Tiểu luận: “Vấn đề dân chủ trong chính sách của Đảng và Nhà nước trước diễn biến phức tạp của dịch COVID19 ở Việt Nam hiện nay”
Tiểu luận môn Chủ nghĩa xã hội khoa học với đề tài: “Vấn đề dân chủ trong chính sách của Đảng và Nhà nước trước diễn biến phức tạp của dịch COVID19 ở Việt Nam hiện nay” của Học viện Tài chính giúp bạn tham khảo và hoàn thành tốt bài tiểu luận của mình đạt kết quả cao
Môn: Chủ nghĩa xã hội khoa học (SSO)
Trường: Học viện Tài chính
Thông tin:
Tác giả:
Tài liệu liên quan:
Preview text:
lOMoAR cPSD| 38699685
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH
KHOA: QUẢN TRỊ KINH DOANH TIỂU LUẬN
VẤN ĐỀ DÂN CHỦ TRONG CHÍNH SÁCH
CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TRƯỚC DIỄN BIẾN PHỨC TẠP
CỦA DỊCH COVID-19 Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Nhóm thực hiện: CQ58/30.07
GV hướng dẫn: Phạm Thị Xinh HÀ NỘI, 2021 1 lOMoAR cPSD| 38699685 MỤC LỤC Trang
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN 8 1.1. Khái niệm 9
1.1.1.Quan điểm của chủ nghĩa Mác- Lênin về dân chủ 9
1.1.2. Quan điểm của Đảng và nhà nước ta về vấn đề dân chủ 9
1.2. Vị trí, vai trò của dân chủ trong chính sách của Đảng và nhà nước trước diễn
biến phức tạp của dịch COVID-19 ở Việt Nam hiện nay 11
1.3. Những yêu cầu cụ thể (hay những nội dung cụ thể) về dân chủ trong chính sách
của Đảng và nhà nước trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 ở Việt Nam hiện nay 12
Chương 2: THỰC TRẠNG DÂN CHỦ TRONG CHÍNH SÁCH CỦA ĐẢNG VÀ
NHÀ NƯỚC TRƯỚC DIỄN BIẾN PHỨC TẠP CỦA DỊCH COVID-19 Ở NƯỚC TA HIỆN NAY 14
2.1. Khái quát chung về nơi nghiên cứu 15 2.2. Thực trạng
2.2.1. Kết quả đạt được 17
2.2.2. Một số hạn chế và nguyên nhân 25 2.3. Bài học kinh nghiệm 28
Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NĂNG CAO DÂN CHỦ CHỦ TRONG
CHÍNH SÁCH CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TRƯỚC DIỄN BIẾN PHỨC TẠP
CỦA DỊCH COVID-19 Ở NƯỚC TA HIỆN NAY 32 KẾT LUẬN 38 TÀI LIỆU THAM KHẢO 39 MỞ ĐẦU 2
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Sau hơn 30 năm đổi mới, Đảng ta đã nhận thức ngày càng sâu sắc hơn tầm
quan trọng về vị trí và vai trò của dân chủ trong xã hội chủ nghĩa, khẳng định dân
chủ là bản chất của chế độ ta, là mục tiêu động lực của công cuộc đổi mới; đồng
thời, nhận thức đầy đủ hơn về tính khách quan thực hiện dân chủ trong tình hình
mới của đất nước. Hiện nay, khi mà dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến ngày
càng phức tạp, xuất hiện các tình huống xấu và khó lường, Đảng và Nhà nước ta
đã chủ trương triển khai các biện pháp quyết liệt nhằm ngăn chặn sự xâm nhập,
lây lan của dịch bệnh, Trước tình hình đóm vấn đề dân chủ trong chính sách của
Đảng ngày càng được đề cao hơn hết.
Hiện tại, hàng ngày nước ta vẫn có thêm những ca mắc mới ở nhiều tỉnh, số
ca nhiễm đã lên đến hơn 5000 ca, đang điều trị hơn 2000 ca, có thể bùng dịch bất
cứ lúc nào. Do đó, Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, cơ quan, đơn vị, địa
phương và kêu gọi mọi người dân tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, mất cảnh
giác, ngược lại cũng không hoang mang, lo sợ, hốt hoảng, mất bình tĩnh thiếu
kiên trì và bản lĩnh dẫn đến xử lý cực đoan, không phù hợp, kém hiệu quả và xáo
trộn trong cộng đồng, xã hội. Hưởng ứng chủ trương, chính sách của nhà nước,
toàn dân trên cả nước cùng chung tay tham gia “Chống dịch như chống giặc”,
tích cực tuyên truyền các biện pháp phòng chống dịch bệnh, thực hiện thông điệp
“5K”. Nhân dân chủ động khai báo y tế, nghiêm túc chấp hành các chỉ thị giãn
cách xã hội của Chính phủ như tích cực khai báo y tế, thực hiện giãn cách xã hội,
không tụ tập đông người, các, đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà,... Ngành Y tế đã
trong thời gian qua đã tập trung, nỗ lực triển khai có hiệu quả công tác phòng,
chống dịch COVID-19 và đã đạt được những thành tựu nổi bật và cơ bản; đến
nay cơ bản vẫn đang kiểm soát được dịch. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số bộ phận
người dân thiếu ý thức trách nhiệm, trốn tránh cách ly, khai gian y tế, lợi dụng
dịch bệnh khan hiếm tăng giá khẩu trang thu lợi nhuận, cố tình không chấp hành
nghiêm theo những quy định của Nhà nước, đeo khẩu trang dưới hình thức chống
đối, nhập cảnh trái phép, tụ tập đông người…Như vậy, hiện tại vẫn còn rất nhiều
khó khăn, bất cập trong công tác phòng, chống dịch ở nước ta.
Từ những thực trạng trên, nhóm quyết định chọn đề tài: “Vấn đề dân chủ
trong chính sách của Đảng và Nhà nước trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-
19 ở Việt Nam hiện nay” 2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI Mục tiêu:
COVID-19 đã và đang là một đại dịch toàn cầu. Nó ảnh hưởng đến tất cả các
lĩnh vực của đất nước, cũng như các mặt của đời sống nhân dân. Trong điều kiện đó, 3 lOMoAR cPSD| 38699685
vấn đề thực hiện dân chủ của nhân dân cũng gặp nhiều bất cập, khó khăn. Trên thực
trạng đó, chúng ta phải đề ra những giải pháp nhằm nâng cao tính dân chủ trong
chính sách của Đảng và Nhà nước trước diễn biến phức tạp của dịch COVID19 ở Việt Nam hiện nay. Nhiệm vụ:
Để đạt được những mục đích cũng như đem lại những kết quả tốt nhất thì cần
phải tập trung giải quyết những nhiệm vụ sau :
• Hệ thống hóa quan điểm, các quy định của Đảng và Nhà nước Việt Nam về
vấn đề dân chủ trong các chính sách của Đảng và Nhà nước.
• Đánh giá thực trạng thực hiện dân chủ của nhân dân trước tình hình phức tạp
của dịch COVID-19 ở Việt Nam trong 2 năm vừa qua.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng việc thực hiện dân
chủ của nhân dân trong các chính sách của Đảng và Nhà nước trong thời gian sắp tới.
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Dựa trên quan điểm Chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm,
quy định của Đảng và Nhà nước ta về Vấn đề dân chủ trong chính sách của Đảng và
Nhà nước trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 ở Việt Nam hiện nay.
3.1. Phương pháp luận
Phương pháp luận được sử dụng trong luận văn là phương pháp duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác – Lê nin
3.2. Phương pháp cụ thể:
Phân tích và tổng hợp tài liệu là nghiên cứu các tài liệu, lý luận khác nhau bằng
cách phân tích chúng thành từng bộ phận để tìm hiểu sâu sắc về đối tượng rồi liên
kết từng mặt, từng bộ phận thông tin đã được phân tích tạo ra một hệ thông lý thuyết
mới đầy đủ và sâu sắc về đối tượng.
Phương pháp phân loại và hệ thống hóa lý thuyết.
Phân loại là sắp xếp các tài liệu khoa học theo từng mặt, từng đơn vị, từng vấn
đề có cùng dấu hiệu bản chất, cùng một hướng phát triển. Hệ thống hóa là sắp xếp
tri thức thành một hệ thống trên cơ sở một mô hình lý thuyết làm sự hiểu biết về đối tượng đầy đủ hơn. 4
Phương pháp lịch sử là phương pháp nghiên cứu bằng cách đi tìm nguồn gốc
phát sinh, quá trình phát triển của đối tượng. Từ đó, rút ra bản chất và quy luật của đối tượng.
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu là Vấn đề dân chủ trong chính sách của Đảng và Nhà nước
trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 ở Việt Nam hiện nay. Thời gian nghiên
cứu: từ ngày 17/5/2021 đến ngày 22/5/2021
5. GIÁ TRỊ CỦA ĐỀ TÀI
Đánh giá kết quả học tập chương trình Chủ nghĩa xã hội của sinh viên trên cơ
sở kết quả vận dụng lý luận vào giải quyết một vấn đề thực tiễn của nước ta hiện nay.
Kết quả của tiểu luận có thể được vận dụng vào thực tiễn công tác phòng chống
dịch COVID tại Việt Nam.
6. KẾT CẤU ĐỀ TÀI
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, tiểu luận được chia thành 3 phần: 1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng dân chủ trong chính sách của Đảng
3. Các giải pháp nhằm nâng cao tính dân chủ trong chính sách của Đảng và Nhà
Nước trước diễn biến phức tạp của dịch COVID trong Việt Nam hiện nay 5 lOMoAR cPSD| 38699685
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN 6 1.1. KHÁI NIỆM
1.1.1. Quan niệm của chủ nghĩa Mác- Lenin về dân chủ
Thứ nhất, về phương diện quyền lực, dân chủ là quyền lực thuộc về nhân dân,
nhân dân là chủ nhân của đất nước. Dân chủ là quyền lợi của nhân dân - quyền dân
chủ được hiểu theo nghĩa rộng. Quyền lợi căn bản nhất của nhân dân chính là quyền
lực nhà nước thuộc sở hữu của nhân dân, của xã hội; bộ máy nhà nước phải vì nhân
dân, vì xã hội mà phục vụ. Và do vậy, chỉ khi mọi quyền lực nhà nước thuộc về nhân
dân thì khi đó mới có thể đảm bảo về căn bản việc nhân dân được hưởng quyền làm
chủ với tư cách một quyền lợi.
Thứ hai, trên phương diện chế độ xã hội và trong lĩnh vực chính trị, dân chủ là
một hình thức hay hình thái nhà nước, là chính thể dân chủ hay chế độ dân chủ.
