn
8. Chữ người tử tù (Nguyễn Truyện ngắn Tuân) 9. Tấm lòng người mẹ Tiểu thuyết Văn bản tự sự (Huy-gô)
10. Phải coi luật pháp như khí để thở. (Lê Quang Dũng)
11. Tạ Quang Bửu – Người Văn bản thông tin Văn bản thông tin thầy thông thái. (Hàm Châu)
12. Tiếng Việt lớp trẻ bây giờ. (Phạm Văn Tinh) 13. Trái tim Đan-ko 14. Một người Hà Nội (Nguyễn Khải)
15. Tầng hai (Phong Điệp) Truyện ngắn Văn bản tự sự
16. Đây mùa thu tới (Xuân Thơ 7 chữ Diệu) 17. Sông Đáy (Nguyễn Thơ tự do Quang Thiều)
18. Đây thôn Vĩ Dạ (Xuân Thơ 7 chữ Diệu) Thơ trữ tình 19. Tình ca ban mai (Chế Thơ 5 chữ Lan Viên) 20. Thương nhớ mùa xuân Tùy bút (Vũ Bằng)
21. Vào chùa gặp lại (Minh Truyện kí Chuyên)
22. Ai đã đặt tên cho dòng Truyện kí Văn bản tự sự sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường) 23. Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (Nguyễn Huy Tưởng)
24. Thề nguyền và vĩnh biệt (Sếch-xpia) Kịch Bi kịch
25. Tôi muốn được là tôi trọn vẹn (Lưu Quang Vũ) 26. Tôi có một giấc mơ (Kinh)
27. Một thời đại trong thi ca (Hoài Thanh) Văn bản nghị luận Văn bản nghị luận
28. Lại đọc “Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân. (Nguyễn Đăng Mạnh)
Câu 2 trang 147 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Nêu một số nội dung chính của các truyện ngắn hiện đại ở Bài 5 trong sách. Phân
tích ý nghĩa và tính thời sự của nội dung đặt ra trong các truyện ngắn được học ở bài này. Bài làm
- Nội dung chính của truyện ngắn hiện đại:
+ Chủ đề: Vai trò của con người với mối quan hệ đoàn thể và sự phát triển của đất nước.
+ Đề tài: Con người trong công cuộc xây dựng đất nước.
+ Ý nghĩa: Đưa ra bài học, tinh thần trách nhiệm của con người với cuộc sống.
+ Tư tưởng: Tư tưởng về tuổi trẻ, dũng cảm và trách nhiệm.
- Ý nghĩa và tính thời sự:
+ Nội dung đặt ra trong các truyện ngắn mang ý nghĩa và tính thời sự vô cùng quan
trọng. Khi hiện tại, con người thường sống độc lập, không nghĩ đến đoàn thể, không
nghĩ đến trách nhiệm với đất nước. Từ đó đưa ra cho con người bài học về trách
nhiệm của mỗi cá nhân với mối quan hệ tập thể.
Câu 3 trang 147 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Chỉ ra và làm sáng tỏ một số đặc điểm tiêu biểu cần chú ý khi đọc văn bản thơ có
yếu tố tượng trưng trong Bài 6. Bài làm
- Đặc điểm tiêu biểu:
+ Là thơ có những hình ảnh mang tính biểu tượng, gợi cho người đọc những liên tưởng sâu xa.
+ Các hình ảnh có tính biểu tượng, gắn với phong cách và cái nhìn nghệ thuật của từng nhà thơ.
+ Được xây dựng thông qua cách sử dụng nhạc điệu, những kết hợp từ bất thường,
các phép so sánh và ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
+ Ý nghĩa của yếu tố tượng trưng trong thơ thường mơ hồ, không xác định nhưng
lại ẩn chứa những liên tưởng thú vị.
Câu 4 trang 147 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Nêu các nội dung chính và nêu ý nghĩa của các văn bản đọc hiểu Bài 7. Phân tích sự
kết hợp giữa tự sự và trữ tình qua văn bản tùy bút, tản văn hoặc sự kết hợp giữa hư
cấu và phi hư cấu trong truyện kí ở bài học này. Bài làm
- Nội dung chính và ý nghĩa văn bản:
+ Thương nhớ mùa xuân: Qua văn bản, tác giả thể hiện tình yêu thiên nhiên, đắm
say trước mùa xuân Hà Nội. Từ đó khơi gợi trong lòng người đọc tình yêu thiên
nhiên, yêu quê hương đất nước.
