Tiểu luận Nhân cách của người nghệ sĩ | Môn Tâm lý sáng tạo nghệ thuật - Đại học Mỹ thuật Công nghiệp

lOMoAR cPSD| 60794687
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP
KHOA TRANG TRÍ NỘI NGOẠI THẤT
BÀI NGHIÊN CỨU MÔN HỌC: TÂM LÝ HỌC SÁNG TẠO ĐỀ TÀI:
NHÂN CÁCH CỦA NGƯỜI NGHỆ SĨ
SỰ HÌNH THÀNH VÀ TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ Giảng viên:
Th.S. Quách Thu Quế SVTH: Đỗ Vân Hà Phương Lớp: DH21A1-ntA MSV: 2175801080084 Hà Nội, 2023 lOMoAR cPSD| 60794687
LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ xưa đến nay, người nghệ sĩ luôn đóng một vai trò không nhỏ
trong xã hội, họ đóng góp cho sự phát triển về mặt văn hóa và tinh thần
của toàn nhân loại, để lại những tác phẩm sống mãi với thời gian. Những
sáng tác của người nghệ sĩ là những kho tàng văn hóa nhân loại với giá
trị không bao giờ giảm sút.
Thực tiễn cho thấy nghệ thuật có vai trò, tác động rất đáng kể
trong xã hội, trong sự hưởng thụ tiếp nhận nghệ thuật của mọi thành viên
trong xã hội. Họ tiếp nhận tự nguyện, tự giác bằng nguồn cảm hứng mà
nghệ thuật đem lại. Cảm nhận về nghệ thuật của công chúng là khác
nhau, có thể đồng nhất hoặc không đồng nhất tùy thuộc vào độ tuổi, thời
gian, không gian và hoàn cảnh của vở diễn. Nhưng điều quan trọng nhất
là chất lượng sáng tạo nghệ thuật, tài năng và nhân cách của người sáng
tạo, được thể hiện bằng những tác phẩm nghệ thuật trong nhiều năm qua,
đã cổ vũ và truyền cảm hứng cho việc xây dựng nguồn nhân lực của người Việt Nam.
Nghiên cứu này nhằm mục đích tìm hiểu và chỉ ra vai trò, tác động
nhân cách nghệ sĩ ảnh hưởng như nào đến các tác phẩm nghệ thuật, tình
cảm, tư duy của người hưởng thụ nghệ thuật. Tác phẩm nghệ thuật là cội
nguồn, suối nguồn cho con người, góp phần hình thành nên nhân cách
con người rất tinh tế, sâu sắc khó quên.
Tiêu chí đánh giá nhân cách của nghệ sĩ có thể bao gồm khả năng
sáng tạo, sự nhạy bén trong quan sát, tầm nhìn nghệ thuật và đạo đức
nghệ sĩ. Điều này không chỉ là về việc tạo ra tác phẩm nghệ thuật, mà
còn liên quan đến khả năng thấu hiểu, tương tác và giao tiếp với công chúng. lOMoAR cPSD| 60794687
Có thể thấy, nhân cách người nghệ sĩ là một xương sống lớn trong
quá trình sáng tạo và hoàn thiện nên sản phẩm, đồng thời cũng thúc đẩy
nền sáng tạo theo một hướng phát triển văn minh, nhân đạo, phục vụ con
người đồng thời cũng bảo vệ môi trường sống của con người. Tư duy,
kiến thức của người nghệ sĩ cùng với bản tính của họ sẽ góp phần vào
xây dựng nên cuộc sống của chính chúng ta. Do đó, nhân cách và sự hình
thành nhân cách của người nghệ sĩ có vai trò vô cùng to lớn đối với sáng
tạo, và nghiên cứu về nhân cách sáng tạo của người nghệ sĩ là một điều thiết yếu.
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Nhân cách người nghệ sĩ sáng tạo
- Phạm vi nghiên cứu: Trong nước và thế giới từ năm 1900 đến nay.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu về quá trình hình thành nhân cách của
người nghệ sĩ và xác định các tiêu chí chất lượng để đánh giá khía cạnh
này. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc phân tích sâu về tác động của trải
nghiệm cá nhân, môi trường nghệ thuật và yếu tố văn hóa đặc biệt đối
với sự phát triển cá nhân của nghệ sĩ.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết: Dựa trên các thông tin
và cơ sở dữ liệu sẵn có tại các văn bản, tài liệu để rút ra kết luận khoa
học cho vấn đề nghiên cứu.
- Phương pháp quan sát khoa học: quan sát vấn đề nghiên cứu trong
thực tiễn để hiểu rõ bản chất và quy luật vấn đề.
