-
Thông tin
-
Quiz
Tài liệu quản trị thu mua - Quản trị học | Trường Đại Học Duy Tân
Tài liệu quản trị thu mua - Quản trị học | Trường Đại Học Duy Tân được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Quản trị học (MGT 201) 134 tài liệu
Đại học Duy Tân 1.8 K tài liệu
Tài liệu quản trị thu mua - Quản trị học | Trường Đại Học Duy Tân
Tài liệu quản trị thu mua - Quản trị học | Trường Đại Học Duy Tân được sưu tầm và soạn thảo dưới dạng file PDF để gửi tới các bạn sinh viên cùng tham khảo, ôn tập đầy đủ kiến thức, chuẩn bị cho các buổi học thật tốt. Mời bạn đọc đón xem!
Môn: Quản trị học (MGT 201) 134 tài liệu
Trường: Đại học Duy Tân 1.8 K tài liệu
Thông tin:
Tác giả:
Preview text:
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 1! !
CH¯¡NG 2: TI¾N TRíNH QU¾N TRÞ HO¾T 'ÞNG THU MUA
I. Mÿc ti•u vˆ mßi quan hß cÿa ho¿t .ßng thu mua trong tß chÿc
1. Mÿc ti•u cÿa bß ph¿n mua hˆng
Mÿc ti•u cÿa mßt tß chÿc mua hˆng &¿ng c¿p th¿ gißi v±ÿt xa nißm tin truyßn
thßng r¿ng vai tr˜ ch’nh cÿa vißc mua hˆng lˆ &ß c— &±ÿc hˆng ho‡ vˆ dßch vÿ &‡p
ÿng nhu c¿u nßi bß. 4ß hißu vai tr˜ cÿa vai tr˜ nˆy &ang thay &ßi nh± th¿ nˆo, chœng
ta ph¿i hißu mua hˆng lˆ g“, b¿t &¿u vßi mÿc ti•u ch’nh cÿa mßt tß chÿc mua hˆng &¿ng c¿p th¿ gißi.
¥ Mÿc ti•u 1: Cung c¿p li•n tÿc
Mua hˆng ph¿i thÿc hißn mßt sß ho¿t &ßng &ß &‡p ÿng c‡c y•u c¿u ho¿t &ßng cÿa
kh‡ch hˆng nßi bß, &— lˆ vai tr˜ truyßn thßng cÿa chÿc n9ng mua hˆng. Th±ßng xuy•n
h¡n kh™ng, mua hß trÿ c‡c nhu c¿u cÿa ho¿t &ßng th™ng qua vißc thu th¿p nguy•n
lißu, linh kißn, phÿ lißu, sÿa chÿa vˆ b¿o tr“ c‡c m¿t hˆng vˆ dßch vÿ. Vißc mua hˆng
cing c— thß hß trÿ c‡c y•u c¿u cÿa c‡c nhˆ ph‰n phßi chung chßu tr‡ch nhißm l±u trÿ
vˆ ph‰n phßi c‡c bß ph¿n thay th¿ ho¿c s¿n ph¿m hoˆn thißn cho kh‡ch hˆng. Mua
cing hß trÿ c‡c nh—m kÿ thu¿t vˆ c™ng nghß, &¿c bißt lˆ trong qu‡ tr“nh ph‡t trißn s¿n
ph¿m mßi vˆ gia c™ng c‡c qu‡ tr“nh quan trßng.
Vßi sÿ gia t9ng &‡ng kß vß gia c™ng ph¿n mßm, c‡c doanh nghißp ngˆy cˆng phÿ
thußc vˆo c‡c nhˆ cung c¿p b•n ngoˆi &ß cung c¿p kh™ng chß v¿t lißu vˆ s¿n ph¿m, mˆ
c˜n lˆ th™ng tin vß c™ng nghß, dßch vÿ vˆ c‡c ho¿t &ßng thi¿t k¿. Lˆ mßt tÿ lß lßn
trong tr‡ch nhißm qu¿n lý c‡c quy tr“nh kinh doanh chÿ chßt chuyßn sang c‡c nhˆ
cung c¿p, vißc mua hˆng ph¿i hß trÿ chi¿n l±ÿc nˆy b¿ng c‡ch cung c¿p d˜ng s¿n
ph¿m vˆ dßch vÿ ch¿t l±ÿng cao mˆ kh‡ch hˆng nßi bß y•u c¿u. Hß trÿ lußng nˆy &˜i
hßi ph¿i mua &ß thÿc hißn nhÿng vißc sau:
1. Mua s¿n ph¿m vˆ dßch vÿ vßi gi‡ ph¿i ch9ng
2. Mua chœng tÿ &œng ngußn
3. Mua chœng theo &œng ti•u chu¿n &‡p ÿng &±ÿc nhu c¿u cÿa ng±ßi sÿ dÿng 4. Mua &œng sß l±ÿng
5. S¿p x¿p giao hˆng vˆo &œng thßi &ißm
6. Y•u c¿u giao hˆng &œng kh‡ch hˆng nßi bß
Mua hˆng ph¿i &‡p ÿng nhu c¿u vß v¿t lißu vˆ hß trÿ cÿa ng±ßi d•ng nßi bß
(&™i khi c˜n &±ÿc gßi lˆ kh‡ch hˆng nßi bß). Vißc kh™ng &‡p ÿng &±ÿc nhu c¿u cÿa
kh‡ch hˆng nßi bß s¿ lˆm gi¿m sÿ tÿ tin mˆ ng±ßi d•ng c— trong vißc mua hˆng, vˆ hß
c— thß tÿ th±¡ng l±ÿng hÿp &ßng (mßt thÿc tißn gßi lˆ mua hˆng backdoor).
2& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
¥ Mÿc ti•u 2: Qu¿n lý quy tr“nh mua hˆng mßt c‡ch hißu qu¿
Vißc mua hˆng ph¿i qu¿n lý ho¿t &ßng nßi bß mßt c‡ch hißu qu¿ b¿ng c‡ch thÿc hißn nh± sau:
¥ X‡c &ßnh mÿc nh‰n sÿ
¥ Ph‡t trißn vˆ tu‰n thÿ ng‰n s‡ch hˆnh ch’nh
¥ Cung c¿p c¡ hßi &ˆo t¿o chuy•n nghißp vˆ t9ng tr±ßng cho nh‰n vi•n
¥ Gißi thißu mua s¿m &ß tr¿ c‡c hß thßng d¿n &¿n vißc t9ng mÿc chi ti•u, h—a &¡n
vˆ thanh to‡n hißu qu¿, vˆ sÿ hˆi l˜ng cÿa ng±ßi d•ng
Qu¿n lý mua hˆng c— ngußn lÿc h¿n ch¿ &ß qu¿n lý qu‡ tr“nh mua hˆng vˆ ph¿i
li•n tÿc lˆm vißc nh¿m c¿i thißn vißc sÿ dÿng c‡c ngußn lÿc nˆy. C‡c ngußn lÿc h¿n
ch¿ bao gßm c‡c nh‰n vi•n lˆm vißc trong bß, ng‰n quÿ, thßi gian, th™ng tin vˆ ki¿n
thÿc. Do &— c‡c tß chÿc th±ßng xuy•n t“m ki¿m nhÿng ng±ßi &‹ ph‡t trißn c‡c kÿ
n9ng c¿n thi¿t &ß &ßi ph— vßi nhißu lo¿i nhißm vÿ ph¿i &ßi m¿t b¿ng c‡ch mua hˆng.
Ng±ßi mua s¿m ph¿i t¿p trung vˆo vißc li•n tÿc c¿i ti¿n c™ng vißc ß c¿p &ß giao dßch
th™ng qua c‡c hß thßng thu mua hißu qu¿ nh¿m giÿ cho c‡c nhˆ cung c¿p hˆi l˜ng,
lˆm cho ng±ßi sÿ dÿng nßi bß dß dˆng h¡n.
¥ Mÿc ti•u 3: Ph‡t trißn ngußn cung c¿p
Mßt trong nhÿng mÿc ti•u quan trßng nh¿t cÿa chÿc n9ng mua lˆ lÿa chßn, ph‡t
trißn vˆ duy tr“ ngußn cung c¿p, mßt qu‡ tr“nh mˆ &™i khi &±ÿc m™ t¿ nh± lˆ c¡ sß hß
trÿ qu¿n lý. Vißc mua hˆng ph¿i theo s‡t c‡c &ißu kißn hißn t¿i cÿa thß tr±ßng cung
c¿p &ß &¿m b¿o r¿ng mua hˆng (1) lÿa chßn c‡c nhˆ cung c¿p c— t’nh c¿nh tranh, (2)
x‡c &ßnh c‡c nhˆ cung c¿p mßi c— kh¿ n9ng thÿc hißn xu¿t s¿c vˆ ph‡t trißn mßi quan
hß g¿n gii h¡n vßi c‡c nhˆ cung c¿p nˆy; (3)c‡c nhˆ cung c¿p hißn c—, vˆ (4) ph‡t
trißn c‡c nhˆ cung c¿p mßi kh™ng c¿nh tranh. B¿ng c‡ch &—, vißc mua hˆng c— thß lÿa
chßn vˆ qu¿n lý c¡ sß cung c¿p c— kh¿ n9ng cung c¿p c‡c lÿi th¿ vß hißu su¿t trong
chi ph’ s¿n ph¿m, ch¿t l±ÿng, c™ng nghß, ph‰n phßi vˆ ph‡t trißn s¿n ph¿m mßi.
Qu¿n lý c¡ sß cung c¿p y•u c¿u mua hˆng theo &ußi c‡c mßi quan hß tßt h¡n vßi
c‡c nhˆ cung c¿p b•n ngoˆi vˆ ph‡t trißn c‡c ngußn cung c¿p &‡ng tin c¿y vˆ ch¿t
l±ÿng cao. Mÿc ti•u nˆy cing &˜i hßi vißc mua hˆng trÿc ti¿p vßi nhˆ cung c¿p &ß
n‰ng cao n9ng lÿc hißn c— vˆ ph‡t trißn c‡c n9ng lÿc mßi. Mßt ph¿n tßt cÿa v9n b¿n
nˆy t¿p trung vˆo vißc mua s¿m c— hißu qu¿ c— thß &¿t &±ÿc mÿc ti•u nˆy nh± th¿ nˆo.
¥ Mÿc ti•u 4: X‰y dÿng c‡c mÿc ti•u ph• hÿp vßi c‡c b•n c— chÿc n9ng nßi bß
Vißc thu mua ph¿i li•n k¿t ch¿t ch¿ vßi c‡c nh—m chÿc n9ng kh‡c, lˆ kh‡ch hˆng
nßi bß cÿa vißc mua b‡n. 4™i khi chœng &±ÿc gßi lˆ c‡c b•n li•n quan, trong &— c—
mßt ph¿n &‡ng kß trong hißu qu¿ cÿa ho¿t &ßng thu mua. N¿u c‡c thˆnh ph¿n cÿa nhˆ
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 3! !
cung c¿p bß lßi vˆ g‰y ra sÿ cß cho s¿n xu¿t, th“ vißc mua hˆng ph¿i lˆm vißc ch¿t ch¿
vßi nhˆ cung c¿p &ß n‰ng cao ch¿t l±ÿng. T±¡ng tÿ nh± v¿y, ti¿p thß c— thß chi ti•u r¿t
nhißu cho qu¿ng c‡o vˆ qu¿ng c‡o, v“ v¿y vißc mua hˆng ph¿i &¿m b¿o r¿ng gi‡ c¿
c¿nh tranh vˆ thßa thu¿n mÿc dßch vÿ &ang &±ÿc &‡p ÿng. 4ß &¿t &±ÿc mÿc ti•u nˆy,
mua ph¿i ph‡t trißn mßi quan hß t’ch cÿc vˆ t±¡ng t‡c ch¿t ch¿ vßi c‡c nh—m chÿc
n9ng kh‡c, bao gßm ti¿p thß, s¿n xu¿t, kÿ s±, c™ng nghß vˆ tˆi ch’nh.
¥ Mÿc ti•u 5: Hß trÿ mÿc ti•u vˆ mÿc &’ch cÿa tß chÿc
C— l¿ mÿc ti•u mua hˆng quan trßng nh¿t lˆ hß trÿ c‡c mÿc ti•u vˆ mÿc &’ch cÿa tß
chÿc. M¿c d• &ißu nˆy nghe c— v¿ dß dˆng nh±ng kh™ng ph¿i lœc nˆo mÿc ti•u thu
mua cing tr•ng vßi mÿc ti•u cÿa tß chÿc. Mÿc ti•u nˆy hˆm ý r¿ng vißc mua hˆng c—
thß trÿc ti¿p ¿nh h±ßng &¿n hißu su¿t tßng thß (t’ch cÿc ho¿c ti•u cÿc) vˆ vißc mua
hˆng ph¿i li•n quan &¿n c‡c chß thß tß chÿc. V’ dÿ: gi¿ sÿ tß chÿc c— mÿc ti•u gi¿m
l±ÿng hˆng tßn kho trong chußi cung ÿng cÿa m“nh. Mua hˆng c— thß lˆm vißc vßi c‡c
nhˆ cung c¿p &ß ph‰n phßi sß l±ÿng nhß h¡n mßt c‡ch th±ßng xuy•n h¡n, d¿n &¿n
gi¿m hˆng tßn kho. C‡c ch’nh s‡ch nh± v¿y s¿ &±ÿc thß hißn qua sÿ c¿i thißn trong
b¿ng c‰n &ßi k¿ to‡n vˆ b‡o c‡o thu nh¿p cÿa c™ng ty. B¿ng c‡ch &—, mua hˆng c— thß
&±ÿc c™ng nh¿n lˆ mßt tˆi s¿n chi¿n l±ÿc cung c¿p mßt lÿi th¿ c¿nh tranh m¿nh m¿ tr•n thß tr±ßng.
