Tài liệu tự luận Môn Kinh tế chính trị Mác-Lênin | Đại học Gia Định

lOMoAR cPSD| 60755984
TỰ LUẬN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN
Câu 1. Trình bày vai trò của các chủ thể chính tham gia thị trường? Liên hệ trách nhiệm bản thân sinh viên góp phần
vào sự phát triển kinh tế đất nước (nêu suy nghĩ, hành động cụ thể của sinh viên)?
Có 04 chủ thể chính tham gia thị trường: Chủ thể Khái niệm Vai trò
Người sản xuất hàng hóa là những người sản xuất Là những người trực tiếp tạo ra của cải vật chất, sản
và cung cấp hàng hóa, dịch vụ ra thị trường nhằm phẩm cho xã hội để phục vụ tiêu dùng. Ngoài ra, mục
đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Người sản tiêu tìm kiếm lợi nhuận, người sản xuất cần phải có Người sản xuất
xuất bao gồm các nhà sản xuất, đầu tư, kinh trách nhiệm đối với con người; trách nhiệm cung cấp
doanh hàng hóa, dịch vụ,…
những hàng hóa, dịch vụ không làm tổn hại tới sức
khỏe và lợi ích của con người trong xã hội.
Người tiêu dùng là những người mua hàng hóa, Sức mua của người tiêu dùng là yếu tố quyết định sự
dịch vụ trên thị trường để thoản mãn nhu cầu tiêu phát triển bền vững của người sản xuất. Sự phát triển dùng.
đa dạng về nhu cầu của người tiêu dùng là động lực Người tiêu dùng
quan trọng của sự phát triển sản xuất. Do đó, người
tiêu dùng có vai trò rất quan trọng trong định hướng
sản xuất, cần phải có trách nhiệm đối với sự phát
triển bền vững của xã hội.
Các chủ thể trung gian là những cá nhân, tổ chức Những chủ thể này có vai trò ngày càng quan trọng
đảm nhiệm vai trò cầu nối giữa các chủ thể sản để kết nối, trao đổi thông tin trong các quan hệ mua, Các chủ thể
xuất, tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ trên thị trường. bán. Nhờ vai trò của chủ thể trung gian này mà nền trung gian trong
kinh tế thị trường trở nên sống động, linh hoạt hơn, thị trường
làm cho sản xuất và tiêu dùng trở nên ăn khớp với nhau. lOMoAR cPSD| 60755984 Nhà nước
Trong nền kinh tế thị trường, nhà nước thực
Nhà nước thực hiện quản trị phát triển nền kinh tế
hiện chức năng quản lý nhà nước về kinh tế, đồng thông qua việc tạo lập môi trường kinh tế tốt nhất cho
thời thực hiện những biện pháp để khắc phục các chủ thể kinh tế phát huy sức sáng tạo của họ.
những khuyết tật của thị trường.
Cùng với đó, nhà nước còn sử dụng các công cụ kinh
tế để khắc phục các khuyết tật của nền kinh tế thị
trường, làm cho nền kinh tế thị trường hoạt động hiệu quả.
Sinh viên, với tư cách là thế hệ kế thừa và phát triển của đất nước, có trách nhiệm lớn lao trong
việc góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế quốc gia. Trước hết, việc học tập nghiêm túc và không
ngừng rèn luyện bản thân là nền tảng vững chắc để sinh viên trở thành nguồn nhân lực chất lượng, sẵn
sàng đáp ứng những yêu cầu khắt khe của thị trường lao động. Bên cạnh đó, sinh viên cần nuôi dưỡng
tinh thần sáng tạo và khởi nghiệp, vì những ý tưởng mới và sáng kiến đột phá của họ chính là nguồn lực
Liên hệ bản thân quan trọng thúc đẩy sự đổi mới trong nền kinh tế. Hơn nữa, việc ứng dụng công nghệ vào học tập và
công việc không chỉ giúp tăng cường hiệu quả công việc mà còn góp phần nâng cao năng suất lao động,
thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp hiện đại. Sinh viên cũng có thể tham gia các hoạt động cộng
đồng, tình nguyện, qua đó hiểu rõ hơn về nhu cầu phát triển xã hội và đóng góp thiết thực vào việc phát
triển kinh tế bền vững. Những hành động này không chỉ thể hiện trách nhiệm cá nhân mà còn góp phần
quan trọng vào việc xây dựng một nền kinh tế thịnh vượng và bền vững cho đất nước trong tương lai. Nội dung chi tiết lOMoAR cPSD| 60755984 Nội dung
Quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất hàng hóa. Ở đâu có sản xuất và trao đổi
hàng hóa thì ở đó có sự hoạt động của quy luật giá trị.
