Nghị luận Cách giải quyết mâu thuẫn, xung đột ở lứa tuổi học trò
Lứa tuổi học trò không thể tránh khỏi những bất đồng, xung đột. Thậm chí ở một vài
nơi vẫn tồn tại bạo lực học đường trên lớp học, trong nhà trường, ngoài xã hội và
đặc biệt còn bạo lực trên mạng xã hội. Điều này đã được hình thành và tồn tại từ lâu
trong môi trường học đường. Đây cũng là vấn đề nhức nhối cần có sự phối hợp của
cả học sinh, nhà trường, gia đình, xã hội để cải thiện tình hình và để cuộc sống tốt đẹp hơn.
Thời gian vừa qua, trên mạng xã hội liên tiếp xuất hiện các clip học sinh các trường
THCS, THPT ở một số tỉnh, thành như Cao Bằng, Tuyên Quang, Hải Phòng, Cà
Mau, TP Hà Nội…đánh nhau ở ngay trong lớp học hoặc bên ngoài khuôn viên nhà
trường, trong các clip này, không chỉ hai học sinh đánh nhau để giải quyết mâu
thuẫn, mà cả một nhóm học sinh xông vào đánh, đấm, giẫm đạp lên người, lên đầu,
thậm chí dùng cả gậy, mũ bảo hiểm đánh bạn một cách tàn bạo, nạn nhân chỉ biết
van xin, không thể phản kháng, trong khi đó rất nhiều bạn bè đứng xung quanh
nhưng không có hành động gì để can ngăn, thậm chí còn cổ vũ, đáng lưu ý hiện
tượng bạo lực hiện nay không chỉ diễn ra trong nam sinh mà còn lan sang cả nữ
sinh và ngày càng gia tăng. Những clip này là cú sốc lớn đối với phụ huynh và toàn
xã hội khi tất cả mọi người đều nghĩ rằng các em đến trường đều chuyên tâm học
hành, được đùm bọc trong sự thương yêu của thầy cô, bạn bè.
Những vụ việc trên là hồi chuông cảnh báo về sự bất lực của nhà trường, gia đình
và xã hội. Khi xem những clip này nhiều người không khỏi xót xa, phẫn nộ trước tình
trạng bạo lực học đường đang ngày một nghiêm trọng, nó không chỉ ảnh hưởng đến
sức khỏe mà còn ảnh hưởng về tinh thần của học sinh, tạo tâm lý bất an cho học
sinh, phụ huynh và cả xã hội. Khó ai biết, mỗi ngày đi học, con em mình có bị xâm
hại thân thể, tinh thần hay không; bất cứ lúc nào, ở đâu, học sinh cũng có thể đánh nhau.
Vậy nguyên nhân dẫn đến tình trạng mâu thuẫn, xung đột ở học sinh là gì? Thứ
nhất, đó là nguyên nhân từ chính các em học sinh. Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi mà
tâm, sinh lý các em có nhiều biến đổi, suy nghĩ bồng bột, thích tự chứng tỏ bản thân,
dễ bị bạn bè rủ rê, lôi kéo, tâm lý có những nét bất ổn, đôi lúc bốc đồng, không kiểm
soát được hành vi bản thân. Thứ hai, nguyên nhân từ môi trường gia đình và xã hội:
môi trường đầu tiên mà mỗi đứa trẻ được sinh ra tiếp xúc là gia đình, bố, mẹ là
những người có ảnh hưởng đầu tiên và quan trọng nhất đến việc hình thành tính
cách, nhân cách và định hướng sống của con cái. Trong tình hình hiện nay, có
không ít ông bố, bà mẹ dạy con bằng cách la mắng, đánh đập thô bạo con khi con
mắc sai lầm, dần dần đã hình thành trong con cái tính hung hăng hơn. Việc con cái
tiếp xúc với văn hóa như phim ảnh, sách báo, game, đồ chơi (kiếm, súng) mang tính
bạo lực... cũng gây ra những tác động tiêu cực, thúc đẩy sự gia tăng tính hung hăng
ở trẻ. Xã hội cũng là nguyên nhân quan trọng gây ra tình trạng bạo lực học đường.
