Soạn bài Xa ngắm thác núi Lư | Ngữ văn 8 1. Chuẩn bị
Yêu cầu (trang 45 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
- Đọc trước văn bản Xa ngắm thác núi Lư; tìm hiểu và ghi chép lại những thông tin
về nhà thơ Lý Bạch giúp cho việc đọc hiểu bài thơ này. Hướng dẫn trả lời
- Lý Bạch (701-762) tự Thái Bạch, quê ở Lũng Tây (nay thuộc tỉnh Cam Túc)
- Khi 5 tuổi, gia đình ông chuyển đến sinh sống tại làng Thanh Liên, huyện Xương
Long thuộc Miên Châu (Tứ Xuyên).
- Lí Bạch xuất thân trong một gia đình thương nhân giàu có.
- Tài thơ văn của ông được bộc lộ ngay từ khi còn nhỏ, và đến năm 16 tuổi, danh
tiếng của ông đã nổi khắp vùng đất Tứ Xuyên. Nhưng vì chán chốn trần gian ông bỏ
lên núi Đái Thiên Sơn và bắt đầu cuộc đời ẩn sĩ.
- Ông là nhà thơ lãng mạn vĩ đại của Trung Quốc.
- Vì tính cách khoáng đạt, thơ lại hay nói đến cõi tiên nên Lí Bạch được gọi là “Thi tiên.” 2. Đọc hiểu:
* Trả lời câu hỏi cuối bài:
Câu 1 (trang 46 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Qua phần Dịch thơ, hãy xác định một số đặc điểm của thể thơ tứ tuyệt Đường luật
của bài Xa ngắm thác núi Lư. Hướng dẫn trả lời
- Bài có 4 câu và mỗi câu 7 chữ, trong đó các câu 1,2 hiệp vần với nhau ở chữ cuối.
Câu 2 (trang 46 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Có thể chia bài Xa ngắm thác núi Lư thành hai phần: câu đầu và ba câu còn lại. Hãy
cho biết nhiệm vụ mỗi phần của bài thơ. Hướng dẫn trả lời
- Phần 1: Miêu tả khung cảnh núi Hương Lô.
- Phần 2: Miêu tả khung cảnh thác nước núi Lư.
Câu 3 (trang 46 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Xác định vị trí đứng ngắm thác nước của Lý Bạch và cho biết lợi thế của việc chọn
điểm nhìn đó để quan sát và miêu tả cảnh vật. Hướng dẫn trả lời
- Vị trí đứng ngắm thác nước của tác giả: từ xa và ở vị trí thấp hơn so với chiều cao của thác nước.
- Lợi thế: Vị trí đó giúp nhà thơ có thể nhìn thấy toàn cảnh của thác nước.
Câu 4 (trang 46 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Vẻ đẹp của thác nước đã được Lý Bạch miêu tả như thế nào trong cả bài thơ? Hãy
phân tích để thấy được vẻ đẹp đó. Hướng dẫn trả lời
- Vẻ đẹp của thác nước đã được Lý Bạch miêu tả:
+ Câu thứ 2: Hình ảnh trung tâm của bức tranh là thác nước đã hiện lên ngay trước
mắt chúng ta qua việc dùng từ “quải” rất thành công của tác giả: từ “quải” (treo) đã
biến cái động thành tĩnh, vì đứng từ xa ngắm nên nhìn thác nước giống như một dải
lụa trắng được treo giữa vách núi và dòng sông phía trước. Từ “quải” đã mang lại
giá trị thẩm mĩ cao cho bài thơ, giúp cho hình tượng thác nước trở nên sống động và hùng vĩ.
+ Câu thứ 3: Tác giả đã miêu tả dòng thác chảy từ trên cao xuống “ba nghìn thước”
trong trạng thái động ở các phương diện:
Tốc độ dòng chảy: “phi” (bay) nhanh khủng khiếp.
Độ dốc của thác: “trực há” đổ thẳng xuống thành đường thẳng đứng vuông góc với dòng sông.
Độ cao: cao vời vợi tới ba nghìn thước.
= > Câu thơ như mở ra một không gian ba chiều rộng lớn, một khung cảnh hùng vĩ và tráng lệ.
+ Câu thứ tư: Dòng thác như dải Ngân Hà tuột khỏi chín tầng mây = > Thác nước
không chỉ kì vĩ mà rất đẹp và huyền ảo
Câu 5 (trang 46 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Em thích nhất hình ảnh nào trong bài thơ? Vì sao? Hãy chỉ ra biện pháp nghệ thuật
mà nhà thơ sử dụng để khắc họa hình ảnh đó. Hướng dẫn trả lời
Em thích nhất chi tiết:
Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên.
(Tưởng dải Ngân Hà tuột khỏi mây)
Dải Ngân Hà - một dải màu sáng nhạt với những vì tinh tú nhấp nháy, vắt ngang bầu
trời những đêm mùa hạ, không phải là một dòng sông thực, mà chỉ là một dòng
sông trong tưởng tượng. Nói cách khác, dòng Ngân Hà chỉ là một hình ảnh tưởng
tượng, có tính trừu tượng. Việc nhà thơ mang một cái trừu tượng để so sánh với cái
cụ thể đã làm cho cái cụ thể trừu tượng hơn.
Câu 6 (trang 46 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):
Qua vẻ đẹp của cảnh vật được miêu tả trong bài thơ, em có thể thấy được những
nét gì trong tâm hồn và tính cách của Lý Bạch? Hướng dẫn trả lời
- Qua vẻ đẹp của cảnh vật được miêu tả trong bài thơ, ta thấy Lí Bạch là người có
tấm lòng yêu thiên nhiên, trân trọng và tự hào đối với vẻ đẹp của thiên nhiên đất
nước. Đồng thời qua đó ta cũng thấy được tài thơ điêu luyện, tính cách hào phóng
và mạnh mẽ, dứt khoát của nhà thơ.
-----------------------------------------------------------------------------------