Quy luật giá trị yêu cầu việc sản xuất và trao đổi hàng hóa phải được tiến hành trên cơ sở của
hao phí lao động xã hội cần thiết. Theo yêu cầu của quy luật giá trị, người sản xuất muốn bán được
Câu 2. Trình bày nội dung và tác động của quy luật giá trị trong nền kinh tế thị trường? Liên hệ trách nhiệm bản thân
sinh viên trong sự phát triển kinh tế đất nước (nêu suy nghĩ, hành động cụ thể của sinh viên)?
hàng hóa trên thị trường thì lượng giá trị của một hàng hóa cá biệt phải phù hợp với thời gian lao động
xã hội cần thiết. Trong lĩnh vực trao đổi, phải tiến hành theo nguyên tắc ngang giá. Quy luật giá trị
hoạt động và phát huy tác dụng thông qua sự vận động của giá cả xung quanh giá trị.
Trong nền kinh tế hàng hóa, quy luật giá trị có những tác động cơ bản sau:
Thứ nhất, điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hóa. Nếu giá cả hàng hóa bằng hoặc lớn hơn giá
trị thì việc sản xuất nên được tiếp tục, mở rộng và ngược lại. Trong lưu thông, quy luật giá trị điều tiết
hàng hóa từ nơi có giá cả thấp đến nơi có giá cả cao, từ nơi cung lớn hơn cầu đến nơi cung nhỏ hơn cầu. Tác động
Thứ hai, kích thích cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất nhằm tăng năng suất lao động. Trong
cạnh tranh, phải cải tiến kỹ thuật, áp dụng công nghệ mới, đổi mới phương pháp quản lý, thực hiện
tiết kiệm, lực lượng sản xuất ngày càng phát triển, …
Thứ ba, phân hóa những người sản xuất thành những người giàu, người nghèo một cách tự
nhiên. Trong quá trình cạnh tranh, những người sản xuất nhạy bén với thị trường, trình độ năng lực
giỏi sẽ trở nên giàu có và ngược lại.
Tóm lại, quy luật giá trị vừa có tác dụng đào thải cái lạc hậu, cái lỗi thời, kích thích sự tiến bộ,
làm cho lực lượng sản xuất phát triển mạnh mẽ; vừa có tác dụng lựa chọn, đánh giá người sản xuất, Kết luận
bảo đảm sự bình đẳng đối với người sản xuất; vừa có cả những tác động tích cực lẫn tiêu cực. Các tác
động đó diễn ra một cách khách quan trên thị trường. lOMoAR cPSD| 60755984 Liên hệ bản thân
Sinh viên, với tư cách là thế hệ kế thừa và phát triển của đất nước, có trách nhiệm lớn lao trong
việc góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế quốc gia. Trước hết, việc học tập nghiêm túc và không
ngừng rèn luyện bản thân là nền tảng vững chắc để sinh viên trở thành nguồn nhân lực chất lượng,
sẵn sàng đáp ứng những yêu cầu khắt khe của thị trường lao động. Bên cạnh đó, sinh viên cần nuôi
dưỡng tinh thần sáng tạo và khởi nghiệp, vì những ý tưởng mới và sáng kiến đột phá của họ chính là
nguồn lực quan trọng thúc đẩy sự đổi mới trong nền kinh tế. Hơn nữa, việc ứng dụng công nghệ vào
học tập và công việc không chỉ giúp tăng cường hiệu quả công việc mà còn góp phần nâng cao năng
suất lao động, thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp hiện đại. Sinh viên cũng có thể tham gia các
hoạt động cộng đồng, tình nguyện, qua đó hiểu rõ hơn về nhu cầu phát triển xã hội và
đóng góp thiết thực vào việc phát triển kinh tế bền vững. Những hành động này không chỉ thể hiện
trách nhiệm cá nhân mà còn góp phần quan trọng vào việc xây dựng một nền kinh tế thịnh vượng và
bền vững cho đất nước trong tương lai.
