TỔNG HỢP TÌNH HUỐNG
Độ tuổi tối thiểu để một người phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện tội phạm
đặc biệt nghiêm trọng là:
a) 12 tuổi b) 14 tuổi c) 16 tuổi d) 18 tuổi
Độ tuổi tối thiểu để một người phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện tội phạm đặc biệt
nghiêm trọng là 14 tuổi.
Khoản 2 điều 12 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định: “Người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng
chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, tội cố ý gây thương tích
hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi,
tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, tội cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm chiếm
đoạt tài sản; về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng…”
Xác định loại sự kiện pháp lý và chủ thể của từng quan hệ pháp luật phát sinh trong các
sự kiện sau đây: Công ty cổ phần A ký hợp đồng tuyển dụng B làm lái xe chở hàng cho
công ty. Trong một lần chở hàng về công ty, do không làm chủ được tốc độ, B đã gây ra
một tai nạn hậu quả là chị C bị thương nặng, được đưa vào bệnh viện Z cấp cứu và điều
trị, xe máy của chị C bị hư hỏng toàn bộ.
Hành vi pháp lý (hành vi hợp pháp): Công ty cổ phần A ký hợp đồng tuyển dụng B làm lái xe
chở hàng cho công ty → Quan hệ hợp đồng lao động giữa công ty cổ phần A và B
Hành vi pháp lý (vi phạm pháp luật): nếu B chạy quá tốc độ cho phép,
Hoặc có thể là sự biến nếu do một yếu tố khách quan tác động mà B không lường trước được
nên không làm chủ được tốc độ
+ Do không làm chủ được tốc độ, B đã gây ra một tai nạn Quan hệ pháp luật hành
chính( xử lý vi phạm hành chính) giữa B và cơ quan công an
+ Hậu quả chị C bị thương nặng, được đưa vào bệnh viện Z cấp cứu điều trị, xe
máy của chị C bị hỏng toàn bộ. Quan hệ pháp luật dân về bồi thường thiệt
hại giữa công ty cổ phần A (có cách pháp nhân) chị C ( căn cứ theo Điều 597
BLDS 2015 thì pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra). Bên cạnh
đó còn phát sinh quan hệ hoàn trả tiền bồi thường giữa công ty cổ phần A và B ( căn cứ
theo Điều 597 BLDS 2015).
Ông A và bà B có ba con đẻ là C, D, E đều đã thành niên. Hai ông bà có một khối tài sản
chung một ngôi nhà tại phố X, quận Y, thành phố H, giá trị 5 tỷ vnđ và 10% vốn
điều lệ của công ty cố phần Z. Ông A có con riêng là M và có bố mẹ là Q và S. Năm 2018
ông A chết, trước khi chết ông A lập di chúc với nội dung như sau: cho D ngôi nhà tại
phố X, quận Y. Cho M toàn bộ phần vốn góp trong công ty cổ phần Z. Hãy xác định
tính hợp pháp đối với di chúc của ông A?
Di chúc của ông A không hợp pháp tại Ðiều 612 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định:
“Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung
với người khác”. Một ngôi nhà tại phố X, quận Y, thành phố H, giá trị 5 tỷ vnđ 10%
vốn điều lệ của công ty cổ phần Z thuộc tài sản chung của ông A và bà B, nên ông B không
thể để cho M toàn bộ phần vốn góp trong công ty cổ phần Z vì M là con riêng của ông A.
A sinh ngày 25/11/2004, vào ngày sinh nhật năm 2019 A được bố mẹ tặng cho một chiếc
xe đạp địa hình giá trị 10 triệu đồng. Ngày 30/11/2019 A đã thỏa thuận đổi chiếc xe
đạp trên cho B (sinh 12/01/2001) để lấy một chiếc điện thoại iphone 8 (trị giá khoảng 10
triệu đồng). Sau khi biết A đã đổi xe cho B, bố mẹ A không đồng ý yêu cầu B trả lại
xe cho A. Tuy nhiên, B không đồng ý với yêu cầu của bố mẹ A. Hãy cho biết: quan hệ
đổi tài sản giữa A và B có hợp pháp không? Vì sao?
Quan hệ đổi tài sản giữa A và B là hợp pháp vì Ađầy đủ năng lực pháp luật dân sự, năng
lực hành vi dân sự , và vào thời điểm ngày 30/11/2019 A đã đủ 15 tuổi nên có quyền tự mình
thực hiện giao dịch, hơn nữa mục đích của A là nhằm phục vụ nhu cầu cá nhân và hoàn toàn
tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
Theo căn cứ pháp lý:
quy định: “Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủKhoản 4 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015
mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến
bất động sản, động sản phải đăng giao dịch dân s khác theo quy định của luật phải
được người đại diện theo pháp luật đồng ý”
• Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
1. Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân
sự được xác lập;
b) Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
c) Mục đích nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái
đạo đức xã hội.
2. Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường
hợp luật có quy định.
A(6 tuổi) con đẻ của B C. A được bố mẹ gửi sang nhà M chơi. Trong thời gian
nhà M, A đã nghịch và làm vỡ lọ cũng cổ trị giá 200 triệu đồng của M. M yêu cầu bố mẹ
A bồi thường thiệt hại A đã gây ra nhưng bố mẹ A không đồng ý. Xác định:
a) Những loại trách nhiệm pháp lý phát sinh trong trường hợp này
b) Chủ thể của loại trách nhiệm pháp lý đó
a) Trách nhiệm pháp phát sinh trong trường hợp này trách nhiệm dân sự về bồi
thường thiệt hại ngoài hợp đồng do A đã xâm phạm đến tài sản của M gây thiệt
hại là lọ gốm trị giá 200 triệu đồng theo quy định tại điểm a, điều 584, Bộ luật dân sự
2015
b) Do A mới 6 tuổi thuộc trường hợp quy định tại Khoản 2, Điều 586 nhưng không thuộc
trường hợp quy định tại điều 599 nên chủ thể chịu trách nhiệm pháp lí là:
- B C (cha mẹ của A) nếu B C đủ tài sản để bồi thường toàn bộ thiệt
hại cho M
- B,C và A. Nếu B và C không đủ tài sản đề bồi thường toàn bộ thiệt hại cho M
mà trong khi đó A có tài sản riêng thì phải đền bù nốt vào phần còn thiếu
Đội thanh tra liên ngành số 01 của thành phố H đã tiến hành kiểm tra hoạt động kinh
doanh của nhà thuốc M và phát hiện: Nhà thuốc M bày bán một số loại thực phẩm chức
năng không nguồn gốc xuất xứ đã lập biên bản về hành vi vi phạm này của nhà
thuốc.
Hãy cho biết:
a) Những loại trách nhiệm pháp lý nào được áp dụng với nhà thuốc M?
b) Giả sử: một khách hàng của nhà thuốc M sử dụng thực phẩm chức năng nói trên
và bị ngộ độc. Hãy dự báo loại trách nhiệm pháp được áp dụng trong trường
hợp này?
a) Trách nhiệm pháp lý được áp dụng với nhà thuốc M là trách nhiệm hành chính vì nhà
thuốc M về hành vi bày bán một số loại thực phẩm chức năng không nguồn gốc
xuất xứ. Hành vi này là vi phạm pháp luật quản lý nhà nước về lĩnh vực y tế quy định
tại Điểm đ, khoản 1, điều 24, Luật xử lý vi phạm hành chính 2012
b) Giả sử, một khách hàng đã sử dụng thực phẩm chức năng nhà M bán ngộ độc
thì nhà M sẽ phải chịu trách nhiệm dân sự về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do
sức khỏe của khách hàng bị xâm hại theo quy định tại khoản 1, điều 584, Bộ luật dân
sự 2015
C iệu đồng và buộc công ty A đóng trên địa bàn huyện phải tháo dỡ công trình xây dựng
nhà làm việc vì đã vi phạm các quy tắc xây dựng do UBND thành phố ban hành. Công
ty A cho rằng quyết định trên của UBND Quận T là trái pháp luật, xâm phạm tới quyền
và lợi ích chính đáng của minh và gửi đơn khiếu nại.
Hãy cho biết:
a) Đơn khiếu nại của công ty A phải gửi đến cơ quan nào? Vì sao?
b) Nếu quan mà công ty A gửi đơn khiếu nại đã giải quyết nhưng công ty A vẫn
thấy không thỏa đáng thi công ty A có thể gửi đơn đến cơ quan nào? Vì sao?
Để bảo vệ quyền lợi ích chính đáng, công ty A thể gửi đơn đến quan sau theo quy
định tại khoản 1, điều 7, Luật khiếu nại 2011:
- Khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch UBND Quận T (TP Hà Nội) theo quy định hoặc khởi
kiện vụ án hành chính tại tòa án nhân dân quận T của TP HN theo khoản 1, điều 31,
Luật tố tụng hành chính 2015.
- Nếu như không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quá thời hạn
khiếu nại không được giải quyết, công ty A thể khiếu nại lần thứ hai đến Chủ tịch
UBND thành phố Nội nơi quận T trực thuộc hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại
tòa án nhân dân quận T của TP HN.
- Nếu như không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai hoặc quá thời hạn
