Summary môn Tư tưởng Hồ Chí Minh | Trường đại học kinh doanh và công nghệ Hà Nội

lOMoAR cPSD| 47708777 Mục lục
Lời mở đầu ............................................................................................................................... 2
Nội dung ................................................................................................................................... 3 1.
Quan điểm của Hồ Chí Minh về Cần, Kiệm, Liêm, Chính. ....................................... 3
1.1. Định Nghĩa và biện pháp thực hiện: Cần, Kiệm, Liêm, Chính. ...................................... 3
1.2. Mối quan hệ giữa Cần, Kiệm Liêm, Chính. ..................................................................... 4 2.
Vai trò của Cần, Kiệm, Liêm, Chính. .......................................................................... 6
2.1. Vai trò của Cần đối với sinh viên - một số biện pháp thực hiện. .................................... 6
2.2. Vai trò của Kiệm đối với sinh viên - một số biện pháp thực hiện. .................................. 7
2.3. Vai trò của Liêm đối với sinh viên - một số biện pháp thực hiện. .................................. 8
2.4. Vai trò của Chính đối với sinh viên - một số biện pháp thực hiện. ................................. 9
Kết luận .................................................................................................................................. 11
Danh mục tài liệu tham khảo ............................................................................................... 11 1 lOMoAR cPSD| 47708777 Lời mở đầu
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, nơi mà giá trị đạo đức ngày càng được nhấn mạnh
trong mọi lĩnh vực của đời sống, việc nghiên cứu và hiểu sâu sắc về tư tưởng của Hồ Chí
Minh về đạo đức là hết sức quan trọng. Đặc biệt, đối với sinh viên – những người trẻ tuổi
đang ở giai đoạn hình thành và phát triển nhân cách, việc rèn luyện các phẩm chất đạo đức
Cần, Kiệm, Liêm, Chính không chỉ giúp họ xây dựng nền tảng vững chắc cho tương lai mà
còn góp phần quan trọng vào sự phát triển của xã hội. Qua bài tiểu luận này, chúng ta sẽ cùng
khám phá và phân tích sâu hơn về quan điểm của Bác Hồ - vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt
Nam, về vai trò của các phẩm chất đạo đức trên trong việc đào tạo và hoàn thiện nhân cách
sinh viên, từ đó đúc rút ra những bài học có giá trị cho thế hệ trẻ hiện nay. 2 lOMoAR cPSD| 47708777 Nội dung
1. Quan điểm của Hồ Chí Minh về Cần, Kiệm, Liêm, Chính.
1.1. Định Nghĩa và biện pháp thực hiện: Cần, Kiệm, Liêm, Chính.
Trong những năm 20 của thế kỷ XX, Bác Hồ đã khuyên con người, mà trước hết là cán
bộ lãnh đạo, quản lý phải “cần, kiệm, liêm, chính”, thiếu một trong bốn đức tính trên thì không
thể trở thành người lãnh đạo.
Tư tưởng này của Bác nhằm đề phòng ham muốn về vật chất, thói hiếu danh, kiêu ngạo,
tham ô, xa hoa, lãng phí. Người mong muốn mọi người giữ mình trong sạch. Bác Hồ cho rằng,
cán bộ nói chung, cán bộ quản lý, lãnh đạo nói riêng không phải là “quan cách mạng”, đứng
trên quần chúng mà là đầy tớ của nhân dân, công bộc của dân, cho nên phải rèn luyện, thực
hiện “cần, kiệm, liêm, chính” để xây dựng đất nước, lo cho dân. Ngày nay chúng ta tiếp tục kế
thừa tư tưởng, đạo đức đó của Hồ Chí Minh để chống tham nhũng, lãng phí, xây dựng đạo đức
cách mạng cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý ở nước ta là cấp bách.