- Phương pháp phân tích tổng kết thí nghiệm: xem lại những thành quả
của hoạt động thực tiền để rút ra những kết luận bổ ích cho thực tiễn và khoa học. lOMoAR cPSD| 60794687
5. Bố cục tiểu luận -
Chương 1: Cơ sở lý luận -
Chương 2: Các tiêu chí đánh giá nhân cách của người nghệ sĩ -
Chương 3: Nhân cách trong sáng tạo của người nghệ sĩ hiện nay - Chương 4: - Kết luận lOMoAR cPSD| 60794687
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1. Khái niệm
1.1.1. Khái niệm “nhân cách”
“Nhân cách là tổ hợp những thuộc tính tâm lý của một cá nhân
biểu hiện ở bản sắc và giá trị xã hội của người ấy”(Nguyễn Quan Uẩn,
“Tâm lí học đại cương, nxb. Đại học Quốc gia). Tổ hợp có nghĩa là những
thuộc tính tâm lý hợp thành nhân cách có quan hệ chặt chẽ với nhau, tác
động lẫn nhau là thành một hệ thống, cấu trúc nhất định. Bản sắc là muốn
nói trong số những thuộc tính đó có cái chung từ xã hội, từ giai cấp, tập
thể gia đình vào con người nhưng cái chung này đã trở thành cái riêng,
cái khác biệt của từng người. Giá trị xã hội là muốn nói trong số những
thuộc tính đó, thể hiện ra bên ngoài ở những việc làm, những cách ứng
xử, hành vi, hành động, hoạt động phổ biến của người ấy và được xã hội
đánh giá. Tóm lại, nhân cách của con người là cách cư xử và phẩm chất
của mỗi cá nhân - điều tạo nên giá trị của một con người trong xã hội.
1.1.2. Khái niệm “nhân cách sáng tạo”
Nhân cách sáng tạo là phẩm chất phát triển của con người, trong
đó con người thông qua hoạt động sống của mình tạo ra những giá trị vật
chất và tinh thần mới về chất, đáp ứng nhu cầu và lợi ích của mình lợi
ích của sự phát triển xã hội. Bản chất con người là bản chất sáng tạo,
nhưng tiềm năng này có được "hiện thực hóa" hay không còn phụ thuộc
vào điều kiện xã hội, sự giáo dục của cộng đồng, và ý thức của mỗi cá
nhân. J.P. Guilford là người đầu tiên nói về đặc điểm của tính cách sáng
tạo và thể hiện nó bằng một mô hình. Ông gợi ý rằng sự sáng tạo được
định nghĩa là sự kết hợp của các đặc điểm và năng lực sau: tính lưu loát,
tính linh hoạt, tính công phu, tính độc đáo, tính độc đáo và tính độc đáo,
tính nhạy cảm và tính xác định lại. lOMoAR cPSD| 60794687
1.1.3. Đặc điểm nhân cách
Trong nhiều nghiên cứu, các nhà nghiên cứu học đã chỉ ra nhân
cách mang các đặc điểm sau:
- Nhân cách mang tính ổn định
Nhân cách được hình thành từ một quá trình học tập và tích tụ nó tạo
thành một cấu trúc tương đối ổn định và khó thay đổi. Nhờ đặc điểm này
của nhân cách, các ứng dụng trong nghiên cứu tâm lý, hành vi tội phạm
đã đạt được nhiều thành tựu. Ví dụ như dự kiến về hiện trường, đối tượng phạm tội tiếp theo,....
- Nhân cách mang tính thống nhất.
Có thể hiểu một cách đơn giản, nhân cách có thể bao gồm nhiều nhiều
thuộc tích, phẩm chất riêng lẻ. Nhưng những thuộc tính, phẩm chất riêng
lẻ đó đều liên quan và không tách rời với nhau tạo lên bản sắc riêng biệt.
Từ bản sắc riêng tạo ra cá tính đặc biệt của mỗi người và từ đó hình thành
nhân cách của người đó.
- Tính tích cực của nhân cách.
Nhân cách là chủ thể của hoạt động và giao tiếp là sản phẩm của xã hội.
Nhân cách không chỉ là khách thể mà con là chủ thể của nhiều mói quan
hệ xã hội. Điều đó có nghĩa là nó mang tính tích cực. Tính tích cực của
nhân cách biểu hiện trong quá trình thỏa mãn các nhu cầu của nó. Con
người không thỏa mãn bằng các đối tượng có sẵn mà nhờ có công cụ,
nhờ lao động con người đã biến đổi, đã sáng tạo ra các đối tượng làm
cho nó phù hợp với nhu cầu của bản thân. Mặt khác, con người tích cực
tìm kiếm những cách thức, các phương thức thỏa mãn các nhu cầu là một
quá trình tích cực có mục đích, trong đó con người làm chủ được những
hình thức hoạt động do sự phát triển của xã hội quy định nên. lOMoAR cPSD| 60794687
-Tính giao tiếp của nhân cách.
Nhu cầu giao tiếp được coi là nhu cầu xã hội đầu tiên và cơ bản nhất của
con người. Thông qua giao tiếp, con người tham gia vào các mối quan
hệ xã hội, lĩnh hội các chuẩn mực đạo đức và hệ thống giá trị xã hội.
Đồng thời cũng qua giao tiếp mà con người được đánh giá, được nhìn
nhận trong các mối quan hệ xã hội. Qua giao tiếp, con người đóng góp
các giá trị phẩm chất nhân cách của mình cho người khác, cho xã hội.
1.2. Cấu trúc nhân cách
Theo nhà tâm lý học người Nga K.k platonov, nhân cách bao gồm bốn tiểu cấu trúc:
- Tiểu cấu trúc có nguồn gốc sinh học: như khí chất, giới tính, lứa tuổi, đặc điểm bệnh lý.
- Tiểu cấu trúc các đặc điểm của các quá trình tấm lý: các sản phẩm trí
tuệ, ý chí, đặc điểm xúc cảm,...