Thứ ba, trên phương diện tổ chức và quản lí xã hội, dân chủ là một chuyên tắc -
nguyên tắc dân chủ. Nguyên tắc này kết hợp với nguyên tắc tập trung để hình thành
nguyên tắc tập trung dân chủ trong tổ chức và quản lí xã hội.
Chủ nghĩa Mác-Lê nin nhấn mạnh, dân chủ với tư cách nêu trên, phải được coi
là mục tiêu là tiền đề, và cũng là phương diện để vươn tới tự do, giải phóng con
người, giải phóng giai cấp và giải phóng xã hội. Dân chủ với tư cách một hình thức
tổ chức, thiết chế chính trị, một hình thức hay hình thái nhà nước, nó là một phạm
trù lịch sử ra đời và phát triển gắn liền với nhà nước và mất đi khi nhà nước tiêu
vong. Song, dân chủ với tư cách một giá trị xã hội, nó là một phạm trù vĩnh viễn, tồn
tại và phát triển cùng với sự tồn tại và phát triển của con người của xã hội loài người.
Chừng nào con người và xã hội loài người còn tồn tại, chừng nào mà nền văn minh
nhân loại chưa bị diệt vong thì chừng đó dân chủ vẫn còn tồn tại với tư cách một giá trị nhân loại chung.
1.1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về dân chủ
Nước ta đang trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội với mục tiêu dân giàu,
nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, trong đó dân chủ là một nội dung cần
thiết cho việc phát triển và hoàn thiện đường lối, chiến lược trong giai đoạn mới
nhằm đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ cách mạng trước mắt cũng như lâu dài của đất nước, dân tộc ta.
Trong suốt tiến trình cách mạng, Đảng ta luôn xác định dân chủ là một trong
những mục tiêu và động lực cơ bản của cách mạng Việt Nam. Chế độ xã hội mà
Nhân dân ta đã không ngừng đấu tranh dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam – đội tiền phong của giai cấp công nhân, của Nhân dân và của cả dân tộc Việt
Nam, để xây dựng nên chế độ dân chủ mới – dân chủ xã hội chủ nghĩa (XHCN) với
những đặc trưng khác về chất với những chế độ dân chủ khác. Đặc trưng cơ bản của 7 lOMoAR cPSD| 38699685
dân chủ XHCN là tất cả mọi quyền lực đều thuộc về Nhân dân. Mở rộng dân chủ,
phát huy quyền làm chủ của Nhân dân luôn là vấn đề mang tính sống còn của chế độ
ta và là mục tiêu của sự nghiệp cách mạng do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo.
Dân chủ là một quá trình phát triển lâu dài , là kết quả của giáo dục ý thức dân
chủ và nâng cao năng lực thực hành dân chủ, phụ thuộc quá trình phát triển của cả
kinh tế, xã hội, con người và cả sự phát triển văn hóa dân chủ. Đây là một quá trình
không nóng vội, không được thoát ly thực tiễn chính trị nước ta. Phải dân chủ trong
tất cả các cấp độ: Từ cơ quan lãnh đạo cao nhất đến cấp cơ sở. Đặc biệt quan trọng
là dân chủ ở cơ sở, bởi vì nơi có hệ thống chính trị cơ sở được coi là Đảng và Nhà
nước “ở trong lòng dân”. Phải tìm tòi tổng kết thực tiễn để tìm ra và ngày càng hoàn
thiện các hình thức thực hiện dân chủ, cả dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp.
Qua những năm đổi mới, Đảng ta đã có những phát triển mới, quan trọng trong
nhận thức về dân chủ . Quan niệm về dân chủ được mở rộng . Dân chủ được xem
xét nhiều khía cạnh: Dân chủ là chế độ chính trị; dân chủ là giá trị; dân chủ là phương
thức và nguyên tắc tổ chức xã hội; dân chủ chung đối với xã hội và dân chủ với mỗi
cá nhân; dân chủ trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. Dân chủ
phản ánh một bước chuyển từ thể chế chính trị dựa trên áp lực, tuân thủ mệnh lệnh
sang thể chế hợp tác, đồng thuận đầy trách nhiệm. Với việc đưa "dân chủ" - một mục
tiêu của xã hội chủ nghĩa, Đảng ta đã quán triệt sâu sắc và hoàn thiện hơn hệ mục
tiêu xã hội chủ nghĩa: "Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh" theo tư tưởng Hồ Chí Minh.
1.2. VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA DÂN CHỦ TRONG CHÍNH SÁCH CỦA ĐẢNG
VÀ NHÀ NƯỚC TRƯỚC DIỄN BIẾN PHỨC TẠP CỦA DỊCH COVID-19 Ở VIỆT NAM HIỆN
1.2.1. Vị trí
Tính dân chủ có một ví trí quan trọng trong chính sách của Đảng và nhà nước,
đặc biệt là trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch Covid ở Việt Nam hiện nay.
Tính dân chủ luôn được chú trọng trong mọi chính sách, đều vì lợi ích và sự an toàn
của dân và điều đó được đặt lên hàng đầu. Đó là cơ sở nền tảng cho việc xây dựng
các chính sách và hoạt động của Đảng và nhà nước.
1.2.2. Vai trò
Vai trò trong công tác tư tưởng 8
Đảng có vai trò lắng nghe ý kiến của nhân dân vì thế mà các chính sách của đảng và
nhà nước nhận được sự đồng tình của người dân.
Đảng ta nâng cao chất lượng của hoạt động tuyên truyền kịp thời đưa thông tin cũng
như chính sách ứng phó với dịch covid đến với toàn thể nhân dân. Từ đó người dân
nắm bắt kịp thời được tình hình, thực hiện đúng theo chính sách của đảng và nhà nước.
Trước tình hình dịch bệnh phức tạp, Chính phủ đã khẩn trương tiến hành triển khai
kịp thời nhiều giải pháp hỗ trợ nền kinh tế, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh
doanh.Ngày 4/3/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 11-CT/TTg về
các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, đảm
bảo an sinh xã hội ứng phó với dịch bệnh COVID-19.
Đảng và nhà nước có vai trò to lớn trong việc đưa ra các chính sách hỗ trợ và duy trì
nên kinh tế của nhân dân cả nước, ổn định xã hội, chăm lo đời sống nhân dân.
Vai trò trong công tác tổ chức và cán bộ
Đảng và Nhà nước nắm vị thế cao nhất , có quyền đưa ra những biện pháp ứng phó
với tình hình dich bệnh buộc cán bộ ,nhân dân toàn quốc phải thực hiện một cách
nghiêm túc , không chống đối
Từ những ngày đầu dịch COVID-19 xuất hiện, cấp ủy, chính quyền các địa phương
trên địa bàn toàn tỉnh đã lên phương án phòng, chống dịch bệnh. Các cán bộ ủy viên
đảng cập nhật thông tin đưa chính sách của đảng đến người dân kịp thời và nhanh chóng
Trên thực tế, công tác triển khai hoạt động phòng, chống dịch tại các địa phương cho
thấy có sự quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành hiệu quả của các cấp ủy đảng, chính
quyền và sự đoàn kết, tương trợ giữa ngành y tế với các bộ, ban, ngành khác và giữa
các địa phương trong cả nước.
Nhà nước đóng vai trò to lớn trong việc tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân nắm bắt
kịp thời các chủ trương chính sách về tình hình dịch bệnh. Đảng và Nhà nước ta đã
lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời, quyết liệt nên đã ngăn chặn và phòng chống dịch
có hiệu quả, nhân dân rất tin tưởng và phấn khởi. Đảng Cộng sản Việt Nam một lần
nữa minh chứng vai trò vô cùng quan trọng của Đảng trong việc duy trì ổn định đất
nước. “Thành công trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 là một trong những
thành tựu lớn nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam. 9 lOMoAR cPSD| 38699685
1.3.NHỮNG YÊU CẦU CỤ THỂ CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC VỀ VẤN ĐỀ
DÂN CHỦ TRƯỚC DIỄN BIẾN PHỨC TẠP CỦA DỊCH BỆNH COVID-19 HIỆN NAY
Dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến hết sức phức tạp, vấn đề đặt ra cho Đảng
và Nhà nước ta là vừa chống dịch vừa đảm bảo quyền dân chủ cho nhân dân là một
nhiệm vụ khá khó khăn. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban chỉ đạo quốc gia
phòng chống dịch bệnh COVID-19 đã rất quan tâm, chỉ đạo quyết liệt và đưa ra những yêu cầu sau:
Trước diễn biến rất phức tạp, khó lường của dịch bệnh COVID-19, thời gian
qua, Hội đồng Bầu cử Quốc gia và các cơ quan liên quan vẫn quyết định tổ
chức bầu cử để đảm bảo quyền dân chủ của nhân dân đồng thời ban hành
nhiều văn bản hướng dẫn công tác tổ chức bầu cử phù hợp với yêu cầu phòng, chống dịch.
Thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính
phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng,chống dịch COVID-19 và các quy định, quy
chế về phòng, chống dịch của Bộ Y tế. Tiếp tục đẩy mạnh thông tin tuyên
truyền để nhân dân và toàn thể xã hội nhận thức được mức độ nguy hiểm của
dịch bệnh đồng thời nâng cao cảnh giác với nguy cơ dịch bệnh thâm nhập,
nâng cao ý thức tự bảo vệ mình và bảo vệ mọi người.
Yêu cầu người dân từ vùng dịch về phải khai báo y tế và cách li tại nhà để
đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh.
Các trường hợp F0, F1 khi cách li vẫn phải luôn đảm bảo về quyền lợi ( quyền
bầu cử) được chăm sóc, chữa trị cho đến khi khỏi bệnh.
Phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy Đảng, các cấp chính quyền cùng nhân
dân với tinh thần: “Phòng” là cơ bản chiến lược lâu dài, quyết định, “Chống”
là cấp bách, quyết liệt, nhanh chóng với tinh thần “chống dịch như chống
giặc”. Thực hiện nghiệm phương châm “phòng ngừa tích cực, phát hiện sớm,
cách ly nhanh, điều trị hiệu quả, xử lý dứt điểm, nhanh chóng ổn định tình hình”.
Bám sát tình hình thực tiễn, kiểm tra giám sát việc thực hiện công tác phòng
chống dịch, tuyệt đối không được lơ là, chủ quan, mất cảnh giác, thiếu trách
nghiệm. Xét thấy các trường hợp vi phạm phải xử lý nghiêm không nể nang né tránh.
