Tội phạm, cấu thành tội phạm - Pháp luật đại cương | Đại học Tôn Đức Thắng

1.3. Phân bi t t ệ i ph ộ m v ạ i các vi ph ớ m pháp ạ lu t khác ậ 1.3.1 S ự khác nhau gi a t ữ i ph ộ m và vi ạ ph m pháp lu ạ t khác ậ
a) Xét vềề nội dung chính tr - x ị ã hội c a t ủ i ph ộ m ạ - Trong tr ng h ườ p ran ợ h gi i gi ớ a t ữ i ph ộ m và c ạ ác vi ph m pháp lu ạ t khác đ ậ c ch ượ ra ỉ trong bộ lu t Hình ậ s hay trong các văn b ự n ả d i ướ lu t ậ , thì trong tr ng h ườ p ợ đó, hành vi đ c ượ quy đ nh ị
chỉ có thể là tội ph m
ạ chứ không thể là hình vi vi ph m ạ pháp lu t ậ khác. - Trong tr ng ườ h p ợ ranh gi i ớ gi a ữ t i ộ ph m ạ và các vi ph m ạ pháp lu t ậ khác không đ c ượ ch rõ ỉ trong pháp lu t ậhình s , thì ự khi phân bi t ệcác lo i hành ạ vi đó câền ph i ả có s gi ự i ảthích d a ự trền nh n ậ th c ứ khung vềề ranh gi i ớ gi a ữ t i ộ ph m ạ và vi ph m ạ pháp lu t ậ khác (m c ứ độ nguy hi m ể đáng kể cho xã h i). ộ Trong tr ng ườ h p ợ này, nh ng ữ ng i ườ áp d ng ụ pháp lu t ậ hình sự ph i ả đánh giá m c ứ độ nguy hi m ể cho xã h i ộ c a ủ hành vi đã đ c th ượ c hi ự n là có m ệ c đ ứ nguy hi ộ m đáng k ể ha ể y không đáng k . ể
b) Xét vềề hình th c pháp lý ứ Tội ph m đ ạ c quy đ ượ nh trong pháp lu ị t hình s ậ , còn các vi ph ự m pháp lu ạ t khác đ ậ c ượ quy đ nh trong c ị ác văn b n pháp lu ả t thu ậ c các ng ộ ành lu t khác. ậ c) Xét vềề h u qu ậ pháp lý ả - T i ộph m ạ b xị lý ử băềng bi n ệ pháp c ng ưỡ
chềế nghiềm khăếc nhâết c a ủ Nhà n c ướ là hình ph t ạcòn các lo i vi ạ ph m ạ pháp lu t khác ậ đ c ượ x lý ử băềng các bi n ệ pháp c ng ưỡ
chềế ít nghiềm khăếc h n là các chềế t ơ ài khác (dân s , ự hành chính, k lu ỷ t…) ậ - Vi c ệ áp d ng ụ hình ph t ạ đôếi v i ớ ng i ườ ph m ạ t i ộ dâẫn đềến h u ậ qu ả là ng i ườ đó có án tch, còn ng i ườvi ph m ạ pháp lu t ậ khác khi b xị lý ử băềng các bi n ệ pháp c ng ưỡ chềế khác không mang h u qu ậ đó. ả d) Vềề ch th ủ c ể a t ủ i ph ộ ạm Ch t ủ h t ể ội phạm là con ng i c ườ th ụ ho ể c pháp nhân th ặ ng m ươ i, còn ch ạ th ủ c ể a vi ủ ph m pháp lu ạ t khác có th ậ là cá nhân, c ể ó th là tâết c ể các lo ả i hình pháp nhân. ạ
1.3.2 Các têu chu n đốối v ẩ i ớ t ng ch ừ th ủ ể đ bên bi ể t gi ệ a t ữ i ph ộ m và các vi ph ạ m ạ pháp lu t khác. ậ
a) Đôếi vớ i nhà làm luậ t: căn cứ vào tnh nguy hi m ể cho xã h i c ộ a t ủ i ph ộ m ạ