¥ Mÿc ti•u 6: X‰y dÿng chi¿n l±ÿc mua s¿m t’ch hÿp hß trÿ c‡c chi¿n l±ÿc tß chÿc
Qu‡ nhißu chÿc n9ng mua hˆng kh™ng ph‡t trißn c‡c chi¿n l±ÿc vˆ k¿ ho¿ch ph•
hÿp vßi ho¿c hß trÿ c‡c chi¿n l±ÿc tß chÿc ho¿c k¿ ho¿ch cÿa c‡c chÿc n9ng kinh
doanh kh‡c. C— mßt sß lý do khi¿n vißc mua hˆng c— thß kh™ng t’ch hÿp k¿ ho¿ch cÿa
hß vßi k¿ ho¿ch cÿa c™ng ty. Thÿ nh¿t, mua s¿m nh‰n sÿ tr±ßc &‰y kh™ng tham gia
vˆo c‡c cußc hßp l¿p k¿ ho¿ch c¿p cao cÿa c™ng ty, bßi v“ hß th±ßng &±ÿc xem xŽt
cung c¿p mßt chÿc n9ng hß trÿ chi¿n thu¿t. Thÿ hai, qu¿n lý &ißu hˆnh th±ßng ch¿m
nh¿n ra nhÿng lÿi ’ch mˆ mßt chÿc n9ng mua hˆng &¿ng c¿p th¿ gißi c— thß cung c¿p.
V“ hai &ißu kißn nˆy &ang thay &ßi nhanh ch—ng n•n vißc mua hˆng &ang &±ÿc t’ch
hÿp trong qu‡ tr“nh l¿p k¿ ho¿ch chi¿n l±ÿc trong nhißu ngˆnh. Mßt bß ph¿n thu mua
t’ch cÿc trong quy tr“nh l¿p k¿ ho¿ch c™ng ty c— thß cung c¿p th™ng tin thß tr±ßng
cung c¿p, g—p ph¿n vˆo vißc l¿p k¿ ho¿ch chi¿n l±ÿc. Sÿ th™ng tin thß tr±ßng cung c¿p hißu qu¿ bao gßm:
¥ Gi‡m s‡t thß tr±ßng cung c¿p vˆ c‡c xu h±ßng (v’ dÿ nh± t9ng gi‡ nguy•n lißu,
ng¿n h¿n, thay &ßi nhˆ cung c¿p) vˆ gi¿i th’ch t‡c &ßng cÿa c‡c xu h±ßng nˆy l•n chi¿n l±ÿc cÿa c™ng ty
4& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
¥ X‡c &ßnh c‡c tˆi lißu quan trßng vˆ c‡c dßch vÿ c¿n thi¿t &ß hß trÿ chi¿n l±ÿc cÿa
c™ng ty trong c‡c l)nh vÿc ho¿t &ßng ch’nh, &¿c bißt lˆ trong qu‡ tr“nh ph‡t trißn s¿n ph¿m mßi
¥ X‰y dÿng c‡c ph±¡ng ‡n cung c¿p vˆ k¿ ho¿ch dÿ ph˜ng hß trÿ k¿ ho¿ch cÿa c™ng ty
¥ Hß trÿ nhu c¿u cÿa mßt tß chÿc vß c¡ sß cung ÿng c¿nh tranh toˆn c¿u vˆ &a d¿ng
2. Mßi quan hß cÿa bß ph¿n thu mua vˆ c‡c bß ph¿n kh‡c
Bß ph¿n Qu¿n lý V¿t t± vˆ thu mua &—ng mßt vai tr˜ r¿t quan trßng trong mßt
tß chÿc vˆ n— ph¿i c— mßi quan hß tßt vßi c‡c bß ph¿n kh‡c. C‡c bß ph¿n c— li•n quan
nhißu nh¿t lˆ: S¿n xu¿t, Thi¿t k¿ kÿ thu¿t, Qu¿n lý ch¿t l±ÿng vˆ Ph˜ng Tˆi ch’nh.
- Ph˜ng Qu¿n lý V¿t lißu vˆ Thi¿t k¿ Kÿ thu¿t
N¿u c¿ bß ph¿n qu¿n lý v¿t lißu vˆ bß ph¿n thi¿t k¿ kÿ thu¿t lˆm vißc c•ng
nhau th“ c‡c chi¿n l±ÿc &ßi mßi &±ÿc y•u c¿u nhißu c— thß &±ÿc x‰y dÿng vˆ thÿc
hißn. C¿ hai ph˜ng ban c— thß lˆm vißc c•ng nhau &ß ti•u chu¿n h—a v¿t lißu. Nhÿng
&ß xu¿t cÿa ban qu¿n lý nguy•n v¿t lißu lˆ r¿t quan trßng &ßi vßi bß ph¿n kÿ thu¿t.
- Ph˜ng Qu¿n lý vˆ Kißm tra Ch¿t l±ÿng V¿t t±
Vißc lÿa chßn vˆ lo¿i bß c‡c nguy•n v¿t lißu &‹ mua phÿ thußc vˆo c‡c th™ng
sß do bß ph¿n kißm tra ch¿t l±ÿng thi¿t l¿p. V“ v¿y, n¿u c¿ hai bß ph¿n c— quan hß
hÿp t‡c vˆ th‰n ‡i th“ vißc ch¿m thu mua nguy•n v¿t lißu c— thß tr‡nh &±ÿc.
- Bß ph¿n Qu¿n lý V¿t t± vˆ Tˆi ch’nh
Th™ng th±ßng, bß ph¿n tˆi ch’nh xu¿t quÿ cho bß ph¿n nguy•n v¿t lißu &ß mua
nguy•n v¿t lißu. C¿ hai bß ph¿n &ßu c— tr‡ch nhißm thanh to‡n cho nhˆ cung c¿p mßt c‡ch su™n s¿
- Thu mua vˆ bß ph¿n nghi•n cÿu vˆ ph‡t trißn
Ho¿t &ßng thu mua tham gia vˆo c‡c ho¿t &ßng nghi•n cÿu vˆ ph‡t trißn g¿n
&‰y &‹ trß thˆnh mßt v¿n &ß chi¿n l±ÿc h¡n bao giß h¿t. Ngoˆi sÿ hÿp t‡c nßi bß ch¿t
ch¿ giÿa c‡c ph˜ng ban, c‡c c™ng ty t“m ki¿m kh¿ n9ng cÿa nhˆ cung c¿p vß kÿ thu¿t,
thi¿t k¿, thÿ nghißm, s¿n xu¿t, dÿng cÿ, giao hˆng vˆ &‡p ÿng. H¡n bao giß h¿t, sÿ
hÿp t‡c giÿa c‡c bß ph¿n trong nghi•n cÿu vˆ &ßi mßi lˆ &ißu c¿n thi¿t cho sÿ thˆnh
c™ng l‰u dˆi cÿa c™ng ty vˆ lÿi nhu¿n. L‹nh &¿o vˆ gi¿i quy¿t v¿n &ß chung &±ÿc thÿc
hißn trong tß chÿc mua hˆng lˆ nhÿng c™ng cÿ hß trÿ ph‡t trißn c‡c s¿n ph¿m vˆ c™ng
nghß quy tr“nh quan trßng. (Narasimhan, et al, 2001)
C‡c ho¿t &ßng mua s¿m c— thß bao gßm &¿u t± vˆ ph‡t trißn rßng r‹i nh± &ˆo
t¿o ch¿t l±ÿng cho c‡c nhˆ cung c¿p, thay &ßi tß chÿc theo h±ßng hßi nh¿p, ph‡t trißn
mßi quan hß nßi bß m¿nh m¿ th™ng qua c‡c thˆnh vi•n trong nh—m ph‡t trißn chi¿n
l±ÿc, chia s¿ th™ng tin vˆ c‡c ho¿t &ßng ra quy¿t &ßnh chung. Tßng chi ph’ g¿n lißn
vßi nhÿng cam k¿t nˆy c— thß &±ÿc h¿ th¿p bßi mßt sÿ hÿp t‡c nßi bß vˆ k¿ ho¿ch nßi
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 5! !
bß hißu qu¿. H¡n nÿa, nhÿng lÿi ’ch nˆy c— thß &—ng g—p vˆo lÿi nhu¿n l‰u dˆi vˆ c¡ sß kinh doanh vÿng ch¿c.
H¿u h¿t qu‡ tr“nh hÿp t‡c vßi ph˜ng R & D li•n quan &¿n kÿ s± cÿa c™ng ty
li•n quan &¿n c‡c thˆnh ph¿n, v¿t lißu vˆ gi¿i ph‡p c™ng nghß cÿ thß. Th™ng th±ßng,
mÿc &ß &ßi mßi vˆ phÿc t¿p cÿa dÿ ‡n s¿ lˆm t9ng sÿ tham gia cÿa ng±ßi mua. Mÿc
&ß &—ng g—p mua hˆng trong ph‡t trißn s¿n ph¿m c— thß r¿t &a d¿ng tr•n c¡ sß b‡n
thßi gian, c¡ sß toˆn thßi gian vˆ vai tr˜ &ißu phßi dÿ ‡n. (Lakemond, et al, 2001)
Theo t‡c gi¿ &—, ph¿i c— mßt sß y¿u tß thœc &¿y nhu c¿u mua b‡n cßng t‡c:
1. Sÿ c— m¿t cÿa mßt tß chÿc nßi bß c— thß hß trÿ truyßn th™ng vˆ phßi hÿp trong ph‡t trißn s¿n ph¿m
2. N9ng lÿc, nh‰n sÿ cÿa ng±ßi mua vß nh‰n sÿ c— tr“nh &ß hßc v¿n, kÿ n9ng vˆ kinh
nghißm; &±ÿc hißu lˆ tß chÿc mua hˆng &‹ &±ÿc thi¿t l¿p
H“nh 4: C¿u h“nh cÿa ho¿t &ßng mua c•ng tham gia vˆo ho¿t &ßng nghi•n cÿu vˆ ph‡t trißn s¿n ph¿m
H“nh 4 tr“nh bˆy c‡c c¡ ch¿ tß chÿc kh‡c nhau &‹ &±ÿc gÿi ý &ß phßi hÿp c‡c giao
dißn chÿc n9ng giÿa c‡c ph˜ng ban cÿa mßt tß chÿc. Mua hˆng c— thß tham gia vˆo
mßt dÿ ‡n ph‡t trißn s¿n ph¿m dÿa tr•n sÿ hÿp t‡c trÿc ti¿p giÿa ng±ßi mua ho¿c nhˆ
ph‡t trißn vˆ kÿ s±. Vißc mua hˆng kh™ng thÿc sÿ &±ÿc t’ch hÿp trong nh—m dÿ ‡n
nh±ng &™i khi c— li•n quan &¿n sÿ hß trÿ. N—i chung, hÿp t‡c c— thß c— c¡ sß chuy•n
dÿng (ng±ßi mua lˆm vißc toˆn thßi gian trong c‡c dÿ ‡n ph‡t trißn), b‡n thßi gian
(mua ho¿t &ßng) ho¿c vai tr˜ &ißu phßi mˆ dÿ ‡n &±ÿc hß trÿ bßi nh—m mua hˆng tÿ
bß ph¿n. (Lakemond, et al, 2001)
6& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
H“nh 5 tr“nh bˆy c‡ch ti¿p c¿n kh‡c phß bi¿n &ßi vßi c‡c c™ng ty toˆn c¿u. C¿nh tranh
ngˆy cˆng gia t9ng vˆ y•u c¿u cÿa thß tr±ßng &‹ t¿o nhißu &ißu kißn h¡n cho nhißu
ngˆnh. Mßt khi, mßt nhˆ s¿n xu¿t m‡y photocopy vˆ hß thßng in cÿa Hˆ Lan thˆnh l¿p
v9n ph˜ng mua b‡n khu vÿc ß Ch‰u ç, nh¿m gi¿m thßi gian &±a s¿n ph¿m ra thß
tr±ßng, gi¿m chi ph’ vˆ t9ng c±ßng gi‡m s‡t c‡c ho¿t &ßng ph‡t trißn toˆn c¿u. Ban
&¿u, c¡ sß cung c¿p b•n ngoˆi nh¿m mÿc &’ch &ißu tra thß tr±ßng nhˆ cung c¿p ß
Ch‰u ç. Tuy nhi•n, sau &—, n— chuyßn sang x‰y dÿng vai tr˜ chuy•n gia thu mua vßi
tr‡ch nhißm cÿa ng±ßi mua tˆi kho¿n vˆ nhˆ nghi•n cÿu thß tr±ßng mua b‡n khu vÿc. (Lakemond, et al, 2001)
- Thu mua vˆ bß ph¿n s¿n xu¿t
Bß ph¿n qu¿n lý nguy•n v¿t lißu ph¿i c— mßi quan hß tßt vßi bß ph¿n s¿n xu¿t.