Bộ Y tế tiếp tục cập nhật, có phương án, kịch bản sẵn sàng cho mọi tình huống,
không để bị động bất ngờ. 10
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ DÂN CHỦ
TRONG CHÍNH SÁCH CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC
TRƯỚC DIỄN BIẾN PHỨC TẠP CỦA DỊCH COVID-19 Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 11 lOMoAR cPSD| 38699685
2.1 KHÁT QUÁT CHUNG VỀ NƠI NGHIÊN CỨU
Việt Nam, tên gọi chính thức là Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, là quốc
gia nằm ở cực Đông của bán đảo Đông Dương thuộc khu vực Đông Nam Á, giáp
với Lào, Campuchia, Trung Quốc, Biển Đông và vịnh Thái Lan. Việt Nam là một
quốc gia độc lập, có chủ quyền và có hệ thống luật pháp riêng. Vì thế, những quyền
cơ bản của công dân đều được quy định rõ trong Hiến pháp và pháp luật Việt Nam,
phù hợp với các Công ước quốc tế về quyền con người mà Việt Nam là thành viên,
được tôn trọng và bảo đảm trên thực tế.
Việt Nam theo chế độ xã hội chủ nghĩa với cơ chế có duy nhất một đảng chính
trị lãnh đạo là Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng cầm
quyền và là chính đảng duy nhất được phép hoạt động tại Việt Nam theo Hiến pháp.
Theo Cương lĩnh và Điều lệ chính thức hiện nay, Đảng là đại diện của giai cấp công
nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy Chủ nghĩa MácLenin và Tư tưởng
Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động.
Trong phương hướng, nhiệm vụ xây dựng Nhà nước, Ðảng ta khẳng định: "Trong
tổ chức và hoạt động của Nhà nước , phải thực hiện dân chủ, tuân thủ các nguyên
tắc pháp quyền và phải tạo ra sự chuyển biến tích cực, đạt kết quả cao hơn" (Ðảng
Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Ðại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, NXB Chính
trị Quốc gia, H.2016, tr.175). Ðể xây dựng nhà nước thật sự của dân, do dân và vì
dân, Ðảng và Nhà nước có quan điểm rất cụ thể, và nền dân chủ mà chúng ta xây
dựng và hoàn thiện là cơ chế quản lý điều hành đất nước, đó là: Ðảng lãnh đạo, Nhà
nước quản lý, nhân dân lao động làm chủ.
Đặt trong bối cảnh hiện nay ta cũng thấy rõ được tính dân chủ của Nhà nước Việt
Nam. Khi đại dịch COVID-19 đang làm cho cả thế giới điên đảo suốt thời gian qua.
Theo số liệu thống kêđã có hơn 166,000,000 người mắc Covid, hơn 3,000,000 ca tử
vong,.. trên khắp toàn thế giới. Nằm ở vị trí ngã rẽ thuận tiện cho các tuyến lưu thông
đường bộ, đường biển, đường hàng không, … Việt Nam là vị trí nguy hiểm khi dịch
bệnh tràn về. Chính phủ Việt Nam đã “nhập cuộc” từ cảnh báo đến dự liệu phương
án ngay từ khi mầm dịch mới xuất hiện ở Vũ Hán (Hồ Bắc, Trung Quốc). Đồng thời,
đã chỉ đạo các ban, ngành chức năng tiến hành quyết liệt với những biện pháp ứng
phó cao hơn khuyến nghị của WHO.
Toàn bộ hệ thống chính trị Việt Nam đã và đang vào cuộc quyết liệt chống dịch
với phương châm: “tất cả vì sự sống của nhân dân”, để đảm bảo quyền cơ bản nhất
của người dân là quyền được sống. Chính phủ Việt Nam bao dung, miễn phí xét
nghiệm, cách ly và cả phí điều trị dịch COVID-19 đợt đầu cho những người mắc 12
bệnh, dù là người Việt Nam hay người nước ngoài (Hiện nay, nếu là người nước
ngoài mắc bệnh phải trả chi phí điều trị) thì mới thấy cái tình, cái nhân văn, vì con
người của Việt Nam lớn lao đến thế nào! Dù thế giới đang quay cuồng trong đại dịch
COVID-19, nhưng người dân Việt Nam thực sự an tâm và biết ơn một Đảng, Nhà
nước luôn quan tâm, chăm lo cho dân, vì dân.Tính tới thời điểm hiện tại, Việt Nam
đã trải qua 3 đợt dịch và đang phải gồng mình chống đợt dịch thứ tư. Chỉ tính từ
ngày 27/4 đến ngày 24/5, đã có 30 tỉnh, thành phố trong cả nước ghi nhận có các ca
lây nhiễm mới trong cộng đồng. Đã có hơn 2000 ca dương tính, hàng chục nghìn
người đang phải cách ly tập trung và nhiều hơn thế số người đang phải thực hiện
phong tỏa, giãn cách xã hội. Tổng số ca mắc của Việt Nam trong cả 4 đợt dịch đã và
đang xảy ra đã lên tới hơn 5000 ca trải khắp 54/63 tỉnh thành trên cả nước. Điều đó
được thể hiện qua biểu đồ sau.
Bảng 1. Biểu đồ thể hiện tình hình dịch bệnh tại Việt Nam
Một lần nữa đội ngũ những người làm nhiệm vụ trên tuyến đầu chống dịch,
như: nhân viên y tế, lực lượng vũ trang,… lại phải làm việc cật lực, không quản
ngày đêm để phong tỏa, khoanh vùng, truy vết, tiến hành lấy mẫu xét nghiệm, đưa
đi cách ly, v.v. Nhiều địa phương đã phải kích hoạt trở lại các biện pháp phòng dịch
ở mức độ cao nhất, kèm theo đó, các hoạt động phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội,…
lại bị đình trệ. Có thể thấy rằng, mỗi lần dịch bùng phát là một lần toàn xã hội phải vất vả, lao đao! 13 lOMoAR cPSD| 38699685
Dịch bệnh đã đem đến nhiều đau thương và mất mát cho thế giới cũng như Việt
Nam. Nhưng trong hoàn cảnh này ta càng thấy rõ tinh thần “chống dịch như chống
giặc” của dân tộc, đoàn kết, gắn bó, quyết tâm đẩy lùi dịch bệnh. Theo khảo sát
tháng 3.2020, Việt Nam là quốc gia có độ hài lòng cao nhất thế giới về phản ứng
của chính phủ đối với tình hình dịch bệnh ngày nay.
2.2. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ DÂN CHỦ TRONG CHÍNH SÁCH
CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TRƯỚC DIỄN BIẾN PHỨC TẠP CỦA DỊCH COVID-19
2.2.1 Kết quả đạt được
2.2.1.1. Dân chủ trong Đảng và Nhà nước
Trong thời kì COVID-19 đang diễn ra hết sức phức tạp không chỉ trong nước mà
trên cả phạm vi toàn thế giới, Đảng và Nhà nước ta đã đảm bảo quyền con người ở
Việt Nam; đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong công tác chỉ đạo và thực hiện
phòng chống dịch bệnh, được cộng đồng quốc tế ghi nhận đánh giá cao.
Hiện tại đất nước chúng ta đã trải qua ba đợt dịch và đang trong đợt dịch thứ tư,
Đảng và Nhà nước đã luôn là thể hiện được đây là cơ quan đầu não của đất nước với
việc luôn thực hiện tốt vai trò trong công tác chỉ đạo, nắm bắt tình hình, thực hiện
phòng chống dịch cũng như trong công tác tư tưởng. Nắm bắt được tình hình dịch
bệnh COVID-19 diễn ra rất phức tạp ngay từ những ngày đầu Đảng và Nhà nước đã
xác định được công tác phòng và chống dịch phải luôn đặt lên hàng đầu. Khi Việt
Nam xuất hiện những ca dương tính với COVID-19 đầu tiên và sự lây lan của chúng
là rất nhanh, Đảng ngay lập tức đã có những chỉ đạo xuống các địa phương nhanh
chóng truy vết nguồn lây và thực hiện công tác dập dịch. Đảng đã sáng suốt khi đánh
giá rằng dịch bệnh lần này hết sức nguy hiểm và sẽ trở thành đại dịch trên toàn thế
giới, chính vì thế ngay trong những ngày đầu tiên chúng ta đã có quan điểm “chống
dịch như chống giặc”, quyết tâm thực hiện dứt điểm việc chống dịch.
Bằng cách minh bạch và chủ động truyền thông với công chúng, Chính phủ đã
có được tín nhiệm và duy trì niềm tin trước công chúng”. Cũng trong bối cảnh đất
nước hiện nay, ta mới thấy được tính dân chủ trong chính sách của Đảng và Nhà
nước về phòng chống dịch COVID-19 sao cho ít tổn hại nhất về vật chất và con người.
Trong công tác chính trị: Đảng và Nhà nước đã xác định nhiệm vụ cấp thiết là
phải chống dịch và đi kèm với đó là việc phát triển kinh tế xã hội, không được để
dịch bệnh gây ảnh hưởng nặng nề đến đất nước. Đảng và Nhà nước cũng đã thành 14
lập ra Ban Chỉ đạo phòng chống dịch bệnh COVID-19 do Phó Thủ tướng Vũ Đức
Đam làm trưởng ban, chuyên phụ trách về công tác phòng chống dịch giúp người
dân thêm phần an tâm vào công tác lãnh đạo của Đảng, sự sáng suốt nhanh chóng
trong sự chỉ đạo của Chính phủ trong công tác phòng chống dịch.
Các tỉnh, thành phố, các địa phương đã thực hiện chính xác và triệt để những nội
dung mà Chính phủ giao cho, luôn theo dõi các diễn biến của dịch bệnh, nghiêm túc
và cứng rắn thực hiện phòng chống dịch. Nhiều địa phương đã có những sáng tạo
trong hình thức tổ chức phòng dịch, sáng tạo trong việc cách ly y tế, truy vết nguồn
lây và trong giãn cách xã hội. Những tỉnh thành phố, địa phương đã chủ động trong
công tác chống dịch với phương châm “phòng dịch hơn chống dịch”. Trong đợt dịch
thứ 3 diễn ra với tình hình hết sức phức tạp ở Hải Dương các cấp lãnh đạo và đơn vị
địa phương đã phát huy được hết vai trò của mình trong công tác chống dịch, điều
trị, hạn chế được tối đa các trường hợp tử vong.
Nhà nước đã chú tâm vào công tác y tế, đầu tư cho lĩnh vực y tế trong việc phòng
và chống dịch. Không những vậy Chính phủ cũng luôn khuyến khích đội ngũ cán bộ
y tế không ngừng học hỏi trong việc điều trị những trường hợp bị nhiễm COVID-19
cũng như là vấn đề điều chế văcxin để có thể nhanh chóng kiểm soát được dịch bệnh.
