I. Trình bày những biện pháp mà Chính phủ Mỹ và
Ngân hàng Trung ương Mỹ sử dụng nhằm “vực dậy”
nền kinh tế trong đợt dịch Covid-19. 1. Chính phủ Mỹ:
Các nhà hoạch định chính sách của Hoa Kỳ thực hiện các biện pháp kinh
tế nhằm giảm thiểu tác động kinh tế của đại dịch đối với các hộ gia đình
và doanh nghiệp, và mức độ của các biện pháp đó là chưa từng có. 1.1.
Chính sách tiền tệ
Để giải quyết sự gián đoạn kinh tế do đại dịch COVID-19 gây ra, Cục Dự
trữ Liên bang đã thực hiện các hành động nhanh chóng và sâu rộng hơn
bao giờ hết. Dựa trên phản ứng của mình đối với cuộc khủng hoảng tài
chính toàn cầu 2008-2009, ngân hàng trung ương đã có thể khởi chạy lại
bộ công cụ hỗ trợ khủng hoảng đã được thử nghiệm và trên cơ sở đó,
cũng đã tạo ra các công cụ mới trong vòng chưa đầy 100 ngày kể từ khi
đại dịch bắt đầu (so với hơn 500 ngày trong trường hợp khủng hoảng tài chính toàn cầu).
1.1.1. Lãi suất
Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) của Cục Dự trữ Liên bang, cơ
quan thiết lập chính sách tiền tệ quốc gia, đã tổ chức hai cuộc họp đột
xuất vào ngày 3 tháng 3 và ngày 15 tháng 3 dẫn đến việc cắt giảm lãi
suất khẩn cấp lần lượt là 0,5% và 1%. Do đó, Cục Dự trữ Liên bang đã cắt
giảm lãi suất xuống mức giới hạn thấp hơn 0, đưa phạm vi mục tiêu về 0
đến 25 điểm cơ bản, như trong những năm sau cuộc khủng hoảng tài
chính toàn cầu. Trong tuyên bố ngày 15 tháng 3, Cục Dự trữ Liên bang đã
sử dụng hướng dẫn về phía trước, một công cụ từ kho vũ khí khủng hoảng
tài chính của mình, chỉ ra rằng họ hy vọng sẽ duy trì phạm vi mục tiêu
này cho đến khi tự tin rằng nền kinh tế đã vượt qua các sự kiện gần đây
và đang trên đà đạt được mức tối đa mục tiêu việc làm và ổn định giá cả.
Trong các dự báo mới được công bố vào ngày 10 tháng 6, tất cả 17 quan
chức tham gia các cuộc họp thiết lập lãi suất cho biết họ dự kiến sẽ giữ lãi
suất gần bằng 0 trong năm tới và 15 trong số họ được dự báo lãi suất sẽ
không thay đổi cho đến năm 2022.
1.1.2. Nới lỏng định lượng
Cục Dự trữ Liên bang bắt đầu lại chương trình nới lỏng định lượng của
mình vào ngày 15 tháng 3, thông báo rằng họ sẽ tăng lượng nắm giữ
chứng khoán kho bạc lên ít nhất 500 tỷ đô la Mỹ và nắm giữ chứng khoán
được bảo đảm bằng thế chấp của cơ quan ít nhất 200 tỷ đô la Mỹ trong
những tháng tới. hỗ trợ hoạt động trơn tru của thị trường chứng khoán
Kho bạc và chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp đại lý, vốn là trọng
tâm của dòng tín dụng cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Vào ngày 23
tháng 3, Cục Dự trữ Liên bang đã đi xa hơn và cam kết mua không giới
hạn Kho bạc Hoa Kỳ và chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp của cơ
quan. Việc loại bỏ giới hạn đối với các giao dịch mua nới lỏng định lượng
theo kế hoạch cũng có nghĩa là bảng cân đối của Cục Dự trữ Liên bang sẽ
tăng đáng kể về quy mô, vì nó trở thành người mua cuối cùng trên các thị
trường có thu nhập cố định.