mà khiếu nại không được giải quyết thì công ty A có thể khởi kiện vụ án hành chính.
Ông A và bà B có ba con đẻ là C, D, E đều đã thành niên. Hai ông bà có một khối tài sản
chung một ngôi nhà tại phố X quận Y, thành phố H, giá trị 5 tỷ vnđ 10% vốn
điều lệ của công ty cổ phần Z. Ông Á có con riêng là M và có bố mẹ là Q và S. Năm 2018
ông A chết.
Hãy xác định di sản thừa kế của ông A?
Căn cứ theo khoản 1, 2, điều 66, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:
“1. Khi một bên vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố đã chết thì bên còn sống
quản tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc chỉ định người khác
quản lý di sản hoặc những người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản.
2. Khi yêu cầu về chia di sản thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ
trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị
Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.”
Năm 2018, ông A chết nhưng không để lại di chúc, do đó di sản thừa kế của ông A sẽ
bao gồm 2,5 tỷ vnđ 5% vốn điều lệ của công ty cổ phần Z (Tài sản chung của vợ chồng
ông A và bà B được chia đôi).
Phát hiện hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ (không đội muc bảo hiểm) trên
đường phố, chiến sĩ cảnh sát giao thông đang thi hành nhiệm vụ đã đưa ra quyết định:
Cảnh cáo người vi phạm; buộc người hành vi vi phạm nộp phạt ngay tại chỗ
300.000đ. Hãy bình luận về quyết định xử phạt trên của chiến sĩ cảnh sát giao thông?
Mức phạt:
+ Căn cứ vào điểm i khoản 2 Đ6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt:
Phạt tiền từ 200.000 đồng đến 300.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một
trong các hành vi vi phạm sau đây:
- Không đội “mũ bảo hiểm cho người đi tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho
người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách khi điều khiển xe tham gia giao thông
trên đường bộ;
- Chở người ngồi trên xe không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội
“mũ bảo hiểm cho người đi tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp
chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật.”
→ Có thể kết luận: Khung hình phạt cảnh cáo người vi phạm 300.000đ của chiến sĩ cảnh
sát giao thông là đúng.
Thủ tục xử phạt:
+ Căn cứ vào K1 Đ56 Luật xử vi phạm hành chính về việc xử phạt vi phạm hành chính
không cần lập biên bản:
“Vi phạm hành chính không cần lập biên bản được áp dụng trong trường hợp xử phạt cảnh
cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng đối với nhân 500.000 đồng đối với tổ chức
người có thẩm quyền xử phạt phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ.
Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện nhờ sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật,
nghiệp vụ thì phải lập biên bản”
Căn cứ vào K1 Đ57 Luật xử lí vi phạm hành chính về việc xử phạt vi phạm hành chính có lập
biên bản, hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính:
“Xử phạt vi phạm hành chính lập biên bản được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành
chính của cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không thuộc trường hợp quy định tại Đ1 K1
Đ56 của Luật này”
→ Có thể kết luận: Mức hình phạt 300.000đ trên là vượt quá mức hình phạt 250.000đ đối với
cá nhân để đảm bảo điều kiện không cần lập biên bản. Như vậy, chiến sĩ công an cần phải lập
biên bản, không thể phạt ngay tại chỗ trong trường hợp này.
Ông A và bà B có ba con đẻ là C, D, E đều đã thành niên. Hai ông bà có một khối tài sản
chung một ngôi nhà tại phố X, quận Y, thành phố H, giá trị 5 tỷ vnđ và 10% vốn
điều lệ của công ty cổ phần Z. Ông Acon riêng là M và có bố mẹ là Q và S. Năm 2018
ông A chết. Hãy xác định di sản thừa kế của ông A?
- Thời điểm mở thừa kế : Năm 2018, ông A chết.
- Theo quy định tại K2 Đ66 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về giải quyết tài sản của
vợ chồng trong trường hợp một bên chết như sau: Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài
sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế
độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố đã chết được
chia theo quy định của pháp luật về thừa kế”
- Như vậy, Di sản thừa kế của ông A 2.5 tỷ vnđ 5% vốn điều lệ của công ty cổ
phần Z.
- Nếu ông A chết không để lại di chúc nên di sản thừa kế được chia theo pháp luật:
Theo quy định của : Điều 675. Những người thừa kế theo phápBộ Luật Dân Sự 2015
luật được quy định theo thứ tự sau đây: Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha
đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;...
Những người được hưởng thừa kế của ông A gồm: B, C, D, E và M
Mỗi người được hưởng 500 triệu vnđ và 1% vốn điều lệ của công ty cổ phần Z.
A 20 tuổi, điều khiển xe gắn máy chạy với tốc độ cao trên đường đã gây ra tai nạn
cho B. Hậu quả: B bị chấn thương nặng mất khả năng lao động. Hãy cho biết: Sự
kiện đó làm phát sinh những quan hệ pháp luật gì? Chủ thể của quan hệ pháp luật là ai
Sự kiện đó làm phát sinh những quan hệ pháp luật:
- Quan hệ pháp luật dân sự: Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 584 Bộ luật dân sự 2015:
"1.Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản,
quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường
hợp Bộ luật này, luật khác liên quan quy định khác." A điều khiển xe gắn máy chạy với
tốc độ cao gây tai nạn cho B gây ra hậu quả B bị chấn thương nặng mất khả năng lao
động. A đã hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe của B A đã đủ tuổi chủ thể của
mọi hành vi vi phạm pháp luật và có đầy đủ năng lực pháp luật dân sự, hành vi dân sự ( điều
20 BLDS 2015).
+ Chủ thể của quan hệ pháp luật: A và B
- Quan hệ pháp luật hình sự: Quan hệ pháp luật hình sự với cách một đối tượng điều
chỉnh của Luật Hình sự, hai bên chủ thể tham gia: một bên Nhà nước một bên
người phạm tội. Người phạm tội người đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật luật
hình sự điều chỉnh, đủ tuổi để chịu trách nhiệm hình sự năng lực trách nhiệm hình
sự. A đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật điều khiển xe gắn máy với tốc độ cao trên
đường gây ra tai nạn cho B. Hậu quả B bị chấn thương nặng và mất khả năng lao động. A 20
tuổi đã đủ tuổi để chịu trách nhiệm hình sự và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.
+ Chủ thể của quan hệ pháp luật: Nhà nước và A
Chủ tịch UBND quận A thành phố HN ra quyết định buộc công ty trách nhiệm hữu hạn
Hoa hồng đóng trên địa bàn quận A tháo dỡ một công trình xây dựng nhà làm việc do vi
phạm các quy tắc xây dựng hiện hành. Công ty trách nhiệm hữu hạn Hoa hồng k đồng
tình với quyết định này nên đã gửi đơn khiếu nại đến chủ tịch UBND quận A nhưng
không được giải quyết thỏa đáng. Trong trường hợp này, để bảo vệ quyền lợi của mình
công ty trách nhiệm Hoa hồng được quyền làm gì?
Theo quy định tại K1 Đ7 Đ21 luật khiếu nại năm 2011 “…Trường hợp người khiếu nại
không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn quy định khiếu nại
không được giải quyết thì quyền khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của
người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án
theo quy định của Luật tố tụng hành chính.”
Như vậy, công ty trách nhiệm hữu hạn Hoa hồng thể lần 2 gửi đến chủ tịchkhiếu nại
UBND thành phố HN. trong trường hợp, công ty Hoa hồng k đồng ý với quyết định giải
quyết lần đầu của chủ tịch UBND quận A, công ty có quyền khiếu nại lần hai đến thủ trưởng
cấp trên trực tiếp của chủ tịch UBND quận A hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án theo
quy định của luật Tố tụng hành chính. thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với
quyết định của chủ tịch UBND quận A theo đáp án đã cho tương ứng là chủ tịch UBND thành
phố HN.