Câu 3. Khái niệm xuất khẩu tư bản? Các hình thức của xuất khẩu tư bản? Liên hệ thực tế việc thu hút vốn đầu tư
trực tiếp nước ngoài (FDI) ở Việt Nam hiện nay? Nội dung chi tiết
Đối với các tập đoàn độc quyền, việc đưa tư bản ra nước ngoài để tìm kiếm nơi đầu tư có lợi
nhất trở thành phổ biến, gắn liền với sự tồn tại của các tổ chức độc quyền. Khái niệm
Xuất khẩu tư bản là xuất khẩu giá trị ra nước ngoài (đầu tư tư bản ra nước ngoài) nhằm mục
đích thu được giá trị thặng dư và các ngườn lợi nhuận khác ở các nước nhập khẩu tư bản. lOMoAR cPSD| 60755984
Xuất khẩu tư bản có thể được thực hiện dưới hình thức đầu tư trực tiếp hoặc đầu tư gián tiếp
Đầu tư trực tiếp là hình thức xuất khẩu tư bản để xây dựng những xí nghiệp mới hoặc mua lại
những xí nghiệp đang hoạt động ở nược nhận đầu tư để trực tiếp kinh doanh thu lợi nhuận cao, biến
nó thành một chi nhánh của “công ty mẹ” ở chính quốc. Các xí nghiệp mới hình thành thường tồn tại Hình thức
dưới dạng hỗn hợp song phương hoặc đa phương, nhưng cũng có những xí nghiệp toàn bộ vốn là của
công ty nước ngoài.
Đầu tu gián tiếp là hình thức đầu tư thông qua việc cho vay để thu lợi tức, mua cổ phần, cổ
phiếu, trái phiếu, các giấy tờ có giá khác, quỹ đầu tư chứng khoán và thông qua các định chế tài chính
trung gian khác mà nhà đầu tư không trực tiếp tham gia quản lý hoạt động đầu tư. Liên hệ thực tế
Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang được tái cấu trúc mạnh mẽ, Việt Nam tiếp tục
khẳng định vị thế là một điểm đến đầu tư hấp dẫn, thu hút dòng vốn FDI ngày càng lớn. Cùng với sự
phục hồi của nền kinh tế toàn cầu, vốn FDI vào Việt Nam không chỉ tăng trưởng về số lượng mà còn
cải thiện rõ rệt về chất lượng. Trong 6 tháng đầu năm 2024, tổng vốn FDI thu hút được đạt 15,19 tỷ
USD, con số này là mức cao nhất trong 6 tháng đầu năm trong suốt 5 năm qua (2020 – 2024). Điều
này không chỉ phản ánh sự tin tưởng của các nhà đầu tư nước ngoài vào triển vọng phát triển của
Việt Nam, mà còn cho thấy sự thay đổi tích cực trong cơ cấu đầu tư. Các dự án lớn được triển khai
mạnh mẽ trong các lĩnh vực công nghệ cao như bán dẫn, năng lượng tái tạo (sản xuất pin, tế bào quang
điện, thanh silic), giúp nâng cao giá trị và chất lượng của nguồn vốn FDI. Với sự đầu tư mạnh mẽ vào
những ngành mũi nhọn này, Việt Nam đang không chỉ thu hút vốn mà còn chuyển mình trở thành
trung tâm sản xuất công nghệ cao, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế
quốc gia trong tương lai.