Bảng cân đối của Cục Dự trữ Liên bang đã tăng lên mức cao nhất là 7,17
nghìn t đô la Mỹ vào đầu tháng 6 ỷ
(mức cao nhất trước đó là 4,5 nghìn tỷ
đô la Mỹ, đạt được vào đầu năm 2015), khi 3 nghìn t đô la Mỹ đã được bổ ỷ
sung vào tháng 3, tháng 4 và tháng 5. Sự gia tăng chủ yếu đến từ việc
mua Kho bạc và chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp của cơ quan
(6 nghìn t đô la Mỹ), nhưng thành phần q ỷ
uan trọng khác là sự mở rộng
của các dòng hoán đổi tiền tệ chéo thêm 445 tỷ đô la Mỹ, theo dữ liệu từ
ngân hàng trung ương. Cho đến nay, nhu cầu đối với nguồn cung đô la
của Cục Dự trữ Liên bang đã không vượt quá mức đã thấy trong cuộc
khủng hoảng tài chính toàn cầu, đây là lần cuối cùng ngân hàng trung
ương triển khai các biện pháp tăng thanh khoản tương tự. Vào tháng 12
năm 2008, ở đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng tài chính, 583 t đô la Mỹ ỷ
đã được sử dụng thông qua các đường hoán đổi. 1.2. Chính sách tài khóa
Như trong trường hợp của chính sách tiền tệ, tốc độ thực hiện các biện
pháp tài khóa là chưa từng có. Phải mất hơn 500 ngày để tất cả các biện
pháp tài chính có hiệu lực trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Lần
này, để đối phó với đại dịch, Quốc hội Hoa Kỳ đã thông qua ba đạo luật
chỉ trong tháng Ba (hình 1).
Hình 1: Tổng số quỹ được Quốc hội Hoa Kỳ ủy quyền, 2008–2009 và 2020 (Hàng tỷ đô la)
Quốc hội đã thông qua năm điều luật về kích thích để đáp ứng COVID-19:
ba gói tài chính và hai biện pháp bổ sung. Cộng lại, chúng tương đương 13% GDP.
Giai đoạn Một: Đạo luật Chiếm đoạt Bổ sung Chuẩn bị và Ứng phó với
Coronavirus, ngày 6 tháng 3 năm 2020.
Giai đoạn đầu tiên bao gồm 8,3 tỷ đô la Mỹ chi tiêu khẩn cấp cho các cơ
quan liên bang chống lại sự lây lan của dịch bệnh, bao gồm 3,4 t đô la ỷ
Mỹ cho Quỹ Khẩn cấp Dịch vụ Xã hội và Y tế Công cộng để nghiên cứu và
phát triển vắc-xin, phương pháp điều trị và chẩn đoán mới; 1,9 tỷ đô la Mỹ
cho Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) để hỗ trợ các nỗ
lực ứng phó của chính quyền tiểu bang và địa phương; và 1,6 tỷ đô la Mỹ viện trợ quốc tế.
Giai đoạn Hai: Đạo luật Ứng phó với Coronavirus Đầu tiên dành cho Gia
đình, ngày 18 tháng 3 năm 2020.
Phần chính thứ hai của đạo luật này cung cấp chế độ nghỉ ốm có lương,
hỗ trợ lương thực cho các nhóm dân cư dễ bị tổn thương và trợ giúp tài
chính để xét nghiệm coronavirus. Nó cung cấp xét nghiệm miễn phí
COVID-19 cho tất cả mọi người và yêu cầu các chủ lao động nhỏ hơn phải
cung cấp ít nhất hai tuần nghỉ ốm có lương cho nhiều người trong số
những người bị ảnh hưởng bởi cuộc khủng hoảng. Nó cũng tăng tài trợ cho
Medicaid, mở rộng bảo hiểm thất nghiệp và cung cấp nhiều tiền hơn cho
phiếu thực phẩm, trong nỗ lực cung cấp một mạng lưới an toàn cơ bản khi
các trường hợp sa thải và COVID-19 bắt đầu ảnh hưởng đến mọi tiểu
bang. Hỗ trợ tài chính huy động trong giai đoạn một và giai đoạn hai tương đương 0,5% GDP.
Giai đoạn Ba: Đạo luật Viện trợ, Cứu trợ và An ninh Kinh tế (CARES) do
Coronavirus, ngày 27 tháng 3 năm 2020.