Không chỉ vậy Nhà nước ta còn rất đầu tư vào vấn đề mua văcxin để tiêm chủng
trong nước trong tình hình nước ta chưa sản xuất được văcxin của riêng mình.
Thành công đáng tự hào của nền y học Việt Nam. Ngày 7/2/2020, các nhà khoa
học của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đã công bố việc nuôi cấy và phân lập thành
công COVID-19. Đây được xem là một trong những điểm nhấn nổi bật của y học
Việt Nam bởi lẽ đến thời điểm đó mới chỉ có bốn quốc gia trên thế giới làm được
điều này. Việc nuôi cấy thành công sẽ tạo điều kiện cho việc xét nghiệm nhanh các
trường hợp nhiễm hoặc nghi nhiễm. Từ đó, mỗi ngày Việt Nam có khả năng xét
nghiệm hàng ngàn mẫu bệnh phẩm trong trường hợp cần thiết. Với thành quả này
đã tạo tiền đề cho việc nghiên cứu và phát triển vaccine phòng chống loại virus nguy
hiểm này cũng như đưa ra các biện pháp phòng tránh hiệu quả hơn tại Việt Nam.
Ngoài ra chúng ta còn cứu sống nhiều bệnh nhân nặng. Tỷ lệ tử vong thấp bậc
nhất thế giới. Những ca tử vong đa phần là các bệnh nhân cao tuổi, có bệnh lý nền lâu năm.
Đi kèm với việc phòng và chống dịch thì Nhà nước ta cũng chủ trương phát triển
kinh tế trong thời kì COVID-19. Thành quả là trong những đợt dịch vừa qua Việt
Nam là một trong số ít các quốc gia có nền kinh tế tăng trưởng dương: 15 lOMoAR cPSD| 38699685
Đối với các doanh nghiệp: theo chỉ thị của Thủ tướng chính phủ về các nhiệm
vụ và giải pháp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh thông qua các văn bản
chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng và các cơ quan Trung ương gần đây, các cơ quan
chức năng đã và đang triển khai nhiều gói hỗ trợ và biện pháp thiết thực để doanh
nghiệp tăng cường sức đề kháng,từng bước bình thường hóa hoặc điều chỉnh kế
hoạch sản xuất, kinh doanh cho phù hợp, tăng cường chuyển đổi số và xúc tiến
thương mai,…Qua đó các doanh nghiệp cũng đã có những bước phục hồi và phần
nào phát triển được kinh tế.
Đối với các sản phẩm nông sản: Nhà nước có những chính sách hỗ trợ thu mua
nông sản cho bà con nhân dân vùng dịch. Các tỉnh, thành phố, địa phương cũng
chung tay giúp đỡ, vận động thu mua, mở các chốt kiểm soát dịch để nông sản của
bà con có thể đến được nhiều nơi mà vẫn đảm bảo an toàn trong công tác phòng chống dịch.
Trong công tác tư tưởng: Đảng và nhà nước luôn là những đơn vị đi đầu trong
công tác tư tưởng. Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ luôn có những bức thư,
những công điện động viên công tác phòng chống dịch của các tỉnh và địa phương
đã thực hiện tốt, nghiêm túc chấn chỉnh phê bình những địa phương, những đơn vị
còn chưa tốt, tạo niềm tin cho nhân dân vào các cấp lãnh đạo. Các địa phương cũng
luôn quan tâm đến nhân dân, luôn có những khen thưởng đúng lúc cấp thiết trong
việc thực hiện các chỉ thị chống dịch trong nhân dân.
2.2.1.2. Dân chủ trong xã hội
Cùng với những thành tựu trong dân chủ của Đảng và Nhà nước về vấn đề
COVID-19 thì trong xã hội, người dân cũng luôn thực hiện tốt tính dân chủ trong
công tác phòng chống dịch bệnh.
Nhân dân ở các địa phương đa số đã thực hiện được những quy định, những chỉ
thị trong công tác phòng chống dịch của chính quyền. Luôn thực hiện tốt thông điệp
5K: “KHẨU TRANG, KHỬ KHUẨN, KHOẢNG CÁCH, KHÔNG TỤ TẬP,
KHAI BÁO Y TẾ” của bộ Y tế. Người dân ở các khu cách li, các khu vực bị phong
tỏa hầu hết đã thực hiện những yêu cầu của chính quyền cũng như rất hợp tác trong
vấn đề khai báo lịch trình di chuyển để hỗ trợ công tác truy vết các cá nhân có nguy cơ mắc bệnh.
Nhiều công ty, nhiều các cá nhân không những chấp hành nghiêm túc chỉ thị
phòng dịch mà có đóng góp tiền của, các trang thiết bị y tế cho các địa phương đang
có tình hình dịch bệnh phức tạp. Đặc biệt trong tình hình mới của dịch COVID-19
nhiều các tập đoàn lớn, các cá nhân không ngần ngại đóng góp tiền để hộ trợ thêm 16
cho Chính phủ trong vấn đề mua vaccine để có thể tiêm chủng cho người dân càng
sớm càng tốt, tiêm chủng được cho càng nhiều người càng tốt.
Người dân trong các khu vực cách li, các khu vực bị giãn cách xã hội đã có tinh
thần tích cực lạc quan không kì thị với những người bị nhiễm bệnh, trung thực trong
công tác kê khai y tế. Người dân không bao che cho các cá nhân có nguy cơ mắc
COVID-19, đã có tinh thần trực tiếp báo cho các cơ quan chính quyền về những
trường hợp vi phạm quy định cách li, giúp cho công cuộc quản lí tại các địa phương
được dễ dàng thuận lợi hơn.
Đối với học sinh, sinh viên: tình hình COVID-19 diễn ra phức tạp, học sinh,
sinh viên thực hiện theo chỉ thị của các tỉnh thành phố tiến hành học tập trực tuyến.
Mặc dù đối mặt với những khó khăn đó, các thế hệ học sinh, sinh viên đã khắc phục
khó khăn, tích cực, tự giác trong công việc học tập, không để hoàn cảnh ảnh hưởng
đến kết quả học tập.
Nguyên nhân để đạt được những kết quả trên:
Sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị. Đặc biệt là sự lãnh đạo trực tiếp
của Đảng và Nhà nước:
Vững tin vào sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Chính phủ trong công tác
phòng, chống đại dịch COVID-19.
Nước ta, trên cơ sở kinh nghiệm trong việc phòng chống dịch SARS năm 2003,
đại dịch cúm A(H1N1) năm 2009, ngay từ đầu khi dịch mới bùng phát ở Vũ Hán,
Trung Quốc, nước ta đã triển khai các biện pháp hết sức quyết liệt ngay từ rất sớm
nhằm ngăn chặn sự xâm nhập của dịch bệnh vào Việt Nam.
Trước tình hình diễn biến phức tạp và lan rộng của dịch bệnh tại Trung Quốc và
nhiều quốc gia khác trên thế giới, trực tiếp đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước;
Ban Bí thư, Thường trực Ban Bí thư đã có lời kêu gọi toàn dân đồng lòng, chung tay
chống dịch. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt và đúng
đắn ngay từ rất sớm, đã mang lại hiệu quả trong công tác phòng chống dịch bệnh.
Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 được thành lập do đồng
chí Phó Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban, các đồng chí Lãnh đạo Bộ Y tế làm
Phó trưởng ban, cùng các Bộ, Ban, ngành TW đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo,
huy động sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị, sự tham gia của toàn dân.
Đã có nhiều biện pháp quyết liệt lần đầu tiên được áp dụng trong công tác phòng
chống dịch như: Hạn chế nhập cảnh, cách ly tập trung toàn bộ người từ nước ngoài 17 lOMoAR cPSD| 38699685
về, truy vết người tiếp xúc trên diện rộng, ... ; đồng thời công tác chống dịch đã có
được sự phối hợp đồng bộ giữa các Cơ quan của Bộ Y tế; giữa Bộ Y tế với các Bộ
liên quan và với các địa phương, qua đó đã huy động được sức mạnh tổng lực với sự
tham gia, đồng lòng của toàn thể người dân trong việc đáp ứng dịch COVID-19. Có
thể nói rằng, chưa khi nào Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch COVID, Bộ Y tế
ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, với tần suất cao như trong thời gian vừa qua. Điều
đó cũng phản ảnh chính sách của nước ta vô cùng mạch lạc và kịp thời.
Ngành y tế Việt Nam có năng lực và có kinh nghiệm chống dịch. Đây là năng
lực và kinh nghiệm được tích tụ từ thời chiến tranh, khi tất cả mọi thứ đều thiếu
thốn, nhưng ngành y tế nước ta vẫn phòng chống được dịch bệnh tốt và chăm sóc
được sức khỏe cho cả người dân, lẫn các chiến sĩ quân đội. Thực ra, khi dịch Sars
bùng phát những năm trước đây, Việt Nam cũng đã từng là nước công bố hết dịch
sớm nhất trên thế giới.
Nhiều biện pháp quyết liệt được áp dụng trong công tác phòng, chống dịch như:
hạn chế nhập cảnh, tiến tới dừng nhập cảnh đối với tất cả người từ nước ngoài vào
Việt Nam, cách ly tập trung toàn bộ người từ nước ngoài về, truy vết người tiếp xúc
trên diện rộng, tạm đóng cửa các trường học trên phạm vi cả nước, thực hiện giãn
cách xã hội trên diện rộng,… Việt Nam cũng phối hợp chặt chẽ với các tổ chức quốc
tế, các quốc gia trên thế giới để chia sẻ thông tin, đánh giá tình hình và đề ra các biện
pháp chống dịch hiệu quả.
Xử phạt nghiêm những cá nhân, tổ chức vi phạm công tác phòng chống dịch.
Tập trung thực hiện mục tiêu kép, vừa chống dịch vừa phát triển kinh tế - xã hội.
Có những chính sách hỗ trợ nhân dân trong giai đoạn dịch bệnh khó khăn.
Có thể nói, trong các hoạt động chống dịch COVID-19, toàn bộ hệ thống chính trị
đã vào cuộc đồng bộ và luôn đề cao cảnh giác, đã triển khai cao hơn một bước so
với thực tế cần thiết đáp ứng với dịch bệnh. Đặc biệt, các hoạt động chống dịch
COVID-19 tại Đà Nẵng một lần nữa cho thấy sự quyết liệt trong chỉ đạo, sự điều
hành hiệu quả của các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự đoàn kết, tương trợ giữa các
đơn vị trong ngành y tế, giữa các địa phương trong cả nước với Đà Nẵng, Quảng
Nam và một số tỉnh trọng điểm khác.