A sinh ngày 20/5/1999, vào ngày 22/5/2013, A đã thực hiện một hành vi theo quy định
của Bộ luật hình sự VN 2010 có mức hình phạt cao nhất là 3 năm tù. Hãy cho biết: theo
quy định của pháp luật hình sự, A bị coi tội phạm hành vi đó hay không? Vì sao?
Có gì khác nếu A sinh ngày 20/5/1995. A bị coi là tội phạm hay ko?
A bị coi là tội phạm theo K1 Đ8 BLHS VN năm 1999: “Tội phạm hành vi nguy hiểm cho
hội được quy định trong Bộ luật hình sự, do người năng lực trách nhiệm hình sự thực
hiện một cách cố ý hoặc ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ
Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hoá, quốc phòng, an ninh, trật
tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh
dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của công dân, xâm phạm
những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa.”
Có gì khác nếu A sinh ngày 20/5/1995
Tại thời điểm ngày 20/5/1995, A đã đủ 18 tuổi, phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi của
mình, theo K1 Đ12 BLHS VN năm 1999: “Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm
hình sự về mọi tội phạm.”
Chi cục trưởng chi cục thuế quận H thành phố HN ra quyết định truy thu của công ty
Tân Phát 100tr đồng tiền thuế giá trị gia tăng trong năm 2012. Công ty Tân Phát cho
rằng quyết định trên là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình nên
đã làm đơn khiếu nại.
a. Trong trường hợp này, đơn khiếu nại của công ty Tân Phát phải gửi đến đâu?
sao?
b. Nếu cơ quanbạn cho là có thẩm quyềnmục a đã giải quyết khiếu nại mà công
ty Tân Phát vẫn không đồng ý với cách giải quyết đó thì công ty này thể tiếp tục bảo
vệ quyền, lợi ích của mình bằng cách thực hiện những thủ tục pháp lý gì? Vì sao?
a. Trong trường hợp công ty Tân Phát cho rằng quyết định của Chi cục trưởng chi cục thuế
quận Htrái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp, đơn khiếu nại của công ty Tân
Phát phải gửi đến Chi cục trưởng chi cục thuế quận H thành phố Hà Nội. Vì theo quy định tại
điểm a K1 Đ72 thông tư 156/2013/TT-BTC thì “Chi cục trưởng Chi cục Thuế có thẩm quyền
giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người
có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp.”
b. Nếu cơ quan mà bạn cho là có thẩm quyền ở mục a đã giải quyết khiếu nại mà công ty Tân
Phát vẫn không đồng ý với cách giải quyết đó thì công ty này có thể tiếp tục bảo vệ quyền, lợi
ích của mình bằng cách khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án. Theo K1, Đ7 Luật khiếu nại
2011: “Khi căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính trái pháp luật,
xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người khiếu nại khiếu nại lần
đầu đến người đã ra quyết định hành chính hoặc quan người hành vi hành chính
hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.”
Thanh tra Y tế kiểm tra và phát hiện nhà thuốc X do dược sỹ M làm chủ bày bán một
số loại thuốc kháng sinh giả. Hãy:
a. Xác định các loại trách nhiệm pháp lý có thể áp dụng đối với dược sĩ M trong trường
hợp này?
b. Xác định các hình thức cụ thể của những loại trách nhiệm pháp lý đó?
a. Những loại trách nhiệm pháp lý có thể áp dụng đối với dược sĩ M :
• Trách nhiệm hành chính : dược sĩ M đã có hành vi “bày bán một số loại thuốc kháng
sinh giả” vi phạm điểm a khoản 5 điều 6 Luật dược 2016. vậy M sẽ phải chịu trách
nhiệm hành chính.
• Trách nhiệm dân sự : trách nhiệm này chỉ áp dụng trong trường hợp thiệt hại về
sức khỏe của người tiêu dùng ( ví dụ như bị ngộ độc ) căn cứ theo điều 608 BLDS 2015.
• Trách nhiệm hình sự : trách nhiệm hình sự có thể bị áp dụng trong trường hợp hành
vi buôn bán thuốc giả của M gây thiệt hại về tính mạng ( gây tử vong ).
b. Hình thức cụ thể của mỗi loại trách nhiệm pháp lý :
• Trách nhiệm hành chính : M sẽ bị xử phạt hành chính, chịu các hình thức xử phạt bổ
sung và biện pháp khắc phục hậu quả về hành vi vi phạm của mình quy định tại Đ9 Nghị định
98/2020/NĐ-CP.
• Trách nhiệm dân sự : M phải bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng về sức khỏe cho
nạn nhân với các mức thiệt hại quy định tại Đ590 BLDS 2015.
• Trách nhiệm hình sự : Khi đủ các yếu tố cấu thành tội phạm, M sẽ bị truy tố về Tội
sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh – Đ194 BLHS 2015.
Điều 173 BLHS 2015. Tội trộm cắp tài sản: Người nào trộm cắp tài sản của người
khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng
nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến
03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170,
171, 172, 174, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ
vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.”
Hãy xác định độ tuổi tối thiểu để 1 người phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện
hành vi quy định tại điều 173 trên? Giải thích rõ?
Đáp án
Độ tuổi tối thiểu để 1 người chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi quy định tại Đ173
là 16 tuổi.
+ Căn cứ theo Đ9. Phân loại tội phạm
“Căn cứ vào tính chất mức độ nguy hiểm cho hội của hành vi phạm tội được quy định
trong Bộ luật này, tội phạm được phân thành bốn loại sau đây:
1. Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không
lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là phạt tiền,
phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm;
2. Tội phạm nghiêm trọng tội phạm tính chất mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn
mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy từ trên 03 năm
đến 07 năm tù;
3. Tội phạm rất nghiêm trọng tội phạm tính chất mức độ nguy hiểm cho hội rất
lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 07
năm đến 15 năm tù;
4. Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho hội
đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là
từ trên 15 năm đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.”
Như vậy, tội phạm quy định tại Đ173 là tội phạm ít nghiêm trọng vì hình phạt tù cao nhất
3 năm.
+ Căn cứ theo Đ12 BLHS 2015 được sửa đổi bởi BLHS 2017. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự:
1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội
phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất
nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141,
142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266,
286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.
Như vậy, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, người
từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội
phạm đặc biệt nghiêm trọng. Mà tội phạm quy định tại Đ173 thuộc tội phạm ít nghiêm trọng.
Do đó, độ tuổi tối thiểu để 1 người chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi quy định
tại Đ173 là 16 tuổi.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, Công ty Đại Lợi đã vi phạm các quy định pháp
luật về bảo vệ môi trường: xả nước thải không qua xử ra môi trường, làm ô nhiễm
nguồn nước khiến các hộ gia đình trồng rau màu nuôi thả cả khu vực quanh nơi
sản xuất của Công ty Đại Lợi bị thiệt hại. Trong trường hợp này, Công ty Đại Lợi sẽ
phải gánh chịu những loại trách nhiệm pháp lý nào? Vi sao? Hãy xác định hình thức cụ
thể của những trách nhiệm pháp lý mà công ty Đại Lợi phải gánh chịu?
Công ty Đại Lợi có thể phải gánh chịu các loại trách nhiệm pháp lý là:
- Trách nhiệm hành chính về hành vi xả nước thải ra ngoài môi trường, gây ô nhiễm môi
trường. Vì hành vi này vi phạm pháp luật quản nhà nước về lĩnh vực vệ sinh môi trường
quy định tại Điểm a, K1, Đ 24, Luật xử lý vi phạm hành chính 2012.
- Trách nhiệm dân sự về bồi thường thiệt hại cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi việc ô
nhiễm nguồn nước theo Đ 602, Bộ luật dân sự 2015.
- Trách nhiệm hình sự theo K5, Đ 235, Bộ luật hình sự 2015 (nếu như gây thiệt hại nặng đến
mức phải chịu trách nhiệm hình sự thì phải chịu trách nhiệm hình sự và không phải chịu trách
nhiệm hành chính