Đạo luật này được các nhà lập pháp gọi là “Giai đoạn 3” của phản ứng với
coronavirus của Quốc hội, theo sau Đạo luật về sự chuẩn bị và ứng phó bổ
sung cho Coronavirus (ngày 6 tháng 3 năm 2020) và Đạo luật về ứng phó
với coronavirus đầu tiên dành cho gia đình (ngày 18 tháng 3 năm 2020).
Giai đoạn thứ ba này là về giảm thiểu thiệt hại do đại dịch gây ra.
Đạo luật bao gồm hơn 2 nghìn tỷ đô la Mỹ (khoảng 11% GDP) trong chi
tiêu mới và giảm thuế, khiến nó trở thành gói giải cứu lớn nhất trong lịch
sử Hoa Kỳ. Các điều khoản chính của Đạo luật CARES bao gồm: (i) 290 t ỷ
đô la Mỹ để cung cấp séc một lần cho các cá nhân; (ii) 260 tỷ đô la Mỹ để
mở rộng trợ cấp thất nghiệp; (iii) 25 tỷ USD hỗ trợ lương thực; (iv) 510 t ỷ
đô la Mỹ để ngăn chặn phá sản doanh nghiệp bằng cách cung cấp các
khoản vay và bảo lãnh khoản vay, đồng thời hỗ trợ chương trình 13 (3)
của Cục Dự trữ Liên bang; (v) 367 tỷ đô la Mỹ cho các khoản vay và bảo
lãnh SBA có thể tha thứ để giúp các doanh nghiệp nhỏ giữ chân người lao
động; (vi) 180 tỷ đô la Mỹ cho bệnh viện và chăm sóc sức khỏe; (vii) 150
tỷ đô la Mỹ chuyển cho chính quyền tiểu bang và địa phương; (viii) hơn
100 tỷ đô la Mỹ tài trợ cho giáo dục, hệ thống vận chuyển và hỗ trợ quốc
tế; và (ix) 280 t đô la Mỹ cắt giảm, hoãn v ỷ à hoãn thuế.
Đạo luật về tính linh hoạt của chương trình bảo vệ khoản tiền lương, được
ký thành luật vào ngày 5 tháng 6 năm 2020, sửa đổi Chương trình bảo vệ
khoản tiền lương (PPP) của Đạo luật CARES để mang lại cho người vay
nhiều tự do hơn về cách thức và thời điểm sử dụng tiền cho vay trong khi
vẫn có khả năng được tha thứ hoàn toàn. Những thay đổi chính bao gồm:
tăng lên 24 tuần để chi tiêu số tiền cho vay, tăng từ 8 tuần; giảm chi trả
lương bắt buộc từ 75% đến 60%; hai trường hợp ngoại lệ mới cho phép
những người đi vay có được sự tha thứ hoàn toàn ngay cả khi không khôi
phục hoàn toàn lực lượng lao động của họ; thời gian hoàn trả khoản vay
được kéo dài lên năm năm so với hai lần ban đầu; và biện pháp mới cho
phép các doanh nghiệp trì hoãn việc thanh toán thuế trả lương ngay cả
khi họ đã vay theo hình thức PPP (2 tháng sau khi bắt đầu, PPP đã thu
được hơn 530 tỷ đô la Mỹ cho 4,5 triệu công ty và được nhiều người cho là
đã có tác động ổn định đến nền kinh tế Hoa Kỳ).
2. Ngân hàng Trung ương Mỹ: 2.1.
Một phản ứng nhanh chóng và mạnh mẽ
Mục tiêu quan trọng của ngân hàng trung ương là ngăn chặn sự sụt giảm
không thể tránh khỏi trong hoạt động kinh tế bằng cách đảm bảo hệ
thống tài chính hoạt động trơn tru và tạo điều kiện thuận lợi cho dòng
chảy tín dụng đến các hộ gia đình và doanh nghiệp. Khi làm như vậy,
ngân hàng trung ương đã thực hiện vai trò chống khủng hoảng truyền
thống của họ như là người cho vay phương sách cuối cùng đối với khu vực
tài chính. Họ mở rộng nó hơn nữa để trở thành nhà cung cấp thanh khoản
cho khu vực phi tài chính tư nhân. Ngoài ra, Cục Dự trữ Liên bang đã tăng
cường khả năng cung cấp tiền tệ của họ ở nước ngoài thông qua các đường hoán đổi.