- Tiểu cấu trúc về vốn kinh nghiệm: tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, thói quen.
- Tiểu cấu trúc xu hướng nhân cách: nhu cầu, hứng thú, lý tưởng, thế giới quan, niềm tin,...
- - Quan điểm cấu trúc của nhân cách tại Việt Nam:
- Ngoài quan điểm của của nhà tâm lý học người Nga nói trên, ở Việt
nam, nhà tâm lý học Phạm Minh Hạc chỉ ra rằng: Nhân cách con
người gồm: Xu hướng nhân cách; Những khả năng của nhân cách;
Phong cách, hành vi của nhân cách; và Cái Tôi - hệ thống điều khiển nhân cách.
- Nhiều tài liệu nghiên cứu còn chỉ ra cấu trúc nhân cách gồm hai phần
cơ bản là Tài và Đức (hay năng lực và phẩm chất) hoặc có quan điểm
cấu trúc nhân cách có hai tầng là tầng nổi (gồm ý thức tự chủ) và tầng lOMoAR cPSD| 60794687
sâu (tiềm thức, vô thức) hoặc quan điểm cấu trúc nhân cách gồm 3 phần...
Tóm lại, cấu trúc tâm lý và các quan điểm xoanh quanh nó khá phức tạp
và nhiều mặt. Nhưng chính sự phức tạp và nhiều mặt đó lại tạo nên chỉnh
thế thống nhất và độc đáo, tạo ra bản sắc riêng của mỗi con người, linh
hoạt, mềm dẻo, thích nghi với các điều kiện sống khác nhau.
1.2.1. Các yếu tố hình thành nhân cách của người nghệ sĩ
Nhân cách của người nghệ sĩ có thể được hình thành bởi nhiều yếu tố
phức tạp, bao gồm cả yếu tố di truyền và môi trường. Dưới đây là một
số nhân tố quan trọng có thể ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách của người nghệ sĩ:
- Sự sáng tạo và tư duy nghệ thuật: Nghệ sĩ thường có khả năng sáng
tạo và tư duy nghệ thuật cao. Sự sáng tạo có thể được thúc đẩy bởi
khả năng suy nghĩ nhanh, tìm kiếm giải pháp sáng tạo, và sẵn sàng
chấp nhận rủi ro trong quá trình thể hiện ý tưởng.
- Khả năng tập trung và kiên nhẫn: Quá trình sản xuất nghệ thuật
thường đòi hỏi sự tập trung cao và kiên nhẫn. Người nghệ sĩ có thể
phải làm việc lâu dài trước khi hoàn thiện một tác phẩm, và khả năng
duy trì sự tập trung trong thời gian dài có thể là một yếu tố quan trọng.
- Sự nhạy bén và quan sát: Nghệ sĩ thường có khả năng quan sát tinh
tế và nhạy bén đối với thế giới xung quanh họ. Điều này giúp họ hiểu
sâu về các chi tiết, màu sắc, hình dạng, và cảm xúc, từ đó áp dụng vào tác phẩm của mình.
- Khả năng tự nhận thức: Sự tự nhận thức giúp người nghệ sĩ hiểu rõ
hơn về bản thân, điều này có thể phản ánh trong tác phẩm của họ. Sự
tự nhận thức giúp họ hiểu rõ về cảm xúc, suy nghĩ và trải nghiệm cá
nhân, tạo nên sự chân thật trong tác phẩm nghệ thuật. lOMoAR cPSD| 60794687
- Sự tích cực và nhiệt huyết: Nghệ sĩ thường có đam mê cao độ đối với
nghệ thuật của mình. Sự nhiệt huyết và tinh thần tích cực có thể là
động lực quan trọng giúp họ vượt qua những thách thức và khó khăn trong quá trình sáng tác.
- Tác động của môi trường và văn hóa: Môi trường xã hội, văn hóa và
gia đình cũng có tác động lớn đến nhân cách của người nghệ sĩ. Các
trải nghiệm và giáo dục từ môi trường xung quanh có thể tạo ra các
ảnh hưởng sâu sắc trong việc phát triển nhân cách và phong cách nghệ thuật.
Những yếu tố này cùng nhau tạo ra sự đa dạng trong nhân cách của
các nghệ sĩ, và đó cũng là lý do tại sao mỗi người nghệ sĩ có một cách
tiếp cận và sáng tạo riêng biệt.