- Dự a vào sự đánh giá tnh châết c a ủ các quan h x ệ ã h i b ộ xâm h ị i ạ - D a vào s ự ự đánh giá hình th c m ứ c đ ứ lôẫi ộ - D a vào s ự ự đánh giá m c đ ứ thi ộ t h ệ i ạ gây ra
b) Đôếi vớ i ngườ i giả i thích pháp luậ t: căn cứ vào tnh nguy hi m cho x ể ã h i c ộ a hành vi ủ - Đánh giá m c đ ứ t ộ hiệt h i gâ ạ y ra - Đánh giá ph ng ươ pháp th đo ủ n ạ , đ ng c ộ ph ơ m t ạ i ộ
- Đánh giá nhân thân c a ng ủ i ph ườ m t ạ i ộ
c) Đôếi vớ i ngườ i áp dụ ng pháp luậ t: dự a vào tnh đ c quy đ ượ nh trong B ị lu ộ t ậ Hình sự
1.4. Ý nghĩa khái ni m t ệ i ph ộ m ạ Khái ni m t ệ i ph ộ m là khái ni ạ m c ệ b ơ n nhâốt tr ả ong lu t hình s ậ ự, còn nh ng ữ khái ni m ệ khác nh khái ni ư m phân lo ệ i t ạ i ph ộ m, khái ni ạ m vềề c ệ ác giai đo n th ạ c hi ự n t ệ i ph ộ m, ạ khái ni m vềề các tr ệ
ườ ng hợ p loạ i trừ tnh châết t i ph ộ m c ạ a
ủ hành vi tuy là nh ng khái ữ ni m đ ệ ộc l p nh ậ ng cũng ư ch là nh ỉ n
ữ g khái ni m có tnh châốt c ệ th ụ hóa khái ni ể m t ệ i ộ ph m và hoà ạ n toàn ph thu ụ c vào n ộ i dung c ộ a khái ni ủ m t ệ i ph ộ m ạ  Trong khái niệm t i ộ ph m, tr ạ c
ướ hềết th hiể n rõ nét b ệ
n châốt giai câốp c ả a t ủ i ph ộ m ạ là b o v ả nh ệ ng quan h ữ ệ xã hội nào b xâm h ị i, vì l ạ i ích c ợ a ai trong x ủ ã h i, nó ộ tr c ự têốp th hi ể n m ệ t cách rõ nét nh ộ ng nhi ữ m v ệ , nguyên t ụ ắốc c b ơ n ả c a lu ủ t hình s ậ ự Vi t Nam. ệ  N i dung c ộ a khái ni ủ m t ệ i ph ộ m
ạ là điêều ki n tên quyê ệ
ốt có tnh nguyên tắốc đ v ể ch ạ ra ranh gi i gi ớ a t ữ i ph ộ m và khống ph ạ i là t ả i ph ộ m ạ .  Khái ni m t ệ ội ph m là ạ
c sơ thốống nhâốt đ ở x ể ây d ng t ự ng t ừ i ph ộ m c ạ th ụ trong ể mốỗi điêều lu t ậ thu c phâền cá ộ c t i ph ộ m, qua đó cũng là c ạ s ơ đ ở quy đ ể nh nh ị ng ữ khung hình ph t t ạ ng ươ ng ứ cho t ng lo ừ i t ạ i ộ .  Trong th c tềẫn áp d ự ng lu ụ t hình s ậ , các c ự quan có th ơ m quyềền tuy d ẩ a vào các ự điềều lu t thu ậ c phâền các t ộ i ph ộ m đ ạ ể xác đ nh t ị i ộ ph m c ạ th ụ nh ể ng ch ư trền c ỉ ơ s ở s nh ự n th ậ
c đúng đăến và đâềy đ ứ vềề b ủ n châết cũng nh ả nh ư ng đ ữ c ặ đi m c ể a t ủ i ộ ph m nói chung m ạ i có th ớ áp d ể ng đ ụ c lu ượ t hình s ậ
ự m t cách nghiềm minh qua ộ
việ c xác đị nh đúng tộ i danh, đánh giá đúng tnh châết và m c đ ứ nguy hi ộ m ể c a hành ủ vi ph m t ạ i. Nh ộ vư y, có quan ni ậ m ệđúng, đâềy đ v ủ ềề hình th c, n ứ i dung và b ộ n châết ả c a t ủ i ph ộ ạm m i xâ ớ y d ng và á ự p d ng đúng pháp lu ụ ật hình s . ự