Khả năng rút ra các bài học kinh nghiệm từ cuộc Đại khủng hoảng tài
chính (GFC) 2007–09 đã tạo điều kiện cho ngân hàng trung ương can
thiệp nhanh chóng. Các biện pháp chính sách được đưa ra từ năm 2007
đến năm 2015 chỉ cần vài tuần để triển khai để ứng phó với đại dịch. Như
điển hình trong các cuộc khủng hoảng, biện pháp đầu tiên là giảm lãi suất
chính sách để giảm chi phí tài trợ và hỗ trợ tổng cầu.
Hoạt động cho vay diễn ra nhanh chóng. Ngân hàng trung ương mở rộng
các hoạt động ngắn hạn để giải quyết tình trạng thiếu hụt thanh khoản
ban đầu và ngăn chặn sự đóng băng của thị trường. Cục Dự trữ Liên bang
đã tăng số lượng các thỏa thuận mua lại được cung cấp và kéo dài thời
gian đáo hạn của chúng. Fed cũng khuyến khích việc sử dụng cơ chế chiết
khấu và can thiệp để ngăn chặn các căng thẳng về nguồn vốn cho các đại
lý chính, bằng cách cho vay đối với các khoản nợ cấp đầu tư và đối với
các quỹ tương hỗ trên thị trường tiền tệ, bằng cách cho các tổ chức lưu ký
vay đối với các tài sản được mua từ các quỹ đó.
Đặc điểm chính trong phản ứng của ngân hàng trung ương là việc triển
khai rộng rãi các biện pháp cho vay dài hạn để hỗ trợ dòng chảy tín dụng
cho các hộ gia đình và các tập đoàn phi tài chính. Cục Dự trữ Liên bang đã
thiết lập các chương trình cho vay có mục tiêu nhằm cung cấp vốn cho
ngân hàng với các điều kiện có lợi, có điều kiện gia hạn khoản vay cho
các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME). Cục Dự trữ Liên bang đã kích hoạt lại
Cơ sở cho vay chứng khoán có kỳ hạn bằng tài sản bảo đảm (TALF) - lần
đầu tiên được thành lập vào cuối năm 2008 - để hỗ trợ việc phát hành
chứng khoán được bảo đảm bằng tài sản. Nó cũng thành lập Cơ sở Thanh
khoản Chương trình Bảo vệ Tiền lương (PPPLF) để cung cấp khả năng
thanh khoản đối với các khoản vay theo bảng lương do Kho bạc đảm bảo.
Các chương trình mua tài sản đóng một vai trò quan trọng không kém
trong bộ các biện pháp quản lý khủng hoảng, mặc dù chúng theo đuổi các
mục tiêu khác nhau. Tại Hoa Kỳ, việc mua tài sản của khu vực công là
công cụ đảm bảo thị trường kho bạc Hoa Kỳ hoạt động trơn tru và duy trì
vai trò chủ chốt của nó trong việc định giá tài sản tài chính.
Các ngân hàng trung ương cũng kích hoạt các chương trình mua tài sản
của khu vực tư nhân được thiết kế để hỗ trợ trực tiếp dòng tín dụng cho
các công ty phi tài chính. Ngân hàng trung ương đã thành lập hoặc tăng
quy mô của các chương trình mua thương phiếu và trái phiếu doanh
nghiệp của họ. Cục Dự trữ Liên bang đã mua trái phiếu cấp độ đầu tư lần
đầu tiên và sau đó mở rộng tính đủ điều kiện cho các trái phiếu bị hạ cấp
sau đó - cái gọi là "thiên thần sa ngã" - trực tiếp hoặc thông qua các quỹ trao đổi (ETF).
