Soạn bài Trí thông minh nhân tạo | Ngữ văn 11 Kết nối tri thức

Trước khi đọc
Câu hỏi: Chia sẻ những điều bạn đã biết và muốn biết về trí thông minh nhân tạo. Bài làm
Những điều đã biết: Trí tuệ nhân tạo hay trí thông minh nhân tạo
(Artificial Intelligence – viết tắt là AI) là một ngành thuộc lĩnh vực khoa
học máy tính (Computer science). Là trí tuệ do con người lập trình tạo nên
với mục tiêu giúp máy tính có thể tự động hóa các hành vi thông minh
như con người. Cụ thể, trí tuệ nhân tạo giúp máy tính có được những trí
tuệ của con người như: biết suy nghĩ và lập luận để giải quyết vấn đề, biết
giao tiếp do hiểu ngôn ngữ, tiếng nói, biết học và tự thích nghi, …Công
nghệ AI tạo ra máy móc và hệ thống thông minh thông qua việc sử dụng
mô hình máy tính, kỹ thuật và công nghệ liên quan, giúp thực hiện các
công việc yêu cầu trí thông minh của con người. Nhìn chung, đây là một
ngành học rất rộng, bao gồm các yếu tố tâm lý học, khoa học máy tính và
kỹ thuật. Một số ví dụ phổ biến về AI có thể kể đến ô tô tự lái, phần mềm
dịch thuật tự động, trợ lý ảo trên điện thoại hay đối thủ ảo khi chơi trò chơi trên điện thoại.
Những điều chưa biết: Hẳn các bạn đã từng nghe nói đến Sophia, robot trí
tuệ nhân tạo đầu tiên được cấp quyền công dân trên thế giới, được thiết kế
và phát triển bởi 1 công ty công nghệ của Mỹ và được kích hoạt lần đầu
tiên năm 2015. Sophia được thiết kế để suy nghĩ và cử động sao cho giống
với con người nhất đồng thời được trang bị trí tuệ thông minh nhân tạo.
Mục đích chế tạo Sophia - theo nhà sản xuất - là nhằm phát minh ra một
robot có ý thức, có sự sáng tạo và có khả năng hoạt động như bất kỳ con
người nào để giúp đỡ chính con người trong các vấn đề cuộc sống thường
ngày như: phục vụ chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ điều trị y tế, giáo dục cùng
nhiều các dịch vụ khác
Điều em muốn biết là tương lai, trí tuệ nhân tạo thực sự có thể thay thế con người hay không? Đọc văn bản
Câu hỏi 1. Đọc nhan đề và đoạn mở đầu, xác định chủ đề của văn bản. Bài làm
Chủ đề: Công nghệ AI đã tiến dần vào cuộc sống con người
Câu hỏi 2. Chú ý các mốc thời gian và số liệu trong đoạn văn. Bài làm
Từ năm 2008 - 2040 thì AI sẽ chính thức đương đầu với các nhà thiết kế
ra nó. Số liệu trong văn bản là 10 tỉ lệnh mỗi giây.
Câu hỏi 3. Tóm tắt nội dung chính trong đoạn văn. Bài làm
AI là trí thông minh được dùng để bổ sung thay vì vượt lên trí tuệ loài
người. Trong tương lai, AI sẽ có khả năng học hỏi khi chúng vận hành và
phản ứng lại với các sự kiện bất ngờ. Đoạn văn nói về sự phân loại của 2
loại AI là AI mạnh (có khả năng suy nghĩ thực sự) và AI yếu (dùng để bổ
sung cho con người). Người ta dự đoán rằng trong tương lai AI có khả
năng có thể thay thế con người để làm nhiều việc.
Câu hỏi 4. Những quan niệm khác nhau về khả năng của trí thông minh nhân tạo. Bài làm
- Ray Cơ-đơ-uên nhà tương lai học và nhà phát minh người Mỹ, đã công
khai đánh cược với Mít-sen người sáng lập công ty phần mềm Lô-tút rằng
máy tính sẽ vượt qua bài kiểm tra Tu-rinh vào năm 2029.
- Những các chuyên gia khác nói không.
- Bin Can-vin nhà thần kinh học lý thuyết người Mỹ, cho rằng não người
phức tạp đến mức máy tính sẽ không bao giờ mô phỏng được.
Câu hỏi 5. Cách đặt câu hỏi về suy luận của tác giả về những điều có thể xảy ra trong tương lai. Bài làm
Cách suy luận và đặt câu hỏi của tác giả rất độc đáo, nó không chỉ làm nổi
bật vấn đề mà chúng ta đang đề cập đến mà nó còn giúp chúng ta dễ dàng
nắm bắt được thông tin một cách chính xác hơn và trả lời câu hỏi một cách
cặn kẽ hơn nhằm làm sáng tỏ vấn đề được bàn luận.
