Tâm lý học đại cương: Giao tiếp và ý nghĩa trong đời sống

*Khái niệm giao tiếp
Giao tiếp là mối quan hệ giữa con người với con người, thể hiện sự tiếp xúc tâm
lý giữa người và người, thông qua đó con người trao đổi với nhau về thông tin
về cảm xúc, tri giác lẫn nhau, ảnh hưởng tác động qua lại với nhau. Nói cách
khác, giao tiếp là quá trình xác lập và vận hành các quan hệ người - người, hiện
thực hoá các quan hệ xã hội giữa chủ thể này với chủ thể khác.
Mối quan hệ giao tiếp giữa con người với con người có thể xảy ra với các hình thức khác nhau.
- Giao tiếp giữa cá nhân với cá nhân.
- Giao tiếp giữa cá nhân với nhóm.
- Giao tiếp giữa nhóm với nhóm, giữa nhóm với cộng đồng
- Giao tiếp vừa mang tính chất xã hội, vừa mang tính chất cá nhân. Tính chất xã
hội của giao tiếp thể hiện ở chỗ, nó được nảy sinh, hình thành trong xã hội và sử
dụng các phương tiện do con người làm ra, được truyền từ thế hệ này sang thế
hệ khác. Tính chất cá nhân thế hiện ở nội dung, phạm vi, nhu cầu, phong cách,
kỹ năng giao tiếp của mỗi người.
* giao egtiếp có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống ca nhân và xã hội 
Giao tiếp là điều kiện tồn tại của xã hội. Mỗi người khi sinh ra chúng ta
đều phải tập nói những câu từ đầu tiên. Dần dần trong quá trình lớn lên
chúng ta phải giao tiếp để truyền đạt thông tin đến người khác.Đối với xã
hội là một cộng đồng có sự ràng buộc, liên kết với nhau. Ở đó, con người
kết nối với nhau thông qua giao tiếp. Giao tiếp là cơ thể của sự tồn tại,
phát triển của con người trong học tập, công việc và cuộc sống. 
Giao tiếp là yếu tố cần có để mỗi con người phát triển được nhân cách và
tâm lý cá nhân bình thường. Xét về yếu tố bản chất, con người được xem
là tổng hòa các mối quan hệ trong xã hội hiện nay. 
Nhờ có giao tiếp, mỗi cá nhân có thể tham gia vào các mối quan hệ xã hội,
gia nhập vào cộng đồng. Đồng thời, phản ánh được các mối quan hệ xã
hội và kinh nghiệm để chuyển chúng thành tài sản cho riêng mình. 
Khi giao tiếp với những người xung quanh, bạn sẽ nhận thức được chuẩn
mực về đạo đức, pháp luật và thẩm mỹ tồn tại trong xã hội. Từ đó, bạn sẽ
biết được cái gì đẹp, cái gì không đẹp, cái gì tốt, cái gì không tốt để thể
hiện thái độ và hành động sao cho phù hợp với chuẩn mực của xã hội. 
Giao tiếp giúp con người hình thành năng lực tự ý thức. Con người nhận
thức đánh giá bản thân mình trên cơ sở nhận thức đánh giá người khác
thông qua giao tiếp. Từ đó nâng cao khả năng tự giáo dục và tự hoàn
thiện mình, nỗ lực và phấn đấu, phát huy những mặt tích cực và hạn chế những mặt yếu kém.
*Cách để nâng cao hiệu quả giao tiếp trong hoạt động học tập và nghề nghiệp của bản thân
- Chào hỏi đối tác một cách thân thiện, cởi mở: Đối với các đối tác, việc nhận
được lời chào hỏi thân thiện sẽ là một điểm cộng lớn cho bạn. Bạn sẽ nhận lại
được nụ cười hài lòng từ phía họ và cuộc trò chuyện sẽ được bắt đầu suôn sẻ
hơn. Cái nhìn thiện cảm lần đầu chính là bàn đạp thúc đẩy quyết định trong việc
hợp tác, vì vậy, giữ một thái độ thân mật, cởi mở trong lời chào sẽ tạo mối quan
hệ bền chặt giữa bạn với đối tác.
- Sử dụng ngôn ngữ chuẩn mực và chính xác: Trước khi có cuộc gặp gỡ với đối
tác, bạn cần tìm thông tin liên quan đến họ, để biết được họ là ai? Nhu cầu của
họ ra sao? Mục đích mà họ hướng tới là gì?. Khi đó, bạn sẽ điều chỉnh được
cách cư xử, ngôn từ sử dụng cho phù hợp. Bạn không nên nói quá nhiều, dài
dòng, lan man, nói không đúng ngôn từ và nội dung cần trao đổi. Người có kỹ
năng giao tiếp khôn khéo luôn biết mình cần nói những gì, lúc nào cần nói và
lúc nào không. Trong kinh doanh, ngôn ngữ cần phải lịch sự, thể hiện sự tôn
trọng đối phương. Tất cả những thông điệp mà bạn muốn truyền đi cần phải rõ
ràng, rành mạch, nhấn đúng trọng tâm. Khi nói bạn hãy nói vừa phải, đủ hiểu,
không nói quá nhanh hoặc quá chậm, giọng điệu trầm, luôn giữ thái độ nghiêm
túc (tránh cười cợt) để nhận được sự tin tưởng từ đối tác.
- Biết lắng nghe và tôn trọng khách hàng: Đối với cuộc sống hàng ngày nói
riêng và trong kinh doanh nói chung, lắng nghe luôn chiếm một vị trí quan trọng.
Dù bạn là người làm chủ cuộc trò chuyện hay không, cũng cần phải biết lắng
nghe khách hàng của mình. Biết cách lắng nghe, không chỉ thể hiện bạn là
người lịch sự, tôn trọng đối phương mà còn giúp bạn hiểu được họ muốn gì?