Preview text:

TỔNG HỢP TÌNH HUỐNG
Độ tuổi tối thiểu để một người phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện tội phạm
đặc biệt nghiêm trọng là:

a) 12 tuổi b) 14 tuổi c) 16 tuổi d) 18 tuổi
Độ tuổi tối thiểu để một người phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện tội phạm đặc biệt
nghiêm trọng là 14 tuổi.
Khoản 2 điều 12 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định: “Người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng
chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người, tội cố ý gây thương tích
hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, tội hiếp dâm, tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi,
tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, tội cướp tài sản, tội bắt cóc nhằm chiếm
đoạt tài sản; về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng…”
Xác định loại sự kiện pháp lý và chủ thể của từng quan hệ pháp luật phát sinh trong các
sự kiện sau đây: Công ty cổ phần A ký hợp đồng tuyển dụng B làm lái xe chở hàng cho
công ty. Trong một lần chở hàng về công ty, do không làm chủ được tốc độ, B đã gây ra
một tai nạn hậu quả là chị C bị thương nặng, được đưa vào bệnh viện Z cấp cứu và điều
trị, xe máy của chị C bị hư hỏng toàn bộ.
Hành vi pháp lý (hành vi hợp pháp): Công ty cổ phần A ký hợp đồng tuyển dụng B làm lái xe
chở hàng cho công ty → Quan hệ hợp đồng lao động giữa công ty cổ phần A và B
Hành vi pháp lý (vi phạm pháp luật): nếu B chạy quá tốc độ cho phép,
Hoặc có thể là sự biến nếu do một yếu tố khách quan tác động mà B không lường trước được
nên không làm chủ được tốc độ
+ Do không làm chủ được tốc độ, B đã gây ra một tai nạn → Quan hệ pháp luật hành
chính( xử lý vi phạm hành chính) giữa B và cơ quan công an
+ Hậu quả là chị C bị thương nặng, được đưa vào bệnh viện Z cấp cứu và điều trị, xe
máy của chị C bị hư hỏng toàn bộ. → Quan hệ pháp luật dân sư về bồi thường thiệt
hại giữa công ty cổ phần A (có tư cách pháp nhân) và chị C ( căn cứ theo Điều 597
BLDS 2015 thì pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra). Bên cạnh
đó còn phát sinh quan hệ hoàn trả tiền bồi thường giữa công ty cổ phần A và B ( căn cứ theo Điều 597 BLDS 2015).
Ông A và bà B có ba con đẻ là C, D, E đều đã thành niên. Hai ông bà có một khối tài sản
chung là một ngôi nhà tại phố X, quận Y, thành phố H, có giá trị 5 tỷ vnđ và 10% vốn
điều lệ của công ty cố phần Z. Ông A có con riêng là M và có bố mẹ là Q và S. Năm 2018
ông A chết, trước khi chết ông A lập di chúc với nội dung như sau: cho D ngôi nhà tại
phố X, quận Y. Cho M toàn bộ phần vốn góp trong công ty cổ phần Z. Hãy xác định
tính hợp pháp đối với di chúc của ông A?