Qu¿n lý Nguy•n v¿t lißu chßu tr‡ch nhißm mua t¿t c¿ c‡c nguy•n v¿t lißu theo y•u c¿u
cÿa bß ph¿n s¿n xu¿t. N¿u nguy•n v¿t lißu c¿n thi¿t kh™ng &±ÿc cung c¿p &œng lœc th“
qu‡ tr“nh s¿n xu¿t c— thß bß dÿng l¿i vˆ g‰y ra tßn th¿t lßn. V“ v¿y, &ß ho¿t &ßng tr¡n
tru cÿa bß ph¿n s¿n xu¿t, bß ph¿n nguy•n v¿t lißu ph¿i &ß cao nhÿng y•u c¿u mßi nh¿t.
C— mßi quan hß chi¿n l±ÿc vˆ c— ý ngh)a giÿa c‡c ho¿t &ßng &±ÿc thÿc hißn bßi
c‡c ph˜ng ban mua b‡n vˆ s¿n xu¿t. C‡c nhˆ cung c¿p &±ÿc lÿa chßn kÿ l±ÿng vˆ mßi
quan hß ch¿t ch¿ vßi hß c— thß hß trÿ hißu qu¿ s¿n xu¿t vˆ &ß tin c¿y. Watts, et al.
(1992) nh¿n m¿nh t¿m quan trßng cÿa vißc &¿t &±ÿc sÿ &ßng thu¿n giÿa c‡c mÿc ti•u
mua b‡n, k¿ ho¿ch hˆnh &ßng, c‡c mÿc ti•u s¿n xu¿t vˆ kinh doanh. 4ß thÿc hißn vißc
nˆy, vißc mua ph¿i lˆ mßt ng±ßi tham gia &¿y &ÿ vˆo vißc x‰y dÿng vˆ trißn khai
chi¿n l±ÿc kinh doanh. Hßi nh¿p &‹ trß thˆnh mßt n9ng lÿc cßt l›i mßi cho r¿t nhißu
c™ng ty. Trong ph¿n nˆy cÿa cußn s‡ch, l¿p lu¿n trung t‰m lˆ chi¿n l±ÿc mua hˆng
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 7! !
ph• hÿp c— t‡c &ßng quan trßng &¿n vißc &¿t &±ÿc mÿc ti•u s¿n xu¿t vˆ mÿc ti•u kinh doanh tßng thß.
M™ h“nh &¡n gi¿n &±ÿc tr“nh bˆy tr•n cho th¿y c‡c t’ch hÿp mua hˆng vˆ thÿc tißn
mua hˆng c— ¿nh h±ßng ch’nh &¿n hißu su¿t s¿n xu¿t. V’ dÿ, sÿ k¿t nßi t’ch cÿc giÿa
thÿc hˆnh mua hˆng vˆ c‡c ho¿t &ßng s¿n xu¿t c— thß &±ÿc duy tr“ bßi sÿ t’ch hÿp cÿa
nhˆ cung c¿p vˆ qu¿n lý c¡ sß cung c¿p. B•n c¿nh &—, t’ch hÿp mua hˆng c— thß t9ng
c±ßng sÿ li•n k¿t giÿa thÿc tißn mua hˆng vˆ c‡c ±u ti•n vß s¿n xu¿t vˆ kinh doanh,
giœp vißc mua b‡n bß ph¿n qu¿n lý sÿ chœ ý qu¿n lý vˆ b¿o vß ngußn lÿc cÿa tß chÿc
dß dˆng h¡n. C— lý do &ß tranh lu¿n r¿ng b•n c¿nh ¿nh h±ßng &¿n hißu su¿t s¿n xu¿t,
t’ch hÿp mua thÿc sÿ c— thß thœc &¿y &¿u t± vˆo thÿc tißn mua hˆng c— ¿nh h±ßng &¿n
hißu su¿t s¿n xu¿t (Narasimhan, et al., 2001). Sÿ hÿp t‡c hißu qu¿ giÿa hai bß vßi sÿ
hÿp t‡c cÿa R & D c— thß t’ch cÿc ¿nh h±ßng &¿n vißc gi¿m chi ph’ vˆ ch¿t l±ÿng.
Tham gia c‡c qu‡ tr“nh ra quy¿t &ßnh cho phŽp x‰y dÿng mßt chußi gi‡ trß tÿ vißc gißi
thißu s¿n ph¿m mßi &¿n sÿ t•y bi¿n vˆ ph‰n phßi &‡ng tin c¿y.
4ißu quan trßng lˆ b¿n ph¿i hißu r¿ng mßt sß quy¿t &ßnh chi¿n l±ÿc mua hˆng, ch¿ng
h¿n nh± vißc lÿa chßn nhˆ cung c¿p, ký k¿t hÿp &ßng vˆ &‡nh gi‡ cÿa nhˆ cung c¿p,
kh™ng c— sÿ hÿp t‡c ch¿t ch¿ cÿa bß ph¿n s¿n xu¿t. R¿t th±ßng &— lˆ ki¿n thÿc kÿ
thu¿t ¿nh h±ßng &¿n sÿ hÿp t‡c b•n ngoˆi vßi nhˆ cung c¿p vˆ t9ng c±ßng t“m ki¿m
c‡c kh¿ n9ng s¿n ph¿m mßi. Trong thÿc t¿ doanh nghißp, &— lˆ n9ng lÿc s¿n xu¿t,
n9ng lÿc vˆ hißu qu¿ quy¿t &ßnh lÿa chßn nhˆ cung c¿p vˆ c‡c mßi quan hß. Khi n—i
&¿n hißu su¿t s¿n xu¿t, mßt sß xu h±ßng mßi c— thß &±ÿc &ißu tra. Trong thÿc t¿ cÿa
kh‡ch hˆng trong t¿p trung vˆ t•y bi¿n c‡c chi¿n l±ÿc nh± kÿ s± theo thÿ tÿ ho¿c x‰y
dÿng theo thÿ tÿ &‹ &±ÿc &±a l•n. C‡c c™ng ty c— xu h±ßng c¿t gi¿m tßng chi ph’
chußi cung ÿng cÿa hß cing nh± cß g¿ng &‡p ÿng mong &ÿi cÿa kh‡ch hˆng dß bay
h¡i. Mßi quan hß nhˆ cung c¿p hißu qu¿ vˆ hißu su¿t hß trÿ nhÿng chi¿n l±ÿc nˆy vˆ
cho phŽp hißu qu¿ s¿n xu¿t cao. B•n c¿nh &—, khi gißi thißu nhÿng xu h±ßng mßi nˆy,
sÿ hÿp t‡c ch¿t ch¿ vˆ chia s¿ th™ng tin lˆ c¿n thi¿t, v’ dÿ nh± hß trÿ bßi hß thßng
nh¿p lßnh, theo d›i kh‡ch hˆng, s¿n xu¿t, mua s¿m vˆ tˆi ch’nh (Narasimhan, et al., 2001).
8& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
Tuy nhi•n, c‡c cußc &ißu tra &±ÿc thÿc hißn trong c‡c doanh nghißp trong ngˆnh s¿n
xu¿t vˆ dßch vÿ &‹ cho th¿y mßt quan &ißm kh‡c vß t’ch hÿp mua. Theo &—, l‹nh &¿o
c¿p cao c— kÿ vßng th¿p &—ng g—p vˆo quy ho¿ch thß tr±ßng, dÿ b‡o, &ßi mßi s¿n
ph¿m vˆ x‰y dÿng chi¿n l±ÿc. C— l¿ nhißu nh¿t, &— lˆ v“ thi¿u sÿ hÿp t‡c giÿa c‡c
ph˜ng ban, sÿ thi¿u cam k¿t vˆ quan &ißm toˆn dißn vß c™ng ty. 4ßng thßi, ph¿n lßn
c‡c c™ng ty b¿t &¿u chuyßn tÿ vißc mua s¿m th±ßng xuy•n sang vai tr˜ ti•n phong,
li•n chÿc n9ng vˆ hÿp t‡c h¡n (Petersen, et al., 2005).
- Thu mua vˆ ho¿t &ßng logistic
Duy tr“ chußi cung ÿng hißu qu¿ vˆ &œng thßi h¿n phÿ thußc vˆo hißu qu¿ ho¿t &ßng
logistics. C‡c mßi quan hß vˆ chi¿n l±ÿc cÿa nhˆ cung c¿p x‡c &ßnh hˆnh &ßng h¿u
c¿n vˆ &±a ra mßt th‡ch thÿc &ßi vßi bß ph¿n h¿u c¿n &ß thÿc hißn c‡c ho¿t &ßng hißu
qu¿ vß chi ph’ vˆ c— k¿ ho¿ch tßt. Trong ho¿t &ßng logistics n—i chung phÿ thußc vˆo
vß tr’ &ßa lý cÿa nhˆ cung c¿p, lo¿i hˆng ho‡, bao b“ vˆ ng±ßi v¿n chuyßn cing nh± c‡c
v¿n &ß hˆnh ch’nh. Nhu c¿u kh‡ch hˆng vˆ c‡c v¿n &ß vß hißu qu¿ vß chi ph’ g¿n &‰y
&‹ &¿t ra mßt trß ng¿i cho h¿u c¿n vˆ v¿n t¿i vˆ c‡ch ti¿p c¿n Just-In-Time (JIT) (Christensen, 1996).
An Enabler &ß &‡p ÿng t¿t c¿ c‡c y•u c¿u lˆ sÿ hÿp t‡c ch¿t ch¿ giÿa c‡c ph˜ng ban
vˆ hß trÿ l¿n nhau. Tß chÿc mua ph¿i bi¿t t¿t c¿ c‡c v¿n &ß h¿u c¿n khi thi¿t l¿p chi¿n
l±ÿc nhˆ cung c¿p mßi. Þ &‰y c¿n t¿p trung vˆo l¿p k¿ ho¿ch, dÿ b‡o vˆ &ßnh vß hˆng
tßn kho, quy ho¿ch n9ng lÿc vˆ kho¿ng c‡ch v¿n chuyßn. Nh—m mua hˆng c¿n hß trÿ
ph‡t hˆnh &¡n &¿t hˆng, kißm so‡t sß l±ÿng vˆ l¿p k¿ ho¿ch. Ngoˆi ra c˜n c— nhißu lÿi
’ch cho ng±ßi mua khi hß mua hˆng cÿa JIT. 4ißu nˆy bao gßm gi¿m chi ph’ v¿n
chuyßn linh kißn, v¿n chuyßn, lˆm l¿i, dß dˆng th‡o dÿ, ph‡t hißn nhanh ch—ng c‡c
khuy¿t t¿t, ’t nhˆ cung c¿p ký hÿp &ßng, ’t c¿n kißm tra, nhanh ch—ng ph¿n ÿng vßi
nhÿng thay &ßi vß kÿ thu¿t (Schonberger, et al., 1984). B¿ng c‡ch th¿o lu¿n chŽo chÿc
n9ng c¿n ph¿i th¿o lu¿n vß h“nh thÿc, vß tr’ vˆ c‡c th™ng sß v¿n chuyßn ph• hÿp. Phßi
hÿp quy ho¿ch n9ng lÿc ph¿i &±ÿc thÿc hißn &ß tßi &a h—a vißc sÿ dÿng ph±¡ng tißn
vˆ gi¿m l±ÿng ch¿t th¿i v’ dÿ: thßi gian chß &ÿi, thißt h¿i vˆ v¿n chuyßn hˆng ho‡ sai.
Petersen, et al. (2005) nh¿n m¿nh r¿ng c‡c hˆnh &ßng hÿp t‡c &˜i hßi ph¿i c— sÿ trao
&ßi th™ng tin vˆ chia s¿ th™ng tin tßt h¡n giÿa c‡c tß chÿc trong vˆ ngoˆi. ïng cing
tuy•n bß r¿ng k¿ ho¿ch hÿp t‡c c— thß &±ÿc dÿ ki¿n s¿ &˜i hßi r¿ng th™ng tin chia s¿ c— ch¿t l±ÿng cao.
C‡c ho¿t &ßng logistics &±ÿc tß chÿc tßt vˆ c— k¿ ho¿ch r¿t th±ßng c— mÿc &ß kh™ng
ch¿c ch¿n cao. V“ nhißu doanh nghißp toˆn c¿u &‹ ph¿i &ßi m¿t vßi h¿u qu¿ cÿa sÿ gia
t9ng kho¿ng c‡ch giÿa ng±ßi mua vˆ nhˆ cung c¿p vˆ sÿ phÿc t¿p cao h¡n cÿa c‡c
m¿ng l±ßi v¿n t¿i. Tß chÿc mua hˆng ho¿t &ßng nh± mßt tß chÿc trung gian nßi bß c—
thß hß trÿ c‡c ho¿t &ßng th±ÿng ngußn vˆ h¿ l±u &ß t9ng t’nh dÿ b‡o vˆ &¿t ra lßch
tr“nh ch’nh x‡c vˆ thÿc t¿.
II.Ti¿n tr“nh qu¿n trß mua hˆng
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 9! !