Cần gì? Bạn cần đặt đối tác lên hàng đầu khi lắng nghe, giữ thái độ tập trung,
không đảo mắt liên tục nhìn xung quanh hay có những hành động, lời nói khó
nghe. Trong kỹ năng giao tiếp, thành công chính là biết lắng nghe và tôn trọng đối tác của mình.
-Hãy đưa ra lời khuyên cho khách hàng đúng thời điểm: Khi lắng nghe khách
hàng của mình nói lên suy nghĩ, yêu cầu, mục đích của họ, bạn nên nghe thật rõ
và suy nghĩ kỹ trước khi đưa ra lời khuyên. Có kỹ năng giao tiếp khéo léo thì
bạn không nên vội vàng trong việc này, bạn cần biết mình đã hiểu đúng được
mong muốn của khách hàng hay chưa? Và trong trường hợp đó bạn có nên nói
ra chính kiến của bản thân hay không? Lời khuyên cần phải được bạn cân nhắc,
không phải lúc nào đưa ra ý kiến riêng của mình đều là đúng đắn. Lời khuyên
mà bạn truyền tải đi cần đúng thời điểm, đúng mục đích và bạn nên đưa thông
điệp của mình xen kẽ trong lời nói.
- Biết cách làm chủ cảm xúc của bản thân:Cảm xúc của mỗi chúng ta luôn thay
đổi trong từng hoàn cảnh khác nhau, nhưng người làm kinh doanh chuyên
nghiệp bạn nên biết điều chỉnh cảm xúc của bản thân. Khi làm việc với khách
hàng, bạn không nên để cảm xúc riêng chi phối, hãy tự nhắc nhở và cần hình
dung đúng những gì bạn cần phải làm. Cảm xúc riêng tư có thể phá hỏng cuộc
đàm phán và khiến mọi thứ tồi tệ hơn, nằm ngoài khả năng kiểm soát của bạn.
Để làm chủ được cảm xúc của mình không phải ngày một ngày hai có thể thành
công mà bạn cần phải rèn luyện mỗi ngày.
Ví dụ: Khách hàng có thể than phiền bạn bởi hàng ngàn lý do khác nhau, có thể
là do họ không biết cách sử dụng sản phẩm hay đôi khi là bạn phục vụ đúng lúc
tâm trạng của họ đang không thoải mái. Và ngay lập tức bạn sẽ bị chút giận lên
người, nhận được vô vàn những lời nói không thương tiếc đến từ các “thượng
đế”. Trong trường hợp này, kỹ năng giao tiếp lắng nghe và quan sát là quan
trọng nhất, đọc được suy nghĩ của đối phương sẽ giúp bạn dễ dàng gỡ nút thắt
của vấn đề. Bạn hãy cố gắng giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, lắng
nghe và đặt bản thân vào vị trí của họ. Điều này sẽ giúp bạn xử lý tình huống tốt
hơn và khiến khách hàng cảm thấy mình được tôn trọng khi đó khách hàng sẽ tự nguôi ngoai.
Ví dụ 2: Đối với các doanh nghiệp, khách hàng kỳ kèo, trì hoãn thanh toán các
khoản nợ luôn là vấn đề nan giải. Việc các nhân viên bán hàng kiêm luôn trách
nghiệm đòi nợ đã chẳng còn xa lạ gì với giới kinh doanh. Nhưng nợ nần là điều
khó tránh khỏi, để thu hút được nhiều đối tượng khách hàng bạn bắt buộc phải
bán hàng chịu. Để tránh trường hợp mất khách hàng, đòi nợ thô bạo không phải
là cách giải quyết tốt nhất của vấn đề này mà bạn nên khéo léo thu nợ ngay khi
bạn cho nợ. Bạn hãy gián tiếp và nhẹ nhàng nhắc khách hàng việc trả nợ, cụ thể
như bạn có thể nói: “Bên công ty đang có rất nhiều dịch vụ ưu đãi mới, chị hoàn
toàn có thể dùng thử nếu thanh toán nốt khoản nợ trước đây”. Tùy vào từng đối
tượng và khoản tiền mà họ nợ, các khách hàng có thể trả theo từng đợt hoặc trả
hết một lúc, vậy nên, bạn cũng hãy tìm hiểu rõ thông tin về họ để có những cách xử lý khôn khéo nhấ
Ví dụ 3: khi hợp đồng được ký kết với một số lượng hàng lớn nhưng doanh
nghiệp của bạn lại hết hàng để giao. Tuy nhiên, nếu có kỹ năng giao tiếp thông
minh để xử lý tình huống này không phải là điều quá khó khăn với bạn. Để
tránh gặp những rắc rối khó lường khác, trước tiên bạn hãy dành cho họ một lời
xin lỗi thật chân thành và hứa hẹn sẽ có những ưu đãi khi hàng được chuyển tới.
Bạn có thể lấy một số lý do như: “Bên chuyển nguyên liệu gặp trục trặc nên
chưa thể sản xuất đủ yêu cầu” hay “Xe chở hàng bị ngăn cản bởi một số các vấn
đề pháp lý nên hàng sẽ đến muộn hơn so với dự kiến”, … đó là một vài gợi ý
chữa cháy cho bạn. Tuy nhiên, đổ lỗi cho nguyên nhân khách quan không phải
lúc nào bạn cũng có thể sử dụng. Tùy theo từng mức độ cần thiết của mỗi đơn
hàng, bạn hãy tìm hiểu các đối tác thật kỹ để giao hàng cho những đối tác quan
trọng hơn và dành những khoản hoa hồng đặc biệt với các đối tác bị giao hàng chậm.