Cùng với việc thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng chống dịch COVID19
trong thời gian qua Bộ Y tế cũng luôn chủ động trong việc chỉ đạo, điều hành trong
việc phòng chống các dịch bệnh lưu hành khác trong nước, luôn tiềm ẩn nguy cơ
bùng phát nếu không triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống dịch như: sốt
xuất huyết, bạch hầu, tay chân miệng, sởi, liên cầu lợn ở người,.. 18
Sự tham gia tích cực của công an, đặc biệt của quân đội đã tiếp thêm sức mạnh
cho cuộc chiến chống dịch. Sống tạm trong lán trại để nhường nơi ở, nơi huấn luyện
cho những người phải cách ly thì chỉ có các chiến sĩ quân đội mới làm được.
Họ cũng chính là những người bảo đảm kỷ luật và cung cấp các dịch vụ cần thiết để
hoạt động cách ly có thể thành công.
Bên cạnh việc vừa tập trung cao độ cho công tác phòng, chống dịch bệnh, bảo
đảm an toàn tính mạng, sức khỏe của người dân, chúng ta vừa nỗ lực cao nhất để
phục hồi và phát triển kinh tế, ổn định xã hội, chăm lo đời sống nhân dân.
Truyền thông đã góp phần quan trọng cho thành công của cuộc chiến chống dịch.
Chưa bao giờ và chưa có một chính sách nào được truyền thông tốt như chính sách
chống đại dịch COVID-19. Ngay từ đầu, đây được coi là một bộ phận cấu thành của
cuộc chiến chống lại dịch bệnh. Truyền thông đã giúp chuyển tải thông điệp của Thủ
tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc: “Chống dịch như chống giặc”. Thông điệp
này vừa mang tính hiệu triệu, vừa xác định nguyên tắc và tinh thần, thái độ đối với
cuộc chiến chống lại dịch COVID-19. Truyền thông cũng giúp sự minh bạch được
bảo đảm và thông tin về cách thức phòng chống dịch được cung cấp đầy đủ cho
người dân. Điều đặc biệt là lần này chống tin giả là một phần của chiến dịch truyền
thông. Tin giả không chỉ gây hoang mang, mà còn làm cho công chúng hành xử sai.
Điều này không chỉ làm cho việc khống chế dịch bệnh trở nên khó khăn, mà còn gây
ra rất nhiều hệ lụy tiêu cực khác cho xã hội như nạn đầu cơ, sự hoảng loạn, sự kỳ thị
vô lối… Đây có lẽ là lần đầu tiên tin giả về dịch bệnh được xử lý một cách rất nhanh chóng và hiệu quả.
Những nguyên nhân nêu trên có lẽ ai cũng dễ dàng nhìn thấy. Tuy nhiên, còn có
nguyên nhân sâu xa hơn nữa nằm ở tầm thể chế. Đây lại là nguyên nhân cơ bản hơn
và có tính quyết định hơn. Đó là mô hình thể chế với nguyên tắc quyền lực nhà nước
là tập trung, thống nhất. Nguyên tắc này giúp cho chính quyền trung ương có đủ sức
mạnh và có đủ thẩm quyền để ban hành quyết định nhanh chóng cho toàn hệ thống.
Đây là một ưu thế rất lớn trong cuộc chiến chống dịch (và có lẽ trong mọi cuộc chiến)
khi chính quyền trung ương được điều hàng bởi những người có năng lực và quyết đáp.
Sự tham gia đồng lòng của toàn dân trong ý thức phòng chống. Tập trung phân
tích ý thức người dân
Một trong những vấn đề quan trọng nhất trong phòng chống dịch COVID-19 là
ý thức và trách nhiệm công dân, trách nhiệm xã hội. Bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt 19 lOMoAR cPSD| 38699685
của các ngành, các câp thì ý thức và trách nhiệm, sự đồng lòng của mỗi người dân
trong phòng chống dịch bệnh là yếu tố then chốt đẩy lùi dịch bệnh.
Trong thời buổi hiện nay mối quan tâm hàng đầu và những câu hỏi người dân đặt
ra hàng ngày là: tình hình dịch bệnh đang diễn biến như thế nào?, hôm nay VN có
bao nhiêu ca mắc?, có bao nhiêu người được chữa khỏi?, cuộc sống ở khu cách ly
tập trung như thế nào?, … Người dân bày tỏ tình cảm yêu mến, ngưỡng mộ, biết ơn
vs các chiến sĩ đầu chiến tuyến chống dịch, họ góp cả vật chất lẫn tinh thần ủng hộ
cho công tác chống dịch. Có thể nói chưa bao giờ sự tin tưởng, đồng lòng của dân
tộc lại cao như lúc này.
Người dân đã tin vào các quyết sách, biện pháp của Nhà nước. Người dân thực
hiện nghiêm chỉnh việc khai báo sức khỏe, khai thông tin một cách trung thực, chính
xác, không gian dối hoặc cố tình che dấu thông tin. Đặc biệt là việc thực hiện nghiêm
những biện pháp bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng theo khuyến cáo của Bộ Y tế.
Người dân cũng kịp thời phản ảnh những thông tin liên qua về dịch bệnh COVID-
19 qua đường dây nóng, qua hệ thống cán bộ, khu dân cư.
Người dân cũng chập hành đúng quy định như: đeo khẩu trang khi ra ngoài, hạn
chế ra ngoài và cách ly đúng quy định, hạn chế tập trung nơi đông người.
Thông điệp 5K (Khẩu trang – Khử khuẩn – Khoảng cách – Không tập trung –
Khai báo y tế) của Bộ Y tế được tuyên truyền rộng rãi, thường xuyên và được người
dân nghiêm túc thực hiện.
Sự đoàn kết, chung sức đồng lòng trong cộng đồng nhân dân chiến đấu chống
dịch. Sự đóng góp cả về vật chất hay tinh thần đều vô cùng quý giá. rất nhiều sự ủng
hộ dù ít, dù nhiều từ tấm lòng của các cụ, các bác lớn tuổi đến các cháu thiếu nhi; từ
những người có điều kiện kinh tế hay đang còn khó khăn; của các tổ chức tôn giáo,
đồng bào ta ở nước ngoài, các tổ chức quốc tế; các tập đoàn, tổng công ty lớn của
Nhà nước đến các doanh nghiệp tư nhân; từ các thầy cô giáo đến các em học sinh;
từ các chiến sỹ công an, quân đội đến huấn luyện viên bóng đá, các cầu thủ, nghệ sỹ
và rất nhiều những cô bác, anh chị với nhiều nghĩa cử cao đẹp.
Công cuộc chống dịch COVID-19 đang ở giai đoạn quyết liệt nhất, cần sự tin
tưởng đồng lòng, chung sức của toàn dân. Đây là trách nhiệm chung của cả hệ thống
chính trị , của tất cả các cấp các ngành, các cơ quan đoàn thể, nhưng cũng là trách
nhiệm công dân của mỗi người. Công cuộc này cũng không đòi hỏi hay bắt buộc
người dân phải làm quá nhiều việc, phải cống hiến, phải nỗ lực mà thực tế chỉ là
bằng những việc làm giản đơn thôi. Như việc không ra đường khi không thật cần
thiết; hoãn lại thú vui hàng ngày như tắm biển, dạo bộ, tập gym, chăm sóc sức khỏe,
làm đẹp ; nhắc nhở lẫn nhau thực hiện các việc phòng hộ cá nhân, hỗ trợ cho nhau
để cùng vượt qua những tháng ngày khó khăn này … Chúng ta làm những việc này 20
trước hết là vì bản thân mỗi người nhưng cũng chính là việc làm thể hiện trách nhiệm
công dân đối với cộng đồng, trách nhiệm đối với đất nước.
Hãy nghĩ rằng những việc làm của mình hôm nay, dù chỉ hết sức nhỏ bé thôi,
đơn giản thôi, nhưng là thể hiện được sự đồng lòng chung tay vì một đất nước Việt
Nam khỏe mạnh, kiên cường; là thể hiện cho một ý thức sống vì cộng đồng , vì một
xã hội lành mạnh và phát triển; là thể hiện trách nhiệm của công dân.
Dịch COVID-19 từ lâu đã không còn là câu chuyện “của xã hội” mà đã trở thành
vấn đề “ của mỗi cá nhân”. Trong cuộc chiến chống lại đại dịch này, ý thức của mỗi
cá nhân cũng quan trọng chẳng khác nào như vaccine ngừa COVID-19.
2.2.2 Một số hạn chế và nguyên nhân
2.2.2.1. Trong Đảng và Nhà nước
Một phần do chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước chưa có hình thức
quyết liệt vẫn còn thực hiện mục tiêu kép, tức là vừa thực hiện công tác phòng chống
dịch và vữa phát triển kinh tế song song nhau. Do vậy vẫn mở cửa biên giới cho
người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam. Điển hình là trong đợt dịch nghỉ lễ 30/4,
1/5 này các nhà máy, công ty đã đón các chuyên gia nước ngoài về Việt Nam để phát
triển các dự án dẫn đến đem nguồn lây nhiễm từ nước ngoài vào và gây ra bùng phát dịch bệnh.
Công tác kiểm tra, giám sát báo cáo dịch bệnh tại các vùng nhiễm dịch đặc biệt ở
khu vực biên giới giáp ranh với các nước láng giềng còn thiếu sót, khiến việc khoanh
vùng F1, F2 càng khó khăn.
Do công nghệ thông tin ngày nay vô cùng phát triển. Tin tức được truyền đi rất
nhanh bằng nhiều hình thức khác nhau như: Qua các trang báo, hay qua các trang
mạng xã hội Facebook, Zalo,...dẫn đến ti tức tràn lan. Nhưng điều đáng nói là trong
số đó tin tức đúng thì ít mà tin giả thì nhiều song do truyền tai nhau dẫn đến những
thông tin sai sự thật bị phát tán gây hoang mang dư luận.
Công tác tư tưởng còn thiếu sắc bén, thiếu sức thuyết phục, chưa linh hoạt và chủ
quan trong việc cảnh báo tình hình dịch bệnh đến quần chúng nhân dân. Các thông
tin về dịch bệnh chưa được tuyên truyền đến người dân một cách nhanh chóng, kịp thời.
Nhà nước còn thậm thể chế hóa các chủ trương của Đảng về dân chủ thành pháp
luật, thành quy chế nên các chủ trương của Đảng đi vào cuộc sống nhân dân còn chậm chạp. 21 lOMoAR cPSD| 38699685
Là Đảng duy nhất cầm quyền, một số cán bộ, đảng viên không nhận thức đầy đủ
nguyên tắc tập trung dân chủ đã dẫn đến lạm quyền, quan liêu, tham ô lãng phí để
trục lợi cá nhân trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp.