Trong ph¿n nˆy, chœng t™i xem xŽt chi ti¿t qu‡ tr“nh mua hˆng, bao gßm t¿t c¿ c‡c
b±ßc c¿n ph¿i hoˆn thˆnh khi mßt ai &— trong tß chÿc y•u c¿u mßt sß s¿n ph¿m, v¿t
lißu, ho¿c dßch vÿ. Nh± &‹ n•u trong ph¿n gißi thißu, mua lˆ mßt qu‡ tr“nh gßm t¿t c¿
c‡c ho¿t &ßng li•n quan &¿n vißc x‡c &ßnh nhu c¿u, &ßnh vß vˆ lÿa chßn nhˆ cung c¿p,
&ˆm ph‡n c‡c &ißu kho¿n vˆ theo d›i &ß &¿m b¿o hißu qu¿ cÿa nhˆ cung c¿p. Chu kÿ
thu mua &±ÿc tr“nh bˆy cÿ thß th™ng qua h“nh minh ho¿. Thu¿t ngÿ nˆy bao gßm t¿t
c¿ c‡c b±ßc b¿t bußc, tÿ vißc x‡c &ßnh ban &¿u c‡c y•u c¿u, &¿n vißc mua s¿m / mua
hˆng, th™ng qua vißc thu hßi hˆng ho‡ vˆ cußi c•ng lˆ thanh to‡n cho nhˆ cung c¿p
khi hˆng ho‡ &±ÿc nh¿n . Tß Dÿ ‡n Kh‡ch hˆng b•n trong chÿc B¿t #¿u ! K¿t thœc ! Dÿ Lˆm r› c‡c X‡c #ßnh/lÿa chßn T¿o hÿp Ti¿p nh¿n -o l±ßng b‡o y•u c¿u nhˆ cung c¿p #ßng v¿t lißu hißu qu¿ Nhˆ cung c¿p c¿n thÿc hißn
H“nh 1.3 : Ti¿n tr“nh qu¿n trß thu mua
C— hai &ißu c¿n l±u ý khi m™ t¿ qu‡ tr“nh mua hˆng. Thÿ nh¿t, nß lÿc cÿa mßt
c™ng ty dˆnh cho nhÿng ho¿t &ßng nˆy s¿ kh‡c bißt r¿t nhißu so vßi qu‡ tr“nh m™
phßng lý thuy¿t. Qu‡ tr“nh mua hˆng d¿n &¿n mßt hÿp &ßng trß gi‡ 30 tÿ &™ la cho
m‡y bay chi¿n &¿u r¿t kh‡c bißt so vßi vißc mua s¿m th±ßng xuy•n v¿t t± v9n ph˜ng.
Thÿ hai, trong qu‡ tr“nh thanh to‡n ho‡ &¡n, c‡c c™ng ty th±ßng c— thß &¿t &±ÿc lÿi
th¿ c¿nh tranh b¿ng c‡ch thÿc hißn c‡c ho¿t &ßng nˆy tßt h¡n so vßi &ßi thÿ c¿nh
tranh. V’ dÿ, nhißu tß chÿc sÿ dÿng c‡c hß thßng th™ng tin &ß tÿ &ßng chu¿n bß c‡c thÿ
tÿc mua hˆng th™ng th±ßng, trong khi mßt sß kh‡c sÿ dÿng c‡c &ßi qu¿n lý ngußn
cung &ß c¿i thißn k¿t qu¿ &‡nh gi‡ vˆ lÿa chßn nhˆ cung c¿p.
Ph¿n nˆy tr“nh bˆy qu‡ tr“nh mua hˆng nh± lˆ mßt chu kÿ bao gßm s‡u giai &o¿n ch’nh: 1.Nghi•n cÿu vˆ dÿ b‡o 2.Ph‰n t’ch nhu c¿u
3.X‡c &inh vˆ lÿa chßn nhˆ cung c¿p 4. X‰y dÿng hÿp &ßng 5.Ti¿p nh¿n NVL
6.4o l±ßng vˆ &‡nh gi‡ hißu qu¿
10& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
C‡c giai &o¿n nˆy c— thß kh‡c nhau ß c‡c tß chÿc kh‡c nhau, t•y thußc vˆo
vißc mua hˆng &ang t“m ki¿m mßt m¿t hˆng mßi ho¿c mua l¿p &i l¿p l¿i hay kh™ng, vˆ
lißu c— mßt quy tr“nh ph• duyßt &±ÿc th™ng b‡o cho c‡c giao dßch mua v±ÿt qu‡ sß
tißn cÿ thß. C‡c m¿t hˆng mßi y•u c¿u mua hˆng dˆnh nhißu thßi gian h¡n l•n ph’a
tr±ßc &‡nh gi‡ c‡c ngußn tißm n9ng. Mÿc l¿p l¿i th±ßng c— ngußn &‹ &±ÿc ph• duyßt &‹ c— s¿n.
Lußng quy tr“nh thß hißn trong h“nh 1.3 th±ßng &±ÿc gßi lˆ ti¿n tr“nh thu mua, v“ n—
ghi t¿t c¿ c‡c giai &o¿n tÿ khi b¿t &¿u c— nhu c¿u, th™ng qua ph¿n thanh to‡n. Mßt
lußng tˆi lißu &i c•ng vßi sÿ v¿n &ßng cÿa c‡c &¡n &¿t hˆng vˆ tˆi lißu trong qu‡ tr“nh
thu mua &ß thanh to‡n. Vß m¿t lßch sÿ, vißc chu¿n bß vˆ qu¿n lý c‡c hß s¡ mua hˆng
th’ch hÿp lˆ mßt qu‡ tr“nh m¿t thßi gian. H¿u h¿t c‡c c™ng ty &‹ s¿p x¿p hÿp lý qu‡
tr“nh lußng tˆi lißu &ß gi¿m gi¿y tß vˆ xÿ lý y•u c¿u cho mßi l¿n mua hˆng. Bß c™ng
cÿ &±ÿc sÿ dÿng &ß &¿t &±ÿc hißu qu¿ trong giao dßch mua &±ÿc &ßnh ngh)a rßng r‹i lˆ
mua s¿m &ißn tÿ. C‡c c™ng ty &ang sÿ dÿng c‡c c™ng cÿ mua s¿m &ißn tÿ &ß qu¿n lý
d˜ng ch¿y cÿa tˆi lißu b¿ng c‡ch (1) tÿ &ßng ho‡ qu‡ tr“nh t¿o tˆi lißu vˆ (2) truyßn t¿i
tˆi lißu &ißn tÿ &¿n nhˆ cung c¿p. Lÿi ’ch cÿa vißc t¿o vˆ truyßn t¿i c‡c tˆi lißu li•n
quan &¿n mua b‡n &ißn tÿ bao gßm nhÿng &ißu sau &‰y:
1. Xÿ lý ¿o c‡c thÿ tÿc gi¿y tß vˆ gi¿y tß
2. Gi¿m thßi gian giÿa c¿n c™ng nh¿n vˆ gi¿i ph—ng vˆ nh¿n &¡n &¿t hˆng
3. C¿i thißn truyßn th™ngbßi vßi doanh nghißp vˆ nhˆ cung c¿p 4. Gi¿m sai s—t
5. Mßt doanh nghißp nhˆ n±ßc gi¿m &¿u t±
6. Gi¿m thßi gian dˆnh cho vißc thu mua nh‰n vi•n vß &¡n &¿t hˆng ch¿ bi¿n vˆ ho‡
&¡n, vˆ dˆnh nhißu thßi gian h¡n cho c‡c ho¿t &ßng mua b‡n c— gi‡ trß chi¿n l±ÿc
1. Nghi•n cÿu vˆ dÿ b‡o
Trong qu‡ tr“nh &ißu hˆnh vˆ thÿc hißn c‡c c™ng vißc hˆng ngˆy, nhˆ qu¿n trß lu™n
ph¿i &±a ra c‡c quy¿t &ßnh kh‡c nhau mˆ kh™ng thß bi¿t mßt c‡ch ch’nh x‡c t±¡ng lai
s¿ x¿y ra nh± th¿ nˆo. Doanh nghißp c¿n ph¿i chu¿n bß c‡c ngußn lÿc nh± nguy•n v¿t
lißu, nhi•n lißu, lÿc l±ÿng lao &ßng, m‡y m—c thi¿t bß vˆ c‡c ngußn lÿc kh‡c mˆ
kh™ng bi¿t mßt c‡ch ch’nh x‡c doanh sß b‡n hˆng vˆ nhu c¿u kh‡ch hˆng vß s¿n ph¿m
s¿ lˆ bao nhi•u. 4ß c— thß &±a ra c‡c quy¿t &ßnh nˆy mßt c‡ch t±¡ng &ßi ch’nh x‡c,
&˜i hßi doanh nghißp ph¿i thÿc hißn tßt c™ng t‡c dÿ b‡o. V¿y dÿ b‡o lˆ g“?
Dÿ b‡o lˆ khoa hßc vˆ nghß thu¿t ti•n &o‡n c‡c sÿ vißc c— thß s¿ x¿y ra trong t±¡ng
lai. T’nh khoa hßc cÿa dÿ b‡o thß hißn ß chß khi ti¿n hˆnh dÿ b‡o ng±ßi ta ph¿i c9n
cÿ tr•n c‡c dÿ lißu ph¿n ‡nh t“nh h“nh thÿc t¿ trong qu‡ khÿ vˆ hißn t¿i, c9n cÿ vˆo xu
th¿ tr•n c¡ sß khoa hßc &ß dÿ &o‡n nhÿng sÿ vißc c— thß s¿ x¿y ra trong t±¡ng lai.
Ng±ßi ta c— thß sÿ dÿng ph±¡ng ph‡p &ßnh l±ÿng tr•n c¡ sß mßt sß m™ h“nh to‡n hßc
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 1 !
nˆo &— &ß &±a ra nhÿng dÿ b‡o cho t±¡ng lai. Ph±¡ng ph‡p &ßnh l±ÿng c— t’nh khoa
hßc cao vˆ lˆm c¡ sß cho nhˆ qu¿n trß &±a ra quy¿t &ßnh vß dÿ b‡o. Tuy nhi•n, nhu
c¿u vß s¿n ph¿m kh™ng ph¿i khi nˆo cing ßn &ßnh, cß &ßnh mˆ n— lu™n bi¿n &ßng &˜i
hßi c‡c nhˆ qu¿n trß ph¿i sÿ dÿng k¿t hÿp vßi ph±¡ng ph‡p nghß thu¿t.
Nghß thu¿t trong dÿ b‡o thß hißn ß chß nhˆ qu¿n trß ph¿i sÿ dÿng tˆi ph‡n &o‡n,
kinh nghißm trong nhÿng &ißu kißn thi¿u th™ng tin ho¿c nhu c¿u cÿa kh‡ch hˆng bi¿n
&ßng m¿nh. Ch’nh t’nh nghß thu¿t nˆy lˆm cho dÿ b‡o linh ho¿t h¡n, nh±ng cing lˆm
gi¿m t’nh ch’nh x‡c cÿa n—.
Tÿ c‡c &¿c &ißm tr•n ta th¿y dÿ b‡o vÿa c— t’nh ch’nh x‡c, vÿa c— sai lßch vˆ r¿t
kh— dÿ b‡o ch’nh x‡c hoˆn toˆn. Dÿ b‡o bao giß cing c— sai sß, chß ng¿u nhi•n n¿u
chœng ta dÿ b‡o &œng hoˆn toˆn. T’nh ch’nh x‡c cÿa dÿ b‡o cˆng th¿p khi thßi gian dÿ b‡o cˆng dˆi.
Dÿ b‡o nhu c¿u: Thÿc ch¿t cÿa dÿ b‡o nhu c¿u lˆ dÿ ki¿n, ti•n &o‡n vß nhu
c¿u ß c¿p &ß v) m™ vˆ vi m™. Lo¿i dÿ b‡o nˆy &±ÿc c‡c nhˆ qu¿n trß s¿n xu¿t &¿c bißt
quan t‰m v“ qua &— c‡c doanh nghißp s¿ quy¿t &ßnh &±ÿc quy m™ s¿n xu¿t, ho¿t &ßng
cÿa c™ng ty, lˆ c¡ sß &ß dÿ ki¿n vß tˆi ch’nh, nh‰n sÿ, ti¿p thßÉ
C— nhißu ph±¡ng ph‡p dÿ b‡o kh‡c nhau , nhˆ qu¿n trß n•n k¿t hÿp hay sÿ
dÿng &¡n l¿ mßt ph±¡ng ph‡p nˆo lˆ phÿ thußc vˆo quy¿t &ßnh cÿa nhˆ qu¿n trß vˆ
nghß thu¿t l‹nh &¿o cÿa hß. 2.X‡c )ßnh nhu c¿u
Trong h¿u h¿t c‡c tr±ßng hÿp, nh‰n vi•n c— quy tr“nh l¿p k¿ ho¿ch hˆng n9m
ho¿c nÿa n9m, theo &— hß s¿ xem xŽt l¿i m™ h“nh chi ti•u cho tß chÿc vˆ chu¿n bß dÿ
b‡o nhÿng g“ s¿ &±ÿc thu mua. Trong mßt sß tr±ßng hÿp, c— thß c— mßt bß c‡c y•u
c¿u mßi ch±a &±ÿc l•n k¿ ho¿ch (ch¿ng h¿n nh± gißi thißu s¿n ph¿m mßi). Trong
nhÿng tr±ßng hÿp nh± v¿y, nh‰n vi•n mua hˆng g¿p kh‡ch hˆng nßi bß &ß th¿o lu¿n
vß nhu c¿u cÿa hß trong n9m tßi.
Ngˆy nay, nhißu doanh nghißp mua hˆng lˆ ph±¡ng tißn ch’nh &ß thu mua c‡c
s¿n ph¿m / dßch vÿ tÿ nhˆ cung c¿p, ngh)a lˆ nh‰n vi•n mua hˆng ph¿i lˆm vißc vßi
nhißu kh‡ch hˆng nßi bß, th±ßng bao gßm ti¿p thß, v¿n hˆnh, tˆi ch’nh, c™ng nghß
th™ng tin vˆ c‡c kh‡ch hˆng nßi bß kh‡c. Th™ng qua mßt cußc &ßi tho¿i c— c¿u trœc,
mua hˆng s¿ hißu vˆ l•n k¿ ho¿ch cho nhÿng kh‡ch hˆng nˆy s¿ mua vˆ dßch n— thˆnh
mßt dÿ b‡o &±ÿc chia s¿ vßi c‡c nhˆ cung c¿p.