Đa số những vụ việc bạo lực học đường thường xảy ra với những thanh thiếu niên
sống trong cộng đồng dân cư có môi trường sống thiếu thốn, trình độ dân trí thấp,
nghèo khổ, nhiều đối tượng nghỉ học sớm, chơi bời lêu lổng, nơi có nhiều tệ nạn xã
hội... khi tiếp xúc với nhiều đối tượng xấu đó đã tác động xấu tới các em, dần dần
đưa vào môi trường học đường và tác động, ảnh hưởng đến những học sinh khác
trong nhà trường. Thứ ba, nguyên nhân từ nhà trường: các trường học còn nặng về
việc truyền thụ kiến thức cho học sinh, đôi khi lãng quên nhiệm vụ giáo dục con
người. Mặt khác, cuộc sống thực dụng, chạy theo đồng tiền của một phần xã hội đã
làm cho giá trị quan trọng của nhà trường, đạo đức của một bộ phận thầy cô giáo bị
xuống cấp. Một số vụ việc học sinh đánh nhau ngay tại lớp học nhưng nhà trường
không hay biết, chỉ đến khi trên mạng xuất hiện clip mới quay lại xác minh, xử lý.
Vậy làm thế nào để có thể giảm thiểu những mâu thuẫn, xung đột ở học sinh? Nhà
trường cần có biện pháp giáo dục nâng cao nhận thức, ý thức của các em học sinh
về hành động, hậu quả của hành động bạo lực. Với những học sinh cá biệt, có biểu
hiện “đầu gấu” thì phải khoanh vùng, phối hợp cùng gia đình uốn nắn, giúp đỡ các
em, lôi kéo các em vào các phong trào của lớp, tạo sân chơi lành mạnh làm cho các em đỡ nhàm chán.
Các gia đình cần nhìn nhận lại cách giáo dục con trẻ, cần quan tâm tìm hiểu xem trẻ
nghĩ gì, cần gì, xử sự như thế nào với bạn bè; cha mẹ hãy là bạn đồng hành với con
cái, không nên tạo cho con cái một vỏ bọc quá cứng nhắc sẽ gây tâm lý ỷ lại, dựa
dẫm, chơi bời, hưởng thụ; cần có thái độ phê phán, lên án những hành vi thô bạo và
có những biện pháp xử lý có tính chất răn đe để làm gương cho người khác.
Nhà trường cần chủ động trao đổi thông tin với gia đình các em học sinh và chính
quyền địa phương để nắm tình hình, quản lý và giáo dục học sinh. Giáo viên chủ
nhiệm cần nắm chắc diễn biến tư tưởng của học sinh, không để các hành vi tiêu
cực, bạo lực xảy ra. Cần chú trọng việc dạy các môn học giáo dục công dân, giáo
dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh, xây dựng môi trường sư phạm thân thiện,
trang bị cho học sinh nhận thức đúng đắn để các em có hành động đẹp, biết yêu
thương, tôn trọng bạn bè.
Cả hệ thống chính trị cần nhận thức đúng đắn vai trò trách nhiệm của mình trong
giải quyết vấn nạn bạo lực học đường, phát huy hết vai trò của mình trong công tác
phòng ngừa tình hình bạo lực học đường, chủ động sử dụng tốt biện pháp vận động
quần chúng, tăng cường tuyên truyền, vận động tại các khu dân cư, khi phát hiện
mâu thuẫn cần kịp thời ngăn chặn, không để gây hậu quả xấu.
Những xung đột ở lứa tuổi học sinh đang ngày càng nhiều hơn và trở thành mối lo
ngại của toàn xã hội. Những hành động tưởng như rất nhỏ của một thế hệ học sinh
nhưng đang đe dọa đến sự ổn định xã hội mà chúng ta đang sinh sống. Không có gì
là tự nhiên mà có, chúng ta phải hành động, phải thay đổi cách nhìn nhận vấn đề,
biết nhận thức được cái nào tốt, cái nào xấu, cái nào cần phải loại bỏ và cái nào nên
tích cực phát huy. Những xung đột, mâu thuẫn của học trò là những điều cần loại bỏ
để thời thanh xuân của mỗi người đẹp đẽ hơn.
Nghị luận Tình bạn khác giới ở tuổi học trò
Thiếu niên là thời kì chuyển từ thời kì thơ ấu sang trưởng thành, học sinh sẽ có
những thay đổi mạnh mẽ cả về thể chất lẫn tâm lí, có nhu cầu mở rộng giao tiếp với
mọi người. Giao tiếp bạn bè chiếm vị trí đáng kể trong đời sống tinh thần của học
sinh THCS (thiếu niên). Sự liên hệ với bạn cùng giới và khác giới trong thời niên
thiếu mở đầu cho cuộc sống trưởng thành ngoài xã hội. Chính sự giao tiếp với bạn
đã đem lại cho thiếu niên sự thoả mãn nhiều hơn, trở nên cần thiết hơn và có thể
giữ vai trò chủ đạo trong sự hình thành, phát triển nhân cách. Trong đó, tình bạn
khác giới giữ vai trò đặc biệt, giúp các em hoàn thiện trong việc phát triển nhân cách
và ảnh hưởng lớn tới cuộc sống hiện tại và tương lai.