+ Vào chùa gặp lại: Qua văn bản, tác giả đã thể hiện những hi sinh mất mát mà cuộc
kháng chiến chống quân xâm lược mà nhân dân phải chịu, đồng thời làm nổi bật lên
tình người, tình đồng chí, tình yêu thương sâu sắc giữa con người với con người.
+ Ai đã đặt tên cho dòng sông: Qua văn bản, tác giả đã thể hiện nét đẹp của dòng
sông Hương ở các nơi khác nhau. Qua đó thể hiện vẻ đẹp của quê hương đất nước
đồng thời là tình yêu quê hương, yêu cảnh đẹp say đắm.
- Kết hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình: Các văn bản đều đưa ra những câu chuyện
về cảnh đẹp mùa xuân; dòng sông Hương hoặc cuộc đời của những người dân khi
kháng chiến. Bên cạnh đó, tác giả kể lại những câu chuyện bằng yếu tố biểu cảm,
bộc lộ cảm xúc, trữ tình của tác giả gửi gắm trong đó.
Câu 5 trang 147 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Tóm tắt nội dung chính của các văn bản bi kịch trong Bài 8 và nêu một số điểm cần
lưu ý khi đọc văn bản. Bài làm - Nội dung chính:
+ Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài: Tác giả đã khắc họa hình ảnh Vũ Như Tô một người tài
hoa, có tâm với tác phẩm của mình. Mong muốn làm ra được tác phẩm làm đẹp cho
cuộc đời nhưng không hợp thời thế, không tìm hiểu về thời cuộc dẫn đến bi kịch của
cuộc đời, mất hết niềm tin, hi vọng.
+ Thề nguyền và vĩnh biệt: Tác giả đã khắc họa tình yêu mãnh liệt vượt qua mọi
khó khăn trở ngại, một tình yêu vĩnh cửu không thể tách rời.
+ Tôi muốn được là tôi toàn vẹn: Tác giả đã khắc họa sự đấu tranh giữa thể xác và
tâm hồn. Từ đó đưa ra vấn đề về sự thống nhất giữa hai hai yếu tố này, nếu không sẽ
là những bi kịch cho bản thân và cho những người xung quanh.
- Lưu ý khi đọc văn bản bi kịch:
+ Nhân vật chính trong bi kịch thường là những nhân vật có tính cách vượt trội, có
khát vọng cao đẹp nhưng phải đối đầu với những mâu thuẫn không thể hóa giải.
+ Xung đột trong bi kịch: Xung đột ở nhân vật và thực tế cuộc sống và xung đột
trong chính nhân vật. Qua đó thể hiện rõ số phận và tính cách nhân vật. + Chỉ dẫn sân khấu.
Câu 6 trang 147 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Nêu và nhận xét đặc điểm của văn bản nghị luận được học trong Bài 9. Phân tích
yêu cầu và ý nghĩa của việc đọc hiểu các văn bản nghị luận này. Bài làm
- Đặc điểm của văn bản nghị luận:
+ Luận điểm, lí lẽ tiêu biểu độc đáo.
+ Dẫn chứng tiêu biểu, điển hình.
+ Sử dụng kết hợp với các yếu tố tự sự biểu cảm, thuyết minh.
- Yêu cầu khi đọc hiểu văn bản: Chú ý những vấn đề:
+ Mục đích của văn bản.
+ Mối quan hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng.
+ Vai trò của yếu tố thuyết minh, tự sự, biểu cảm.
Câu 7 trang 148 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Nêu tên các kiểu văn bản được rèn luyện viết trong sách, chỉ ra những yêu cầu chính khi viết. Bài làm
- Tên các kiểu văn bản được rèn luyện viết:
+ Văn bản nghị luận: Tác phẩm truyện, tác phẩm thơ, tác phẩm kịch, hiện tượng đời sống.
+ Văn bản nghiên cứu, báo cáo về vấn đề tự nhiên hoặc xã hội. - Yêu cầu:
+ Xác định các yếu tố hình thức và phân tích chỉ ra tác dụng của chúng trong việc thể hiện nội dung.
