Thẻ thanh toán – giải pháp đa tiện ích | Tài liệu môn Nghiệp vụ ngân hang thương mại Trường đại học sư phạm kỹ thuật TP. Hồ Chí Minh

THẺ THANH TOÁN – GIẢI PHÁP ĐA TIỆN ÍCH
Khi đi siêu thị hay tại các quầy thanh toán ở nhà hàng, ta thường thấy một số
người khi thanh toán không có thói quen xài tiền mặt. Những chiếc ví của họ chỉ
là bộ sưu tập những chiếc thẻ thanh toán nhỏ gọn MasterCard, Visa Card,
American Express, ... Và động tác thanh toán cho mỗi món hàng đơn giản chỉ là
một cái xoẹt thẻ...
Năm 1996, lần đầu tiên thẻ
thanh toán có mặt tại hệ thống các
ngân hàng Việt Nam với việc ngân
hàng Ngoại thương Việt Nam
(Vietcombank) phát hành thí điểm thẻ
ngân hàng. Cũng vào năm này, Hội
các ngân hàng thanh toán thẻ Việt
Nam được thành lập gồm
Vietcombank, ngân hàng thương mại cổ
phần Á Châu (ACB), ngân hàng Thương mại cổ phần xuất nhập khẩu (Eximbank)
và First Vinabank. Với tính năng có thể sử dụng rộng rãi cả trong lẫn ngoài nước,
đây được xem là bước tiến triển mới của ngành ngân hàng Việt Nam.
Thẻ thanh toán có thể dùng để nạp, rút tiền mặt tại các máy, các quầy tự động
của ngân hàng, thẻ còn dùng để thanh toán hàng hóa, dịch vụ tại các cơ sở có hệ
thống chấp nhận thẻ như máy chà tay hóa đơn – Imprinter, máy POS – Point of
Sale, máy cấp phép tự động – EDC, hay các kênh phân phối ATM (Automatic Teller
Machine), Kios, Mobile, internet, TV, ngoài ra thẻ còn có thể được sử dụng để
chuyển tiền đến một tài khoản khác trong và ngoài ngân hàng... Thẻ thanh toán
quốc tế là loại thẻ mang tính toàn cầu, mang lại nhiều tiện ích có thể đáp ứng mọi
nhu cầu thanh toán trong xã hội hiện nay.
Điều kiện thực hiện thanh toán yêu cầu đối với người sử dụng cũng như
doanh nghiệp bán hàng rất đơn giản. Đối với người sử dụng dịch vụ chỉ cần đăng ký
các loại thẻ thanh toán của các ngân hàng và sử dụng để thanh toán khi mua hàng, 0
khi sử dụng trong ngoại thương và thanh toán với nước ngoài yêu cầu phải là các
loại thẻ quốc tế như Visa card, Master card, JCB card... do các ngân hàng quốc tế
hoặc ngân hàng đối tác phát hành, các loại thẻ nội địa chỉ được sử dụng trong nước.
Đối với doanh nghiệp bán hàng có các phương tiện thanh toán điện tử như máy
POS, Imprinter, EDC... là có thể giao dịch với khách hàng.
Ngày nay, thẻ thanh toán được phổ biến khắp nơi trên thế giới nói chung và
Việt Nam nói riêng, đây thực sự là sự lựa chọn tối ưu cho mọi loại đối tượng khách
hàng từ người có thu nhập thấp đến người có thu nhập cao, đặc biệt là rất tiện lợi
khi chủ thẻ thường xuyên đi công tác, có nhu cầu đi du lịch hay học tập ở ngoài
nước, mà không cần phải đem theo một lượng lớn tiền mặt, điều này có thể giúp chủ
thẻ hạn chế tối đa được rủi ro của việc bị mất cắp, sử dụng thẻ thanh toán không
những giúp hạn chế được thời gian và chi phí cho việc rút tiền mặt để thanh toán
hàng hóa, dịch vụ mà còn đem lại sự sang trọng, phong thái doanh nhân của chủ thẻ.