Nhu c¿u dÿ ki¿n c— thß d±ßi d¿ng mßt thˆnh ph¿n (v’ dÿ: bß ßc v’t), nguy•n
lißu th™ (v’ dÿ: nhÿa), bß ph¿n l¿p r‡p (v’ dÿ: &ßng c¡) ho¿c th¿m ch’ lˆ m¿t hˆng &‹
hoˆn t¿t hoˆn chßnh (v’ dÿ: m‡y t’nh). Trong nhÿng tr±ßng hÿp kh‡c, nhu c¿u c— thß
lˆ mßt dßch vÿ, ch¿ng h¿n nh± nhu c¿u li•n hß vßi mßt c¡ quan qu¿ng c‡o cho mßt
chi¿n dßch ti¿p thß mßi, ho¿c mßt dßch vÿ 9n ußng &ß cung c¿p bÿa 9n tr±a t¿i qu‡n cˆ
ph• cÿa c™ng ty. Bßi v“ mua chßu tr‡ch nhißm vß vißc mua s¿n ph¿m vˆ dßch vÿ cho
12& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
toˆn bß tß chÿc, lußng th™ng tin giÿa chÿc n9ng mua b‡n vˆ c‡c khu vÿc kh‡c cÿa tß chÿc c— thß rßng lßn.
T¿t nhi•n, kh™ng ph¿i t¿t c¿ c‡c nhu c¿u c— thß &±ÿc dÿ b‡o tr±ßc thßi h¿n. C—
nhÿng t“nh hußng ph‡t sinh khi mßt kh‡ch hˆng nßi bß c— nhu c¿u xu¿t hißn &ßt ngßt,
mˆ kh™ng ph¿i lˆ k¿ ho¿ch cho vˆ kh™ng c— nhˆ cung c¿p tr±ßc &‰y &±ÿc x‡c &ßnh &ß
cung c¿p c‡c s¿n ph¿m ho¿c dßch vÿ y•u c¿u. Nhÿng nhu c¿u nh± v¿y th±ßng &±ÿc
xÿ lý th™ng qua mßt giao dßch mua t¿i chß, cing &±ÿc th¿o lu¿n trong bßi c¿nh cÿa
qu‡ tr“nh P2P. V’ dÿ: Bß ph¿n ti¿p thß c— thß c¿n ph¿i mua mßt bß bœt vˆ cßc cho
ch±¡ng tr“nh khuy¿n m‹i &¿c bißt vˆ c— thß th™ng b‡o vißc mua b‡n th™ng b‡o &ßt
xu¿t vß nhu c¿u nˆy. N¿u n— kh™ng &±ÿc l•n k¿ ho¿ch th“ bß ph¿n mua hˆng ph¿i lˆm
vißc vßi ph˜ng ti¿p thß &ß nhanh ch—ng x‡c &ßnh mßt nhˆ cung c¿p &ß cung c¿p c‡c
s¿n ph¿m nˆy th™ng b‡o nhanh ch—ng vßi chi ph’ th¿p nh¿t c— thß ch¿p nh¿n &±ÿc vß
ch¿t l±ÿng vˆ thßi gian giao hˆng.
Khi t¿o dÿ b‡o cho mßt s¿n ph¿m ho¿c dßch vÿ c¿n thi¿t, kh‡ch hˆng nßi bß c—
thß kh™ng ph¿i lœc nˆo cing c— thß thß hißn ch’nh x‡c nhÿng g“ hß c¿n ß mßt thßi
&ißm. V’ dÿ, mßt nh—m b¿o tr“ nhˆ m‡y ho‡ ch¿t c— thß n—i r¿ng hß s¿ c¿n c‡c bß ph¿n
thay th¿ cho thi¿t bß cÿa hß, nh±ng hß kh™ng thß cung c¿p chi ti¿t vß b¿n ch¿t ch’nh
x‡c cÿa c‡c bß ph¿n cÿ thß mˆ hß c¿n, cing nh± thßi gian ch’nh x‡c hß s¿ c¿n &¿n.
Trong nhÿng tr±ßng hÿp nh± v¿y, bß ph¿n mua hˆng c— thß &ˆm ph‡n thßa thu¿n vßi
c‡c nhˆ ph‰n phßi c‡c bß ph¿n c— thß cung c¿p mßt bß s¿n ph¿m hoˆn toˆn kh‡c nhau
c— thß &‡p ÿng &±ÿc nhu c¿u &—. Trong mßt sß tr±ßng hÿp kh‡c, mßt kh‡ch hˆng nßi
bß c— thß n—i r¿ng hß c¿n lˆm vißc vßi mßt nhˆ cung c¿p dßch vÿ cÿ thß cho c‡c dßch
vÿ t¿m thßi, c‡c dßch vÿ t± v¿n ho¿c l¿p tr“nh ph¿n mßm, nh±ng hß kh™ng thß thß hißn
ch’nh x‡c lo¿i dßch vÿ nˆo hß c¿n tr±ßc. Vißc mua hˆng sau &— s¿ &±ÿc thÿc hißn vˆ
cß g¿ng &¿m b¿o mßt hÿp &ßng vßi chi ph’ &±ÿc x‡c &ßnh tr±ßc cho c‡c lßp nh‰n vi•n
kh‡c nhau, nhÿng ng±ßi c— thß cung c¿p c‡c dßch vÿ nˆy trong mßt thßi gian ng¿n.
a. X‡c )ßnh v¿n )ß
Tuy nhi•n, ß mßt sß &ißm, kh‡ch hˆng nßi bß x‡c &ßnh nhu c¿u cÿa hß &ßi vßi
mßt s¿n ph¿m ho¿c dßch vÿ vˆ li•n l¿c &ß mua ch’nh x‡c nhÿng g“ hß c¿n vˆ khi nˆo n— &±ÿc y•u c¿u.
Ng±ßi sÿ dÿng nßi bß th™ng b‡o nhu c¿u cÿa hß &ß mua theo nhißu c‡ch kh‡c
nhau bao gßm y•u c¿u mua hˆng tÿ ng±ßi sÿ dÿng nßi bß, dÿ b‡o vˆ &¡n &¿t hˆng cÿa
kh‡ch hˆng, c‡c hß thßng s¿p x¿p l¿i th±ßng lß, sŽc chÿng kho‡n, vˆ c‡c y•u c¿u v¿t
ch¿t &±ÿc x‡c &ßnh trong qu‡ tr“nh ph‡t trißn s¿n ph¿m mßi. Chœng ta h‹y xem xŽt kÿ
h¡n c‡c tˆi lißu &ißn tÿ (ho¿c gi¿y) nˆy &ß th™ng tin c‡c y•u c¿u cÿa kh‡ch hˆng nßi bß &ß mua hˆng.
Nhu c¿u mua hˆng / B‡o c‡o c™ng vißc (SOW- statement of work)
C‡ch phß bi¿n nh¿t &ß th™ng b‡o vißc mua nhu c¿u v¿t lißu lˆ th™ng qua y•u
c¿u mua hˆng.Ng±ßi d•ng cing c— thß truyßn t¿i nhu c¿u cÿa hß qua &ißn tho¿i, b¿ng
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 1 !
mißng, ho¿c th™ng qua ph±¡ng ph‡p t¿o bßi m‡y t’nh. M¿c d• c— nhißu d¿ng y•u c¿u
mua hˆng, mßi y•u c¿u ph¿i bao gßm nhÿng &ißu sau:
¥ M™ t¿ c‡c v¿t lißu ho¿c dßch vÿ c¿n thi¿t
¥ Sß l±ÿng vˆ ngˆy y•u c¿u
¥ Chi ph’ &¡n vß ±ßc t’nh
¥ Tˆi kho¿n ho¿t &ßng &±ÿc t’nh
¥ Ngˆy b¿t &¿u chu tr“nh theo d›i ¥ Ngˆy y•u c¿u
¥ Chÿ ký ÿy quyßnX‡c &ßnh / lÿa chßn nhˆ cung c¿p
M¿c d• c— nhißu lo¿i &ßnh d¿ng, nh±ng ß mÿc tßi thißu, y•u c¿u mua l¿i ph¿i
bao gßm m™ t¿ chi ti¿t vß v¿t lißu ho¿c dßch vÿ, sß l±ÿng, ngˆy b¿t bußc, chi ph’ dÿ
t’nh vˆ ÿy quyßn. H“nh thÿc truyßn th™ng nˆy cho mßt nhu c¿u cÿ thß &±ÿc gßi lˆ y•u
c¿u. Mßt y•u c¿u lˆ mßt h“nh thÿc &ißn tÿ ho¿c gi¿y cung c¿p th™ng tin somecritical
vß sÿ c¿n thi¿t. Mßt y•u c¿u &ißn h“nh s¿ cung c¿p m™ t¿ s¿n ph¿m (v’ dÿ, van), v¿t
lißu vˆ mˆu s¿c (&ßng, van &ß), sß l±ÿng y•u c¿u (20 van &ßng &ß), mÿc &’ch dÿ &ßnh
(20 van mˆu &ß &ß &±ÿc sÿ dÿng trong mßt dÿ ‡n b¿o tr“ thi¿t bß XYZ), vˆ ngˆy y•u c¿u giao hˆng (ba tu¿n).
4™i khi mßt dßch vÿ cing c— thß &±ÿc y•u c¿u. V’ dÿ, bß ph¿n ti¿p thß c— thß
mußn mua mßt chi¿n dßch qu¿ng c‡o, ph˜ng R & D c— thß c¿n mßt thÿ nghißm l‰m
sˆng, ho¿c phong nh‰n lÿc c— thß c¿n in mßt vˆi tß r¡i vß tuyßn dÿng nh‰n sÿ. Trong
tr±ßng hÿp nˆy, ng±ßi sÿ dÿng s¿ hoˆn thˆnh mßt b¿n c™ng vißc (SOW) x‡c &ßnh
c™ng vißc s¿ hoˆn thˆnh, khi c¿n thi¿t, vˆ lo¿i nhˆ cung c¿p dßch vÿ nˆo lˆ c¿n thi¿t.
Y•u c¿u mua hˆng ti•u chu¿n ho¿c SOW &±ÿc sÿ dÿng th±ßng xuy•n nh¿t &ßi
vßi c‡c m¿t hˆng th±ßng xuy•n, kh™ng ph¿i lˆ hˆng ngˆy &ang ngˆy cˆng &±ÿc truyßn
qua c‡c hß thßng y•u c¿u trÿc tuy¿n li•n k¿t ng±ßi d•ng vßi mua hˆng. Hß thßng y•u
c¿u trÿc tuy¿n lˆ mßt hß thßng nßi bß &±ÿc thi¿t k¿ chÿ y¿u &ß ti¿t kißm thßi gian
th™ng qua giao ti¿p hißu qu¿ vˆ theo d›i y•u c¿u v¿t lißu. Ng±ßi sÿ dÿng chß n•n sÿ
dÿng nhÿng hß thßng nˆy n¿u hß c¿n sÿ tham gia cÿa ng±ßi mua. C— thß ng±ßi d•ng
c— quyßn truy c¿p vˆo c‡c hß thßng kh‡c s¿ cho phŽp hß mua mßt m¿t hˆng trÿc ti¿p
tÿ nhˆ cung c¿p, ch¿ng h¿n nh± th¿ mua s¿m cÿa c™ng ty. Trong tr±ßng hÿp &— y•u
c¿u chuyßn ti¿p &¿n mua hˆng lˆ kh™ng c¿n thi¿t.
C— r¿t nhißu sÿ kh‡c nhau giÿa c‡c tß chÿc vß ch¿t l±ÿng vˆ vißc sÿ dÿng c‡c
hß thßng y•u c¿u mua hˆng &ißn tÿ. Mßt hß thßng chß &¡n gi¿n &˜i hßi ng±ßi d•ng
ph¿i tu‰n theo nhÿng g“ hß y•u c¿u &ß truyßn t¿i &ißn tÿ cing t±¡ng tÿ nh± th± &ißn
tÿ. Lo¿i hß thßng nˆy cung c¿p ’t gi‡ trß gia t9ng, ngo¿i trÿ &ß t9ng tßc y•u c¿u mua.
Ng±ÿc l¿i, mßt hß thßng nghi•n cÿu qu‡ phÿc t¿p &¿n nßi ng±ßi d•ng sÿ sÿ dÿng n—.
Hß bß qua y•u c¿u tr±ng c¿u trÿc tuy¿n vˆ dÿa vˆo &ißn tho¿i ho¿c th± nßi bß.