Trước hết, có thể thấy, tình bạn khác giới được hình thành xuất phát từ gia đình.
Bước vào lứa tuổi này các em đã có sự thay đổi lớn cả về thể chất lẫn tinh thần. Đối
với nhiều gia đình do quá bận bịu trong việc làm kinh tế hay là chưa hiểu hết được
những thay đổi về tâm lí cũng như thay đổi về cơ thể của các em, từ đó làm cho các
em không dám bộc lộ cảm xúc. Có những ý kiến đưa ra chắc chắn cha mẹ chúng
không đồng ý. Đến tuổi dậy thì, học sinh sẽ có thắc mắc về đủ thứ chuyện như về
giới tính, về tình dục, tín ngưỡng, học vấn, liên hệ họ hàng, về nguồn gốc... Muốn
trò chuyện với bố mẹ thì ngại ngần. Nếu không mắng, thì lại ngại có đủ trình độ để
giải thích cho mình hiểu hay không? Từ việc không quan tâm và không hiểu được
con cái đó làm cho các em đi tìm tới bạn bè (cả bạn cùng giới lẫn bạn khác giới).
Tiếp đó, xã hội, nhà trường cũng là nơi để tình bạn khác giới hình thành. Những
hoạt động xã hội là hoạt động có tính chất tập thể, phù hợp với sở thích của thiếu
niên. Tình bạn khác giới nảy sinh ở học sinh THCS trong điều kiện các em cùng
nhau học tập, lao động, rèn luyện, vui chơi giải trí.
Tình cảm khác giới được hình thành và dần trở thành tình cảm gắn bó giữ hai người
hoặc nhiều người trên cơ sở hợp nhau về tính tình, sở thích, có chung quan niệm
sống. Tình bạn thân là tình cảm mà mọi điều đều sâu sắc hơn một tình bạn thông
thường. Tình bạn thân là khi mỗi bên đều hiểu và đồng cảm sâu sác với nhau, là sự
bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau, là sự chân thành, tin cậy và có trách nhiệm đối với
nhau. Tình bạn thân còn mang đặc điểm là có sự hỗ trợ và nâng đỡ nhau, cùng chia
sẻ với nhau niềm vui, nỗi buồn hay những băn khoăn, lo lắng.Một người nam và một
người nữ có thể là bạn tốt của nhau. Giữa hai bạn khác giới thường có một khoảng
cách, sự thân mật về mặt cơ thể giới hạn hơn là giữa hai bạn cùng giới. Trong một
số trường hợp tình bạn khác giới có thể chuyển thành tình yêu song không phải là
tất cả đều như vậy. Tuy nhiên chúng ta cần tránh ngộ nhận tình bạn khác giới là tình
yêu, cho dù rất thân nhau và không nên vô tình hay có chủ ý gán ghép lẫn nhau
trong quan hệ với bạn bè khác giới.
Mỗi chúng ta hãy coi tình bạn khác giới như một chiếc cupcake xinh xắn. Như vậy,
làm nên tình bạn là cả một nghệ thuật mà những người bạn chính là những thợ làm
bánh tài hoa. Mỗi thợ làm bánh lại thêm một gia vị khác nhau để làm nên chiếc
cupcake độc nhất vô nhị cho riêng mình, cũng như mỗi người tự biết cách làm cho
ngọn lửa tình bạn luôn cháy mãi, không bao giờ tắt. Nên nhớ, công thức chung cho
một chiếc bánh tình bạn là một thìa chân thật, hai thìa thẳng thắn cùng một nụ cười
cho tình bạn luôn ngọt ngào. Chúc chúng ta luôn có một tình bạn đẹp đẽ với hương
vị đặc biệt cho riêng mình!
