Ôn tập trang 140
Câu 1: Đọc lại các văn bản kịch đã học và điền thông tin phù hợp vào bảng sau: Văn bản Cốt truyện Xung đột
Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài Sống hay không sống – đó là vấn đề Âm mưu và tình yêu Bài làm Văn bản Cốt truyện Xung đột
Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài Đoạn trích Vĩnh biệt cửu - Mâu thuẫn giữa nhân trùng đài xoay quanh
dân lao động với tầng lớp
cuộc đời nhân vật chính phong kiến.
là Vũ Như Tô – một nhà - Mâu thuẫn giữa Vũ Như
kiến trúc sư tài giỏi. Theo Tô và những người phu
lệnh của bị hôn quân Lê phen bị bắt bớ, phu dịch
Tương Dực, Vũ Như Tô để xây Cửu Trùng Đài ⇒ bị bắt xây dựng Cửu Mâu thuẫn giữa nghệ Trùng đài để cho vua
thuật thuần túy, cao siêu
hưởng lạc, vui chơi với
và đời sống hiện thực của các cung nữ. con người. Sống hay không sống –
Cốt truyện của tác phẩm - xung đột giữa lí tưởng đó là vấn đề
phản ánh chế độ dã man với hiện thực xã hội : sự thời trung cổ. Qua nhân
mâu thuẫn đối kháng giữa
vật Hamlet, có thể thấy
hiện thực xấu xa với lý
được một hiện thực khốc tưởng nhân văn đã được
liệt trong một xã hội đầy ông thể hiện rất rõ qua hoang mang lo âu
tấn bị kịch của nhân vật
- Hiện thực xấu xa của xã
hội hiện lên sinh động qua việc phân tích nhân vật Hamlet Âm mưu và tình yêu
Tình yêu đã làm nên sức - Xung đột về quan điểm
mạnh phi thường xoanh về tình yêu của Luy-dơ quanh Phéc-đi-năng, và cha mẹ
người xuất thân quyền - Xung đột bảo vệ tình quý đã dũng cảm và
yêu và danh dự của Phéc-
ngoan cường chống bạo đi-năng
quyền vì khát vọng tự do và hạnh phúc.
Câu 2: Kẻ bảng dưới đây vào vở, liệt kê một số hành động, lời thoại tiêu
biểu; từ đó khái quát tính cách của các nhân vật: Nhân vật chính
Hành động, lời thoại và tính cách
Hành động, lời thoại Tính cách Vũ Như Tô Hăm-lét Phéc-đi-năng Bài làm Nhân vật chính
Hành động, lời thoại và tính cách
Hành động, lời thoại Tính cách Vũ Như Tô
Cuối vở kịch, Cửu Trùng Vũ Như Tô không hề
Đài bị đốt, Vũ Như Tô và nghĩ việc mình xây dựng
Đan Thiềm tột cùng đau Cửu Trùng Đài cho đất
đớn vĩnh biệt Cửu Trùng nước lại là có tội -> Đài và vĩnh biệt nhau Không chịu khuất phục,
-Vũ Như Tô: Đan Thiềm! ngoan cường đến lúc cuối Xin cùng bà vĩnh biệt!) mới nhận ra vấn đề
thì cái tên Cửu Trùng Đài còn có ý nghĩa là biểu tượng cho “giấc mộng
lớn”, cho sự bền vững, trường tồn. Nhưng cái
đẹp và sự tồn tại của nó hóa ra chỉ ngắn ngủi, mong manh như một giấc chiêm bao. Hăm-lét
Nhận thấy thế lực lớn lao Nhìn nhận về thực tại hùng hậu của kẻ thù,
cuộc sống, về sự bất công Hamlet biết mình phải
tàn bạo và đầy rẫy những
dùng vận dụng trí thông thủ đoạn của lòng người, minh thay vì công khai Hamlet đã lựa chọn con
trực chiến. Điều này sẽ
đường “cầm vũ khí đứng
giúp chàng giảm tránh đi lên” bằng kế hoạch chàng
sự hoài nghi của Clodius đã vạch sẵn. Việc phân
và tay chân của hắn. Đây tích nhân vật Hamlet đã chính là một kế hoạch cho chúng ta nhìn nhận mang tính chiến thuật
được thực tế trong con cao.
mắt của Hamlet, để rồi từ đó thấy rằng trong tâm hồn chàng toàn những
đớn đau, bi quan mà đầy trăn trở. Chàng đại diện cho cái
thiện để đấu tranh với Clodiuts và tay chân của hắn. Hamlet dũng cảm
đương đầu với tất cả. Phéc-đi-năng
- Chỉ trích hành động của Nhân vật Thiếu tá Phéc- tể tướng
đi-năng trong truyện xuất
- Nói rằng mình sẽ lên giá hiện với việc ngỗ nghịch, cùng Luy-dơ
cãi lại thậm chí là muốn - Dùng thanh kiếm sĩ
cầm kiếm lên chiến đấu quan để xin cha
với cha nhưng tất cả là vì
- Xin chúa chứng giám và tình yêu của chàng. Tình uy hiếp tể tướng yêu bị ngăn cấm khiến chàng không còn lựa chọn nào khác mà phải
chống lại cha của mình, vì tình yêu mà chàng
không tiếc bất cứ giá nào
để có thể cứu người yêu của mình.
