lOMoAR cPSD| 48599919 Story:
Có một buổi họp lớn tại công ty, và CEO đã quyết định tổ chức một buổi thử nghiệm về kỹ năng lắng nghe
của mọi người. Ông giao nhiệm vụ rất đơn giản: mỗi người chỉ được phép nói một câu và người kế 琀椀 ếp
phải lắng nghe kỹ trước khi nói câu 琀椀 ếp theo.
Thử nghiệm bắt đầu. Người đầu 琀椀 ên nói: "Hãy lắng nghe người 琀椀 ếp theo." Người thứ hai nói: "Cảm
ơn, tôi sẽ chia sẻ quan điểm của mình." Tiếp theo, người thứ ba: "Lắng nghe không chỉ bằng tai mà còn bằng
cả trái 琀椀 m." Và vậy là mỗi người 琀椀 ếp theo 琀椀 ếp tục nói một câu ngắn gọn nhưng ý nghĩa về kỹ năng lắng nghe.
Tuy nhiên, khi đến lượt cuối cùng, người thứ mười bảy không kiềm chế được cảm xúc và bất ngờ hét lên: "Tôi thích ăn bánh quy!"
Cả phòng cười lớn vì sự bất ngờ của câu nói cuối cùng, nhưng CEO nhấn mạnh rằng thông điệp của buổi thử
nghiệm đã được truyền đạt: thực sự lắng nghe có thể đến từ mọi người, ở mọi thời điểm, và có thể đưa ra
điều gì đó hoàn toàn bất ngờ!
Chủ đề: Kỹ năng lắng nghe Chu trình lắng nghe Hình 5.3
Tập trung: Khâu đầu 琀椀 ên quan trọng trong quá trình giao 琀椀 ếp chính là tập trung. Tập trung nghĩa là
tại một thời điểm chỉ làm một việc duy nhất. Việc tập trung thể hiện sự tôn trọng người nói, qua đó khuyến
khích người nói cởi mở hơn, nghe chính xác thông điệp người nói muốn truyền tải và hiểu người đối thoại muốn nói gì.
Tham dự: Tập trung thôi chưa đủ mà 琀椀 ếp theo là phải tham dự. Nghĩa là chăm chú vào người nói sau đó
dùng phản hồi bằng những âm mũi họng và những từ có nghĩa đồng 琀 ạ thế ạ). Chính
việc tham dự bằng những động tác rất nhỏ này thôi cũng khiến người nói cảm giác được lắng nghe, được
hiểu, được chia sẻ từ đó người nói nhiệt 琀 ổi hơn.
Hiểu: Bước 琀椀 ếp theo trong chu trình lắng nghe chính là hiểu thông điệp của người nói phát ra. Để thể
hiện việc bạn hiểu điều người khác nói hãy chú ý các việc như lặp lại thông điệp của người nói, trình bày lại
nội dung của người nói theo cách hiểu của mình. Trong trường hợp bạn chưa thật sự chắc chắn rằng mình
hiểu đúng về những thông điệp mà người nói đưa ra hãy đặt các câu hỏi để xác nhận như: Có phải ý của anh
chị là…; Theo như tôi hiểu thì anh chị muốn nói….; Tôi hiểu như thế này có đúng không?
Ghi nhớ: Giai đoạn này đòi hỏi người nghe phải biết chọn lọc thông điệp chính mà người nói muốn truyền
tải, ghi chép những thông 琀椀 n cần thiết trong cuộc trò chuyện.
Hồi đáp: Sau khi đã hiểu, ghi nhớ các thông 琀椀 n, người nghe cần hồi đáp lại người nói bằng các cách như
cung cấp thông 琀椀 n cho người đối thoại hay giải đáp mọi thắc mắc cho người đối thoại hiểu vấn đề hơn. lOMoAR cPSD| 48599919
Hồi đáp tốt là khi người đối thoại thấy được lắng nghe và được hiểu, được khích lệ để 琀椀 ếp tục nói và có
trách nhiệm hơn với lời nói của mình.