+ Xác định các luận điểm, lí lẽ và dẫn chứng.
+ Liên hệ với các tác giả, tác phẩm có cùng chủ đề; những vấn đề thực tế.
+ Đưa ra được thông điệp với bản thân và người đọc.
Câu 8 trang 148 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Nêu và phân tích ý nghĩa những kĩ năng viết được rèn luyện trong các bài học. Bài làm
- Kỹ năng được rèn luyện:
+ Phân tích tác dụng của hình thức truyện, thơ.
+ Cách trích dẫn trong bài viết.
+ Cách biểu cảm và sử dụng các lập luận trong văn bản nghị luận.
+ Thao tác phân tích dẫn chứng và lập luận bác bỏ.
- Ý nghĩa: Rèn luyện khả năng viết, trình bày các kỹ năng, phân tích, lập luận để
phục vụ cho bài viết cũng như hiểu rõ hơn về thể loại đang tìm hiểu.
Câu 9 trang 148 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Nêu một số điểm giống nhau và khác nhau giữa yêu cầu viết bài nghị luận về một
tác phẩm truyện, nghị luận về một tác phẩm thơ và nghị luận về một bộ phim hoặc tác phẩm kịch. Bài làm Nghị luận về tác
Nghị luận về tác Nghị luận về một bộ phẩm truyện phẩm thơ phim hoặc tác phẩm kịch Giống nhau
Đều là phân tích đánh giá về nội dung và hình thức bằng
những ý kiến, lí lẽ, dẫn chứng. Có thể phân tích toàn bộ hoặc
một yếu tố hình thức hoặc nội dung. Khác nhau
Cần làm rõ bối cảnh, Cần làm rõ tên bài Cần làm rõ thể loại
hành động, suy nghĩ thơ, thể thơ, nhân kịch (bi kich hay của nhân vật, tình vật trữ tình, vần chính kịch), nhân
huống truyện để từ nhịp, biện pháp tu từ vật kịch, xung đột
đó suy ra được giá để từ đó suy ra được kịch, sự vận động trị nội dung tác
giá trị nội dung tác trong hành động phẩm mang lại. phẩm mang lại. kịch và các chỉ dẫn sân khấu để suy ra
được giá trị nội dung mà tác phẩm mang lại.
Câu 10 trang 148 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
Những nội dung chính được rèn luyện trong phần nói và nghe là gì? Các nội dung
này có gì giống và khác so với nội dung phần nói và nghe ở tập I? Bài làm - Nội dung nói và nghe:
+ Giới thiệu một tác phẩm truyện, thơ, kịch.
+ Trình bày báo cáo kết quả nghiên cứu về một vấn đề tự nhiên hoặc xã hội.
+ Trình bày ý kiến đánh giá bình luận về một hiện tượng đời sống.
- Giống và khác nhau với tập I:
+ Giống nhau: Đều trình bày về một tác phẩm văn học.
+ Khác nhau: Kì I – Ngoài việc phân tích, đánh giá về tác phẩm văn học còn trình
bày về bài hát, phẩm chất con người. Kỳ II – Giới thiệu một tác phẩm truyện, thơ, kịch.
Câu 11 trang 148 SGK Ngữ văn 11 Cánh diều
a) Thống kê tên phần tiếng Việt trong tập II .
b) Nhận xét về mối quan hệ giữa kiến thức tiếng Việt với nội dung đọc – viết.
c) Phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ mà em thích nhất trong một văn bản thơ của Bài 6. Bài làm a) - Tên phần tiếng Việt:
+ Hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường.
+ Ôn tập các biện pháp tu từ tiếng Việt.
+ Cách giải thích nghĩa của từ và cách trình bày tài liệu tham khảo.
+ Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết.
+ Lỗi về thành phần câu và cách sửa. b)
+ Các kiến thức phần tiếng Việt liên quan chặt chẽ đến phần đọc hiểu, giúp đọc hiểu
nội dung các văn bản sâu sắc hơn. c)
- Bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử.
- Biện pháp tu từ: So sánh “Vườn ai mướt quá xanh như ngọc”
- Tác dụng: Nhấn mạnh thiên nhiên, khu vườn thôn Vĩ xanh tốt, tươi tốt, mang một
màu xanh tươi đẹp. Đồng thời làm cho bài thơ thêm sinh động, hấp dẫn.