Ví dụ: Gần đây nhất là vụ Ông Nguyễn Văn Thanh- cựu giám đốc Hacinco - cán bộ
đảng viên, không khai báo đi Đà Nẵng về sau đó đi chơi golf trong giờ làm việc.
Ông Thanh không chỉ vi phạm nghiêm trọng quy định về phòng, chống dịch mà còn
vi phạm các quy định làm việc của công chức Nhà nước. Đây là ví dụ sinh động
phản ánh về việc "một người lơ là, cả xã hội vất vả” khi đã lây bệnh cho 18 người trong cộng đồng.
2.2.2.2. Trong xã hội
Khi cả hệ thống chính trị và người dân tích cực chung tay thực hiện các biện
pháp phòng, chống dịch, có một thực tế đáng phải suy ngẫm và lên án. Ðó là còn
một bộ phận người dân vẫn chủ quan, thiếu ý thức trách nhiệm trong công tác đẩy lùi đại dịch.
Người dân chưa xác định được tầm nguy hiểm của dịch bệnh, không xác định
được tầm quan trọng của việc khai báo y tế, ngại phải đi cách ly tập trung. Họ phản
ứng bất hợp tác, không chấp hành nghiêm những khuyến cáo của ngành y tế: không
tuân thủ nghiêm chỉnh khẩu lệnh 5K (khẩu trang – khử khuẩn – khoảng cách – không
tập trung – khai báo y tế); cố tình vi phạm những chỉ thị đưa ra.
Thực tế cho thấy số lượng lớn người dân đã chấp hành tốt những khuyến cáo của
Chính phủ, hướng dẫn của cơ quan y tế trong công tác phòng, chống dịch bệnh.
Nhưng cũng còn một bộ phận nhỏ cư dân chưa thực hiện tốt các nguyên tắc này hay
chỉ thực hiện một cách qua loa, mang tính đối phó. Một số người dân vẫn ngồi nói
chuyện với nhau ở cự ly gần, không đeo khẩu trang khi đến nơi công cộng. Nhiều
người thường kéo khẩu trang xuống dưới cằm hoặc bỏ ra khi giao tiếp với người
khác. Việc này làm mất đi ý nghĩa của khẩu trang, vô hình trung tạo điều kiện để vi- rút có thể lây lan.
Một vấn nạn khác là việc vứt bỏ khẩu trang chưa đúng nơi quy định. Trong một
số trường hợp, khẩu trang y tế mỏng, nhẹ và dễ bay hay rơi, thế nhưng người dân
không có ý thức quay lại nhặt bỏ vào thùng rác. Thậm chí có những người vứt khẩu
trang xuống vỉa hè, lòng đường... khi thùng đựng rác chỉ cách đó vài bước chân.
Lượng rác thải ra môi trường ngày càng nhiều gây áp lực không nhỏ đối với lực
lượng xử lý môi trường. 22
Do hám lợi ích, bị đồng tiền cám dỗ và do lòng vô đáy, tha hóa đạo đức, không
nghĩ đến những ảnh hưởng về sau nên vì đồng tiền mà sẵn sàng làm những việc
phạm pháp như tổ chức các đường dây đưa người nước ngoài nhập cảnh trái phép
vào Việt Nam làm nhiễu loạn, ảnh hưởng lớn đến công tác phòng dịch và quản lý dân cư.
Do một số bộ phận người dân có tầm hiểu biết còn hạn hẹp, ý thức, trình độ văn
hóa kém. Ngoài ra, còn có một số người lợi dụng cơ hội đất nước đang trong tình
thế “dầu sôi lửa bỏng” ngày đêm chống dịch mà chia rẽ tình đoàn kết và tinh thần
dân tộc của nhân dân ta.
Một vài người không thấu hiểu những mất mát mà đại dịch gây ra, không chấp
nhận những thiếu thốn mà đất nước đang phải gánh chịu mà có hành động vô ý thức
đáng lên án. Như khi đi cách li mà còn giữ tư tưởng “thượng đẳng”, muốn được phục
vụ, chê bai, kêu ca, phàn nàn về khu cách li.
Lợi dụng nhu cầu khẩu trang cấp thiết của xã hội mà một số người vì đồng tiền
sẵn sàng sàng thực hiện những hành vi đáng lên án như: Tích trữ khẩu trang với số
lượng lớn xong bán ra thị trường với giá cao ngất ngưởng có thể cao gấp 2 đến 3 lần
so với bình thường, hay có những người nhập khẩu trang y tế đã qua sử dụng về bán
lại cho người dân, ... Không những chỉ có khẩu trang, một số cán bộ, những người
có chức có quyền lợi dụng tình thế xã hội để bán những máy thở, thiết bị y tế với giá
“cắt cổ” cao hơn thực tế mấy lần nhằm thu được lội nhuận, thỏa mãn lòng tham của
cá nhân. Ví dụ điển hình trong lĩnh vực y tế: tại bệnh viên Bạch Mai, Nguyên giám
đốc Nguyễn Quốc Anh và phó giám đốc Nguyễn Ngọc Hiền bị khởi tố, tạm giam về
tội: “ Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.” Bởi việc “nâng
khống” giá các thiết bị y tế để chiếm đoạt tiền của người bệnh một cách trắng trợn.
Nhiều trường hợp lợi dụng diễn biến của dịch bệnh, thường xuyên đăng tải những
thông tin không chính xác, bịa đặt về tình hình dịch bệnh; lan truyền những biện
pháp phòng ngừa chưa được kiểm chứng xác thực gây hoang mang dư luận. Thậm
chí, có những đối tượng còn chia sẻ trên mạng xã hội những nội dung, hình ảnh sai
lệch về những người bệnh mắc COVID-19... đã gây rất nhiều áp lực cho công tác
phòng, chống dịch bệnh.
Do một số bộ phận người tha hóa, mất phẩm chất đạo đức trong xã hội lợi dụng
tình thế trong lúc đất nước còng lưng chống dịch thì họ thực hiện những hành vi trái
pháp luật như: Ăn cắp, ăn trộm ,...Một phần dẫn đến những hành vi ấy cũng là do
dịch bệnh kéo dài dẫn đến các nhà máy, công ty phải đóng cừa dẫn đến không có 23 lOMoAR cPSD| 38699685
việc làm, thiếu tiền, không đáp ứng đủ nhu cầu cuộc sống dẫn đến suy nghĩ phải ăn
cắp, ăn trộm để có tiền.
Do sự kém hiểu biết và do lứa tuổi học sinh còn nông nổi chưa nhận thức được
những hậu quả của những việc mình làm sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến công tác
phòng, chống dịch. Ngoài ra, còn do ý thức của những bậc làm cha làm mẹ không
giáo dục con cái, không nhắc nhở khi con em mình làm sai. 2.3.
BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Trong suốt quá trình phòng chống dịch COVID-19, bài học quan trọng nhất của
ngành đó là luôn bám sát sự chỉ đạo chủ động, sáng suốt, toàn diện của Ban Thường
vụ, Thường trực Tỉnh ủy, Ban chỉ đạo tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh, đặc biệt là sự chỉ
đạo quyết liệt, đầy kinh nghiệm của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy - Trưởng Ban chỉ đạo
với mục tiêu “đặt lợi ích, sức khỏe, an toàn của người dân lên hàng đầu”. Từ đó huy
động toàn ngành phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, địa phương, đơn vị và cùng
với nhân dân thực hiện quyết liệt hiệu quả công tác phòng chống dịch.
Từ những thành tựu và hạn chế trên thì chúng ta đã rút ra được những bài học kinh nghiệm sau:
Trước hết, công tác phòng chống dịch COVID-19 đã có sự chỉ đạo rất quyết liệt,
kịp thời của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo, các cấp các ngành, cơ
quan Trung ương, địa phương…
Thứ hai, chúng ta đã xác định vùng nguy cơ và các đối tượng có nguy cơ rất
nhanh chóng, đúng đắn, kịp thời, tiết kiệm cho nguồn lực. Đơn cử, tại Đà Nẵng, ngay
từ đầu chúng ta đã xác định rất nhanh chóng 3 bệnh viện là tâm dịch, ổ dịch là toàn
bộ thành phố Đà Nẵng.
Thứ ba, được ngành Y tế rút ra, đó là cấp uỷ, chính quyền địa phương hành
động quyết liệt, giãn cách kịp thời, lựa chọn phù hợp cho từng khu vực, khu vực nào
thì phong toả, khu vực nào thì giãn cách tuỳ thuộc địa phương. “Các địa phương áp
dụng nhuần nhuyễn” – Quyền Bộ trưởng đánh giá và nêu bài học ở Hải Dương. Theo
đó, địa phương này đã thực hiện rất kịp thời, nhanh chóng trong khoanh vùng, phong
toả, cách ly và giãn cách. Chính điều này đã hạn chế tốc độ lây lan của dịch COVID- 19 tại Hải Dương.
Thứ tư, ngành Y tế đã huy động lực lượng lớn nhân viên y tế rất lớn “chưa có
trong tiền lệ”, bao gồm các giáo sư đầu ngành, các bác sĩ, các chuyên gia và sinh
viên. Lực lượng này đã phối hợp Đà Nẵng, Quảng Nam để quyết giữ mặt trận này. 24
Thứ năm, Bộ Y tế dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ đã thiết lập
ngay Bộ chỉ huy tiền phương (Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế tại Đà Nẵng)
và kho tiền phương trong khu vực này. Bộ phận này đã phối hợp địa phương trong
công tác phòng chống dịch, giúp địa phương vững tâm hơn, với những hướng dẫn
chuyên môn, kỹ thuật, điều phối nhân lực, trang thiết bị trên địa bàn hay của các viện, bệnh viện.
Thứ sáu, Quyền Bộ trưởng cũng đề cập vai trò quan trọng của bài học theo
phương châm “bốn tại chỗ”, chú trọng vai trò của chính quyền địa phương, hoạt
động hiệu quả của các tổ Covid dựa vào cộng đồng mà các địa phương đã thành lập, triển khai.
Thứ bảy, được rút ra từ kinh nghiệm chống dịch của các địa phương trong giai
đoạn này, đó là đảm bảo tất cả hoạt động phát triển kinh tế với khu vực khác: Kiểm
soát biên giới, người nhập cảnh, bảo hộ công dân... Trong thời gian qua, các cấp, các
ngành dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo đã thực hiện tốt việc này.