Bß sung c‡i h“nh trang 49-50 tˆi lißu mßi mˆu xanh
Phÿ lÿc 2.3 cung c¿p th•m chi ti¿t vß vißc y•u c¿u mua, chuyßn &ßi thˆnh &¡n
hˆng nh± th¿ nˆo, vˆ cußi c•ng lˆ chu¿n bß cho vißc giao hˆng vˆ thanh to‡n. M¿c d•
14& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
ng±ßi sÿ dÿng c— thß &ß nghß mßt nhˆ cung c¿p, mua s¿m c— th¿m quyßn lÿa chßn
cußi c•ng. 4ßi vßi c‡c m¿t hˆng th™ng th±ßng, ngoˆi y•u s‡ch, y•u c¿u c— thß chÿa
t¿t c¿ th™ng tin mˆ y•u c¿u mua hˆng. Tuy nhi•n, &ßi vßi c‡c m¿t hˆng phÿc t¿p vß
m¿t kÿ thu¿t ho¿c kh™ng ti•u chu¿n, vißc mua hˆng c— thß y•u c¿u th•m th™ng tin
ho¿c th™ng sß kÿ thu¿t k•m theo y•u c¿u. C‡c v’ dÿ vß c‡c &¿c &ißm kÿ thu¿t nh± v¿y
bao gßm lo¿i v¿t lißu, ph±¡ng ph‡p s¿n xu¿t vˆ c‡c phŽp &o vˆ dung sai chi ti¿t. Mua
hˆng c— thß gÿi th™ng b‡o nh¿n &¡n y•u c¿u mua hˆng &¿n ng±ßi y•u c¿u. Sÿ hißu
bi¿t nˆy th±ßng l¿y d±ßi h“nh thÿc mßt y•u c¿u &¿t hˆng x‡c nh¿n. Vißc thÿa nh¿n c—
thß lˆ mßt h“nh thÿc ri•ng bißt th™ng b‡o cho ng±ßi d•ng mua hˆng &‹ nh¿n vˆ &ang
xÿ lý &¡n y•u c¿u ho¿c c— thß lˆ b¿n sao cÿa y•u c¿u ban &¿u. Sÿ kh¿ng &ßnh x‡c
minh t’nh ch’nh x‡c cÿa y•u c¿u v¿t ch¿t cÿa ng±ßi d•ng.
Y•u c¿u mua hˆng / m‹ v¿ch
C‡c nhu c¿u vß v¿t lißu cing &±ÿc th™ng b‡o qua y•u c¿u mua hˆng - mßt m¿u
gßm c— mßt t¿m in ho¿c m‹ v¿ch vßi th™ng tin vß ng±ßi mua hˆng. Ph±¡ng ph‡p nˆy
&±ÿc sÿ dÿng chÿ y¿u cho c‡c c™ng ty r¿t nhß mˆ kh™ng tÿ &ßng h—a quy tr“nh mua
ho¿c qu¿n lý hˆng tßn kho. Th™ng tin vß th¿ ho¿c mÿc nh¿p c¡ sß dÿ lißu li•n quan
&¿n m‹ v¿ch c— thß bao gßm nhÿng &ißu sau: ¥ M™ t¿ s¿n ph¿m
¥ Danh s‡ch nhˆ cung c¿p &‹ &±ÿc ph• duyßt
¥ Gi‡ thanh to‡n cho nhˆ cung c¿p ¥ 4ißm &¿t hˆng l¿i ¥ Hß s¡ sÿ dÿng
Mßt y•u c¿u mua hˆng c— thß hÿu ’ch v“ n— c— thß ti¿t kißm thßi gian khi s¿p
x¿p l¿i v¿t lißu vˆ v¿t t± th™ng th±ßng. Khi mÿc tßn kho &¿t &¿n mßt &ißm &¿t l¿i, mßt
nh‰n vi•n th™ng b‡o cho vißc mua b¿ng c‡ch chuyßn ti¿p y•u c¿u &i l¿i &±ÿc duy tr“
vßi hˆng tßn kho, ho¿c b¿ng c‡ch &ißn tÿ quŽt m‹ v¿ch vˆo hß thßng &¿t hˆng. Nh‰n
vi•n ghi nh¿n mÿc tßn kho hißn t¿i vˆ ngˆy giao hˆng mong mußn. 4ß lo¿i bß nhu c¿u
nghi•n cÿu th™ng tin, b¿n y•u c¿u &i l¿i bao gßm th™ng tin y•u c¿u cÿa ng±ßi mua &ß
xÿ lý &¡n &¿t hˆng. Hß thßng nˆy ti¿t kißm thßi gian v“ n— cung c¿p th™ng tin cho c‡c
mÿc tr•n th¿ (ho¿c trong c¡ sß dÿ lißu) mˆ n¿u kh™ng s¿ y•u c¿u nghi•n cÿu cÿa
ng±ßi mua. V’ dÿ: y•u c¿u &i l¿i c— thß bao gßm danh s‡ch c‡c nhˆ cung c¿p, gi‡ c¿,
lßch sÿ sÿ dÿng vˆ &¿t hˆng, vˆ th™ng tin vß thßi gian d¿n. Th™ng tin &¿t hˆng lßch sÿ
&±ÿc l±u ý trÿc ti¿p tr•n hß s¡ trong mßt kho¿ng thßi gian. Khi hß thßng kißm k• ti¿p
tÿc &±ÿc tin hßc ho‡ (th¿m ch’ ß c‡c c™ng ty nhß h¡n), y•u c¿u &i l¿i &±ÿc sÿ dÿng ’t
th±ßng xuy•n h¡n. Vßi mßt hß thßng tÿ &ßng, c‡c nh‰n vi•n chß c¿n nh¿p y•u c¿u &¿t
hˆng vˆ hß thßng s¿ t¿o y•u c¿u mua hˆng ho¿c tÿ &ßng &¿t hˆng. Dÿ b‡o vˆ 4¡n hˆng
C‡c &¡n &¿t hˆng cÿa kh‡ch hˆng c— thß k’ch ho¿t nhu c¿u vß y•u c¿u v¿t lißu,
&¿c bißt khi nhÿng thay &ßi &ßi vßi c‡c s¿n ph¿m hißn t¿i &˜i hßi ph¿i c— c‡c thˆnh
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 1 !
ph¿n mßi. C‡c &¡n &¿t hˆng cÿa kh‡ch hˆng cing c— thß bißu hißn sÿ c¿n thi¿t ph¿i c—
c‡c tˆi lißu hißn c—. Khi c‡c c™ng ty ngˆy cˆng t•y chßnh s¿n ph¿m &ß &‡p ÿng nhu
c¿u cÿa kh‡ch hˆng c‡ nh‰n, vißc mua hˆng ph¿i s¿n sˆng &ß hß trÿ c‡c y•u c¿u v¿t
lißu mßi. C‡c dÿ b‡o thß tr±ßng cing c— thß b‡o hißu nhu c¿u vß v¿t lißu. V’ dÿ nh±
dÿ b‡o s¿n ph¿m &ang t9ng l•n, c— thß b‡o hißu nhu c¿u vß v¿t lißu bß sung ho¿c mßi.
N¿u mßt nhˆ cung c¿p &‹ &±ÿc lÿa chßn &ß cung c¿p tˆi lißu &—, th“ mßt hß thßng &¿t
hˆng tÿ &ßng nh± hß thßng l¿p k¿ ho¿ch y•u c¿u ch¿t lißu (MRP) c— thß chuyßn ti¿p
y•u c¿u nguy•n lißu tßi c‡c nhˆ cung c¿p tÿ &ßng.
Hß thßng &ißm &¿t hˆng l¿i (Reorder point system Ð ROP system)
Mßt hß thßng ROP lˆ mßt c‡ch sÿ dÿng rßng r‹i &ß x‡c &ßnh nhu c¿u mua. Mßt
hß thßng nh± v¿y sÿ dÿng th™ng tin vß sß l±ÿng &¿t hˆng vˆ dÿ b‡o nhu c¿u duy nh¿t
cho tÿng mÿc ho¿c sß s¿n ph¿m &±ÿc duy tr“ trong hˆng tßn kho. Mßi mÿc trong mßt
hß thßng &ißm &¿t hˆng l¿i, th±ßng &±ÿc m‡y vi t’nh, c— mßt &ißm &¿t hˆng vˆ sß
l±ÿng &¿t hˆng x‡c &ßnh tr±ßc. Khi hˆng tßn kho bß c¿n kißt &¿n mßt mÿc nh¿t &ßnh,
hß thßng th™ng b‡o cho ph˜ng kißm so‡t v¿t lißu (ho¿c b•n mua, trong mßt sß tß
chÿc) &±a ra y•u c¿u cho nhˆ cung c¿p &ß bß sung hˆng tßn kho. C‡ch t’nh:
4ißm &¿t hˆng l¿i = a x b + c Trong &—:
a: Mÿc ti•u thÿ b“nh qu‰n theo ngˆy b: Sß ngˆy chß giao hˆng c: Mÿc dÿ trÿ an toˆn V’ dÿ:
C™ng ty c— mÿc ti•u thÿ s¿n ph¿m b“nh qu‰n mßt ngˆy lˆ 200 s¿n ph¿m. Sß ngˆy giao
hˆng cÿa nhˆ cung c¿p lˆ 2. Mÿc dÿ trÿ an toˆn lˆ 50 s¿n ph¿m.
4ißm &¿t hˆng l¿i = 200 x 2 + 50 = 450 (s¿n ph¿m)
T’n hißu nˆy c— thß lˆ ‡nh s‡ng nh¿p nh‡y tr•n mˆn h“nh, tin nh¿n &±ÿc gÿi tßi
&ßa chß e-mail cÿa c¡ quan kißm so‡t v¿t lißu ho¿c b‡o c‡o tr•n m‡y t’nh. H¿u h¿t c‡c
hß thßng &ißm &¿t hˆng l¿i &±ÿc tÿ &ßng sÿ dÿng c‡c th™ng sß &¿t hˆng &‹ x‡c &ßnh
tr±ßc (ch¿ng h¿n nh± sß l±ÿng &¿t hˆng kinh t¿, xem xŽt chi ph’ giÿ hˆng tßn kho vˆ
&¿t hˆng). C‡c hß thßng &ißn tÿ (nh± c‡c hß thßng l¿p k¿ ho¿ch y•u c¿u v¿t lißu) c—
thß ngay l¿p tÿc t’nh to‡n c‡c tham sß &ißm &¿t l¿i. H¿u h¿t c‡c hß thßng cing c— thß
t’nh to‡n sÿ c‰n b¿ng chi ph’ giÿa chi ph’ giÿ hˆng tßn kho, chi ph’ &¿t hˆng, vˆ c‡c
y•u c¿u dÿ b‡o. C‡c hß thßng &ißm l¿i &±ÿc sÿ dÿng cho c‡c m¿t hˆng s¿n xu¿t vˆ phi s¿n ph¿m.
16& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
Hß thßng &ißm &¿t hˆng tÿ &ßng x‡c &ßnh hißu qu¿ c‡c y•u c¿u mua hˆng. Lo¿i
hß thßng nˆy c— thß th±ßng xuy•n cung c¿p kh¿ n9ng hißn thß cho mÿc tßn kho hißn
t¿i vˆ y•u c¿u cÿa hˆng ngˆn sß ph¿n. Hß thßng &ißm &¿t l¿i lˆ ph±¡ng ph‡p phß bi¿n
nh¿t &ß truyßn y•u c¿u &¿t hˆng v¿t ch¿t th±ßng ngˆy, &¿c bißt &ßi vßi c‡c c™ng ty
duy tr“ c‡c trung t‰m ph‰n phßi phÿ t•ng. Kißm tra Kho
Kißm tra kho (ho¿c sß l¿n chu kÿ) li•n quan &¿n vißc kißm tra thÿc t¿ hˆng tßn
kho &ß x‡c minh r¿ng c‡c b¿n ghi hß thßng (c˜n gßi lˆ b¿n ghi tr•n tay ho¿c ROH)
ph• hÿp vßi c‡c mÿc cung c¿p trÿc ti¿p thÿc t¿ - c˜n &±ÿc gßi lˆ c‡c c¿p POH .
N¿u l±ÿng hˆng tßn kho cho mßt m¿t hˆng th¿p h¡n sß tißn cÿa hß thßng, th“
sÿ &ißu chßnh &ßi vßi b¿n ghi cÿa mßt bß ph¿n &— c— thß t¿o y•u c¿u s¿p x¿p l¿i &ß
kißm k• th•m. C— sÿ kh‡c bißt giÿa POH vˆ ROH v“ : Vißc &¿t v¿t lißu ß mßt vß tr’
kh™ng ch’nh x‡c, thißt h¿i kh™ng &±ÿc ghi chŽp, trßm c¿p, vˆ v¿n chuyßn ng¿n tÿ nhˆ
cung c¿p nh¿n mˆ kh™ng nh¿n th¿y t¿t c¿ c— thß &—ng g—p cho POH nhß h¡n ROH
V’ dÿ, t¿i mßt nhˆ b‡n l¿ ph¿n cÿng lßn, thi¿u kinh doanh tr•n kß c— thß &±ÿc
&¿t ß mßt khu vÿc kh‡c cÿa cÿa hˆng, ho¿c &¡n gi¿n lˆ bß lÿ v“ mßt v¿n &ß vßi c‡c
mÿc kh™ng ch’nh x‡c &±ÿc nh¿p vˆo hß thßng.