Qua các khái niệm cơ bản về nhân cách sáng tạo và các đặc điểm
của nhân cách sáng tạo, có thể nêu ra những phẩm chất cụ thể mà một
người nghệ sĩ cần có trong hành trình sáng tạo của mình:
+ Luôn có ý thức trau dồi tri thức, cập nhật nhanh chóng những
tiến bộ về mặt công nghệ của thời đại để ứng dụng vào những sáng tạo của mình
+ Có ý thức trong việc tìm tôi ra những ý tưởng sáng tạo mới
+ Có trách nhiệm trong việc đảm bảo ý tưởng sáng tạo đó là
nguyên bản, không sao chép, tuần thủ luật bản quyền
+ Có trách nhiệm trong việc phân tích mọi mặt để đánh giá đúng
tính chất của những vấn
+ Có trách nhiệm trong việc tìm kiếm các giải pháp, nhào nặn các
giải pháp để hoàn thành Ý tưởng sáng tạo lOMoAR cPSD| 60794687
+ Có trách nhiệm trong việc hoàn thiện ý tưởng sáng tạo và đảm
bảo sản phẩm sáng tạo (chịu trách nhiệm với sản phẩm mà bị lập từ quá)
+ Theo dõi hành trình phát triển của sản phẩm tạo ra sau khi ý
tưởng sáng tạo được hoàn thành
+Có trách nhiệm trong việc sáng tạo phục vụ an người
+ Có trách nhiệm trong việc sáng tạo bảo vệ môi trường + Có trách
nhiệm trong việc sáng tạo bền vững lOMoAR cPSD| 60794687
CHƯƠNG 2 CÁC TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ NHÂN CÁCH CỦA NGƯỜI NGHỆ SĨ 2.1. Sự sáng tạo
Người nghệ sĩ thường có khả năng tư duy sáng tạo và khám phá những
ý tưởng mới. họ thường có khả năng suy nghĩ không giới hạn và tư duy linh
hoạt. Họ có thể tạo ra những ý tưởng mới và đột phá trong công việc của mình.
- Tư suy phi tuyến tính: Sự sáng tạo trong người nghệ sĩ thường xuất
phát từ khả năng tư duy phi tuyến tính. Họ có khả năng kết hợp những
ý tưởng và yếu tố không liên quan để tạo ra điều mới mẻ, độc đáo.
- Phân tích: Sự khéo léo trong việc kết hợp các yếu tố đa dạng giúp tạo
ra những tác phẩm sáng tạo và độc đáo. Nghệ sĩ thường không sợ thử
nghiệm với những ý tưởng mới và không truyền thống.
- Khả năng nhìn nhận khác biệt: Nghệ sĩ thường có khả năng nhìn nhận
thế giới xung quanh một cách khác biệt. Họ có thể nhìn thấy những
chi tiết và cảm xúc mà người khác có thể bỏ qua.
- Phân tích: Khả năng nhìn nhận khác biệt giúp nghệ sĩ tạo ra những
tác phẩm độc đáo, thể hiện cái nhìn đặc biệt của họ về thế giới. Điều
này làm giàu thêm sự đa dạng trong cộng đồng nghệ thuật.
- Sự tích cực trước thách thức:Nghệ sĩ thường có tinh thần tích cực và
sẵn sàng đối mặt với thách thức trong quá trình sáng tác. Họ thường
không ngần ngại đối mặt với rủi ro và thất bại. Sự tích cực giúp nghệ
sĩ vượt qua những khó khăn trong quá trình sáng tạo. Sự không ngừng
đối mặt với thách thức có thể dẫn đến sự phát triển và cải tiến liên tục.
- Sự tự do tư duy: Nghệ sĩ thường có sự tự do trong việc tư duy và sáng
tạo. Họ không bị ràng buộc bởi quy tắc cứng nhắc và thường tìm kiếm
cách tiếp cận cá nhân trong nghệ thuật của mình. Sự tự do tư duy giúp
nghệ sĩ phát triển phong cách riêng biệt và tạo ra những tác phẩm lOMoAR cPSD| 60794687
mang đậm dấu ấn cá nhân. Khả năng tự do này còn giúp họ khám phá
những ý tưởng mới và không giới hạn.
- Sự liên kết và kết hợp: Sự sáng tạo trong nghệ sĩ thường xuất phát từ
khả năng liên kết và kết hợp ý tưởng, cảm xúc, và kỹ thuật khác nhau.
Việc tạo ra mối liên kết giữa những yếu tố khác nhau mang lại sự
phong phú và sáng tạo cho tác phẩm. Sự kết hợp này có thể tạo ra
những trải nghiệm mới và độc đáo cho người xem.
2.2. Cảm nhận nghệ thuật
Người nghệ sĩ thường có khả năng nhạy cảm và sâu sắc trong việc cảm
nhận và hiểu về nghệ thuật. Cảm nhận nghệ thuật của người nghệ sĩ là một quá
trình phức tạp và đa chiều, bao gồm cả cách người xem hiểu và trải nghiệm tác
phẩm. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng trong quá trình phân tích cảm nhận
nghệ thuật của người nghệ sĩ:
- Tương Tác Cảm Xúc: Nghệ thuật thường kích thích cảm xúc của
người xem. Cảm nhận nghệ thuật có thể gọi lại những trạng thái tinh
thần khác nhau như hạnh phúc, buồn bã, sợ hãi, hay thậm chí là sự
ngưỡng mộ. Khả năng tạo ra tương tác cảm xúc mạnh mẽ là một dấu
hiệu của sự thành công trong nghệ thuật. Nghệ sĩ có thể sử dụng màu
sắc, hình thức, và nội dung để gây ra ảnh hưởng sâu sắc đến tâm trạng
và cảm xúc của người xem.
- Phong Cách và Sáng Tạo Cá Nhân: Phong cách nghệ thuật của người
nghệ sĩ thường phản ánh cá nhân hóa và sự độc đáo trong cách họ
diễn đạt ý tưởng. Sự sáng tạo cá nhân có thể được thấy qua việc sử
dụng kỹ thuật, chủ đề, và ngôn ngữ nghệ thuật riêng biệt.
