Soạn Văn 8 bài Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình của người khác
Đề bài (trang 27, SGK Ngữ văn 8, tập 1)
Em được dự một buổi thuyết trình về tác phẩm văn học yêu thích. Hãy lắng nghe và
ghi lại những ý chính của bài thuyết trình để làm tư liệu học tập. * Hướng dẫn:
Bước 1: Chuẩn bị trước khi nghe
- Tìm hiểu trước đề tài của bài thuyết trình, liệt kê những gì em đã biết, đang quan
tâm và muốn tìm hiểu thêm về đề tài của bài thuyết trình.
- Xác định mục đích nghe.
- Chuẩn bị giấy, bút… để ghi chép và đánh dấu hoặc gạch chân những thông tin quan trọng trong khi nghe.
Bước 2: Nghe và ghi chép
- Theo dõi và ghi lại những nội dung chính.
- Theo dõi các lập luận, bằng chứng mà người nói sử dụng để làm rõ các ý chính
của bài thuyết trình; ghi tóm tắt các nội dung đó bằng từ/ cụm từ…
- Chú ý điệu bộ, cử chỉ, tốc độ của giọng người nói và những nội dung được lặp đi
lặp lại, nhấn mạnh để xác định ý chính của bài thuyết trình.
- Ghi chú hoặc nêu câu hỏi về những điểm em chưa hiểu rõ hoặc chưa nghe kịp.
Bước 3: Đọc lại, chỉnh sửa và phản hồi
- Đọc lại và trao đổi nội dung
- Đối với những chỗ chưa rõ, nêu câu hỏi hoặc đề nghị người thuyết trình giải thích/
trình bày lại để bảm đảm bảo em hiểu đúng ý người nói. Bài tham khảo
- Hồ Xuân Hương là một hiện tượng hiếm hoi “nhà thơ nữ viết về phụ nữ”, người
manh nha cho việc đòi nữ quyền.
- Vẻ đẹp và số phận của người phụ nữ trong xã hội phong kiến được phản ánh qua
thơ Hồ Xuân Hương, tiêu biểu phải kể đến bài thơ “Bánh trôi nước”.
- Hồ Xuân Hương sinh ra vào khoảng cuối thế kỉ XVIII đầu thế kỉ XIX, hiện nay lai
lịch của bà vẫn còn là một điều bí ẩn.
- Nức tiếng là người có tài, thông minh, xinh đẹp lại giỏi thơ Nôm. Thế nhưng cuộc
đời của Hồ Xuân Hương năm lần bảy lượt đều gắn với phận “làm lẽ” nhưng không được hưởng hạnh phúc
- Bà được mệnh danh là “Bà chúa thơ Nôm”, sáng tác bao gồm cả chữ Nôm và chữ
Hán. “Bánh trôi nước” là bài thơ tiêu biểu viết về vẻ đẹp và số phận bi thương của
người phụ nữ trong xã hội xưa khi không được quyết định cuộc sống của chính bản
thân mình đồng thời là tiếng nói đòi bình đẳng cho người phụ nữ
- “Thân em vừa trắng lại vừa tròn
Bảy nổi ba chìm với nước non
Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn
Mà em vẫn giữ tấm lòng son.”
“Bánh trôi nước” được viết bằng chữ Nôm, theo thể thất ngôn tứ tuyệt, tức là bài thơ
gồm bốn câu, mỗi câu bảy chữ. Thể thơ này có nguồn gốc từ thơ Đường ở Trung
Quốc, tuân theo những niêm luật chặt chẽ.
- Thể thất ngôn tứ tuyệt súc tích, ngắn gọn, ngôn ngữ giản dị, mang nhiều tầng ý
nghĩa đã làm nên giá trị quý báu của “Bánh trôi nước” về cả mặt nội dung và nghệ thuật.
- Về nội dung, bài thơ mang nhiều tầng ý nghĩa: tả thực chiếc bánh trôi nước, ẩn dụ
hình ảnh người phụ nữ. Câu đầu miêu tả chiếc bánh trôi với hình dáng thật đẹp “vừa
trắng lại vừa tròn”, qua đó ca ngợi vẻ đẹp trong trắng, dịu dàng, điềm đạm của
người phụ nữ. Nhưng “bảy nổi ba chìm” cũng là số phận lênh đênh, lận đận.Câu thơ
thứ ba, hình dáng của chiếc bánh đẹp hay xấu, tròn hay méo đều phụ thuộc vào bàn
tay người nhào nặn. Mượn hình ảnh ấy, Hồ Xuân Hương thể hiện niềm thương cảm
cho số phận vô định của nữ nhi thời bấy giờ : phải phó mặc cuộc đời mình vào tay
người đàn ông, hạnh phúc hay khổ đau đều do người chồng quyết định. Qua đó, bà
khẳng định vẻ đẹp tâm hồn và phẩm chất truyền thống cao quý của phụ nữ Việt Nam.
- Về giá trị hiện thực, “Bánh trôi nước” đã thành công phản ánh, đả kích chế độ phụ
quyền và tư tưởng “trọng nam khinh nữ” đã đối xử bất công với người phụ nữ.
- Về mặt nghệ thuật, Hồ Xuân Hương mượn hình ảnh chiếc bánh trôi gần gũi với đời
thường để ẩn dụ hình ảnh người phụ nữ, nhận thấy qua các từ ngữ đặc tả chiếc
bánh (“trắng”, “tròn”, “bảy nổi ba chìm”, “rắn nát”, “lòng son”), thành ngữ “bảy nổi ba
chìm” để thể hiện số phận long đong của người con gái, điệp từ “vừa” để nhấn mạnh
vẻ đẹp của họ. Ngôn ngữ trong bài thơ giản dị, đậm chất dân gian (“mặc dầu”), mở
đầu bằng hai từ “Thân em” giống với cách mở đầu quen thuộc của ca dao than thân.
Giọng thơ nhịp nhàng cũng là yếu tố làm nên giá trị của “Bánh trôi nước”
- Qua đó, “Bánh trôi nước” thể hiện tài quan sát, liên tưởng, tưởng tượng của bà.
Bên cạnh đó, điểm mới của bài thơ này so với các sáng tác đương thời là lời bênh
vực, tiếng nói đấu tranh của chính một nhà thơ nữ như Hồ Xuân Hương, đại diện
cho phụ nữ - những con người thấp cổ bé họng, không được tôn trọng trong chế độ phong kiến. ..............................