Phát triển: Giao 琀椀 ếp là một quá trình, đến hồi đáp sẽ chấm dứt chu trình giao 琀椀 ếp, sự phát triển sẽ
giúp giao 琀椀 ếp bước sang một chu trình mới.
e. Tầm quan trọng của kỹ năng lắng nghe
Trong giao 琀椀 ếp, người ta quan niệm nói là bạc, im lặng là vàng, lắng nghe là kim cương. Như vậy, lắng
nghe đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với mỗi cá nhân trong giao 琀椀 ếp nói riêng, trong việc tu dưỡng,
rèn luyện nhân cách của bản thân. Lắng nghe để thu thập thông 琀椀 n, hiểu tốt nội dung người nói nói ra giúp cá nhân 琀
ến thức, trau dồi kinh nghiệm sống. Lắng nghe thể hiện sự tôn trọng người nói,
đồng thời thể hiện sự quan tâm của cá nhân về vấn đề được đề cập, khích lệ người nói, gây cảm 琀 ới
người nói. Nói một cách khác, lắng nghe thể hiện phép lịch sự trong giao 琀椀 ếp cần phải được rèn luyện
thường xuyên ở mỗi cá nhân.
1. Xây dựng Mối Quan Hệ : •
Lắng nghe tạo điều kiện cho sự gần gũi hơn trong mối quan hệ. Nó thể hiện sự tôn trọng, đồng cảm
và quan tâm đến người khác.
2. Hiểu Rõ Người Khác : •
Kỹ năng lắng nghe giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cảm xúc, suy nghĩ và quan điểm của người khác.
Điều này tạo ra cơ hội để xây dựng đồng cảm và sự kết nối.
3. Giao Tiếp Hiệu Quả : •
Lắng nghe là một phần quan trọng của quá trình giao 琀椀 ếp hiệu quả. Việc hiểu rõ người đối diện
giúp chúng ta truyền đạt thông điệp của mình một cách chính xác hơn.
4. Hỗ Trợ Xây Dựng Nhóm : •
Trong môi trường làm việc nhóm, kỹ năng lắng nghe tạo ra sự hiểu biết về ý kiến, nhận xét và đóng
góp của mỗi thành viên. Điều này có thể cải thiện tương tác và hiệu suất của nhóm.
5. Phát Triển Cá Nhân : •
Lắng nghe cũng giúp chúng ta phát triển bản thân. Nó mở ra cánh cửa cho sự học hỏi, hiểu biết và
khả năng 琀椀 ếp thu thông 琀椀 n mới.
6. Giải Quyết Xung Đột : •
Trong quá trình giải quyết xung đột, kỹ năng lắng nghe có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn về góc nhìn
của đối tác, từ đó 琀
ải pháp thỏa đáng cho cả hai bên. lOMoAR cPSD| 48599919
7. Điều Chỉnh Hành Động : •
Bằng cách lắng nghe người khác, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về mong muốn, nhu cầu và phản ứng
của họ, từ đó điều chỉnh hành động và phản ứng của mình một cách thích hợp.
c. Nguyên nhân dẫn đến lắng nghe kém Theo D.Torington,
75% các thông báo bằng miệng không được chú ý đến, bị hiểu sai hoặc nhanh chóng lãng
quên, còn khả năng hiểu, nắm bắt những ý nghĩa sâu sắc lại càng hiếm.
Tai kém (có vấn đề): Đây là nguyên nhân thực thể của mỗi cá nhân. Tai nghe kém do
nhiều nguyên nhân như sinh ra thính giác của bạn đã có vấn đề hoặc trong quá trình sống và
hoạt động chúng ta có những tác động khiến cho tai bị giảm đi chức năng sinh học của mình
như: nghe tai phôn nhiều, ở trong môi trường 琀椀 ếng ồn quá lớn hoặc thường xuyên làm
việc nghe điện thoại… Tai kém sẽ khiến cho việc bạn lắng nghe các sóng âm kém đi, việc lắng nghe và lắng nghe 琀
ực của bạn sẽ giảm hiệu quả. Thế nên, bản thân mỗi người cần
biết bảo vệ giác quan nói chung và bảo vệ thính giác nói riêng. Bởi vì khi có vấn đề về thính
giác thì mọi nỗ lực, cố gắng của chúng ta thường ít đem lại hiệu quả.
Môi trường lắng nghe: Môi trường lắng nghe quá ồn hoặc quá nhiều tạp âm (dù không to)
cũng khiến chúng ta khó để nghe có hiệu quả. Ồn ào, nhiều tạp âm khiến cho đầu óc căng
thẳng, tai làm việc rất mệt dẫn đến có lúc chúng ta chỉ thấy bùng nhùng trong tai mà không
nhận ra được âm thanh nào với âm thanh nào. Việc nghe thôi đã khó chưa nói gì đến việc
lắng nghe hay lắng nghe 琀
ực. Để hạn chế nguyên nhân này chỉ còn cách chúng ta lựa
chọn môi trường sống, môi trường để giao 琀椀 ếp phù hợp nhằm hạn chế sự ảnh hưởng của
琀椀 ếng ồn đến việc lắng nghe. Đặc biệt là trong các cuộc gặp mặt quan trọng.