Cảm nhận nghệ thuật thường bắt nguồn từ sự khác biệt và sáng tạo
của nghệ sĩ. Phong cách cá nhân là một yếu tố quan trọng khi xác
định giá trị và ý nghĩa của tác phẩm. lOMoAR cPSD| 60794687
- Khả Năng Giao Tiếp Nghệ Thuật: Tác phẩm nghệ thuật có khả năng
giao tiếp ý nghĩa và thông điệp của nghệ sĩ đến người xem. Khả năng
này có thể phản ánh sự hiểu biết vững về ngôn ngữ nghệ thuật và khả
năng chọn lựa kỹ thuật để truyền đạt thông điệp. Các tác phẩm nghệ
thuật hiệu quả thường có khả năng tương tác với khán giả một cách
rõ ràng và sâu sắc. Nghệ sĩ thông thạo cách sử dụng hình thức và nội
dung để gửi thông điệp một cách mạnh mẽ.
- Tác Động Xã Hội và Văn Hóa: Cảm nhận nghệ thuật còn phụ thuộc
vào bối cảnh xã hội và văn hóa. Những yếu tố này có thể ảnh hưởng
đến cách mà người xem hiểu và đánh giá tác phẩm. Việc hiểu rõ về
bối cảnh xã hội và văn hóa có thể giúp người xem có cái nhìn sâu sắc
hơn về tác phẩm nghệ thuật. Nghệ sĩ có thể tận dụng các yếu tố này
để tạo ra những tác phẩm phản ánh và thách thức ý kiến và giáo điểm.
- Sự Mở Rộng của Trải Nghiệm Người Xem: Nghệ sĩ có thể tạo ra trải
nghiệm đa chiều cho người xem, khuyến khích họ tham gia và tương
tác với tác phẩm. Sự mở rộng này có thể bao gồm cả sự tham gia
tương tác và sự liên kết cá nhân. Các tác phẩm nghệ thuật có khả năng
mở rộng trải nghiệm người xem thường tạo ra ấn tượng mạnh mẽ và
giữ được sự quan tâm của khán giả.
Tóm lại, cảm nhận nghệ thuật không chỉ là việc nhận thức tác phẩm mà còn bao
gồm sự tương tác cảm xúc, độc đáo của phong cách nghệ thuật, khả năng giao
tiếp, tác động xã hội và văn hóa, cũng như khả năng tạo ra trải nghiệm đa chiều cho người xem.
2.3. Sự quan sát nhạy bén
Người nghệ sĩ thường có khả năng quan sát chi tiết và nhận biết những
điều đặc biệt trong thế giới xung quanh. Họ có khả năng nhìn thấy cái đẹp và
cảm nhận những cảm xúc sâu sắc trong mọi tình huống. Như Michelangelo có lOMoAR cPSD| 60794687
khả năng đặc biệt trong việc nhìn thấy và khai thác sự tiềm năng của một khối
lớn đá cẩm thạch. Ông có khả năng nhìn thấy hình dáng và hình ảnh ẩn trong
khối đá và tạo ra các tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp bằng cách sử dụng các công
cụ như búa, dũa và canxi để tạo ra các chi tiết tinh xảo và đưa ra những ý tưởng
sáng tạo trong điêu khắc.
2.4. Khả năng diễn đạt
- Ngôn Ngữ Hình Thức: Ngôn ngữ hình thức bao gồm cách người nghệ sĩ
sử dụng các yếu tố như màu sắc, hình dạng, đường nét, ánh sáng và
không gian để tạo ra tác phẩm nghệ thuật. Khả năng sử dụng ngôn ngữ
hình thức một cách hiệu quả thể hiện sự thành thạo của nghệ sĩ trong việc
truyền đạt ý nghĩa và cảm xúc. Sự linh hoạt trong việc sử dụng các
phương tiện này có thể làm phong phú thêm trải nghiệm của người xem.
- Khả Năng Sử Dụng Kỹ Thuật: Khả năng sử dụng kỹ thuật nghệ thuật
như vẽ, điêu khắc, sơn mài, hay sáng tác âm nhạc là yếu tố quan trọng
trong việc diễn đạt ý nghĩa và chủ đề của tác phẩm. Sự thành thạo với kỹ
thuật giúp người nghệ sĩ biểu đạt ý tưởng của mình một cách chính xác
và mạnh mẽ. Khả năng sử dụng kỹ thuật một cách chuyên nghiệp có thể
làm tăng giá trị nghệ thuật và thu hút sự chú ý.
- Sự Sáng Tạo trong Thiết Kế: Sự sáng tạo trong thiết kế bao gồm cách
người nghệ sĩ tổ chức và sắp đặt các yếu tố trong tác phẩm để tạo ra một
trải nghiệm hài hòa và ý nghĩa. Khả năng sáng tạo trong thiết kế là quan
trọng để tác phẩm thu hút sự chú ý và truyền đạt thông điệp một cách
hiệu quả. Sự chọn lựa về cấu trúc, đối tượng và không gian đều đóng vai
trò quan trọng trong khả năng diễn đạt của nghệ sĩ.