Di chúc của ông A không hợp pháp vì tại Ðiều 612 Bộ luật dân sự năm 2015 có quy định:
“Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung
với người khác”. Một ngôi nhà tại phố X, quận Y, thành phố H, có giá trị 5 tỷ vnđ và 10%
vốn điều lệ của công ty cổ phần Z thuộc tài sản chung của ông A và bà B, nên ông B không
thể để cho M toàn bộ phần vốn góp trong công ty cổ phần Z vì M là con riêng của ông A.
A sinh ngày 25/11/2004, vào ngày sinh nhật năm 2019 A được bố mẹ tặng cho một chiếc
xe đạp địa hình có giá trị 10 triệu đồng. Ngày 30/11/2019 A đã thỏa thuận đổi chiếc xe
đạp trên cho B (sinh 12/01/2001) để lấy một chiếc điện thoại iphone 8 (trị giá khoảng 10
triệu đồng). Sau khi biết A đã đổi xe cho B, bố mẹ A không đồng ý và yêu cầu B trả lại
xe cho A. Tuy nhiên, B không đồng ý với yêu cầu của bố mẹ A. Hãy cho biết: quan hệ
đổi tài sản giữa A và B có hợp pháp không? Vì sao?

Quan hệ đổi tài sản giữa A và B là hợp pháp vì A có đầy đủ năng lực pháp luật dân sự, năng
lực hành vi dân sự , và vào thời điểm ngày 30/11/2019 A đã đủ 15 tuổi nên có quyền tự mình
thực hiện giao dịch, hơn nữa mục đích của A là nhằm phục vụ nhu cầu cá nhân và hoàn toàn
tự nguyện, không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội. Theo căn cứ pháp lý:
Khoản 4 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 quy định: “Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ
mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến
bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải
được người đại diện theo pháp luật đồng ý”
• Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015: Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
1. Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:
a) Chủ thể có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập;
b) Chủ thể tham gia giao dịch dân sự hoàn toàn tự nguyện;
c) Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
2. Hình thức của giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự trong trường hợp luật có quy định.
A(6 tuổi) là con đẻ của B và C. A được bố mẹ gửi sang nhà M chơi. Trong thời gian ở
nhà M, A đã nghịch và làm vỡ lọ cũng cổ trị giá 200 triệu đồng của M. M yêu cầu bố mẹ
A bồi thường thiệt hại A đã gây ra nhưng bố mẹ A không đồng ý. Xác định:

a) Những loại trách nhiệm pháp lý phát sinh trong trường hợp này
b) Chủ thể của loại trách nhiệm pháp lý đó

a) Trách nhiệm pháp lí phát sinh trong trường hợp này là trách nhiệm dân sự về bồi
thường thiệt hại ngoài hợp đồng do A đã xâm phạm đến tài sản của M và gây thiệt
hại là lọ gốm trị giá 200 triệu đồng theo quy định tại điểm a, điều 584, Bộ luật dân sự 2015
b) Do A mới 6 tuổi thuộc trường hợp quy định tại Khoản 2, Điều 586 nhưng không thuộc
trường hợp quy định tại điều 599 nên chủ thể chịu trách nhiệm pháp lí là: -
B và C (cha mẹ của A) nếu B và C có đủ tài sản để bồi thường toàn bộ thiệt hại cho M -
B,C và A. Nếu B và C không đủ tài sản đề bồi thường toàn bộ thiệt hại cho M
mà trong khi đó A có tài sản riêng thì phải đền bù nốt vào phần còn thiếu
Đội thanh tra liên ngành số 01 của thành phố H đã tiến hành kiểm tra hoạt động kinh
doanh của nhà thuốc M và phát hiện: Nhà thuốc M bày bán một số loại thực phẩm chức
năng không rõ nguồn gốc xuất xứ và đã lập biên bản về hành vi vi phạm này của nhà thuốc. Hãy cho biết:

a) Những loại trách nhiệm pháp lý nào được áp dụng với nhà thuốc M?
b) Giả sử: một khách hàng của nhà thuốc M sử dụng thực phẩm chức năng nói trên

và bị ngộ độc. Hãy dự báo loại trách nhiệm pháp lý được áp dụng trong trường hợp này?
a) Trách nhiệm pháp lý được áp dụng với nhà thuốc M là trách nhiệm hành chính vì nhà
thuốc M về hành vi bày bán một số loại thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc
xuất xứ. Hành vi này là vi phạm pháp luật quản lý nhà nước về lĩnh vực y tế quy định
tại Điểm đ, khoản 1, điều 24, Luật xử lý vi phạm hành chính 2012
b) Giả sử, một khách hàng đã sử dụng thực phẩm chức năng mà nhà M bán và ngộ độc
thì nhà M sẽ phải chịu trách nhiệm dân sự về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do
sức khỏe của khách hàng bị xâm hại theo quy định tại khoản 1, điều 584, Bộ luật dân sự 2015
C iệu đồng và buộc công ty A đóng trên địa bàn huyện phải tháo dỡ công trình xây dựng
nhà làm việc vì đã vi phạm các quy tắc xây dựng do UBND thành phố ban hành. Công
ty A cho rằng quyết định trên của UBND Quận T là trái pháp luật, xâm phạm tới quyền
và lợi ích chính đáng của minh và gửi đơn khiếu nại. Hãy cho biết:

a) Đơn khiếu nại của công ty A phải gửi đến cơ quan nào? Vì sao?
b) Nếu cơ quan mà công ty A gửi đơn khiếu nại đã giải quyết nhưng công ty A vẫn

thấy không thỏa đáng thi công ty A có thể gửi đơn đến cơ quan nào? Vì sao?
Để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, công ty A có thể gửi đơn đến cơ quan sau theo quy
định tại khoản 1, điều 7, Luật khiếu nại 2011: -
Khiếu nại lần đầu đến Chủ tịch UBND Quận T (TP Hà Nội) theo quy định hoặc khởi
kiện vụ án hành chính tại tòa án nhân dân quận T của TP HN theo khoản 1, điều 31,
Luật tố tụng hành chính 2015. -
Nếu như không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quá thời hạn
khiếu nại không được giải quyết, công ty A có thể khiếu nại lần thứ hai đến Chủ tịch
UBND thành phố Hà Nội nơi quận T trực thuộc hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại
tòa án nhân dân quận T của TP HN. -
Nếu như không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai hoặc quá thời hạn
mà khiếu nại không được giải quyết thì công ty A có thể khởi kiện vụ án hành chính.
Ông A và bà B có ba con đẻ là C, D, E đều đã thành niên. Hai ông bà có một khối tài sản
chung là một ngôi nhà tại phố X quận Y, thành phố H, có giá trị 5 tỷ vnđ và 10% vốn

điều lệ của công ty cổ phần Z. Ông Á có con riêng là M và có bố mẹ là Q và S. Năm 2018 ông A chết.
Hãy xác định di sản thừa kế của ông A?

Căn cứ theo khoản 1, 2, điều 66, Luật hôn nhân và gia đình năm 2014:
“1. Khi một bên vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì bên còn sống
quản lý tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp trong di chúc có chỉ định người khác
quản lý di sản hoặc những người thừa kế thỏa thuận cử người khác quản lý di sản.
2. Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ
trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị
Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.”
Năm 2018, ông A chết nhưng không để lại di chúc, do đó di sản thừa kế của ông A sẽ
bao gồm 2,5 tỷ vnđ và 5% vốn điều lệ của công ty cổ phần Z (Tài sản chung của vợ chồng
ông A và bà B được chia đôi).
Phát hiện hành vi vi phạm luật giao thông đường bộ (không đội muc bảo hiểm) trên
đường phố, chiến sĩ cảnh sát giao thông đang thi hành nhiệm vụ đã đưa ra quyết định:
Cảnh cáo người vi phạm; buộc người có hành vi vi phạm nộp phạt ngay tại chỗ
300.000đ. Hãy bình luận về quyết định xử phạt trên của chiến sĩ cảnh sát giao thông?
● Mức phạt:
+ Căn cứ vào điểm i khoản 2 Đ6 Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm
hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt:
“ Phạt tiền từ 200.000 đồng đến 300.000 đồng đối với người điều khiển xe thực hiện một
trong các hành vi vi phạm sau đây:
- Không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội “mũ bảo hiểm cho
người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách khi điều khiển xe tham gia giao thông trên đường bộ;
- Chở người ngồi trên xe không đội “mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” hoặc đội
“mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy” không cài quai đúng quy cách, trừ trường hợp
chở người bệnh đi cấp cứu, trẻ em dưới 06 tuổi, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật.”
→ Có thể kết luận: Khung hình phạt cảnh cáo người vi phạm và 300.000đ của chiến sĩ cảnh sát giao thông là đúng. ● Thủ tục xử phạt:
+ Căn cứ vào K1 Đ56 Luật xử lý vi phạm hành chính về việc xử phạt vi phạm hành chính
không cần lập biên bản:
“Vi phạm hành chính không cần lập biên bản được áp dụng trong trường hợp xử phạt cảnh
cáo hoặc phạt tiền đến 250.000 đồng đối với cá nhân và 500.000 đồng đối với tổ chức và
người có thẩm quyền xử phạt phải ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính tại chỗ.
Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện nhờ sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật,
nghiệp vụ thì phải lập biên bản”
Căn cứ vào K1 Đ57 Luật xử lí vi phạm hành chính về việc xử phạt vi phạm hành chính có lập
biên bản, hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính:
“Xử phạt vi phạm hành chính có lập biên bản được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành
chính của cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính không thuộc trường hợp quy định tại Đ1 K1 Đ56 của Luật này”
→ Có thể kết luận: Mức hình phạt 300.000đ trên là vượt quá mức hình phạt 250.000đ đối với
cá nhân để đảm bảo điều kiện không cần lập biên bản. Như vậy, chiến sĩ công an cần phải lập
biên bản, không thể phạt ngay tại chỗ trong trường hợp này.
Ông A và bà B có ba con đẻ là C, D, E đều đã thành niên. Hai ông bà có một khối tài sản
chung là một ngôi nhà tại phố X, quận Y, thành phố H, có giá trị 5 tỷ vnđ và 10% vốn
điều lệ của công ty cổ phần Z. Ông A có con riêng là M và có bố mẹ là Q và S. Năm 2018
ông A chết. Hãy xác định di sản thừa kế của ông A?
-
Thời điểm mở thừa kế : Năm 2018, ông A chết. -
Theo quy định tại K2 Đ66 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 về giải quyết tài sản của
vợ chồng trong trường hợp một bên chết như sau: Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài
sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế
độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được
chia theo quy định của pháp luật về thừa kế” -
Như vậy, Di sản thừa kế của ông A là 2.5 tỷ vnđ và 5% vốn điều lệ của công ty cổ phần Z. -
Nếu ông A chết không để lại di chúc nên di sản thừa kế được chia theo pháp luật:
Theo quy định của Bộ Luật Dân Sự 2015: Điều 675. Những người thừa kế theo pháp
luật được quy định theo thứ tự sau đây: Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha
đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;...
Những người được hưởng thừa kế của ông A gồm: B, C, D, E và M
Mỗi người được hưởng 500 triệu vnđ và 1% vốn điều lệ của công ty cổ phần Z.
A 20 tuổi, điều khiển xe gắn máy chạy với tốc độ cao trên đường và đã gây ra tai nạn
cho B. Hậu quả: B bị chấn thương nặng và mất khả năng lao động. Hãy cho biết: Sự
kiện đó làm phát sinh những quan hệ pháp luật gì? Chủ thể của quan hệ pháp luật là ai