Câu 4. Trình bày nội dung chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, hợp lý và hiệu quả trong quá trình công
nghiệp hóa, hiện đại hóa? Liên hệ trách nhiệm bản thân sinh viên tring sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước (nêu suy nghĩ, hành động cụ thể của sinh viên)? Nội dung chi tiết lOMoAR cPSD| 60755984
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, hợp lý và hiệu quả.
Cơ cấu kinh tế là mối quan hệ tỷ lệ giữa các ngành, các vùng và các thành phần kinh tế. Trong Khái niệm
hệ thống cơ cấu kinh tế, cơ cấu ngành kinh tế (cong nghiệp – nông nghiệp – dịch vụ) giữ vị trí quan
trọng nhất. Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế là quá trình tăng tỷ trọng của ngành công nghiệp và dịch
vụ, giảm tỷ trọng của ngành nông nghiệp trong GDP.
Cơ cấu kinh tế hợp lý, hiện đại và hiệu quả phải đáp ứng được các yêu cầu sau: -
Khai thác, phân bổ và phát huy hiệu quả các nguồn lực trong nước, thu hút có hiệu quả
cácnguồn lực bên ngoài để phát triển kinh tế - xã hội. Yêu cầu -
Cho phép ứng dụng nhwungx thành tựu khoa học – công nghệ mới, hiện đại vào các
ngành,các vùng và các lĩnh vực của nên kinh tế. -
Phù hợp với xu thế phát triển chung của nền kinh tế và yêu cầu của toàn cầu hóa và hội nhậpquốc tế. Liên hệ bản thân
Trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, sinh viên chính là những hạt nhân
quan trọng, quyết định đến sự phát triển bền vững của nền kinh tế và xã hội. Trách nhiệm của mỗi
sinh viên không chỉ dừng lại ở việc tích lũy kiến thức mà còn là việc phát triển tư duy sáng tạo, rèn
luyện kỹ năng chuyên môn và phẩm chất đạo đức. Sinh viên cần chủ động tiếp cận các công nghệ
mới, nghiên cứu khoa học và tham gia vào các dự án đổi mới sáng tạo, từ đó đóng góp vào việc thúc
đẩy chuyển đổi số và phát triển nền kinh tế tri thức. Bên cạnh đó, trách nhiệm của sinh viên còn thể
hiện trong việc tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng, bảo vệ môi trường và góp phần xây dựng
xã hội công bằng, văn minh. Khi mỗi sinh viên nhận thức rõ vai trò của mình, họ sẽ trở thành những
công dân có trách nhiệm, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước,
góp phần xây dựng một Việt Nam vững mạnh và hội nhập toàn cầu trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0.
Câu 5. Phân tích tác động tích cực và tác động tiêu cực của hội nhập kinh tế quốc tế? Liên hệ trách nhiệm bản thân
sinh viên trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế (nêu suy nghĩ, hành động cụ thể của sinh viên)? lOMoAR cPSD| 60755984 Nội dung chi tiết
Hội nhập kinh tế quốc tế của một quốc gia là quá trình quốc gia đó thực hiện găn kết nền kinh Khái niệm
tế của mình với nền kinh tế thế giới dựa trên sự chia sẻ lợi ích, đồng thời tuân thủ các chuẩn mực quốc tế chung. Tác động
Tác động của hội nhập kinh tế quốc tế đến quá trình phát triển của Việt Nam như sau:
* Tác động tích cực của hội nhập kinh tế quốc tế
+ Tạo điều kiện mở rộng thị trường, tiếp thu khoa học – công nghệ, vốn, chuyển dịch cơ cấu
kinh tế trong nước. Hội nhập kinh tế quốc tế thực chất là mở rộng thị trường để thúc đẩy thương mại
phát triển, tạo điều kiện cho sản xuất trong nước, tận dụng các lợi thế kinh tế của nước ta trong phân
công lao động quốc tế, phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững và chuyển đổi mô
hình tăng trưởng sang chiều sâu với hiệu quả cao.
