Soạn bài Thực hành tiếng việt trang 20 | Ngữ Văn 11 Chân trời sáng tạo

Thực hành tiếng việt trang 20
Câu 1: Chọn ba chú thích giải thích nghĩa của từ trong văn bản Ai
đã đặt tên cho dòng sông? (Hoàng Phủ Ngọc Tường) và cho biết
mỗi chú thích đã giải nghĩa từ theo cách nào. Bài làm
- Trường đinh: trạm (quán) nghỉ chân đặt dọc đường đi ở Trung Hoa
thời xưa, cứ đi mười dặm lại có một trạm.
- Chí tinh: có tình cảm hết sức chân thành và sâu sắc.
-> Cả hai từ được giải thích bằng cách phân tích nội dung nghĩa của từ.
- Điểu lục: màu đỏ( điều) và màu xanh lục (lục), hai màu này
thường đi đôi với nhau trong nghệ thuật hòa phối màu sắc của Huế.
-> Giải thích bằng cách giải thích từng thành tố cấu tạo nên từ.
Câu 2: Xác định cách giải thích nghĩa của từ được dùng trong những trường hợp sau:
a. Lâu bền: lâu dài và bền vững.
b. Dềnh dàng: chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ
vào những việc phụ hoặc không cần thiết.
c. Đen nhánh: đen và bóng đẹp, có thể phần chiếu ánh sáng được.
d.Tê (từ ngữ địa phương): kia.
đ. Kiến thiết: kiến (yến tố Hán Việt có nghĩa là “xây dựng, chế tạo”, Thiết (yếu tố
Hán Việt) có nghĩa là “bày ra, sắp đặt”; kiến thiết có nghĩa là xây dựng (theo quy mô lớn). Bài làm
a, Giải thích nghĩa bằng cách: giải thích từng thành tố cấu tạo nên từ
b, Giải thích nghĩa bằng cách: dùng một số từ đồng nghĩa và trái
nghĩa với từ cần giải thích
c, Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
d, Giải thích nghĩa bằng cách: dùng từ đồng nghĩa
đ, Giải thích nghĩa bằng cách: giải thíc từng thành tố cấu tạo nên từ
Câu 3: Điền các từ đăm đăm, giao thương, nghi ngại vào chỗ trống
tương ứng với phần giải thích nghĩa phù hợp (làm vào vở):
a.............: giao lưu buôn bán nói chung.
b.............: nghi ngờ, e ngại chưa dám có thái độ, hành động rõ ràng.
c.............: Có sự tập trung chú ý hay tập trung suy nghĩ rất cao,
hướng về một phía hay một cái gì đó. Bài làm a, giao thương b, nghi ngại c, đăm đăm
Câu 4: Theo bạn, phần giải thích nghĩa của các từ ấp iu và âm u
dưới đây đã chính xác chưa? Vì sao? a, Ấp iu: ôm ấp b, Âm u: tối tăm Bài làm
Theo em, phần giải thích nghĩa của các từ ấp iu và âm u dưới đây
chưa chính xác. Vì giải thích chưa đúng và đủ
a, Ấp iu: Tình yêu thương, ấp ủ, Ôm ấp nâng niu trong lòng
b, Âm u: Tối tăm, vắng vẻ, lặng lẽ.
Câu 5: Giải thích nghĩa của từ in đậm trong các câu sau và cho biết
bạn đã chọn cách giải thích nghĩa nào:
a. Những ngọn đồi này tạo nên những mảng phản quang nhiều màu
sắc trên nền trời túy nam thành phố, “sớm xanh, trưa vàng, chiều
tím” như người Huế thường miêu tả.
(Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ai đã đặt tên cho dòng sông?)
b. Đầu và cuối ngõ thành phố, những nhánh sông đào mang nuớc
sông Hương toả đi khắp phố thị, với những cây đa, câu cừa cổ thụ
toả vầng lá u sầm xuống những xóm thuyền xám xít từ những nơi ấy,
vẫn lập loè trong đêm sương những ánh lửa thuyền chài của một
linh hồn mô tê xưa cũ mà không một thành phố hiện đại nào còn nhìn thấy được.
(Hoàng Phủ Ngọc Tường, Ai đi đặt tên cho dòng sông?)
c. Những chiếc lá non đu đưa hóng gió tưởng như có tiếng chuông
chùa huyền hoặc vọng về từ cõi thanh cao u tịch. (Đỗ Phấn, Cõi lá) Bài làm
a, phản quang: hiện tượng phản xạ lại ánh sáng tới. Khi có sự chiếu
sáng của tia sáng hay ánh đèn thì vật có phủ phản quang sẽ phát huy
tác dụng giúp cho con người có thể quan sát vật đó từ xa một cách dễ dàng hơn.
-> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
b, xám xít: Xám đen lại, trông tối và xấu.
lập lòe: Nói ánh sáng khi lóe ra, khi tắt đi.
Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
c, huyền hoặc: Viển vông, không có thực
-> dùng một số từ đồng nghĩa và trái nghĩa với từ cần giải thích
Câu 6: Giải thích nghĩa của những từ sau và xác định cách giải thích nghĩa đã dùng: a. bàn chân b. trầm mặc c. viễn xứ d. nhạt hoét Bài làm
a. bàn chân: được giới hạn bắt đầu từ dưới hai mắt cá tới đầu các
ngón chân gồm có hai phần mu chân và gan chân.
-> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
b. trầm mặc: có dáng vẻ đang tập trung suy tư, ngẫm nghĩ điều gì
-> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
c. viễn xứ: nơi hoàn toàn xa xôi, cách biệt.
-> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
d. nhạt hoét: rất nhạt, tựa như không có chút mùi vị gì. canh nhạt phèo: rượu nhạt phèo
-> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
Từ Đọc đến Viết
Đề bài: Từ việc đọc các văn bản trên, hãy viết đoạn văn (khoảng
150 chữ) để chia sẻ về một thông điệp ý nghĩa nhất mà em nhận
được từ thiên nhiên. Sau đó, chọn một đoạn bất kì trong đoạn văn để
giải thích nghĩa các xác định cách giải thích đã dùng. Bài làm
Con người luôn tồn tại song hành cùng với thiên nhiên và cũng bởi
thế nên thiên nhiên người bạn tốt của con người. Thiên nhiên là tất
cả những vật chất bao quanh con người, không do con người tạo ra
mà tự sinh ra dưới sự tác động qua lại lẫn nhau tạo nên các thực thể
trong tự nhiên thường thấy: ao, hồ, sông, ngòi,...Nói thiên nhiên là
bạn của con người là hoàn toàn có cơ sở. Bởi những nhu cầu cần
thiết nhất của cuộc sống đều được khai thác từ thiên nhiên. Đất
được dùng để trồng trọt, chăn nuôi; nước ở các dòng sông, con suối
để tắm rửa, sinh hoạt. Rừng lại là một kho tàng khổng lồ cho ta gỗ
để xây dựng, cho các vị thuốc quý để chữa bệnh; rừng điều hòa khí
hậu, giúp chống bão lũ, tạo không khí trong lành, mát mẻ. Người
bạn thiên nhiên còn cung cấp cho con người những giá trị mỹ quan,
làm phong phú thêm đời sống tinh thần. Các khu du lịch nghiêng về
các giá trị tự nhiên ngày càng được nhân rộng để phục vụ nhu cầu
nghỉ ngơi, thư giãn, nhu cầu khám phá của con người. Con người
ngày nay luôn mong muốn được tìm về với thiên nhiên, với sự mộc
mạc, giản dị để có những phút giây thư thái trong tâm hồn. Không
thể thiếu, thiên nhiên là niềm cảm hứng bất tận trong thơ ca, nhạc
họa; là người bạn tâm giao của các nghệ sĩ..Tuy nhiên, ngày nay con
người lại đối xử với người bạn này không tốt chút nào bằng các
hành động như chặt phá rừng, xả rác bừa bãi, lãng phí nước,..Vì vậy,
cần nâng cao nhận thức, ý thức bảo vệ môi trường của mỗi người
bằng cách tuyên truyền, vận động gia đình, bạn bè, người thân
chung tay bảo vệ môi trường. Hãy hành động thật đúng đắn để giữ
mối quan hệ này ngày càng bền vững.
Thiên nhiên: là một nơi cung cấp các nguồn tài nguyên để phục vụ
cho cuộc sống và sản xuất sinh hoạt của con người
-> Giải thích nghĩa bằng cách: phân tích nội dung nghĩa của từ
Mộc mạc: Chất phác, không chải chuốt. Không hoa hoét.
-> dùng một số từ đồng nghĩa và trái nghĩa với từ cần giải thích
Bừa bãi: Không có trật tự, thiếu nền nếp, bất chấp đúng sai.
-> dùng một số từ đồng nghĩa và trái nghĩa với từ cần giải thích
-------------------------------