Sự kiện đó làm phát sinh những quan hệ pháp luật:
- Quan hệ pháp luật dân sự: Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 Điều 584 Bộ luật dân sự 2015:
"1.Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản,
quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường
hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác." A điều khiển xe gắn máy chạy với
tốc độ cao gây tai nạn cho B gây ra hậu quả là B bị chấn thương nặng và mất khả năng lao
động. A đã có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe của B và A đã đủ tuổi là chủ thể của
mọi hành vi vi phạm pháp luật và có đầy đủ năng lực pháp luật dân sự, hành vi dân sự ( điều 20 BLDS 2015).
+ Chủ thể của quan hệ pháp luật: A và B
- Quan hệ pháp luật hình sự: Quan hệ pháp luật hình sự với tư cách là một đối tượng điều
chỉnh của Luật Hình sự, có hai bên chủ thể tham gia: một bên là Nhà nước và một bên là
người phạm tội. Người phạm tội là người đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật mà luật
hình sự điều chỉnh, có đủ tuổi để chịu trách nhiệm hình sự và có năng lực trách nhiệm hình
sự. A đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật là điều khiển xe gắn máy với tốc độ cao trên
đường gây ra tai nạn cho B. Hậu quả B bị chấn thương nặng và mất khả năng lao động. A 20
tuổi đã đủ tuổi để chịu trách nhiệm hình sự và có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự.
+ Chủ thể của quan hệ pháp luật: Nhà nước và A
Chủ tịch UBND quận A thành phố HN ra quyết định buộc công ty trách nhiệm hữu hạn
Hoa hồng đóng trên địa bàn quận A tháo dỡ một công trình xây dựng nhà làm việc do vi
phạm các quy tắc xây dựng hiện hành. Công ty trách nhiệm hữu hạn Hoa hồng k đồng
tình với quyết định này nên đã gửi đơn khiếu nại đến chủ tịch UBND quận A nhưng
không được giải quyết thỏa đáng. Trong trường hợp này, để bảo vệ quyền lợi của mình
công ty trách nhiệm Hoa hồng được quyền làm gì?
Theo quy định tại K1 Đ7 và Đ21 luật khiếu nại năm 2011 “…Trường hợp người khiếu nại
không đồng ý với quyết định giải quyết lần đầu hoặc quá thời hạn quy định mà khiếu nại
không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần hai đến Thủ trưởng cấp trên trực tiếp của
người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án
theo quy định của Luật tố tụng hành chính.”
Như vậy, công ty trách nhiệm hữu hạn Hoa hồng có thể khiếu nại lần 2 gửi đến chủ tịch
UBND thành phố HN. Vì trong trường hợp, công ty Hoa hồng k đồng ý với quyết định giải
quyết lần đầu của chủ tịch UBND quận A, công ty có quyền khiếu nại lần hai đến thủ trưởng
cấp trên trực tiếp của chủ tịch UBND quận A hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại tòa án theo
quy định của luật Tố tụng hành chính. Và thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai đối với
quyết định của chủ tịch UBND quận A theo đáp án đã cho tương ứng là chủ tịch UBND thành phố HN.
A sinh ngày 20/5/1999, vào ngày 22/5/2013, A đã thực hiện một hành vi theo quy định
của Bộ luật hình sự VN 2010 có mức hình phạt cao nhất là 3 năm tù. Hãy cho biết: theo
quy định của pháp luật hình sự, A bị coi là tội phạm vì hành vi đó hay không? Vì sao?

Có gì khác nếu A sinh ngày 20/5/1995. A bị coi là tội phạm hay ko?
A bị coi là tội phạm theo K1 Đ8 BLHS VN năm 1999: “Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho
xã hội được quy định trong Bộ luật hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực
hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ
Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hoá, quốc phòng, an ninh, trật
tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh
dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của công dân, xâm phạm
những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa.”
Có gì khác nếu A sinh ngày 20/5/1995
Tại thời điểm ngày 20/5/1995, A đã đủ 18 tuổi, phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi của
mình, theo K1 Đ12 BLHS VN năm 1999: “Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm
hình sự về mọi tội phạm.”
Chi cục trưởng chi cục thuế quận H thành phố HN ra quyết định truy thu của công ty
Tân Phát 100tr đồng tiền thuế giá trị gia tăng trong năm 2012. Công ty Tân Phát cho
rằng quyết định trên là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình nên
đã làm đơn khiếu nại.

a. Trong trường hợp này, đơn khiếu nại của công ty Tân Phát phải gửi đến đâu? Vì sao?
b. Nếu cơ quan mà bạn cho là có thẩm quyền ở mục a đã giải quyết khiếu nại mà công
ty Tân Phát vẫn không đồng ý với cách giải quyết đó thì công ty này có thể tiếp tục bảo
vệ quyền, lợi ích của mình bằng cách thực hiện những thủ tục pháp lý gì? Vì sao?