+ Tạo cơ hội để cải thiện tiêu dùng trong nước, người dân được thụ hưởng các sản phẩm hàng
hóa, dịch vụ đa dạng về chủng loại, mẫu mã và chất lượng với giá cạnh tranh; được tiếp cận và giao
lưu nhiều hơn với thế giới bên ngoài.
+ Tạo điều kiện để các nhà hoạch định chính sách nắm bắt tốt hơn tình hình và xu thế phát lOMoAR cPSD| 60755984
triển của thế giới, từ đó xây dựng và điều chỉnh chiến lược phát triển hợp lý.
+ Tạo cơ hội để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Tạo điều kiện để thúc đẩy hội nhập của
các lĩnh vực văn hóa, chính trị, củng cố an ninh – quốc phòng.
* Tác động tiêu cực của hội nhập kinh tế quốc tế
+ Làm gia tăng sự cạnh tranh gay gắt kiến nhiều doanh nghiệp và nước ta gặp khó khăn trong
phát triển, gây nhiểu hậu quả bất lợi về mặt kinh tế - xã hội. Có thể làm gia tăng sự phụ thuộc của nền
kinh tế quốc gia vào thị trường bên ngoài.
+ Có thể dẫn đến phân phối không công bằng về lợi ích và rủi ro cho các nước, có nguy cơ làm
tăng khoảng cách giàu – nghèo và bất bình đẳng xã hội.
+ Các nước đang phát triển như nước ta phải đối mặt với nguy cơ chuyển dịch cơ cấu kinh tế
tự nhiên bất lợi, dễ trở thành bãi thải công nghiệp, bị cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên và hủy hoại môi trường.
+ Có thể tạo ra một số thách thức đối với quyền lực nhà nước, chủ quyền quốc gia, làm gia tăng
nguy cơ bản sắc dân tộc và văn hóa truyền thống, tăng nguy cơ gia tăng của tình trjang khủng bố quốc
tế, buôn lậu, tội phạm xuyên quốc gia, dịch bệnh, nhập cư bất hợp pháp. lOMoAR cPSD| 60755984
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, sinh viên không chỉ là người thụ hưởng mà còn là
nguồn lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển của đất nước. Trách nhiệm của mỗi sinh viên trong bối
cảnh này là không ngừng nâng cao kiến thức, rèn luyện kỹ năng chuyên môn và phát triển tư duy toàn
cầu để có thể hòa nhập, cạnh tranh và đóng góp vào nền kinh tế quốc gia. Sinh viên cần chủ động học
hỏi các tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng những tiến bộ khoa học công nghệ mới nhất, và sáng tạo ra những Liên hệ bản thân
giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng lao động và gia tăng giá trị sản phẩm, dịch vụ trong các
ngành mũi nhọn. Đồng thời, họ cũng cần có ý thức bảo vệ và phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc
của dân tộc, để trong quá trình hội nhập, Việt Nam không chỉ phát triển mạnh mẽ về kinh tế mà còn
khẳng định bản sắc văn hóa riêng biệt của mình. Khi mỗi sinh viên nhận thức rõ về trách nhiệm và
hành động tích cực, họ sẽ không chỉ góp phần vào sự nghiệp phát triển của đất nước mà còn trở thành
những công dân toàn cầu, giúp Việt Nam vươn lên, hòa nhập và tỏa sáng trong cộng đồng quốc tế.