“Cần”, theo tư tưởng Hồ Chí Minh là cần cù lao động, có tinh thần khuyến khích và
giúp đỡ người khác làm tốt công việc; là tích cực, chủ động, sáng tạo trong công việc mình
đảm nhiệm. Tính hiệu quả là yêu cầu bức thiết trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội
chủ nghĩa, thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế, nhất là cán bộ quản lý trong quá trình sản xuất,
kinh doanh. Có thể nói, “cần” trong giai đoạn phat triển và hội nhập ở nước ta là đức tính
không thể không có đối với người cán bộ quản lý.
“Kiệm”, có nghĩa là người lãnh đạo phải biết tiết kiệm thời gian, tiền của của mình và
của nhân dân, tiết kiệm trong đời sống, trong sinh hoạt; kiên quyết chống lãng phí, xa hoa của
cải của cá nhân, gia đình và xã hội. Tuy nhiên, cũng nên suy nghĩ đúng đắn về “kiệm”, không
nên hiểu “kiệm” chỉ có nghĩa hẹp, đòi hỏi cán bộ lãnh đạo, quản lý phải “thắt lưng, buộc bụng”,
nắm cơm với quả cà để xây dựng chủ nghĩa xã hội; hay cán bộ không được mua sắm và sử
dụng những phương tiện hiện đại phục vụ cho công việc trong khi đã có điều kiện. Như Bác
Hồ từng nói “khi có việc đáng làm, vì lợi ích cho đồng bào, cho Tổ quốc, thì dù bao nhiêu
công, tốn bao nhiêu của cũng vui lòng... việc đáng tiêu dùng mà không tiêu là bủn xỉn, dại dột 3 lOMoAR cPSD| 47708777
chứ không phải là “kiệm”. Cái mà chúng ta giáo dục, đấu tranh với cán bộ là lối sống gấp, lãng
phí, chạy theo thị hiếu không lành mạnh dẫn đến suy thoái về đạo đức, lối sống.
“Liêm” là không tham ô, tôn trọng tài sản cua công và của nhân dân. Để thực hiện mục
tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”, trước hết đội ngũ cán bộ
lãnh đạo, quản lý phải là tấm gương về “liêm”, cán bộ lãnh đạo, quản lý không nghiêm, phạm
vào các thói hư như tham ô, tư lợi bất chính, lãng phí... thì không mang lại niềm tin cho quần
chúng, làm suy yếu nội bộ Đảng và xã hội. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp của Đảng
đã trở thành tội phạm chỉ vì bất “liêm”.
“Chính” là việc phải dù nhỏ cũng phải làm, việc trái dù nhỏ cũng phải tránh. “Chính”
đòi hỏi người cán bộ phải có tính thẳng thắn, trung thực, làm theo lẽ phải, đấu tranh chống sự
giả dối, không trung thực, cơ hội, làm việc bất chính. “Chính” cũng có nghĩa gần với chân lý,
là cái gì có lợi cho Tổ quốc, cho nhân dân. Cái gì trái với lợi ích, Tổ quốc, của nhân dân không
phải là “chính”, không phải là chân lý. Người ra sức phụng sự Tổ quốc, nhân dân, tức là phục
tùng chính nghĩa và chân lý. “Chính” là một trong những phẩm chất, tư cách của người cán bộ,
đảng viên. Trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, giai đoạn mà Việt
Nam ra nhập Tổ chức Thương mại thế giới, người cán bộ cách mạng nhất thiết phải có những phẩm chất đó.
Cần, Kiệm, Liêm là gốc rễ của Chính. Nhưng một cây cần có gốc rễ, lại cần có ngành,
lá, hoa, quả, mới là hoàn toàn. Một người cần phải Cần, Kiệm, Liêm nhưng còn phải Chính
mới là người hoàn toàn
1.2. Mối quan hệ giữa Cần, Kiệm Liêm, Chính.
Người còn chỉ ra mối quan hệ: Cần, kiệm, liêm, chính tốt sẽ dẫn tới chí công vô tư, và
chí công vô tư, một lòng vì dân, vì nước thì nhất định sẽ thực hiện được cần, kiệm, liêm, chính.