a. Trong trường hợp công ty Tân Phát cho rằng quyết định của Chi cục trưởng chi cục thuế
quận H là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp, đơn khiếu nại của công ty Tân
Phát phải gửi đến Chi cục trưởng chi cục thuế quận H thành phố Hà Nội. Vì theo quy định tại
điểm a K1 Đ72 thông tư 156/2013/TT-BTC thì “Chi cục trưởng Chi cục Thuế có thẩm quyền
giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người
có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp.”
b. Nếu cơ quan mà bạn cho là có thẩm quyền ở mục a đã giải quyết khiếu nại mà công ty Tân
Phát vẫn không đồng ý với cách giải quyết đó thì công ty này có thể tiếp tục bảo vệ quyền, lợi
ích của mình bằng cách khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án. Theo K1, Đ7 Luật khiếu nại
2011: “Khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính là trái pháp luật,
xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình thì người khiếu nại khiếu nại lần
đầu đến người đã ra quyết định hành chính hoặc cơ quan có người có hành vi hành chính
hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.”
Thanh tra Y tế kiểm tra và phát hiện nhà thuốc X do dược sỹ M làm chủ bày bán một
số loại thuốc kháng sinh giả. Hãy:
a. Xác định các loại trách nhiệm pháp lý có thể áp dụng đối với dược sĩ M trong trường hợp này?

b. Xác định các hình thức cụ thể của những loại trách nhiệm pháp lý đó?
a. Những loại trách nhiệm pháp lý có thể áp dụng đối với dược sĩ M :
• Trách nhiệm hành chính : dược sĩ M đã có hành vi “bày bán một số loại thuốc kháng
sinh giả” – vi phạm điểm a khoản 5 điều 6 Luật dược 2016. Vì vậy M sẽ phải chịu trách nhiệm hành chính.
• Trách nhiệm dân sự : trách nhiệm này chỉ áp dụng trong trường hợp có thiệt hại về
sức khỏe của người tiêu dùng ( ví dụ như bị ngộ độc ) căn cứ theo điều 608 BLDS 2015.
• Trách nhiệm hình sự : trách nhiệm hình sự có thể bị áp dụng trong trường hợp hành
vi buôn bán thuốc giả của M gây thiệt hại về tính mạng ( gây tử vong ).
b. Hình thức cụ thể của mỗi loại trách nhiệm pháp lý :
• Trách nhiệm hành chính : M sẽ bị xử phạt hành chính, chịu các hình thức xử phạt bổ
sung và biện pháp khắc phục hậu quả về hành vi vi phạm của mình quy định tại Đ9 Nghị định 98/2020/NĐ-CP.
• Trách nhiệm dân sự : M phải bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng về sức khỏe cho
nạn nhân với các mức thiệt hại quy định tại Đ590 BLDS 2015.
• Trách nhiệm hình sự : Khi đủ các yếu tố cấu thành tội phạm, M sẽ bị truy tố về Tội
sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh – Đ194 BLHS 2015.
Điều 173 BLHS 2015. Tội trộm cắp tài sản: “ Người nào trộm cắp tài sản của người
khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng
nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến

03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170,
171, 172, 174, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;

c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ; tài sản là kỷ
vật, di vật, đồ thờ cúng có giá trị đặc biệt về mặt tinh thần đối với người bị hại.”

Hãy xác định độ tuổi tối thiểu để 1 người phải chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện
hành vi quy định tại điều 173 trên? Giải thích rõ?
Đáp án
Độ tuổi tối thiểu để 1 người chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi quy định tại Đ173 là 16 tuổi.
+ Căn cứ theo Đ9. Phân loại tội phạm
“Căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội được quy định
trong Bộ luật này, tội phạm được phân thành bốn loại sau đây:
1. Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội không
lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là phạt tiền,
phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù đến 03 năm;
2. Tội phạm nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội lớn mà
mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 03 năm đến 07 năm tù;
3. Tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội rất
lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 07 năm đến 15 năm tù;
4. Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội
đặc biệt lớn mà mức cao nhất của khung hình phạt do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là
từ trên 15 năm đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.”
Như vậy, tội phạm quy định tại Đ173 là tội phạm ít nghiêm trọng vì hình phạt tù cao nhất là 3 năm.
+ Căn cứ theo Đ12 BLHS 2015 được sửa đổi bởi BLHS 2017. Tuổi chịu trách nhiệm hình sự:
“ 1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, trừ những tội
phạm mà Bộ luật này có quy định khác.
2. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất
nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123, 134, 141,
142, 143, 144, 150, 151, 168, 169, 170, 171, 173, 178, 248, 249, 250, 251, 252, 265, 266,
286, 287, 289, 290, 299, 303 và 304 của Bộ luật này.”
Như vậy, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm, người
từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội
phạm đặc biệt nghiêm trọng. Mà tội phạm quy định tại Đ173 thuộc tội phạm ít nghiêm trọng.
Do đó, độ tuổi tối thiểu để 1 người chịu trách nhiệm hình sự khi thực hiện hành vi quy định tại Đ173 là 16 tuổi.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, Công ty Đại Lợi đã vi phạm các quy định pháp
luật về bảo vệ môi trường: xả nước thải không qua xử lý ra môi trường, làm ô nhiễm
nguồn nước khiến các hộ gia đình trồng rau màu và nuôi thả cả ở khu vực quanh nơi
sản xuất của Công ty Đại Lợi bị thiệt hại. Trong trường hợp này, Công ty Đại Lợi sẽ
phải gánh chịu những loại trách nhiệm pháp lý nào? Vi sao? Hãy xác định hình thức cụ
thể của những trách nhiệm pháp lý mà công ty Đại Lợi phải gánh chịu?

Công ty Đại Lợi có thể phải gánh chịu các loại trách nhiệm pháp lý là:
- Trách nhiệm hành chính về hành vi xả nước thải ra ngoài môi trường, gây ô nhiễm môi
trường. Vì hành vi này vi phạm pháp luật quản lý nhà nước về lĩnh vực vệ sinh môi trường
quy định tại Điểm a, K1, Đ 24, Luật xử lý vi phạm hành chính 2012.
- Trách nhiệm dân sự về bồi thường thiệt hại cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi việc ô
nhiễm nguồn nước theo Đ 602, Bộ luật dân sự 2015.
- Trách nhiệm hình sự theo K5, Đ 235, Bộ luật hình sự 2015 (nếu như gây thiệt hại nặng đến
mức phải chịu trách nhiệm hình sự thì phải chịu trách nhiệm hình sự và không phải chịu trách nhiệm hành chính