Thứ tám, Bài học về đảm bảo an sinh xã hội. Ngay từ những thời điểm khó khăn,
Việt Nam vẫn đưa ra những gói an sinh xã hội và có thể nói rằng việc này đã tác
động sâu sắc đến an sinh xã hội. Chúng ta có những chính sách bảo vệ và giúp đỡ
những người thất nghiệp do dịch COVID-19. Giảm thuế, hỗ trợ, giúp đỡ các doanh
nghiệp gặp khó khăn do dịch bệnh. Giảm tiền điện, tiền nước góp phần hỗ trợ nhân
dân trong thời kỳ kinh tế khó khăn do dịch bệnh…
Thứ chín, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định là việc chuẩn bị chủ động về hậu
cần, không bị gián đoạn như lần trước. Tất cả trang thiết bị, vật tư tiêu hao, khẩu
trang, trang thiết bị phòng hộ đã chủ động hơn trước.
Cụ thể: Bài học về khống hế độ lây nhiễm và quy mô người nhiễm: “phải làm tất
cả để làm chậm tốc độ lây nhiễm, không để số người đang điều trị vượt ngưỡng có
dịch ( 10 người/ 1 triệu dân) , trong trường hợp xấu nhất không được vượt khả năng
của hệ thống cách ly và điều trị của các địa phương cả nước (kinh nghiệm quốc tế là
không quá 30 lần ngưỡng có dịch).
Bài học về mức độ và thời điểm nới lỏng các biện pháp kiểm soát và dập dịch
“khi nảy ra làn sóng lây nhiễm hoặc dịch thì việc thực hiện các biện pháp kiểm soát
và giảm lây nhiễm cần thiết được duy trì trong thời gian đủ dài để số người đang
điều trị phải giảm liên tục tới mức dưới ngưỡng có dịch của quốc gia hoặc địa phương”. 25 lOMoAR cPSD| 38699685
Bài học về phương châm phòng chống dịch: phòng chống dịch là ưu tiên số 1 và
làm sao ít ảnh hưởng tiêu cực nhất đến kinh tế, xã hội: “khi giải quyết mâu thuẫn
giữa phòng, chống dịch và nhu cầu đảm bảo cuộc sống bình thường của người dân,
phát triển kinh tế và các hoạt động chính trị , phải ưu tiên hàng đầu là không để xảy
ra dịch, khi có dịch phải kiểm soát lây nhiễm và dập dịch nhanh nhất, bằng các biện
pháp đồng bộ, có thể khác nhau giữa các địa bàn và trong các giai đoạn khác nhau,
phù hợp với quy luật phát triển của dịch và đặc biệt cụ thể của mỗi địa phương, để ít
ảnh hương tiêu cực nhất đến đời sống người dân, phát triển kinh tế và đời sống chính trị”.
Đặc biệt: Đầu tư cơ sở hạ tầng cho hệ thống y tế công cộng (ví dụ các trung tâm
điều hành khẩn cấp và hệ thống giám sát) sẽ giúp các quốc gia có bước khởi đầu
trong việc quản lý các cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng một cách hiệu quả.
Việt Nam đã học được những bài học từ SARS và cúm gia cầm, và các quốc gia khác
có thể học được những bài học tương tự từ địa dịch COVID-19.
Thông tin rõ ràng rất quan trọng. Một tường thuật rõ ràng, nhất quán và nghiêm
túc là một điều quan trọng trong suốt quá trình phòng chống dịch. Minh bạch trong
việc cung cấp thông tin, truyền thông sâu rộng, tạo được sự tham gia, hưởng ứng
tích cực, đồng thuận của người dân trong công tác phòng, chống dịch, hạn chế sự lây
lan trong cộng đồng. Việt Nam đã chủ động phối hợp với các cơ quan báo chí trong
việc cung cấp thông tin sớm, minh bạch, kịp thời đăng tải các biện pháp phòng bệnh
và tình hình dịch COVID-19 tạo được sự đồng tình, hưởng ứng, chấp hành nghiêm
túc, sự ủng hộ của người dân trong việc thực hiện nghiêm các khuyến cáo của Bộ Y
tế, các quyết sách của Chính phủ.
Nâng cao uy tín trên trường quốc tế. Nâng cao uy tín của Việt Nam đối với quốc
tế thông qua các hoạt động chia sẻ thông tin, hợp tác và hỗ trợ quốc tế trong phòng
chống dịch COVID-19. Ngay từ đầu dịch, chúng ta đã phối hợp chặt chẽ với các tổ
chức quốc tế, các quốc gia trên thế giới để chia sẻ thông tin, đánh giá tình hình và đề
ra các biện pháp chống dịch quyết liệt nhưng hợp lý, điều đó đã được các tổ chức
quốc tế đồng tình, ủng hộ và đánh giá cao trong công tác phòng chống dịch COVID-
19. Bên cạnh đó, mặc dù còn nhiều khó khăn, Việt Nam cũng đã thể hiện là quốc gia
có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế thông qua việc hỗ trợ các trang thiết bị, vật tư
phòng chống dịch cho một số quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch bệnh.
Lực lượng và mặt trận ngoại giao đã tích cực chủ động và đưa vị thế của Việt
Nam trong công tác phòng chống dịch lên cao trên trường quốc tế. Trong giai đoạn
phòng chống dịch, nhưng Việt Nam vẫn chủ trì nhiều sự kiện quốc tế quan
trọng.Cũng trên lĩnh vực ngoại giao, ngay từ đầu chúng ta đã tích cực hỗ trợ các 26
nước về trang thiết bị phòng hộ, khẩu trang…. Chuyến hỗ trợ hàng đầu tiên là đến
Vũ Hán.Đồng thời Việt Nam cũng chủ động tích cực hỗ trợ đưa công dân nước ngoài
ở Việt Nam về nước, giải cứu công dân nước ta ở nước ngoài về nước, phát huy
truyền thống tốt đẹp đùm bọc thương yêu nhau của dân tộc, được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP VẤN ĐỀ DÂN CHỦ TRONG CHÍNH
SÁCH CỦA ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TRƯỚC DIỄN BIẾN PHỨC
TẠP CỦA DỊCH COVID-19 Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 27 lOMoAR cPSD| 38699685
Trong tình hình hiện tại, sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng và nhà nước là vô cùng
cần thiết. Đường lối, chính sách đúng đắn sẽ là một trong những bước để đi đến
thành công trong công cuộc chiến đấu với dịch bệnh COVID-19. Qua phân tích đánh
giá thực trạng, nguyên nhân đề tài đưa ra hệ thống các giải pháp và kiến nghị đề xuất
để giải quyết hiệu quả các vấn đề còn hạn chế, vướng mắc như sau:
3.1. NHỮNG GIẢI PHÁP DÂN CHỦ TRONG CHÍNH SÁCH ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC
Thứ nhất, để phát huy dân chủ trong chính sách Đảng và Nhà nước
Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID19 ở nước ta hiện nay đòi hỏi các cấp
ủy, mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu phải quán triệt sâu sắc, nhận thức
đầy đủ và toàn diện hơn nữa các quan điểm tư tưởng, đường lối của Đảng và Nhà
nước về phát huy dân chủ về sự nghiêm trọng của tình hình dịch bệnh. Cán bộ, đảng
viên phải là những người đi đầu đưa ra những chính sách, giải pháp kịp thời để giải
quyết những tình huống xấu có thể xảy ra ( bùng phát, mất kiểm soát dịch bệnh, biến
thể phức tạp khó chữa trị hơn…). Mức độ nguy hiểm của dịch bệnh này rất cao cùng
với sự lây lan nhanh chóng thì rất cần thiết cho sự quản lí, quán triệt giải pháp kịp
thời, bổ sung hoàn thiện những chính sách đúng đắn.
Thứ hai, đẩy mạnh công tác giám sát tình hình dịch bệnh ở nước ta
Giám sát báo cáo sự di chuyển, đi lại của mỗi người dân nhất là những người ở
vùng tâm dịch và những vùng lân cận hiện nay. Với sự di chuyển, đi lại phức tạp,
những nhu cầu làm việc giải trí sinh hoạt của con người rất nhiều nên khó kiểm soát
từng hoạt động của từng người vì vậy Đảng và nhà nước phải đẩy mạnh công tác
giám sát, kiểm soát việc khai báo y tế cho mọi sự đi lại giữa các vùng của mỗi người.
Đồng thời, phát huy quyền làm chủ của nhân dân giải quyết tốt mối quan hệ hữu
cơ giữa “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”; tạo điều kiện cần và
đủ để nhân dân làm chủ thực chất, hiệu quả. Tiếp tục bổ sung các quy chế, quy định
nghiêm ngặt về dân chủ để thực hiện thống nhất trong Đảng và Nhà nước.
Thứ ba, đặc biệt chú trọng vấn đề tuyên truyền
Truyền thông, báo chí và các phương tiện truyền thông đại chúng giữ vai trò đặc
biệt quan trọng trong việc phổ biến, truyên truyền sâu rộng các chủ trương, đường
lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật cũng như các thông tin khác. Cung
cấp thông tin chính xác, nhanh chóng, kịp thời nhất về diễn biến phức tạp của sự lây
lan của dịch bệnh là điều vô vùng quan trọng. Hiện nay có rất nhiều kênh thông tin
đại chúng, mạng xã hội được hầu hết người dân sử dụng đó là 1 công cụ hữu ích cho 28
việc thông báo tình hình dịch bệnh nhưng bên cạnh đó là những thông tin sai lệch
làm cho rối loạn tình hình và làm cho tâm lý người dân hoảng loạn và không biết tin
vào những thông tin nào. Vì vậy, phải quy định nghiêm về vấn đề truyền thông, ngăn
chặn và xử lí, xử phạt triệt để.
Đồng thời, Đảng và Nhà nước phải có những trang truyển thông chính thức để
thông báo những thông tin về tình hình dịch bệnh nói riêng và những thông tin khác
nói chung để người dân biết, tin và phòng tránh.
Thứ tư, chú trọng một số vấn đề trong khi triển khai đồng thời mục tiêu kép theo
chỉ đạo của Chính phủ trong các mặt kinh tế - chính trị
Cần ưu tiên coi trọng công tác phòng, chống sự bùng phát làn sóng dịch thứ ba,
nhằm tạo cơ hội chung để triển khai các hoạt động kinh tế trong nước và quốc tế
trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, kéo dài và thế giới vẫn chưa có vaccine
điều trị chính thức…
Thứ năm, đối với quốc phòng, phải tăng cường lực lượng tại các vùng biên
giới. Phải thiết lập tốt các quan hệ ngoại giao nước ngoài, giao lưu hội nhập quốc tế
Với diễn biến tình hình Covid vô cùng phức tạp, việc nhập cảnh trái phép sẽ gây
ra những hậu quả khôn lường, khiến cho việc kiểm soát dịch bệnh cũng trở nên vô
cùng khó khăn. Đây cũng sẽ là một trong những nguyên do làm cho dịch bệnh bùng
phát trở lại. Vậy nên, lực lượng quốc phòng tại biên giới phải luôn cảnh giác, phát
hiện các trường hợp nhập cảnh trái phép vào nước ta.