Người đặc biệt lưu ý: “Trước nhất là cán bộ cơ quan, các đoàn thể, cấp cao thì quyền to, cấp
thấp thì quyền nhỏ. Dù to hay nhỏ có quyền mà thiếu lương tâm thì có dịp đục khoét, có dịp
ăn của đút lót, có dịp “dĩ công vi tư”. Người cũng còn chỉ ra một luận điểm rất quan trọng, có
giá trị vô cùng thiết thực: “Trước mắt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng 4 lOMoAR cPSD| 47708777
sản” mà ta được quần chúng yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách đạo
đức. Muốn hướng dẫn nhân dân mình phải làm việc trước cho người ta bắt chước”. Luận điểm
này thể hiện rõ một phương châm xây dựng đạo đức nêu gương tốt. Quần chúng nhân dân đã
và đang phàn nàn về một số cán bộ, đảng viên không thường xuyên tự rèn luyện phẩm chất
đạo đức, lối sống, không tự phê bình và phê bình để góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững
mạnh. Ở một số đảng bộ, chi bộ thực hiện việc tự phê bình chỉ làm qua loa, lấy lệ. Mấy ai
“dũng cảm” tự bộc bạch những hành vi tham ô, tham nhũng, làm giàu bất chính của mình; còn
việc phê bình góp ý cho nhau thì xuê xoa “dĩ hòa vi quý”. Chính vì vậy, một số cán bộ, đảng
viên đã tự đánh mất mình không còn “cái tâm” trong sáng của người lãnh đạo, người đầy tớ
trung thành của dân. Đó chính là do lãng quên việc rèn luyện tu dưỡng đạo đức cách mạng,
cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư mà Bác Hồ đã dạy.
Hồ Chí Minh chỉ ra rằng các đức tính Cần, Kiệm, Liêm, Chính có mối quan hệ chặt chẽ với nhau: -
Cần với kiệm phải đi đôi với nhau, như hai chân của con người :
Cần mà không kiệm, “thì làm chừng nào cào chừng ấy”. Cũng như một cái thùng
không có đáy; nước đổ vào chừng nào, chảy ra hết chừng ấy, không lại hoàn không.
Kiệm mà không cần, thì không tăng thêm, không phát triển được. Mà vật gì đã không
tiến tức phải thoái. Cũng như cái thùng chỉ đựng một ít nước, không tiếp tục đổ thêm vào, lâu
ngày chắc nước đó sẽ hao bớt dần, cho đến khi khô kiệt.
Cụ Khổng Tử nói: “Người sản xuất nhiều, người tiêu xài ít. Làm ra mau, dùng đi chậm
thì của cải luôn đầy đủ”. -
Chữ liêm phải đi đôi với chữ Kiệm. Cũng như Kiệm phải đi đôi với chữ Cần. Có
Kiệm mới Liêm được. Vì xa xỉ mà sinh tham lam.
Tham tiền của, tham địa vị, tham danh tiếng, tham ăn ngon, sống yên đều là Bất Liêm. 5 lOMoAR cPSD| 47708777 -
Cần, Kiệm, Liêm, là gốc rễ của Chính. Nhưng một cây cần có gốc rễ, lại cần có
ngành, lá, hoa, quả mới là hoàn toàn. Một người phải Cần, Kiệm, Liêm, nhưng còn phải
chính mới là người hoàn toàn. -
Cần, Kiệm, Liêm, Chính: là tứ đức của cin người, những đức tính không thể
thiếu được của con người, thiếu một đức tính sẽ không thành người, cũng như: “Trời thì có
bốn mùa… Đất thì có bốn phương… Thiếu một mùa thì không thành… Thiếu một phương thì không thành đất”.
2. Vai trò của Cần, Kiệm, Liêm, Chính.
2.1. Vai trò của Cần đối với sinh viên - một số biện pháp thực hiện.
"Cần" đóng một vai trò quan trọng, được xem là một trong những phẩm chất cốt lõi của
con người và cán bộ cách mạng. "Cần" thể hiện sự siêng năng, chăm chỉ, và nỗ lực không
ngừng trong công việc và lao động. Hồ Chí Minh đã nhấn mạnh rằng mỗi người cần phải cần
cù và siêng năng để đạt được tiến bộ trong xã hội và góp phần vào sự phát triển của đất nước.