- Sự Sáng Tạo Trong Nội Dung: Sự sáng tạo trong nội dung là khả năng
của nghệ sĩ tạo ra ý tưởng mới và không ngừng đổi mới trong cách họ
diễn đạt ý nghĩa và thông điệp của tác phẩm. Nghệ sĩ có khả năng sáng
tạo trong nội dung giúp tạo ra các tác phẩm độc đáo và có ảnh hưởng. lOMoAR cPSD| 60794687
Khả năng này có thể thể hiện thông qua việc xử lý các chủ đề quen thuộc
theo cách mới mẻ và sáng tạo.
- Khả Năng Giao Tiếp Ý Nghĩa: Khả năng giao tiếp ý nghĩa bao gồm cách
nghệ sĩ diễn đạt và truyền đạt thông điệp của họ để tạo ra sự hiểu biết từ
phía người xem. Sự hiệu quả trong giao tiếp ý nghĩa làm cho tác phẩm
có thể tương tác sâu sắc với người xem. Nghệ sĩ có thể sử dụng các
phương tiện truyền thông để làm cho thông điệp của mình rõ ràng và ấn tượng.
- Khả Năng Hiểu Biết Về Đối Tượng và Mục Tiêu: Nghệ sĩ cần có khả
năng hiểu biết về đối tượng và mục tiêu của tác phẩm, có khả năng lắng
nghe và hiểu rõ nhu cầu của khán giả hoặc cộng đồng mà họ muốn tác
phẩm của mình tác động. Sự hiểu biết về đối tượng và mục tiêu giúp
nghệ sĩ tạo ra các tác phẩm phản ánh và gần gũi với người xem, từ đó
tăng cường khả năng diễn đạt và giao tiếp của họ.
2.5. Kiên nhẫn kiên trì
Khả năng kiên nhẫn và kiên trì giúp nghệ sĩ vượt qua thử thách, những
khó khăn trong quá trình sáng tác và phát triển sự nghiệp nghệ thuật.
Khả năng kiên trì của người nghệ sĩ là nền tảng quan trọng định hình sự
thành công và sự phát triển bền vững trong lĩnh vực nghệ thuật. Điều này không
chỉ là một phẩm chất cá nhân, mà còn là yếu tố quyết định giữa những tác phẩm
nghệ thuật chỉ là "đơn thuần" hay có thể trở thành kiệt tác mang ý nghĩa sâu
sắc. Kiên trì của người nghệ sĩ thể hiện rõ trong quá trình sáng tạo và phát triển
ý tưởng. Quá trình này không phải lúc nào cũng trôi chảy và dễ dàng. Ngược
lại, nó thường bao gồm những thời kỳ thất bại, những cảm xúc biến động và
những thách thức không ngừng. Khả năng kiên trì giúp họ không chùn bước
trước những gian khó, thậm chí khi họ cảm thấy mất hứng thú hay bế tắc sáng
tạo. Nghệ sĩ kiên trì không chỉ đối mặt với sự khó khăn trong việc thể hiện ý lOMoAR cPSD| 60794687
tưởng mà họ đang theo đuổi mà còn đối mặt với những ý kiến đánh giá, đôi khi
là kritik gay gắt từ công chúng hay giới chuyên môn. Thích ứng với những ý
kiến khác nhau và tiếp tục đồng lòng với sứ mệnh nghệ thuật của mình yêu cầu
một tâm hồn kiên trì, lành mạnh, và sự tự tin. Đặc biệt, kiên trì của người nghệ
sĩ là nguồn động viên để họ không ngừng hoàn thiện kỹ thuật và phong cách
của mình. Họ hiểu rằng sự phát triển là một hành trình liên tục, và việc duy trì
lòng kiên trì giúp họ vượt qua mọi giới hạn, đặt ra những mục tiêu mới và liên
tục tự đặt ra thách thức cho bản thân. Trong tình yêu thương nghệ thuật, kiên
trì không chỉ là một phẩm chất cá nhân, mà còn là một triết lý sống. Đó là sức
mạnh tạo nên những tác phẩm xuất sắc, là nguồn động viên khiến cho nghệ sĩ
không ngừng khao khát và tiến bộ. Nhìn nhận khía cạnh này, khả năng kiên trì
không chỉ là yếu tố quyết định sự thành công nghệ thuật, mà còn là chìa khóa
mở cánh cửa cho sự sáng tạo và khám phá trong thế giới nghệ thuật.
CHƯƠNG 3 NHÂN CÁCH TRONG SÁNG TẠO CỦA NGƯỜI NGHỆ SĨ HIỆN NAY
3.1. Phân tích nhân cách trong sáng tạo của người nghệ sĩ hiện nay
Nhân cách sáng tạo được hình thành trong quá trình lao động và hoạt
động thực tiễn của con người nói chung, cùng với sự tiếp nhận tiến bộ xã hội
và những thành tựu của giáo dục xã hội Đồng thời, nhân cách sáng tạo còn là
khả năng tự phát triển của mỗi cá nhân, khả năng “đổi mới” của bản thân là kết
quả của hoạt động thực tiễn, học tập xã hội và giáo dục của nhà trường. Nhân
cách sáng tạo luôn nhận thức về mình, chủ động, tích cực tạo ra sản phẩm mới
(tinh thần vật chất), “hiện thực mới", đáp ứng nhu cầu, lợi ích và mục tiêu, sự
phát triển ngày càng đa dạng của con người và xã hội. Xét cho cùng, với tư
cách là VI. Lenin: "Điều đó có nghĩa là thế giới không làm hài lòng con người,
và con người quyết định thay đổi thế giới bằng hành động của mình."