Việc ngoại giao vô cùng cần thiết. Trước hết là để học hỏi kinh nghiệm phòng
chống dịch bệnh, tiếp thu các thành tựu khoa học. Sau đó trước sự ảnh hưởng vô
cùng lớn của dịch bệnh kiến nền kinh tế sụt giảm nghiêm trọng, việc đoàn kết quốc
tế để cùng nhau tiến lên là vô cùng cần thiết.
Thứ sáu, có chính sách và biện pháp phù hợp với từng ngành
Luôn có kế hoạch, chuẩn bị nhất định trước những diễn biến của dịch bệnh.Phải
luôn có kế hoạch, dự đoán về tình hình xấu nhất, để nếu có xảy ra cũng không bị
hoang mang, dao động. Các kế hoạch cần phải chỉnh chu, chặt chẽ, hạn chế tối thiểu
các sơ hở không đáng có.
Đối với y tế: Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, trình độ tay nghề của các y
bác sĩ; trang bị đầy đủ các thiết bị y tế cần thiết, xây dựng cơ sở hạ tầng đầy đủ; luôn
động viên, chia sẻ với những khó khăn mà ngành đang đối mặt. Ngoài ra, phải chú 29 lOMoAR cPSD| 38699685
trọng tới việc phân bổ các nguồn lực chất lượng cao trên phạm vi cả nước. Tích cực
nghiên cứu triển khai ngay việc cấp hộ chiếu vaccine.
Đối với giáo dục: Linh động trong việc học trực tuyến, giao bài online tại các
thời điểm bùng dịch. Có các kế hoạch giảng dạy, đánh giá phù hợp tại thời điểm nóng.
Đối với kinh tế: Ban hành các chính sách bình ổn giá. Áp dụng giá trần đối với
các mặt hàng dễ bị đầu cơ, tích trữ trong thời dịch như: khẩu trang, nước rửa tay,…
Có sự hỗ trợ đối với các nhân viên, công nhân thất nghiệp do dịch bệnh. Cứu trợ
nông sản đối với các vùng là ổ dịch.
Đối với văn hóa: Dừng việc tổ chức các lễ hội truyền thống, có biện pháp hạn
chế việc ma chay cưới xin tại thời điểm dịch bệnh đang căng thẳng. Khuyến khích
các hình thức bảo hỉ, tổ chức đơn giản và đảm bảo được an toàn với dịch bệnh.
3.2. NHỮNG GIẢI PHÁP DÂN CHỦ TRONG XÃ HỘI •
Không chỉ cán bộ, Đảng viên cần tuân thủ, nhận thức, quán triệt những chủ
trưởng chính sách mà còn chính người dân là cơ sở nền tảng quan trọng trong
vấn đề dân chủ trong chính sách Đảng và nhà nước trong thời dịch COVID19
ở nước ta hiện nay. Người dân là người phải thực hiện những chính sách, biện
pháp chủ trương và Đảng và nhà nước đề ra và ý thức được tầm nguy hiểm
của dịch bệnh thế giới này để chung tay, đồng lòng chống dịch. Ví dụ như
tuân thủ 5K của bộ Y tế, nắm bắt được những triệu chứng của dịch và tự cách
ly, tự theo dõi bản thân …để bảo vệ chính mình và cả xã hội, đất nước. •
Tăng cường các biện pháp xử phạt đối với các hành vi vi phạm như: Trốn
cách ly; khai báo không trung thực gây khó khăn cho công tác truy vết; tụ tập ăn
uống tại thời điểm dịch đang bùng phát; tung tin đồn sai sự thật gây hoang mang
dư luận;… Phải làm cho những người vi phạm không tái phạm, phải làm cho dân
lấy đó làm gương mà cùng nhau nghiêm chỉnh thực hiện các yêu cầu, chính sách của Chính phủ. •
Tuyệt đối không kì thị và nói xấu người bị mắc COVID-19, những người
F1,F2… Mặt khác phải nhận thức đúng đắn tự cách ly và yêu thương đùm bọc
lẫn nhau.Về vấn đề này, với truyền thống áo lành đùm áo rách, đoàn kết… của
nước ta thì đã có rất nhiều bọc thực phẩm rau xanh thịt cá… từ cộng đồng
quyên góp cho khu cách ly, những cây ATM gạo lan tỏa yêu thương,…. Những
hành động tuy nhỏ những rất ý nghĩa, khiến đất nước Việt Nam có thêm tinh
thần, ý chí để chống chọi mọi “con virus COVID -19”. •
Những ngày này, trên cả nước có bao nhiêu con người thuộc các lực lượng
đang phải vất vả ngày đêm, đối mặt hiểm nguy, xả thân để đối phó với dịch 30
bệnh. Việc nâng cao trách nhiệm với cộng đồng của từng cá nhân không chỉ
thể hiện sự trân trọng với những công sức, sự hy sinh của các lực lượng, mà
còn là cơ sở có ý nghĩa quyết định để chúng ta cùng chiến thắng dịch bệnh
COVID-19. Mỗi người cần thể hiện trách nhiệm với cộng đồng thông qua
những việc làm giản đơn, thiết thực.
Đó là việc tự giác thực hiện khai báo y tế, thực hiện cách ly nếu thuộc diện quy
định; chấp hành tốt quy định phòng, chống dịch của chính quyền các cấp; nâng cao
ý thức trong việc tự bảo vệ mình với việc đeo khẩu trang khi ra đường, thường
xuyên sử dụng dung dịch sát trùng, diệt khuẩn... Khi thực hiện những việc này,
trước hết mỗi người đã tự bảo vệ sức khỏe của chính mình; đồng thời cũng thể hiện
trách nhiệm của cá nhân đối với cộng đồng, trách nhiệm của công dân đối với đất
nước. Bởi dù nhỏ, nhưng mỗi việc làm góp sức chống dịch của từng người cũng là
sự đồng lòng chung tay vì sức khỏe của cộng đồng , vì một Việt Nam an toàn, phát triển. •
Bên cạnh đó, lên án và phê phán những hành động chuộc lợi, lợi dụng thời đại
dịch như tăng giá khẩu trang cao ngất ngưởng, tăng giá các mặt hàng… •
Tuyên truyền, mở rộng các kênh thông tin chính thống về các biện pháp, thông
điệp, khuyến cáo của bộ Y tế: Phải gửi được các thông tin, khuyến cáo chính
thống đến từng đối tượng, từng cơ quan tổ chức; Phát triển các nội dung thông
điệp, khuyến cáo, biện pháp phòng chống theo các hướng khác nhau để có thể
thu hút được nhiều lứa tuổi cùng nhau thực hiện; Thực hiện tuyên truyền theo
2 hình thức cả trực tiếp và gián tiếp. Đối với dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng
xa, thì phải có cách tuyên truyền phù hợp, dễ hiểu để cả toàn dân tộc Việt Nam
ta cùng nhau chống lại cơn dịch bệnh nguy hiểm này. KẾT LUẬN
Với những thành tựu đáng kể và kinh nghiệm quan trọng đã đạt được, Việt Nam
xứng đáng là ngọn hải đăng trong những ngày tháng gồng minh chống dịch, là điểm
sáng của quốc tế cho việc vừa tăng trưởng kinh tế vừa ổn định chính trị trong thời
điểm nhạy cảm đầy biến động. Đặc biệt là việc đề cao, phát huy mạnh mẽ tính dân
chủ trong đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước trở thành yếu tố nhân văn,
yếu tố quyết định tới chất lượng của cuộc đấu tranh đẩy lùi dịch bệnh. Mặc dù đây
chưa hẳn đã là những giải pháp hữu hiệu nhất để giải quyết những khó khăn, vướng
mắc đang tồn tại nhưng hy vọng rằng với việc nghiên cứu và đưa ra những đề xuất
kiến nghị, tiểu luận “Vấn đề dân chủ trong chính sách của Đảng và Nhà nước trước
diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 ở Việt Nam hiện nay” sẽ góp phần thiết thực,
tạo ra những cơ sở nhất định cho việc xây dựng chiến lược lâu dài trong đại dịch
Covid. Vì một Việt Nam dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh thì tất 31 lOMoAR cPSD| 38699685
cả những người con từ cán bộ Đảng viên đặc biệt là nhân dân trong mảnh đất hình
chữ S này phải có trách nhiệm cao, ý thức trách nhiệm cao để vượt qua mọi khó khăn
trong thời đại dịch COVID19 hiện nay. Để bảo vệ bản thân cũng như bảo vệ toàn xã hội .
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] https://suckhoedoisong.vn/9-bai-hoc-chong-dich-COVID-19-hieu-qua-n179122.html
[2] https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_d%E1%BB%8Bch_COVID-19_t
%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87t_Nam?fbclid=IwAR3MQfyxFtT3Io3pd-
aUG4dLHTqg5bcvVPDHGAX0VqIbpiyAmZFPP7Pu2c
[3] https://nhandan.com.vn/tin-tuc-y-te/ca-nuoc-chung-tay-phong-chong-dich-COVID-19-
629738/?fbclid=IwAR2kEE4cgmzFuU51435gfoRe4JiUacHZG-nFf6J-y_s09SqZA_XS5iVCf38
[4] https://www.qdnd.vn/xa-hoi/phong-chong-dich-viem-phoi-do-virus-ncov/vi-sao-viet-
namkiem-soat-tot-dich-COVID-19-615239
[5] Tư tưởng Hồ Chí Minh về dân chủ và phát huy quyền làm chủ của nhân dân
[6] https://snv.bacgiang.gov.vn/chi-tiet-tin-tuc/-
/asset_publisher/aRIn3er4plGA/content/nhungvan-e-ly-luan-va-thuc-tien-ve-dan-chu-dan-
chu-o-xa-phuong-thi-tran-va-on-vi-su-nghiep-conglap
[7] http://truongleduan.quangtri.gov.vn/vi/hoat-dong-khoa-hoc/Nghien-cuu-trao-doi/dan-chu-va-phathuy-
dan-chu-theo-nghi-quyet-dai-hoi-xi-cua-dang-3.html 32