Hồ Chí Minh cũng là tấm gương sáng về việc thực hành chữ "Cần", không chỉ qua lời nói mà
còn qua hành động cụ thể. Người đã đề cao và thực hành chữ "Cần" một cách bền bỉ và trung
thực, làm gương cho cán bộ và nhân dân noi theo.
Vai trò của Cần đối với sinh viên: “Cần” là một trong những đức tính quan trọng mà
sinh viên cần phải có. Đối với sinh viên, Cần không chỉ là sự chăm chỉ , siêng năng trong học
tập và lao động, mà còn là việc áp dụng phương pháp làm việc khoa học chủ động sáng tạo
trong mọi công việc. Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng với sinh viên, với vai trò là lực lượng tri
thức tương lai của đất nước, cần phải rèn luyện đức tính Cần để đóng góp vào sự phát triển của
xã hội và đất nước. Việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh
giúp sinh viên hình thành lối sống, quan điểm và thế giới quan đúng đắn, đồng thời giúp họ
kiên định và làm tốt hơn nhiệm vụ của mình. 6 lOMoAR cPSD| 47708777
Như vậy, Cần không chỉ là một đức tính các nhân, mà còn là một phần của bản sắc văn
hóa và tinh thần dân tộc mà mỗi sinh viên Việt Nam cần phải phấn đấu và thể hiện trong cuộc
sống hằng ngày của mình.
- Một số biện pháp thực hiện :
Học tập chăm chỉ: sinh viên cần phải đặt học tập lên hàng đầu và dành thời gian để
nghiên cứu, ôn tập và hoàn thành bài tập đúng hạn.
Tham gia các hoạt động xã hội: sinh viên có thể tham gia vào các hoạt động tình nguyện,
câu lạc bộ học thuật hoặc các tổ chức xã hội để phát triển kỹ năng và góp phần vào cộng đồng.
Tôn trọng và tuân thủ quy định: sinh viên cần tuân thủ các quy định và quy tắc của
trường, giữ gìn văn hóa đạo đức và tôn trọng người khác.
Đạt mục tiêu và làm việc hết mình: sinh viên cần đặt ra mục tiêu học tập và phấn đấu
để đạt được những thành tựu cao trong học tập và cuộc sống.
Tự rèn luyện và phát triển bản thân: sinh viên cần phải tự rèn luyện và phát triển các kỹ
năng mềm như giao tiếp, lãnh đạo và quản lý thời gian để trở thành người có ích cho xã hội.
2.2. Vai trò của Kiệm đối với sinh viên - một số biện pháp thực hiện.
“Kiệm” có vai trò rất quan trọng đối với sinh viên. Đây không chỉ là việc tiết kiệm vật
chất mà còn là việc rèn luyện phẩm chất đạo đức, thể hiện qua việc sử dụng hiệu quả thời
gian, công sức và tài nguyên. Sinh viên được khuyến khích thực hành “Kiệm” để phát triển
bản thân, tránh lãng phí và đóng góp vào sự phát triển của xã hội.
- Một số biện pháp thực hiện:
Tiết kiệm năng lượng: sử dụng điện và nước một cách tiết kiệm, tắt đèn khi không sử
dụng, không lãng phí nước. 7 lOMoAR cPSD| 47708777
Tiết kiệm thực phẩm: không lãng phí thực phẩm, ăn đủ nhưng không qua thừa, chế
biến thức ăn một cách tiết kiệm.
Tiết kiệm tài chính: tiết kiệm tiền bạc, không tiêu sài vô lý, đầu tư vào những việc có
ích cho bản thân và xã hội.
Tiết kiệm thời gian: sử dụng thời gian một cách hiệu quả, không lãng phí thời gian vào
những việc không cần thiết.
Tiết kiệm tài nguyên: bảo vệ môi trường, không lãng phí tài nguyên thiên nhiên như nước, rừng, đất đai.