Quy trình thanh toán bằng thẻ rất đơn giản không phải tốn nhiều thời gian cho
những thủ tục rờm rà, chỉ cần chủ thẻ thực hiện theo nguyên tắc: Mua hàng, đưa
thẻ và ký vào hóa đơn thanh toán. Vào thời gian đầu thẻ thanh toán có mặt tại Việt
Nam, do chưa được phổ biến và phát hành rộng rãi, bị hạn chế về cơ sở pháp lý,
điều kiện kinh tế cũng như hạ tầng cơ sở chưa được hoàn thiện, việc bắt tay giữa
các ngân hàng chưa được thông suốt nên khách hàng không gặp ít khó khăn khi
thực hiện thanh toán qua thẻ. Tuy nhiên, hội nhập vào nền kinh tế thế giới, các liên
minh thẻ đã cùng nhau đưa thẻ thanh toán phát triển mạnh mẽ, trở thành một trong
các dịch vụ chủ yếu của mình giúp khách hàng thuận tiện hơn trong việc sử dụng
các dịch vụ thanh toán qua thẻ (Internet Banking, Mobile Banking...) đã nhận được
sự hưởng ứng mạnh mẽ từ khách hàng.
Với việc ba liên minh thẻ lớn nhất Việt Nam 1
là Smartlink, Banking net và VNBC liên kết với nhau vào giữa năm 2010, đã tạo ra
một hệ thống thanh toán lớn mạnh với mạng lưới rộng khắp toàn quốc. Ví dụ, một
khách hàng sử dụng thẻ của Vietcombank thì có thể thực hiện việc thanh toán cũng
như rút tiền mặt tại các hệ thống trong liên minh thẻ Smartlink, Banknet, HSBC và
Visa International... khách hàng dễ dàng tra cứu số dư tài khoản, kiểm tra số phụ,
kiểm tra các khoản vay, tiết kiệm, chuyển khoản thanh toán đến các tài khoản trong
và ngoài ngân hàng tại các hệ thống này, việc mua hàng hóa hay sử dụng dịch vụ
trên internet cũng trở nên dễ dàng hơn.
Theo Hiệp hội ngân hàng Việt Nam, tính đến đầu tháng 6/2010, số lượng thẻ
thanh toán đã đạt trên 24 triệu thẻ với 48 tổ chức phát hành và hơn 190 thương hiệu
thẻ cùng với gần 11,000 máy ATM và khoảng 37,000 thiết bị chấp nhận thẻ POS.
Một ván đề cần chú ý khá quan trọng là nếu thông tin bí mật của các thẻ
thanh toán bị "sơ hở" hay bị "lộ" có thể gây thiệt hại lớn cho cả người sử dụng và
doanh nghiệp cung cấp dịch vụ. Vì vậy, để sử dụng dễ dàng, hiệu quả và đảm bảo
tính an toàn trong quá trình sử dụng thẻ, yêu cầu đơn giản đối với khách hàng đó là
nhớ và thực hiện các nguyên tắc cơ bản như giữ mã PIN an toàn, kiểm soát đơn
thanh toán rõ ràng, không chia sẻ thông tin về thẻ với người khác... Và để phục vụ
tốt hơn cho khách hàng, hiện nay, các ngân hàng và nhiều công ty đã tạo ra nhiều
giải pháp bảo mật khác nhau trong việc thanh toán bằng thẻ như “Ma trận ngẫu
nhiên” , “Onetime – One password token” hay tạo ra những thẻ thanh toán có gắn
thiết bị công nghệ cao bảo đảm an toàn tuyệt đối... giúp khách hàng cũng như ngân
hàng có được sự an tâm hơn khi sử dụng và cung cấp dịch vụ.
Với sự phát triển nhanh chóng của hệ thống ngân hàng Việt Nam và sự gia
tăng về nhu cầu sử dụng của khách hàng, ngày nay thẻ thanh toán đã và đang thể
hiện đây thật sự là phương tiện thanh toán quốc tế quan trọng hàng đầu trong ngoại 2
thương, kinh doanh, giao dịch cũng như mua sắm của các doanh nghiệp và người dân Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
Hương Nguyễn - “Giới thiệu về Thanh toán điện tử”,
www.doanhnhan360.com/Desktop.aspx/Mua-sam-360/Mua-
sam/Gioi_thieu_ve_the_thanh_toan_dien_tu/
Như Hưng - “Thị trường thẻ thanh toán ở Việt Nam”, www.vietbao.vn/kinh-te/thi-
truong-the-thanh-toan-o-vn/40212058/87/
N.S. - “Thời của thẻ thanh toán”, www.vietbao.vn/the-gioi-giai-tri/thoi-cua-the-
thanh-toan-50814403/411/
Trần Hoàng Ngân - “Giáo trình Thanh toán quốc tế”, NXB Thống Kê 2009 3