Các biện pháp thanh khoản ngoại hối đóng một vai trò quan trọng trong
việc giảm bớt căng thẳng trên thị trường ngoại tệ. Nợ phải trả bằng đô la
ngày càng tăng, kết hợp với đồng đô la Mỹ tăng giá, khiến thị trường tài
trợ bằng đô la chịu áp lực thắt chặt (Avdjiev, Eren và McGuire (2020)). Cục
Dự trữ Liên bang đã phản ứng bằng cách giảm chi phí và kéo dài thời gian
đáo hạn của các dòng hoán đổi thường trực với ngân hàng trung ương.
Sau đó, nó đã mở lại các đường giao dịch hoán đổi với 9 quốc gia khác đã
được kích hoạt trong GFC. Một biện pháp bổ sung nhằm tăng cường sự
sẵn có của đô la Mỹ cho các quốc gia không có quyền truy cập vào các
dòng hoán đổi, đồng thời cung cấp nền tảng hỗ trợ cho việc bán tháo của
Bộ Tài chính Hoa Kỳ, là FIMA Repo Facility, nơi các cơ quan quản lý tiền tệ
nước ngoài và quốc tế có thể thu được đô la bằng cách cầm cố Kho bạc
Hoa Kỳ như tài sản thế chấp.
Cuối cùng, các hoạt động ngoại hối đã có tầm ảnh hưởng sâu rộng hơn
trong đại dịch Covid-19 so với thời GFC, mặc dù khối lượng thực tế của
chúng nhỏ hơn. Trong khi quy mô của các dòng hoán đổi đô la Mỹ được
tăng lên và các điều kiện của chúng thuận lợi hơn, mức sử dụng tổng thể
đạt mức cao nhất là 450 tỷ đô la so với 580 t đô la tr ỷ ong thời kỳ GFC.
Trong tương lai, dấu ấn của các biện pháp của ngân hàng trung ương trên
bảng cân đối kế toán của họ có thể sẽ được nhìn thấy trong một thời gian
dài. Trong khi các chương trình cho vay ngắn hạn và thanh khoản có thể
được tái hấp thu dễ dàng tại thời điểm thu hồi, các tài sản mua thường
được giữ đến ngày đáo hạn. Dưới các giả định thận trọng về t trọng tài ỷ
sản tồn đọng được ngân hàng trung ương mua theo từng chương trình, và
việc tiếp nhận và chuyển đổi hợp lý các hoạt động cho vay, quy mô bảng
cân đối kế toán của ngân hàng trung ương mở rộng vào năm 2020 với tốc
độ nhanh hơn bao giờ hết. Bảng cân đối kế toán đã tăng trung bình 10%
GDP trong ba tháng đầu tiên của cuộc khủng hoảng. Các kịch bản hợp lý
dẫn đến mức tăng tổng thể từ 15–23% GDP trước khi kết thúc năm 2020.
Với sự bùng nổ của Covid-19, những hy vọng trước đó về việc kết thúc
trong môi trường trước GFC được đặc trưng bởi bảng cân đối ngân hàng
trung ương tinh gọn trong tương lai gần đã tan biến. II. Nguồn tham khảo:
Ủy ban Kinh tế Châu Mỹ Latinh và Caribe (ECLAC), trên cơ sở dữ liệu từ
Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, Bộ Ngân khố và các số liệu chính thức khác.
Ủy ban Kinh tế Châu Mỹ Latinh và Caribe (ECLAC), trên cơ sở Văn phòng
Ngân sách Quốc hội và các ước tính chính thức khác, JM Schlesinger và H.
Sender, “Nền kinh tế sụp đổ nhanh như thế nào và Washington đã phản
ứng như thế nào — trong biểu đồ”, ngày 27 tháng 3 2020 [trực tuyến]
https://www.wsj.com/articles/how-fast-the-economy-crashed-and-
washington-respondedincharts-11585334137.
Ủy ban Kinh tế Châu Mỹ Latinh và Caribe (ECLAC), trên cơ sở ước tính của
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Moody's Analytics.
Adrian, T. and F. Natalucci (2020), “COVID-19 crisis poses threat to
financial stability”, IMFBlog, 14 April [online]
https://blogs.imf.org/2020/04/14/covid-19-crisis-poses-threat-tofinancial- stability/.
https://repositorio.cepal.org/bitstream/handle/11362/45984/1/S2000540_e n.pdf