Câu hỏi 6. Các từ ngữ liên kết thể hiện mối quan hệ giữa các ý chính, ý phụ trong đoạn văn. Bài làm
Các từ ngữ liên kết: thứ nhất và thứ hai, quan hệ từ "nếu - thì", tuy nghiên, thực vậy. Sau khi đọc
Câu hỏi 1. Hãy sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ để tóm tắt các mốc
thời gian và các thành tựu chính trong quá trình phát triển của trí thông
minh nhân tạo. Phát biểu suy nghĩ của bạn về các thông tin vừa được tóm tắt. Bài làm
Câu hỏi 2. Đánh giá hiệu quả thông tin của sơ đồ được tác giả sử dụng. Bài làm
Giúp cho người đọc hiểu được tiến trình của công nghệ AI. Việc sử dụng
sơ đồ không chỉ giúp phần kiến thức mà tác giả muốn truyền tải trở nên
khoa học hơn mà người đọc cũng phần nào dễ dàng nắm bắt được thông
tin chính, những thông tin cần thiết về sự phát triển của AI trong tương lai.
Câu hỏi 3. Xác định chủ đề, các ý chính, ý phụ và cách trình bày dữ liệu trong văn bản. Bài làm
- Chủ đề: Sự phát triển của trí thông minh nhân tạo - Các ý chính:
 AI sắp trở thành hiện thực
 Điều gì sẽ xảy ra khi AI phát triển nhanh chóng. - Các ý phụ:  AI mạnh và AI yếu
 Sự phát triển của công nghệ AI trong tương lai
 Những vấn đề trong tương lai mà con người phải đối mặt khi công nghệ AI phát triển nhanh chóng
 Các vấn đề được đặt ra khi AI phát triển
- Cách trình bày dữ liệu: có lập luận rõ ràng, các số liệu cụ thể, kẻ trục
thời gian về sự phát triển công nghệ AI nhanh chóng. Cách trình bày dữ
liệu trong văn bản rất khoa học bởi tác giả đã kết hợp nhiều hình thức khác
nhau như sử dụng phương tiện sơ đồ tư duy, hình ảnh nhằm làm nổi bật
nội dung muốn truyền tải đến người đọc về AI. Nó không chỉ giúp người
đọc dễ nắm bắt nội dung mà nó còn làm tăng hiệu quả giao tiếp.
Câu hỏi 4. Theo bạn, việc trình bày những thông tin trái chiều về sự phát
triển của trí thông minh nhân tạo và việc nêu lên những câu hỏi ở phần
cuối văn bản cho thấy quan điểm, thái độ gì của tác giả? Bài làm
Tác giả đã cho rằng có rất nhiều người nghi ngờ sự phát triển của công
nghệ AI diễn ra rất nhanh chóng.
Các câu hỏi cuối bài để gợi mở cho bạn đọc một cái nhìn khách quan về
vấn đề AI ngày càng phát triển có tác động rất mạnh đến đời sống con
người. Bài viết cho thấy tác giả đang cảnh báo thế giới tương lai không
nên quá lạm dụng vào công nghệ AI.
Câu hỏi 5. Tác giả đưa ra những dự đoán gì về tương lai của trí tuệ nhân
tạo? Bạn có đồng tình với những dự đoán đó không? Vì sao? Bài làm
Tác giả dự đoán rằng loài người sẽ bước vào một kỉ nguyên tiến hóa mới,
thời điểm chúng ta bắt đầu hợp nhất với máy móc và đạt được sự bất tử ở
một mức nào đó. Thứ hai ngay cả nếu máy móc không đạt được độ tinh
tế như trên thì nhiều khả năng chúng sẽ trở nên rất thông minh. Vậy nên
trong tương lai máy móc sẽ đảm nhận nhiều chức năng giống như con người ở hiện tại.
Em không đồng tình với dự đoán trên của tác giả bởi máy móc là do con
người thiết lập ra nên những chỉ số của chúng đều được kiểm soát dưới
tầm nhìn của con người. Nên việc chúng sẽ xâm chiếm thế giới loài người
cũng sẽ không có khả năng đó, nếu như có một sự cố nào xảy ra thì con
người sẽ có thể nhanh chóng xử lý tình huống.
Câu hỏi 6. Tìm hiểu thêm các tác phẩm nghệ thuật về trí thông minh nhân
tạo. Bạn suy nghĩ gì khi liên hệ các thông tin trong văn bản với những tác
phẩm nghệ thuật mình đã biết? Bài làm
Lần đầu tiên trung tâm triển lãm Danysz Gallery ở thủ đô Paris của Pháp,
tổ chức một buổi trưng bày các tác phẩm nghệ thuật do Trí tuệ nhân tạo
(AI) thực hiện, (từ ngày 4/12/2022 đến ngày (14/01/2023). Với tên gọi,
7.1, nhóm nghệ sỹ Obivous, giới thiệu với công chúng 7 kỳ quan của thế
giới cổ đại, được phục dựng và tái hiện lại với một góc nhìn mới lạ, do
Trí tuệ nhân tạo thực hiện. Vì muốn giữ được yếu tố nghệ thuật, nên các
bức tranh mà AI tạo ra đã được một hoạ sỹ sao chép nguyên bản bằng
màu vẽ. Thay vì ký tên tác giả : Obvious, các bức tranh được ký bằng một
dãy số, thuật toán tạo ra tác phẩm đầu tiên của nhóm. Để nhắc nhớ mọi
người rằng đó là sáng tạo của AI.