Phản ánh và tự phê bình: tự phản ánh về hành vi của mình, nhận diện và sửa chữa
những hành vi lãng phí, không tiết kiệm.
Tuyên truyền và nâng cao nhận thức: tham gia vào các hoạt động tuyên truyền về lợi
ích của việc tiết kiệm, từ đó nâng cao nhận thức và thay đổi thói quen lãng phí trong cộng đồng sinh viên.
2.3. Vai trò của Liêm đối với sinh viên - một số biện pháp thực hiện.
“Liêm” là một trong những phẩm chất đạo đức cốt lõi mà sinh viên cần phải rèn luyện.
“Liêm” không chỉ là sự trung thực, không tham lam, không tham ô, mà còn là sự trong sạch
và đúng mực trong mọi mối quan hệ và hành vi. Đối với sinh viên, việc rèn luyện phẩm chất
“Liêm” giúp họ xây dựng được nhân cách vững vàng, tạo dựng niềm tin và uy tín trong mắt
người khác, đồng thời là nền tảng để phát triển các kỹ năng và kiến thức chuyên môn một
cách chính trực và bền vững.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng sinh viên phải có đức, có tài, và “Liêm” chính là một
phần không thể thiếu của “đức”. Sinh viên có “Liêm” sẽ không chỉ giúp bản thân họ tránh xa
khỏi những cám dỗ không lành mạnh, mà còn giúp họ trở thành những công dân có ích, 8 lOMoAR cPSD| 47708777
những người chủ tương lai của đất nước có khả năng đóng góp tích cực vào sự phát triển của xã hội.
- Một số biện pháp thực hiện :
Tự giác tu dưỡng: mỗi sinh viên cần tự giác rèn luyện bản thân, thực hiện lối sống
trong sạch, không tham lam, không tham ô, và luôn giữ gìn của công, của dân.
Gương mẫu: sinh viên nên làm gương trong việc thực hành đức tính Liêm, từ đó tạo ra
ảnh hưởng tích cực đến bạn bè và cộng đồng xung quanh.
Phân biệt đúng sai: luôn ý thức phân biệt rõ ràng giữa đúng và sai, xấu và tốt, từ đó
hình thành thái độ và hành vi đúng đắn.
Trách nhiệm và uy tín: xây dựng trách nhiệm và uy tín cá nhân thông qua việc thực
hiện Liêm trong mọi hoạt động, góp phần tạo dựng lòng tin với mọi người.
Học hỏi và tiến bộ: luôn ham học hỏi, ham làm việc, và ham tiến bộ, thay vì ham mê
địa vị, tiền tài và sung sướng.
Chống lãng phí: thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong mọi hoạt động, từ đó hỗ trợ
cho việc giữ gìn đức tính Liêm.
Bằng cách áp dụng những biện pháp trên, sinh viên không chỉ rèn luyện được đức tính
Liêm cho bản thân mà còn góp phần vào việc xây dựng xã hội liêm chính và phát triển. Đây
là những bước đi quan trọng trong việc hình thành nhân cách và đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
2.4. Vai trò của Chính đối với sinh viên - một số biện pháp thực hiện.
“Chính” đóng vai trò quan trọng đối với sinh viên. “Chính” không chỉ là sự chính trực,
chính danh trong mọi hành động và quan hệ xã hội, mà còn là việc thực hiện công việc một
cách minh bạch và đúng đắn. Đối với sinh viên, việc rèn luyện “Chính” giúp họ phát triển 9 lOMoAR cPSD| 47708777
nhân cách, tạo dựng niềm tin và uy tín trong mắt người khác, và là nền tảng để họ trở thành
những công dân có ích cho xã hội.
Hồ Chí Minh nhấn mạnh rằng sinh viên cần phải có “đức” và “tài”, và “Chính” là một
phần không thể thiếu của “đức”. Sinh viên có “Chính” sẽ không chỉ giúp bản thân họ tránh xa
khỏi những cám dỗ không lành mạnh, mà còn giúp họ trở thành những người chủ tương lai
của đất nước có khả năng đóng góp tích cực vào sự phát triển của xã hội.