Sự phức tạp của vấn đề trao đổi: trong khi trao đổi, có lúc thông 琀椀 n nhiều, mới lạ, khó
hiểu, ít liên quan đến người nghe dẫn đến việc mệt mỏi, căng thẳng mà lại không hiểu gì.
Trong trường hợp này người nghe thường chọn con đường dễ nhất là bỏ ngoài tai, không chú
ý lắng nghe nữa. Thế nên, trong quá trình nói phải 琀
ểu đối tượng nghe để đưa nội dung
phù hợp, lượng thông 琀椀 n vừa đủ. lOMoAR cPSD| 48599919
Một số nguyên nhân chủ quan về người nói như: Người nói nói nhỏ, giọng khó nghe
cũng là một nguyên nhân dẫn tới việc nghe kém hiệu quả.
Một số yếu tố chủ quan của người nghe không thuận 琀椀 ện: bụng đói, căng thẳng, mệt
mỏi, hoặc chủ điềm người nghe đánh giá là không hấp dẫn, thú vị, thông 琀椀 n cũ,… Tốc độ
tư duy cũng là vấn đề khiến việc lắng nghe kém hiệu quả. Tốc độ tư duy của con người cao
hơn nhiều tốc độ nói, vì vậy khi nghe người khác, chúng ta thường dư thời gian và chúng ta
dùng thời gian này vào việc suy nghĩ một vấn đề khác, nghĩa là chúng ta bị phân tán tư tưởng.
Cho nên, khi trình bày một vấn đề nào đó, cần đi thẳng vào vấn đề và nói một cách ngắn gọn,
không nên dài dòng mà cũng không nên nói quá chậm, vừa lãng phí thời gian, vừa dễ làm
người nghe mất tập trung.
Võ đoán, ngộ nhận: nghe người ta nói xong “suy bụng ta ra bụng người”.
Định kiến, thành kiến 琀椀 êu cực: Nghĩa là người nghe có những định kiến thành kiến 琀
椀 êu cực về người nói thì sẽ dễ bị định kiến này chi phối quá trình nghe dẫn đến việc nghe thiếu 琀
ộ nghe cũng bị ảnh hưởng.
Thiếu kiên nhẫn: để lắng nghe hiệu quả chúng ta cần kiên nhẫn với người khác để người ta
trình bày hết ý kiến của họ. Tuy nhiên, thực tế ít ai làm được điều đó. Hầu như chúng ta
thường tranh nhau nói. Khi nghe người khác nói, người nghe thường bị kích thích, muốn
được đáp trả ngay ý kiến đó. Nếu không kiềm chế, kiên nhẫn nghe thì việc lắng nghe hoàn
toàn không thể đem đến hiệu quả.
Thiếu quan sát bằng mắt: giao 琀椀 ếp bằng mắt giữ vai trò quan trọng trong giao 琀椀
ếp. Thế nên, lắng nghe không chỉ dùng tai mà dùng cả ánh mắt để lắng nghe. Dùng mắt để quan sát
nắm bắt các thông 琀椀 n phi ngôn ngữ. Trên cơ sở đó để phân 琀 ột cách tổng hợp các
thông 琀椀 n thu thập được mới có thể hiểu chính xác ý nghĩa điều người đối thoại muốn nói. Mặt khác, lOMoAR cPSD| 48599919
khi trò chuyện, việc thiếu giao 琀椀 ếp bằng mắt cũng sẽ khiến người nói cảm giác không được tôn trọng,
không được lắng nghe. Vì thế, người nói cũng nảy sinh cảm giác không muốn nói, không muốn chia sẻ.
Không muốn nghe: đây là một thói xấu khiến việc nghe thiếu hiệu quả. “Điếc hơn người
điếc là người không muốn nghe”. Với người điếc không nghe chúng ta có thể viết nhưng
với bản thân mỗi người đã không muốn nghe thì có trau dồi kỹ năng, có cố gắng nói bao nhiêu thì cũng vô ích.