C‡c c™ng ty nhß dÿa vˆo c‡c m¿t hˆng ti•u chu¿n, dß ki¿m &±ÿc th±ßng sÿ
dÿng sŽc hˆng tßn kho &ß x‡c &ßnh y•u c¿u &¿t hˆng nguy•n lißu. Trong m™i tr±ßng
nˆy, kißm tra chÿng kho‡n bao gßm vißc th9m vi¿ng c¡ sß &ß x‡c &ßnh xem c— &ÿ
hˆng tßn kho &ß &‡p ÿng c‡c y•u c¿u cÿa ng±ßi sÿ dÿng hay kh™ng. Kh™ng c¿n s¿p
x¿p l¿i mua hˆng n¿u c¿n c— &ÿ chi ph’ &ß &‡p ÿng c‡c y•u c¿u dÿ ki¿n. Nh—m chÿc n9ng chŽo
Khi ng±ßi d•ng li•n hß mua hˆng vßi mßt nhu c¿u cÿ thß, chœng t™i n—i r¿ng
mua hˆng &ang ho¿t &ßng theo c‡ch ph¿n ÿng. Khi mua lˆm vißc trÿc ti¿p vßi nh‰n
vi•n nßi bß &ß dÿ &o‡n c‡c y•u c¿u trong t±¡ng lai, ch¿ng h¿n nh± trong qu‡ tr“nh
ph‡t trißn s¿n ph¿m mßi, mua hˆng &ang ho¿t &ßng. C— thß dÿ &o‡n &±ÿc y•u c¿u lˆ
g“? N¿u t“m ki¿m lˆ mßt ph¿n cÿa nh—m ph‡t trißn s¿n ph¿m mßi, th“ c¡ hßi tßn t¿i &ß
xem c‡c thi¿t k¿ s¿n ph¿m ß giai &o¿n &¿u cÿa quy tr“nh. Vißc mua hˆng c— thß b¿t
&¿u x‡c &ßnh c‡c nhˆ cung c¿p tißm n9ng cho c‡c y•u c¿u dÿ ki¿n chÿ kh™ng ph¿i lˆ
ph¿n ÿng vßi mßt y•u c¿u kÿ thu¿t vˆo mßt ngˆy sau &—. C‡c y•u c¿u dÿ &o‡n c— thß
&—ng g—p cho chu kÿ ph‡t trißn s¿n ph¿m nhanh h¡n vˆ &‡nh gi‡ vˆ lÿa chßn nhˆ cung
c¿p tßt h¡n. Khi c‡c doanh nghißp ti¿p tÿc bußc ph¿i gi¿m thßi gian c¿n thi¿t &ß ph‡t
trißn c‡c s¿n ph¿m mßi, t±¡ng t‡c chŽo s¿ ngˆy cˆng trß thˆnh ph±¡ng tißn th™ng qua
&— c‡c tß chÿc x‡c &ßnh vˆ hy vßng dÿ ki¿n c‡c y•u c¿u v¿t ch¿t trong chu tr“nh quy tr“nh mua hˆng.
Ng±ßi tr±ng dÿng lˆ ng±ßi &±ÿc ÿy quyßn b¿ng c‡ch mua &ß hoˆn thˆnh qu‡
tr“nh lˆm r› nhu c¿u. Trong mßt sß tr±ßng hÿp, ng±ßi thß hißn nhu c¿u cing c— thß lˆ
ng±ßi tr±ng dÿng. 4ißu nˆy x¿y ra trong tr±ßng hÿp nhˆ cung c¿p &‹ &ÿ &ißu kißn vˆ
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 1 !
c‡ nh‰n c— nhu c¿u c— thß vˆo danh mÿc trÿc tuy¿n cÿa nhˆ cung c¿p, y•u c¿u s¿n
ph¿m ho¿c dßch vÿ trÿc ti¿p (v’ dÿ th™ng qua Amazon) vˆ thanh to‡n cho m¿t hˆng sÿ
dÿng mßt c™ng ty mua th¿ t’n dÿng. Trong nhÿng tr±ßng hÿp nh± v¿y, mÿc nˆy
th±ßng lˆ chi ph’ th¿p, vˆ kh™ng ph¿i lˆ gi‡ trß cÿa chi ph’ vˆ r¿c rßi khi hoˆn thˆnh
mßt y•u c¿u &¿y &ÿ vˆ tr¿i qua toˆn bß chu kÿ P2P.
Trong qu‡ tr“nh tr±ng dÿng, &ißu quan trßng lˆ bao gßm mßt m™ t¿ vß nhÿng g“
c— ngußn gßc. T¿i sao? N¿u thßi gian kh™ng ph¿i lˆ chi ti•u &ß m™ t¿ c‡c s¿n ph¿m
ho¿c dßch vÿ mua hˆng s¿ kh™ng c— ý t±ßng vß nhÿng g“ &ß &i ra ngoˆi vˆ mua! Lˆm
th¿ nˆo &ß mua s¿m tißn nghi nˆy s¿ kh‡c nhau &‡ng kß tÿ t“nh hußng nˆy &¿n t“nh hußng ti¿p theo.
C— r¿t nhißu ph±¡ng ph‡p &ß truyßn &¿t y•u c¿u cÿa ng±ßi d•ng:
- M™ t¿ theo c¿p &ß thß tr±ßng ho¿c ti•u chu¿n ngˆnh c™ng nghißp c— thß lˆ sÿ
lÿa chßn tßt nh¿t cho c‡c m¿t hˆng ti•u chu¿n, khi c‡c y•u c¿u &±ÿc hißu r› vˆ
c— sÿ &ßng ý chung giÿa c‡c &ßi t‡c trong chußi cung ÿng vß nhÿng thu¿t ngÿ nˆo &— c— ý ngh)a.
- M™ t¿ b¿ng th±¡ng hißu &±ÿc sÿ dÿng khi mßt s¿n ph¿m ho¿c dßch vÿ lˆ sß
hÿu &ßc quyßn ho¿c khi c— mßt lÿi th¿ &±ÿc nh¿n th¿y khi sÿ dÿng c‡c s¿n
ph¿m ho¿c dßch vÿ cÿa mßt nhˆ cung c¿p cÿ thß. V’ dÿ, mßt nhˆ x‰y dÿng c‡c
cßng &ßng c± d‰n c— thß cho nh‰n vi•n mua s¿m mua v¿t lißu c‡ch nhißt R21,
ti•u chu¿n ngˆnh, cho t±ßng, vˆ &ß mua &ß gß trang tr’ nßi th¿t. Ngoˆi ra, n—
cing c— thß chß &ßnh c‡c nh‹n hißu nh± d¿i Gß Catawba¨ cÿa Gruzia-Th‡i
B“nh D±¡ng, v˜i n±ßc Kohler¨, vˆ xÿ lý cß Lawn TruGreen-Chemlawn¨ cho
t¿t c¿ c‡c ng™i nhˆ. Nh± b¿n th¿y, t•n th±¡ng hißu, c¿p &ß thß tr±ßng vˆ ti•u
chu¿n ngˆnh cung c¿p mßt lßi t¿t hißu qu¿ vˆ ch’nh x‡c &ß chuyßn ti¿p nhu c¿u
cÿa ng±ßi sÿ dÿng tßi c‡c nhˆ cung c¿p tißm n9ng.
C‡c ph±¡ng ph‡p m™ t¿ chi ti¿t vˆ tßn kŽm s¿ c¿n thi¿t khi c‡c m¿t hˆng ho¿c
dßch vÿ &±ÿc mua phÿc t¿p h¡n khi ti•u chu¿n kh™ng tßn t¿i ho¿c khi nhu c¿u cÿa
ng±ßi sÿ dÿng kh— li•n l¿c h¡n. Ba ph±¡ng ph‡p phß bi¿n bao gßm m™ t¿ theo &¿c
&ißm kÿ thu¿t, m™ t¿ bßi c‡c &¿c t’nh ho¿t &ßng, vˆ c‡c lo¿i nguy•n m¿u ho¿c c‡c m¿u.
Trong mßt sß tr±ßng hÿp, mßt tß chÿc c— thß c¿n ph¿i cung c¿p m™ t¿ r¿t chi
ti¿t vß c‡c &¿c t’nh cÿa mßt m¿t hˆng ho¿c dßch vÿ. Chœng t™i &ß c¿p &¿n nhÿng nß
lÿc nh± m™ t¿ b¿ng c‡ch x‡c &ßnh. Th™ng sß kÿ thu¿t c— thß bao gßm c‡c &¿c t’nh nh±
c‡c v¿t lißu &±ÿc sÿ dÿng, c‡c b±ßc s¿n xu¿t ho¿c dßch vÿ &±ÿc y•u c¿u, vˆ th¿m ch’
c¿ k’ch th±ßc v¿t lý cÿa s¿n ph¿m. Xem xŽt mßt v’ dÿ cÿc &oan: t¿m ch¿n l‡ &¿c bißt
&±ÿc sÿ dÿng tr•n tˆu con thoi vi trÿ cÿa NASA. Mßi ng—i c— h“nh d¿ng vˆ vß tr’ &ßc
&‡o tr•n tˆu con thoi. H¡n nÿa, mßi t¿m ch¿n ph¿i c— kh¿ n9ng b¿o vß tˆu con thoi
kh™ng gian tÿ nhißt sinh ra b¿ng c‡ch t‡i vˆo b¿u kh’ quyßn cÿa tr‡i &¿t. Trong vißc
cung c¿p m™ t¿ vß nhÿng vi•n g¿ch nˆy, NASA h¿u nh± ch¿c ch¿n bao gßm c‡c chi
ti¿t kÿ thu¿t vß k’ch th±ßc ch’nh x‡c cÿa g¿ch ng—i vˆ v¿t lißu composite &±ÿc sÿ
18& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
dÿng trong s¿n xu¿t chœng. Th™ng tin nh± v¿y c— thß &±ÿc chuyßn ti¿p d±ßi h“nh thÿc
c‡c b¿n thi¿t k¿ chi ti¿t vˆ tˆi lißu hß trÿ. H¡n nÿa, NASA c— thß x‡c &ßnh c‡c b±ßc
s¿n xu¿t ch’nh x‡c vˆ kißm tra ch¿t l±ÿng &±ÿc thÿc hißn trong qu‡ tr“nh s¿n xu¿t g¿ch ng—i.
Ng±ÿc l¿i, m™ t¿ b¿ng c‡c &¿c t’nh hißu su¿t t¿p trung chœ ý vˆo nhÿng y•u c¿u
cÿa kh‡ch hˆng, chÿ kh™ng ph¿i vß c¿u h“nh ch’nh x‡c cÿa s¿n ph¿m ho¿c dßch vÿ.
Gi¿ &ßnh r¿ng nhˆ cung c¿p s¿ bi¿t c‡ch tßt nh¿t &ß &‡p ÿng nhu c¿u cÿa kh‡ch hˆng.
Mßt c™ng ty mua hˆng tr9m m‡y t’nh c‡ nh‰n tÿ Dell Computer c— thß y•u c¿u (1) hß
trÿ 24 giß b¿ng m‡y t’nh ho¿c &ißn tho¿i, vˆ (2) thßi gian quay v˜ng 48 giß &ßi vßi
c‡c &¡n vß lßi. Lˆm th¿ nˆo Dell chßn &ß &‡p ÿng c‡c &¿c &ißm hißu su¿t lˆ sÿ lÿa chßn cÿa n—.
C‡c c™ng ty th±ßng ph‡t trißn nguy•n m¿u ho¿c m¿u &ß chia s¿ vßi nhˆ cung
c¿p cÿa hß. C‡c lo¿i h“nh doanh nghißp c— thß cung c¿p th™ng tin quan trßng vß giao
dißn cÿa s¿n ph¿m ho¿c dßch vÿ. Nhÿng th™ng tin nh± v¿y th±ßng kh— truyßn &¿t
trong b¿n v¿ ho¿c m™ t¿ b¿ng v9n b¿n. L±u ý r¿ng nguy•n m¿u ho¿c m¿u kh™ng gißi
h¿n ß c‡c s¿n ph¿m v¿t lý. Mßt v’ dÿ tuyßt vßi lˆ mßt hß thßng th™ng tin m¿u mˆ mßt
c™ng ty c— thß chia s¿ vßi c‡c nhˆ cung c¿p ph¿n mßm tißm n9ng. Nguy•n m¿u c— thß
bao gßm c‡c mˆn h“nh &¿u ra m¿u vˆ c‡c b‡o c‡o. Th™ng qua nguy•n m¿u, c™ng ty c—
thß cung c¿p cho c‡c nhˆ cung c¿p ph¿n mßm cÿa m“nh mßt ý t±ßng r› rˆng h¡n vß
c‡ch c™ng ty mong mußn ng±ßi d•ng t±¡ng t‡c vßi hß thßng.
3.X‡c )ßnh vˆ lÿa chßn nhˆ cung c¿p
Mßt khi nhu c¿u vˆ m™ t¿ vß nhu c¿u &±ÿc x‡c &ßnh, mßt trong hai &ißu c— thß x¿y ra:
(1) Sÿ c¿n thi¿t ph¿i &±ÿc thÿc hißn bßi mßt nhˆ cung c¿p c— quan hß hÿp &ßng
hißn t¿i vßi c™ng ty mua.
(2) Sÿ c¿n thi¿t ph¿i &±ÿc thÿc hißn bßi mßt nhˆ cung c¿p mßi mˆ hißn t¿i
kh™ng &ÿ &ißu kißn &ß cung c¿p s¿n ph¿m vˆ dßch vÿ cho c™ng ty.
Trong tr±ßng hÿp &¿u ti•n, qu‡ tr“nh P2P di chuyßn kh‡ tr¡n tru. Nh‰n vi•n thu
mua &‹ x‡c &ßnh &±ÿc nhˆ cung c¿p nˆo s¿ &±ÿc sÿ dÿng &ß cung c¿p nhu c¿u vˆ hß
&‹ thÿc hißn c‡c b±ßc &ß &‡nh gi‡ vˆ s¡ bß h—a nhˆ cung c¿p. Chÿng nh¿n ch¿t l±ÿng
lˆ r¿t quan trßng v“ c™ng ty mua hˆng ph¿i &¿m b¿o r¿ng nhˆ cung c¿p &‡p ÿng mßt sß
ti•u ch’ vˆ &‡nh gi‡ xem lißu doanh nghißp c— &ÿ &ißu kißn &ß kinh doanh vˆ &‡p ÿng
&±ÿc nhu c¿u cÿa kh‡ch hˆng nßi bß mßt c‡ch thßa &‡ng. Quy tr“nh &‡nh gi‡ nˆy
&±ÿc m™ t¿ chi ti¿t trong ch±¡ng ti¿p theo.