Nghị luận về tình trạng xuyên tạc thông tin cá nhân, bình
luận tiêu cực trên mạng xã hội
Bạn tôi đột nhiên chạy lại, khóc thút thít: “Cậu ơi, tự dưng có bài trên Facebook bóc
phốt tớ một cách vô lý này. Tớ phải làm sao đây?”. Tôi chợt giật mình, mở điện thoại
ra và đọc bài ấy. Bao nhiêu thông tin xuyên tạc, bình luận tiêu cực đang nhắm vào
bạn tôi. Đây quả thực là vấn nạn mà không chỉ bạn tôi, mà có khi cả bạn, tôi, và bao
nhiêu người khác, đã, đang, và sẽ gặp phải. Vậy có cách giải quyết nào cho tình
trạng xuyên tạc thông tin cá nhân, bình luận tiêu cực trên mạng xã hội? Câu trả lời là có.
Trước hết, xuyên tạc thông tin cá nhân trên mạng xã hội là việc một người đăng
những thông tin không có thật, mang hướng bôi nhọ, hạ thấp danh dự của người
khác để điều hướng dư luận, công kích cá nhân vì lí do riêng; còn bình luận tiêu cực
là khi bạn đưa ra những nhận xét không hay, nói xấu cá nhân nào đó trên không
gian mạng. Những điều trên không gian ảo ấy, tưởng chừng như không gây ảnh
hưởng gì đến cuộc sống thực, nhưng thực ra để lại hậu quả vô cùng nặng nề cho nạn nhân.
Cá nhân bị công kích sẽ rơi vào trạng thái hoảng loạn, sợ hãi, sống ẩn mình trên cả
không gian mạng và ngoài đời thật. Rất nhiều người không chỉ bị bình luận tiêu cực
trên mạng, mà còn bị nói xấu ở ngoài đời thực. Hậu quả, họ sẽ dần sống khép kín,
trầm cảm, dễ có hành động tự tử. Ở Việt Nam, năm 2023, có tới 21% người từng
nhận mình là nạn nhân của những vụ công kích, bạo lực mạng; cứ 5 người thì 1
người đang chịu cảnh bị “tra tấn” tinh thần bởi những câu nói ác ý trên mạng. Trong
một tháng, có lúc tôi đọc được 3, 4 bài báo nói về những vụ tự tử vì bạo lực mạng.
Những bài viết xuyên tạc, bình luận tiêu cực cũng khiến không gian mạng trở nên
không lành mạnh, dễ “tiêm nhiễm” những tật xấu cho người sử dụng. Đặc biệt hơn,
trong xã hội hiện đại ngày nay, độ tuổi sử dụng mạng xã hội ngày càng trẻ hóa,
những bạn trẻ hầu như chưa có nhận thức về bạo lực mạng, dễ dàng bị cuốn theo
những bài viết, bình luận tiêu cực. Tình trạng này xảy ra càng lâu, không gian mạng
càng “bẩn”’, và nguồn nhân lực trẻ trong tương lai sẽ chỉ chú tâm vào việc chỉ trích,
nói xấu, không quan tâm đến công việc hay học hành. Đây là hậu quả mà không một
xã hội, quốc gia nào mong muốn.
Vậy chúng ta có thể chấm dứt tình trạng này không? Câu trả lời còn phụ thuộc vào ý
thức và sự quyết tâm của mỗi người. Tuy nhiên, chúng ta sẽ có một số giải pháp để
giảm thiểu những bài đăng xuyên tạc và bình luận tiêu cực trên không gian mạng.
Thứ nhất, các nhà trường, gia đình nên có những buổi giáo dục về cách sử dụng
mạng xã hội văn minh. Hãy giúp giới trẻ nhận thức về hậu quả khủng khiếp mà
những bài viết và bình luận tiêu cực đang gây ra, từ đó hướng dẫn họ những điều
nên và không nên làm trên không gian mạng. Đây là điều mà rất ít nhà trường và gia
đình quan tâm đến, nhưng nếu chúng ta không “uốn cây từ thuở cây non”, thì ‘cái
cây ấy” rất dễ bị những điều xấu “bẻ cong”.
Thứ hai, mỗi cá nhân nên biết điều tiết cảm xúc cá nhân của mình. Hầu hết, những
bài đăng và bình luận trên không gian mạng đều xuất phát từ cảm xúc bộc phát. Nếu
bạn thấy không thích một người, chớ vội viết những điều xuyên tạc hay hạ thấp
danh dự của họ. Hãy góp ý với họ bằng sự chân thành, lời nói nhẹ nhàng và lịch sự
nhất. Điều giúp một người nhận ra lỗi sai, đôi khi không phải là những tiếng chửi
lăng nhục. Và một tiếng chửi rủa còn có thể “hại chết” cuộc đời của một người.