Theo quan điểm về sự thống nhất giữa hoạt động và nhân cách thì chính
hoạt động của cả nhân sẽ là yếu tố quan trọng, quyết định đến sự hình thành và
bộc lộ nhân cách sáng tạo. Trong khi thực hiện các hoạt động, chủ thể sẽ dần
dần hình thành những yếu tố về năng lực và phẩm chất trong nhân cách của
mình. Ngược lại, một nhân cách sáng tạo sẽ thể hiện mình thông qua những lOMoAR cPSD| 60794687
hoạt động cụ thể mà nhân cách ấy là chủ thể. Nhân cách sáng tạo bao gồm các yếu tố:
+ Vốn tri thức mà xã hội đã tạo ra, tích lũy được đặc biệt là những tri
thức khoa học tiên tiến, liên quan đến lĩnh vực sáng tạo mới hướng tới.
+ Hoạt động thực tiễn dưới hình thức thực tiễn vật chất hoặc thực tiễn
tinh thần. Năng lực nắm bắt và thực hành phương pháp "tạo ra hiện thực
mới" từ vật liệu, nguyên liệu, tài liệu do chính hiện thực đã có và đang có cung cấp.
+ Phẩm chất xã hội và lý tưởng trong xã hội của chủ thể sáng tạo phù
hợp với yêu cầu nhân văn
Tuy nhiên, không thể có một mô hình về phẩm chất đặc trưng của nhân cách
sáng tạo. Bởi lẽ, những phẩm chất này không tồn tại một cách “cố định” ở bất
kỳ cả nhân nào được mệnh danh là sáng tạo hay có sáng tạo. Và những tính
chất này có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như thời tiết, ảnh hưởng
của môi trường, điều kiện sống, quan điểm chung của xã hội, .. 3.2. Mặt trái,
những hành vi ứng xử thiếu nhân cách trong sáng tạo
Một cách khách quan, trong thích với sự phát triển nhanh chóng của xã
hội, các ngành sáng tạo cũng đang có những bước phát triển vô cùng mạnh mẽ
và nhận được sự quan tâm của tất cả mọi người. Tuy nhiên, một hệ lụy không
thể tránh khỏi của sự phát triển nhanh chóng này chính là sự thoái hóa trong
đạo đức của một phần những người làm sáng tạo. Đặc biệt, sự phát triển của
công nghệ thông tin kích thích quá trình sáng tạo của người nghệ sĩ, cho họ
những cơ hội và tiềm năng vô cùng lớn trong việc tạo ra những sản phẩm vượt
bậc hoàn toàn so với trước. đây, nhưng cũng gián tiếp tiếp tay cho những hành
vi sai lệch với nhân cách của người nghệ sĩ trong sáng tạo.
Một vấn đề vô cùng được quan tâm hiện nay chính là vấn đề về tinh
nguyên bản của các sản phẩm sáng tạo. Thực chất, việc vạch rõ ranh giới trong
sáng tạo không phải là đơn giản, rất khó để có thể phân định rạch rồi đâu là cảm
hứng sáng tạo, đâu là ăn cắp chất xám. Cũng chính lỗ hổng này đã khiến nhiều
nghệ sĩ nói riêng, người làm sáng tạo nói chung thực hiện một hành vì trái lại
với nhân cách, đạo đức, đó chính là ăn cắp thành quả lao động của người khác.
Trong suốt những năm vừa qua, chúng ta đã biết đến không ít những vụ đạo
nhạc, đạo tác phẩm, nhưng cũng không ai có thể khẳng định một cách chắc
chắn rằng các bài hát này thực sự là đạo nhất, vì vô cùng khô để lập ra một hành
lang pháp lý cho lĩnh vực phi vật lý này. Tuy nhiên, nhiều nhà phê bình, những
người thuộc giới chuyên môn cũng đã lên tiếng chống lại hành vi này, đồng thời lOMoAR cPSD| 60794687
cũng điểm mặt chỉ tên những người đã biến chất xám của người khác thành
công cụ kiếm tiền cho bản thân.
Việc ăn cắp chất xám không chỉ dùng lại ở ăn cắp câu từ, giai điệu trong
các tác phẩm âm nhạc, nó còn hiện diện ở rất nhiều ngành nghề, lĩnh vực khác
nhau, trong đó không thể không kể đến nghệ thuật thị giác. Thậm chí, ở các
ngành như thiết kế đồ họa, thiết kế thời trang.... việc ăn cấp chất xám này càng
xảy ra một cách thường xuyên hơn. Việc này diễn ra với tần suất thậm chí là
mỗi ngày, mỗi giờ, có thể kể đến là việc ăn cắp lấy các tác phẩm từ các nhà
thiết kế được đăng tài trên các trang mạng xã hội, rồi sử dụng các phần mềm
đồ họa để biến nó thành của mình, các đối tượng dựa vào các công cụ hỗ trợ
thậm chí có thể xóa cả logo, hay đánh đầu bản quyền của tác giả trong tác phẩm.