Trong tr±ßng hÿp thÿ hai, khi mßt nhˆ cung c¿p kh™ng &±ÿc x‡c &ßnh, ho¿c
khi ng±ßi mua hˆng nßi bß y•u c¿u r¿ng nhˆ cung c¿p cÿ thß ph¿i &‡p ÿng nhu c¿u
cÿa hß, th“ vißc thu mua ph¿i &ßi m¿t vßi mßt th‡ch thÿc kh— kh9n h¡n. Bßi v“ kh™ng
c— hÿp &ßng vßi nhˆ cung c¿p, hß c— thß kh™ng ch¿p nh¿n y•u c¿u hoˆn thˆnh tÿ nhˆ
cung c¿p nˆy. Khi kh‡ch hˆng nßi bß mua trÿc ti¿p tÿ c‡c nhˆ cung c¿p kh™ng &ÿ &ißu
kißn vˆ cß g¿ng bß qua qu‡ tr“nh mua b‡n, &ißu nˆy &±ÿc gßi lˆ chi ti•u kh™ng qu¿n
[QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! 1 !
lý. Ngh)a lˆ, kh‡ch hˆng &ang ho¿t &ßng vßi t± c‡ch lˆ ng±ßi kh™ng c— quyßn tÿ
quy¿t, v“ hß kh™ng mußn sÿ dÿng c‡c nhˆ cung c¿p &‹ &±ÿc coi lˆ c— &ÿ ti•u chu¿n &ß
&‡p ÿng nhu c¿u. M¿c d• mßt sß mÿc chi ti•u cÿa maverick (Maverick spending Ð chi
ti•u ngoˆi lußng) cing s¿ x¿y ra trong mßt tß chÿc nh±ng c— nhÿng rÿi ro &‡ng kß c—
thß x¿y ra khi n— &¿t &±ÿc tÿ lß cao. Chœng ta s¿ th¿o lu¿n vß mßt sß rÿi ro trong ch±¡ng nˆy.
Chi ti•u Maverick &±ÿc ch¿p nh¿n khi c— ’t rÿi ro li•n quan &¿n vißc mua b‡n.
V’ dÿ: n¿u ai &— c¿n mua hßp gi¿y sao chŽp, s¿ c— r¿t ’t rÿi ro khi mßt kh‡ch hˆng nßi
bß &i &¿n cÿa hˆng Staples &ßa ph±¡ng vˆ mua hßp b¿ng th¿ mua hˆng cÿa c™ng ty.
Tr•n thÿc t¿, mua hˆng th±ßng khuy¿n kh’ch hß lˆm nh± v¿y, v“ &ißu nˆy kh™ng &¿i
dißn cho vißc sÿ dÿng hißu qu¿ thßi gian cÿa hß &ß qu¿n lý c‡c lo¿i chi ph’ nˆy. Tuy
nhi•n, khi mÿc chi ti•u kh™ng trung b“nh cao x¿y ra nhißu l¿n trong toˆn c™ng ty, n—
c— thß d¿n &¿n m¿t c¡ hßi lßn &ß kißm so‡t chi ph’ vˆ cing lˆm cho c™ng ty v±ÿt qu‡
rÿi ro vˆ m¿t kißm so‡t qu‡ tr“nh mua hˆng.
Gi¿ sÿ lœc mˆ mßt nhˆ cung c¿p c— tr“nh &ß c— thß cung c¿p s¿n ph¿m ho¿c
dßch vÿ vˆ nhˆ cung c¿p &‹ &±ÿc th™ng qua qu‡ tr“nh &‡nh gi‡. 4ßi vßi mßt sß m¿t
hˆng, c‡c doanh nghißp c— thß duy tr“ danh s‡ch c‡c nhˆ cung c¿p ±u ti•n nh¿n &±ÿc
c¡ hßi &¿u ti•n cho doanh nghißp mßi. Mßt nhˆ cung c¿p ±a th’ch &‹ chÿng minh
n9ng lÿc hißu qu¿ cÿa n— th™ng qua c‡c hÿp &ßng mua tr±ßc &— vˆ do &— nh¿n &±ÿc
±u ti•n trong qu‡ tr“nh lÿa chßn nhˆ cung c¿p. B¿ng c‡ch duy tr“ danh s‡ch nhˆ cung
c¿p ±a th’ch, nh‰n vi•n thu mua c— thß nhanh ch—ng x‡c &ßnh c‡c nhˆ cung c¿p vßi
kh¿ n9ng thÿc hißn &‹ &±ÿc kißm chÿng.
Trong tr±ßng hÿp kh™ng c— nhˆ cung c¿p ±a th’ch, vißc mua hˆng ph¿i &±ÿc
gi¿i quy¿t trong vißc lÿa chßn nhˆ cung c¿p &ß &‡p ÿng nhu c¿u &—.
Lÿa chßn nhˆ cung c¿p cußi c•ng x¿y ra khi mua xong c‡c ho¿t &ßng &±ÿc y•u
c¿u trong qu‡ tr“nh &‡nh gi‡ nhˆ cung c¿p. Lÿa chßn nhˆ cung c¿p c— l¿ lˆ mßt trong
nhÿng ho¿t &ßng quan trßng nh¿t &±ÿc thÿc hißn bßi c‡c c™ng ty. Lßi &±ÿc thÿc hißn
trong ph¿n nˆy cÿa chu kÿ lˆm s¿ch c— thß g‰y tßn h¿i vˆ l‰u dˆi. 4ˆm ph‡n vˆ &ˆm
ph‡n c¿nh tranh lˆ hai ph±¡ng ph‡p th±ßng &±ÿc sÿ dÿng &ß lÿa chßn nhˆ cung c¿p
cußi c•ng khi kh™ng c— nhˆ cung c¿p &±ÿc ±u ti•n.
a. /¿u th¿u ho¿c Th±¡ng l±ÿng?
X‡c &ßnh c‡c nhˆ cung c¿p tißm n9ng kh‡c vßi vißc &¿t &±ÿc hÿp &ßng ho¿c
thßa thu¿n vßi nhˆ cung c¿p. 4¿u th¿u hay &ˆm ph‡n lˆ hai ph±¡ng ph‡p th±ßng &±ÿc
sÿ dÿng khi lÿa chßn mßt nhˆ cung c¿p. 4¿u th¿u c¿nh tranh trong ngˆnh c™ng nghißp
t± nh‰n li•n quan &¿n vißc t“m ki¿m l¿i hß s¡ dÿ th¿u tÿ c‡c nhˆ cung c¿p mˆ ng±ßi
mua s¿n sˆng lˆm 9n. Qu‡ tr“nh nˆy th±ßng b¿t &¿u khi ng±ßi qu¿n lý mua hˆng gÿi
y•u c¿u b‡o gi‡ (RFQ) tßi nhˆ cung c¿p. Mÿc ti•u lˆ &ß trao gi¿i th±ßng cho c‡c nhˆ
th¿u c— tr“nh &ß cao nh¿t. Ng±ßi mua th±ßng &‡nh gi‡ hß s¡ dÿ th¿u dÿa tr•n gi‡ c¿.
N¿u nhˆ th¿u th¿p nh¿t kh™ng nh¿n &±ÿc hÿp &ßng mua, ng±ßi mua c— ngh)a vÿ
20& [QU¾N&TRÞ&THU&MUA&3&THS.VÕ&THÞ&THANH&TH¯¡NG]! !
th™ng b‡o cho nhˆ cung c¿p &— lý do t¿i sao n— kh™ng nh¿n &±ÿc hÿp &ßng. 4¿u th¿u
c¿nh tranh c— hißu qu¿ trong &ißu kißn nh¿t &ßnh: ¥ Khßi l±ÿng &ÿ lßn
¥ C‡c th™ng sß kÿ thu¿t ho¿c y•u c¿u r› rˆng cho ng±ßi b‡n. Ng±ßi b‡n ph¿i bi¿t ho¿c
c— kh¿ n9ng ±ßc t’nh ch’nh x‡c chi ph’ s¿n xu¿t m¿t hˆng.
¥ Thß tr±ßng c¿nh tranh, c— ngh)a lˆ n— c— &ÿ sß l±ÿng ng±ßi b‡n hˆng &ÿ &ißu kißn mußn kinh doanh.
¥ Ng±ßi mua chß y•u c¿u hß s¡ dÿ th¿u tÿ c‡c nhˆ cung c¿p c— tr“nh &ß kÿ thu¿t mußn
hÿp &ßng, &ißu &— c— ngh)a lˆ hß s¿ gi‡ c¿ c¿nh tranh.
¥ C— &ÿ thßi gian cho c‡c nhˆ cung c¿p &‡nh gi‡ c‡c y•u c¿u tr’ch d¿n.
¥ Ng±ßi mua kh™ng c— nhˆ cung c¿p ±a th’ch cho m¿t hˆng &—. N¿u mßt nhˆ cung c¿p
±a th’ch tßn t¿i, ng±ßi mua chß &¡n gi¿n c— thß chßn th±¡ng l±ÿng c‡c chi ti¿t cußi
c•ng cÿa hÿp &ßng mua b‡n vßi nhˆ cung c¿p &—.
Ng±ßi mua sÿ dÿng &¿u gi‡ c¿nh tranh khi gi‡ lˆ ti•u ch’ chi phßi vˆ m¿t hˆng
(ho¿c dßch vÿ) y•u c¿u ph¿i c— th™ng sß kÿ thu¿t &¡n gi¿n. Ngoˆi ra, &¿u th¿u c¿nh
tranh th±ßng &±ÿc sÿ dÿng trong ngˆnh c™ng nghißp qußc ph˜ng vˆ c‡c dÿ ‡n lßn (v’
dÿ nh± dÿ ‡n x‰y dÿng vˆ ph‡t trißn hß thßng th™ng tin). N¿u tßn t¿i c‡c bi¿n phi phi
ch’nh, sau &— ng±ßi mua vˆ ng±ßi b‡n th±ßng tham gia &ˆm ph‡n trÿc ti¿p. 4¿u th¿u
c¿nh tranh cing c— thß &±ÿc sÿ dÿng &ß thu h¿p danh s‡ch c‡c nhˆ cung c¿p tr±ßc khi
&ˆm ph‡n hÿp &ßng.
4ˆm ph‡n lˆ hÿp lý khi &¿u th¿u c¿nh tranh kh™ng ph¿i lˆ mßt ph±¡ng ph‡p
th’ch hÿp &ß lÿa chßn nhˆ cung c¿p. 4ˆm ph‡n m¿t &ßi m¿t lˆ c‡ch ti¿p c¿n tßt nh¿t
trong c‡c tr±ßng hÿp sau:
¥ Khi b¿t kÿ ti•u chu¿n nˆo &ß c¿p tr±ßc &— cho &¿u th¿u c¿nh tranh bß thi¿u.
V’ dÿ: m¿t hˆng c— thß lˆ m¿t hˆng mßi ho¿c phÿc t¿p vß m¿t kÿ thu¿t vßi chß c‡c
th™ng sß kÿ thu¿t m¡ hß.
¥ Khi mua hˆng &˜i hßi sÿ &ßng thu¿n vß nhißu y¿u tß hißu su¿t, ch¿ng h¿n nh±
gi‡ c¿, ch¿t l±ÿng, ph‰n phßi, chia s¿ rÿi ro vˆ hß trÿ s¿n ph¿m.
¥ Khi ng±ßi mua y•u c¿u sÿ tham gia cÿa nhˆ cung c¿p sßm.
¥ Khi nhˆ cung c¿p kh™ng thß x‡c &ßnh rÿi ro vˆ chi ph’.
¥ Khi nhˆ cung c¿p y•u c¿u mßt thßi gian dˆi &ß ph‡t trißn vˆ s¿n xu¿t c‡c m¿t
hˆng &‹ mua. 4ißu nˆy th±ßng lˆm cho vißc ±ßc t’nh chi ph’ mua hˆng cÿa nhˆ cung c¿p trß n•n kh— kh9n.
Khi c‡c c™ng ty ti¿p tÿc ph‡t trißn mßi quan hß ch¿t ch¿ h¡n vßi c‡c nhˆ cung
c¿p &±ÿc lÿa chßn, qu‡ tr“nh &ˆm ph‡n trß thˆnh mßt trong nhÿng thßa thu¿n vß c‡c
m¿t hˆng trong mßt ph±¡ng thÿc hÿp t‡c. Mßt &ißu ch¿c ch¿n: Qu‡ tr“nh mˆ ng±ßi
mua sÿ dÿng &ß lÿa chßn c‡c nhˆ cung c¿p c— thß kh‡c nhau t•y thußc vˆo mÿc y•u
c¿u vˆ mßi quan hß mˆ ng±ßi mua c— vßi c‡c nhˆ cung c¿p cÿa n—. 4ßi vßi mßt sß
m¿t hˆng, ng±ßi mua c— thß bi¿t nhˆ cung c¿p sÿ dÿng tr±ßc khi ph‡t trißn c‡c th™ng
sß kÿ thu¿t nguy•n lißu cußi c•ng. 4ßi vßi c‡c m¿t hˆng ti•u chu¿n, qu‡ tr“nh &¿u