Thứ ba, những người đang là nạn nhân của bạo lực mạng không nên im lặng và
chịu đựng. Chỉ khi bạn lên tiếng, mọi người mới biết vấn đề bạn đang gặp phải và
giúp đỡ bạn. Chỉ một giọt nước nhỏ thì không gội sạch được bụi bẩn, nhưng nếu
bạn sẻ chia, đoàn kết với mọi người, một làn nước sạch sẽ xóa đi toàn bộ những bài
viết và bình luận “bẩn”.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng chúng ta nên sử dụng những bài viết và bình luận
tiêu cực nhắm tới những người có lỗi nghiêm trọng trong xã hội (tù nhân, người có
động thái phản quốc,…). Chúng ta không nên làm những điều này. Khi gặp những
bài viết mang thiên hướng phản quốc, hãy liên hệ với Cục An ninh mạng hoặc Công
an. Như vậy, chúng ta cũng đã góp phần làm sạch không gian mạng và xã hội thực.
Như vậy, bài viết xuyên tạc và bình luận tiêu cực trên không gian mạng là điều mà
bất cứ ai cũng có thể gặp phải. Tuy nhiên, hãy trở thành người sử dụng mạng sáng
suốt để không bị lôi kéo vào những bài viết xấu, đồng thời biết cách đấu tranh khi
bản thân trở thành nạn nhân bạo lực mạng, bạn nhé!
Nghị luận về bạo lực học đường
Bạo lực học đường giờ đây đang trở thành một vấn đề nóng hơn bao giờ hết khi mà
lướt qua các mạng xã hội, các trang báo điện tử tràn lan các thông tin về nạn bạo
lực học đường. Nhà trường chính là ngôi nhà thứ 2 của các em học sinh. Tuy nhiên
sẽ như thế nào khi các em lại cảm thấy sợ hãi hay cô đơn trong chính ngôi nhà của mình?
Có thể hiểu bạo lực học đường bao gồm rất nhiều hành vi khác nhau gây tổn
thương đến học sinh bao gồm cả thể xác và tinh thần. Nó thường xảy ra giữa những
học sinh, bao gồm cả việc dọa nạt, tẩy chay hay đánh đập giữa các học sinh. Theo
nghiên cứu của nhiều chuyên gia về vấn đề này, trung bình mỗi năm tại Việt Nam
xảy ra khoảng 1800 vụ học sinh đánh nhau trong và ngoài trường học. Có thể nói
đây là một con số đáng báo động đỏ về vấn nạn này.
Vậy đâu là nguyên nhân của vấn đề này? Nguyên nhân đầu tiên dẫn đến tình trạng
này đó chính là do bản thân học sinh, sự thay đổi về mặt tâm sinh lí với một cái tôi
cá nhân quá cao .Chỉ cần những tác động, những kích thích xấu từ bên ngoài cũng
khiến học sinh học theo, ví dụ như những clip bạo lực trên mạng. Và nguyên nhân
chính nữa là do phía gia đình, nhà trường còn nặng về kiến thức văn hóa, đôi khi
lãng quên đi nhiệm vụ giáo dục con người “tiên học lễ, hậu học văn”, bố mẹ ít quan
tâm đến con cái hoặc thường xuyên nặng lời quát tháo.
Vấn đề này đã gây ra hậu quả nghiêm trọng, là biểu hiện về việc đạo đức của học
sinh ngày càng xuống cấp . Nó khiến cho học sinh trở nên hung hăng hơn, và nạn
nhân thì trở nên sợ sệt, không muốn đến trường vì sợ gặp kẻ bắt nạt . Nó làm xấu đi
hình ảnh của những học sinh thơ ngây trong mắt cộng đồng, xã hội.
Vì vậy cần có những giải pháp phù hợp cho vấn đề này. Về phía học sinh, sinh viên,
cần có ý thức rèn luyện và tìm hiểu, nâng cao ý thức về hành động cũng như hậu
quả của những hành động bạo lực đó. Đối với một số học sinh cá biệt, cần có sự kết
hợp giữa gia đình và nhà trường, giáo viên để uốn nắn, tránh phân biệt đối xử.
Như vậy, bạo lực học đường không chỉ là vấn đề của cá nhân trường học mà còn là
vấn đề của chính cộng đồng, xã hội. Hãy chung tay vì một môi trường học đường lành mạnh, tích cực.