Câu 3: Qua các văn bản Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, Sống hay không sống
- đó là vấn đề, Âm mưu và tình yêu, hãy làm rõ hiệu ứng thanh lọc của bi kịch. Bài làm
Sự thanh lọc của bi kịch là sự tác động của bi kịch đối với người xem.
Ví dụ như: Vũ Như Tô là một nhân vật bi kịch, ngay mở đầu tình huống
lựa chọn xây hay không xây Cửu Trùng Đài cũng đã cho thấy tính chất
bi thảm của Vũ. Mặc dù nếu Vũ không lựa chọn xây đài Vũ có thể bị
giết nhưng sẽ không đau đớn vằng việc người nghệ sĩ không làm được kì
đài mong ước để sánh với tạo hóa, một kẻ tài hoa không đợc thi thố tài
năng thực hiện hoài bão đó cũng là một bi kịch lớn. Dù ông có như nào
thì cũng phải đứng trong hoàn cảnh bi kịch, tác giả đã khéo xây dựng
các tình huống để từ các tình huống đó tác động đến người xem làm cho
người xem cảnh giác, đề phòng với những lỗi lầm mà mình gặp phải.
Câu 4: Khi sử dụng ngôn ngữ viết, chúng ta cần lưu ý những gì? Bài làm Các lưu ý:
1. Ngôn ngữ viết được thể hiện bằng chữ viết trong văn bản và được tiếp nhận bằng thị giác.
- Người viết và người đọc phải biết các kí hiệu chữ viết, các quy tắc
chính tả, các quy tắc tổ chức văn bản.
- Khi viết phải suy ngẫm, lựa chọn, gọt giũa nên người đọc phải đọc đi
đọc lại, phân tích nghiềm ngẫm để lĩnh hội.
- Ngôn ngữ viết đến với đông đảo người đọc trong không gian và thời gian lâu dài.
2. Ngôn ngữ viết không có yếu tố ngữ điệu, cử chỉ nhưng có sự hỗ trợ
của hệ thống dấu câu, các kí hiệu văn tự, hình ảnh minh họa, bảng biểu, sơ đồ…
3. Trong ngôn ngữ viết, từ ngữ phong phú nên khi viết có điều kiện được
lựa chọn thay thế để đạt tính chính xác.
- Trong văn bản viết, tùy thuộc vào phong cách ngôn ngữ mà sử dụng từ ngữ.
- Không dùng các từ mang tính khẩu ngữ, địa phương, thổ ngữ.
- Được sử dụng câu dài ngắn khác nhau tùy thuộc ý định.
- Trong thực tế có hai trường hợp sử dụng ngôn ngữ:
+ Ngôn ngữ nói được lưu bằng chữ viết (đối thoại của các nhân vật trong
truyện, ghi lại các cuộc phỏng vấn tọa đàm, ghi lại cuộc nói chuyện...)
văn bản viết nhằm thể hiện ngôn ngữ nói trong những biểu hiện sinh
động, cụ thể, khai thác ưu thế của nó.
+ Ngôn ngữ viết trong văn bản được trình bày bằng lời nói miệng
(thuyết trình trước tập thể, đọc văn bản, báo cáo...). Lời nói đã tận dụng
được ưu thế của văn bản viết (suy ngẫm, lựa chọn, sắp xếp...), đồng thời
vẫn phối hợp các yếu tố hỗ trợ trong ngôn ngữ nói (cử chỉ, nét mặt, ngữ điệu).
- Ngoài hai trưòng hợp này cần tránh sự lẫn lộn giữa hai loại ngôn ngữ,
tránh dùng những yếu tố đặc thù của ngôn ngữ nói trong ngôn ngữ viết và ngược lại.
Câu 5: Cần lưu ý những điều gì khi viết văn bản nghị luận giới thiệu về
một kịch bản văn học hoặc bộ phim? Bài làm
Cần phải viết theo trình tự: 1. Chuẩn bị viết:
Cần xác định đề tài và lựa chọn tác phẩm có chủ đề rõ ràng, nội dung và
hình thức nghệ thuật đặc sắc, có độ dài vừa phải 2. Tìm ý, lập dàn ý:
Cần nêu luận điểm và triển khai ít nhất hai luận điểm nhằm làm sáng tỏ
luận đề của bài viết và khẳng định lại luận đề. 3. Viết bài
4. Xem lại và chỉnh sửa
Câu 6: Theo bạn, lẽ sống có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc đời của mỗi người? Bài làm
- Lẽ sống góp phần xác định những điều đúng đắn: có lẽ sống đúng đắn
tức là con người có một lối sống, quan điểm sống đúng và tốt đẹp. Từ đó
con người sống để cống hiến cho xã hội, sống vì sự hạnh phúc của bản
thân cũng như mọi người, thúc đẩy con người vươn lên vì những điều tốt đẹp.
------------------------------------