Ngang nhiên hơn nữa là, các đối tượng này còn sử dụng những hình ảnh đánh
cắp được phục vụ vào mục đích thương mại, tức là kiếm tiền bằng chất xám của người khác.
Một vụ việc đã rất nổi cộm trong thời gian gần đây, chương trình "Rap
Việt" - một chương trình truyền hình lớn do Đài Truyền hình TPHCM phối hợp
cùng với công ty Ve Channel tổ chức, đã vướng vào một cơn bão dư luận do
đánh cắp những tác phẩm của các nghệ sĩ nước ngoài phục vụ cho phần hình
ảnh của cuộc thi. Phải nhấn mạnh rằng, đây không phải một chương trình với
quy mô nhỏ, mà đã tổ chức rất thành công mùa đầu tiên thu hút một lượng khán
giả đông đảo, quy tụ nhiều nghệ sĩ nổi tiếng và cũng được rất nhiều nhãn hàng
lớn tài trợ. Tuy vậy, một chương trình làm về sáng tạo lại thực hiện hành vi ăn
cắp chất xám một cách trắng trợn. Điều đáng nói hơn nữa là cách hành xử của
ban tổ chức chương trinh sau khi sự việc này được phanh phui. Khi các nghệ sĩ
người nước ngoài được liên hệ về việc này, họ đã ủy thác cho người đại diện
tại Việt Nam để giải quyết các vấn đề về mặt pháp lý. Tuy nhiên, công ty tổ
chức chương trình đã thuê một công ty khác chuyên về luật pháp nhằm đối phó
với người đại diện Tuy nhiên, họ lại một lần nữa lãng tránh trách nhiệm của
mình, không tham gia vào các cuộc đàm phán và đổ lỗi cho bộ phận thiết kế,
trong khi một chương trình lớn lại không hề có giảm đốc sáng tạo, người kiểm
duyệt thiết kế, cũng không hề có ý định mua bản quyền thiết kế tác. phẩm. Có
thể thấy, hành vi ăn cắp chất xám của người khác không chỉ diễn ra ở quy mô
nhỏ lẻ mà ngay cả những đơn vị lớn cũng sẵn sàng thực hiện để đạt được mục
đích kiếm tiên cho riêng mình. Họ lợi dụng vào những sự lỏng lẽo về mặt luật
pháp để trốn tránh trách nhiệm và thu về lợi nhuận bất chính. Đây là một hành
vi đi ngược lại đạo đức, nhân cách của người làm sáng tạo.
Bên cạnh đó, ăn cắp chất xám cũng liên quan đến một vấn đề khác của
người nghệ sĩ trong thời đại mới, đó là không chịu trau dồi thêm những kiến lOMoAR cPSD| 60794687
thức, kinh nghiệm cho bản thân trong quá trình làm sáng tạo của mình. Rất
nhiều những ca sĩ trẻ hiện nay không hề quan tâm đến việc trau dồi kĩ thuật,
giọng hát, họ cho rằng chỉ cần để tâm vào ngoại hình, biểu diễn trên sân khấu
mà quên đi những yếu tố căn bản cho công việc của mình. Họ có thể bỏ nhiều
tiền để thuê những ekip hùng hậu, đầu tư thật nhiều cho bối cảnh, cho hình ảnh
bên ngoài, nhưng lại không sẵn sàng bỏ thời gian, công sức cho tập luyện. Vấn
đề này xảy ra cũng một phần bắt nguồn từ sự dễ dàng chấp nhận những sản
phẩm kém chất lượng của bộ phận không nhỏ khán giả hiện nay.
CHƯƠNG 4: TRÍ TƯỞNG TƯỢNG TỰ DO NHƯ MỘT ĐẶC ĐIỂM
NHÂN CÁCH SÁNG TẠO
4.1. Khái niệm trí tưởng tượng
Tưởng tượng là một quá trình tâm lí phản ánh những cái chưa từng có
trong kinh nghiệm của cá nhân bằng cách xây dựng những hình ảnh mới trên
cơ sở những biểu tượng đã có.
4.2. Đặc điểm của tưởng tượng
a) Tưởng tượng nảy sinh trong hoàn cảnh có vấn đề
Tưởng tượng và tư duy đều là quá trình nhận thức lý tính. Tưởng tượng
chỉ này sinh khi con người đứng trước một hoàn cảnh có vấn đề, nghĩa là đứng
trước những đòi hỏi mới, thực tiễn mới chưa từng gặp và động cơ thúc đẩy quá
trình tưởng tượng cũng là nhu cầu khám phá, làm sáng tỏ cái mới.
Vậy đứng trước một hoàn cảnh có vấn đề thì khi nào con người tư duy,
khi nào tưởng tượng? Điều này tùy thuộc vào tính bất định (không xác định,
không rõ ràng) của hoàn cảnh có vấn đề nhiều hay ít. Nếu những dữ liệu khởi
đầu của nhiệm vụ, hay bài toán, một vấn đề khoa học là rõ ràng, sáng tỏ thì quá
trình giải quyết nhiệm vụ chủ yếu được tuân theo những quy luật của tư duy.
Còn khi hoàn cảnh có vấn đề mang tính chất bất định lớn, những dữ liệu khởi
đầu khó được phân tích một cách chính xác thì quá trình giải quyết nhiệm vụ
diễn ra theo cơ chế tưởng tượng.