Tổng quan về Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) - Lịch sử, Cơ cấu và Chức năng môn Chủ nghĩa xã hội khoa học | Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh

lOMoAR cPSD| 47270246
HIỆP HỘI CÁC QUỐC GIA ĐÔNG NAM Á ( ASEAN )
1. Lịch sử hình thành
Sau khi giành độc lập, các nước Đông Nam Á nhận thấy hợp tác khu vực là cần
thiết để phát triển kinh tế, văn hóa và hạn chế sự can thiệp từ các cường quốc. Một số
tổ chức ban đầu như SEAFET (1959), ASA (1961) và MAPHILINDO (1963) đã
được thành lập nhưng sớm tan rã do những bất đồng về lãnh thổ và chủ quyền.
Trước sự xuất hiện của các tổ chức khu vực khác như Cộng đồng Kinh tế Châu
Âu (EEC) và Khu vực Thương mại Tự do Mỹ Latinh (LAFTA), các nước Đông Nam
Á thấy rõ việc hợp tác có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua trao đổi thương
mại và phân công lao động, đồng thời củng cố tiếng nói chính trị của họ. Sau nhiều
cuộc thảo luận, ngày 8/8/1967, Bộ trưởng Ngoại giao của Indonesia, Thái Lan,
Philippines, Singapore và Malaysia đã ký Tuyên bố Bangkok, chính thức thành lập
ASEAN. Từ 5 thành viên ban đầu, ASEAN dần mở rộng với sự tham gia của Brunei
(1984), Việt Nam (1995), Lào, Myanmar (1997), và Campuchia (1999).
2. Cơ cấu tổ chức
Theo Hiến chương ASEAN (thông qua năm 2007 và có hiệu lực từ 2008), ASEAN bao
gồm các cơ quan chính sau:
- Hội nghị Cấp cao ASEAN : Gồm lãnh đạo các quốc gia thành viên, cơ quan hoạch định chính sách cao nhất.
- Hội đồng Điều phối ASEAN : Gồm các Bộ trưởng Ngoại giao, chuẩn bị các cuộc họp
Cấp cao và điều phối hoạt động của ASEAN.
- Các Hội đồng Cộng đồng ASEAN : Chính trị-An ninh, Kinh tế, và Văn hóa-Xã hội,
chịu trách nhiệm thực hiện các quyết định của Cấp cao.
- Tổng Thư ký và Ban Thư ký ASEAN : Cơ quan thường trực, đảm nhiệm việc triển khai
và theo dõi các quyết định của ASEAN.
- Ủy ban Đại diện thường trực bên cạnh ASEAN : Điều hành công việc hàng ngày, hỗ trợ
các hoạt động của ASEAN.
- Ban thư ký ASEAN quốc gia : Điều phối hoạt động hợp tác trong nước, tổ chức và lưu trữ thông tin về ASEAN.
- Ủy ban liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền (AICHR) : Thúc đẩy nhận thức và hợp tác về nhân quyền.
- Quỹ ASEAN : Hỗ trợ xây dựng Cộng đồng ASEAN và nâng cao nhận thức về bản sắc ASEAN. lOMoAR cPSD| 47270246
3 . Chức năng và hoạt động chính Chức năng :
Theo Tuyên bố Bangkok (1967) và Hiến chương ASEAN (2008), ASEAN đặt ra các mục tiêu chính bao gồm:
- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và phát triển văn hóa.
- Duy trì hòa bình, ổn định khu vực và tuân thủ nguyên tắc luật pháp quốc tế.
- Củng cố sự hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học và kỹ thuật giữa các nước thành viên.
- Phát triển các cơ chế hợp tác nhằm tăng cường giao thương, cải thiện mức sống của người dân.
- Thúc đẩy hợp tác quốc tế và bảo vệ quyền con người, dân chủ và quản trị tốt.
- Đảm bảo an ninh khu vực, xây dựng lòng tin và quy tắc ứng xử.
Hoạt động nổi bật :
- Chính trị-An ninh : ASEAN duy trì hòa bình, ổn định khu vực thông qua hợp tác và đối
thoại giữa các nước. Về vấn đề Biển Đông, ASEAN thúc đẩy việc tuân thủ luật pháp
quốc tế và xây dựng các quy tắc ứng xử với Trung Quốc.
- Kinh tế : ASEAN hướng tới xây dựng một thị trường chung và cơ sở sản xuất thống
nhất thông qua các thỏa thuận như Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA), Hiệp
định Thương mại Hàng hóa ASEAN (ATIGA), và các hiệp định tự do thương mại với
các đối tác ngoài khu vực.
- Văn hóa-Xã hội : ASEAN thúc đẩy hợp tác về phát triển bền vững, bình đẳng xã hội,
cải thiện đời sống nhân dân, và nâng cao nhận thức về bản sắc ASEAN.
4. Nguyên tắc hoạt động
Theo Hiến chương ASEAN, tổ chức hoạt động dựa trên các nguyên tắc sau:
- Tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và bản sắc dân tộc của các nước thành viên.
- Cam kết tập thể trong việc thúc đẩy hòa bình, an ninh và thịnh vượng khu vực.
- Giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và không can thiệp vào công việc nội bộ. lOMoAR cPSD| 47270246
- Tôn trọng luật pháp quốc tế, dân chủ và nhân quyền, cùng thúc đẩy công bằng xã hội.
- Giữ vững vai trò trung tâm của ASEAN trong quan hệ quốc tế và hợp tác với các đối tác
bên ngoài trên tinh thần minh bạch và bình đẳng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TTXVN. (2010, 10 26). Quá trình ra đời và phát triển của Hiệp hội ASEAN. Retrieved from VietnamPlus:
https://www.vietnamplus.vn/qua-trinh-ra-doi-va-phat-trien-cua-hiep-hoi-asean-post66409.vnp
unknow. (2018, 08 22). Cơ cấu, tổ chức của ASEAN. Retrieved from Cổng thông tin điện tử tỉnh Bạc Liêu:
https://baclieu.gov.vn/vi/-/c%C6%A1-c%E1%BA%A5u-t%E1%BB%95-ch%E1%BB%A9c-c%E1%BB %A7a-asean
unknow. (2018, 08 22). Mục tiêu, nguyên tắc và phương thức hoạt động chính của ASEAN. Retrieved
from Cổng thông tin điện tử tỉnh Bạc Liêu: https://baclieu.gov.vn/vi/-/m%E1%BB%A5c-ti
%C3%AAu-nguy%C3%AAn-t%E1%BA%AFc-v%C3%A0-ph%C6%B0%C6%A1ng-th%E1%BB%A9c-ho
%E1%BA%A1t-%C4%91%E1%BB%99ng-ch%C3%ADnh-c%E1%BB%A7a- asean