Ngoài ra, “Chính” còn giúp sinh viên rèn luyện tinh thần trách nhiệm, sự tự giác trong
học tập và công việc, từ đó hình thành thói quen làm việc có kế hoạch, khoa học và hiệu quả.
Đây là những phẩm chất quan trọng giúp sinh viên không chỉ thành công trong học tập mà
còn trong sự nghiệp sau này.
- Một số biện pháp thực hiện :
Tôn trọng chân lý: luôn tìm kiếm và tôn trọng sự thật, lẽ phải, yêu cái đúng và ghét cái sai.
Sống ngay thẳng, thật thà: hành xử một cách trung thực, không gian dối, và dũng cảm
nhận lỗi khi mắc khuyết điểm.
Tự giác phấn đấu: luôn tự giác rèn luyện đạo đức, tự phê bình và phê bình, cầu thị, sửa
chữa khuyết điểm và khắc phục những mặt hạn chế.
Phát huy ưu điểm: nhận diện và phát huy những mặt tích cực và ưu điểm của bản thân,
từ đó tạo ra sức mạnh nội sinh.
Kiên trì tu dưỡng: theo đuổi việc rèn luyện các phẩm chất đạo đức theo tấm gương của
Hồ Chí Minh, như làm việc không vì lợi ích cá nhân mà vì lợi ích chung.
Giáo dục và tự học: tìm hiểu và học tập các nguyên lý của Chủ nghĩa Mác-Lenin và tư
tưởng Hồ Chí Minh, áp dụng vào thực tiễn và công việc. 10 lOMoAR cPSD| 47708777 Kết luận
Trong hành trình phấn đấu và học tập, sinh viên - những người chủ tương lai của đất
nước - cần phải không ngừng rèn luyện và phát huy các phẩm chất đạo đức "Cần, Kiệm,
Liêm, Chính" mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khắc sâu vào tâm trí mỗi người. "Cần" giúp
sinh viên phát triển tinh thần lao động siêng năng và sáng tạo; "Kiệm" dạy họ cách sử dụng
hiệu quả nguồn lực và thời gian; "Liêm" nhắc nhở về sự trung thực và tự trọng, là nền tảng
của mọi quan hệ xã hội; và "Chính" khẳng định tầm quan trọng của việc sống và làm việc
một cách chính trực, minh bạch.
Những phẩm chất này không chỉ là kim chỉ nam cho việc hình thành nhân cách và đạo
đức cách mạng của sinh viên mà còn là nền tảng vững chắc cho sự nghiệp học vấn và sự phát
triển toàn diện của bản thân. Chúng ta có thể thấy rằng, việc thực hiện và phát huy những đức
tính này không chỉ giúp sinh viên thành công trong học tập mà còn giúp họ trở thành những
công dân có ích, có khả năng đóng góp vào sự phát triển của xã hội và đất nước.
Qua đó, có thể khẳng định rằng, việc giáo dục và rèn luyện các phẩm chất đạo đức theo
tư tưởng Hồ Chí Minh là hết sức cần thiết và có ý nghĩa sâu sắc, không chỉ trong giai đoạn
học đường mà còn cả trong suốt cuộc đời mỗi con người. Đây chính là bản lĩnh và sức mạnh
tinh thần mà mỗi sinh viên cần phải không ngừng nỗ lực phấn đấu để đạt được, góp phần xây
dựng một xã hội ngày càng văn minh, tiến bộ và hạnh phúc.
Danh mục tài liệu tham khảo -
Sách giáo trình “Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh theo phương pháp tích cực”. -
Bài viết của báo Hà Giang với tiêu đề “Cần, Kiệm, Liêm, Chính, Chí công vô tư, trong
tư tưởng Hồ Chí Minh”. -
Bài viết của báo Quân đội nhân dân với tiêu đề “Cần, kiệm, liêm, chính, là tương lai, là
sinh mệnh của đất nước”. 11 lOMoAR cPSD| 47708777 -
Bài viết “Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về đức tính cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư” của Trang điện tử Ban quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh. 12