Tác phẩm nghệ thuật ấy đã cho em thấy có những nhiếp ảnh gia dành cả
đời để đi tìm kiếm chủ đề chụp ảnh. Có rất nhiều thứ có thể làm để tạo ra
một bức ảnh đẹp, ví dụ như chọn góc hoặc các cài đặt máy ảnh riêng biệt.
Đối với nghệ thuật sử dụng Trí tuệ nhân tạo cũng tương tự như vậy. Đây
là một phong trào nghệ thuật, dành cho những người thông thạo lập trình
và các yếu tố kỹ thuật khác, có thể tạo ra những thứ mới lạ và thú vị, qua
việc sử dụng các thuật toán. Trí tuệ nhân tạo là nói đến một công cụ phục
vụ con người. Một là chúng ta sẽ phải chấp nhận làm việc với công cụ này
để có thể tạo ra nhiều tác phẩm hơn và sáng tạo theo một cách khác. Hai
là chúng ta sẽ ruồng bỏ công nghệ, và có thể nói : “Được thôi, tôi không
muốn loại công nghệ này tồn tại” ! Vấn đề là dù trong trường hợp nào thì
công nghệ cũng sẽ không dừng phát triển. Câu hỏi đặt ra là chúng ta sẽ sử dụng như thế nào.
Kết nối Đọc - Viết
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) tóm tắt những thông tin thú vị
mà bạn thu thập được về trí tuệ thông minh nhân tạo. Bài làm
Transformer là mô hình trí tuệ nhân tạo AI học sâu được giới thiệu vào
năm 2017 được sử dụng chủ yếu trong lĩnh vực xử lý ngôn ngữ tự nhiên.
Ngôn ngữ chính là vấn đề rất khó giải quyết đối với máy móc. Chính vì
vậy Transformer ra đời để giải quyết được bài toán hóc búa này trong
hàng thập kỉ. Trước khi để giao tiếp được với máy móc con người thường
phải sử dụng đến các phím bấm. Giờ đây bạn có thể điều khiển máy móc
chỉ cần ra lệnh bằng giọng nói. Sự hiểu biết về ngôn ngữ luôn là vấn đề
mà các nhà khoa học phải đau đầu. Mô hình transformer sẽ giúp chúng ta
giải quyết được vấn đề đó. Trên thực tế những tệp dữ liệu lớn dường như
rất khó để tìm hiểu mà phải tiếp cận theo hướng khác đó chính là đào tạo.
Với công nghệ này máy móc có thể dịch máy, dịch tài liệu, tóm tắt tài liệu,
trả lời câu hỏi hiểu được nội dung video đang nói gì và thậm chí có thể
hiểu được hình ảnh. Đây cũng chính là những điều được coi là thần kỳ
của trí tuệ nhân tạo mà trước đó không ai nghĩ mãy móc có thể làm được
như vậy. Transformer ra đời dẫn đến sự ra đời của GPT 3 với những con
số vô cùng ấn tượng. Có thể xử lý 175 tỷ thông số, được tào tạo lượng dữ
liệu lên tới 45TB với chi phí để làm ra nó lên tới 12 triệu USD. Tuy nhiên
đây vẫn chưa là gì với con số 1,6 nghìn tỷ thông số của google. Có thể nói
transformer sẽ là một sự cạnh tranh khốc liệt của những ông lớn công nghệ trong tương lai.
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1. Em hãy nêu giá trị nội dung, nghệ thuật của bài Trí thông minh
nhân tạo (Trích 50 ý tưởng về tương lai - Ri-sát Oát-xơn-Richard Watson). Bài làm 1. Giá trị nội dung
Văn bản Trí thông minh nhân tạo cung cấp cho bạn đọc thông tin về khoa
học - công nghệ mà cụ thể hơn ở đây là trí tuệ nhân tạo. Qua văn bản,
người đọc có thêm những hiểu biết về quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo,
những thành tựu đã đạt được và những gì sắp đạt được. 2. Giá trị nghệ thuật
 Các biện pháp tu từ được sử dụng linh hoạt, sáng tạo.
 Giọng văn nhẹ nhàng, sâu sắc.
 Sử dụng sáng tạo kết hợp các phương thức biểu đạt nhằm phân tích đánh giá văn bản.
Câu 2. Em hãy nêu nội dung chính của văn bản Trí thông minh nhân tạo
(Trích 50 ý tưởng về tương lai - Ri-sát Oát-xơn-Richard Watson).
Câu 3. Nêu tác giả, tác phẩm, bố cục của văn bản Trí thông minh nhân
tạo (Trích 50 ý tưởng về tương lai - Ri-sát Oát-xơn (Richard Watson)).
---------------------------------